Przemoc i agresja rówieśnicza (dziecko - ofiara

Przemoc i agresja rówieśnicza
( dziecko – ofiara - sprawca)
Mazowiecki Kurator Oświaty
Delegatura Ciechanów
Zespół Szkół Ponadgmnazjalnych
w Zielonej
ZSP Zielona 2014
Przemoc narusza podstawowe
prawo każdego człowieka –
prawo do życia w poczuciu
bezpieczeństwa.
POJĘCIA:
ZŁOŚĆ
AGRESJA
PRZEMOC
Pojęcie agresji
przez agresję rozumie się:
każde zamierzone
działanie, mające na celu
wyrządzenie komuś
szkody, krzywdy, straty,
bólu fizycznego czy
cierpienia psychicznego.
Osoby zachowują się
również agresywnie, wtedy,
gdy niszczą swoje lub
cudze rzeczy,
wyposażenie,
pomieszczenia.
Pojęcie agresji
O agresji można mówić wtedy, gdy obie strony
mają podobną siłę fizyczną i psychiczną.
Zaatakowana osoba potrafi bronić swoich
praw.
PRZEMOC
• Ma miejsce wówczas, gdy
osoba atakująca jest silniejsza
fizycznie lub psychicznie, albo
jest starsza. Osoba
zaatakowana ma często spore
trudności z tym, żeby się
bronić i jest niemal bezradna.
Cechą charakterystyczną jest
zatem nierównowaga sił.
• W przypadku przemocy tworzą
się dwie role: ofiary i sprawcy,
które mają wpływ na dalsze
funkcjonowanie człowieka.
Formy zachowań agresywnych/
przemocowych
• Agresja/ przemoc fizyczna (bicie, popychanie,
wymuszanie pieniędzy, niszczenie własności,
kopanie, plucie);
• Agresja/ przemoc słowna (przezywanie,
wyśmiewanie, grożenie, ośmieszanie, plotkowanie,
namawianie się, szantaż, obrażanie)
• Agresja/ przemoc pośrednia- bez użycia słów i
kontaktu fizycznego
(wrogie gesty, miny, izolowanie, manipulowanie)
Pośrednie formy agresji są tak samo krzywdzące i
bolesne, jak bezpośredni atak.
Jak należałoby wyobrazić sobie
typowego agresywnego ucznia?
Agresorzy/ Sprawcy przemocy - jacy są ???
 Agresorzy/ Sprawcy przemocy to
częściej chłopcy (zwłaszcza
przemocy fizycznej).
 Coraz częściej jednak zachowania
agresywne są zauważane wśród
dziewcząt, dominuje tu agresja
słowna, odrzucenie w grupie,
wyśmiewanie.
Jak należałoby wyobrazić sobie
typowego agresywnego ucznia?
 Zachowuje się agresywnie wobec
młodszych i rówieśników, często też
wobec nauczycieli
 Ma pozytywne nastawienie do agresji/
przemocy,
 Nie zachowuje się lękliwie i niepewnie
 Lubi mieć władzę i panować nad innymi,
a także chętnie obnosi się swoją
faktyczną ale i wymyśloną władzą nad
kolegami
 Posiada pozytywny obraz siebie i
mocne poczucie własnej wartości
Jak należałoby wyobrazić sobie
typowego agresywnego ucznia?
 Nie współczuje dręczonym uczniom, nie
zastanawia się, jak by to było gdyby on
był na ich miejscu;
 Jego agresywne zachowanie nie jest
reakcją ani na porażki czy stresy w
szkole, ani też na prowokacje, czy
odrzucenie ze strony kolegów
 Jego agresja jest raczej świadoma i w
pewnym sensie dostarcza mu satysfakcji
Jak należałoby wyobrazić sobie typowego
agresywnego ucznia?
Doświadczenie bycia sprawcą przemocy
wpływa na przyszłe życie dziecka.
Ma ono kłopoty z przestrzeganiem norm i
wartości społecznych, wchodzi w konflikt z
prawem o wiele częściej niż pozostali.
Czynniki sprzyjające stosowaniu
przemocy
 Szybkie tempo życia –
postęp cywilizacyjny, urbanistyczny,
a z drugiej strony brak czasu dla domu, dla
dziecka, dla najbliższych, zastępowanie
dialogu telefonem i komputerem;
Czynniki sprzyjające stosowaniu
przemocy
 Przemoc w rodzinie – przekazany wzorzec
zachowania się wobec osoby słabszej.
 Wpływ grupy rówieśniczej (naśladowanie osób
ważnych w grupie, a zachowujących się agresywnie).
Długotrwałe dokuczanie ofierze powoduje, że
uczniowie zmieniają do niej swój stosunek: widzą ją
jako mniej wartościową, zasługującą na taki los,
wówczas poczucie winy grupy agresorów, a także
obserwatorów maleje.
Czynniki sprzyjające stosowaniu
przemocy
 Moda na tzw. „wygodne” i łatwe życie, bez
odpowiedzialności i konsekwencji za
swoje postępowanie.
 Wzory bezkarności i bezsilności prawa wobec świata
przestępczości, pokazywane publicznie;
 Kreowanie okrucieństwa i przemocy w mediach
(filmy akcji z bronią i zbrodniami, gry komputerowe,
bajki dla dzieci, pełne agresji i przemocy).
Sylwetka ofiary przemocy
• są najczęściej słabsze fizycznie,
przestraszone, spokojne, pasywne
• cechują się małą wiarą we własne
możliwości i mają niskie poczucie własnej
wartości
• WSZYSTKIE TE CECHY SĄ ZARÓWNO
PRZYCZYNĄ JAK I SKUTKIEM AGRESJI/
PRZEMOCY
Sylwetka ofiary przemocy
• RZADKO (!!) zdarza się, by szykanowane
dziecko szukało pomocy czy zwierzało się
dorosłemu – a im dłużej taka sytuacja trwa, tym
trudniej jest uwolnić się dziecku z roli ofiary
• NIESTETY CZĘSTO towarzyszy tej sytuacji
efekt przyzwyczajenia – i to zarówno po stronie
sprawców jak i ofiar. Wydaje się, że „tak było od
zawsze”.
• Ofiara z czasem może zatracić poczucie, że
dzieje jej się krzywda – ponieważ traktuje
agresję/ przemoc jako coś, czego nie da się
zmienić.
Konsekwencje dla ofiar przemocy są ogromne,
rzutują na całe życie człowieka.
 Ofiary przeżywają głębokie
uczucie poniżenia i upokorzenia,
strach, wstyd oraz dezorientację.
 Długofalowe skutki dla ofiar:
• obniżenie poczucia własnej
wartości oraz samooceny,
• izolacja społeczna,
• tendencje autodestrukcyjne
• utrwalony „syndrom ofiary”,
ujawniający się przez całe życie
osoby.
 Podstawą naszej wygranej nad przemocą
i agresją jest dialog. Szczera, otwarta rozmowa
w domu, w szkole, w klasie, w grupie kolegów.
Konieczne jest również, aby nikt nie był obojętny
na akty przemocy mające miejsce
w jego otoczeniu, ponieważ „przemoc karmi się
milczeniem” i jeśli nikt nie zareaguje,
to przemoc pozostanie bezkarna.
Mamy nadzieję, iż przygotowana prezentacja
choć w pewnym stopniu przyczynią się do
zmniejszenia zachowań agresywnych i
odpowie na pytanie jakie są jej przyczyny?
To my wszyscy musimy postarać się o to, by
rozwiązywać nasze problemy w sposób
konstruktywny, a nasze emocje - okiełznać w
ramy zasad i norm godnych człowieka.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
Konferencja
„ Przemoc i agresja rówieśnicza
( dziecko – ofiara – i sprawca)”.
Mazowieckie Kuratorium Oświaty
w Warszawie, Delegatura Ciechanów,
ZSP Zielona.