Prawne Poznan

Aspekty prawne i administracyjne zatrudniania
naukowców – cudzoziemców w Polsce i Polaków
za granicą
Łukasz Wściubiak
RPK Kraków
Centrum Transferu Technologii
Politechnika Krakowska
Plan dnia.
• Przyjmowanie naukowców z zagranicy oraz wyjazdy polskich
naukowców za granicę.
• Umowy z przyjmowanymi i wysyłanymi naukowcami.
• Ubezpieczenia społeczne w projektach badawczo –
szkoleniowych.
• Opodatkowanie dochodów z projektów badawczo –
szkoleniowych.
• Wzruszalność indywidualnej interpretacji podatkowej.
Przyjmowanie naukowców z zagranicy oraz
wyjazdy polskich naukowców za granicę.
Parę kluczowych pojęć.
• dokument podróży – dokument uznany przez właściwy organ RP, uprawniający do
przekroczenia granicy, wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego, organ
polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ
państwa obcego lub obcą władzę o charakterze państwowym;
• badania naukowe – badania naukowe i prace rozwojowe w rozumieniu ustawy z
dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615);
• naukowiec – cudzoziemca posiadającego co najmniej tytuł zawodowy
odpowiadający w RP tytułowi zawodowemu magistra lub równorzędnemu,
umożliwiający co najmniej dostęp do studiów doktoranckich;
Parę kluczowych pojęć.
• placówka naukowa:
a) uczelnię lub jednostkę naukową, o której mowa w art. 2 pkt 9 lit. b–e
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki,
b) jednostkę organizacyjną, prowadzącą w sposób ciągły badania naukowe,
posiadającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i zdolność
do bycia podmiotem praw i obowiązków, w tym centrum badawczorozwojowe, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o
niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz. U. Nr
179, poz. 1484 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 723);
Przyjazd do Polski
• Obywatele EOG
• Obywatele państw spoza EOG
• Kwestia podwójnego obywatelstwa.
– Bez obywatelstwa polskiego
– Z obywatelstwem polskim
Źródła prawa.
Ustawa z dnia 14 lipca 2006r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii
Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043 z późn. zmianami).
"obywatel UE" - pojęcie oznacza cudzoziemca:
a) obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
b) obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - strony umowy o EOG,
c) obywatela Konfederacji Szwajcarskiej.
W/w ustawa ma zastosowanie nie tylko do obywateli państw członkowskich UE,
ale również do obywateli Islandii, Norwegii, Lichtensteinu i Szwajcarii oraz do
członków rodzin w/w obywateli, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają.
Obywatel EOG
• Wjazd do Polski – uwaga na dokument wjazdowy!
• Obowiązek meldunkowy:
– na pobyt czasowy najpóźniej przed upływem 4 doby licząc
od chwili przekroczenia granicy RP
• przebywający poza:
– zakładem hotelarskim,
– zakładem udzielającym pomieszczenia w związku z pracą, nauką,
leczeniem
– zakładem udzielającym pomieszczenia w związku z wypoczynkiem
Obywatel EOG
• Obywatel UE może wjechać i przebywać na terytorium RP do
3 miesięcy na podstawie:
– ważnego dokumentu podróży
– innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość i obywatelstwo
• Rejestracja pobytu:
– wniosek o zarejestrowanie należy złożyć do wojewody właściwego ze względu
na miejsce pobytu obywatela UE
– wniosek o zarejestrowanie pobytu składa sie, najpóźniej w następnym dniu po
upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium RP
– wniosek składa się osobiście
– niedopełnienie obowiązku zarejestrowania pobytu na terytorium RP podlega
karze grzywny
Obywatel EOG
• Rejestracja pobytu:
– prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące przysługuje osobie, która m.in.:
• jest pracownikiem lub osobą pracującą na własny rachunek na terytorium RP
• studiuje lub odbywa szkolenie zawodowe w RP i jest objęty powszechnym ubezpieczeniem
zdrowotnym albo jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o
koordynacji oraz posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej;
– wojewoda wydaje decyzję odmowną gdy m.in.:
• nie zostały spełnione warunki pobytu określone w przepisach lub
• pobyt zainteresowanego stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa
albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub
– odwołanie służy do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w Warszawie, za
pośrednictwem właściwego wojewody.
• pisemne odwołania należy składać w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.
Obywatel EOG
• Rejestracja pobytu - dokumenty:
– Wniosek o zarejestrowanie pobytu wypełniony w języku polskim.
– Załączniki – zależnie od sytuacji obywatela (m.in.):
• pisemne oświadczenie pracodawcy lub innego podmiotu o zamiarze
powierzenia mu wykonywania pracy,
• zaświadczenie o wykonywaniu pracy,
• zaświadczenie szkoły wyższej o przyjęciu na studia lub skierowanie na
szkolenie zawodowe,
• dokument potwierdzający prawo do świadczeń zdrowotnych
Obywatel EOG
• Prawo stałego pobytu:
– Wniosek o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego
pobyt należy złożyć w urzędzie wojewódzkim właściwym ze
względu na miejsce pobytu obywatela UE (w języku polskim)
– Prawo stałego pobytu nabywa się po upływie 5 lat nieprzerwanego
pobytu na terytorium RP:
• gdy przerwy w nim nie przekroczyły łącznie 6 miesięcy w roku
• pobytu na terytorium RP nie przerywa opuszczenie tego terytorium
na okres dłuższy niż 6 miesięcy w roku, z powodu:
– odbycia obowiązkowej służby wojskowej,
– ważnej sytuacji osobistej, w szczególności ciąży, porodu, choroby, studiów,
szkolenia zawodowego, oddelegowania, która wymaga pobytu poza tym terytorium,
pod warunkiem, że okres ten jest dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy
Źródła prawa.
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003r. o cudzoziemcach (Dz. U. z
2006r. Nr 234 poz. 1694 z późn. zm.)
Obywatele państw
nienależących do strefy EOG
Obywatel spoza EOG
• Przed przyjazdem –wiza!
• Wiza Schengen lub wiza krajowa mogą być wydane m.in. w
celu:
– wykonywania pracy w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w
ciągu kolejnych 12 miesięcy, na podstawie oświadczenia o zamiarze
powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowanego w powiatowym
urzędzie pracy;
– dydaktycznym;
– prowadzenia badań naukowych;
Obywatel spoza EOG
• Wizę Schengen lub wizę krajową wydaje lub odmawia jej wydania konsul.
• Wizę krajową w celu wykonywania pracy wydaje konsul właściwy ze względu na
państwo stałego zamieszkania cudzoziemca
• Wiza Schengen lub wiza krajowa, w celu wykonywania pracy mogą być wydane
cudzoziemcowi, który przedstawi zezwolenie na pracę na terytorium RP albo
pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi
wykonywania pracy.
• Wizę Schengen lub wizę krajową, wydaje się na okres pobytu, który odpowiada
okresowi wskazanemu w zezwoleniu lub oświadczeniu, nie dłuższy niż
przewidziany dla danego typu wizy (tj. 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy liczonym
od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca na terytorium RP).
Obywatel spoza EOG
• Posiadacze wiz krajowych oznaczonych symbolem D, mogą poruszać
się po terytorium państw Schengen do 3 miesięcy w okresie
półrocznym, jeżeli spełniają pozostałe przesłanki do wjazdu na
terytorium państw Schengen czyli:
– posiadają ważny dokument podróży
– uzasadnią cel podróży i warunki planowanego pobytu, posiadają środki wystarczające na
utrzymanie, zarówno podczas planowanego pobytu jak i na powrót do kraju zamieszkania lub
na tranzyt do państwa trzeciego, do którego osoba ta ma zagwarantowany wjazd, albo są w
stanie legalnie zdobyć wyżej wymienione środki;
– ich dane nie figurują w Systemie Informacyjnym Schengen dla celów odmowy wjazdu;
– nie są uznawane za osoby, które mogą naruszyć porządek publiczny, bezpieczeństwo lub
stosunki międzynarodowe jednej z Umawiających się Stron.
Obywatel spoza EOG
• Od decyzji o odmowie wydania wizy Schengen lub wizy krajowej
wydanej przez:
– konsula – przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten
organ;
• Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez konsula składa się w
terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji o odmowie wydania wizy
Schengen lub wizy krajowej.
Obywatel spoza EOG
• Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium RP przed upływem
okresu pobytu objętego wizą Schengen lub wizą krajową oraz przed
upływem okresu ważności tej wizy, chyba że posiada ważny dokument
uprawniający do pobytu na tym terytorium.
• Cudzoziemiec przebywający na terytorium RP jest obowiązany złożyć
wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony co
najmniej 45 dni przed upływem:
– okresu pobytu oznaczonego w posiadanej wizie lub
– terminu ważności poprzedniego zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony
Obywatel spoza EOG
• Jeżeli termin do złożenia wniosku został zachowany i wniosek nie
zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w
terminie, pobyt cudzoziemca na terytorium RP uważa się za legalny do
czasu wydania decyzji ostatecznej w sprawie zezwolenia na
zamieszkanie na czas oznaczony.
• Decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu
cudzoziemca
– w przypadku cudzoziemca przebywającego za granicą – wojewoda właściwy ze
względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca (pośrednictwo konsula)
Obywatel spoza EOG
• Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się
cudzoziemcowi, który (m.in.):
– posiada zezwolenie na pracę albo pisemne oświadczenie pracodawcy o
zamiarze powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy, jeżeli zezwolenie na
pracę nie jest wymagane (art. 53 ust. 1 pkt. 1))
– bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach
programów UE, (art. 53 ust. 1 pkt. 4))
– jest naukowcem, który przybywa lub przebywa na terytorium RP w celu
prowadzenia badań naukowych na podstawie umowy o przyjęciu w celu
realizacji projektu badawczego, zawartej z placówką naukową zatwierdzoną
przez ministra właściwego do spraw nauki, (art. 53 ust. 1 pkt. 17)) - na okres 1
roku lub na okres realizacji projektu badawczego jeśli krótszy niż 1 rok
Obywatel spoza EOG
• Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się
cudzoziemcowi, który (m.in.):
– posiada dokument pobytowy, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a
rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r.
ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw
trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1–7) z adnotacją „naukowiec”,
wydany przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli umowa o
przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego, zawarta z właściwą placówką
naukową tego państwa, przewiduje przeprowadzenie badań naukowych także
na terytorium RP (art. 53 ust. 1 pkt. 18)) - na okres 1 roku lub na okres
prowadzenia badań naukowych na terytorium RP (jeśli krótszy niż rok)
• Jeżeli, któraś z ww. okoliczności uzasadnia jego zamieszkiwanie na
terytorium RP przez okres dłuższy niż 3 miesiące.
Obywatel spoza EOG
• Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się na wniosek
cudzoziemca
• Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się każdorazowo
na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium
RP, nie dłuższy jednak niż 2 lata.
– Uwaga na wyjątki wymienione wyżej!
• Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium RP przed upływem
terminu ważności zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,
chyba że uzyskał kolejne zezwolenie na zamieszkanie na czas
oznaczony.
Obywatel spoza EOG
• Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony składa się na formularzu
• Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony zawiera (m.in.):
– dane cudzoziemca
– miejsce zamierzonego pobytu na terytorium RP;
• Cudzoziemiec jest obowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić
ważny dokument podróży
Obywatel spoza EOG
• Do wniosku należy dołączyć (m.in.):
– fotografie
– dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i
okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na
zamieszkanie na czas oznaczony
– tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym cudzoziemiec
przebywa lub zamierza przebywać (art. 53 ust. 1 pkt. 1))
– umowę o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego zawartą z placówką
naukową mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz pisemne
zobowiązanie się tej placówki naukowej do poniesienia kosztów pobytu i
wydalenia cudzoziemca (art. 53 ust. 1 pkt. 17))
– umowę o przyjęciu w celu realizacji projektu badawczego zawartą z placówką
naukową mającą siedzibę na terytorium innego niż RP państwa
członkowskiego UE oraz pisemne zobowiązanie się tej placówki naukowej do
poniesienia kosztów pobytu i wydalenia cudzoziemca (art. 53 ust. 1 pkt. 18))
Obywatel spoza EOG
• Cudzoziemcowi, który uzyskał: zezwolenie na zamieszkanie na
czas oznaczony wydaje się kartę pobytu;
• Karta pobytu, w okresie jej ważności, potwierdza tożsamość
cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium RP oraz
uprawnia, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego
przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy
• Karta pobytu wydana cudzoziemcowi, który uzyskał:
zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, jest ważna
przez okres tego zezwolenia
• Kartę pobytu wydaje wojewoda, który wydał zezwolenie na
zamieszkanie na czas oznaczony
Obywatel spoza EOG
W karcie pobytu zamieszcza się następujące dane:
1) imię (imiona) i nazwisko cudzoziemca oraz imiona rodziców;
2) datę, miejsce i kraj urodzenia;
3) adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy; w przypadku braku zameldowania
na pobyt czasowy trwający ponad 2 miesiące danych o adresie nie zamieszcza się;
4) obywatelstwo;
5) płeć, wzrost w centymetrach i kolor oczu;
6) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji
Ludności (PESEL) – w przypadku gdy został nadany;
7) informację o rodzaju wydanego zezwolenia;
8) adnotację „naukowiec” w przypadku zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony
udzielonego na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 17 lub 18.
Źródła prawa
USTAWA
z dnia 15 czerwca 2012 r.
o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym
wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in.
określa sankcje dla podmiotów powierzających wykonywanie pracy
cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnego dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Projektowane zmiany
Projektowane zmiany w ustawie o cudzoziemcach:
– wydłużono z 2 do 3 lat maksymalnego okresu, na który cudzoziemcom może być udzielone
zezwolenie na pobyt czasowy
– zezwolenie na pobyt czasowy dla studiujących cudzoziemców będzie przyznawane na okres 15
miesięcy
– cudzoziemcy, którzy kontynuują studia na drugim lub kolejnym roku, otrzymają zezwolenie na
pobyt czasowy na okres 2 lat
– przyznanie jednego zezwolenia - zarówno na pobyt, jak i na pracę; cudzoziemiec, który pracuje
w Polsce będzie mógł ubiegać się o zezwolenie na pobyt oraz pracę, w ramach jednej procedury
– skrócono termin, w którym odpowiednie służby udzielają informacji, czy wjazd i pobyt
cudzoziemca nie zagraża m.in. bezpieczeństwu albo porządkowi publicznemu (dotychczasowy
termin 30 dni skrócono do 15)
– cudzoziemiec, który ubiega się o zezwolenie na pobyt czasowy nie będzie musiał przedstawiać
tytułu prawnego do zajmowanego lokalu
– Adres projektu: http://www.bip.msw.gov.pl/portal/bip/242/21637
Więcej szczegółowych informacji
http://www.udsc.gov.pl/LEGALIZACJA,POBYTU,1286.html
http://www.msz.gov.pl/Informacje,wizowo-paszportowe,13427.html
Polak za granicą
Polak za granicą
• Przed wyjazdem:
– Ustalenie zakresu niezbędnych formalności (także w RP – m.in.US)
– Ustalenie warunków pobytu:
• Zakres pomocy na miejscu
• Warunki umowy itp.
• Na miejscu:
– Pilnowanie aktualnych formalności
– Gromadzenie stosownej dokumentacji
– Poznać prawo miejsca pobyty – zasada ignorantia iuris nocet
obowiązuje także za granicą
– Pamiętaj o obowiązkach w RP!
Polak za granicą
• Formy prawne uregulowania statusu wyjeżdżającego:
– Delegacja (art. 77zn.5 KP – przysługują świadczenia w związku z
delegacją np. dieta), a oddelegowanie (art. 42 KP – wypowiedzenie
warunków pracy i płacy)
– Urlop bezpłatny
– Urlop naukowy
– Urlop wypoczynkowy – nie zawsze możliwy (nie – jeśli stroną
projektu jest pracodawca)
Polak za granicą – więcej informacji
• Kwestie legalizacji pobytu – poradniki MSZ
– Poradnik „Polak za granicą”
http://www.msz.gov.pl/Poradnik,Polak,za,granica,39655.html?PHPS
ESSID=dc7bbd299e51115ef17b224894aa1b12
– http://www.msz.gov.pl/Poradnik,Polak,za,granica,20735.html
– Praca i pobyt – porady praktyczne:
http://www.msz.gov.pl/Praca,i,pobyt,w,UE,45223.html
• Powrót do Polski:
– Serwis www.powroty.gov.pl
Przykład z praktyki
Pracownik UJ wyjeżdża w ramach projektów Marie Curie:
• zgodnie z Uchwałą nr 7/II/2007 Senatu UJ z dn. 28 lutego 2007 pracownik
wyjeżdżający za granicę na okres nie przekraczający 30 dni otrzymuje urlop
szkoleniowy płatny, a na okres dłuższy niż 30 dni urlop szkoleniowy płatny na
okres 30 dni i urlop szkoleniowy bezpłatny na pozostały okres wyjazdu.
• Czego przed wyjazdem dopilnować w stosunku do zagranicznej instytucji
przyjmującej?
–
–
–
–
–
uzyskać projekt umowy z instytucją przyjmującą
ustalić zakres ubezpieczeń społecznych za granicą
ustalić zakres pomocy instytucji przy formalnościach urzędowych na miejscu
ustalić zakres uprawnień do korzystania ze sprzętu i zasobów instytucji
uzyskać z instytucji przyjmującej dokumenty uprawniające do skorzystania z najdogodniejszej
procedury wizowej (jeżeli wiza jest wymagana)
Źródło: http://www.uj.edu.pl/nauka/badania-programy-miedzynarodowe/programy-mobilnosci, z dnia 19.XI.2011 r.
Przykład z praktyki
Pracownik UJ wyjeżdża w ramach projektów Marie Curie:
• Jakich formalności dopełnić przed wyjazdem w polskich urzędach?
– złożyć w US zgłoszenie aktualizacyjne danych do ewidencji podatników
– ustanowić pełnomocnika ds. doręczeń w przypadku uczestnictwa w postępowaniu podatkowym
– będąc stroną jakiegokolwiek postępowania administracyjnego, cywilnego czy karnego
ustanowić pełnomocnika
– wystąpić o wydanie EKUZ i rozważyć ubezpieczenie komercyjne
• Jakich formalności dopełnić w urzędach za granicą i o czym podczas tego wyjazdu
pamiętać?
–
–
–
–
–
zbierać dokumentację potwierdzające okres zatrudnienia i wysokość wynagrodzenia
zbierać dokumenty dowodzące wysokości zapłaconego podatku
zapytać o ewentualne zwolnienia podatkowe dla przyjeżdżających naukowców
dopełnić procedury legalizacji pobytu za granicą
dowiedzieć się o obowiązkach prawnych na terytorium tamtego państwa np. rozliczenia
podatkowe etc.
Źródło: http://www.uj.edu.pl/nauka/badania-programy-miedzynarodowe/programy-mobilnosci, z dnia 19.XI.2011 r.
Umowy z przyjmowanymi i wysyłanymi
naukowcami
Umowy
• Wymagania prawa polskiego, a wymagania projektu!
– Prawo krajowe to także prawo wewnętrzne jednostki (case study dodatek stażowy!)
• Umowa z naukowcem musi implementować postanowienia
ustalone w umowie z Komisją Europejską!!!
• Zasadniczy wybór pomiędzy:
– Umową o pracę
– Tzw. umowami cywilnoprawnymi
Umowy
• Różnice pomiędzy umową o pracę, a umowami cywilnoprawnymi:
– Obciążenia
– Świadczenia
– Pozycja wobec innych pracowników jednostki przyjmującej
• Niezwykle istotne jest porozumienie pomiędzy jednostkami (umowa
konsorcjum).
• Języka umowy:
– Art. 7. 1. Na terytorium RP przy wykonywaniu przepisów z zakresu prawa
pracy używa się języka polskiego, jeżeli osoba świadcząca pracę ma miejsce
zamieszkania na terytorium RP w chwili zawarcia umowy oraz umowa ma być
wykonana lub wykonywana na terytorium RP (Ustawa z dnia 7 października 1999 r.
o języku polskim (Dz.U. 2011 Nr 43 poz. 224))
Umowy
• Języka umowy:
– Dokumenty w zakresie, o którym mowa w art. 7, mogą być jednocześnie
sporządzone w wersji lub wersjach obcojęzycznych. (najczęstsza praktyka)
– Podstawą ich wykładni jest wersja w języku polskim, jeżeli osoba świadcząca
pracę jest obywatelem RP
– Umowa o pracę lub inny dokument wynikający z zakresu prawa pracy mogą
być sporządzone w języku obcym na wniosek osoby świadczącej pracę
niebędących obywatelami polskimi, pouczonych uprzednio o prawie do
sporządzenia umowy lub innego dokumentu w języku polskim
Umowy
• Elementy umowy:
– Prawo i sąd właściwy
– Zrównanie pewnych elementów statusu z własnymi pracownikami
(bezpieczeństwo
– Elementy wskazane wprost w Grant Agreement:
• Np. ITN GA III.4.1 lit. a) – r) m.in.:
–
–
–
–
–
Kwoty wynagrodzeń
Prawem uzasadnione obciążenia umowy
Zakaz uzyskiwania innych przychodów za wykonywanie projektu przez naukowca
Zasady walutowego przeliczania wynagrodzenia
Prawo właściwe
– Waluta wynagrodzenia – brak zasady walutowości, ale ograniczenia
systemowe jednostki.
Umowy
• Prawa do własności intelektualnej
– Przedmiot własności intelektualnej
– Rodzaj umowy – prawo krajowe
– Postanowienia Grant Agreement w tym przedmiocie:
• Np. ITN GA
– III.9 – nieodpłatne Prawa Dostępu do Nowej i Istniejącej Wiedzy
beneficjenta o ile jest to potrzebne do jej/jego „initial training
activities”
– Zachowanie poufności wobec beneficjentów – przeniesione również
na pracownika
– Zapewnienie prawa do udzielania Praw Dostepu innym
beneficjentom na podstawie GA Annex II.
Ubezpieczenia społeczne w projektach badawczo
– szkoleniowych
Podstawowe problemy
• Kto płaci rachunek za leczenie w szpitalu w razie wypadku lub choroby
podczas pobytu za granicą?
• Co dzieje się z uprawnieniami emerytalnymi lub rentowymi
pracownika, który był zatrudniony w różnych państwach
członkowskich?
• Wystąpienie sytuacji, w której pracownicy migrujący są albo
ubezpieczeni w więcej niż jednym państwie członkowskim, albo nie są
ubezpieczeni w ogóle.
Wybór problemów za: „Przepisy UE w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Twoje prawa w innych
państwach Unii Europejskiej” Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw
Społecznych i Równości Szans Dział E3, 2010 r.
Istotne założenia systemu koordynacji
• Koordynacja to nie harmonizacja!
• Koordynacja ma na celu m.in. ustalenie wspólnych zasad
dotyczących zabezpieczenia społecznego.
• Poprawa ochrony osób przemieszczających się.
• Objęcie EOG oraz Szwajcarii (uwaga na nowe przepisy)
Wybór zagadnień za: „Przepisy UE w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Twoje prawa w innych
państwach Unii Europejskiej” Komisja Europejska Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw
Społecznych i Równości Szans Dział E3, 2010 r.
Koordynacja
• Europejska Koordynacja Systemu Ubezpieczeń Społecznych
– Podstawa prawna:
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004
z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE L 200 z 07.06.2004 r. ).
Koordynacja w praktyce
• Miejsce ubezpieczenia
• Opieka zdrowotna
• Sytuacja delegowanego
Stanowisko ZUS
• Wykładnia zastosowana przez Centralę Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych co do obciążeń przychodów osiąganych w Programie
„People”:
– Umowa o pracę:
• Rozdział wynagrodzenia głównego od „dodatków”
– Umowy cywilnoprawne:
• Całość
• Praktyka – obawa uczelni i częste występowanie za
zapytaniami do ZUS.
Pomoc praktyczna
• E-inspektorat - zapytania z wybranych obszarów merytorycznych
dotyczących działalności ZUS
– http://einspektorat.zus.pl/uslugi_serwisu.asp?id_profilu=&pomoc=3&menu=7&id_uslugi_serwisu=35
• Spis Europejskich Instytucji Zabezpieczenia
Społecznego w ramach EESSI
– http://ec.europa.eu/employment_social/social-securitydirectory/welcome.seam?langId=pl&cid=18115
• „Przepisy UE w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Twoje prawa w
innych państwach Unii Europejskiej”, 2010 rok.
Opodatkowanie dochodów z projektów
badawczo – szkoleniowych.
Wzruszalność indywidualnej interpretacji
podatkowej
Podatki
• Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy
– Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP, podlegają obowiązkowi
podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia
źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 Nr 14 poz. 176))
– Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania,
podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy) (Art. 3 ust. 2a
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2000 Nr 14
poz. 176))
• Miejsce zamieszkania (art. 3 ust 1a):
– posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych
(ośrodek interesów życiowych)
lub
– przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym
Podatki
• Umowy w zakresie unikania podwójnego opodatkowania:
– Zawsze trzeba analizować konkretną sytuację dla konkretnej umowy
– Odrębności w umowach z różnymi państwami
– Zwykle ograniczony czas zwolnienia osiąganych dochodów naukowca – potem
stosuje się metody unikania podwójnego opodatkowania.
– Niezwykle istotny jest przedmiot umowy z naukowcem, gdyż stanowi on
podstawę do uzasadnienia zastosowania umowy międzynarodowej.
Zwolnienia w ustawie o podatku dochodowym od
osób fizycznych
Wolne od podatku dochodowego są:
• Art. 21 ust. 16 diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika
• Art. 21 ust. 20 część przychodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1,
przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku
służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy,
za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku
służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w
kwocie odpowiadającej 30 % diety
• Art. 21 ust. 39 (…) inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce, których zasady
przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa
wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania
Zwolnienia w ustawie o podatku dochodowym od
osób fizycznych
Wolne od podatku dochodowego są:
• Art. 21 ust. 46 dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:
– pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych
instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów
ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO,
przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami,
organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra, agencje rządowe
lub agencje wykonawcze, w tym również w przypadkach gdy przekazanie tych środków jest
dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków
bezzwrotnej pomocy oraz
– podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy;
zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio
realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych
czynności w związku z realizowanym przez niego programem,
Interpretacje
• Indywidualne interpretacje podatkowe
– na pisemny wniosek zainteresowanego
– wniosek może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych
– składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do
wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia
przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska
– wnioskujący o wydanie interpretacji indywidualnej składa oświadczenie pod
rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania
– interpretacja indywidualna zawiera pouczenie o prawie wniesienia skargi do
sądu administracyjnego.
– Interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez
zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia
otrzymania wniosku
Interpretacje
• Indywidualne interpretacje podatkowe
– Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40
zł (od każdego stanu lub wydarzenia przyszłego), którą należy wpłacić w
terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku
– Upoważnieni do wydawania interpretacji są Dyrektorzy Izb Skarbowych w:
•
•
•
•
•
Bydgoszczy
Katowicach
Poznaniu
Łodzi
Warszawie
– Wniosek składa się na formularzu
Interpretacje
• Właściwość:
– Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w
województwie: kujawsko-pomorskim, podlaskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim lub
zachodniopomorskim - adres do korespondencji: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul.
św. Jakuba 20, 87-100 Toruń,
– Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w
województwie: małopolskim, podkarpackim, śląskim - adres do korespondencji: Biuro Krajowej
Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała
– Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w
województwie: dolnośląskim, lubuskim, lub wielkopolskim - adres do korespondencji: Biuro Krajowej
Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno
– Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w
województwie: mazowieckim, a także jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przypadku jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej
organu upoważnionego do wydania interpretacji indywidualnej - adres do korespondencji: Biuro Krajowej
Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock
– Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w
województwie: lubelskim, łódzkim, opolskim, świętokrzyskim - adres do korespondencji: Biuro Krajowej
Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski
Interpretacje
Dlaczego ważne jest o co i jak pytamy?
Interpretacje - procedura
Orzecznictwo
Rzut oka na najnowsze orzecznictwo
sądów administracyjnych.
Dziękuję za uwagę!
Franklin Delano Roosevelt
Łukasz Wściubiak
[email protected]