Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu przy Polskim Komitecie

Warszawa, 2008-09-26
MINISTER
SPORTU I TURYSTYKI
Mirosław Drzewiecki
DPK- 9923 /2008
Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu
przy Polskim Komitecie Olimpijskim
ul. Wybrzeże Gdyńskie 4,
01-531 Warszawa
Wnioskodawca:
Strona postępowania:
Minister Sportu i Turystyki
ul. Senatorska 14,
00-921 Warszawa
Polski Związek Piłki Nożnej
ul. Miodowa 1,
00-080 Warszawa
Wniosek Ministra Sportu i Turystyki
o zawieszenie w czynnościach organów władzy
Polskiego Związku Piłki Nożnej:
Zarządu, Komisji ds. Nagłych oraz Komisji Rewizyjnej
i wyznaczenie kuratora
Powołując się na treść art. 23 ust. 1 pkt 3 oraz art. 23 a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298 z późn. zm.), zwracam się z wnioskiem o:
1. orzeczenie w drodze postanowienia o zawieszeniu w czynnościach władz Polskiego
Związku Piłki Nożnej – Zarządu, Komisji ds. Nagłych oraz Komisji Rewizyjnej
Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) i wyznaczeniu kuratora dla Polskiego
Związku Piłki Nożnej,
1
2. wyznaczenie kuratora do czasu rozstrzygnięcia postępowania o zawieszenie wyżej
wymienionych władz PZPN na podstawie art. 23 a ust. 4 ustawy o sporcie
kwalifikowanym.
UZASADNIENIE
Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym
(Dz. U. Nr 155 poz. 1298, z późn. zm.) minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu,
posiada kompetencje do sprawowania nadzoru nad polskimi związkami sportowymi. Zgodnie
z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu działania Ministra Sportu i Turystyki (Dz. U. Nr 216 poz.1602 z
późn. zm.), wydanym na podstawie art. 33 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o
Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199, z późn. zm.) ministrem kierującym
działem administracji rządowej kultura fizyczna i sport jest Minister Sportu i Turystyki.
Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) jest polskim związkiem sportowym
w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym. Przepis
art. 23 tej ustawy stanowi, że, jeżeli działalność polskiego związku sportowego jest niezgodna
z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminów, organ sprawujący nadzór, w zależności
od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może:
1) udzielić upomnienia poszczególnym członkom władz polskiego związku sportowego
albo władzom polskiego związku sportowego;
2) zawiesić wykonanie uchwały polskiego związku sportowego niezgodnej z prawem lub
postanowieniami statutu lub regulaminów oraz zażądać jej uchylenia w wyznaczonym
terminie, a w przypadku nieuchylenia uchwały w wyznaczonym terminie - uchylić
taką uchwałę;
3) wystąpić do Trybunału Arbitrażowego do Spraw Sportu działającego przy Polskim
Komitecie Olimpijskim, o zastosowanie środka, w postaci zawieszenia
w czynnościach poszczególnych członków władz polskiego związku sportowego albo
władz polskiego związku sportowego;
4) wystąpić do sądu o zastosowanie środka, polegającego na rozwiązaniu polskiego
związku sportowego.
Właściwy minister, jako organ sprawujący nadzór może również cofnąć zgodę na utworzenie
polskiego związku sportowego, jeżeli polski związek sportowy:
1) nie realizuje zadań, ustawowo przynależnych polskiemu związkowi sportowemu;
2) utracił przynależność do międzynarodowej organizacji sportowej właściwej dla danej
dyscypliny sportu;
3) został postawiony w stan likwidacji.
Ustawodawca w art. 23 ust. 1 ustawy o sporcie kwalifikowanym sprecyzował, iż Minister
Sportu i Turystyki może uczynić użytek z kompetencji nadzorczych w sytuacji, gdy ustali, że
działalność PZPN jest niezgodna z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminów.
Decyzję o wyborze środka nadzoru spośród wyżej wymienionych ustawodawca pozostawił, w
zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, do uznania organowi
nadzoru.
2
Niniejszy wniosek o zawieszenie władz – Zarządu PZPN, Komisji ds. Nagłych PZPN oraz
Komisji Rewizyjnej PZPN pozostaje w związku z ustaleniami poczynionymi w trakcie
postępowania kontrolnego w Polskim Związku Piłki Nożnej - działając na podstawie art. 19
ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o sporcie kwalifikowanym w dniu 6 sierpnia br.
Minister Sportu i Turystyki podjął decyzję o przeprowadzeniu Kontroli w PZPN.
Kontrola obejmowała działalność Polskiego Związku Piłki Nożnej pod względem
zgodności z prawem, statutem i regulaminami wewnętrznymi. Przedmiotem kontroli było
zbadanie prawidłowości działalności organów i władz Związku, w szczególności
prawidłowość podejmowanych i realizowanych przez Zarząd PZPN decyzji i uchwał według
kompetencji wskazanych w Statucie PZPN.
W związku z poczynionymi ustaleniami, organ nadzoru uznaje za zasadne wystąpienie w
trybie art. 23 ust. 1 pkt 3 oraz art. 23 a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym do Trybunału Arbitrażowego do Spraw Sportu przy Polskim Komitecie
Olimpijskim o orzeczenie w drodze postanowienia o zawieszeniu w czynnościach Zarządu
Polskiego Związku Piłki Nożnej i Komisji Rewizyjnej oraz o wyznaczenie kuratora dla tego
polskiego związku sportowego.
Przepisy - art. 23 ust. 1 pkt 3 oraz art. 23 a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym stanowią źródło tzw. prawnej normy kompetencyjnej, tj. normy prawnej
udzielającej organowi sprawującemu nadzór kompetencji do zastosowania środka nadzoru
wobec Polskiego Związku Piłki Nożnej w przypadku, gdy działalność tego Związku – jako
podmiotu podlegającego jego kompetencjom nadzorczym – jest niezgodna z prawem,
postanowieniami statutu lub regulaminów.
Poniższa cześć wniosku zawiera wskazanie obszarów naruszeń prawa, postanowień
statutu lub regulaminów, które organ nadzoru wziął pod uwagę uznając niniejszy wniosek za
zasadny.
OBSZARY STWIERDZONYCH NARUSZEŃ PRAWA, W TYM STATUTU PZPN
ORAZ JEGO WEWNĘTRZNYCH REGULAMINÓW
3
I.
Uchybienia w realizacji przez Zarząd PZPN programu i zaleceń
przyjętych w Uchwałach Walnego Zgromadzenia Delegatów
II.
Brak powołania przez Zarząd statutowych organów PZPN w postaci
Komisji stałych
III.
Niezgodność działania Zarządu PZPN z Regulaminem Zarządu oraz
niezgodność Regulaminu Zarządu z treścią Statutu PZPN
IV.
Uchybienia w działalności Zarządu PZPN i Komisji ds. Nagłych
V.
Uchybienia władz PZPN – Zarządu PZPN w kontekście działalności
Niezależnej Komisji Wyborczej
VI.
Uchybienia władz PZPN wynikające z podjętych zobowiązań w sprawie
zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego PZPN
VII.
Uchybienia w zakresie funkcjonowania Zarządu PZPN w składzie
niezgodnym ze Statutem PZPN
VIII.
Inne rodzaje naruszeń przepisów prawa powszechnego, Statutu i
regulaminów przez Zarząd PZPN
IX.
Problem korupcji oraz uchybienia PZPN związane z przepisami
dyscyplinarnymi dotyczącymi korupcji
X.
Uchybienia związane z niedostosowaniem Statutu PZPN do wymogów
FIFA
XI.
Uchybienia w działalności Komisji Rewizyjnej PZPN
I. Uchybienia w realizacji przez Zarząd PZPN programu i zaleceń
przyjętych w Uchwałach Walnego Zgromadzenia Delegatów PZPN
4
Zgodnie z art. 34 § 1 lit. „A” Statutu PZPN (w poprzednio obowiązujących tekstach
statutów analogiczne postanowienia) do kompetencji Zarządu PZPN należy: „realizowanie
programu i zaleceń przyjętych w Uchwałach Walnego Zgromadzenia Delegatów”.
W okresie objętym kontrolą od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2008 r. odbyły się
następujące posiedzenia Walnego Zgromadzenia Delegatów.
A. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Delegatów z dnia 12 kwietnia 2007 r.
Zgromadzenie Delegatów zwołane uchwałą Zarządu PZPN nr III/9 z dnia 7 marca 2007 r.
podjęło:
 uchwałę dotyczącą zmian w Statucie PZPN: „Uchwała Nadzwyczajnego Walnego
Zgromadzenia Statutowego Polskiego Związku Piłki Nożnej z dnia 12 kwietnia 2007
r. w sprawie zmian w statucie PZPN”,
 uchwałę „W sprawie szczegółowych zasad uzupełniania klas rozgrywkowych szczebla
centralnego w sytuacji przeniesienia klubu do niższej klasy rozgrywkowej”.
Należy zauważyć, że wykonanie tej uchwały zostało zawieszone a sama uchwała
uchylona przez ministra właściwego do sprawa kultury fizycznej i sportu - Ministra Sportu
jako uchwała niezgodna z przepisami Statutu PZPN – Decyzją Ministra Sportu Nr DPK2083/2007 z dnia 27 kwietnia 2007 r.
 uchwałę zobowiązującą Zarząd do organizacji, przed każdym sezonem
rozgrywkowym nieodpłatnego szkolenia dla Przewodniczących Wydziałów Gier i
Dyscypliny związków wojewódzkich.
Zgodnie z posiadanymi danymi brak jest dokumentów oraz informacji potwierdzających
zrealizowanie tej uchwały przez Zarząd PZPN.
 uchwałę „zobowiązującą Zarząd PZPN do podjęcia skutecznych działań w celu jak
najszybszego /podkreślenie własne/ zakończenia prac związanych z wprowadzeniem
systemu ewidencji zawodników – Ekstranet”.
W związku z tą uchwałą należy wyjaśnić co następuje:
Komputerowy system Extranet jest systemem informatycznym mającym na celu
informatyzację wszelkich aspektów zarządzania danymi w Polskim Związku Piłki Nożnej.
Wprowadzanie systemu Extranet do działalności Polskiego Związku Piłki Nożnej zostało
zapoczątkowane uchwałą nr 11/77 Prezydium Polskiego Związku Piłki Nożnej, z dnia 20
maja 2005 r., w sprawie wprowadzenia systemu kart identyfikacyjnych dla zawodników od
12 roku życia, uzyskanie od UEFA pomocy finansowej na realizację przedsięwzięcia oraz
celowość udzielenia wsparcia podmiotom piłkarskim.
Poniżej zamieszczono fragmenty protokołów z posiedzeń Zarządu PZPN dotyczących
wprowadzania systemu Ekstranet.
W protokole z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 11 kwietnia 2007 r.: „Informacja na
temat Ekstranetu została przedstawiona w formie multimedialnej prezentacji. P.E. Potok
poinformował, że system powinien pomóc wojewódzkim związkom piłki nożnej. Mimo
podjętych uchwał dotyczących terminu wprowadzenia systemu, terminy nie zostały
5
dotrzymane i system nie działa. Jedyna funkcja, jaką pełni to baza danych zawodników.
Zdaniem p. E. Potoka system jest źle wprowadzany i w tym stanie organizacyjnym w obecnej
kadencji systemu nie uda się wprowadzić. Firma, która to wprowadza nie wie co ma uczynić,
aby zakończyć wprowadzanie tego systemu” Następnie wywiązuje się dyskusja dotycząca
rudności z wprowadzeniem systemu Ekstranet, która kończy się zaapelowaniem przez
jednego z członków Zarządu PZPN do „dołożenia starań w celu poprawy tej sytuacji”.
W protokole z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 20 grudnia 2007 r.: „Zarząd przyjął
do aprobującej wiadomości informację o systemie Ekstranet złożoną przez p. E. Potoka, który
zapowiedział złożenie informacji o zakończeniu prac, rozpoczęciu funkcjonowania systemu w
marcu, po rozpoczęciu rozgrywek rundy wiosennej”.
W protokole z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 7 lipca 2008 r. znajduje się
informacja: „P.E. Potok przedstawił informację na temat realizacji systemu Ekstranet. Od
jutra wprowadzony zostanie czwarty program tj. terminarze i wszystkie tabele. Trzy programy
funkcjonują bardzo dobrze, w tym transfery wprowadzanie kart. W przypadku jakichkolwiek
problemów, w 3 związkach – pomorskim, dolnośląskim, łódzkim są najlepsi fachowcy, którzy
na telefon udzielą wszelkiej pomocy w rozwiązywaniu trudności”.
Uchwala nr X/102 z dnia 10 lipca 2007 r. Zarządu PZPN zatytułowana „w
przedmiocie systemu Ekstranet” zgodnie z postanowieniami uchwały: Każdy zawodnik
uprawniony i zarejestrowany do gry musi posiadać elektroniczną kartę zawodnika lub co
najmniej złożyć wypełniony wniosek o wydanie karty ze zdjęciem do właściwego związku
piłki nożnej lub OZPN działającego w tym zakresie z upoważnienia związku piłki nożnej
Z posiedzenia Zarządu z dnia 9 lutego 2008 r.: „P. J. Bednarek poinformował, że na
ostatnim posiedzeniu prezesów omówiono szczegółowo funkcjonowanie Ekstranetu,
zgłoszono wiele uwag krytycznych na temat pracy tego programu. Sprawa wymaga szybkiej
reakcji. I dalej: „P.J. Koziński jako przewodniczący zespołu ds. Ekstranetu, poinformował że
w dniu wczorajszym zespół spotkał się ze ścisłym kierownictwem firmy instalującej ten
system. Ustalono, że zostaną zastosowane rozwiązania, które pozwolą na całkowite
zakończenie projektu i w ciągu dwóch miesięcy będzie wiadomo, czy ten system zacznie
prawidłowo funkcjonować”.
Należy w tym miejscu zauważyć, że zgodnie jednak z założeniami systemu Ekstranet,
system ten miał „skomputeryzować oraz w jak największym stopniu zautomatyzować oraz
usprawnić te dziedziny działalności PZPN oraz Związków Piłki Nożnej, które wymagają
przechowywania oraz przetwarzania informacji, np. rejestr zawodników, procedury ich
rejestracji, potwierdzanie oraz uprawnianie do gry, planowanie oraz prowadzenie rozgrywek,
ale także inne zagadnienia jak księgowość, komunikacja wewnętrzna, planowanie,
budżetowanie, itp.( – źródło- „Czym jest komputerowy system Extranet?” z oficjalnej strony
systemu - http://www.zawodnicy.pzpn.pl/ Stamtąd informacja, że już w 2005 roku planowano
uruchomienie systemu na początku 2006 r.: „uruchomienie systemu zostało przełożone z lipca
2005 na koniec stycznia 2006”).
Według powziętych informacji, obecnie system Ekstranet pełni jedynie funkcję
cząstkowej bazy danych zawodników.
Powyższe wskazuje, że Zarząd PZPN nie zrealizował ww. uchwał podjętych przez
Walne Zgromadzenie Delegatów PZPN, czym naruszył art. 34 § 1 lit. „A” Statutu PZPN.
B. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Statutowe PZPN z dnia 10 lutego 2008 roku
6
Zgromadzenie Delegatów zwołane uchwałą Zarządu PZPN nr XIII/183 z dnia 26
października 2007 r.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Statutowe PZPN podjęło uchwały:
 uchwałę dotyczącą zmian w Statucie.
C. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN z dnia 13 kwietnia 2008r. i 11 maja
2008 r.
Zwołane uchwałą Zarządu PZPN nr III/29 z dnia 6 marca 2008 r.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN w sprawie zmian w Statucie PZPN z dnia 11
maja 2008 r. podjęło uchwały:
 uchwałę dotyczącą zmian w Statucie,
 uchwałę pt. „Uchwała Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Polskiego Związku
Piłki Nożnej z dnia 11 maja 2008 w sprawie zwalczania korupcji w polskiej piłce
nożnej”.
Uchwała powyższa zawierała między innymi następujące postanowienia:
(w pkt. 8): upoważnienie Zarządu PZPN do „zaostrzenia kar dyscyplinarnych
przewidzianych w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN za stwierdzone przypadki
popełniania przestępstwa Dyscyplinarnego PZPN w warunkach dwóch czynów
ciągłych oraz w przypadku ponownego popełnienia czynu zabronionego, za które
powinny być także bezwzględnie orzekane kary w postaci wykluczenia klubu ze
Związku, zaś w stosunku do osób fizycznych kary zakazu dożywotniej działalności w
sporcie”,
(w pkt. 17) zobowiązanie Zarządu PZPN do powołania w trybie pilnym Komisji ds.
Fair Play (do opracowania i przedstawienia władzom Związku oraz wdrażania
programów zwalczania korupcji, dopingu rasizmu i innych form dyskryminacji w
sporcie piłki nożnej),
(w pkt. 19) upoważnia się Zarząd PZPN do przyjęcia działań antykorupcyjnych w
ramach programu realizowanego w sporcie przy udziale przedstawicieli Unii
Europejskiej oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki względnie systemu „Systemu
zarządzania jakością” wg normy ISO 9001;2000 przygotowanego przez Krajową Izbę
Gospodarczą – Polskie Centrum Badań oraz Certyfikacji ISO,
(w pkt. 20) zobowiązanie Zarządu PZPN do wprowadzenia do regulacji związkowych
postanowień o obligatoryjnym audycie klubów piłkarskich w szczególności w oparciu
o procedury licencyjne.
(w pkt. 30) zobowiązanie Zarządu do „pilnego uzupełnienia Regulaminu
Dyscyplinarnego w stosunku do pozostałych klas rozgrywkowych w zakresie
zwalczania zjawisk korupcji w sporcie piłki nożnej”.
Zgodnie z Protokołem z posiedzenia Walnego Zgromadzenia z dnia 11 maja 2008 r. (str.
12 protokołu) uchwała została podjęta przez Walne Zgromadzenie 107 głosami za, przy 3
głosach przeciwnych i 20 wstrzymujących się.
7
Zarząd PZPN nie zrealizował wyżej wymienionych punktów podjętych przez Walne
Zgromadzenie Delegatów Uchwały „w sprawie zwalczania korupcji w polskiej piłce
nożnej”.
II. Brak powołania przez Zarząd PZPN statutowych organów PZPN w
postaci Komisji stałych.
Zgodnie z postanowieniem art. 58 § 1 Statutu PZPN, Zarząd PZPN „dla wypełniania
statutowych celów i zadań PZPN związanych z prowadzeniem zespołów reprezentacyjnych i
rozgrywek piłkarskich oraz organizowaniem i upowszechnianiem sportu piłki nożnej w
Polsce” powołuje Wydziały i Komisje. W punkcie 11. i 12. tego przepisu Statutu PZPN
wskazano na Komisję ds. Etyki i Fair Play oraz Komisję d.s. piłki plażowej. Wynika z tego
obowiązek powołania przez Zarząd PZPN wskazanych komisji, jako organów statutowych.
Tymczasem Zarząd PZPN nie zrealizował statutowego obowiązku powołania tych
organów, w wyniku czego wskazane organy nie funkcjonują, co stanowi naruszenie art.
58 § 1 pkt 11 i 12 Statutu PZPN.
III. Niezgodność działania Zarządu PZPN z regulaminem Zarządu oraz
niezgodność regulaminu Zarządu z treścią statutu PZPN
Zgodnie z treścią art. 38 § 4 Statutu PZPN: „Zakres działania i tryb pracy Zarządu
PZPN określa regulamin uchwalony przez Walne Zgromadzenie Delegatów”. Obecnie
obowiązuje Regulamin Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej (Regulamin) przyjęty
uchwałą Zarządu Nr 1/1 z dnia 6 stycznia 2007 r.
Wniosek:
Zarząd od dnia zatwierdzenia zmian w Statucie przez Sąd Rejonowy dla miasta
stołecznego Warszawy postanowieniem z dnia 8 maja 2007 r., działa na podstawie
Regulaminu niezgodnego z własnym Statutem. Statut PZPN stanowi bowiem, że to Walne
Zgromadzenie Delegatów, a nie Zarząd uchwala Regulamin Zarządu PZPN.
Poniżej wskazuje się na przepisy Regulaminu Zarządu PZPN niezgodne ze Statutem PZPN:
1. w § 2 Regulaminu postanowiono: Zarząd składa się z Prezesa PZPN i 34 członków
wybranych przez Walne Zgromadzenie Delegatów PZPN.
Zgodnie z art. 33 § 1 Statutu PZPN: „Zarząd składa się z 18 osób wybranych przez Walne
Zgromadzenie Delegatów”.
2. w § 3 pkt 10 Regulaminu postanowiono, że do kompetencji Zarządu należy:
„ustalanie zasad wyboru Delegatów na Walne Zgromadzenie Delegatów”.
8
Powyższy zapis jest niezgodny z obecnie obowiązującym Statutem PZPN oraz z art. 11
ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2001 Nr 79
poz. 855, z późn. zm.), w związku z art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym (Dz. U. z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, z późn. zm.), który wprost stanowi, że
w przypadku zastąpienia walnego zebrania członków zebraniem delegatów, to właśnie Statut
stowarzyszenia (a nie żaden inny akt jak np. regulamin wewnętrzny czy też organ
wykonawczy stowarzyszenia) ma określać zasady wyboru delegatów i czas trwania ich
kadencji.
3. W § 3 Regulaminu wymieniono Kompetencje Zarządu PZPN - należą do nich
kompetencje do:
„12) zatwierdzania i zmieniania wewnętrznej struktury organizacyjnej PZPN.
13) uchwalania i zmieniania regulaminów Zarządu, Prezydium, Wydziałów, Komisji i
innych jednostek organizacyjnych PZPN”.
Kompetencje te zapisane w Regulaminie Zarządu PZPN są niezgodne z obecnie
obowiązującym Statutem PZPN, który od dnia 8 maja 2007 r. stanowi, że wyżej
wymienione kompetencje wymienione w pkt 12 § 3 Regulaminu Zarządu należą do
kompetencji Walnego Zgromadzenia Delegatów. Natomiast Statut PZPN stanowi w pkt. 11
art. 26, że to do kompetencji Walnego Zgromadzenia PZPN należy zatwierdzanie i zmienianie
Regulaminu Zarządu PZPN.
Jednocześnie w art. 38 § 4 Statutu PZPN postanowiono, że: „Zakres działania i tryb pracy
Zarządu PZPN określa regulamin uchwalony przez Walne Zgromadzenie Delegatów”.
4. Od dnia 8 maja 2007 r. Statut PZPN stanowi w pkt 6 art. 26, że do kompetencji
Walnego Zgromadzenia PZPN należy: uchwalanie planów działania i planów
finansowych oraz zatwierdzanie sprawozdania finansowego PZPN podczas gdy w
Regulaminie Zarządu takie kompetencje są wskazane jako uprawnienia Zarządu (§ 3
pkt 6 Regulaminu).
5. W § 8 Regulaminu Zarządu PZPN określono:
„Posiedzenia Zarządu powinny odbywać się co najmniej raz w miesiącu”, natomiast w art. 38
§ 1 Statutu określono, że „Posiedzenia Zarządu powinny odbywać się co najmniej raz na trzy
tygodnie”.
6. W § 13 Regulaminu Zarządu określono, że Komisja ds. Nagłych składa się „z Prezesa,
Wiceprezesów i Sekretarza Generalnego” podczas gdy zgodnie z art. 34 § 2 Statutu:
Komisja ds. Nagłych składa się „z Prezesa i Wiceprezesów”.
Regulamin Zarządu wymienia także Prezydium Zarządu PZPN, podczas gdy
obowiązujący Statut PZPN nie przewiduje działania takiego organu.
9
Powyższe wskazuje, że najważniejszy – obok Walnego Zgromadzenia Delegatów – organ
władzy Polskiego Związku Piłki Nożnej, działa w oparciu o Regulamin, który w znacznej
części jest sprzeczny ze Statutem Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Przyznanie sobie przez Zarząd PZPN kompetencji m.in. do:
zatwierdzania i zmieniania wewnętrznej struktury organizacyjnej PZPN,
uchwalania i zmieniania regulaminów Zarządu, Prezydium, Wydziałów,
Komisji i innych jednostek organizacyjnych PZPN,
uchwalania planów działania i planów finansowych oraz zatwierdzania
sprawozdania finansowego PZPN,
stanowi naruszenie art. 26 pkt 6 i 9 oraz art. 38 § 4 Statutu PZPN. Taki stan rzeczy
powoduje że wszelkie podejmowane przez Zarząd PZPN decyzje w zakresie wkraczającym w
kompetencję Walnego Zgromadzenia PZPN obarczone są wadą nieważności i winny zostać
usunięte z obrotu.
Jednocześnie Uchwała zmieniająca Statut Związku nie przewidywała żadnego
rozwiązania o charakterze intertemporalnym tzn. umożliwiającym odłożenie w
czasie konieczności dostosowania regulaminu na podstawie, którego działa
Zarząd PZPN.
W kompetencji Zarządu PZPN należało zatem doprowadzenie do zmiany
utrzymującego się stanu rzeczy, poprzez zwołanie Walnego Zgromadzenia Delegatów celem
uchwalenia/zmiany Regulaminu Zarządu PZPN.
Po dacie 8 maja 2007 r., od której obowiązywały zmiany Statutu PZPN – odbyły się
dwa Walne Zgromadzenia Delegatów: w dniu 10 lutego 2008 r. oraz w dniu 13 kwietnia i 11
maja 2008 r.
Jednocześnie zamiast podjęcia czynności zmierzających do zwołania Walnego
Zgromadzenia Delegatów, Zarząd PZPN odchodził od ustaleń i zobowiązań władz PZPN co
do faktu niezwłocznego zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego. Chronologia uchwał
podejmowanych przez Zarząd PZPN celem zmiany daty Walnego Zgromadzenia Delegatów
została przedstawiona w części niniejszego wniosku zatytułowanej: „Uchybienia władz PZPN
wynikające z podjętych zobowiązań w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego
PZPN”.
IV. Uchybienia w działalności Zarządu PZPN i Komisji do Spraw Nagłych
PZPN
Zgodnie z § 38 Statutu PZPN obowiązującego w brzmieniu po dniu 7 grudnia 2005
roku organem wykonawczym Zarządu PZPN, kierującym w jego imieniu bieżącą
działalnością PZPN było Prezydium Zarządu, w skład którego wchodzili Prezes i 10-ciu
wybranych na jego wniosek członków Zarządu. Prezydium Zarządu działało na podstawie
Regulaminu uchwalanego przez Zarząd PZPN. Obowiązywał Regulamin Prezydium Zarządu
PZPN wprowadzony Uchwałą nr I/2 z dnia 6 stycznia 2007 roku Zarządu PZPN.
Natomiast organem powołanym do załatwiania spraw i podejmowania decyzji nie
cierpiących zwłoki była Komisja ds. Nagłych, w składzie: Prezes, Wiceprezesi i Sekretarz
10
Generalny. Regulamin działalności Komisji ds. Nagłych został ustalony uchwałą Zarządu
PZPN nr II/30 z dnia 27 maja 2001 roku.
W wyniku zmian Statutu PZPN dokonanych przez Walne Zgromadzenie
Sprawozdawczo – Statutowe PZPN z dnia 27 października 2006 roku, zatwierdzonych przez
sąd rejestrowy w dniu 8 maja 2007 roku, likwidacji uległo Prezydium Zarządu. Zmieniono
również skład Komisji ds. Nagłych, w skład której weszli Prezes i Wiceprezesi. Wszystkie
decyzje Komisji ds. Nagłych muszą być zatwierdzone na najbliższym posiedzeniu Zarządu
PZPN.
W okresie od początku 2007 r. Komisja ds. Nagłych obradowała 15 razy i podjęła tyleż
uchwał. Posiedzenia Komisji miały miejsca w dniach:
 24 kwietnia, 19 lipca, 24 lipca, 1 sierpnia, 6 sierpnia, 13 sierpnia, 14 września, 5
października, co dotyczy 2007 roku.
 11 lutego, 7 maja, 23 maja, 25 czerwca, 11 lipca i dwukrotnie 22 lipca, co dotyczy
2008 roku.
Regulamin Komisji ds. Nagłych pochodzi z 2001 roku i nie uwzględnia wspomnianych
zmian Statutu PZPN dokonanych w 2007 roku. I tak np.:
 § 2 Regulaminu stanowi, że w skład Komisji wchodzą: Prezes PZPN, trzech
Wiceprezesów i Sekretarz Generalny, podczas gdy art. 34 § 2 Statutu PZPN mówi o
składzie Prezes oraz Wiceprezesi.
 § 6 Regulaminu uchwały i decyzje Komisji podlegają zatwierdzeniu przez najbliższe
Prezydium Zarządu PZPN, podczas gdy organ ten uległ likwidacji z dniem 8 maja
2007 roku, tj. z dniem dokonania wpisu do KRS zmian Statutu Związku.
Dowód: Regulamin Komisji ds. Nagłych
Jak wynika z Protokołów Komisji ds. Nagłych, jej członkowie oddawali głosy w
sposób telefoniczny i w taki sposób podejmowali uchwały.
Zgodnie natomiast z § 5 Regulaminu Komisji ds. Nagłych uchwały i decyzje Komisji
podejmowane są zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy jej
członków. W przypadku równości głosów rozstrzyga głos Prezesa PZPN. Regulamin nie
przewiduje podejmowania decyzji za pomocą środków porozumiewania się na odległość.
Jak stwierdzono protokoły Komisji ds. Nagłych podpisane są za Komisję przez
Prezesa PZPN, z wyjątkiem protokołów z dnia 25 czerwca 2008 roku i dwóch protokołów z
dnia 22 lipca 2008 roku podpisanych przez Wiceprezesa PZPN Pana Eugeniusza Kolatora.
Zgodnie z § 7 Regulaminu: „Posiedzenia Komisji są protokołowane. Przyjęcie protokołu
posiedzenia powinno nastąpić na najbliższym zebraniu. Po przyjęciu protokół podpisują
Prezes i Sekretarz Generalny PZPN.”
Stwierdzono, że z protokołów nie wynika, aby Komisja zatwierdzała swoje poprzednie
protokoły przed podpisaniem ich przez Prezesa. Brak jest również podpisu Sekretarza
Generalnego PZPN.
11
Okazane uchwały Komisji nie są imiennie podpisane, a jedynie sygnowane napisem
„Komisja ds. Nagłych” umieszczanym poniżej tekstu uchwały.
Zgodnie z art. 34 § 3 Statutu: „Wszystkie uchwały i decyzje Komisji ds. Nagłych
muszą być zatwierdzone na najbliższym posiedzeniu Zarządu PZPN.” Natomiast Regulamin
Komisji z 2001 roku stwierdza w § 6, iż uchwały i decyzje Komisji podlegają zatwierdzaniu
przez najbliższe Prezydium Zarządu PZPN.
Analiza protokołów Zarządu wykazuje, iż uchwały Komisji były zatwierdzane na
najbliższych posiedzeniach Zarządu, z następującymi wyjątkami:
 w dniu 6 czerwca 2008 roku Zarząd odmówił zatwierdzenia uchwały Komisji ds.
Nagłych z dnia 23 maja 2008 roku,
 Uchwały Komisji ds. Nagłych z dnia 11 lipca i 22 lipca 2008 roku zostały
zatwierdzone na posiedzeniu Zarządu w dniu 29 lipca 2008 roku, podczas gdy
najbliższe posiedzenie Zarządu miało miejsce w dniu 24 lipca 2008 roku.
Zgodnie z art. 34 § 2 Statutu PZPN: Komisja ds. Nagłych jest organem powołanym do
załatwiania spraw i podejmowania decyzji w sprawach nie cierpiących zwłoki. Z analizy
merytorycznej uchwał wynika że Komisja podejmowała je m. in. w sprawach:
 ustalenia lokalizacji meczu finałowego Pucharu Polski, a także ustalenia cen biletów
na ww. spotkanie (uchwała z dnia 24.04.2007 r.).
 zmiany regulaminu rozgrywek (uchwałą z dnia 19.07.2007 r.),
 ustalenia ekwiwalentów dla sędziów i obserwatorów za prowadzenie zawodów Młodej
Ekstraklasy (uchwała z dnia 24 lipca 2007 r.),
 ustalenia lokalizacji meczów Polska – Kazachstan i Polska Węgry (uchwała z dnia
13.08.2007 r.),
 ustalenia cen biletów na mecz Polska – Kazachstan (uchwała z dnia 14.09.2007 r.).
 dot. rozgrywek I ligi futsalu (uchwała z dnia 5.10.2007 r.),
 ustalenia cen biletów na mecz Polska – USA w dniu 26 marca 2008 r. (uchwała z dnia
11.02.2008 r.),
 wyrażenia zgody na niestosowanie wobec TS „Polonia” Bytom kryterium dot.
infrastruktury (uchwała z dnia 18.02.2008 r.),
 dot. przekształceń własnościowych klubów Groclin Dyskobolia SSA Grodzisk
Wielkopolski i WKS Śląsk Wrocław S.A.,
 dot. skargi KS Polonii Bytom (uchwała z dnia 25.06.2008 r.),
 zatwierdzenia listy delegatów szczebla centralnego na rundę jesienną sezonu
2008/2009.
Przedmiot wyżej wymienionych uchwał w znacznej mierze nie pozwala zakwalifikować
spraw, którymi zajmowała się Komisja ds. Nagłych jako „niecierpiących zwłoki”. Są to
sprawy, które należą do kompetencji działania zarządu polskiego związku sportowego. Mając
więc na uwadze charakter podejmowanych przez Komisję ds. Nagłych spraw oraz sposób
procedowania Komisji, polegający na telefonicznych ustaleniach, należy dojść do wniosku, że
organ ten podejmował decyzje w trybie niezgodnym ze swoim regulaminem oraz decyzje
wykraczające przedmiotem poza przyznane mu uprawnienia.
12
V. Uchybienia władz PZPN – Zarządu PZPN w kontekście działania
Niezależnej Komisji Wyborczej (NKW)
W dniu 5 marca 2007 r. odbyło się spotkanie Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego oraz
Prezydenta FIFA Seppa Blattera dotyczące sytuacji w Polskim Związku Piłki Nożnej. W
wyniku tego spotkania postanowiono o powołaniu czteroosobowej Niezależnej Komisji
Wyborczej (dalej „NKW”), nadzorującej prace PZPN do czasu odbycia Nadzwyczajnego
Walnego Zgromadzenia Wyborczego PZPN. W skład Komisji weszli: przedstawiciel
Kancelarii Prezydenta RP, przedstawiciel FIFA, przedstawiciel UEFA oraz przedstawiciel
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Wobec powyższego została przez Zarząd PZPN podjęta Uchwała Nr III/7 z dnia 7
marca 2007 r. „W sprawie przyjętych ustaleń podczas odbytej w dniu 5 marca 2007 r. wizyty
u Prezydenta RP Pana Lecha Kaczyńskiego Prezesa Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej
– FIFA Pana Seppa Blattera dotyczących Polskiego Związku Piłki Nożnej”. W Uchwale
postanowiono, że Niezależna Komisja Wyborcza nadzoruje prace Zarządu, natomiast Zarząd
PZPN zobowiązuje się informować Przewodniczącego NKW o wszystkich innych istotnych
działaniach związanych z przygotowaniem wyborów.
Dowód- uchwała Zarządu PZPN Nr III/7 z dnia 7 marca 2007 r.
Zgodnie z przyjętą przez Zarząd PZPN uchwałą Nr III/6 z dnia 7 marca 2007 r. NKW
w ramach swoich uprawnień będzie nadzorować, aby posiedzenia Zarządu PZPN (Prezydium
PZPN) odbywały się po akceptacji lub z inicjatywy NKW a ponadto wszystkie decyzje władz
Związku będą wymagały akceptacji NKW.
Dowód - uchwała Zarządu PZPN Nr III/6 z dnia 7 marca 2007 r.
Zgodnie z przyjętym regulaminem Niezależnej Komisji Wyborczej – w § 2
Regulaminu zapisano: do zadań NKW należy nadzór nad prawidłowością podejmowanych
przez Władze PZPN działań związanych z powołaniem Komisji Statutowej, organizacją i
przeprowadzeniem Nadzwyczajnego Sprawozdawczo-Wyborczego Walnego Zgromadzenia
Delegatów PZPN. Zwrócono uwagę, że prawidłowość tych działań nad którymi ma
sprawować nadzór NKW: „oceniana będzie według kryterium legalności i braku
opieszałości w realizacji założonego celu”.
Dowód – Regulamin Niezależnej Komisji Wyborczej.
PZPN przyjął na siebie zobowiązanie przeprowadzenia bez zbędnej opieszałości
wyborów do władz Związku, co wynika również z zaakceptowania protokołu ustaleń Komisji
Roboczej przedstawicieli Ministerstwa Sportu oraz zawieszonych władz Polskiego Związku
Piłki Nożnej.
Dowód – art. 3 uchwały Zarządu PZPN Nr III/7 z dnia 7 marca 2007 r.
13
Okoliczności faktyczne oraz działalność w tym zakresie władz PZPN, a w
szczególności Zarządu PZPN, wskazują, że od dnia 7 marca 2007 r. do chwili obecnej nie
zostały zrealizowane żadne postanowienia ani ustalenia zawarte w ww. dokumentach
oraz wynikające z ustaleń Prezydenta RP czy Prezydenta FIFA.
Wbrew zapisom o braku opieszałości w realizacji założonego celu, jednym z których
było zwołanie Walnego Zgromadzenia Wyborczego PZPN celem wyboru nowych władz,
Zarząd PZPN przez okres czasu od powstania NKW podejmował kolejno uchwały
odwlekające termin odbycia Walnego Zgromadzenia Wyborczego.
VI. Uchybienia władz PZPN wynikające z podjętych zobowiązań w sprawie
zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego PZPN.
Zgodnie z treścią art. 34 § 1 lit. „G” Statutu PZPN (analogiczne zapisy w poprzednio
obowiązujących Statutach PZPN) do kompetencji Zarządu PZPN należy zwoływanie
Walnego Zgromadzenia Delegatów.
Obecna kadencja władz Polskiego Związku Piłki Nożnej rozpoczęła się w dniu 11
grudnia 2004 r. na skutek wyboru dokonanego przez Walny Zjazd Sprawozdawczo –
Wyborczy PZPN.
W związku z powołaniem w dniu 5 marca 2007 r. Niezależnej Komisji Wyborczej i
łączącym się z tym faktem obowiązkiem organizacji i przeprowadzenia Nadzwyczajnego
Sprawozdawczo-Wyborczego Walnego Zgromadzenia Delegatów PZPN, należy wskazać, że
zgromadzone przez organ nadzoru materiały jednoznacznie wskazują na opieszałość, celowe i
świadome odraczanie kolejnych terminów zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego
PZPN, które dokonałoby wyborów nowych władz Związku. Takie działania w oczywisty
sposób naruszają ustalenia dokonane na spotkaniu Prezydenta RP Pana Lecha Kaczyńskiego z
Prezydentem FIFA Panem Seppem Blatterem, a także podważają sens powołania i
funkcjonowania Niezależnej Komisji Wyborczej.
Poniżej przedstawiony został – w układzie chronologicznym – sposób odchodzenia od
wspólnych ustaleń i zobowiązań władz PZPN co do faktu niezwłocznego zwołania Walnego
Zgromadzenia Wyborczego.
1. W dniu 7 marca 2007 r. w wyniku uchwały Nr III/8 Zarządu PZPN odwołano
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN zwołane na dzień 31 marca 2007 r. w celu
wyboru nowego Zarządu i Komisji Rewizyjnej.
2. W dniu 13 czerwca 2007 r. w wyniku uchwały Nr IX/70 Zarządu PZPN ustalono, że
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wyborcze odbędzie się najpóźniej do 30 listopada
2007 r. W powyższej sprawie Zarząd miał zwrócić się do Niezależnej Komisji Wyborczej
o opinię, natomiast z chwilą otrzymania opinii Zarząd podejmie decyzję ustalającą
konkretny termin wyborów.
14
3. W dniu 26 października 2007 r. Zarząd PZPN podjął uchwałę Nr XIII/182, którą uchylił
uchwałę Nr IX/70 odnośnie terminu zwołania walnego Zgromadzenia Wyborczego,
natomiast uchwałą na XIII/184 Zarząd PZPN wyznaczył termin Walnego Zgromadzenia
na dzień 23 listopada 2008 r.
4. Następnie w dniu 31 marca 2008 r. Zarząd PZPN uchwałą nr IV/61 uchylił swoją uchwałę
nr XIII/184 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia
Sprawozdawczo Wyborczego na dzień 23 listopada 2008 r.,
5. Uchwałą nr IV/62 z dnia 31 marca 2008 r. Zarząd PZPN ustalił termin Walnego
Zgromadzenia Sprawozdawczo Wyborczego na dzień 15 grudnia 2008 r.
6. Po raz kolejny Zarząd PZPN w dniu 24 kwietnia 2008 r. podjął uchwałę nr VI/84, w której
stwierdził, że uwzględniając argumenty wynikające z dyskusji przeprowadzonej z
Ministrem Sportu i Turystyki przyśpiesza się z dnia 15 grudnia 2008 r. na dzień 14
września 2008 r. termin odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia SprawozdawczoWyborczego PZPN. Jednocześnie Zarząd PZPN uchwalił, że z dniem 14 września 2008 r.
ustąpią dotychczasowe władze PZPN wybrane w dniu 7 grudnia 2004 r. na okres
czteroletniej kadencji, która w ten sposób ulegnie skróceniu.
Stwierdzono utratę mocy uchwały nr IV/62 z dnia 31 marca 2008 r. w sprawie
wyznaczenia daty Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczo-Wyborczego na dzień 15 grudnia
2008 r.
Ww. uchwała Zarządu PZPN nr VI/84 z dnia 24 kwietnia 2008 r. została przyjęta do
akceptującej wiadomości przez Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Związku Piłki
Nożnej w dniu 11 maja 2008 r. Walne Zgromadzenie przyjęło także decyzję o zwołaniu na
dzień 14 września 2008 r. Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczo-Wyborczego.
Dowód – protokół z przebiegu II części Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Delegatów
Polskiego Związku Piłki Nożnej z dnia 11 maja 2008 r. str. 14-15.
Ponadto na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Statutowym PZPN w dniu 13
kwietnia 2008 r. Prezes PZPN Pan Michał Listkiewicz poinformował Delegatów, że Zarząd
PZPN podjął decyzję o przyśpieszeniu dymisji Zarządu o 3 miesiące, a Zjazd odbędzie się 14
września 2008 r. Ponadto Prezes PZPN Michał Listkiewicz oświadczył, wobec opinii
publicznej, że w dniu 14 września 2008 r. zrzeknie się swej funkcji i nie będzie kandydował
na stanowisko Prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Dowód – protokół z przebiegu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Delegatów Polskiego
Związku Piłki Nożnej z dnia 13 kwietnia 2008 r. str. 3
W dniach 13 kwietnia i 11 maja 2008 r. najwyższa władza statutowa Polskiego Związku
Piłki Nożnej, jaką jest Walne Zgromadzenie Delegatów oraz opinia publiczna zostały
poinformowane o deklaracji poddania się Zarządu PZPN do dymisji w dniu 14 września br.
7. W dniu 29 lipca 2008 r. Zarząd PZPN uchwałą nr XI/158 po raz kolejny zmienił termin
odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczo-Wyborczego PZPN z dnia
14 września 2008 r. na dzień 30 października 2008 r. Jako uzasadnienie kolejnego
15
przesunięcia terminu Walnego Zgromadzenia podano fakt, że zmiany uchwalone na
Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu PZPN (skracające m.in. z 3 miesięcy do 45 dni
termin zawiadomienia delegatów o Walnym Zgromadzeniu) nie mogą być sądownie
zarejestrowanie ze względów formalnoprawnych w ciągu najbliższych dni.
W piśmie z dnia 30 lipca 2008 r. Nr L.dz. 8892/2008 kierowanym do Dyrektora
Departamentu Prawno-Kontrolnego Ministerstwa Sportu i Turystyki PZPN poinformował, że
w Krajowym Rejestrze Sądowym „istnieje zasada chronologicznego rozpatrywania wniosków
o wpis zmian do rejestru” oraz że „wniosek o wpisanie zmian uchwalonych na
Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu PZPN (skracające m.in. z 3 miesięcy do 45 dni
termin zawiadomienia delegatów o Walnym Zgromadzeniu) został złożony dopiero po
otrzymaniu w dniu 25 lipca 2008 r. informacji o rejestracji pierwszych zmian statutowych”.
Wniosek więc o zarejestrowanie najbardziej istotnych z punktu widzenia możliwości
zwołania Walnego Zgromadzenia Delegatów zmian w Statucie został złożony dopiero 28
lipca 2008 r. przy czym Stosowna decyzja Ministra Sportu i Turystyki zatwierdzająca zmiany
w Statucie PZPN została przez przedstawicieli PZPN odebrana z siedziby Ministerstwa
Sportu i Turystyki w dniu 14 lipca 2007 r.
Powyższe stanowi przykład celowej, świadomej opieszałości w zakresie zwołania
Walnego Zgromadzenia Wyborczego.
Stwierdzić należy, że władze Związku naruszyły przepis art. 22 ustawy z dnia 20 sierpnia
1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (t. j. Dz. U. z 2007 Nr 168 poz. 1186), zgodnie z
którym wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego powinien być złożony nie później
niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, do którego to
zdarzenie należy zakwalifikować decyzję organu nadzoru o zatwierdzeniu zmian w Statucie.
Powyższe działania spowodowały brak realizacji przyjętych zobowiązań, określonych w
uchwale Zarządu PZPN Nr III/7 z dnia 7 marca 2007 r. oraz uchwale Zarządu PZPN Nr III/6
z dnia 7 marca 2007 r. w zakresie doprowadzenia do zwołania Walnego Zgromadzenia
Sprawozdawczo Wyborczego.
Opieszałość Zarządu PZPN w doprowadzeniu do zwołania Walnego Zgromadzenia
Wyborczego ma związek ze swojego rodzaju zignorowaniem przez Zarząd PZPN istnienia
Niezależnej Komisji Wyborczej. Zgodnie z treścią uchwał Zarządu PZPN Nr III/7 z dnia 7
marca 2007 r. oraz Zarządu PZPN Nr III/6 z dnia 7 marca 2007 wszelkie decyzje władz PZPN
(w tym również Zarządu) winny uzyskać akceptację NKW. Pomimo tego rodzaju zapisu w
uchwałach brak było ze strony Zarządu PZPN jako organu wykonawczego występowania z
inicjatywą akceptacji przez NKW uchwał Władz PZPN.
Zaniechanie działań w kierunku doprowadzenia do wyborów nowych władz stanowi
samowolne odejście przez Zarząd PZPN od ustaleń dokonanych przez Prezydenta RP i
Prezydenta FIFA i dyskwalifikuje Zarząd PZPN jako organ kierujący działalnością Związku.
Dodatkowo podnieść należy fakt wprowadzenia w błąd konstytucyjnego organu jakim jest
Minister w tym przypadku Minister Sportu i Turystyki, który wielokrotnie zapewniany był o
fakcie poddania się obecnego Zarządu PZPN do dymisji i niezwłocznym zwołaniu Walnego
Zgromadzenia Wyborczego.
16
Dowód: - protokół z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 12 kwietnia 2008 r.
- Uchwała Zarządu PZPN z dnia 24 kwietnia 2008 r. nr VI/84
Zarząd PZPN nie wypełniał obowiązków wynikających z konieczności realizacji
podjętych przez siebie uchwał, naruszając postanowienia:
własnej uchwały Zarządu PZPN Nr III/7 z dnia 7 marca 2007 r. w zakresie realizacji
ustaleń co do faktu zwołania Walnego Zgromadzenia Wyborczego,
własnej uchwały Zarządu PZPN Nr III/6 z dnia 7 marca 2007 w zakresie braku
akceptacji Niezależnej Komisji Wyborczej decyzji podejmowanych przez władze
PZPN oraz obowiązku uzyskiwania akceptacji NKW odnośnie zwoływania posiedzeń
Zarządu PZPN.
VII. Uchybienia w zakresie funkcjonowania Zarządu PZPN w składzie
niezgodnym ze statutem PZPN
A. Stan prawny związany ze składem Zarządu
Dnia 27 października 2006 roku uchwalony został Statut PZPN, zgodnie z
którym Zarząd miał liczyć 18 osób. Od tej daty tzn. od daty 27 października
2006 r. Zarząd PZPN liczył zgodnie ze Statutem 35 osób. Zmiana Statutu w tym
zakresie została zarejestrowana w dniu 8 maja 2007 roku. Należy przyjąć, że od
daty rejestracji zmian czyli od dnia 8 maja 2007 r. obowiązuje PZPN 18
osobowy skład Zarządu.
Dowód: Odpis pełny z Krajowego rejestru Sądowego Nr KRS 0000091546.
W dniu 23 stycznia 2007 roku, w związku z zatrzymaniem związanym z
podejrzeniem popełnienia przestępstw korupcji tzw. aferą korupcyjną w polskiej
piłce, członek Zarządu Wit Żelazko złożył rezygnację z pełnionej funkcji,
przyjętą uchwałą Zarządu nr III/14 z dnia marca 2007 roku. Następnie w dniu 1
lutego 2007 roku rezygnację z funkcji członka Zarządu złożył Henryk
Kasperczak. Rezygnacja została przyjęta uchwałą Zarządu nr III/13 z dnia marca
2007 roku.
Dowód: - uchwała Zarządu nr III/14 z dnia 7 marca 2007 r.
- uchwała Zarządu nr III/13 z dnia 7 marca 2007 r.
17
Ponadto dnia 7 lipca 2007 roku rezygnacja z funkcji członka Zarządu PZPN
została złożona także przez zatrzymanego Kazimierza Fiedorowicza i przyjęta
przez Zarząd uchwałą nr XI/141 z dn. 27 sierpnia 2007 roku. Powyższe dymisje
oznaczały, iż Zarząd Związku liczył jedynie 32 osoby. Ta wielkość zarządu nie
odpowiada ani liczbie członków określonej w statucie w brzmieniu
obowiązującym przed 8 maja 2007 roku, ani też po tej dacie.
Dowód: uchwała Zarządu nr XI/141 z dnia 27 sierpnia 2007 r.
Statutu Związku przewiduje (przepis w tej mierze obowiązuje obecnie jak
również obowiązywał w okresach czasu gdy miały miejsce zdarzenia opisywane
powyżej) mechanizm kooptacji członków zarządu na wypadek zmniejszenia jego
składu.
Zgodnie z art. 24 Statutu PZPN:
„Zarząd i Komisja Rewizyjna dokonują kooptacji do swojego składu nowych osób spośród
delegatów, którzy w wyborach do danego organu uzyskali kolejno największą ilość głosów na
miejsce tych, którzy ustąpili lub zostali odwołani w czasie kadencji (…)”
Jednak mechanizm ten nie był przez związek – Zarząd PZPN zastosowany.
Jednocześnie Uchwała zmieniająca Statut Związku podjęta w dn. 27
października 2006 roku i przewidująca zmniejszenie liczby członków Zarządu z
35 do 18 nie przewidywała żadnego rozwiązania o charakterze
intertemporalnym.
B. Omówienie popełnionych uchybień
Należy przyjąć, iż w opisanej sytuacji można mówić o dwojakiego rodzaju
naruszeniu przepisów Statutu PZPN.
Pierwsze jest tego rodzaju, że Zarząd – w okresie, w którym liczył on 35
osób – został zdekompletowany i jego liczba zmniejszyła się do 32 osób.
Jednocześnie nie został wykorzystany statutowy mechanizm kooptacji
członków Zarządu.
Po drugie w związku z wprowadzeniem zmian do Statutu polegających
na zmniejszeniu składu Zarządu PZPN z liczby 35 do liczby 18
członków należy przyjąć, iż brak jest powodów uzasadniających
funkcjonowanie Zarządu w składzie innym, niż ustalony w Statucie
(czyli liczącym 18 osób).
Przyjmując, że zgodnie z właściwymi przepisami ustawy o Krajowym Rejestrze
Sądowym uchwała zmieniająca statut stowarzyszenia staje się skuteczna z
chwila wpisania zmiany do Rejestru, Zarząd związku winien liczyć 35 członków
do dnia 8 maja 2007 roku i 18 członków po tej dacie.
18
Zarząd jest organem wykonawczym Polskiego Związku Sportowego.
Przysługuje mu sui generis domniemanie kompetencji w tym zakresie, w jakim
kompetencje te nie zostały powierzone innemu organowi Związku.
Statut PZPN nie przewiduje możliwości działania przez Zarząd w składzie
zmniejszonym. Przewidziany Statutem PZPN mechanizm kooptacji składu
Zarządu nie wymaga żadnych skomplikowanych zabiegów, co pośrednio
uzasadnia traktowanie liczby członków Zarządu związku jako nienaruszalnej.
Czynności osoby prawnej w składzie niezgodnym z wymogami winny być
traktowane jako nieważne. Tego rodzaju pogląd utrwalony został w doktrynie
prawa w związku z funkcjonowaniem zarządów w osobach prawnych typu
spółki kapitałowe. Nie ma znaczenia, iż w przypadku danej osoby prawnej brak
trzech osób w stosunku do łącznej liczby 35 „miał istotne znaczenie”, czy też
„nie miał istotnego znaczenia”.
Należy także przyjąć, iż niedoprowadzenie po zarejestrowaniu zmiany
Statutu do zmniejszenia składu Zarządu poprzez doprowadzenie go do
określonej w Statucie liczby 18 członków także oznacza w konsekwencji, iż
Zarząd działał w składzie uniemożliwiającym podejmowanie legalnych
decyzji. Niedokonanie takiej zmiany nie znajduje uzasadnienia.
VIII. Inne rodzaje naruszeń przepisów prawa powszechnego i związkowego
przez Zarząd PZPN
W ramach kontroli poddano analizie protokoły i uchwały z posiedzeń Zarządu PZPN. W
rezultacie stwierdzono następujące naruszenia przepisów:
Posiedzenie Zarządu z dnia 13 czerwca 2007 r.
W związku z zapadłym postanowieniem z dnia 8 maja 2007 r. sądu rejestrowego o
zarejestrowaniu zmian statutu PZPN należy wskazać, że Zarząd PZPN na posiedzeniu w dniu
13 czerwca 2007 r. podjął uchwały na podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu § 33
pkt. r), który obowiązywał przed datą rejestracji zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym.
W trakcie posiedzenia Zarządu z dnia 13 czerwca 2007 r. zostały podjęte następując
uchwały, ze wskazaniem nieobowiązującej podstawy prawnej:
 Uchwała nr IX/84 z dnia 13 czerwca 2007 r. Zarządu PZPN w sprawie zmiany
nazewnictwa instancji odwoławczej w sprawach dyscyplinarnych - podjęta na
podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu § 33 pkt. r)
 Uchwała nr IX/77 Zarządu PZPN w sprawie zmian w Regulaminie Pucharu Regionów
„REGIONS CUP UEFA” - podjęta na podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu
§ 33 pkt. r)
 Uchwałą nr IX/74 Zarządu PZPN w sprawie nie uprawniania zawodników, którzy nie
złożyli wniosku o wydanie karty elektronicznej - podjęta na podstawie
nieobowiązującego przepisu Statutu § 33 pkt. r)
19
 uchwała nr IX/73 Zarządu PZPN z dnia 13 czerwca 2007 r. dot. powołania Pana
Jerzego Staronia do składu Komisji ds. Licencji Klubowych II ligi - - podjęta na
podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu § 33 pkt. r)
 Uchwała nr IX/72 Zarządu PZPN z dnia 13 czerwca 2007 r. w sprawie finałowych
rozgrywek Młodzieżowych Reprezentacji Województw i Klubowych Mistrzostw
Polski w piłce nożnej - podjęta na podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu § 33
pkt. r)
 Uchwała nr X/71 Zarządu PZPN z dnia 13 czerwca 2007 r. w sprawie wygaśnięcia
działalności Komisji Odwoławczej PZPN - podjęta na podstawie nieobowiązującego
przepisu Statutu § 33 pkt. r)
 uchwała nr IX/70 Zarządu PZPN z dnia 13 czerwca 2007 r. w przedmiocie aktualnego
statusu prawnego PZPN - podjęta na podstawie nieobowiązującego przepisu Statutu §
33 pkt. r).
Dodatkowo: W uchwale tej „Zarząd PZPN – działając zgodnie z ustaleniami Prezydenta
RP i Prezydenta FIFA – postanawia, że Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wyborcze
odbędzie się najpóźniej do 30 listopada 2007 roku. W tej sprawie Zarząd zwróci się do
Niezależnej Komisji Wyborczej o opinię. Z chwila otrzymania od Komisji opinii wyborczej,
Zarząd podejmie decyzję ustalającą konkretny termin wyborów.”
Posiedzenie Zarządu z dnia 27 sierpnia 2007 r.
Uchwała nr IX/146 z dnia 27 sierpnia 2007 r. Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej w
sprawie powołania komisji ds. opracowania projektów kodeksu dyscyplinarnego PZPN,
kodeksu sportowego PZPN oraz regulaminu organizacji rozgrywek.
Zgodnie z pkt. IV tej uchwały, komisje te miały przedłożyć wyniki swoich prac
Zarządowi PZPN w terminie do dnia 30 listopada 2007 r.
W Uchwale nr XII/163 z dnia 24 września 2007 r. Zarządu PZPN termin ten zmieniono na
„31 marca 2008 r.” Brak jest informacji o opracowaniu projektów kodeksu dyscyplinarnego i
kodeksu sportowego PZPN.
Posiedzenie Zarządu z dnia 28 listopada 2007 r.
Uchwała nr XIV/189 z dnia 28 listopada 2007 r. Zarządu PZPN w sprawie zlecenia firmie
AUDIT CONSULT przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego PZPN.
Przyjęcie ww. uchwały nastąpiło z naruszeniem art. 26 pkt 7 Statutu PZPN, który stanowi,
że to do kompetencji Walnego Zgromadzenia Delegatów należy właśnie – wybranie
niezależnej firmy audytorskiej na wniosek Zarządu PZPN.
Posiedzenie Zarządu z dnia 17 stycznia 2008 r.
20
Zarząd PZPN podjął Uchwałę Nr I/5 z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie stwierdzenia
wygaśnięcia mandatów delegata w stosunku do Panów M. Kowala, P. Siedleckiego i A.
Szczełkuna w związku z wszczęciem lub prowadzeniem postępowania karnego w stosunku do
tych osób.
Treść uchwały stanowi naruszenie art. 22 § 5 i art. 34 statutu PZPN. Przepis art. 22 § 5
Statutu PZPN stanowi, że odwołanie z funkcji delegata następuje na mocy uchwały zarządu
organizacji której jest delegatem, a nie Zarządu PZPN. Ww. uchwała została zatem podjęta z
naruszeniem kompetencji statutowych. Ww. uchwała nie była ponadto rozpatrywana w
porządku obrad Zarządu w dniu 17 stycznia 2008 r.
Dowód – protokół z posiedzenia zarządu PZPN z dnia 17 stycznia 2008 r.
Z protokołu posiedzenia Zarządu PZPN wynika, że Zarząd PZPN upoważnił
Departament Prawny do rozmów z Ekstraklasą odnośnie wzajemnej umowy, natomiast brak
stosownej uchwały Zarządu w tym zakresie.
Dowód: protokół z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 17 stycznia 2008 r. str. 9
Posiedzenie Zarządu z dnia 6 marca 2008 r.
Na posiedzeniu Zarządu w dniu 6 marca 2008 r. Zarząd zaaprobował rozwiązanie, że Prezes
PZPN w porozumieniu z Wydziałem Szkolenia ma prawo delegowania obserwatorów
indywidualnie na wybrane mecze. Tego rodzaju rozwiązanie jest sprzeczne z wcześniej
uchwalonymi zasadami przez Zarząd ustalonymi uchwałą nr III/34 z dnia 14 lipca 2006 r.
Zarządu PZPN dot. Zasad selekcji i nadawania uprawnień obserwatorów szczebla
centralnego.
Uchwałą Nr III/47 Zarząd PZPN zatwierdził uchwałę Komisji ds. nagłych z dnia 18 lutego
2008 r. dotyczącą wyrażenia zgody na niestosowanie wobec TS „Polonia” Bytom
licencyjnego kryterium dot. Infrastruktury poprzez obniżenie minimalnej ilości
indywidualnych zadaszonych miejsc siedzących na stadionie przy ul. Olimpijskiej w
Bytomiu, co stanowi naruszenie zasad określonych w „Systemie licencyjnym dla klubów I
ligi Sezon 2008/2009.
Zgodnie z podręcznikiem licencyjnym – „SYSTEM LICENCJI DLA KLUBÓW I LIGI
SEZON 2008/2009” – cześć 4.4.1.4:
„Jedynie kluby, które spełniają kryteria wskazane w akredytowanym Podręczniku
Licencyjnym PZPN w terminie określonym przez UEFA i które zakwalifikowały
się na podstawie swych wyników sportowych lub na podstawie rankingu fair play
UEFA, mogą otrzymać licencję od związku krajowego na udział w rozgrywkach
klubowych UEFA w nadchodzącym sezonie”.
Zgodnie z częścią: 3.2.7.1 podręcznika licencyjnego:
„Licencjobiorca ma zagwarantowane prawo do równego traktowania”. – niestosowanie
kryterium wobec jednego z wnioskodawców starających się o licencje stanowi – jak należy
wnioskować – naruszenie zasady równego traktowania.
21
Posiedzenie Zarządu z dnia 24 kwietnia 2008 r.
Zarząd PZPN podjął uchwałę nr VI/88 „w sprawie kandydowania sędziów czynnych
piłki nożnej jako delegaci na Walne Zgromadzenia Związków Piłki Nożnej i PZPN”
uchwalając, że w okresie wypełniania funkcji sędziego czynnego nie jest możliwe
podejmowanie jakiejkolwiek działalności (w tym bycie delegatem klubu na Walne
Zgromadzenie WZPN i PZPN), wymagającej poparcia klubów piłkarskich będących
członkami PZPN i WZPN, z wyjątkiem organizacji sędziowskich. Powyższa uchwała –
abstrahując od jej ewentualnie słusznych intencji - jest podjęta z naruszeniem kompetencji,
ponieważ to statut PZPN określa zasady i tryb wyboru delegatów. W związku z powyższym
uchwała jest sprzeczna z art. 22 i 28 Statutu PZPN.
Posiedzenia Zarządu z dnia 10 maja 2008 r.
Zarząd upoważnił Komisję ds. Nagłych do „monitorowania sytuacji i dalszych
decyzji” w sprawie połączenia klubów KS Groclin Dyskobolia Grodzisk Mazowiecki i Klubu
Śląska Wrocław. Mimo stwierdzenia faktu podjęcia uchwały brak jest tekstu uchwały.
Dodatkowo należy wskazać, że uchwała ta jest podjęta z naruszeniem art. 34 § 2 Statutu
PZPN, w którym wskazane są kompetencje Komisji ds. Nagłych i które nie obejmują tego
rodzaju działań jak: „monitorowanie sytuacji i dalszych decyzji w sprawach łączenia
klubów”.
Na tym samym posiedzeniu Zarządu w dniu 10 maja 2008 r. Zarząd PZPN podjął
uchwałę Nr VII/93 „w sprawie ustalenia czynnego i biernego prawa wyborczego na
Zwyczajne Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo-Wyborcze Polskiego Związku Piłki Nożnej
w dniu 14 września 2008 r.” Powyższa uchwała przyznaje prawo do udziału delegatów
następujących organizacji: Stowarzyszeniu Trenerów piłki nożnej, Stowarzyszeniu Sędziów
piłki nożnej, piłki nożnej kobiet, piłki nożnej halowej i delegata związku zawodowego
piłkarzy. Zapis ten stoi w sprzeczności z treścią art. 27 § 1 Statutu PZPN (obowiązującego w
dacie podejmowania uchwały Zarządu), który nie przewidywał możliwości wybierania
delegatów przez ww. podmioty.
Ponadto uchwała Zarządu Nr VII/93 jest sprzeczna z art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7
kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, w związku z art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o sporcie kwalifikowanym. Uchwała ta określa bowiem ordynację wyborczą, która
uregulowana jest w Statucie PZPN. Ponadto uchwała stanowi przekroczenie uprawnień
Zarządu PZPN, o których mowa w art. 34 § 1 Statutu PZPN.
IX. Problem korupcji oraz uchybienia PZPN związane z przepisami
dyscyplinarnymi PZPN
Podstawowymi celami Polskiego Związku Piłki Nożnej pozostają zgodnie
z art. 11 Statutu PZPN:
1. organizacja, rozwój i popularyzacja sportu piłki nożnej w Polsce,
2. podejmowanie działań na rzecz promocji piłkarstwa amatorskiego i
nieamatorskiego, w tym profesjonalnego,
3. szkolenie młodzieży piłkarskiej,
22
4. ochrona praw i interesów oraz koordynacja działań członków tego Związku,
zawodników, trenerów, instruktorów, menedżerów piłkarskich, licencjonowanych
organizatorów imprez piłkarskich, sędziów i działaczy piłkarskich,
5. pozyskiwanie środków finansowych i przeznaczanie ich na prowadzenie działalności
statutowej PZPN.
Uszczegóławiając zadania ustawowe nałożone na polskie związki sportowe przez
ustawę o sporcie kwalifikowanym Polski Związek Piłki Nożnej w art. 12 swojego Statutu
przyjął, że realizacja jego podstawowych, wyżej wymienionych celów następowała będzie
m.in. poprzez:
1) sprawowanie nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem przez członków PZPN,
zawodników, trenerów, instruktorów, menedżerów piłkarskich, licencjonowanych
organizatorów imprez piłkarskich, sędziów i działaczy społecznych statutu PZPN,
regulaminów, uchwał, innych przepisów oraz postanowień i decyzji
obowiązujących w PZPN,
2) nakładanie kar dyscyplinarnych i sankcji regulaminowych na członków PZPN,
zawodników, trenerów, instruktorów, menedżerów piłkarskich, licencjonowanych
organizatorów imprez piłkarskich, sędziów i działaczy społecznych
dopuszczających się naruszenia przepisów i zasad obowiązujących w sporcie piłki
nożnej,
3) aktywne przeciwdziałanie wszelkim ujemnym zjawiskom związanym
z uprawnianiem sportu piłki nożnej,
Wyżej określone statutowe zadania Polskiego Związku Piłki Nożnej mają szczególne
znaczenie w zakresie walki z korupcją w sporcie i stanowią odzwierciedlenie i
uszczegółowienie ustawowych, generalnych zadań polskiego związku sportowego
wyrażających się w organizacji współzawodnictwa sportowego, przyznawaniu licencji oraz
prowadzeniu postępowań dyscyplinarnych. Uznać przy tym należy, że zadania te mają
obligatoryjny charakter – ich źródło znajduje się w ustawie, która powierza Polskiemu
Związkowi Piłki Nożnej prawny monopol na organizację współzawodnictwa sportowego w
piłce nożnej. Realizacja tego monopolu przez Polski Związek Piłki Nożnej w praktycznym
wymiarze musi gwarantować, że współzawodnictwo to odbywać się będzie na klarownych,
przejrzystych i uczciwych zasadach.
Zjawisko nazwane przez media i opinię publiczną „aferą korupcyjną w polskiej piłce
nożnej” zostało ujawnione już w 2004 r., kiedy to w związku z rozegranym 8 maja 2004
meczem II ligi, pomiędzy Polarem Wrocław i Zagłębiem Lubin, piłkarze obu klubów
kontaktowali się ze sobą celem „ustawienia” wyniku spotkania. Ten wątek zdarzeń
korupcyjnych został nazwany, w mediach „sprawą Polaru”,
Łącznie w związku ze zjawiskiem korupcji zatrzymano i przesłuchano kilkadziesiąt
osób (pod koniec marca 2008 ich liczba wyniosła 112) – sędziów, obserwatorów, działaczy,
piłkarzy.
Szereg zadań jakie PZPN nałożył w podjętej obiektywnie późno bo w maju 2008 r.
(należy zauważyć, że problem korupcji w polskiej piłce nożnej ujawniano jak wskazano
powyżej w 2004 r.) „Uchwale Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Polskiego Związku
23
Piłki Nożnej z dnia 11 maja 2008 r. w sprawie zwalczania korupcji w polskiej piłce nożnej”
nie zostało zrealizowanych.
Przy uwzględnieniu faktu, że zadania Polskiego Związku Piłki Nożnej w zakresie
walki z korupcją w sporcie mają obligatoryjny charakter, często pasywna postawa władz
Związku przeciągająca się w czasie, późne reagowanie na zjawiska korupcji, musi zostać
jednoznacznie zakwalifikowana, jako zachowanie niezgodne z prawem oraz ze Statutem
PZPN. Brak stosownego przygotowania się Związku na ujawnione w polskiej piłce nożnej
zjawisko korupcji jest równoznaczny w szczególności z naruszeniem art. 12 ust. 1 pkt 1, 8 i 9
ustawy o sporcie kwalifikowanym oraz jednocześnie z § 12 ust. 1 pkt 10, 13 oraz pkt 17
Statutu PZPN.
Można przywołać następujące problemy i wady działań Zarządu PZPN dotyczące
odpowiednich przepisów dyscyplinarnych:
1. Problem przedawnienia przewinień korupcyjnych
Stan prawny
Do rejestracji zmian Statutu w dniu 21 kwietnia 2006 roku w działalności PZPN
obowiązywał na mocy przepisów Związkowych dwuletni okres przedawnienia
dotyczący wszystkich przewinień dyscyplinarnych, w tym także korupcji.
W dniu 30 czerwca 2005 roku wprowadzony został do Regulaminu
Dyscyplinarnego przepis, zgodnie z którym przedawnienie przewinienia
dyscyplinarnego przerywa się na czas postępowania prowadzonego przed innymi
organami, w tym także pozazwiązkowymi.
Uchwałą z dnia 7 grudnia 2005 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN
uchwaliło zmianę Statutu poprzez wprowadzenie § 54a, przewidującego
przedawnienie korupcji w okresie 2 lat od ujawnienia przewinienia
dyscyplinarnego, nie później jednak niż w okresie 5 latu od daty przewinienia
dyscyplinarnego.
Zmiana ta została zarejestrowana w dn. 21 kwietnia 2006 roku. Przepisowi temu
w ramach ujednolicenia tekstu Statutu nadano numer 55 (zmieniając
jednocześnie określenie jednostek legislacyjnych paragrafy na artykuły).
Z nie dających się ustalić przyczyn już podczas Nadzwyczajnego Walnego
Zgromadzenia Delegatów PZPN dn. 27 października 2006 roku uchwalona
została kolejna zmiana Statutu usuwająca dotychczasową treść art. 55 (i
zastępująca ten przepis inną treścią, niezwiązaną z procedurą dyscyplinarną).
Z przyczyn niezwiązanych z treścią wskazanego przepisu sąd rejestrowy
kilkakrotnie odmówił rejestracji zmian w Statucie, w związku z czym były one
ponownie uchwalone przez zwołane w tym celu Nadzwyczajne Zgromadzenia
24
Delegatów PZPN z dn. 7 stycznia 2007 roku i 12 kwietnia 2007 roku.
Ostatecznie zmiana Statutu polegająca na usunięciu ze Statutu art. 55
dotyczącego przedawnienia przewinień dyscyplinarnych została zarejestrowana
przez sąd rejestrowy w dn. 8 maja 2007 roku.
W dniu 10 maja 2007 roku Zarząd PZPN przyjął uchwałę nr VIII/85, zgodnie z
którą m.in. przewinienie dyscyplinarne dotyczące korupcji nie podlega
przedawnieniu, przy czym uchwała ta miała obowiązywać po, jak się wyrażono,
uprawomocnieniu się zmian Statutu wprowadzonych m.in. w odniesieniu do art.
55 (które w tym czasie zostały już wpisane do Rejestru).
Skrótowa charakterystyka uchybień prawnych PZPN
Praktyka legislacyjno-prawna PZPN mogła mieć wpływ na możliwości walki z
korupcją.
Przede wszystkim w dacie ujawnienia pierwszych działań korupcyjnych przepisy
dyscyplinarne PZPN przewidywały dwuletnie przedawnienie wszystkich
przewinień dyscyplinarnych łącznie z najcięższymi (korupcją, dopingiem,
rasizmem). Dwuletnie przedawnienie wszystkich czynów dyscyplinarnych było
sprzeczne z przepisami międzynarodowych federacji piłkarskich (światowej
FIFA i europejskiej UEFA).
Zmiana zarejestrowana w dnia 21 kwietnia 2006 roku (przywołana powyżej) nie
była w żaden sposób powiązana ze zmianą przepisów Regulaminu
Dyscyplinarnego w odniesieniu do przedawnienia przewinień dyscyplinarnych,
ani też nie wskazywała, czy wprowadzenie przepisu bezpośrednio ingerującego
w materię dyscyplinarną do Statutu oznacza uchylenie stosownego przepisu
Regulaminu Dyscyplinarnego. W szczególności wprowadzona do Statutu zmiana
nie określała, czy stanowi ona przedłużenie dotychczas obowiązującego
dwuletniego terminu przedawnienia przewinień dyscyplinarnych. Tym samym
wprowadzona zmiana przyniosła istotną niepewność co do obowiązującego stanu
prawnego, jak również w przyszłości stan ten umożliwił argumentację ze strony
klubów sportowych (będących stronami postępowań toczonych w związku
zarzutami korupcji) podważających ciągłość zmian dotyczących przedawnienia
korupcji.
Negatywnie należy ocenić usunięcie przepisów przedłużających przedawnienie
korupcji ze Statutu PZPN bez jednoczesnego wprowadzenia stosownych zmian
do tekstu Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN. Nie istniało żadne uzasadnienie
dla wykreślenia tego przepisu z treści Statutu PZPN. Powstała w związku z
usunięciem przepisów sytuacja, w której pomiędzy 8 i 10 maja 2007 roku (lub
też nawet w późniejszym okresie) w PZPN nie obowiązywały żadne przepisy
dot. przedawnienia korupcji. Sytuacja ta umożliwiła klubom wobec których
prowadzone były postępowania dyscyplinarne, argumentację, zgodnie z którą
wykreślenie przedawnienia pięcioletniego (wprowadzonego Statutem) oznaczało
powrót do przedawnienia dwuletniego, tym samym przedawnienie się czynów
korupcyjnych po dwóch latach.
25
Uchwała Zarządu PZPN nr VIII/85 z dnia 10 maja 2007 roku zawiera szereg
mankamentów. Uchwała ta została po pierwsze wprowadzona za późno,
ponieważ w tej dacie wykreślenie przepisów statutowych było już
zarejestrowane. Ponadto uchwała posługuje się m.in. prawnie wadliwą
koncepcją, zgodnie z którą „uchwała ta wchodzi w życie z dniem uchwalenia ze
skutkiem jednak od chwili uprawomocnienia się postanowienia sądowego
rejestrującego zmiany statutu PZPN”. Jednakże, z uwagi na natychmiastową
skuteczność – konstytutywność - wpisów do rejestru stowarzyszeń
uprawomocnienie się uchwał nie wywiera żadnych skutków.
Zwrócić należy uwagę, iż pomimo upływu do chwili obecnej ponad 15 miesięcy
od przyjęcia uchwały Zarządu nr VIII/85 z dn. 10 maja 2007 roku treść tej
uchwały nie została włączona do treści Regulaminu Dyscyplinarnego, choć
rozwiązanie takie zostało zadeklarowane w treści samej uchwały. Może to
umożliwiać podnoszenie zarzutu, iż przepis ten, jako nie włączony do treści
Regulaminu Dyscyplinarnego zgodnie z wymogiem nałożonym art. 52 Statutu
PZPN, nie może stanowić podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej.
2. Problem
korupcyjne
nieodpowiednich
przepisów
określających
przewinienia
Przepisy § 9 ust. 10 i 11 Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN stanowią podstawowe
dyscyplinarne instrumenty zwalczania korupcji w rozgrywkach piłkarskich. Już pobieżna
łączna analiza tych przepisów pozwala wskazać na zasadniczy problem w postaci
niezrozumiałych konstrukcji oraz niejasnej wzajemnej relacji. Wynika to przede wszystkim z
posłużenia się przez związkowego prawodawcę językiem potocznym, a nawet wręcz
„piłkarskim” żargonem. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż analizowane przepisy –
z całkowicie niezrozumiałych powodów - nie opierają się na konstrukcji klasycznej dla
regulacji prawnych dotyczących korupcji. Konstrukcja ta odwołuje się do podziału na
zachowanie polegające na nieuprawnionym wręczaniu korzyści lub jej obietnicy oraz
(odpowiednio) – zachowanie polegające na nieuprawnionym przyjmowaniu takiej korzyści.
Prawodawca związkowy nie tylko odszedł od tego jasnego i powszechnie przyjętego modelu,
lecz zastosował całkowicie nowy, który czyni zasadnym pytanie, czy w ogóle regulowane są
tutaj obie, uzupełniające się rodzaje zachowania korupcyjnego.
Prima facie trudno wskazać, który z przepisów reguluje korupcję bierną, a który –
korupcję czynną. Stypizowane w ust. 10 „odebranie lub zdobycie punktów” może być
związane tak z wręczaniem, jak i z przyjmowaniem łapówki. Podobnie należy ocenić
wskazaną w ust. 11 czynność w postaci „czynów mających na celu bezprawne osiągnięcie
korzyści”. Wydaje się jednak, iż owo „osiągnięcie korzyści” odnosi się do czynności
polegającej na przyjęciu łapówki. W tej sytuacji należałoby przyjąć, iż przepis art. 9 ust. 10
zawiera zakaz wręczania nieuprawnionej korzyści, zaś ust. 11 – zakaz jej przyjmowania.
Powołana interpretacja opiera się jednak na w dużym stopniu dowolnej wykładni
rozszerzającej.
Dalej rodzi się kolejna poważna wątpliwość, czy korzyść lub jej obietnica będąca
przedmiotem łapówki może mieć charakter nie tylko materialny, lecz również osobisty.
26
Prawodawca związkowy powołuje się bowiem expressis verbis wyłącznie na korzyść
majątkową. Tymczasem w praktyce korupcyjnej nierzadko przedmiotem łapówki była
określona korzyść o charakterze osobistym (niepieniężnym).
Od dawna powszechnie słusznie przyjmuje się negatywną równowartość
przyjęcia/wręczenia określonej korzyści, jak i jej obietnicy. Tymczasem obietnica łapówki nie
jest uregulowana wprost w omawianych przepisach. Może to rodzić istotną dysfunkcję
omawianych regulacji dyscyplinarnych albowiem obietnica łapówki jest w praktyce często
występującą postacią korupcji w sporcie (piłce nożnej).
Kolejny problem związany z ogólną wspólną analizą tych przepisów związany jest z
kwestią karalnego współuczestnictwa osób trzecich w omawianych przewinieniach
dyscyplinarnych. Jest problem ogólny, albowiem Regulamin Dyscyplinarny zagadnienia tego
w ogóle nie reguluje. W konsekwencji nie sposób rozstrzygnąć, czy zakresem normowania
przepisów § 9 ust. 10 i 11 objęci są wyłącznie sprawcy właściwi wskazanych w nim czynów,
czy również osoby współuczestniczące w ich czynach (np. współsprawcy, sprawcy
kierowniczy, sprawcy polecający, pomocnicy lub podżegacze). Faktycznie osoby
współuczestniczące nie tylko biorą udział w omawianym procederze, lecz nierzadko ich rola
jest dominująca, czy też przesądzająca.
W rezultacie można uznać, iż przepisy § 9 ust. 10 i 11 RD, choć stanowią podstawowe
instrumenty dyscyplinarne w walce z korupcją, to są one nieadekwatne do ich celu.
Niewątpliwie rozważane regulacje wymagają pilnej zmiany, czy zastąpienia przez
poprawione regulacje.
X. Uchybienia związane z niedostosowaniem statutu PZPN do wymogów
FIFA
1. Niezgodność Statutu PZPN z wzorcowym Statutem FIFA
Zgodnie z treścią art. 1 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym:
„Uprawianie sportu kwalifikowanego odbywa się zgodnie z przepisami ustawy,
postanowieniami statutów i regulaminów związków sportowych, polskich związków
sportowych oraz międzynarodowych organizacji sportowych”.
PZPN jest członkiem Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej - Fédération
Internationale de Football Association (FIFA). Zgodnie z art. 4 § 2 Statutu PZPN: PZPN jest
członkiem FIFA i UEFA, „w związku z czym Związek, a także jego ligi, kluby, zawodnicy i
działacze piłkarscy zobowiązują się do: bezwzględnego respektowania Statutów, przepisów i
decyzji FIFA oraz UEFA”.
Następnie w art. 5 Statutu PZPN – zawierającym: „podstawy prawne działania” w § 2
postanowiono, że: „przy wykonywaniu swoich zadań PZPN przestrzega statuty, regulaminy,
inne przepisy FIFA i UEFA oraz statuty tych organizacji.”
27
FIFA wydała w czerwcu 2005 r. dokument zatytułowany „Standard Statutes”, tj. wzór
statutu dla swoich członków - związków krajowych.1 Dokument ten ma charakter zalecenia
(dyrektywy), które powinny być uwzględnione przez związki krajowe, czyli również PZPN.
W swojego rodzaju preambule do tego dokumentu czytamy, że Związek musi dbać, żeby jego
statut w pełni zgadzał się z postanowieniami Statutu FIFA.
Porównanie ww. aktu prawnego FIFA ze Statutem PZPN prowadzi do następujących
wniosków:
1.
Zgodnie z wymogami FIFA, wskazanymi w FIFA’s Standard Statutes, wszystkich
członków piłkarskich związków krajowych musi zatwierdzać Zgromadzenie Ogólne (Walny
Zebranie Delegatów). Wynika to jednoznacznie i wprost z zapisu art. 9 (1) FIFA’s Standard
Statutes.
Zgodnie z art. 15 § 1 i 2 Statutu PZPN członkami mogą być, obok klubów i
Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej, „inne osoby prawne”. Wskazane „inne osoby
prawne” winny więc być, zgodnie z wymaganiami FIFA, przyjmowane (zatwierdzane) w
poczet członków decyzją Walnego Zebrania, jako władzy najwyższej w związku.
Tymczasem, zgodnie z art. 15 § 2 Statutu PZPN, powołane wyżej podmioty są
przyjmowane na członka „na podstawie uchwały Zarządu PZPN.” Jest to oczywiste
naruszenie wskazanych wymogów FIFA. Zgodnie z tymi wymogami (art. 11 FIFA’s Standard
Statutes) Zarząd pełni w omawianym zakresie funkcję wyłącznie wykonawczą, a jego decyzje
w tym przedmiocie winny mieć akceptację Walnego Zebrania.
W rezultacie, zgodnie ze Statutem PZPN, a wbrew dyrektywie FIFA (Standard
Statutes), to organ wykonawczy decyduje o przyjęciu w poczet członków (organu
prawodawczego). Zatem Zarząd PZPN decydując o składzie Walnego Zebrania pełni władzę
na organem najwyższym, który m.in. wybiera tenże organ wykonawczy.
Powyższe przepis Statutu PZPN jest w praktyce wykorzystywany przez Zarząd PZPN.
Dowodem tego są kolejne decyzje tego organu wykonawczego w przedmiocie przyjęcia w
poczet nowych członków PZPN. W ten sposób, Zarząd PZPN decyduje o składzie
najwyższego organu Związku.
2.
Zgodnie z wymogami FIFA, delegaci tego samego rodzaju powinni mieć po
identycznej liczbie głosów na Walnym Zebraniu Delegatów. Dyrektywa ta wskazana jest w
art. 21 (3) FIFA’s Standard Statutes. Powołany akt wskazuje m.in. na rodzaj członka związku
w postaci związku regionalnego („Regional Association”).
Postanowienie art. 27 § 1 pkt 1 Statutu PZPN przewiduje wskazany rodzaj
członkostwa w postaci „wojewódzkich związków piłki nożnej”. Jednakże postanowienie to
(w podpunktach od „a” do „d”) różnicuje liczbę głosów dla różnych wojewódzkich związków
piłki nożnej, w skali od 2 do 5 głosów. Stanowi to naruszenie omawianej dyrektywy FIFA i
1
Aktualny tekst wskazanego aktu prawnego znajduje się na oficjalnej stronie internetowej FIFA pod adresem:
http://www.fifa.com/mm/document/affederation/federation/standard_statutes_en_1609.pdf
28
jednocześnie jest wyrazem nieuzasadnionych preferencji jednych członków stowarzyszenia
kosztem innych.
Identyczne uchybienie dotyczy liczby głosów odnośnie innych członków. Zgodnie z
ww. FIFA’s Standard Statutes każdy członek związku w postaci klubu powinien mieć tę samą
liczbę głosów. Tymczasem art. 27 § 1 pkt 2 Statutu PZPN różnicuje głosy klubów ze względu
na rodzaj ligi, w której uczestniczą. I tak, kluby I ligi posiadają po 2 głosy, a kluby II ligi – po
1 głosie. Jest to naruszenie ww. dyrektywy FIFA, w tym również tej, że każda liga powinna
mieć równą liczbę głosów (art. 21 (1c) w związku z (3).
3.
Zgodnie z art. 37 FIFA’s Standard Statutes podstawową (pierwszą) powinnością
Prezydenta związku krajowego (Prezesa zarządu związku krajowego) za którą jest on
odpowiedzialny w pierwszej kolejności („primarily responsible”) jest realizacja
(wprowadzenie w życie), za pośrednictwem sekretariatu generalnego, decyzji przyjętych
przez Walne Zebranie albo Zarząd („implementing the decisions passed by the Congress and
the Executive Committee through the general secretariat”).
Tymczasem w art. 33 § 6 Statutu PZPN, w zakresie określającym kompetencje Prezesa
Zarządu PZPN, powinność tę całkowicie pominięto. Ta fundamentalna kwestia dla
funkcjonowania związku (PZPN) nie jest rozstrzygnięta jednoznacznie w Statucie PZPN.
Postanowienie art. 34 § 1a Statutu PZPN stanowi bowiem, że Zarząd zobowiązany jest do
realizacji „programu i zaleceń przyjętych w Uchwałach Walnego Zgromadzenia Delegatów”.
Powołane rozbieżności pomiędzy dyrektywami organizacji międzynarodowej a
wewnętrznymi przepisami PZPN mają charakter przykładowy, można stwierdzić inne
niedostosowania Statutu PZPN do dokumentu FIFA’s Standard Statutes.
W podsumowaniu należy stwierdzić, że – pomimo kilkuletniego okresu
obowiązywania zaleceń wskazanych w FIFA’s Standard Statutem wydanych w 2005 r. –
obecnie obowiązujący Statut PZPN nie został w pełni dostosowany do zaleceń z
przedmiotowego dokumentu. Przy czym, brak dostosowanie dotyczy kwestii podstawowych
(ustrojowych) dla funkcjonowania PZPN. Braki te w praktyce prowadzą do nieprawidłowego
funkcjonowania PZPN.
Powołane uchybienia należy rozpatrywać w kontekście faktu, iż w ostatnich latach
PZPN wielokrotnie zmieniał swój Statut, wprowadzając tam m.in. rozliczne zapisy, które np.
wprowadzają – nieznane standardom FIFA – szczególne przesłanki i obostrzenia w zakresie
przeprowadzania wyborów do zarządu PZPN.
2. Niezgodność Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN z Kodeksem Dyscyplinarnym FIFA
FIFA uchwaliła Kodeks Dyscyplinarny FIFA, który wszedł w życie 1 stycznia 2007 r.
Poprzedzał on obecnie obowiązujący Kodeks Dyscyplinarny FIFA, uchwalony w czerwcu
2008 r.
29
PZPN miał obowiązek dostosować swoje regulacje dyscyplinarne do wskazanego w
pierwszej kolejności Kodeksu. I tak, odnośnie tego Kodeksu:
1. Postanowienie art. 152 ust. 1 ustanawiał wymóg dostosowania kodeksów związków
krajowych do postanowień tego Kodeksu.
Tymczasem Regulamin Dyscyplinarny PZPN, który został uchwalony przed ww.
Kodeksem zawiera przepisy z nim niespójne. Rozwiązania zawarte w Regulaminie nie tylko
nie odpowiadają co do zasady i szczegółów Kodeksowi Dyscyplinarnemu FIFA, lecz również
– same w sobie – nie stanowią odpowiedniego instrumentu dyscyplinowania swoich
członków. Przykładem może być tutaj regulacja korupcji w piłce nożnej, która jest niejasna i
niespójna (por. § 9 ust. 10-11 Regulaminu Dyscyplinarnego omawiany w niniejszym
wniosku).
2. Postanowienie art. 152 ust. 2 ustanawiało bezwzględny obowiązek recypowania
następujących regulacji Kodeksu:
a) art. 33 ust. 6 – wyłączenie możliwości zawieszenia kary orzeczonej za przewinienie
dyscyplinarne związane z dopingiem.
Tymczasem w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN brak jest analogicznej regulacji.
b) art. 58 - szczegółowe określenie przesłanek i konsekwencji karania dyscyplinarnego
za rasizm.
Tymczasem w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN regulacja ta jest uwzględniona w
sposób odmienny i niepełny (§ 9 ust. 3-3.7 Regulaminu Dyscyplinarnego).
c) art. 63-70 - szczegółowe
dyscyplinarnego za doping.
określenie
przesłanek
i
konsekwencji
karania
Tymczasem w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN regulacja ta jest uwzględniona w
sposób odmienny i niepełny (§ 8 Regulaminu Dyscyplinarnego).
d) art. 106 ust. 2 – przeniesienie ciężaru dowodu na obwinionego w przypadku dopingu.
W Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN odstąpiono od tego rodzaju konstrukcji.
e) art. 109 ust. 3 – szczególny obowiązek notyfikacji przypadku stwierdzonego dopingu.
Tymczasem w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN brak jest tej regulacji.
W ten sposób, PZPN nie uwzględnił szeregu regulacji dyscyplinarnych FIFA. Wyjątkiem
jest tutaj postanowienie art. 42 ust. 2 Kodeksu FIFA (8 letnie przedawnienie za doping), które
jednak zaczęło obowiązywać z wielomiesięczną zwłoką.
3. Postanowienie art. 152 ust. 3 zalecało bezpośrednie wprowadzenia wielu określonych
rozwiązań, z których szereg postanowień wymienionych powyżej nie został
uwzględnionych w obowiązującym Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN.
30
Wynika z powyższego, że również w tym zakresie PZPN, poprzez zaniechanie Zarządu,
naruszył postanowienie art. 4 § 1c Statutu PZPN (obowiązek przestrzegania zaleceń FIFA).
W uzupełnieniu należy dodać, że Zarząd PZPN nie podjął jakichkolwiek czynności w
sprawie dostosowania związkowego prawa dyscyplinarnego do obecnie obowiązującego
Kodeksu Dyscyplinarnego FIFA (uchwalonego w czerwcu 2008 r.).
XI. Uchybienia w działalności Komisji Rewizyjnej PZPN
Komisja Rewizyjna (Komisja) działa na podstawie art. 39 Statutu PZPN. Na
podstawie art. 39 Statutu PZPN, w obecnie obowiązującym stanie prawnym skład Komisji
jest 7 (siedmio) osobowy, w tym Przewodniczący, Wice-przewodniczący i Sekretarz. Komisja
Rewizyjna przeprowadza co najmniej raz w roku kontrolę całokształtu działalności statutowej
i własnej działalności gospodarczej PZPN, o ile ta jest prowadzona, a w szczególności
przeprowadza kontrolę działalności finansowej oraz kontrolę wykonywania uchwał Walnego
Zgromadzenia Delegatów. Przedmiotem kontroli nie mogą być orzeczenia organów
jurysdykcyjnych PZPN.
Komisja Rewizyjna przedkłada Walnemu Zgromadzeniu Delegatów sprawozdanie z
przeprowadzonej kontroli Związku oraz posiada wyłączne prawo stawiania wniosków w
sprawie udzielenia absolutorium poszczególnym członkom Zarządu.
Komisja Rewizyjna ma prawo występowania do Zarządu z wnioskami wynikającymi z
ustaleń kontroli i żądania wyjaśnień lub sprawozdań oraz usunięcia stwierdzonych
nieprawidłowości; nie ma natomiast uprawnień do występowania z wnioskami do
podmiotów i organów spoza Związku.
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej lub upoważniony przez niego członek Komisji
ma prawo brać udział w posiedzeniach Zarządu i innych organów, z głosem doradczym.
Członkowie Komisji Rewizyjnej powinni przy wykonywaniu swoich obowiązków zachować
bezstronność oraz dołożyć staranności wynikającej ze szczególnego charakteru powierzonych
i zadań.
Komisja Rewizyjna działa na podstawie uchwalonego samodzielnie Regulaminu.
Analiza dokumentacji źródłowej.
W okresie od początku roku 2007 Komisja Rewizyjna odbyła 4 protokołowane posiedzenia,
w dniach: 24 maja, 26 czerwca, 18 lipca i 17 października. Przedmiotem obrad poza
kwestiami formalno-proceduralnymi były wyniki kontroli przeprowadzanych przez
powoływane w ramach Komisji zespoły kontrolne. W 2007 roku zespoły kontrolne
przeprowadziły kontrole w następujących zakresach:
Lp. Zakres kontroli
Termin
1.
Rozliczanie telefonów komórkowych przez pracowników i 28-29.11.2007 r.
działaczy PZPN
31
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Nakład i kolportaż wydawnictw PZPN „Polska Piłka” i
„Trener”
Koszty umów zleceń za 2006 rok
Nagrody dla działaczy społecznych za 2006 rok
Wykorzystanie limitu na delegacje krajowe
Gospodarka sprzętem w bazie sprzętu PZPN w Warszawie
Wydatkowanie środków finansowych PZPN na działalność
młodzieżową w ZPN: Lubelskim, Świętokrzyskim, Śląskim i
Podlaskim
Wydatkowanie przez PZPN środków finansowych na szkolenie
kadr i przeprowadzenie rozgrywek o Puchar Deyny,
Michłowicza, Kuchara oraz Górskiego w 2006 roku przez
Warmińsko-Mazurski ZPN
Wydatkowanie przez PZPN środków finansowych na szkolenie
kadr i przeprowadzenie rozgrywek o Puchar Deyny,
Michłowicza, Kuchara oraz Górskiego w 2006 roku przez ZPN:
Wielkopolski, Zachodniopomorski i Małopolski
Wydatkowanie przez PZPN środków finansowych na szkolenie
kadr i przeprowadzenie rozgrywek o Puchar Deyny,
Michłowicza, Kuchara oraz Górskiego w 2006 roku przez ZPN:
Opolski, Łódzki i Dolnośląski
Wydatkowanie przez PZPN środków finansowych na szkolenie
kadr i przeprowadzenie rozgrywek o Puchar Deyny,
Michłowicza, Kuchara oraz Górskiego w 2006 roku przez ZPN:
Mazowiecki, Lubuski, Pomorski, Podkarpacki, KujawskoPomorski.
Realizacja preliminarza budżetowego, stanu należności oraz
niektórych zobowiązań na dzień 31.12.2006 r.
Działalność Wydziału ds. Futsalu PZPN
Wykonanie wniosków Komisji Rewizyjnej
27-29.11.2007 r.
27-29.11.2007 r.
24-25.10.2007 r.
24-25.10.2007 r.
22-24.08.2007 r.
Brak danych
17.07.2008 r.
17-18.07.2007 r.
17-18.07.2007 r.
17-18.07.2007 r.
20-21.06.2007 r.
22-23.05.2007 r.
24-25.04.2007 r.
Z powyżej omawianych dokumentów nie wynika aby Komisja dokonała
całokształtu kontroli działalności statutowej oraz własnej działalności gospodarczej
PZPN do czego co najmniej raz w roku obliguje ją Statut. Przeprowadzone przez zespoły
kontrolne kontrole dotyczyły wybranych fragmentarycznie aspektów działalności statutowej
Związku, w szczególności: przeprowadzenia rozgrywek o Puchar Deyny, Michłowicza,
Kuchara oraz Górskiego w 2006 roku przez ZPN na terenie całego kraju, oraz realizacji
preliminarza budżetowego i jednego z pośród funkcjonujących w PZPN wydziałów (ds.
Futsalu). Z zakresu działalności gospodarczej Związku dokonano jedynie kontroli nakładu i
kolportażu wydawnictw związkowych. Pozostałe kontrole dotyczyły aspektów
funkcjonowania samego biura Związku i związanych z tym spraw administracyjnych (jak np.:
kontrole rozliczeń telefonów komórkowych, rozliczeń delegacji, nagród dla działaczy
społecznych) nie będących głównym polem działania Związku.
W okresie objętym kontrolą w roku 2008 Komisja Rewizyjna odbyła 4 protokołowane
posiedzenia, w dniach: 21 stycznia, 13 kwietnia, 23 kwietnia, 26 czerwca 2008 roku.
Przedmiotem obrad poza kwestiami formalno-proceduralnymi były wyniki kontroli
32
przeprowadzanych przez powoływane w ramach Komisji zespoły kontrolne. W 2008 roku
zespoły kontrolne przeprowadziły kontrole w następujących zakresach:
Lp. Zakres kontroli
1.
Posiedzenia Zarządu PZPN
2.
Realizacji Uchwał i Wniosków ze zjazdów PZPN odbytych w
latach 2004-2008
3.
Magazynek upominków PZPN
4.
Wykorzystanie kredytowych kart płatniczych PZPN przez
szefostwo Związku oraz pobieranie i rozliczanie zaliczek przez
pracowników i działaczy Związku w 2007 roku
Termin
28-29.05.2008 r.
12-13.05.2008 r.
11-12.03.2008 r.
11-12.03.2008 r.
Ad.1
Protokół z kontroli posiedzeń Zarządu sprowadza się jedynie do kwestii formalnych
dotyczących składu, terminów posiedzeń, frekwencji i głównych tematów obrad. Nie zawiera
natomiast ocen podejmowanych decyzji i ich wpływu na rozwój piłki nożnej.
Ad. 2
Podjęta z inicjatywy Komisji kontrola realizacji uchwał i wniosków ze zjazdów PZPN
odbytych w latach 2004-2008 przyniosła efekt w postaci wystąpienia i zobowiązania Zarządu
do udzielenia odpowiedzi o sposobie i realizacji uchwał w terminie do dnia 27 maja 2008
roku. Termin powyższy nie został przez Zarząd dochowany. W dniu 26 maja 2008 roku
poinformowano jedynie Komisję o przystąpieniu do realizacji tego zobowiązania i
poproszono o prolongatę terminu.
Ad. 3
Kontrola z zakresu działalności biura Związku nie związana z głównymi aspektami
działalności Związku.
Ad. 4
W toku kontroli okazano dokument pt. „Stanowisko Komisji Rewizyjnej dotyczące
sprawozdania finansowego za 2007 rok” datowany na dzień 26 czerwca 2008 roku, podpisany
z upoważnienia Komisji Rewizyjnej przez Wiceprzewodniczącego Komisji Pana Kazimierza
Janickiego. Analiza protokołu posiedzenia Komisji Rewizyjnej z dnia 26 czerwca 2008 roku
nie wskazuje aby dokument ten był przedmiotem obrad, ani nie zawiera zapisu
upoważniającego Wiceprzewodniczącego do jego podpisania w imieniu Komisji. Zgodnie z
protokołem w dniu 26 czerwca 2008 roku Komisja jedynie wysłuchała informacji
przedstawiciela firmy audytorskiej na temat wyników badania sprawozdania finansowego
Związku za 2007 rok.
W protokole z posiedzenia Zarządu PZPN z dnia 24 kwietnia 2008 r. znalazła się
informacja, zgodnie z którą Komisja „stwierdziła, że wnioski z poprzedniej kontroli
przeprowadzonej przez KR nie są. realizowane”; „P.K.Janecki wyraził zaniepokojenie takim
stanem rzeczy i wyraził obawę, ze w tej sytuacji Komisja Rewizyjna być może nie będzie
mogła wystawić Zarządowi pozytywnej oceny, co z kolei może spowodować kontrolę
zewnętrzną”. W tym miejscu „przewodniczący ze względu na późna porę i fakt, iż poruszone
33
przez[wyżej wspomnianą osobę] poważne sprawy wymagają odzielnego punktu porządku
obrad, zaproponował aby z chwila przygotowania stosownych dokumentów finansowych na
posiedzeniu Zarządu zostanie wprowadzony punkt porządku obrad dotyczący oceny polityki
finansowej Związku przez Komisję Rewizyjną.” Temat wystąpienia Komisji Rewizyjnej nie
był kontynuowany na następnych posiedzeniach Zarządu.
Konkludując, działalność Komisji Rewizyjnej w świetle jej Statutowych kompetencji
należy ocenić negatywnie, pomimo faktu iż odbywała ona protokołowane posiedzenia, a
powoływane przez nią zespoły kontrolne podejmowały pewne czynności kontrolne.
W szczególności Komisja nie dokonywała kontroli całokształtu działalności statutowej
Związku a jedynie wybrane jego aspekty. Z zakresu kontroli działalności gospodarczej
przeprowadzono jedynie kontrolę nakładu i kolportażu wydawnictw Związkowych, które
stanowią jedynie marginalny aspekt działalności gospodarczej. Przeprowadzane kontrole w
wielu wypadkach miały charakter kontroli pracy biura Związku i jego pracowników. Nie jest
to główna kompetencja działalności Komisji Rewizyjnej. Zwłaszcza kontrole wykorzystania
limitów na telefony komórkowe, rozliczenia delegacji czy stanu pamiątek mają charakter
wtórny wobec działalności statutowej i działności gospodarczej Związku.
Zastrzeżenia wzbudza również technika i metodologia przeprowadzanych kontroli. Do
protokołów kontroli nie załączane są kopie dokumentacji źródłowej stanowiących podstawy
badania, niejednokrotnie Komisja poprzestaje na stwierdzeniu faktów uzyskanych od
Związku lub jego pracowników bez podania sposobów ich weryfikacji.
Przedstawiając powyższe należy jednoznacznie stwierdzić, że działalność Komisji
Rewizyjnej naruszała art. 39 § 2 Statutu PZPN, który stanowi, że Komisja Rewizyjna
przeprowadza co najmniej raz w roku kontrolę całokształtu działalności statutowej i własnej
działalności gospodarczej PZPN, o ile ta jest prowadzona, a w szczególności przeprowadza
kontrolę działalności finansowej oraz kontrolę wykonywania uchwał Walnego Zgromadzenia
Delegatów.
W podsumowaniu dotyczącym wyżej scharakteryzowanych obszarów, należy
stwierdzić, że działalność Polskiego Związku Piłki Nożnej prowadzona przez Zarząd
PZPN, Komisję ds. Nagłych PZPN oraz Komisję Rewizyjną PZPN jest w wielu
obszarach niezgodna z prawem, postanowieniami Statutu PZPN lub regulaminów.
PODSTAWA PRAWNA NINIEJSZEGO WNIOSKU
Ustawodawca w art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym postanowił, iż Minister Sportu i Turystyki może uczynić użytek z
kompetencji nadzorczych w sytuacji, gdy ustali, że „działalność polskiego związku
sportowego jest niezgodna z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminów”.
34
Zakres pojęcia „działalność” należy rozumieć szeroko. Będzie nią każda aktywność
Polskiego Związku Sportowego – tak w postaci przedsiębrania określonych czynności, jak
również w postaci ich zaniechania, jeżeli wiążą się one ze skutkiem w postaci powstania stanu
sprzeczności tego działania lub zaniechania z prawem, postanowieniami statutu lub
regulaminu.
W przypadku, zaniechania określonych działań przez władze PZPN będzie ono
sprzeczne z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminu Polskiego Związku
Sportowego, jeżeli na ich podstawie można w sposób niewątpliwy wyinterpretować
obowiązek działania, które jednak nie następuje. Tego rodzaju okoliczności miały miejsce
odnośnie sytuacji w Polskim Związku Piłki Nożnej, na przykład: nieuzasadniony brak
doprowadzenia do uaktualnienia Regulaminu Prac Zarządu, który obecnie jest niezgodny ze
Statutem PZPN; nieuzasadniony brak powołania danego ciała statutowego.
Należy również zauważyć, że stan niezgodności działalności Polskiego Związku
Sportowego z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminu może nastąpić nie tylko ze
względu na treść tego działania (np. podjęcie decyzji niezgodnej z przepisami ustawy o
sporcie kwalifikowanym), ale również ze względu na formę, w jakiej działanie to podjęto,
jeżeli jest ona sprzeczna z prawem, statutem lub regulaminem (np. niepodjęcie decyzji w
wymaganej formie uchwały). Ustawodawca w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym nie ograniczył, ani nie wskazał przykładowego, rodzajowego wyliczenia
możliwych sposobów (form) działania, które mogą być niezgodne z prawem,
postanowieniami statutu lub regulaminów. Brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, aby
określone formy aktywności z góry wykluczyć. Należy przy tym uwzględnić nie tylko
działania organów (władz) PZPN, ale również osób, które działają z ich upoważnienia, jeżeli
tylko brak było podstaw do udzielenia takiego upoważnienia lub gdy jego treść godzi w
przepisy prawa, postanowienia statutu lub regulaminów wewnętrznych. Stwierdzenie
niezgodności działania wspomnianych podmiotów z prawem, statutem lub regulaminem może
nastąpić zarówno z powodu ich treści, jak i – na co zwrócono już uwagę – niedozwolonego
sposobu (formy), w jakich zostały one podjęte (nie ulega wątpliwości, iż większość statutów
polskich związków sportowych określa również sposoby działania, w jakich władze danego
podmiotu realizują swoje kompetencje; już art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy – prawo o
stowarzyszeniach wspomina o uchwałach). Może być to działanie zarówno w sferze
wewnętrznej, dotyczącej prowadzenia spraw polskiego związku sportowego, jak i jego sfery
zewnętrznej - reprezentacji.
Również pojęcie niezgodności „z prawem” należy rozumieć szeroko. „Prawo” w
rozumieniu przepisu art. 23 ustawy o sporcie kwalifikowanym oznacza wszystkie źródła
prawa, wymienione w art. 87 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, tj. Konstytucję, ustawy, ratyfikowane
umowy międzynarodowe, rozporządzenia, jak również akty prawa miejscowego na obszarze
działania organów, które je ustanowiły. Pojęcie niezgodności z postanowieniami „Statutu”
oraz „regulaminów” nie budzi wątpliwości.
Przez działalność polskiego związku sportowego „niezgodną” z prawem,
postanowieniami statutu lub regulaminów rozumieć należy działalność polegając na
przedsiębrania określonych czynności, jak również w postaci ich zaniechania, sprzeczną z
treścią zakazów lub nakazów płynących z prawa, statutu lub regulaminu.
35
Pojęcie „niezgodności” nie obejmuje działań jedynie dozwolonych, tj. ani zakazanych
ani nakazanych, wynikających z prawa, ze statutu lub regulaminu, w tym norm
kompetencyjnych, z którymi nie został sprzężony obowiązek uczynienia z nich użytku. W
takim wypadku bowiem polskiemu związkowi sportowemu pozostawia się luz decyzyjny,
sprowadzający się do swobody skorzystania z upoważnienia. Przedmiotem oceny Ministra
Sportu i Turystyki może być ustalenie, czy polski związek sportowy korzysta z kompetencji w
sposób zgodny z prawem, statutem lub regulaminem.
Nie ulega wątpliwości, iż w pewnych aspektach (zakresach działania) PZPN jako
polski związek sportowy działa w sferze władztwa publicznego – ustawa o sporcie
kwalifikowanym wyposaża go w szereg kompetencji do władczego ingerowania w sferę praw
i obowiązków obywateli. Dla przykładu wskazać można upoważnienie do wydawania licencji
zawodniczych (por. art. 29 u.s.k.). W tych aspektach przy ocenie legalności działania PZPN
trzeba uwzględnić ustrojową zasadę legalizmu, wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP, w myśl
której organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Stąd też
konkretne działanie związku w sferze władczej musi być oceniane zgodnie z dyrektywą: „co
nie jest dozwolone, pozostaje zakazane”. Co za tym idzie, władcze rozstrzygnięcie związku –
nie będące wprost ani zakazane, ani też nakazane – do którego związek ów nie miał
upoważnienia, ocenić należałoby jako również niezgodne z prawem.
Wystarczającą podstawą do zastosowania środka nadzorczego w postaci zawieszenia
władz jest ustalenie, iż działalność PZPN naruszy tylko prawo lub tylko statut lub regulamin.
Z uwagi na użycie w art. 23 ustawy o sporcie kwalifikowanym przez ustawodawcę spójnika
międzyzdaniowego mowy potocznej „lub” (alternatywa nierozłączna), zgodnie z logicznym
jego znaczeniem wystarcza naruszenie jakiegokolwiek z tych aktów. Nie jest przy tym
wymagane formalne stwierdzenie naruszenia prawa, statutu lub regulaminu przez sąd lub
jakikolwiek inny podmiot przed podjęciem decyzji przez Ministra Sportu i Turystyki. Organ
ten władny jest sam dokonać oceny w tym przedmiocie.
Jak było wskazane powyżej, w dniu 29 lipca 2008 r. Zarząd PZPN uchwałą nr XI/158
po raz kolejny zmienił termin odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Sprawozdawczo-Wyborczego PZPN z dnia 14 września 2008 r. na dzień 30 października
2008 r.
Dotychczasowy Zarząd PZPN działa w składzie o liczbie niezgodnej ze swoim
Statutem. Działanie Zarządu PZPN odbywały się w oparciu o Regulamin Prac Zarządu
niedostosowany do Statutu. Walne Zgromadzenie Delegatów PZPN podjęło dnia 11 maja
2008 uchwałę w sprawie zwalczania korupcji w polskiej piłce nożnej, której szereg
postanowień nie zostało przez Zarząd PZPN wykonanych.
Brak jest gwarancji naprawy sytuacji w Polskim Związku Piłki Nożnej działającego w
danych strukturach Statutu i niezmienionych Regulaminów wewnętrznych.
Powyżej charakteryzowane okoliczności uzasadniają również wniosek o ustanowienie
kuratora do czasu rozstrzygnięcia postępowania o zawieszenie władz – Zarządu, Komisji ds.
Nagłych, Komisji Rewizyjnej.
36
Wyznaczenie następnie kuratora, któremu przysługują ustawowe uprawnienia Zarządu
polskiego związku sportowego (art. 23a ust. 6 ustawy o sporcie kwalifikowanym) umożliwi
przygotowanie dokumentów w postaci projektu Statutu polskiego związku piłki nożnej,
regulaminów w wersjach umożliwiających ustawowe wykonywanie przez ten polski związek
sportowy przynależnych mu działań.
Następnie kurator będzie miał za zadanie doprowadzenie do zwołania, w terminie 3
miesięcy, Walnego Zebrania Delegatów w celu wyboru nowych władz polskiego związku
sportowego oraz przedstawienie Walnemu Zebraniu Delegatów do zmiany tekstów
dokumentów Związku: Statutu oraz regulaminów wewnętrznych Związku.
Mając na uwadze powyższe niniejszy wniosek jest uzasadniony.
37