Czy świat fizyczny jest deterministyczny? (I jak to możemy poznać

Czy świat fizyczny jest deterministyczny?
(I jak to możemy poznać?)
Kwestia czy świat jest deterministyczny, czyli czy każde zdarzenie ma co najwyżej
jedną możliwą przyszłą kontynuację, wpływa zasadniczo na pogląd na świat wokół nas
i na to jakie w nim zajmujemy miejsce my - sprawcy czynów. Dla nauk przyrodniczych
istotna jest teza determinizmu laplacowskiego, u której podstaw leży przekonanie
o determinizmie fizyki newtonowskiej. W sławnej metaforze Laplace przywołał metaforę
wszechpotężnego intelektu, który w oparciu o znajomość chwilowego stanu świata oraz
postaci sił potrafi "zobaczyć" całą przyszłość i przeszłość świata. Opowiem o niedawno
odkrytych indeterministycznych układach fizyki newtonowskiej - pokazują one, że
Laplace'a i następujące po nim pokolenia myliły się co do determinizmu fizyki
klasycznej.
Będę
argumentował
za
modalną
charakterystyką
determinizmu
w kategoriach alternatywnych przyszłych możliwości. Na koniec zwrócę się do
problematyki sprawstwa i wolnych czynów. Przedstawię argument "szczęśliwego trafu",
który stara sie pokazać, że wolne czyny są nie do pogodzenia z indeterminizmem.
Na kanwie tego argumentu zastanowię się czego potrzeba, oprócz
alternatywnych
przyszłych możliwości, aby można było mówić o wolnych ludzkich czynach.