2006 Test wstępny Zadanie 1. Podaj nazwę pojęcia, które opisuje
Transkrypt
2006 Test wstępny Zadanie 1. Podaj nazwę pojęcia, które opisuje
2006 Test wstępny Zadanie 1. Podaj nazwę pojęcia, które opisuje poniższa definicja. […] reguła zachowania będąca częścią składową systemu prawa. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 2. Podkreśl właściwą odpowiedź. Stosunki majątkowe między różnorodnymi podmiotami prawa oraz stosunki osobowe między obywatelami reguluje prawo: a) Administracyjne b) cywilne c) finansowe d) konstytucyjne Zadanie 3. Wskaż w podanym przepisie prawnym adresata, okoliczność i wzór zachowania. Art.415 Kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia Źródło: Kodeks cywilny Adresat: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Okoliczności ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Wzór zachowania ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 4. Zaznacz zdanie prawdziwe P lub zdanie fałszywe F a) b) c) d) Zadania Zbrodnie to czyny zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 4 lat. Rozbój jest przestępstwem ściganym na wniosek osoby pokrzywdzonej Każdy człowiek nabywa zdolności prawnej w wieku 18 lat Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym P lub F Zadanie 5. Wymień instytucje państwowe w Polsce zajmujące się między innymi zapewnienie przestrzegania praw człowieka -………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. -………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. -…………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………… -………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2006 Test ćwiczeniowy Zadanie 1. Podaj nazwę pojęcia, które opisuje poniższa definicja. […] określenie reguł zachowania się lub ocen, które mają wynikać z „istoty” lub „natury” zjawiska i zgodnie z którymi powinno się kształtować instytucje ekonomiczne, społeczno-polityczne i prawne; również określenie poglądów stwierdzających obowiązywanie takich reguł lub ocen. _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 2. Podaj, jaka gałąź prawa zajmuje się stosunkami między Stolicą Apostolską a Rzeczypospolitą Polską. _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 3. Podkreśl poprawną odpowiedź. Prawo zwyczajowe: a) b) c) d) jest publikowane w „Monitorze polskim” normuje zachowanie korpusu dyplomatycznego zawiera się w kodeksie postępowania cywilnego to prawo nieskodyfikowane Zadanie 4. Uzupełnij zdania. a) Warunkiem wejścia w życie przepisów prawnych jest ich______________________________, czyli na przykład opublikowanie w „Dzienniku Ustaw” b) Język, w którym sporządzane są przepisy , nazywa się językiem ________________________________ c) Stan faktyczny polegający na tym, że organy państwa działają na podstawie obowiązującego prawa i zgodnie z jego normami nazywamy ________________________________________ d) Szczegółowe regulacje dotyczące umowy kupna-sprzedaży samochodu, zawieranej pomiędzy dwiema osobami, znajdują się w dziale prawa cywilnego zwanego prawem _____________________________ Zadanie 5. Podaj nazwę organizacji, którą symbolizuje poniższe logo. Scharakteryzuj krótko, czym się zajmuje. ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ Zadanie 6. Pierwszą organizacją w PRL walczącą o przestrzeganie praw człowieka był(a): a) b) c) d) Karta 77 Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela Organizacja Rodzin Katyńskich Komitet Obrony Robotników Zadanie 7. Pierwszym dokumentem państwowym, który zawierał uregulowania prawne z zakresu praw człowieka, był(a): a) Karta Praw Wirginii b) Przywilej jedleńsko-krakowski c) Habeas Corpus Act d) Wielka Karta Swobód Zadanie 8. Podaj definicję normy prawnej …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 9. Oceń w kilku zdaniach, czy zgodziłbyś się na zawieszenie części praw i wolności w imię zapewnienia większego zabezpieczenia. W wypowiedzi podaj trzy argumenty. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Test ćwiczeniowy 2 2006 Zadanie 1. Podaj definicję pojęcia ratyfikacja. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 2. Wyjaśnij krótko, jaka jest różnica między ustawą a uchwałą. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 3. Wymień przynajmniej trzy funkcje prawa i krótko scharakteryzuj, na czym one polegają. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 4. Wpisz we właściwe rubryki tabeli prawa człowieka kolejnych generacji. prawo do wynagrodzenia za pracę, prawo do posiadania własności, prawo do nauki, prawo do wolności, prawo do czystego środowiska, prawo do demokracji Prawa pierwszej generacji Prawa drugiej generacji Prawa trzeciej generacji Zadanie 5. Podaj nazwę organizacji, którą symbolizuje poniższe logo. Scharakteryzuj krótko, czym ona się zajmuje. _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ Zadanie 6. Opisz problem z przestrzeganiem praw człowieka w dowolnie wybranym przez siebie kraju. Przytocz przynajmniej trzy przejawy łamania praw człowieka. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 7. Uzupełnij schemat, wpisując w puste ramki odpowiednie nazwy organizacji zabiegających o ochronę praw człowieka. Międzynarodowa ochrona praw człowieka System uniwersalny ___________________ Systemy regionalne Organizacje pozarządowe amerykański ______________________ ______________________ ______________________ afrykański ______________________ europejski _______________________ Zadanie 8. Przeanalizuj poniższe twierdzenie, a następnie napisz, czy zgadzasz się z przedstawioną w nim tezą. Uzasadnij swoje zdanie, podając przynajmniej trzy argumenty. Kara śmierci jest czymś tak niegodnym prawa, że samo pisanie o niej może być czymś nieusprawiedliwionym. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 9. Wyjaśnij, jakie kwestie reguluje prawo kanoniczne, i napisz, kogo obowiązuje przestrzeganie go. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 10. Spośród niżej wymienionych podkreśl te treści, które są częścią składową III filaru Unii Europejskiej. Pamiętaj, że jeśli podkreślona będzie choć jedna niepoprawna odpowiedź, otrzymasz 0 punktów. a) ustalanie wspólnych stanowisk w sprawie praw człowieka b) współpraca w dziedzinie wymiary sprawiedliwości c) walka z przemytem narkotyków d) ochrona konsumenta e) polityka azylowa f) współpraca policji g) ekonomiczny aspekt zbrojeń Test sprawdzający 2006 Zadanie 1. Podaj definicję prawa _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 2. Podaj nazwę pojęcia, które opisuje poniższa definicja. [...] to część aktu prawnego, wyodrębniona jako artykuł, paragraf, punkt. _____________________________________________ Zadanie 3. Przyporządkuj odpowiednim przykładom odpowiednie funkcje prawa. a) wpływ na utrwalanie pozytywnych zachowań b) regulowanie tworzenia zasad rozdziału dóbr c) podnoszenie między innymi poziomu kultury politycznej w wyniku znajomości prawa d) wymierzanie kar za przestępstw e) wpływanie na stabilizację stosunków społecznych. 1) funkcja dystrybucyjna, 2) funkcja represyjna, 3) funkcja regulacji życia społecznego, 4) funkcja wychowawcza, 5) funkcja kulturotwórcza Zadanie 4. Ustal prawidłową hierarchię podanych aktów prawnych, układając ją od najważniejszego. a) Ustawa – Prawo o ruchu drogowym b) Uchwała w sprawie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego 1 2 3 c) Konstytucja RP d) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie Biuletynu Administracji Publicznej 4 Zadanie 5. Wyjaśnij krótko, na czym polega działanie jednej z podstawowych zasad prawa lex retro non agit (prawo nie działa wstecz). Podaj jeden wymyślony lub rzeczywisty przykład złamania tej zasady. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 6. Dokończ zdania, podając pełne nazwy urzędów. a) Dowód osobisty możesz uzyskać w _____________________________________________________. b) W ________________________________________ otrzymasz paszport. c) Wypełnisz obowiązek meldunkowy w _________________________________________________________. d) W razie utraty pracy zgłosisz się do __________________________________________________________. Zadanie 7. Napisz, do jakiej instytucji państwowej w Polsce zgłosisz się, gdy dostrzeżesz, że instytucja państwowa złamała prawo, a postępowanie sądowe rozstrzygnęło wyrok na korzyść tejże instytucji. _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 8. Opisz czym w krajach Europy Zachodniej zajmuje się ombudsman. Wyjaśnij na czym opiera on swoje działania (kompetencje decyzyjne). Napisz jak nazywa się odpowiadający mu polski urząd . _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 9. Przeanalizuj tabelę statystyczną ukazującą zmiany wybranych grup przestępstw w Polsce, a następnie wykonaj polecenia. * - od września 1998 roku w "nowym" kodeksie karnym: uszczerbek na zdrowiu (bez prze 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Zgwałcenie 1.921 1.919 1.976 2.039 2.267 1.985 2.260 Uszkodzenie ciała* 12.956 13.795 16.646 18.454 18.901 19.371 20.505 Udział w bójce lub pobiciu 5.553 6.060 7.285 9.223 10.600 11.575 13.005 Kradzież** 139.507 125.074 134.089 180.514 211.602 157.479 184.368 Kradzież rozbójnicza, rozbój, wymuszenie 17.094 17.715 21.034 23.574 26.858 26.257 30.063 Kradzież z włamaniem 355.896 330.741 314.338 304.293 304.899 305.703 324.017 Przestępstwa drogowe 35.568 30.753 29.578 32.030 35.005 34.863 40.202 RAZEM 866.095 881.076 852.507 906.157 974.941 897.751 992.373 a) Wypisz dwie grupy przestępstw popełnianych najczęściej w latach 1991-1997. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ b) Napisz, która z grup działań przestępczych zanotowała największy przyrost procentowy w latach1991-1997. _______________________________________________________________________________________________ c) Zaproponuj dwie zmiany przepisów prawa, które mogłyby wpłynąć Twoim zdaniem na obniżenie statystyk popełnianych przestępstw w wybranej przez Ciebie grupie ujętej w tabeli. Uzasadnij swoje propozycje. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Zadanie 10. Oceń, czy Twoim zdaniem występuje w systemie ochrony praw człowieka potrzeba istnienia i działania organizacji pozarządowych. Uzasadnij swoje zdanie, podając trzy argumenty. _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________ Test wstępny 2008 Zadanie 1. Zaznacz prawidłową odpowiedź. Norma, która określa, jakie zachowanie jest dobre, słuszne, sprawiedliwe, a jakie nie, to norma: a) religijna b) moralna c) prawna d) zwyczajowa Zadanie 2. Wyjaśnij łacińskie paremie (zasady prawa rzymskiego) a) lex retro non agit _____________________________________________________________________ b) ignorantia iuris nocet__________________________________________________________________ c) vacatio legis _________________________________________________________________________ d) pacta sunt servanda ___________________________________________________________________ Zadanie 3. Wymienione niżej akty prawne ułóż według hirearchii ważności od najwyższego. A – ustawa budżetowa B – zarządzenie wojewody C – Ustawa zasadnicza D – rozporządzenie ministra 1 2 3 4 Zadanie 4. Przyjrzyj się schematowi i wykonaj polecenie. a) Podaj numery miejsc, które zajmuje : Sędzia - ______ Pozwany - ________ Ławnik - ______ Powód - _________ Świadek - _______ b) Odpowiedz jak nazywa się rodzaj postępowania, w którym udział biorą wymienione osoby. _________________________________________ c) Podaj jak nazywa się pismo procesowe wszczynające postępowanie i wymień stronę poru, która je wnosi. _________________________________________ d) Nazwij zasadę obowiązującą w postępowaniu sądowym, której potwierdzeniem jest udział publiczności. ____________________________________________________________________________________ Zadanie 5. Odpowiedz na pytania a) Podaj jak nazywa się inaczej Konstytucję ____________________________________________________________________________________ b) Wymień podmioty, którym przysługuje prawo wystąpienia z inicjatywą zmiany Konstytucji. ____________________________________________________________________________________ c) Odpowiedz, czy społeczeństwo polskie może mieć bezpośredni wpływ na kształt Konstytucji ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ d) Odpowiedz, jaki warunek musi być spełniony aby ustawa o zmianie konstytucji weszła w życie? ____________________________________________________________________________________ 2008 Test ćwiczeniowy 1 Zadanie 1. Zaznacz prawidłową odpowiedź. Przywracanie do życia społecznego jednostek, które przyswoiły sobie postawy i zasady potępiane przez społeczeństwo, to: a) funkcja ochronna b) funkcja prewencyjna c) funkcja resocjalizacyjna d) funkcja organizacyjna ...prawa Zadanie 2. Wymień pięć cech państwa prawa: 1. ___________________________________________________________________________________ 2. ___________________________________________________________________________________ 3. ___________________________________________________________________________________ 4. ___________________________________________________________________________________ 5. ___________________________________________________________________________________ Zadanie 3. a) Zaznacz w tabeli literą P zdania prawdziwe, a literą F zdania fałszywe. akty normatywne składają się przepisów prawnych i są źródłami prawa b) akty wykonawcze to rozporządzenia z mocą ustawy i akty prawa miejscowego c) Sejm i Senat uchwalają konstytucję, ustawy i uchwały d) Ustawy są publikowane w „Monitorze Polskim”. Zadanie 4. Wyjaśnij pojęcia. a) język prawny – ______________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ b) język prawniczy ______________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ Zadanie 5. Przyporządkuj do generacji praw przykładowe prawa i wolności człowieka. A – wolność słowa D – prawo do nauki B – prawo do pracy C – prawo do wyznania E – prawo do demokracji F – prawo do pokoju I generacja-________________ Zadanie 6. II generacja-_________________ III generacja-_________________ Uzupełnij tekst dotyczący prawa cywilnego i materialnego. Podmiotami prawa cywilnego są osoby 1) ________________________ i 2) ______________________.Wyróżniamy umowy jednostronne, dwustronne i __________________________. Postępowanie cywilne może mieć charakter 4) ___________________________ lub 5) _________________________________ Zadanie 7. Zapoznaj się ze zdjęciem i wykonaj polecenia. a) Nazwij rodzaj przestępstwa, jaki mogliby popełnić widoczni na zdjęciu kibice. _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ b) Jesteś posłem, który ma zabrać głos w debacie sejmowej na temat chuligaństwa na stadionach. Ułóż przemówienie, w którym zaproponujesz kilka zmian prawnych mogących poprawić bezpieczeństwo podczas meczów. ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ 2008 Test ćwiczeniowy 2 Zadanie 1. Zaznacz prawidłową odpowiedź. Uchwały Sejmu i Senatu oraz Rady Ministrów publikowane są w: a) Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” b) Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości c) Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji d) Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Zadanie 2. Zapoznaj się ze zdjęciem i wykonaj polecenia. a) Podaj imię i nazwisko osoby prezentowanej na zdjęciu. __________________________________________ b) Podaj jaką funkcję pełni od 2008 roku __________________________________________________________________ c) Odpowiedz, jak długo trwa kadencja osób zasiadających w instytucji, której członkiem była postać ze zdjęcia. __________________________________________ d) określ, co jest głównym zadaniem tej instytucji. ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ Zadanie 3. Wyjaśnij pojęcia. a) prawo przedmiotowe - ______________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ b) prawo podmiotowe - _______________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________ Zadanie 4. Podaj, jak prawo karne nazywa taką osobę. a) osoba, która w momencie popełnienia czynu nie ukończyła 17 lat ______________________________ b) Osoba składająca zeznania co do wiedzy o konkretnym zdarzeniu ______________________________ c) Osoba, posiadająca wiadomości specjalne z danej dziedziny, niezbędne sądowi dla rozpatrzenia skomplikowanej kwestii. _____________________________________________________ d) Osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało naruszone lub zagrożone przez przestępstwo _______________________________________ Zadanie 5. Połącz każdą instytucję stojącą na straży praw człowieka z organizacją, która ją powołała. a) Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka b) Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu c) Rada Praw Człowieka w Genewie d) Rzecznik Praw Obywatelskich Unii Europejskiej e) Wysoki Komisarz do Spraw Praw Człowieka 1) UE 2) RE 3) OPA 4) ONZ 1 2 3 4 Zadanie 6. Rozważ wprowadzenie kary śmierci do polskiego Kodeksu karnego dla morderców i podaj po trzy argumenty za tą karą i przeciw niej. Argumenty za karą śmierci Argumenty przeciwko karze śmierci 1._________________________________________________ 1._______________________________________________ ___________________________________________________ _________________________________________________ ___________________________________________________ _________________________________________________ 2. _________________________________________________ 2. _______________________________________________ ___________________________________________________ _________________________________________________ ____________________________________________________ _________________________________________________ 3. _________________________________________________ 3. _______________________________________________ ___________________________________________________ _________________________________________________ ___________________________________________________ _________________________________________________ 2008 Test sprawdzający Zadanie 1. Zbieranie przez sąd w czasie procesu karnego dowodów niezależnie od stron i samodzielne ustalenie okoliczności sprawy jest związane z realizacją zasady: a) inkwizycyjności b) równouprawnienia stron c) nierówności stron d) in dubio (pro reo) Zadanie 2. Nazwij pojęcia, których definicje zamieszczono poniżej. a) Nagatywne następstwa będące reakcją otoczenia na łamanie norm. ___________________________ b) Interpretacja prawa. Zespół czynności zmierzający do ustalenia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach prawa. _______________________________________ c) Część aktu prawnego wyodrębniona przez prawodawcę jako artykuł, paragraf, ustęp. Zadanie 3. Połącz zasadę obowiązującą w postępowaniu karnym z odpowiednim fragmentem Konstytucji a) Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego. b) Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu. c) Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. d) Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny. e) Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. 1) zasada zakazu retroakcji ______________ 2) zasada jawności procesu karnego ________________ 3) zasada prawa do obrony ________________ 4) zasada domniemania niewinności _______________ Zadanie 4. Zaznacz literą P zdania prawdziwe, a literą F zdania fałszywe. a) b) c) d) najstarszym zbiorem prawa jest kodeks Hammurabiego z przeł. XV i XIV wieku p.n.e. _______ Ateński archont – Drakon – jest autorem kodeksu, który zyskał miano „pisanego krwią” ________ Pełna kodyfikacja prawa rzymskiego, na której jest oparte prawo wielu państw europejskich, nastąpiła w VI wieku za cesarza bizantyńskiego Justyniana Wielkiego. ________ Jedną z istotnych nowożytnych kodyfikacji był kodeks cywilny Napoleona, który utrzymywał przywileje stanowe. ________ Zadanie 5. Zapoznaj się z fragmentem Kodeksu cywilnego i wykonaj polecenie Art. 82. Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Wskaż adresata, okoliczności i wzór zachowania w powyższej normie prawnej. a) Adresat __________________________________________________________________________________ b) Okoliczności ______________________________________________________________________________ c) wzór zachowania __________________________________________________________________________ Zadanie 6. Uzupełnij tabelę. Lp. Nazwa dokumentu międzynarodowego 1 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 2 Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 3 Karta Wspólnotowa Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników 4 Konwencja o Prawach Dziecka 5 6 Europejska Konwencja o Zapobieganiu Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych Data uchwalenia Nazwa organizacji Test wstępny 2009 Zadanie 1. Uzupełnij schemat przedstawiający hierarchię aktów prawnych, wpisując w puste pola właściwe litery. Źródła prawa A. Ustawa konstytucyjna B. Zarządzenie wojewody C. Ustawa budżetowa D. Ratyfikowane umowy międzynarodowe E. Rozporządzenie ministra Zadanie 2. Zapoznaj się z przedstawioną sytuacją oraz fragmentem Ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i wykonaj polecenia. Sytuacja: Mieszkający na stałe w Warszawie Zdzisław Obywatel spędzał urlop w Kłapouchach. W połowie jego pobytu miały się odbyć wybory do Sejmu i Senatu. Gnany obywatelskim obowiązkiem, Zdzisław pośpieszył ku obwodowej komisji w Kłapouchach, gdzie odmówiono mu prawa głosu. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Art. 11.1. Stały rejestr wyborców obejmuje osoby stale zamieszkałe na obszarze gminy, którym przysługuje prawo wybierania. Art. 19.1. Wyborca przebywający czasowo na obszarze gminy w okresie obejmującym dzień wyborów jest dopisywany do spisu wyborców na jego wniosek wniesiony do urzędu gminy najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wyborcy nigdzie niezamieszkałego, przebywającego na obszarze gminy. Art. 23.1. Wyborca zmieniający miejsce pobytu przed dniem wyborów otrzymuje na swoje żądanie, przed sporządzeniem spisu wyborców - na podstawie rejestru wyborców, a po sporządzeniu spisu wyborców - na podstawie spisu wyborców, zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów. 2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje urząd gminy. a) Określ, czy komisja, odmawiając Zdzisławowi Obywatelowi prawa głosu, miała rację, i uzasadnij swoje zdanie. ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ b) Podaj warunki, które muszą być spełnione, by głosować w innym miejscu niż miejsce zamieszkania. ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ c) Określ formalności, których powinien dopełnić obywatel, jeśli nie wie, gdzie będzie przebywał w dniu wyborów, a chce wziąć w nich udział. ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ Zadanie 3. Wymień pięć środków karnych przewidzianych w polskim prawie. a) ________________________________________________________________________________________ b) ________________________________________________________________________________________ c) ________________________________________________________________________________________ d) ________________________________________________________________________________________ e) ________________________________________________________________________________________ Zadanie 4. Zaznacz rodzaj spraw, w których nie orzeka Trybunał Konstytucyjny. Zakreśl jedną właściwą odpowiedź. a) spory kompetencyjne b) kasacja wyroku z powodu nieprawidłowości c) zgodność ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją d) skarga konstytucyjna Zadanie 5. Wymienionym w tabeli organom orzekającym, kontrolującym przestrzeganie prawa oraz pomocniczym przyporządkuj właściwe instytucje, wpisując w tabelę odpowiednie cyfry. a) organy orzekające b) organy kontrolujące przestrzeganie prawa c) organy pomocnicze 1) Sąd Najwyższy 2) Sądy administracyjne 3) Adwokatura 4) Prokuratura 5) Rzecznik Praw Obywatelskich 6) Trybunał Konstytucyjny 7) Radcy prawni 8) Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 9) Notariat 10) Trybunał Stanu 11) Sądy powszechne 12) Najwyższa Izba Kontroli Test ćwiczeniowy 1 2009 Zadanie 1. Do podanych rodzajów prawa przyporządkuj ich opisy, wpisując właściwą literę obok cyfry. 1. Prawo administracyjne a) zbiór norm prawnych regulujących stosunki pracy i płacy 2.Prawo karne b) zbiór norm regulujących stosunki między krewnymi 3. Prawo rodzinne c) zbiór norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie Zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej 1. ________ 2. _________ 3. __________ Zadanie 2. Dokonaj analizy przedstawionych danych i wykonaj polecenia. Przestępstwa stwierdzone – wybrane kategorie. Rok Zabójstwo Zgwałcenie Uszczerbek na zdrowiu Udział w bójce lub pobicie Kradzież cudzej rzeczy Przestępstwa rozbójnicze * Kradzież z włamaniem 2007 848 1.827 14.848 14.327 241.104 27.637 141.606 2006 816 2.001 14.834 14.266 280.709 35.182 173.762 2005 837 1.987 15.047 13.911 324.144 42.150 221.020 2004 980 2.176 15.814 14.338 339.086 48.636 266.591 2003 1.039 2.322 15.669 14.010 336.143 51.688 294.654 2002 1.188 2.345 16.775 14.194 314.929 47.808 304.625 2001 1.325 2.339 16.968 14.369 314.820 49.862 325.696 2000 1.269 2.399 18.429 14.363 309.846 53.533 364.786 Wykrywalność - wybrane kategorie Rok Zabójstwo Zgwałcenie Uszczerbek na Udział w bójce zdrowiu lub pobiciu Kradzież cudzej rzeczy Przestępstwa Kradzież z rozbójnicze włamaniem 2007 93,4 84,2 87,7 78,7 24,4 61,4 27,0 2006 92,4 82,7 88,1 78,1 21,8 57,0 24,9 2005 90,6 84,1 87,8 77,4 20,7 52,0 22,4 2004 90,8 82,7 87,8 75,8 19,9 50,4 21,1 2003 87,5 85,7 87,9 76,4 19,8 48,0 20,2 2002 89,4 85,3 89,1 77,2 21,2 50,6 21,5 2001 87,5 83,9 88,6 77,6 21,7 52,7 22,3 2000 87,0 85,9 89,7 77,4 21,5 53,7 23,3 a) Zdefiniuj pojęcie „przestępstwo” ____________________________________________________________________________________________ __ ____________________________________________________________________________________________ __ b) Oceń tendencje w liczbie popełnianych przestępstw w latach 2000-2007 ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ c) Określ kategorie przestępstw, których liczba spadła prawie dwukrotnie i więcej w roku 2007 w porównaniu do roku 2000. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ d) Określ rodzaj przestępstw, których liczba nie zmieniła się znacząco w latach 2000-2007. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ e) Oceń wykrywalność przestępstw w poszczególnych kategoriach w latach 2000-2007. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ f) wymień dwie kategorie, w których jest najmniejsza wykrywalność przestępstw. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ g) wymień trzy przyczyny niskiej wykrywalności przestępstw tego rodzaju. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ h) Podaj dwa sposoby, dzięki którym obywatele chętniej będą współpracować z policją, aby przyczynić się do wzrostu wykrywalności przestępstw w Polsce. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Zadanie 3. Obywatel może zetknąć się z prawem na przykład jako pokrzywdzony. Zaznacz prawo, które mu nie przysługuje jako poszkodowanemu. Zaznacz jedną właściwą odpowiedź. a) występowanie jako oskarżyciel posiłkowy. b) Składanie wniosków dowodowych c) Udział w rozprawach w dogodnych dla siebie terminach d) Udział w postępowaniu przygotowawczym. Zadanie 4. Zaznacz w tabeli literą P zdania prawdziwe, a literą F zdanie fałszywe. a) Trybunał Stanu to organ sądowy powołany do badania zgodności z Konstytucją aktów normatywnych i umów międzynarodowych. b) Przed Trybunałem Stanu odpowiadają: prezydent, premier, członkowie Rady Ministrów, prezes Najwyższej Izby Kontroli, prezes Narodowego Banku Polskiego, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji c) Kary wymierzone przez Trybunał Stanu to m.in. utrata czynnego i biernego prawa wyborczego, zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych, utrata orderów, odznaczeń i tytułów honorowych. d) Przewodniczącym Trybunału Stanu jest prezes naczelnego Sądu Administracyjnego. Zadanie 5. Wymień cechy praw bezwzględnie przysługujących człowiekowi. a) ________________________________________________________________________________________ b) ________________________________________________________________________________________ c) ________________________________________________________________________________________ d) ________________________________________________________________________________________ Zadanie 6. Ochroną praw człowieka zajmują się liczne organizacje pozarządowe. Poniżej zaprezentowane są logo niektórych z nich. Podpisz zdjęcia nazwami właściwych organizacji. a) b) _____________________ _____________________ _____________________ _____________________ c) _____________________ _____________________ _____________________ _____________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ d) ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ Zadanie 7. Wyobraź sobie, że jesteś osobą prowadzącą debatę publiczną dotyczącą dopuszczalności posiadania broni przez polskich obywateli. Twoim zdaniem jest podsumowanie debaty, która ma tyle samo przeciwników, co zwolenników. Sformułuj trzy argumenty za legalnym posiadaniem broni i trzy przeciwko. Argumenty zwolenników ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Argumenty przeciwników ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Test ćwiczeniowy 2 2009 Zadanie 1. Przyporządkuj pojęcia do poszczególnych gałęzi prawa, wpisując w prawą kolumnę tabeli właściwe litery. Każdej gałęzi odpowiadać może więcej niż jedno pojęcie. Gałęzie prawa Pojęcia 1. Prawo konstytucyjne 2. Prawo administracyjne 3. Prawo cywilne 4. Prawo rodzinne i opiekuńcze 5. Prawo pracy 6. Prawo karne Pojęcia: a) ustawa o Trybunale Konstytucyjnym g) administracja rządowa b) prawo rzeczowe i własności h) umowa o pracę c) prawo spadkowe i) zatrudnienie młodocianych d) konstytucja j) zbrodnia e) przysposobienie k) władza rodzicielska f) obrona konieczna l) decyzja o warunkach zabudowy Zadanie 2. Wymienionym fragmentom Kodeksu postępowania administracyjnego przyporządkuj zasady postępowania, wpisując odpowiednią literę w nawiasie przy każdym artykule. Jedna zasada postępowania może być przy[porządkowane do dwóch artykułów. Rozdział 2 Zasady ogólne Art. 6. Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Art. 8. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli. Art. 9. Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Art. 10. § 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. § 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. § 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia od zasady określonej w § 1. Art. 11. Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu. Art. 12. § 1. Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. § 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie. Art. 13. § 1. Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody sporządzonej przed organem administracji publicznej (ugoda administracyjna). § 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, powinien w tych przypadkach podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia ugody. Art. 14. § 1. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. § 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji. Art. 15. Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Art. 16. § 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych. § 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach Zasada postępowania a) zasada praworządności b) zasada czuwania przez organ administracyjny nad interesem strony i innych osób biorących udział w postępowaniu c) zasada czynnego udziału strony w postępowaniu d) zasada pisemności e) zasada dwuinstancyjności f) zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych g) zasada szybkości postępowania h) zasada nakłaniania do ugody i) zasada pogłębiania zaufania do obywateli j) zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Zadanie 3. Podanym rodzajom sądów przyporządkuj sprawy, które powinny być w nich rozpatrywane, wpisując właściwą literę pod cyfrą. 1. Sąd karny a) Tata małego Janka nie daje pieniędzy na jego utrzymanie. Mama chce wystąpić o alimenty 2. Sąd cywilny b) Minister Spraw Wewnętrznych wydał decyzję niezgodną z prawem 3. Sąd pracy c)Maria Skrupulatna uważa, że biurko zrobione przez Zdzisława Niedbałę nie wygląda tak, jak gwarantowała umowa 4. Sąd rodzinny i dla nieletnich d) Marian M. wszedł do banku i dyskretnie pokazując pistolet, poprosił kasjerkę o wydanie gotówki. . e) Kasia będąca w siódmym miesiącu ciąży dostała wymówienie z pracy 1 Zadanie 4. 2 3 4 Przeczytaj fragment Kodeksu Karnego, zapoznaj się z danymi przedstawionymi w tabeli i wykonaj polecenia. Art. 287. §1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. §2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. §3. Jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Rok 2007 2006 2005 2004 § 1-2 492 444 568 390 2003 168 2002 368 2001 279 2000 323 1999 217 a) określ rodzaje kar, przewidziane w Kodeksie Karnym za przestępstwa komputerowe. _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ b) porównaj liczbę przestępstw komputerowych popełnianych pod koniec lat 90. XX wieku z liczbą przestępstw w latach 2005-2007. _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ c) Wymień dwie przyczyny sprzyjające powstawaniu tego typu przestępstw. _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ Zadanie 5. Zaznacz literą P zdania prawdziwe, a literą F zdania fałszywe. a) Trybunał Konstytucyjny jest specjalnym organem władzy sądowniczej umieszczonym poza systemem sądów powszechnych b) Trybunał Konstytucyjny ma prawo do ustalenia jednolitej , obowiązującej wszystkie sądy wykładni przepisów. c) Trybunał Konstytucyjny składa się z dziewięciu sędziów wybieranych przez Sejm, przy czym prezesac i wiceprezesa powołuje prezydent spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego. d) Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego wybierani są na 9 lat. Zadanie 6. Wymień kategorie kar występujące w polskim kodeksie karnym. _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________ Zadanie 7. Zaznacz w czyim imieniu wydają wyroki sądy i trybunały. a) narodu b) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej c) Rzeczypospolitej Polskiej d) prawa Test sprawdzający 2009 Zadanie 1. Zaznacz jedną właściwą odpowiedź. Zaskarżenie wyroku sądowego drugiej instancji do Sądu Najwyższego, w wypadku gdy w dotychczasowym postępowaniu sądowym zastosowano nieprawidłowe przepisy prawa, to a) apelacja b) odwołania c) zażalenie d) kasacja Zadanie 2. Prawo jest głównym czynnikiem kontroli i oceny społecznych zachowań. Wymienionym funkcjom prawa przyporządkuj ich charakterystykę, wpisując właściwą literę pod cyfrą. 1. Funkcja dystrybucyjna a) wymierzanie kar za przestępstwa b) zapewnia obywatelom poczucie bezpieczeństwa, utrwalenie ładu społecznego c) gwarancja rozdziału dóbr społecznych i określenie zasad tego rozdziału. 2. Funkcja organizacyjna 3. Funkcja represyjna 4. Funkcja kulturotwórcza d) kształtowanie pozytywnych zachowań e) utrzymanie ciągłości historycznej narodu polskiego 1 2 3 4 Zadanie 3. Uzupełnij zdania 1) Normy _________________________________ mogą być tworzone i zmieniane przez ustawodawcę w celu dostosowania ich do zachodzących w państwie procesów politycznych i przeobrażeń społecznych. 2) W porównaniu z nimi normy religijne, _____________________________ i _________________________________ są trwałe, gdyż kształtują się wolniej i obowiązują znacznie dłużej. 3) Prawo stanowione obowiązujące w danym państwie, czyli ogół norm zachowania ustanowionych lub uznanych przez władzę państwową i zagwarantowanych przymusem, to ______________________________________________ 4) Natomiast zbiór norm, które obowiązują całe społeczeństwo i władzę bez względu na to, czy są one przez tę władzę ustanowione i uznawane to _______________________________________________ 5) Nauka Kościoła katolickiego utożsamia je z prawami ____________________________- i nie wiąże go z władzą, lecz z człowiekiem obdarzonym rozumem i wolną wolą. 6) Idea tego prawa miała decydujący wpływ na kształtowanie się koncepcji ____________________________________ Zadanie 4. Zapoznaj się z przedstawionym fragmentem Kodeksu karnego i wykonaj polecenia. Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. § 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. § 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka. Art. 4. § 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. § 2. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagrożony jest karą, której górna granica jest niższa od kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie. § 3. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności. § 4. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa. Art. 6. § 1. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany. § 2. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić. Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. § 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. § 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc. Art. 8. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi. Art. 9. § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. § 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. § 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć. a) określ, kogo dotyczy odpowiedzialność karna. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ b) wymień okoliczności oraz warunki, w których osoba nie popełniła przestępstwa. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ c) wyjaśnij znaczenie zasady lex retro non agit i określ jej zastosowanie ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ d) wyjaśnij różnicę między zbrodnią a występkiem. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ e) określ czynniki decydujące o umyślności i niewinności dokonania zabronionego czynu. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Zadanie 5. Zastanów się nad znaczeniem wymienionych pięciu zapisów prawnych. W tabeli obok zapisu najważniejszego umieść cyfrę 1, obok mniej ważnego – 2, i tak do najmniej ważnego, przy którym umieścisz cyfrę 5. Zapisy prawne a) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznakowania pojazdów b) Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych c) Kodeks Drogowy d) Przepisy ograniczające strefy parkowania pojazdów w mieście e) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Zadanie 6. Rysunek przedstawia schemat Sali sądowej, na której rozstrzygane są sprawy karne. Oznaczonym literami miejscom przyporządkuj osoby, które je zajmują, i wpisz poniżej schematu. A) B) C) D) E) F) G) ___________________________________ ___________________________________] ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Zadanie 7. Uzupełnij zdania a) Naczelnym organem sądowym w Polsce jest ____________________________________. Sprawuje on nadzór nad tym, czy sądy właściwie orzekają, zapewnia prawidłowość i jednolitość wykładni prawa i praktyki sądowej. b) Na co dzień korzystamy jednak z usług sądów __________________________________-. c) Są nimi sądy ______________________________, ______________________________.. __________________________________ d) W sądach tych i obowiązuje zasada ________________________________________________ e) Oznacza to, że w sytuacji, gdy jedna ze stron procesu nie zgadza się z rozstrzygnięciem sprawy, ma prawo odwołać się do ___________________________________________. f) W pierwszej kolejności właściwe do rozpoznawania wszelkich spraw są _________________________________________. g) Jeśli ten sąd rozpatruje sprawę jako pierwszy, możemy odwołać się do ______________________________________. h) Natomiast jeśli ten sąd rozpatruje sprawę jako drugi, ____________________________________. wówczas i) Do mamy kategorii możliwość sądów __________________________________ i ____________________________________. odwołania szczególnych się do zaliczamy Zadanie 8. Przyporządkuj instytucjom odpowiadające im kompetencje, wpisując właściwą literę obok cyfry 1. Komitet Praw Człowieka w Genewie 2. Europejski Strasburgu Trybunał Praw Człowieka 3. Międzynarodowy Trybunał Karny a) Ocenia zgodność prawa danego kraju z konstytucją w b) sądzi zbrodniarzy wojennych oraz zbrodnie przeciwko ludzkości c) Instytucja, do której mogą się zwracać obywatele państw sygnatariuszy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka d) Instytucja rozpatrująca indywidualne petycje osób, które powołują się na Międzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych 1. _________ 2. __________ 3. __________