05_Das billigste Futtermittel – Wasser für die Kühe PL
Transkrypt
05_Das billigste Futtermittel – Wasser für die Kühe PL
Arntjen Germany GmbH D-26180 Rastede Tel: +49 (0) 44 02 - 92 40 0 Fax: +49 (0) 44 02 - 92 40 92 Infoline / Freecall +(00)-800-Arntjen-0 +(00)-800-27685360 E-Mail: [email protected] Internet: www.arntjen.com Najtańsza pasza – woda dla krów Pojenie w oborze Krowa mleczna, podobnie jak wszystkie inne zwierzęta, do produkcji mleka potrzebuje paszy i wody. Mimo iż woda jest jednoznacznie korzystniejszym surowcem, jest równie ważna, ponieważ mleko bądź co bądź zawiera 87% wody! Ile pracy wkładamy w przygotowanie porcji paszowej, uwzględniając analizy, obliczenia i indywidualny system karmienia? Czy wiecie Państwo, jaką jakość ma woda, której używacie? Czy kontrolowane są ilość bakterii, czystość, temperatura i składniki? Czy zwierzęta mają zagwarantowany stały dostęp do wody? Czy wiecie Państwo, ile wody piją Państwa krowy? Do produkcji 1 l mleka krowy potrzebują około 3 l wody, a latem nawet 4 litrów. Oznacza to, że na jedną krowę w ciągu dnia przypada od 80 do 170 litrów. Wszelkie ograniczenia dostępu do wody obniżają mleczność krów! Picie wody jak w naturze Kiedy zwierzę podchodzi do poidła, natychmiast wkłada pysk do wody i pije bezgłośnie, dużymi łykami. Są to naturalne warunki pojenia krów. Głowa zwierzęcia powinna być przy tym wysunięta lekko do przodu – można to osiągnąć tylko wtedy, gdy krawędź koryta nie wystaje więcej niż 80 cm nad powierzchnię stanowiska. W małej misce poidła z zaworem napływająca woda wytryskuje i krowa niepotrzebnie musi połykać powietrze. Aby temu zapobiec, krowa powinna pić ze stojącego zbiornika wody, znajdującego się w odpowiedniej odległości od zaworu. Wymagana głębokość wody wynosi minimum 15 cm, czego celem jest nie tylko udostępnienie niezbędnej ilości wody, ale też niedopuszczenie do tego, aby krowa wraz z wodą piła brud, który w ciągu dnia gromadzi się na dnie koryta. Koryto o długości 2 m umożliwia jednoczesne pojenie wielu krów, co odpowiada naturalnemu zachowaniu zwierząt stadnych. Krowy nie powinny jednak wypijać z koryta całej wody. W tym celu wymagany jest duży zawór pływakowy, przewód doprowadzający o długości 1 do 1½ cala oraz ciśnienie wody 3-5 barów, tak aby możliwe było osiągnięcie dopływu przynajmniej 50 l/min. Długa droga do poidła Popularna wielkość orientacyjna dla ilości i wielkości koryt w oborze wynosi 6-10 cm długości koryta na krowę. Jednakże sama ilość to za mało. Dzięki celowemu rozmieszczeniu i właściwemu podziałowi stanowisk można również w znacznym stopniu zwiększyć ich dostępność dla zwierząt niższego rzędu. Krowy już ze swojej natury są zwierzętami wygodnymi. Bez względu na to, gdzie akurat znajduje się zwierzę, odległość pomiędzy kolejnymi korytami nie powinna przekraczać 15 m. Do wytwarzania mleka krowa potrzebuje dużych ilości wody. Tak więc po dojeniu krowie chce się pić. Tę lukę w zaopatrywaniu w wodę można wypełnić pojeniem na stanowisku udojowym. Krowy powinny mieć jednak możliwość napicia się wody przede wszystkim w obszarze wypoczynkowym lub w pobliżu wyjścia ze stanowiska udojowego. Wielkość koryta oczywiście musi odpowiadać jednostkom, które opuszczają stanowisko udojowe. Równie ważna jest bliskość stołu paszowego. Krowa może zjeść taką ilość paszy podstawowej, jaka odpowiada ilości wypitej wody. Żwacz funkcjonuje prawidłowo tylko przy 86% zawartości wody w żołądku. Poidła korytowe są często ustawiane w przejściach. Wówczas są one jednakowo dostępne z dwóch przejść i mimo to znajdują się przy samym stole paszowym. Poidło korytowe w przejściu Rys. 1 Szerokość takiego przejścia powinna jednak wynosić przynajmniej 4 m. Wokół poidła należy zapewnić swobodną przestrzeń, aby przechodzące zwierzęta mogły wymijać krowy korzystające z poideł. Już od dawna przy stole paszowym akceptuje się przejście o szerokości 4 m, więc dlaczego by nie odnieść tego też do przejść z poidłami korytowymi? Jeżeli latem krowy mogą paść się na łące lub korzystać z wybiegu, większe zapotrzebowanie na wodę ze względu na wyższą temperaturę należy koniecznie zrekompensować poprzez montaż dodatkowych stanowisk poidłowych na zewnątrz. Woda tak czysta jak w źródełku górskim Zwłaszcza w przypadku korzystania z własnej wody studziennej zaleca się przeprowadzenie analizy wody w celu stwierdzenia, czy nie zostały przekroczone wartości graniczne jej składników. Niemniej jednak najważniejszą cechą jakości jest czystość. Praktycznie nie da się zapobiec zanieczyszczeniom spowodowanym resztkami pokarmu zwisającymi z pyska zwierzęcia. Tylko regularne czyszczenie koryta gwarantuje czystość wody. Konstrukcja koryta powinna uwzględnić powyższe czynniki. Należy zapewnić możliwość opróżnienia koryta lub wyposażyć je w korek spustowy przynajmniej wielkości pięści, umożliwiający szybkie opróżnienie koryta. Powierzchnia koryta musi być gładka. Należy unikać kantów, w których gromadzi się brud. W każdym bądź razie przed opróżnieniem koryta należy usunąć brud, który przyczepił się do dna. Można użyć do tego zwykłej, nowej i wcześniej nieużywanej, szczotki do toalety. Należy również regularnie sprawdzać i czyścić komorę pływakową. Tränken im Kuhstall Seite 1 von 2 Arntjen Germany Stand: 11/2011 Arntjen Germany GmbH D-26180 Rastede Tel: +49 (0) 44 02 - 92 40 0 Fax: +49 (0) 44 02 - 92 40 92 E-Mail: [email protected] Internet: www.arntjen.com Świeża, czysta woda Rys. 2 Poproszę wodę bez lodu Nowoczesne obory dla bydła mlecznego są obecnie wyposażone w klimatyzację zewnętrzną. Aby zagwarantować stałą jakość powietrza, akceptowane są również temperatury poniżej 0°C. W związku z tym technika pojenia musi być przystosowana do temperatur zimowych. Z technicznego punktu widzenia można stosować pięć podstawowych systemów ochrony przed zamarzaniem. 1. Gruba izolacja systemu przewodów i komory poidła. Komora ta musi być następnie zamknięta również od góry. Jednym z rozwiązań było poidło w kształcie kuli, ale z przyczyn higienicznych nie znalazło uznania na rynku. 2. Elektryczne ogrzewanie niskonapięciowe komory poidła. Modernizacja techniczna jest co prawda prosta, ale ze względu na dużą objętość wody stosunkowo energochłonna. Ponadto należy unikać kontaktu odbiorców energii elektrycznej z korytem, ponieważ zwierzęta są bardzo wrażliwe na prądy pełzające i unikałyby kontaktu z korytem. 3. System cyrkulacyjny składający się z połączonych ze sobą rur. Główny zbiornik, wyposażony w zawór pływakowy, łączy się w układzie pierścieniowym przez rury o grubości ramienia z korytami. Wszystkie koryta umieszczone są na tej samej wysokości i posiadają dopływ oraz odpływ. Poprzez użycie pompy obiegowej możliwe jest utrzymanie w ruchu wody w przewodach i korytach, co w rezultacie stanowi ochronę przed zamarzaniem. Zaletą tego systemu jest to, że potrzebny jest tylko jeden pływak. Jednakże również w tym przypadku higiena jest kwestią problematyczną, ponieważ przez rury łączące wraz wodą doprowadzaną do koryta przenoszone są również cząstki brudu. Ponieważ do rur ani nie da się zajrzeć ani nie można ich wyczyścić mechanicznie, gromadzące się osady z czasem mogą doprowadzić do rozwoju znacznych ilości bakterii. Infoline / Freecall +(00)-800-Arntjen-0 +(00)-800-27685360 4. Obieg świeżej wody z centralnym ogrzewaniem i pompą. W tym przypadku obora jest wyposażona w 1 do 1½-calowy przewód obiegowy, ale z regularnym ciśnieniem wody. Woda utrzymywana jest w obiegu przy pomocy pompy cyrkulacyjnej i przy zagrożeniu zamarznięciem ogrzewana jest termą. Każde koryto posiada własny zawór pływakowy i przewód rurowy, który doprowadza do koryta wodę i może też uwalniać ciepło do zaworu. Długość przewodu i ilość koryt ogranicza moc grzejna. Należy tutaj uwzględnić dane producenta, jednak mimo to jest to bezpieczny i higieniczny system. 5. Bezprądowe czujniki zamarzania to specjalne zawory, umieszczone nad właściwym zaworem pływakowym koryta, które w przypadku mrozu otwierają dodatkowy, niewielki wylot, przez który później do zaworu dopływa cienki strumień wody. Dzięki stałemu przepływowi wody zarówno zaworowi jak i przewodowi nie grozi zamarznięcie. Dzięki temu nie zamarza również powierzchnia wody w okolicy zaworu. Jeżeli z koryta korzysta zbyt mała ilość krów, wówczas może dojść do przelania się wody. Można temu zapobiec poprzez zastosowanie odpowiedniego odpływu. System ten jest dobrze przystosowany do takich zastosowań, gdzie nie ma możliwości poprowadzenia przewodu obiegowego. Należy jednak pamiętać o zabezpieczeniu tego czułego zaworu przed dostępem zwierząt. Cechy dobrego systemu pojenia: - Z jednego stanowiska może korzystać większa ilość zwierząt. - Dla każdej grupy większa ilość stanowisk z poidłami. - Świeża, czysta woda. - Odpowiednie uziemienie eliminuje wystąpienie prądu pełzającego. - Ochrona przed zamarzaniem. Świeża, czysta woda, doprowadzana odpowiednio do gatunku zwierząt, jest nie tylko najważniejszym surowcem w procesie produkcji mleka, ale też łagodzi niepotrzebny stres. Kiedy zwierzęta muszą między sobą walczyć, aby ugasić pragnienie, przegrane osobniki wypijają bądź co bądź zbyt mało wody. Krowa, która nie otrzyma wystarczającej ilości wody, jeszcze tego samego dnia daje mniej mleka. Wniosek Na zdrowie! Tränken im Kuhstall Seite 2 von 2 Arntjen Germany Stand: 11/2011