Raport 2013 - Poldanor SA
Transkrypt
Raport 2013 - Poldanor SA
SPRAWOZDANIE ROCZNE 2 0 1 3 2013 2 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE AXZON AXZON WCHODZI W NOWY WYMIAR 4 DOBRE WYNIKI PRODUKCJI BEZ PRZEŁOŻENIA NA SYTUACJĘ FINANSOWĄ 6 POLDANOR SA SPRAWOZDANIE ZARZĄDU POLDANOR SA 8 PRODUKCJA I WYNIKI EKONOMICZNE 10 SYTUACJA NA RYNKU TRZODY CHLEWNEJ W POLSCE 13 NOWE PROJEKTY I INWESTYCJE 14 SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU (CSR) 18 DANOSHA SPRAWOZDANIE ZARZĄDU DANOSHA 22 DAN-INVEST SPRAWOZDANIE ZARZĄDU DAN-INVEST 24 PRIME FOOD SPRAWOZDANIE ZARZĄDU PRIME FOOD 26 3 2013 Axzon wchodzi w nowy wymiar W 2013 roku Axzon podjęło kilka poważnych kroków w kierunku umożliwienia sobie realizacji strategii obranej ponad 3 lata temu, a mianowicie, strategii osiągnięcia pozycji światowego lidera w zrównoważonej produkcji rolnej, poprzez optymalizację zasobów i jednoczesne prowadzenie produkcji z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik zarówno przy zapewnieniu dobrostanu zwierząt jak i wpływie na środowisko naturalne. Najważniejsze kroki podjęto w zakresie struktury własności i finansowania spółki, a także jej geograficznej obecności. W nowym układzie struktury kilkoro udziałowców dołączyło do grupy właścicieli, połączyliśmy się z przedsiębiorstwem zlokalizowanym na terenie Rosji, a także uzgodniliśmy dodatkowy, znaczny zastrzyk finansowy ze strony IFC i EBRD. Polen Invest A/S 90 duńskich inwestorów 83,82 % IFC Bank Światowy 6,9 % Axelgaard Holding Tom Axelgaard 3,87 % 76 prywatnych duńskich inwestorów 5,41 % Stabilna platforma dla rozwoju produkcji świń w Rosji Rosja 40 % Niszowa ubojnia w Danii 2. na Ukrainie producent świń, nowoczesne przedsiębiorstwo rolne polski producent wysokiej jakości mięsa wieprzowego i wyrobów wędliniarskich 2. w polsce producent świń 1. w Polsce producent energii odnawialnej z biogazu Dania Ukraina Polska Polska Struktura Grupy Axzon obowiązująca od października 2013 Wyżej wymienione działania nie tylko wpłynęły na powiększenie grupy Axzon i jej zasięgu geograficznego, ale także umożliwiły wprowadzenie tych zmian we właściwy sposób, zgodny z wyznawanymi przez nas wartościami. Przeprowadzenie tych działań w pierwszej kolejności wymagało większych inwestycji, takich jak zakup ziemi, nowoczesnych technologii produkcyjnych, organizację wydajnego systemu gospodarki odpadami, powstanie biogazowni itd. W dłuższej perspektywie czasu te inwestycje korzystnie wpłyną na rentowność i zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa. Nasze założenia dotyczące produkcji mięsa na zrównoważonych zasadach poddano ocenie w roku 2013, kiedy to zakończono długo oczekiwany raport Niemieckiego Instytutu Badawczego TüV, z którego wynika, że nasz poziom emisji CO2 wynosi 1,9 kg na 1 kg wyprodukowanego mięsa, podczas gdy średnia dla branży wynosi 5,5 kg na 1kg. Pomiary i kalkulacje przeprowadzono na podstawie w pełni zintegrowanego systemu produkcji stosowanego w Poldanor i Prime Food, nawet bez uwzględnienia pozytywnego wpływu należących do Poldanoru licznych biogazowni, dzięki czemu nasze firmy mogą jeszcze bardziej obniżyć poziom emisji CO2, nawet do zera. Rok 2013, a szczególnie jego pierwsza połowa, był ciężkim okresem dla większości producentów trzody chlewnej na całym świecie ze względu na stale utrzymujące się, zbyt wysokie ceny paszy w stosunku do ceny żywca. Paradoksalnie, nawet w pełni zintegrow- 4 Axzon SPRAWOZDANIE ROCZNE ane przedsiębiorstwa produkcyjne, takie jak Axzon, mocno odczuły słabe wyniki ekonomiczne, ponieważ sektor produkcji roślinnej musiał zaakceptować dużo niższe ceny za swoje produkty w drugiej połowie roku. Ponadto całkowicie załamała się rentowność naszych biogazowni, czego powodem był brak wsparcia sektora produkcji zielonej energii ze strony polskiego rządu. Na szczęście, dzięki naszym pracownikom udało nam się zwiększyć wydajność w wielu obszarach, nie tylko w produkcji trzody chlewnej, zmniejszając tym samym niekorzystny wpływ ekonomiczny na końcowe wyniki. Ponadto na reszcie potwierdziła się opłacalność w pełni zintegrowanego modelu przedsiębiorstwa, dzięki pozytywnym wynikom wygenerowanym przez Prime Food, w oparciu o stałe i opłacalne portfolio produktowe i bazę klientów, a także dzięki obecnej sytuacji na rynku detalicznym. ZINTEGROWANY MODEL BIZNESOWY Pełna kontrola procesu produkcji zapewnia konsumentom produkt najwyższej jakości Stategia „od pola do stołu” produkcja roślinna kiszonka z kukurydzy nawóz organiczny produkcja pasz elektryczność i ciepło hodowla świń gnojowica elektryczność i ciepło ubojnia odpady poubojowe produkcja mięsa i wędlin elektryczność i ciepło elektryczność i ciepło produkcja ekologicznej energii z biogazu działania wspierające, które zwiększają efektywność i mają pozytywny wpływ na środowisko wewnętrzne linie hodowlane utylizacja gnojowicy i nawożenie orgniczne własny transport własna grupa budowlana system szkoleń dla pracowników W roku 2013 po raz kolejny potwierdzono opłacalność w pełni zintegrowanego modelu przedsiębiorstwa W ciągu tego roku nasze firmy otrzymały szereg nagród i wyróżnień wspierających sposób prowadzenia przez nich działalności rolniczej. Jestem bardzo dumny z poświęcenia i ciężkiej pracy zespołów we wszystkich naszych spółkach, z których każda na swój sposób przyczynia się do utrzymania i pogłębienia szacunku do Axzon, jako odpowiedzialnego producenta i partnera biznesowego. Ta praca jest istotna dla osiągnięcia przez Axzon celu, jakim jest udowodnienie światu, że sposobem na dostarczenie rosnącej populacji możliwości spożywania smacznych produktów mięsnych wysokiej jakości, teraz i w przyszłości, jest w pełni zintegrowana produkcja, prowadzona w oparciu o nowoczesne technologie i zrównoważone zasady, przy stałej koncentracji na minimalizację i optymalizację wszystkich zasobów. Kolejne strony raportu rocznego grupy Axzon za rok 2013 dokładnie obrazują wkład naszych spółek zależnych i ich orientację na osiąganie celów. Wkład pracy poszczególnych spółek, nowi udziałowcy, a także stabilna kondycja finansowa grupy umożliwią Axzon osiągnięcie jeszcze bardziej dalekosiężnych celów całej grupy, czyli produkcję wyrobów spożywczych wysokiej jakości dla świata w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Tom Axelgaard Prezes Zarządu Axzon Axzon wchodzi w nowy wymiar 5 2013 Dobre wyniki produkcji bez przełożenia na sytuację finansową W 2013 wyniki produkcji Axzon uległy znacznej poprawie, ale w większości obszarów nie przełożyło się to na wynik finansowy. Bardzo istotny dla wyniku finansowego, stosunek mięsa do pasz, był na najniższym poziomie od wielu lat. Równocześnie, spadające ceny zboża w czasie żniw 2013 r. miały wpływ na bardzo słaby wynik w obszarze produkcji roślinnej. Jednocześnie daje to możliwość poprawy stosunku mięsa do paszy w przyszłym roku. Aby w pełni zobrazować trudności finansowe, należy podkreślić, że 2013 r. był również rokiem, kiedy Polska zdecydowała wesprzeć produkcję energii w oparciu o węgiel kosztem zielonej energii. W ten sposób odnotowaliśmy w Polsce straty na produkcji naszego biogazu oraz zostaliśmy zmuszeni zmienić formę produkcji na bardziej ekonomiczną, ale mniej opłacalną. FAKTY • Całkowita liczba zebranych hektarów wzrosła z 20163 ha do 21770 ha, czyli o 8,00% • Pogłowie macior wzrosło z 27743 do 31107, czyli • Liczba biogazowni wzrosła z 8 do 9, czyli o 12,5% o 12% • Pogłowie tuczników wzrosło z 356504 do 399543, • Produkcja energii elektrycznej wytwarzanej na biogaz spadła z 56583 do 52953, czyli o 6,41% czyli o 12% • Liczba sprzedanych tuczników wzrosła z 690050 • Zdolność produkcyjna biogazowni w MW wzrosła z 7,48 do 8,56, czyli o 14,44% do 730888, czyli o 5,91% • Ilość sprzedanych tuczników w tonach wzrosła • Liczba sprzedanego mleka w litrach spadła z 867171 do 703136, czyli o 18,92% z 70645 do 78608, czyli o 11,27% • Mięso sprzedane z Prime Food: wzrost z 35884 do • EBIT spadł z 269,404 TDKK do 167,217 TDKK, czyli o 39% 41531, czyli o 15,37% • Całkowita liczba hektarów wrosła z 27100 do • EBITDA spadł z 354,093 TDKK do 266,811 TDKK, czyli o 23% 31106, czyli o 14,78% Jednakże nie wszystkie wskaźniki finansowe były negatywne. Po długotrwałych, usilnych staraniach strategia Prime Food wreszcie zaczęła przynosić wymierne korzyści i spółka osiągnęła korzystny wynik, znacznie lepszy niż zakładano w budżecie. Całkowity wynik wyniósł 125 mln DKK, co, w biorąc pod uwagę okoliczności, musi być uznane za zadowalające. W ten sposób poprawione wyniki produkcji zabezpieczyły ostatecznie Axzonowi należyty wynik. Patrząc na poszczególne kraje z osobna - Ukraina uzyskała największy zysk, Polska osiągnęła dość dobry zysk, ale Rosja, będąc w fazie początkowej, wniosła stratę. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego rozwoju, który w prawie wszystkich aspektach był pozytywny pod względem produkcji. Stosunek mięsa do paszy oraz spadek cen zielonych certyfikatów spowodowały, że wynik finansowy nie okazał się tak dobry, jak oczekiwano, ale, zważając na okoliczności, był na poziomie akceptowalnym. Ponadto spadek cen plonów doprowadził do znacznie gorszego wyniku w sektorze produkcji roślinnej niż w 2012 roku, kiedy ceny były o ponad 30% wyższe. W 2013 r. nastąpiły duże zmiany w ogólnej strukturze własności. Z dniem 1 lipca sprzedaliśmy udział większościowy w ubojni Sevel w Danii, poneważ już nie pasowała do naszej strategii organizacyjnej. W tym samym czasie IFC, spółka córka Banku Światowego, stała się udziałowcem w Axzon. Taka zmiana wzmocni nas zarówno z punktu widzenia politycznego jak i ekonomicznego oraz umożliwi nam ekspansję na terenie Rosji. Pierwszą część tej ekspansji wprowadzono w życie 1 października, kiedy weszliśmy w fuzję z Dan-Invest, spółką, która posiada dwie fermy na terenie Rosji. 6 Axzon SPRAWOZDANIE ROCZNE WYNIKI FINANSOWE Czternastoprocentowy wzrost obrotów, zmniejszenie EBITDA o 36% i wynik netto 51%, nie stanowiły zadowalającego wyniku finansowego za rok 2013. Należy jednak zaznaczyć, że nie mieliśmy wpływu na przyczyny słabego wyniku ekonomicznego. Wyniki produkcji trzody chlewnej poprawiły się na wszystkich parametrach. Sektor produkcji roślinnej osiągnął wyniki podobne do poziomu w 2012 roku pod względem ilości, a zmniejszenie produkcji biogazu było spowodowane faktem, iż wykorzystanie pełnych możliwości, ze względu na brak dotacji, było nieopłacalne. Z drugiej strony, Prime Food, znacząco poprawił swoje wyniki, chociaż nie poprawiła się sytuacja na rynku. Zmniejszenie kursów walutowych zarówno PLN jak i UAH wpłynęło negatywnie na kapitał własny i ogólną sytuację Axzon. W 2013 r. kapitał wzrósł do 205 mln DKK, z czego 121 mln dotyczy bezpośrednio produkcji (56 mln wynika z przepisów związanych z kursami wymiany walut dotyczących bezpośrednio kapitału, zaś 115 mln z podwyższenia kapitału), a 69 mln DKK osiągnięto dzięki fuzji z Dan-Invest. OCZEKIWANIA NA PRZYSZŁOŚĆ Na najbliższe 3 lata planowany jest znaczny rozwój zarówno w obszarze produkcji trzody chlewnej, sektora produkcji roślinnej, produkcji biogazu, jak i naszej ubojni Prime Food. Możemy się zatem spodziewać wzrostu zarówno obrotów, jak i zysków. W Polsce spodziewany jest wzrost stosunku paszy do mięsa ze względu na nowe przepisy o dobrostanie zwierząt i, co za tym idzie, spadek produkcji. Oczekuje się, że korzystny stosunek paszy do mięsa na Ukrainie utrzyma się w kraju z rosnącym popytem i niską podażą, i dlatego też oczekujemy, że zysk z uboju trzody chlewnej będzie na takim samym poziomie jak w roku 2013. Ponadto w Rosji spodziewany jest lepszy stosunek paszy do mięsa niż w Europie zachodniej, ponieważ kraj ten jest wielkim importerem mięsa i jednocześnie posiada bardzo duże zapasy ziarna. Przewiduje się znaczny spadek cen zbóż w przyszłym roku, ale na Ukrainie prognozuje się dużą poprawę plonów, mając na uwadze poprawiającą się z roku na rok jakość gruntów, dzięki stosowaniu na polach, po długim okresie leżenia odłogiem, gnojowicy i wapna. Możemy zatem oczekiwać ogólnie lepszych wyników w sektorze produkcji roślinnej. Po bardzo złym roku dla produkcji biogazu w Polsce ceny na niektóre zielone certyfikaty unormowały się. W połączeniu z częściową restrukturyzacją produkcji, ze zmniejszonym i znacznie zmienionym wykorzystaniem surowca, biogazownie mają szansę odzyskać swój poziom opłacalności, chociaż poziom z lat 2010 –2012 będzie raczej nieosiągalny. Prime Food nastawia się na utrzymanie pozytywnej tendencji zarówno w zakresie produkcji jak i zysków, kładąc duży nacisk na zwiększenie sprzedaży produktów w MAP i produktów przetworzonych, a także w oparciu o mniejszą wartość SKU, wysoką jakość i wydajność oraz dobrą współpracę ze stałymi klientami. Podsumowując, Axzon przewiduje znaczny wzrost zarówno obrotów, jak i zysku w ciągu nadchodzących lat. Planowane są inwestycje w dalszy rozwój zakładów produkcji trzody chlewnej, sektora produkcji roślinnej, ubojni oraz produkcji zielonej energii w trzech krajach, w których Axzon posiada swoje siedziby. Tom Axelgaard Ole Østergård Lauritsen CEOCFO Dobre wyniki produkcji bez przełożenia na sytuację finansową 7 2013 Sprawozdanie zarządu Poldanor SA W 2013 r. rynek zbytu dla naszych produktów rolnych był bardzo burzliwy, a ceny niższe niż przewidywano w budżecie. Negatywny wpływ miał również niekorzystny rozwój sytuacji w sektorze odnawialnych źródeł energii, gdzie decyzje polityczne całkowicie uniemożliwiły uzyskanie dodatniej rentowności w naszych ośmiu biogazowniach. Patrząc z tej perspektywy jesteśmy dumni z naszej wytrwałości i zdolności do osiągania pozytywnych wyników, które pozwoliły nam zakończyć rok ze stosunkowo dobrym rezultatem, pomimo niesprzyjających i niestabilnych trendów na rynkach rolnych oraz w sektorze odnawialnych źródeł energii. WYNIKI W POLDANOR SA W 2013 ROKU Obroty wzrosły z 313 518 mln zł w 2012 r. do 318 046 mln zł w 2013 r. Zysk przed potrąceniem odsetek od kredytów, opodatkowaniem i amortyzacją (EBITDA) oraz wynik netto były niższe niż w 2012 r., ale zadowalające, biorąc pod uwagę trudną sytuację na rynku. PRODUKCJA TRZODY CHLEWNEJ W 2013 r. sprzedaliśmy 451 327 tuczników (w roku 2012: 422 653). Po raz pierwszy w historii firmy Poldanor sprzedaliśmy 50 000 ton żywych zwierząt (50 311 ton). Największym klientem jest Prime Food, nasza spółka siostrzana, która kupuje 76% wszystkich tuczników przeznaczonych do uboju. Wysokie ceny pasz w 2013 r. stanowiły duże wyzwanie dla wszystkich producentów trzody chlewnej w Polsce i na całym świecie. Z drugiej strony, cena skupu trzody chlewnej była dużym rozczarowaniem przez cały rok. Jedynie jesienią osiągnęła poziom zakładany w budżecie. Z tego powodu osiągnięcie umiarkowanego zysku było niezwykle trudne dla wszystkich producentów trzody chlewnej, co zmusiło wielu z nich do zatrzymania produkcji. Trend ten był szczególnie widoczny w Polsce. Szacunkowa liczba świń w całym kraju spadła ze średniej z ostatnich dziesięciu lat, tzn. z około 18 mln świń, do poniżej 11 mln w 2013 r. Do takiego spadku przyczyniły się nikłe możliwości zarobku oraz nowe wymagania dotyczące dobrostanu zwierząt. Spadająca produkcja w Polsce została bez większych problemów zastąpiona przez wzrastający import prosiąt z Danii i Niemiec, import tuczników rzeźnych z Niemiec oraz import mięsa z Europy Zachodniej. To sprawiło, że w grudniu ceny trzody chlewnej w Polsce ponownie spadły, o około 10% w porównaniu z najwyższymi cenami we wrześniu. Nasz średni stosunek mięsa do pasz w 2013 r. był niższy od średniej z ostatnich trzynastu lat, ale spodziewamy się, że sytuacja znacznie się poprawi w przeciągu najbliższych dwóch lat. NAJWAŻNIEJSI SĄ KLIENCI, JAKOŚĆ I OPTYMALIZACJA W 2012 r. we współpracy z Prime Food rozpoczęliśmy promocję naszego sposobu produkcji świń pod hasłem: „Z nami wiesz co jesz”. Wraz z tym hasłem chcemy podjąć kolejne kroki w stronę dalszego zdystansowania się od standardowego obrazu producenta trzody chlewnej. W tym samym czasie pracujemy nad projektem o nazwie Full Value Pig Project. Chcemy poprawić naszą strategię sprzedaży świń tak, aby sprzedawać większość świń w jak najlepszej cenie w porównaniu z kosztami paszy. PRODUKCJA PASZ Wydajność naszej produkcji pasz zabezpiecza w 100% dostawę pasz do naszych ferm trzody chlewnej i wykorzystuje zarówno nasz własny surowiec z produkcji rolnej, jak i ziarno dostarczane od współpracujących z nami rolników i przedsiębiorstw rolnych. W 2013 r. wdrożyliśmy system żywienia płynnego (pasza mokra) w fermie tuczu w Uniechówku, dzięki czemu spodziewamy się zmniejszenia kosztów. PRODUKCJA ROŚLINNA Negatywny wpływ na produkcję roślinną miała długa i ciężka zima, która zakończyła się dopiero 10 kwietnia oraz spadające ceny upraw jesienią. Pomimo bardzo krótkiego okresu wiosennego byliśmy w stanie wykonać wszystkie prace rolne na czas, dzięki czemu zebraliśmy całkiem dobre plony jesienią. Na większości rynków upraw ceny były niższe niż oczekiwano jesienią, przez co nasze wyniki operacyjne w produkcji rolnej były o 10% niższe niż zakładano w budżecie. Certyfikat Neutralnego Śladu Węglowego 8 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE PRODUKCJA ENERGII Z BIOGAZU W ciągu ostatnich ośmiu lat Poldanor osiągnął w Polsce pozycję lidera w zakresie rozwoju i eksploatacji biogazowni rolniczych. W tej chwili posiadamy osiem biogazowni o łącznej mocy 7,4 MW, co stanowi 13,9% zdolności produkcyjnej biogazowni w Polsce. W 2013 r. nasza łączna produkcja energii elektrycznej wyniosła 52 915 MWhe (2012: 56 583 MWhe). Nasz wkład w redukcję emisji gazów cieplarnianych wyniósł 200 548 t CO2eq w 2013 r. (2012: 214 412 t CO2eq). Niestety, nie byliśmy w stanie sprzedać żadnych jednostek redukcji ze względu na załamanie rynku, ale udało nam się je uwzględnić w naszych obliczeniach Śladu Węglowego (Poldanor i Prime Food razem), który spadł do zera w 2013 r. Tak więc nasza produkcja mięsa w całym łańcuchu Poldanor - Prime Food jest neutralna pod względem emisji gazów cieplarnianych. W 2013 r. nie otworzyliśmy nowych biogazowni, ale planujemy zbudować trzy nowe obiekty w latach 2014-2015. Już w 2012 r. zdecydowaliśmy się na stopniowe przejście do tzw. biogazowni drugiej generacji, które jako surowiec wykorzystują jedynie odpady. Pierwszym krokiem jest wdrożenie instalacji Steam Explosion w biogazowni Koczała oraz instalacji Ammon Gas. Oba obiekty są w fazie wdrożeniowej od końca 2013 r. i oczekuje się, że będą w pełni gotowe do pracy na wiosnę 2014 r. Następnym krokiem jest wdrożenie instalacji, które umożliwią używanie wyłącznie gnojowicy odzwierzęcej do produkcji energii. Wbrew wszelkim przewidywaniom, długo oczekiwane przepisy dotyczące odnawialnych źródeł energii nie zostały wprowadzone w Polsce w 2013 r. Spowodowało to liczne niepokoje w sektorze, w tym upadek obecnego systemu dotacji. Sytuacja ta miała znaczący wpływ na wyniki w naszym dziale biogazu; odnotowaliśmy ujemny wynik finansowy w 2013 r. DZIAŁ BUDOWLANY Nasz doświadczony dział budowlany pracował nad kilkoma projektami w 2013 r. Największym była przebudowa fermy w Uniechówku i wdrożenie tam systemu żywienia płynnego (pasza mokra). Pomimo napiętych terminów zadanie to zostało wykonane bardzo dobrze. Pod koniec 2013 r. rozpoczęto przygotowania do wielu interesujących projektów zaplanowanych na rok 2014. ROZWÓJ PRACOWNIKÓW, SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU W Poldanor SA naszym celem jest tworzenie dynamicznego i aktywnego przedsiębiorstwa zdolnego do radzenia sobie z największymi wyzwaniami i mogącego dostosowywać się do ciągle zmieniających się warunków zewnętrznych. W związku z tym, zobowiązujemy się do umożliwienia naszym pracownikom rozwoju poprzez programy edukacyjne, optymalizację różnych systemów i procesów w firmie, a także wdrożenie i stosowanie nowych pomysłów i narzędzi, co pomaga w utrzymaniu motywacji, zaangażowania i satysfakcji na wysokim poziomie. W 2013 r. opracowaliśmy indywidualne macierze kompetencji i w oparciu o nie przeprowadziliśmy liczne rozmowy rozwojowe, aby przygotować indywidualne plany rozwoju umiejętności. Wprowadziliśmy także dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich pracowników. Zaprezentowaliśmy również nowy system premiowania pracowników z co najmniej rocznym stażem pracy, w oparciu o wynik EBITDA spółki. Jednym z naszych głównych celów jest aktywny udział w życiu społeczności lokalnej. Również w 2013 r. zrealizowaliśmy wiele projektów w tym zakresie. W 2013 r. Poldanor po raz szósty z rzędu otrzymał nagrodę Przedsiębiorstwo Fair Play, która doskonale odzwierciedla naszą filozofię biznesową: „Wiarygodność i szacunek dla ludzi i środowiska”. Poldanor został również nominowany do tytułu „Lider Polskiego Biznesu” - nagrody przyznawanej przez najbardziej uznany związek przedsiębiorców w Polsce, Business Centre Club. PODSUMOWANIE Jesteśmy dumni z wyników Poldanor SA w 2013 r., które udało nam się osiągnąć pomimo bardzo niekorzystnych warunków rynkowych i politycznych. Zdajemy sobie sprawę, że niektóre obszary wymagają poprawy i dlatego w nowym roku budżetowym skupimy się na wykorzystaniu naszej siły i energii, aby tego dokonać. Rozpoczynamy rok 2014 jako silniejsze przedsiębiorstwo, zarówno pod względem konkurencyjności, motywacji pracowników, jak również dywersyfikacji działań i kondycji finansowej. W centrum naszej uwagi nadal pozostaje wydajność produkcji we wszystkich obszarach, a jednocześnie zmniejszenie zużycia zasobów. Dobrostan zwierząt, niska emisja dwutlenku węgla, jakość i elastyczność, zrównoważone rolnictwo - z tych atutów będziemy nadal korzystać w kontaktach z naszymi klientami, zwłaszcza z Prime Food, w celu stworzenia wspólnej przewagi konkurencyjnej. Mając w zanadrzu wiele ekscytujących projektów, optymistycznie patrzymy na nadchodzące lata. Chcemy podziękować wszystkim osobom związanym z Poldanor, które pomogły w realizacji i osiągnięciu wielu naszych celów w 2013 r. Szczególnie dziękujemy wszystkim naszym 578 pracownikom, którzy, tak jak my, wierzyli i nadal wierzą, że Poldanor to firma, o którą warto walczyć. Zarząd Poldanor SA: Bjarne Møller Bjarne Vest Grzegorz Brodziak członek zarządu wiceprezes zarządu prezes zarządu Sprawozdanie zarządu Poldanor SA 9 2013 Produkcja i wyniki ekonomiczne W roku 2013 doświadczyliśmy wielu dobrych momentów, lecz musieliśmy także sprostać wielu wyzwaniom. Na dłuższą metę okazało się, iż obrana przez nas strategia przynosi wymierne efekty. Nasze obroty wzrosły z 313,518 mln złotych w 2012 r. do 318,046 mln złotych w 2013 r. (2%). Jednocześnie EBITDA był ok. 30% niższy niż w 2012 r. z powodu bardzo niekorzystnej sytuacji na rynku. Obroty Poldanoru (mln PLN) 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 W 2013 roku zainwestowaliśmy 53,385 50,0 mln złotych w nowoczesne środki trwałe. Da nam to możliwość poprawienia naszej 0,0 rentowności na dwa sposoby: zwiększy 2010 2011 2012 wielkość i efektywność naszej produkcji. Wartość naszych inwestycji wzrosła o 61% w stosunku do roku poprzedniego (53,385 mln złotych w stosunku do 32,562 mln złotych w roku 2012). 2013 W 2013 r. wprowadziliśmy z dużym sukcesem nowy system planowania zasobów przedsiębiorstwa Navision, który w przyszłości będzie elastycznym narzędziem służącym do kontroli, analizy i prezentacji danych ekonomicznych. WYNIKI FINANSOWE ZWIĄZANE Z PRODUKCJĄ ROŚLINNĄ Rok 2013 obfitował w zróżnicowaną pogodę. Mieliśmy bardzo późną wiosnę, która miała wyraźny, duży wpływ na plony. Ponadto roczne ceny zboża były niższe niż zakładano w budżecie. Mimo to, wynik finansowy netto był tylko o 10% niższy, niż planowano. W 2013 r. wyprodukowaliśmy ponad 130.000 ton kiszonki z kukurydzy, głównie do użytku w naszych biogazowniach, lecz także częściowo na sprzedaż na podstawie umów. Łącznie zebrano ponad 180.000 ton różnych zbóż, rzepaku, kukurydzy i słomy. WYNIKI FINANSOWE ZWIĄZANE Z PRODUKCJĄ PASZ Ogólna produkcja pasz wyniosła 148.000 ton w porównaniu do 140.000 ton w zeszłym roku. Różnica ta spowodowana jest przede wszystkim zwiększoną produkcją tuczników o 30.000 sztuk w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2012. Uprawy [t] [ha] Rzepak 5 575 1 974 Żyto 1 641 353 Pszenica 7 008 1 263 Pszenżyto 14 074 2 671 Słoma 7 528 Trawa 903 106 133 781 4 565 Kukurydza sucha 4 610 650 Kukurydza gnieciona 4 612 778 83 70 179 815 12 430 Kiszonka z kukurydzy Gryka Uprawy w całości Ogólna produkcja pasz w tonach na rok w latach 2011-2013 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 2011 10 2012 Poldanor 2013 założenia budżetowe na rok 2013 SPRAWOZDANIE ROCZNE WYNIKI FINANSOWE ZWIĄZANE Z HODOWLĄ TRZODY CHLEWNEJ Liczba macior 20 000 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 20 13 20 12 20 11 20 10 20 09 20 08 20 07 20 06 20 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 19 99 19 98 19 97 19 96 19 95 0 19 94 2 000 W 2013 r. zaobserwowaliśmy przełom w kwestii ilości żywo urodzonych świń w naszych stadach. Odnotowaliśmy również wyższy procent prośności, ponieważ skupialiśmy uwagę na starannym wykonywaniu rutynowych czynności w centrach pobierania nasienia oraz w chlewniach. Zdecydowaliśmy się także na zakup loszek rasy Danbreed, by założyć stado zarodowe w naszej największej chlewni. U wszystkich 18.200 świń zaobserwowaliśmy poprawę z poziomu ok. 13 żywo urodzonych prosiaków na miot do 14 żywo urodzonych prosiaków na miot pod koniec 2013 r. TUCZNIKI Byliśmy w stanie utrzymać wyższą przeciętną wagę sprzedawanych tuczników niż zakładano w budżecie. 112,0 Waga sprzedawanych tuczników (waga żywa) w kg na sztukę na miesiąc w latach 2012 -2013 110,0 108,0 106,0 104,0 102,0 100,0 98,0 96,0 I 2 01 2 II 2 01 2 III 20 12 IV 20 12 V 20 12 VI 20 12 VI I2 01 2 VI II 2 01 2 IX 20 12 X 20 12 XI 20 12 XI I2 01 2 I 2 01 3 II 2 01 3 III 20 13 IV 20 13 V 20 13 VI 20 13 VI I2 01 3 VI II 2 01 3 IX 20 13 X 20 13 XI 20 13 XI I2 01 3 94,0 założenia budżetowe W ostatnich czterech miesiącach 2013 r. odnotowaliśmy dużą poprawę w fermach tuczników przeznaczonych na ubój. Ograniczyliśmy okres od narodzin do uboju o 10 dni w porównaniu z wynikiem za 2012 rok. Sprawiło to, iż możliwe było dodanie przeciętnie 2,5 kg wagi na sztukę tucznika i redukcję okresu tuczenia o tydzień. Wyniki te sprawiły, że obecnie potrzebujemy o 9.500 mniej miejsc w naszym procesie produkcji. Wraz ze zwiększeniem wzrostu, który jest najważniejszym parametrem, poprawił się także stosunek mięsa do pasz z 2,98 jednostki paszowej/kg do 2,80 jednostki paszowej/kg. Produkcja i wyniki ekonomiczne 11 2013 5 000 000 Waga trzody chlewnej (waga żywa) w kg sprzedane na miesiąc w latach 2012-2013 4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 I 2 01 2 II 2 01 2 III 20 12 IV 20 12 V 20 12 VI 20 12 VI I2 01 2 VI II 2 01 2 IX 20 12 X 20 12 XI 20 12 XI I2 01 2 I 2 01 3 II 2 01 3 III 20 13 IV 20 13 V 20 13 VI 20 13 VI I2 01 3 VI II 2 01 3 IX 20 13 X 20 13 XI 20 13 XI I2 01 3 1 000 000 PRODUKCJA BIOGAZU W 2013 roku, po raz pierwszy w historii naszej produkcji biogazu roczny wynik finansowy był ujemny. Czynniki, które wpłynęły na wynik finansowy w 2013 roku: • ceny energii elektrycznej sprzedawanej przez publiczną sieć energetyczną, które były o 16% niższe niż zakładano w budżecie; • ceny zielonych certyfikatów, które były o 16% niższe niż zakładano w budżecie; • amortyzacja z powodu ponownej wyceny posiadanych zielonych certyfikatów; • amortyzacja z powodu ponownej wyceny posiadanych żółtych certyfikatów; • wyższe niż zakładano koszty naprawy. W 2013 roku średnia wydajność biogazowni wynosiła 81,70% (w roku 2012: 87%). W pierwszym kwartale wydajność silników gazowych była na bardzo dobrym poziomie 94,61%. W pozostałym okresie roku wydajność została obniżona do 75,23%, ponieważ postanowiliśmy ograniczyć produkcję w czterech biogazowniach z powodu słabej rentowności i sytuacji na rynku. Miesięczna wydajność biogazowni w porównaniu z założeniami budżetowymi w 2013 roku 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj plan w budżecie 12 Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad średnia wydajność biogazowni Poldanor Grudzień SPRAWOZDANIE ROCZNE Sytuacja na rynku trzody chlewnej w Polsce Według danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) pod koniec listopada 2013 pogłowie trzody chlewnej w Polsce wyniosło 10.994,4 tysięcy sztuk. Stanowi to spadek o 1,2% w porównaniu do tego samego okresu ubiegłego roku. Dane te jasno pokazują utrzymywanie się ciągłej tendencji spadkowej w hodowli trzody chlewnej w Polsce. Liczba macior w stadzie przeznaczonych do rozrodu zmniejszyła się w porównaniu z listopadem 2012 roku o 5,6% do rekordowo niskiego poziomu 955,1 tysięcy sztuk. Pogłowie trzody chlewnej w Polsce 2011-2013 16 14 12 13,4 11,3 10 10,9 8 6 4 2 0 2011 2012 2013 W tym okresie sprawozdawczym ograniczona krajowa produkcja prosiąt została zrekompensowana przez niezwykle duży import. Do końca listopada 2013 import żywych tuczników w kategorii do 50 kg wyniósł 3.382,9 tysięcy sztuk i był o ok. 23% wyższy niż w analogicznym okresie w roku 2012. Szacuje się, że około 70% wspomnianego wcześniej pogłowia zwierząt pochodzi z Danii. Z drugiej strony, 60% wszystkich tuczników o wadze ponad 50 kg, których pod koniec listopada 2013 było 1.650,2 tysięcy, pochodziło z Niemiec. Można powiedzieć, że w 2013 roku prawie 1/5 wszystkich tuczników w końcowym etapie tuczu przeznaczonych do uboju w Polsce było importowanych. Wyjątkowo wysoki import, który kompensował niską krajową podaż surowca, miał znaczący wpływ na rynkowe ceny zakupu w 2013 r. W praktyce ceny osiągalne w polskich ubojniach w 2013 r. były ściśle skorelowane z cenami rynku niemieckiego, różniącymi o koszty logistyki oraz stosunkowo małe wahania występujące okresowo, głównie spowodowane przez bieżący kurs EURO / PLN. Porównanie cen zakupu tuczników w Polsce i w Niemczech 200,0 190,0 180,0 170,0 160,0 150,0 1 3 5 7 9 11 1315 171921232527293133353739414345474951 Polska Niemcy Podobna sytuacja, co nie jest zaskoczeniem, miała miejsce na rynku roślin uprawnych. Ceny zarówno zboża jak i kukurydzy, oraz oleju roślinnego znacznie spadły w porównaniu do 2012 roku. Wysokie plony na całym świecie oraz mniejsza zależność od cen energii spowodowały ogólny spadek cen na rynku światowym, ale wciąż nie do tak niskiego poziomu, jakiego doświadczyliśmy w latach 2008 - 2010. Sytuacja na rynku trzody chlewnej w Polsce 13 2013 Nowe projekty i inwestycje PRODUKCJA ROŚLINNA W 2013 r. kontynuowaliśmy poprawę metod produkcji roślinnej i zagospodarowania nawozu odzwierzęcego. Było to spowodowane zdominowaniem naszej struktury zasiewu kukurydzą oraz wprowadzeniem systemu Zintegrowanej Ochrony Roślin (01.01.2014 r.) W tym celu zakupiliśmy nową, samojezdną maszynę do oprysków Horsch Leeb, która pozwala nam dokonać oprysku kukurydzy w odpowiednim momencie zarówno ze względu na choroby grzybowe, jak i insekty. Na pozostałych maszynach do oprysków zainstalowaliśmy system GPS, by uniknąć podwójnego oprysku pestycydami, oraz dopasowany system do stabilizacji ramion do oprysków nad ziemią. Horsch Leeb Wóz do gnojowicy z aplikatorem System automatycznej kontroli przy pompach Nasza inwestycja w nowy siewnik Horsch Maestro wyposażony w dwanaście redlic pomoże nam szybko i solidnie obsiać pola kukurydzą. Claas Xerion z Horsch Joker Owijarka do słomy Prasowanie słomy po zbiorach Pole po zbiorze słomy 14 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE Nasze pojazdy do gnojowicy otrzymały systemy sterowania radiowego na odległość, wraz z pompami i aplikatorami gnojowicy. By zapobiec stratom podczas przechowywania słomy, zakupiliśmy przemysłową owijarkę, która ochroni słomę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Zakupiliśmy trzy ciągniki Claas Xerion 3800 do ciągnięcia naszych bron talerzowych Joker, aplikatorów gnojowicy oraz do zbierania w stosy słomy kukurydzianej do kiszenia. PRODUKCJA PASZ Wytwórnia Pasz w Koczale produkuje ok. 130.000 ton paszy rocznie. Jest to wydajność osiągana przy pracy podczas sześciu dni roboczych w tygodniu, 24 godziny na dobę. Jako nowość wprowadziliśmy analizę surowców i pasz pod względem zawartości mykotoksyn w naszym własnym laboratorium. W ten sposób mamy nadzieję pozyskiwać więcej informacji na temat obecności w naszej paszy niezbędnych środków do wiązania toksyn. Chcemy także w przyszłości uzyskać odpowiedzi, czy problemy pojawiające się w poszczególnych farmach mogły być spowodowane toksynami. PRODUKCJA TRZODY CHLEWNEJ Rok 2013 obfitował w wiele wyzwań w produkcji trzody chlewnej – wyzwań, którym udało się sprostać w zadowalający sposób. Do naszej stacji nasienia wprowadziliśmy długoczasowy rozcieńczalnik nasienia, który pomógł nam poprawić wyniki reprodukcji. W momencie otwarcia przez Hatting nowej stacji nasienia w pobliżu Berlina, zyskaliśmy łatwiejszy dostęp do materiału zarodowego i nasienia. Nowe nasienie poprawiło dane dotyczące reprodukcji Zaplecze dla paszy mokrej w Fermie Uniechówek W pierwszej połowie 2013 r. odnotowaliśmy znaczące zwiększenie liczby żywourodzonych prosiąt. Była to dla nas sprawa priorytetowa i wprowadziliśmy w tym celu nowe zasady. W drugiej połowie roku liczba ta ponownie spadła, ponieważ w naszych stadach macior wystąpiły problemy z grypą. W kojcach przed odsadzeniem prosiąt wykonaliśmy w ciągu roku kilka prób z paszą, by dobrać lepsze rozwiązania. Najlepsza wydaje się być fermentowana mączka rzepakowa, która zmniejsza problemy z trawieniem, co jest bardzo ważne w przypadku tuczników przeznaczonych na ubój. UNIECHÓWEK, NASZA PIERWSZA FERMA Z KARMIENIEM NA MOKRO W Uniechówku, prace związane ze zmianą rodzaju paszy z suchej na mokrą rozpoczęto w styczniu i zakończono w lipcu 2013 r. Podczas przebudowy fermy wyeliminowaliśmy choroby obecne w stadzie. Obecnie, cała Linia Płaszczyca ponownie zyskała status SPF. Lepszy status zdrowotny pozwolił nam znacznie zredukować koszty związane ze szczepionkami i lekami. Pasza mokra składa się w 50% z kiszonki z rozdrobnionej kukurydzy i w 50% z koncentratów paszowych oraz wody. Proporcje te tworzą dobrą mieszankę, która poprawia stan zdrowotny stada. Musimy jednak ciągle poszerzać naszą wiedzę w kwestii odpowiedniego stosowania paszy, by wypracować odpowiednią mieszankę. Nowy system karmienia paszą mokrą w Fermie Uniechówek Nowe projekty i inwestycje 15 2013 Łączna produkcja pasz w tonach w latach 2012-2013 15 000 14 000 13 000 12 000 11 000 10 000 9 000 I 2 01 2 II 2 01 2 III 20 12 IV 20 12 V 20 12 VI 20 12 VI I2 01 2 VI II 2 01 2 IX 20 12 X 20 12 XI 20 12 XI I2 01 2 I 2 01 3 II 2 01 3 III 20 13 IV 20 13 V 20 13 VI 20 13 VI I2 01 3 VI II 2 01 3 IX 20 13 X 20 13 XI 20 13 XI I2 01 3 8 000 Koczała (pasza i koncentraty) Miętno (tylko pasza) Uniechówek (tylko pasza) PROJEKT FULL VALUE PIG Wraz z firmą Elanco pracowaliśmy przez ostatnie dwa lata nad projektem o nazwie Full Value Pig (FVP). Celem tego projektu jest poprawa strategii sprzedażowej naszych świń tak, by umożliwić sprzedaż jak największej ilości sztuk za najlepszą cenę przy minimalnych kosztach paszy. W 2013 r. otrzymaliśmy ogromną ilość danych na temat wszystkich tuczników ubitych w Prime Food, w kolejnym roku będziemy gotowi podjąć następne kroki i podnieść wagę ubojową. 50 000 Liczba sprzedanych tuczników na miesiąc w latach 2012-2013 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 I 2 01 2 II 2 01 2 III 20 12 IV 20 12 V 20 12 VI 20 12 VI I2 01 2 VI II 2 01 2 IX 20 12 X 20 12 XI 20 12 XI I2 01 2 I 2 01 3 II 2 01 3 III 20 13 IV 20 13 V 20 13 VI 20 13 VI I2 01 3 VI II 2 01 3 IX 20 13 X 20 13 XI 20 13 XI I2 01 3 0 WYMOGI BIOASEKURACYJNE Zarówno dla europejskich producentów trzody chlewnej, jak i dla Poldanoru, coraz większe zagrożenie stanowi afrykański pomór świń. Wystąpienie tej choroby odnotowano blisko wschodniej granicy Polski. W drugiej połowie 2013 r. zużyliśmy część środków na badania i ulepszenia w naszym systemie bioasekuracji. Korzystaliśmy z porad doradców zewnętrznych i wprowadziliśmy liczne rozwiązania w celu zwiększenia ochrony naszych ferm. Przeprowadziliśmy specjalne spotkania z pracownikami. Ulepszyliśmy systemy logistyczne z Prime Food i innymi zakładami ubojowymi. Utworzyliśmy również grupę działania i ustaliliśmy sposoby zarządzania na wypadek stwierdzenia wystąpienia afrykańskiego pomoru świń w pobliżu naszych chlewni. W Giżynie, Dobrzyniu i Płaszczycy zbudowano nowe tunele i zamontowano pokrycie istniejących korytarzy łączących budynki (łącznie 800 m). Przykryte korytarze pomiędzy budynkami fermy w Koczale KONTROLA ZGODNOŚCI Z WYMAGANIAMI Wszystkie nasze chlewnie przeszły weterynaryjną kontrolę zgodności z wymaganiami. W większości ferm kontrole wykazały pozytywne rezultaty. W jednej z ferm jesteśmy w trakcie gromadzenia dodatkowej dokumentacji celem całkowitego zamknięcia sprawy. 16 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE MODERNIZACJA FERM W Barze rozpoczęliśmy prace wstępne pod przyszłą budowę po otrzymaniu stosownych pozwoleń. W ramach testu, przed rozpoczęciem prac, w Koczale zamontowano 32 różne kojce. Na podstawie obserwacji personelu zostaną wybrane najlepsze kojce, które zostaną użyte w Fermie Bara. W drugiej połowie roku Poldanor Nowy rodzaj kojca testowany w fermie zakupił Fermę Wiesiółka. Chlewnia Różne rodzaje kojców w Koczale w Koczale została oczyszczona i zdezynfekowana, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz. Cztery budynki zostały przystosowane do pomieszczenia 1000 świń każdy. Wyrównanie dwóch obszarów do składowania gnojowicy w Giżynie sprawiło, iż udało się zwiększyć ich objętość do 5.000 m3. PRODUKCJA BIOGAZU W porównaniu z poprzednim rokiem produkcja energii elektrycznej była niższa 2013 o 5,3 % (3.668 MWhe), lecz równocześnie zastosowanie nadwyżki ciepła wzrosło z 39.731 MWht w 2012 do 44.172 MWht. Roczna produkcja energii elektrycznej wyt2012 warzanej przez Poldanor wynosi 52.915 MWhe, co odpowiada zapotrzebowaniu dla 16.000 gospodarstw domowych, tyle, ile liczy małe miasteczko. Dodatkowo, nasz 2011 udział w redukcji emisji gazów cieplarni0 anych pozostał na tym samym poziomie co w 2012 r. i wyniósł dokładnie 200.548 t CO2eq. Do dwóch największych inwestycji w 2013 r. należy zaliczyć nowe instalacje w wytwórni biogazu w Koczale. Obie są ciągle w fazie startowej: • Instalacje Steam Explosion, które mają za zadanie wstępną obróbkę surowca za pomocą wysokiego ciśnienia i nadwyżki ciepła z biogazowni. • Instalacje Ammon Gas – Steam Explosion produkujące nawóz z produktów fermentacji. Produkcja energii elektrycznej w latach 2011- 2013 5 tys. 10 tys. 15 tys.20 tys.25 tys.30 tys.35 tys.40 tys.45 tys.50 tys.55 tys.60 tys. roczne zapotrzebowania gospodarstw domowych na energię elektryczną produkcja energii elektrycznej Ammon Gas ZARZĄDZANIE ENERGIĄ W 2013 r. podjęliśmy szereg inicjatyw i wprowadziliśmy nowe rozwiązania w celu redukcji kosztów związanych z energią: • Umożliwiono przekaz i użycie własnej energii elektrycznej z naszych biogazowni w 28 z naszych 37 jednostek produkcyjnych. • Zbudowano stację transformatorową w Dobrzyniu celem zmniejszenia kosztów dystrybucji. • Rozbudowano nasz system zarządzania energią “ErcoNet” poprzez podłączenie liczników energii elektrycznej w 22 jednostkach produkcyjnych. • Przygotowano 5 ferm do użycia w 2014 r. własnej energii elektrycznej pochodzącej z sąsiednich biogazowni, co ma w założeniach obniżyć ilość energii elektrycznej kupowanej przez Poldanor w przyszłości. Nowe projekty i inwestycje 17 2013 Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) W Poldanor SA wierzymy w to, iż odpowiedzialność społeczna jest równoznaczna z dobrowolnym skupieniem uwagi na pracownikach, ochronie środowiska i relacjami z otoczeniem. Jesteśmy szczęśliwi, że możemy współpracować z lokalną społecznością i przyczyniać się do rozwoju obszarów, na których działamy. Jesteśmy przekonani o tym, że biznes nie polega wyłącznie na koncentrowaniu się na zysku. Biznes polega także, na dłuższą metę, na poprawie jakości życia ludzi, którzy znajdują się blisko nas. PRACOWNICY Pod koniec roku zatrudnialiśmy 578 osób. Poniższy wykres ukazuje, iż w 2013 roku nastąpił znaczny wzrost liczby pracowników w porównaniu z poprzednimi latami z powodu nowych inwestycji. Ilość zatrudnionych w latach 2010-2013 600 490 524 533 2011 2012 578 400 ROZWÓJ I WYKSZTAŁCENIE 200 Poldanor kładzie nacisk na edukację i poprawę kompetencji pracowników każdego szczebla organizacji. Edukacja skierowana jest zarówno na poprawę umiejętności 0 2010 miękkich, jak i na uzyskanie pozwoleń i odpowiednich kwalifikacji do pracy. W 2013 r. rozwinęliśmy macierze kompetencji dla każdego działu. Macierze stanowią opis różnych funkcji w pracy oraz ocenę naszych pracowników w różnych działach. Oceniliśmy zdolności każdego pracownika i stopień jego zaangażowania oraz jego elastyczność względem wykonywania zadań wymaganych na danym stanowisku. Na podstawie rezultatów z macierzy kompetencji zorganizowaliśmy specjalne kursy odpowiednio do kompetencji, które należy posiadać w poszczególnych oddziałach. W 2013 roku 280 pracowników zostało przeszkolonych. Łącznie wydaliśmy 163.114 złotych na szkolenia i inne działania związane z rozwojem. 2013 DODATKOWE KORZYŚCI DLA PRACOWNIKÓW Szkolenie z podstaw zarządzania W 2013 r. wprowadziliśmy, po okresie próbnym, możliwość korzystania z dodatkowej opieki medycznej dla pracowników. Ponadto wprowadziliśmy nowy dodatek, związany z EBITDA firmy, który zastąpił poprzedni system motywacyjny. ZDROWIE I BEZPIECZEŃSTWO W MIEJSCU PRACY W Poldanor SA skupiamy się na zdrowiu i jakości życia. Stale polepszamy nasze wymagania dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa każdego stanowiska pracy. Nowozatrudnieni pracownicy przechodzą szkolenie BHP i związane z ochroną przeciwpożarową. Obecnie pracownicy są wyposażeni w odzież ochroną i indywidualnie przydzielony osprzęt ochronny, zgodnie z wymaganiami na zajmowanym stanowisku. EDUKACJA PROEKOLOGICZNA Prowadzimy szereg projektów koncentrujących się na naszych pracownikach, w ramach których zachęcamy do dbania o środowisko. Pracownicy otrzymują drzewa i rośliny z okazji ślubu lub narodzin dziecka, które mogą posadzić we własnych ogródkach. Wydaliśmy ponadto szereg artykułów związanych ze środowiskiem Pracownicy otrzymują drzewa z okazji ślubu i narodzin dziecka w naszym kwartalniku „Głos Poldanoru”. 18 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE ZAKŁADOWY KLUB SPORTOWY „CONTRA” Celem Poldanoru jest rozpowszechnianie zdrowego, sportowego stylu życia wśród pracowników. Firma wspiera zainteresowania pracowników za pomocą naszego Zakładowego Klubu Sportowego „Contra”. W ramach działalności klubu można uprawiać piłkę nożną, siatkówkę, bowling i bieganie. Ponadto Poldanor wspiera naszych sportowców podczas udziałów w międzynarodowych imprezach sportowych. ŚRODOWISKO NATURALNE Poldanor wyróżnia się spośród innych firm związanych z rolnictwem poprzez stosowanie obszernych reguł dotyczących automonitoringu środowiskowego, nauczania o środowisku naturalnym oraz realizacji zielonych projektów. Zgodnie z naszymi celami strategicznymi analizujemy nasz wpływ na środowisko, składamy sprawozdania do odpowiednich organów nadzoru i spełniamy nasze obowiązki zapisane w prawodawstwie i pozwoleniach środowiskowych, w tym szczególnie w 16 zintegrowanych pozwoleniach (IPPC), dotyczących naszych ferm i wytwórni pasz. W 2013 r. kontynuowaliśmy analizę naszego systemu monitoringu środowiskowego: z pobranych 19 próbek wody i ścieków oraz dokonanych pomiarów poziomu hałasu spełniliśmy wymagania w 17 przypadkach. Rezultaty poprzedzone wieloletnimi badaniami potwierdzają, iż Poldanor nie wpływa negatywnie na środowisko. W ciągu roku 2013 w Poldanorze odbyło się ponad 60 wizyt Próbka ścieków poddanych obróbce organów kontrolnych. 15 z tych kontroli dotyczyło zagadnień związanych ze środowiskiem, a ich wyniki potwierdzają, że spełniamy wymagania określone w obowiązującym prawie. DOBROSTAN ZWIERZĄT Dobrostan zwierząt jest jednym z kluczowych zagadnień dla Poldanoru. Nasze zwierzęta żyją w warunkach zgodnych z prawodawstwem krajowym oraz prawodawstwem Unii Europejskiej. W 2013 r. wprowadziliśmy nowy system wewnętrznych kontroli, celem nadzoru nad dobrostanem zwierząt. Testujemy obecnie nowe rozwiązania, by móc sprostać jeszcze wyższym standardom. W jednej z naszych ferm testowaliśmy kojce, w których maciory stoją pojedynczo mając dostęp do zwiększonej powierzchni podłogowej bez zastosowania stałej ramy kojca, co sprawia, iż maciora może się swobodnie poruszać. Zaobserwowaliśmy, iż Prezentacja biogazowni podczas kontroli weterynaryjnej z Bary maciory w optymalnych warunkach produkują więcej mleka, co wpływa na szybszy wzrost prosiąt. Od wielu lat przeprowadzamy kastrację prosiaków mających 3-5 dni w znieczuleniu miejscowym, które zmniejsza stres podczas kastracji. Prosiaki i tuczniki na ubój mają dostęp do drewnianych lub plastikowych zabawek, które dają im zajęcie. Niedawno zainstalowaliśmy także drewniane zabawki dla ciężarnych macior w grupowym utrzymaniu zwierząt. Kojce z wolno chodzącymi maciorami w fermie Koczała Prawa Wolno chodzące, ciężarne maciory w fermie Koczała Lewa Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) 19 2013 Specjalne kojce dla chorych osobników sprawiają, iż mają one łatwy dostęp do paszy i wody. Miękkie maty wysypane trocinami powodują, iż legowisko jest suche i ciepłe, a często stosowane zasłony zapewniają odpowiednią temperaturę w kojcu. ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE Wysoko cenimy otwarty i dobry stosunek do naszych sąsiadów. Jednym ze sposobów zapewnienia otwartości jest to, iż publikujemy nasze roczne sprawozdania na naszej stronie internetowej. NASZYM DZIAŁANIOM PRZYŚWIECAJĄ NASZE WARTOŚCI: • • • • • Wiarygodność Praca zorientowana na cel Otwarta komunikacja Lojalność Uczciwość • • • • Szacunek dla otoczenia Integracja Elastyczność zajemny szacunek i zaufanie W Konkurs Działajmy Razem jest projektem mającym 5-letnią historię. Celem projektu jest wsparcie inicjatyw społecznych tworzonych przez społeczeństwo lokalne oraz integracja lokalnego społeczeństwa i pracowników Poldanor. W ten sposób przedstawiciele Poldanoru i lokalnej społeczności mogą lepiej się poznać. Do tej pory udzieliliśmy wsparcia 20 projektom w różnych wsiach. Wesołe dzieci z Bary na nowym placu zabaw sponsorowa nym przez Poldanor w ramach projektu „Działajmy razem” Pracownicy Poldanor razem z mieszkańcami Płaszczycy porządkują obszar wokół jeziora w ramach projektu „Działajmy razem” Poldanor oferuje stypendia celem wsparcia uczniów szkół podstawowych, gimnazjów, liceów i uczelni wyższych z bardzo dobrymi wynikami w nauce. Stypendia wynoszą 200 zł na osobę na miesiąc. W 2013 roku 20 uczniów otrzymało stypendia na łączną kwotę 20.000 złotych. W ostatnim roku Poldanor SA przyznało 20 stypendiów 20 Poldanor SPRAWOZDANIE ROCZNE Wiele lat temu Poldanor został fundatorem Fundacji Lokalna Grupa Działania – Naszyjnik Północy. W ramach tej inicjatywy Poldanor wspiera swoich sąsiadów oferując pomoc materialną i ekonomiczną. Finansowanie imprez kulturalnych Jednym ze sposobów wspierania lokalnych społeczności jest aktywna integracja kultur polskiej i duńskiej oraz imprezy sportowe. Co roku Poldanor uczestniczy w organizacji lokalnych Dożynek na obszarach działalności firmy. Wspieramy lokalnych artystów umożliwiając im prezentację swoich prac, czyniąc je prezentami dla naszych partnerów biznesowych i akcjonariuszy. Poldanor przeprowadziło projekt, w którym uczniowie szkół wykonali 1000 kartek bożonarodzeniowych, co umożliwiło zebranie pieniędzy na spełnienie marzeń dzieci. Oprócz tych inicjatyw sponsorowaliśmy: sól i piasek na drogi w okresie zimowym, naprawę lokalnej drogi między Przechlewem a Człuchowem, sprzęt ratunkowy i maszyny dla miejscowej ochotniczej straży pożarnej, remonty kościołów i budynków użyteczności publicznej, zakup strojów i sprzętu dla lokalnych klubów sportowych, prezenty bożonarodzeniowe podczas Międzynarodowego Dnia Dziecka i wiele innych projektów. Prezentujemy nasze zbiory na dożynkach w Koczale Poldanor sponsorował międzynarodowy turniej karate w Człuchowie Grzegorz Brodziak otrzymuje Orła Pomorskiego od duńskiego konsula Juliana Skelnika Joanna Ekert, menedżer ds. PR, odbiera nagrodę Firma Dobrze Widziana Nagrody Liczne nagrody przyznane Poldanor SA potwierdzają, iż aktywnie działamy zgodnie z naszymi wartościami. Wszystkie otrzymane dowody uznania przekonują, iż jesteśmy godnym zaufania partnerem i pracodawcą. W 2013 roku Poldanor otrzymał następujące nagrody: • Brązowy Laur Przedsiębiorstwo Fair Play Anita Klimas, kontroler finansowy, odbiera nagrodę Diament Forbesa Danuta Leśniak, Dyrektor ds. środowiska, odbiera nagrodę Przedsiębiorstwo Fair Play • F irma Dobrze Widziana w kategorii “Rynek i praca” • G ryf Gospodarczy 2013 – nagroda województwa Pomorskiego • Pracodawca Pomorza 2012 • D iament Forbesa – dla najszybciej gospodarczo rozwijającej się firmy • O rzeł Pomorski – Dla firm i osób prywatnych, które wyróżniły się w dziedzinie biznesu, kultury, nauki, pracy społecznej lub sportu. Nagroda Gryf Gospodarczy 2013 Nagroda Najlepszy Pracodawca Pomorza, 2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) 21 2013 Sprawozdanie zarządu Danosha Główne biuro Danosha Rok 2013 był bardzo ciekawy we wszystkich obszarach działalności Danosha. Spółka osiągnęła określone cele dzięki profesjonalnej organizacji, a także przy pomocy dobrego planowania, prawidłowego wyznaczania celów i ustalania priorytetów. Gdy Minister Środowiska i Zasobów Naturalnych przeciął czerwoną wstęgę podczas otwarcia pierwszej biogazowni Danosha, poczuliśmy, że zrobiliśmy duży krok w kierunku ochrony środowiska naturalnego. Zamiar bliższego związania się z lokalną społecznością spełnił się, gdy Danosha została przyjęta, jako równy uczestnik w Święcie Rejonu Kałuskiego. Nasze dążenie do otwartego dialogu i dobrej komunikacji z lokalną społecznością widoczne jest w coraz lepszej współpracy z okolicznymi wsiami oraz w licznych zapytaniach ze strony ukraińskich, duńskich i rosyjskich mediów. Jednak nowoczesna spółka rolnicza niewątpliwie musi skoncentrować się bardziej na zrównoważonym rozwoju. Jednym z głównych obszarów, na których się skupialiśmy w 2013 r. był dalszy rozwój silnego i profesjonalnego zespołu, który może dzielić wspólną wizję i działać synergicznie. WYNIK FINANSOWY 2013 Wynik ogólny w 2013 roku wyniósł 136,4 mln UAH netto, czyli był o 50,98 mln UAH niższy niż zaplanowano w budżecie. EBITDA wyniosła 35,78% EUR. Obroty osiągnęły poziom 548,22 mln UAH, z czego produkcja trzody chlewnej stanowiła prawie 95% całkowitej kwoty. Pomimo stosunkowo niskiego wyniku w porównaniu z budżetem, Danosha zamknęła rok 2013 z akceptowalnym wynikiem, który daje podstawę do dalszego rozwoju w 2014 r. Obroty i EBITDA (mln UAH) 600 500 400 300 200 100 0 2011 2012 Obroty 22 EBITDA Danosha 2013 SPRAWOZDANIE ROCZNE Wyzwanie, jakie pojawiło się w produkcji trzody chlewnej, to między innymi wywiązanie się z budżetu ze względu na niższy poziom cen trzody chlewnej, niż przewidywany na koniec 2012 roku. Jednakże dzięki szybkim działaniom i wiedzy technicznej osób zatrudnionych w produkcji trzody chlewnej, ogólny wynik produkcji trzody chlewnej uplasował się na poziomie nieco poniżej budżetu. Sprzedane mięso (tony) 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 2011 2012 2013 Produkcja zbóż wygenerowała słaby wynik w 2013 roku, co miało negatywny wpływ na ogólny wynik w Danosha. Niemniej jednak, dział produkcji roślinnej zdołał dostarczyć produkty wysokiej jakości do wytwarzania własnych pasz. Zapewniło to optymalne produkty paszowe dla wszystkich tuczników Danosha. Liczba hektarów 11 400 11 200 11 000 10 800 10 600 10 400 10 200 10 000 2011 2012 2013 Produkcja biogazu nie wpłynęła pozytywnie na ogólny wynik Danosha z powodu uruchomienia produkcji późną jesienią 2013 r. Jednak prognozuje się, że produkcja osiągnie swój pełny potencjał w 2014 roku, a tym samym wpłynie pozytywnie na wynik. Pomimo wyzwań gospodarczych oraz trudnej sytuacji politycznej na Ukrainie patrzymy w rok 2014 z dużą dawką optymizmu. Zarząd Danosha: Per Knudsen Sergiy Avgustov Kristian Brokop Jakobsen członek zarządu członek zarządu prezes zarządu Sprawozdanie zarządu Danosha 23 2013 Sprawozdanie zarządu Dan-Invest 1 października 2013 r. Dan-Invest stał się częścią Grupy Axzon. Dan-Invest posiada fermy w obwodzie tombowskim i Kraju Krasnodarskim, które znajdują się 500 i 1.500 km na południe od Moskwy. Do końca 2013 r. wydajność obiektów produkcyjnych wyniosła 5.200 macior pełnej produkcji i 3.500 ha gruntów uprawnych. ZAO Dan-Kub jest zakładem produkcyjnym położonym 30 km na północny zachód od Krasnodaru w Kraju Krasnodarskim nad Morzem Czarnym. Ferma nosi nazwę Maryanskaya i znajduje się w strefie bardzo żyznej, czarnej ziemi. Składa się z 15 budynków przeznaczonych do produkcji trzody chlewnej oraz szeregu innych budynków. Zakład produkcyjny w Kraju Krasnodarskim stał nieczynny od lata 2012 r., kiedy to zwierzęta zostały zdziesiątkowane przez afrykański pomór świń (ASF -African Swine Fewer). Pierwsza sprzedaż miała miejsce w 2012 roku, ale wybuch ASF na terytorium Kraju Krasnodarskiego, którego niekorzystne skutki odczuli wszyscy producenci trzody chlewnej i fermy w regionie, doprowadziły do eliminacji 100% zasobów firmy. W chwili obecnej okres kwarantanny w kompleksie zakończył się, zatem w końcu istnieje możliwość kontynuowania pracy w fermie trzody chlewnej. W 2014 r. planuje się wznowienie produkcji. W ferma trzody chlewnej w Krasnodarze budynki dla krów zostały przebudowane na budynki służące produkcji trzody chlewnej. Kiedy ferma zostanie całkowicie odnowiona, jej zdolność wytwórcza wynosić będzie 3.000 macior w pełnej produkcji. Ferma w Kraju Krasnodarskim LLC RASK znajduje się w obwodzie tombowskim około 400 km na południe od Moskwy. Nasza nowobudowana ferma jest projektem powstającym od zera i będzie wykonana w czterech etapach. Budowa rozpoczęła się w 2011 r. i zostanie zakończona w 2014 r. Całkowita zdolność wytwórcza ma wynieść 4.800 macior w odchowie w kilku lokalizacjach. Oprócz produkcji trzody chlewnej w obwodzie tombowskim pod koniec 2013 roku mieliśmy ok. 3.500 ha gruntów uprawnych wokół fermy. Wierzchnie warstwy gleby w obwodzie są bardzo żyzne. Zawierają jednometrową warstwę czystej próchnicy, dzięki czemu teren ten jest bardzo atrakcyjny dla produkcji roślin uprawnych. Ferma w Tambow 24 Dan-Invest SPRAWOZDANIE ROCZNE WSPARCIE ZE STRONY RZĄDU I SAMORZĄDÓW Fermy Dan-Invest zostały zatwierdzone jako projekty priorytetowe w swoich regionach i w ten sposób uzyskały zmniejszenie podatku od nieruchomości do zera. W ten sposób w 2013 r. Dan-Invest zaoszczędził 7 mln rubli na podatku od nieruchomości. Projekty te są także zatwierdzone jako priorytetowe dla Federacji Rosyjskiej i otrzymują subsydia do bankowych stóp procentowych. Z 11-14% bankowych stóp procentowych w ramach dotacji rządowych wypłacanych jest z powrotem 8,25%. Tylko w 2013 r. Dan-Invest uzyskał zwrot 51 mln rubli. Nasze fermy uczestniczą w rządowym programie, który finansuje infrastrukturę różnych obiektów. Na przykład w latach 20112012 specjalnie dla naszych ferm zbudowano z rządowych funduszy (110 mln rubli) 6 km nowych dróg, 11 km linii elektrycznej oraz nowe stacje transformatorowe. WYNIKI FINANSOWE W 2013 r. dochody grupy Dan-Invest ze sprzedaży wytworzonych produktów wyniosły 249,3 mln rubli, a 355,3 mln rubli bez podatku VAT, w tym zmiany aktywów biologicznych, dotacje i subwencje od państwa. Koszty produkcji wyniosły 256 mln rubli, czyli 72% przychodów. Do największych kosztów produkcji należały koszty paszy, które wyniosły 85,7% wszystkich kosztów produkcji trzody chlewnej (161 mln). Koszty zatrudnienia wyniosły 17% przychodów ogółem. Zysk EBIDTA za rok wyniósł 38,1 mln rubli, czyli 10,7% wartości sprzedaży. W związku z tym oddziały produkcyjne wykazały pozytywne wyniki. Jednakże EBIDTA nie wystarczył, aby zamknąć rok z wynikiem pozytywnym. Rozwój kursu EUR do RUB w 2013 r. i porównanie z rokiem 2012 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec 2012 Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień 2013 Kurs Euro / Rubel był znacznie niższy w 2013 niż w 2012 roku i wykazywał szybki trend spadkowy. Pod koniec roku kurs spadł o 11% i zrównał się poziomem na początku roku. Przez czwarty kwartał spadek wyniósł 3%. Zarząd Dan-Invest: Brian Vinther COO Andrey Ustinov CFO Dmitry Rybakov MBD Sprawozdanie zarządu Dan-Invest Frank Wennerberg CEO 25 2013 Sprawozdanie zarządu Prime Food Rok 2013 był już czternastym rokiem produkcji w Prime Food. W kwietniu 1999 roku firma rozpoczęła ubój tuczników oraz wytwarzanie przetworzonych produktów z wieprzowiny. Produkcja w Prime Food opiera się na wysokiej jakości surowcu pochodzącym z Poldanor SA. Gwarantuje to wyjątkową i pełną kontrolę podczas całego procesu produkcji, począwszy od kontroli upraw na polach i paszy w wytwórni pasz należących do Poldanor, poprzez cały proces hodowli trzody chlewnej, na uboju i odkostnianiu w naszym nowoczesnym zakładzie Prime Food kończąc. Efektem są wysokiej jakości przetworzone produkty mięsne. Dla Prime Food rok 2013 był jednym z najlepszych w historii spółki. Dwa i pół roku temu rozpoczęliśmy realizację nowej strategii, która wsparta przez silne inwestycje i ogromny postęp we wszystkich działach zaczęła przynosić wymierne korzyści. Wiele projektów i działań przeprowadzonych w poprzednich miesiącach, związanych zarówno ze sprzedażą, jak i poprawą produkcji, były niezbędne dla osiągnięć dokonanych w ubiegłym roku. Nie tylko inwestycje w nowe urządzenia i maszyny, które pozwoliły spółce podjąć współpracę z najbardziej wymagającymi sieciami supermarketów w Polsce, ale prawdę mówiąc również zmiana postawy w całej spółce, przekształciła Prime Food w jedną z najszybciej rozwijających się firm branży mięsnej w kraju. Postawa cechująca się poszanowaniem wartości spółki, takich jak: jakość, rzetelność i odpowiedzialność, stanowiły tło dla wszystkich wielkich osiągnięć w 2013 roku. Nie można podsumować zeszłego roku bez podkreślenia następujących aspektów: poprawy jakości produkcji wraz ze spadkiem ilości zwrotów o 28,6%, wzrostu obrotów międzyrocznych do 20,2%, wzrostu sprzedaży MAP do 171%, wdrożenia systemu zarządzania ISO 22000 i poprawy wskaźników finansowych. Wszystko to i wiele więcej, pomogło nam osiągnąć pozytywny zysk netto w ciągu ostatnich miesięcy roku. Wzrost rentowności uzyskano również poprzez zwiększenie sprzedaży wraz ze znaczącymi Certyfikat systemu zarządzania optymalizacjami i redukcją zbędnych strat. Rozwinęła się przede wszystkim sprzedaż bezpieczeństwem żywności produktów o wartości dodanej, w tym w szczególności mięsa pakowanego w atmosferze ochronnej MAP (modified atmosphere packaging). Dzięki dynamicznemu rozwojowi współpracy z siecią Lidl, opracowaliśmy warunki partnerstwa i Lidl stał się naszym drugim z kolei największym klientem. Wraz z rosnącą sprzedażą produktów MAP w Biedronce i rozpoczęciem współpracy z Lidlem, Prime Food stał się jednym z największych producentów mięsa pakowanego w atmosferze ochronnej w Polsce. Dzięki systematycznej pracy i realizacji nowej strategii sprzedaż do sieci detalicznych osiągnęła 60% całkowitej sprzedaży w czerwcu. Jednak największym sukcesem tego okresu jest oddanie i zgrana praca całej załogi i personelu Prime Food, którzy nieustannie przyczyniają się do wspierania rozwoju naszej spółki. Oprócz wymiernych osiągnięć wiele się wydarzyło wokół spraw produkcyjnych Prime Food. Najbardziej spektakularnym wydarzeniem była pierwsza edycja Triatlonu Przechlewo, jednego z najlepszych triatlonów w Polsce w 2013 roku. To wydarzenie nie tylko uzupełniło kanon naszych wartości, ale również stanowiło wielką inspirację dla nas wszystkich oraz dowód, że możemy osiągnąć wyjątkowe cele, jeśli naprawdę chcemy i jeśli w to wierzymy. Mocny fundament, a także oddany i zmotywowany zespół, pozwalają nam uwierzyć, że Prime Food jest na dobrej drodze, aby stać się silną i finansowo zdrową spółką. Osiągnięcie dobrych wyników w 2014 roku jest nie tylko pragnieniem, ale również realistycznym planem. Wynik EBITDA w 2013 wyniósł 11.588 TPLN, EBIT 5.443 TPLN a wynik netto 3.304 TPLN, co stanowi 3.002 TPLN więcej niż budżet. Zarząd Prime Food: Paweł Nowak, prezes zarządu Paweł Sołtysiak, członek zarządu Monika Danielska, członek zarządu Tomasz Walawko, członek zarządu Prime Food — widok z lotu ptaka 26 Prime Food SPRAWOZDANIE ROCZNE 27 www.poldanor.com.pl