Raport do DZIAŁANIA 3.1 Identyfikacja dobrych praktyk w

Transkrypt

Produkt tradycyjny i lokalny: promocja, marka,
dystrybucja – przykłady dobrych praktyk
Projekt realizowany przez:
Fundację Rolniczej Różnorodności Biologicznej AgriNatura
we współpracy ze Społecznym Instytutem Ekologicznym
oraz Polską Izbą Produktu Regionalnego i Lokalnego
Fundacja Rolniczej Różnorodności Biologicznej
AgriNatura
Świerże-Panki 25, 07-323 Zaręby Kościelne
www.agrinatura.pl, [email protected]
tel. 86 270 62 87/ 605 064 189
Na zlecenie:
Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA
ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa
tel. (22) 623-19-01; f ax. (22) 623-19-09
www.fapa.org.pl
NIP: 526-00-08-515, REGON: 011562867
Nr sprawy : KSOW-58-12/ZP-MS/2012
1
Raport do DZIAŁANIA 3.1
Identyfikacja dobrych praktyk w zakresie wytwarzania, promocji,
budowania marki i dystrybucji produktów lokalnych/regionalnych/tradycyjnych na poziomie ogólnokrajowym
SPIS TREŚCI
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3
Produkty ze znakiem UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
Informacja o działaniach w poszczególnych województwach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Produkty według kategorii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
2
Wstęp
W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, z roku na rok rośnie zainteresowanie produktami lokalnymi, regionalnymi i tradycyjnymi. To odpowiedź konsumentów na pogarszającą się jakość żywności wytwarzanej masowo. Wielu kupujących wybiera wyroby lokalne czy regionalne produkowane w sposób tradycyjny, charakteryzujące się wysoką jakością i
doskonałym, niepowtarzalnym smakiem. Rosnące zainteresowanie konsumentów decyduje o
rozwoju rynku takich produktów, które coraz częściej dostępne są nie tylko na targach, festynach czy jarmarkach, lecz także na specjalnych stoiskach w centrach handlowych, w sieciach
handlowych, a nawet w niedużych sklepach osiedlowych.
Na wzmocnienie rynku wpływa też nastawienie Brukseli, która promuje wszechstronny rozwój
obszarów wiejskich, w tym produkcję lokalnych, regionalnych, tradycyjnych wyrobów. Polska
ma korzystne perspektywy dla rozwoju tego rynku, choćby dlatego, że dzieli nas spory dystans
od innych krajów UE. Udział takich produktów w rynku spożywczym szacuje się w Polsce na
1-3 proc., podczas gdy w Austrii to nawet 10 proc., a na Sycylii – aż 60 proc.
Jedną z instytucji wspierających rozwój obszarów wiejskich jest Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich (KSOW). Realizuje ona działania w ramach programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
(PROW) na lata 2007-2013, który jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu
Rolnego na Rzecz Obszarów Wiejskich (EFRROW) UE.
KSOW m.in. dba o wymianę informacji między regionami i upowszechnia dobre praktyki realizowanych projektów z zakresu rozwoju obszarów wiejskich; tworzy bazy danych z ważnymi
informacjami, identyfikując dane i analizując je.
Jedną z takich list jest baza produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych w Polsce stworzona na podstawie 150 ankiet przeprowadzonych w 2012 roku. Ankietami objęto instytucje
bezpośrednio związane lub zainteresowane tematem produktu tradycyjnego: urzędy marszałkowskie, Lokalne Grupy Działania, stowarzyszenia, organizacji rolnicze, grupy producenckie i
przetwórców indywidualnych,
Celem niniejszego raportu jest przedstawienie wyników ankiet dotyczących produktu lokalnego, regionalnego i tradycyjnego – raport zawiera bazę danych 156 producentów produktów
tradycyjnych w Polsce, określającą specyfikę 253 produktów, zawierającą informacje o produktach, miejscach i sposobach ich wytwarzania, sprzedaży, przynależności do systemów jakości
i sieci promujących produkt. Produkty zostały uszeregowany według następujących kategorii:
produkty mleczne, produkty mięsne, produkty rybołówstwa, warzywa-owoce, wyroby piekarnicze i cukiernicze, oleje tłuszcze, miody, napoje, inne.
Z analizy danych wynika, że zarówno wiedza na temat produktów, jak i prowadzone w regionach działania są zróżnicowane. W części województw produkt lokalny aktywizuje społeczność, staje się marką regionu, inspiruje rolników i lokalnych przetwórców, a nawet jest dumą
samorządów. Z kolei w innych regionach stanowi marginalne działanie. Co ciekawe, obydwie
postawy nie zawsze wiążą się z innymi celami strategicznymi gminy, powiatu czy regionu. Wyraźnie brakuje często synergii działań. Są gminy, w których rozwój i dobrobyt oznaczają postawienie na turystykę, ale nie łączy się ich z produktem. Są też takie, gdzie uważa się, że produkt
i dziedzictwo kulinarne to przyszłość gminy, ale nie wiąże się ich z promocją turystyczną.
Z reguły duże, warte opisania i wykorzystania jako modelowe obiekty i przedsięwzięcia związane z produktem tradycyjnym, regionalnym czy lokalnym są znane instytucjom zajmującym
się ich promocją – Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polskiej Izbie Produktu Regionalnego i Lokalnego, urzędom marszałkowskim. To jednak sami producenci pracowali i pracują na
3
pozycję, jaką mają ich wyroby; biorąc udział w konkursach, festynach, dożynkach, zgłaszając
produkty na listy dziedzictwa kulinarnego czy do konkursów o laur marszałków.
Promocja dziedzictwa kulinarnego, którą prowadzą urzędy marszałkowskie czy udział w konkursach są co prawda bezpłatne, ale producenci ponoszą koszty wyjazdów, przygotowania
prezentacji, stoisk, degustacji itp. Nagrody, jakie otrzymują, są zazwyczaj honorowe.
To producenci wykonali i wykonują wielką pracę, inwestują niemałe kwoty, by ich produkt był
unikalny, wyróżniał się i obronił na rynku. Gwarantują jakość wyrobów, powtarzalność smaku,
a tym samym dbają o klienta, który oczekuje, że za każdym razem otrzyma produkt, jaki zapamiętał. Producenci stawiają też na uczciwość i rzetelność, wiedząc, że jest to klucz do sukcesu.
Jednocześnie podkreślają, że rynek produktów lokalnych, tradycyjnych, regionalnych będzie
się rozwijał pod warunkiem, że prawo nie będzie ograniczać sprzedaży tych wyrobów, czyli
nie będzie wymagało od małych przetwórców spełniania takich samych wymogów jak np. od
koncernów mięsnych. Jest to bowiem inny rodzaj produkcji.
Od lat ważną rolę w promocji produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych odgrywa Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego, która od czerwca 2007 r. decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma uprawnienia, by nadawać produktom znak „Jakość Tradycja”. Jest to
system wyróżniający produkty żywnościowe wysokiej jakości, w tym tradycyjne, które charakteryzują się szczególną jakością, reputacją lub mają inne cechy pozwalające odróżnić je od
innych należących do tej samej kategorii. Dotychczas znak otrzymało 73 produktów tradycyjnych.
Od 2000 r. PIPRiL razem ze Związkiem Województw RP organizuje ponadto konkurs „Nasze
Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” odbywający się pod patronatem Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi oraz marszałków województw. Celem konkursu jest identyfikacja i promocja
produktów regionalnych, przygotowanie producentów do udziału w krajowych i unijnych
systemach jakości żywności, zachęcanie mieszkańców obszarów wiejskich do poszukiwania
alternatywnych źródeł dochodu. To działanie PIPRiL doskonale wpisuje się w politykę rozwoju
obszarów wiejskich UE. Do tej pory, dzięki konkursowi, udało się zidentyfikować prawie 9000
produktów regionalnych z całej Polski.
Analiza ankiet pokazała także, że doświadczenia i metody wprowadzania produktów na rynek, dystrybucji i promocji są zróżnicowane – zależą od wielkości firmy, motywacji właścicieli
i możliwości powiązania produktu z regionalną czy lokalną tradycją. Przy tym współpraca i
wykorzystanie doświadczeń między producentami i instytucjami zajmującymi się produktem
jest ograniczona zarówno w skali kraju, jak i powiatów czy województw. Niewątpliwie powinno to się zmienić, jeśli rynek produktów lokalnych, regionalnych, tradycyjnych ma się w Polsce
rozwijać.
Podczas zbierania materiałów do ankiet okazało się także, że trudno jest jeszcze mówić w Polsce o ukształtowanym rynku produktów lokalnych, regionalnych, tradycyjnych. Co prawda jest
już liczna grupa producentów, powstają sklepy oferujące taką żywność, ale brakuje ogniwa
pośredniego, czyli zorganizowanej dystrybucji. Pojedyncze sklepy na własną rękę szukają kontaktów z wytwórcami i same organizują dostawy. Tak więc rynek takich produktów ma perspektywy rozwoju, ale jeszcze jest na nim wiele do zrobienia.
Do końca 2012 roku na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
wpisano 1025 produktów; ich liczba w poszczególnych województwach zależy od wielu czynników – częściowo od aktywności samorządu, ale w dużej mierze od aktywności samych producentów.
4
Rysunek.
Produkty tradycyjne według województw, na podstawie
Listy Produktów Tradycyjnych MRiRW 31.12.2012
5
Produkty ze znakiem UE
Aktualnie 36 polskich produktów zostało zarejestrowanych w Komisji Europejskiej: 9 jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność; 9 jako Chroniona Nazwa Pochodzenia i 18 jako Chronione
Oznaczenie Geograficzne.
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność
Półtorak nr 729/2008 28.07.2008
Dwójniak nr 729/2008 28.07.2008
Trójniak nr 729/2008 28.07.2008
Czwórniak nr 729/2008 28.07.2008
Miody pitne: półtorak, dwójniak, trójniak, czwórniak. Nazwy napitku zależą od użytych proporcji między wodą a miodem. Miody pitne
wytwarzane są w Polsce od wieków i są jednym z najbardziej specyficznych polskich produktów.
Kontakt z producentami:
Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa przy Stowarzyszeniu Naukowo-Technicznym Inżynierów
i Techników Przemysłu Spozywczego
00-043 Warszawa
Ul. Czackiego 3/6
Tel. 22 828 27 21
e-mail: [email protected]/Miody
Olej rydzowy nr 506/2009 15.06.2009
Tłoczony na zimo olej o specyficznym smaku, wytwarzany z lnianki, dawnej rośliny oleistej, tradycyjnie uprawianej zwłaszcza w Wielkopolsce, do dziś są tu liczne plantacje lnianki.
SemCo S.G.N.iP. Krystyna i Jerzy Just
Instytut Włókien Naturalnych - Tłocznia Oleju
Krzysztof Gałkowski-Zakład Oleju i Wyrobu Kitu,
Zakład Doświadczalno-Dydaktyczny
Uprawy Roli i Roślin w Gorzyniu
64-500 Szamotuły
Śmiałowo 16
Tel. 612920402; 603 137 517
e-mail: [email protected]
www.semco.pl
Pierekaczewnik nr 567/2009 29.06.2009
Tradycyjny wypiek mieszkających w Polsce Tatarów, ma kilkusetletnią tradycję i korzenie krymskie.
Konsorcjum producentów Pierekaczewnik
16-120 Krynki
Kruszyniany 58,
Tel.:85 710 84 60; 85 749 40 52; 606 603 760
6
Kiełbasa jałowcowa nr 379/2011 18.04.2011
Tradycyjna polska kiełbasa wieprzowa lub wieprzowo-wołowa. Nazwę zawdzięcza dodatkowi leśnego jałowca i tradycyjnemu sposobowi
wędzenia w dymie jałowcowym.
Związek „Polskie Mięso”
00-613 Warszawa
Ul. Chałbińskiego 8
Tel 22 830 26 57
Kiełbasa myśliwska nr 382/2011 18.04.2011
Mocno wędzona kiełbasa według receptury z XVIII w. – wędzona najpierw w ciepłym, następnie w zimnym dymie, przy użyciu zrębków
bukowych i gałązek jałowca, na końcu obsuszana przez kilka dni.
00-613 Warszawa
Tel 22 830 26 57
Kabanosy nr 1044/2011 19.10.2011
Receptura wytwarzania znano od ponad 80 lat. Specyficzny smak wynika z zastosowanego surowca, dodatku specjalnie dobranych
przypraw i odpowiedniej technologii peklowania i wędzenia.
00-613 Warszawa
Tel 22 830 26 57
Chroniona Nazwa Pochodzenia
Bryndza podhalańska nr 642/2007 11.06.2007
Tradycje sięgają XVI w. są związane z kulturą wędrujących wzdłuż Karpat pasterzy włoskich. Jeden z najbardziej znanych polskich produktów regionalnych. Wytwarzany na Podhalu z mleka owczego lub mleka owczego z domieszką mleka krowiego od krowy rasy PC, lekko
pikantny i słonawy smak, wyrabiany w bacówkach w czasie letniego wypasu owiec.
Kontakt do producentów:
Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz z Nowego Targu
-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
Tatrzańsko-Beskidzka Spółdzielnia Producentów „Gazdowie”
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel 608 120 268
Piotr Kohut
7
Tel 664 928 587
Email: [email protected]
www.gazdowie.ebiznes.fm
Oscypek nr 127/2008 13.02.2008
Wędzony ser z mleka owczego (rasa polska górska), lub w 60% z mleka owczego i 40% z mleka krowiego (rasa PC), wytwarzany od
600 lat na Podhalu. Charakterystyczny kształt (wrzecionowaty), są zdobione wypukłymi wzorami – każdy baca ma swój własny. Lekko
kremowa barwa, lśniąca skórka, lekko słonawy smak. Jest twardy i elastyczny. Wytwarzane są jedynie w okresie wypasu owiec – od końca
kwietnia do października.
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel 608 120 268
Piotr Kohut
Tel 664 928 587
Redykołka nr 1176/2009 30.11.2009
Wytwarzane z resztek sera pozostałych po wyrobie oscypków, od kilkuset lat związane z kulturą pasterską podhalańskich górali. Rozdawane dzieciom podczas uroczystych powrotów owiec z wypasu.
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel. 608 120 268
Piotr Kohut
Tel 664 928 587
8
Karp zatorski nr 485/2011 18.05.2011
Pierwsze stawy hodowlane powstały w Zatorze już za czasów Bolesława Krzywoustego. W XVI wieku Księstwo zatorskie słynęło z hodowli
karpia, drugi okres świetności przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Hodowane tu obecnie karpie, będące krzyżówką trzech
tradycyjnych polskich linii
Lokalna Grupa Producencka Karpia Zatorskiego
32-640 Zator
Ul. Parkowa 7
Tel.: 33 841 27 09
Wiśnia Nadwiślanka nr 1232/2009 15.12.2009
Wiśnia sokowa dawnej odmiany odroślowej pochodząca od dzikiej wiśni stepowej, uprawiana na większą skalę od początku XX w.
Specyficzną jakość jest uwarunkowana mikroklimatem pasa środkowej Wisły oraz glebą, na której rośnie - jałowa, wapienna skała Obecnie
nasadzenia drzew tej odmiany stanowią areał około 1000 ha. Grupę tworzy 76 członków, którzy gospodarują na 843 ha, położonych na
obszarze powiatu opatowskiego, lipskiego, ostrowieckiego i sandomierskiego.
Spółdzielnia Producentów Owoców i Warzyw „Nadwiślanka” w Ożarowie
27-530 Ożarów
Ul. Kościuszki 34
Tel. 15 839 30 77; 501 665 616
www.nadwislanka.com.pl
Podkarpacki miód spadziowy nr 710/2010 06.08.2010
Bartnictwo na Podkarpaciu ma bardzo stare tradycje i sięga odległych czasów. Dobre warunki naturalne sprawiły, że hodowla pszczół
rozwijała się na tym obszarze bardzo dynamicznie. Pierwsze źródłowe wzmianki związane z bartnictwem pochodzą z XV w.
Pszczelarstwo podkarpackie charakteryzuje duża liczba pszczelarzy (około 3000) w większości zbierających miód w sposób rzemieślniczy i
zgodny tradycją. Obszar, na którym pozyskiwany jest podkarpacki miód spadziowy obejmuje 17 nadleśnictw i dwa parki narodowe.
Wojewódzki Związek Pszczelarski w Rzeszowie
35-065 Rzeszów
Ul. 8 Marca 3
Tel. 17 853 40 59
www.wzp.rzeszow.pl
Fasola „Piękny Jaś” z Doliny Dunajca nr 1073/2011 20.10.2011
Wielokwiatowa fasola tyczkowa zwana przez mieszkańców tych trenów grochem piechotnym uprawiana jest od ponad 100 lat w dolinie
Dunajca, o żyznej glebie specyficznym mikroklimacie. Uprawiana jest w małych gospodarstwach.
Kontakt do producentów”:
Spółdzielnia „Dolina Dunajca
32-840 Zawada Lanckorońska 32
Fasola wrzawska nr 22/2012 11.01.2012
W widłach Wisły i Sanu, w północnej części Kotliny Sandomierskiej fasola „Piękny Jaś” uprawiana była niemal w każdym gospodarstwie,
czemu sprzyjały warunki klimatyczne i glebowe (bardzo żyzne mady nadwiślańskie, duża wilgotność). Nazwa „fasola wrzawska” wywodzi
się od wsi Wrzawy, jednak mogą jej używać producenci fasoli z trzech podkarpackich gmin: Gorzyce, Zaleszany i Radomyśl nad Sanem.
Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej „Piękny Jaś” we Wrzawach liczy 300 członków.
Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej „Piękny Jaś” we Wrzawach
39-432 Wrzawy
Wrzawy 485
Tel. 15 8363935; 15 83 63 959
http://fasola-wrzawska.prv.pl/
9
Miód z Sejneńszczyzny lub Miód z Łoździej nr 75/2012 30.01.2012
Tradycje pszczelarstwa w tym regionie mają ponad 130 lat; Koło Pszczelarzy w Sejnach jest jednym z najstarszych kół w Polsce. Miód wytwarzany z nektaru kilkudziesięciu charakterystycznych dla tego regionu kwiatów roślin i drzew. Pochodzi z pasiek opartych na tradycyjnej
hodowli pszczół z drewnianymi ulami.
Terenowe Koło Pszczelarzy w Sejnach
16-500 Sejny
Skrzynka Pocztowa 37
Tel. 87 516 24 98; 503 668 864
e-mail:[email protected]
www.miod.sejny.pl
Chronione Oznaczenie Geograficzne
Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich nr 483/2008 30.05.2008
Miód zawdzięcza swoją wyjątkową jakość obszarowi geograficznemu, skąd pozyskiwany jest nektar - z terenu Borów Dolnośląskich, gdzie
były rozległe poligony wojskowe zachowały się od ponad wieku prawie w nietkniętym stanie zwarte kompleksy czystych ekologicznie
wrzosowisk, stanowiących wyjątkowy pożytek dla pszczół.
Dolnośląski Związek Pszczelarzy
50-452 Wrocław
Ul. Komuny Paryskiej 72
Tel. 71 343 42 48
www.dolnoslaskizwiazekpszczelarzy.com
Rogal świętomarciński nr 1070/2008 30.10.2008
Najbardziej popularny wśród poznaniaków produkt cukierniczy, wypiek w kształcie półksiężyca, z półfrancuskiego ciasta, nadziewany
białym makiem, mielonymi bakaliami (daktyle, figi), rodzynkami i skórką pomarańczową. Rogale te wyrabiane są od ponad 100 lat na św.
Marcina (11 listopada), co związane jest z tradycją obdarowywania ubogich wypiekami poznańskich cukierników.
Nad recepturą rogali od lat czuwa specjalna Kapituła Poznańskiego Tradycyjnego Rogala Świętomarcińskiego.
Grupa Producentów Środka Spożywczego „Rogal Świętomarciński”
62-031 Luboń
Ul. T. Kościuszki 40
Tel.: 61 852 99 11
Wielkopolski ser smażony nr 323/2009 20.04.2009
Jest to produkt o sięgającej początku XIX wieku tradycji, a jego recepturę prawdopodobnie przywieźli na ziemie polskie niemieccy i
holenderscy osadnicy.
Ser ten jest niezmiernie popularny i ceniony zwłaszcza w Zachodniej Polsce – od Pomorza i Pałuk po Dolny Śląsk.
Aktualnie trzech producentów w Wielkopolsce posiada świadectwa jakości potwierdzające zgodność wytwarzania ze specyfikacją.
Zakład Produkcji Spożywczej i Handlu Frąckowiak s.j.
62-066 Granowo
Ul. Polna15,
Tel. 61 447 21 61
10
www.frackowiak-sery.pl
TOP S.C. Huszczak, Humerczyk
64 -800 Chodzież Rataje, osiedle Dębowe
Tel. 6728214 35
http://www.topsery.pl/
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
TOP-TOMYŚL
64-300 Nowy Tomyśl
Ul. Kolejowa 33
Tel. 61 44 22 631
http://www.toptomysl.pl/
Andruty kaliskie nr 326/2009 21.04.2009
Wypiekane w specjalnej okrąglej, żelaznej formie (andrutniku), z delikatnej mąki pszennej, cukru i oleju, sprzedawane były od ponad stu
pięćdziesięciu lat w Kaliszu i okolicach. Tradycja ich wypieku przetrwała do dziś. Wytwarzane są w Wielkopolsce w warunkach manufaktury, według tradycyjnych technik i receptur nie zmienionych od dziesięcioleci.
F.P-H. “Wypiek Andrutów”
62-800 Kalisz
Tel. 501-723-818
www.andrutykaliskie.pl
Truskawka kaszubska lub Kaszëbskô malëna nr 1155/2009 27.11.2009
Nazwami „truskawka kaszubska” i „kaszëbskô malëna” można określać wyłącznie owoce rosnące w powiatach: kartuskim, kościerskim,
bytowskim oraz w gminach: Przywidz, Cewice, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia i Łęczyce. Nazwa odnosi się ona tylko do trzech odmian:
Elsanta, Honeoye i Senga Sengana. Tradycja uprawy truskawek w tym regionie sięga lat 30. XX w. W latach 1960 i 1970 Kaszuby słynęły
z najlepszych w Polsce truskawek. Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów Truskawek założone zostało w 1998 r. Obecnie zrzesza 225
rolników.
Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów Truskawek
83-323 Kamienica Szlachecka
Ul. Długa 13
Tel. 58 684 63 57
e-mail: truskawkakaszubska@interia
www.truskawkakaszubska.pl
Fasola Korczyńska nr 612/2010 12.07.2010
Tę odmianę fasoli w okolicach nowego Korczyna na szeroką skalę zaczęto uprawiać w latach 70-tych XX w. Warunki uprawy tej odmiany
były tak dobre i uzyskiwano tu tak dorodne okazy fasoli, że odmianę pochodząca z tego regionu zaczęto nazywać „fasolą korczyńską”.
Nazwa pochodzi od nazwy gminy - Nowy Korczyn.
Fasola (nazywana również „Jasiem Karłowym”) uprawiana jest na obszarze pięciu gmin: Nowy Korczyn, Wiślica, Opatowiec, Solec Zdrój,
Pacanów. Uprawa fasoli na Ponidziu ma wielowiekową tradycję, a specyficzny mikroklimat regionu i gleby powodują, że fasola ma
doskonały lekko słodki smak.
Stowarzyszenie Producentów Fasoli w Nowym Korczynie
28-136 Nowy Korczyn
Ul. Krakowska 1
Tel. 601 708 911; 41 377 13 99; 601 575 652
11
Miód kurpiowski nr 612/2010 12.07.2010
Tradycje pszczelarstwa na Kurpiach Zielonych i Kurpiach Białych sięgają XV wieku. Do produkcji Miodu Kurpiowskiego mogą być wykorzystywane wyłącznie pszczoły następujących ras: pszczoła środkowoeuropejska (Apis mellifera mellifera), pszczoła kraińska (Apis mellifera
carnica), pszczoła kaukaska (Apis mellifera caucasica) oraz pszczoły pochodzące z kojarzenia tych ras.
Kurpiowsko-Mazowiecki Związek Pszczelarzy w Ostrołęce
07-410 Ostrołęka
Ul. Sienkiewicza 28
Tel. 29 745 15 13
www.miodkurpiowski.pl
Suska sechlońska nr 897/2010 08.10.2010
Historycznie potwierdzona tradycja suszenia, a właściwie wędzenia śliw węgierek znanych pod nazwą śliw sechlońskich, sięga co
najmniej XVIII wieku. Obszar, na którym wytwarzana jest suska sechlońska obejmuje 239,55 km kw., w gminach: Laskowa, Iwkowa,
Łososina Dolna i Żegocina (małopolskie). Działa tam 677 tradycyjnych przydomowych suszarni (wędzarni) owoców.
Stowarzyszenie „Na śliwkowym Szlaku”
32-861 Iwkowa
Iwkowa 468
Tel. 14 68 44 549,
www.nasliwkowymszlaku.pl
Stowarzyszenie Producentów Owoców i Warzyw w Ujanowicach
34-603 Ujanowice
Sechna 32
Tel. 18 3334 158
Kiełbasa lisiecka nr 918/2010 12.10.2010
Udokumentowane źródłami historycznymi tradycje masarskie podkrakowskich gmin Liszki i Czernichów sięgają początku XVII w. Kiełbasa
wieprzowa, grubo krojona, wyrabiana ze szlachetnych części mięsa, z aromatycznymi przyprawami. Naturalnie wędzona w tradycyjnych
wędzarniach, opalanych drewnem z drzew liściastych – zwłaszcza owocowych. W 2004 r. powstało konsorcjum producentów „kiełbasy
lisieckiej” (2004 r.), do którego należy 10 producentów.
Zakład Masarski Stanisława Mądrego
32-060 Liszki
Nowa Wieś Szlachecka 77
Tel. 12 270 25 42
www.zakladmasarski.w.interia.pl
Śliwka szydłowska nr 975/2010 29.10.2010
Gmina Szydłów słynie ze znakomitych suszonych śliwek z miejscowych sadów. Były one znane już przed II wojną światową i sprzedawane
w całej Polsce. Tradycyjnie owoce suszone w ziemnych wykopach opalanych drewnem, obecnie zastąpiono je tradycyjnymi suszarniami
szufladkowymi. Śliwki rozłożone na specjalnych tacach suszy się i wędzi jednocześnie.
Kółko Rolnicze w Szydłowie
28-225 Szydłów
Ul. Polna 1
Spółdzielnia Producentów Owoców „Dobry Sad”
28-225 Szydłów
Ul. Rynek 27
12
Obwarzanek krakowski nr 977/2010 29.10.2010
Krakowscy piekarze otrzymali przywilej wypieku i sprzedaży obwarzanków od króla Jana Olbrachta w XV w. Od tego czasu jest to jeden z
najbardziej rozpoznawalnych produktów tradycyjnych Krakowa i jego okolic. Jest wypiekany z mąki pszennej z dodatkiem żytniej (30%),
ma kształt skręconego pierścienia, posypany jest makiem, solą, sezamem, czarnuszką lub kminkiem.
Kontakt do producentów”
Jurajska Izba Gospodarcza
23-080 Zabierzów
Tel. 12 285 23 75
www.jig.krakow.pl
Jabłka łąckie nr 990/2010 05.11.2010
Tradycje sadownicze w okolicach Starego Sącza, Podegrodzia i Łącka (woj. małopolskie) sięgają XIII wieku. specyficzne warunki przyrodnicze sprawiają, że jabłka z Kotliny Łąckiej wyróżniają się doskonałą jakością, mają wyrazisty, kwaskowy smak, piękną barwę i są bardzo
aromatyczne. Nazwa dotyczy 15 odmian pochodzących z sadów w Kotlinie Łąckiej. Producenci z 14 miejscowości wokół Łącka.
Stowarzyszenie „Łącka Droga Owocowa”
33-390 Łącko
Łącko 445
Tel. 18 444 64 27
email: [email protected]
www.ldo.pl
Chleb prądnicki nr 242/2011 11.03.2011
Chleb na żytnim zakwasie, wypiekany w bochenkach o owalnym i okrągłym kształcie z wysokiej jakości mąki żytniej i pszennej, gotowanych ziemniaków. Ciasto przygotowywane na kwasie, tradycyjną metodą pięciofazową, formowanie ręcznie
Grupa Producentów Chleba Prądnickiego
Antoni Madej
31-060 Kraków
ul. Wawrzyńska 16
Tel. 12 422 85 48
[email protected]
Miód drahimski nr 568/2011 14.06.2011
Najbardziej znany produkt lokalny wywodzący się z Pojezierza Drawskiego. Pod tą marką sprzedawanych jest pięć różnych miodów:
wrzosowy, gryczany, rzepakowy, lipowy i wielokwiatowy. Ich dostawcy wytwarzają miód w pasiekach leżących na terenie czterech gmin
na Pojezierzu Drawskim: Czaplinka, Wierzchowa, Barwic i Bornego Sulinowa.
Swoją specyfikę zawdzięcza warunkom klimatycznym i glebowym sprzyjającym występowaniu charakterystycznych dla tego regionu
roślin.
Spółdzielnia Producentów „Miody Drahimskie”
78-550 Czaplinek
Ul. Mazurska 4
Tel. 94 375 43 50
Kołocz śląski lub kołacz śląski nr 733/2011 22.07.2011
Kołocz śląski/kołacz śląski wywodzi się z tradycji wypieku i spożywania obrzędowego ciasta weselnego, które wypiekano już od X stulecia.
Jako kosztowne ciasto weselne kołocz miał zagwarantować nowej rodzinie dostatek.
Kołacz śląski wypiekany jest na terenie województwa opolskiego oraz w województwie śląskim. Obecnie kołocz śląski można kupić
13
praktycznie w każdej cukierni, jednak by jego tradycyjna receptura nie zaginęła w 2007 r.powstało Konsorcjum Kołocza Śląskiego.
Konsorcjum Producentów “Kołocza Śląskiego”
Kujawice Górne
Ul. Trzydziestolecia 30A
Tel. 77 413 11 67
Jabłka grójeckie nr 981/2011 30.09.2011
Pod nazwą Jabłka Grójeckie sprzedawane są jabłka 40 odmian uprawianych na obszarze powiatów: żyrardowskim, piaseczyńskim,
kozienickim, otwockim, garwolińskim, białobrzeskim, rawskim i skierniewickim. Jest to region „największego sadu Europy” - tradycje
sadownicze sięgają XVI w.
Stowarzyszenie Sadów Grójeckich
05-600 Grójec
Ul. Piłsudskiego 59
Tel. 0-606 746 310
www.jablkagrojeckie.pl
Ser koryciński swojski nr 728/2012 10.08.2012
Cechą wspólną serów korycińskich jest to, że wytwarzane są tradycyjnym sposobem przekazywanym z pokolenia na pokolenie, jednak w
zależności od gospodarstwa różnią się, ponieważ producentki doprawiają go zgodnie z własnymi tradycjami rodzinnymi. Wyrabiany jest z
mleka krowiego niepasteryzowanego. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich serów nizinnych.
Grupa Producentów Sera Korycińskiego
16-140 Korycin
Aulakowszczyzna 12
Tel. 857219335; 694 436 229
Jagnięcina podhalańska nr 929/2012 8.10.2012
Tuszki jagniąt mlecznych rasy cakiel podhalański, polska owca górska i polska owca górska odmiany barwnej. Rejon hodowli obejmuje
zachodnią część Karpat, gdzie od wieków hodowano owce.
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel. 608 120 268
Piotr Kohut
Tel 664 928 587
14
Informacja o działaniach
w poszczególnych województwach
WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowany jest jeden produkt z woj. dolnośląskiego: miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich (2008 r.).
Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez MRiRW wpisanych jest 35 produktów z woj. dolnośląskiego.
Od czerwca 2011 woj. dolnośląskie jest pełnoprawnym, certyfikowanym członkiem Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego w ten
sposób realizowany jest cel rozwoju produkcji i dystrybucji tradycyjnej żywności oraz promocji regionalnej specyfiki. Efektem działań
podjętych przez Departament Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego ma być poprawa dostępności
lokalnych i regionalnych specjalności, tak, aby mieszkańcy województwa oraz odwiedzający turyści mogli cieszyć się niepowtarzalną
kulturą kulinarną Dolnego Śląska. Dodatkową korzyścią wynikającą z uczestnictwa w Sieci ma być ułatwienie lokalnym przedsiębiorcom
nawiązywania wzajemnych kontaktów handlowych, zapewnienie zintegrowanej promocji i organizacja kursów szkoleniowych w celu
polepszenia dostępności i jakości specjałów dolnośląskiej kuchni. Na terenie województwa zarejestrowanych jest 20 lokalnych grup
działania, które mają wpisane w swoja strategie rozwój produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych.
Strony o tematyce związanej z produktem regionalnym i tradycyjnym:
strona http://www.przewodnikdolnyslask.wroclaw.pl/ - nie zawiera danych adresowych
strona www.potrwayregionalne.pl - ciekawy portal o dawnych smakach, ale bez informacji o producentach.
śląski produkt regionalny http://www.czwa.odr.net.pl/produkt_regionalny/ zawiera informacje z 2006 roku
strona http://www.kociegory.eu
strona http://www.spizarniamiodowa.pl/ (certyfikat dziedzictwa kulinarnego)
www.wrzosowakraina.pl - portal LGD Wrzosowa Kraina, promuje produkty z Borów Dolnośląskich
www.dolinabaryczy.pl – strona Stowarzyszenia Agroturystyki Wiejskiej w Parku Krajobrazowym Dolina Baryczy. Promuje produkty i
przyrodę Doliny Baryczy
www.naszabarycz.pl – strona Stowarzyszenia Partnerstwo dla Doliny Baryczy
www.stawymilickie.pl – portal promujący karpie ze stawów milickich
W województwie odbywa się wiele imprez promujących produkty tradycyjne:
Finał regionalny konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów” we Wrocław,
Międzynarodowe targi Chleba w Jaworze
Święto Mąki we Wrocławiu
Święto Ogórka w Legnicy
Święto Miodu i Wina w Przemkowie
Święto Łęgów Odrzańskich w Ścinawie
Europa na Widelcu we Wrocławiu
Wielkanocne Spotkania Tradycji w Kotlinie Kłodzkiej
Ekojarmark we Wrocławiu
Dolina Baryczy – Świąteczna Kraina w Miliczu
Rozpoznawalnymi markami są: Dolina Baryczy Poleca, Miód Wrzosowy z Borów Dolnośląskich; Miody Przemkowskie, Pstrąg Kłodzki, Sery
Kozie Łomnickie, Ogórki Ścinawskie, Chleb Gogołowicki.
Na Dolnym Śląsku działa Regionalny Oddział Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego, jego kanclerzem jest Mirosław Lech,
właściciel gospodarstwa ekologicznego Eko Ar w Jarkowie.
Kontakt: Jarków 9
57-343 Lewin Kłodzki
tel. 74 8698 969
kom. 502 240 600
15
WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez MRiRW wpisanych jest 40 produktów z woj. kujawsko-pomorskiego.
Samorząd województwa promuje i nagradza wyroby spożywcze i produkty rolne wytwarzane w regionie w tradycyjny sposób - organizuje coroczne konkursy „Produkt Tradycyjny Pomorza i Kujaw”, konferencje (“Działania na rzecz poprawy jakości regionalnej żywności i jej
promocji”) poświęcone produktom regionalnym – jest to jeden ze sposobów na zidentyfikowanie i wypromowanie charakterystycznej dla
regionu żywności wytwarzanej tradycyjnymi metodami.
Zrealizował Projekt INETRREG 2006, którego celem było m.in. wykorzystanie zasobów kulturowych poprzez rozwój produktów tradycyjnych i regionalnych – w ramach tego projektu dokonano identyfikacji produktów o charakterze tradycyjnym i regionalnym oraz wydano
folder z mapą tych produktów.
Marszałek woj. promuje kampanię „Kujawsko-pomorska gęsina na świętego Marcina”.(objętą m.in., honorowym patronatem małżonki
prezydenta RP Anny Komorowskiej) i zachęca rolników do chowu gęsi. Na stronie UM jest lista wylęgarni, gdzie można kupić pisklęta.
W zakładce „Rolnictwo i obszary wiejskie” znajdują się informacje: o wydarzeniach m.in. corocznym Jarmarku produktów rolnictwa
ekologicznego i
Link do strony MRiRW: Produkty regionalne i tradycyjne
Na terenie województwa funkcjonują trzy rozpoznawalne marki:
Marka Lokalna Bory Tucholskie,
Marka: gęsina kujawsko-pomorska,
Marka: Powidła z Doliny Dolnej Wisły, Produkty z Zakola Dolnej Wisły.
Najbardziej znane wydarzenia promujące produkt to
Finał regionalny konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów”, Minikowo
Święto Chleba i konkurs Smak Trzech Dolin , Gądecz
Festiwal Smaku Gruczno
Święto Śliwki Strzelce Dolne
„Kujawsko-pomorska gęsina na św. Marcina”Toruń, Przysiek, Warszawa
Konkurs Kulinarny na dania wg. książki „Nauka Gotowania”, Gruczno
Samorząd promuje swój region na targach Grune Woche w Berlinie (w 2012 r. stoisko zorganizowane było pod hasłem 20 produktów na
20 lecie obecności regionu na targach, degustacja 20 produktów dla mediów). Wspiera wydarzenia lokalne np. wystawa stołów wigilijnych - impreza dla kół gospodyń wiejskich, organizuje seminaria nt. przepisów dot. produktów regionalnych i tradycyjnych. Niestety ciągle
zbyt małe jest zainteresowanie tematem lokalnych wytwórców.
WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE
Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez MRiRW wpisanych jest 100 produktów z woj. Lubelskiego.
Prowadzona przez Urząd Marszałkowski Strategia Identyfikacji i Promocji Produktów Tradycyjnych opiera się w głównej mierze na prowadzeniu Listy Produktów Tradycyjnych.
Utworzenie Listy Produktów Tradycyjnych ma na celu rozpowszechnianie informacji o produktach wytwarzanych tradycyjnymi, historycznie ugruntowanymi metodami.
Na stronie samorządu województwa lubelskiego www.lubelskie.pl w zakładce rolnictwo i obszary wiejskie jest podana Strategia
Identyfikacji i Promocji Produktów Tradycyjnych a także lista produktów tradycyjnych z województwa łódzkiego, nie są podane nazwiska
ani adresy producentów. Jest odnośnik do strony Tradycyjne Produkty i Nowoczesna Kuchnia Polska i do listy produktów tradycyjnych na
stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Jest też zamieszczona publikacja w krainie lubelskich produktów tradycyjnych, gdzie poszczególne produkty są dość dokładnie opisane,
niestety bez dokładnych danych adresowych.
W strategii promocji produktu regionalnego i tradycyjnego Regionu Lubelskiego są m.in. wielkie masowe wydarzenia osadzone w bogactwie wielokulturowości regionu, jak: Jarmark Jagielloński, Transgraniczne Dni Dobrosąsiedztwa, Festiwal Trzech Kultur. Są też interesujące
lokalne imprezy, organizowane m.in. w Janowie Lubelskim, Nałęczowie, Zwierzyńcu, Wojciechowie, Łążku Garncarskim.
Marka Regionalna LUBELSKIE to pionierska inicjatywa w skali kraju, promująca gospodarcze walory Lubelszczyzny poprzez wspieranie
rodzimych produktów i usług.
16
W 2007 r. został opracowany logotyp marki, który zarejestrowano jako znak towarowy LUBELSKIE. Jest on wyróżnieniem dla podmiotów
gospodarczych i instytucji, które mogą poszczycić się wysokiej jakości, zdrowymi, ekologicznymi produktami i usługami. Koncepcja
promocji obejmuje wspieranie produktów i usług, których wspólną cechą jest pochodzenie geograficzne i jakość ciesząca się uznaniem
konsumentów. Atutem marki jest powszechność umożliwiająca przedsiębiorcom reprezentującym wszystkie branże uczestnictwo w procesie wzmacniania konkurencyjności regionu. Marka Regionalna LUBELSKIE po dwóch latach obecności na rynku regionalnym zdobywa
znamiona marki pozytywnie kojarzonej i odbieranej wśród mieszkańców Lubelszczyzny, a celem jest promocja markowych produktów nie
tylko w województwie lubelskim, ale także poza granicami regionu i kraju.
Zgodnie z obranym kierunkiem Marka Lubelskie to nie tylko program, który nagradza prężnie funkcjonujące firmy, ale przede wszystkim
projekt integrujący przedsiębiorstwa, które potrafią czerpać z unikalnych zasobów Lubelszczyzny oraz wykorzystują potencjał tkwiący w
ludziach oraz ich kreatywność jako kluczowe elementy procesu tworzenia. Priorytetem Marki Lubelskie jest zbudowanie pozytywnego
wizerunku produktów i firm pochodzących z Lubelszczyzny poprzez odwoływanie się do miejsca ich wytwarzania oraz funkcjonowania.
Urząd Marszałkowski pomaga co roku producentom z terenu Lubelszczyzny zaprezentować się na targach POLAGRA, na największych
europejskich targach Biofach i Grune Woche, na rokrocznie organizowanym Jarmarku Jagiellońskim w drugiej połowie sierpnia na Starym
Mieście w Lublinie, na Międzynarodowych Tragach Ekologicznych EKOGALA w Rzeszowie, na dożynkach wojewódzkich i krajowych, a
także na wielu innych ogólnokrajowych imprezach.
UM wprowadził System Identyfikacji Wizualnej Województwa Lubelskiego - to uporządkowany zbiór symboliki (kolorystyka, logo, logotyp, czcionka, itd.), która ma budować łatwo rozpoznawalny i kojarzony przez odbiorców obraz Regionu Lubelskiego. System ma określony
zakres reguł i wzorców porządkujących jego zastosowanie.
Promocja prowadzona przez LGD:
Stowarzyszenie LGD „Zielony Pierścień”:
24-150 Nałęczów
Ul. Stefana Żeromskiego 1
Tel. 81 50 16 140
Tel. 81 50 16 141
www.zielonypierscien.pl
Działania promujące produkty lokalne z obszaru LGD; organizacja Festiwalu Produktu Lokalnego w Nałęczowie; w 2012 powołano zespół
roboczy do spraw produktu lokalnego, który będzie zajmować się m.in. identyfikacją produktów lokalnych, promocją, wspieraniem
producentów, tworzeniem sieci współpracy wytwórców produktów lokalnych, organizowaniem wystaw i sprzedaży produktów lokalnych.
Nie ma na stronie LGD listy produktów regionalnych i lokalnych.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Leśny Krąg”
23-300 Janów Lubelski
Ul. Ogrodowa 16
Tel. 15 8722-652
www.lesnykrag.pl
Na stronie LGD jest zakładka Informacja Turystyczna > dla podniebienia > Kulinarne specjały Ziemi Janowskiej, gdzie produkty są szczegółowo opisane.
Lokalne marki:
Marka Regionalna i znak towarowy LUBELSKIE mają nadane m.in. firmy: As-Babuni; Spółdzielnia Mleczarska BIELUCH w Chełmie; Zakład
Mięsny „Wierzejki” J. M. Zdanowscy Spółka Jawna; Herbapol Lublin S.A.; OSM Krasnystaw; Spółdzielnia Pszczelarska „APIS” w Lublinie; PPH
„REYPOL” - Rejmak Sp. j. w Janowcu’; Popielniccy G i P Popielnicki Sp. j. w Niemcach; Zamojskie Zakłady Zbożowe Sp. z o.o. w Zamościu;
Perła – Browary Lubelskie S.A.; Buda Henryk - Wyrób i sprzedaż wafli;
Klaster Restauratorów i Hotelarzy
20-077 Lublin
Ul. Krótka 4
Tel. 607 455 320
www.krih.pl
17
Klaster Restauratorów i Hotelarzy skupia ponad 80 podmiotów z Lubelszczyzny, jego zadaniem jest m.in. promocja produktów regionalnych, tradycyjnych i lokalnych produkowanych przez członków Klastra. Na stronie informacja o produktach. Organizuje konferencje,
szkolenia, imprezy firmowe, imprezy plenerowe, wypoczynek dla grup zorganizowanych, catering, przyjęcia weselne i imprezy rodzinne,
na których wykorzystuje te produkty z Lubelszczyzny.
Zdarzenia promocyjne promujące lokalne produkty:
Finał regionalny konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów” – Janowiec, lipiec
Europejski Festiwal Smaku – Lublin - październik
Ekofestyn – Lublin - listopad
Festyn „W krainie Pierogów” – Bychawa, maj
Święto Wina – Janowiec, maj
Lubelskie Miodobranie – Pszczela Wola, czerwiec
Festiwal Flaków – Piaski, czerwiec
Nadbużańskie Święto Pszczoły – Okszów, czerwiec
Dzień Miodu i Piroga Biłgorajskiego – Biszcza, czerwiec
Trawnicka Zaciera – Trawniki, lipiec
Święto Malin – Kraśnik, lipiec
Festiwal Kaszy „Gryczaki” – Janów Lubelski, sierpień
Chmielaki – Krasnystaw, sierpień
Święto Karpia – Maliniec, sierpień
Wojewódzkie Święto Chleba – Lublin, wrzesień
Żurawinobranie – Łążek Garncarski, październik
WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE
Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez MRiRW wpisanych jest 13 produktów z woj. lubuskiego.
Samorząd bardzo konsekwentnie promuje odradzanie się tradycji winiarskich w regionie, organizując m.in. Forum Winiarskie i przekazując
Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie dofinansowania na przygotowanie gruntu pod nasadzenia i budowę dróg dojazdowych do winnicy (w sumie 750 tys. zł). W budżecie LRPO przeznaczono 7 mln zł na budowę winiarni.
Szlak wina i miodu promowany jest w serialu Rodzinka.pl. oraz poprzez spot reklamowy województwa lubuskiego z motywami winiarskimi.
Na stronie UM nie ma informacji ani zakładki kierującej do produktu Regionalnego i Tradycyjnego; informacja na ten temat znajduje się w
zakładce Turystyka.
Informacja na stronie:
http://www.potrawyregionalne.pl/346,4209.LUBUSKIE_PRODUKTY_TRADYCYJNE.htm
Promocji produktu lubuskiego służą m.in. następujące wydarzania:
Finał regionalny konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów” – Ochla, Bogdaniec, sierpień
Kraszanka. Jarmark Wielkanocny – Zielona Góra, marzec
Wielkanocny Kogel-Mogel – Krosno Odrzańskie, marzec
Jarmark Majowy – krosno Odrzańskie, maj
Święto Pieroga – Budachów, czerwiec
Święto Konia – Mierzęcin, czerwiec
Jarmark Kasztelański – Drezdenko, czerwiec
Agro Targ – Kalsk , czerwiec
Święto miodu, wina i chleba – Ochla, lipiec
Festyn „Dobre, smaczne bo lubuskie” – Ochla, sierpień
Lubuskie Święto Chleba – Bogdaniec, sierpień
18
Winobranie – Zielona Góra, wrzesień
Lubuskie Kulinaria Regionalne – Gorzów, wrzesień
Jarmark Miodu i Wina – Żary, wrzesień
Święto Młodego Wina Zielonogórskiego – Zielona Góra, listopad
Odpust Św. Marcina – Paradyż, listopad
„Święto Rydza” w Wysowej
Jarmark Smakosza, Lubiszyn
Święto Pieczonego Ziemniaka, Jarnatów
Święto Produktów Regionalnych, Park Mużakowski, Łęknica
Sztandarowe produkty woj. lubuskiego:
Wino (w krótkim czasie stało się lubuską marką) - czołowe miejsce na liście produktów regionalnych zajmuje wino gronowe z rodzinnej
winnicy “Kinga” w Starej Wsi niedaleko Nowej Soli.
Chleby i wypieki - chleb starowiejski, strudel i paska bukowińska
Miody - producenci wysokiej jakości produktów pszczelarskich działają w ramach indywidualnej praktyki, ale wielu jest zrzeszonych jest w
Polskim Związku Pszczelarskim. Największe skupiska producentów miodu są w gminach: Lipinki Łużyckie, Lubsko, Jasień, Brody.
Mimo tych przedsięwzięć ze strony Samorządu, zainteresowanie lokalnych przetwórców jest raczej małe. Wydaje się również, ze wiedza
konsumentów i dystrybutorów handlowych jest ciągle niewystarczająca, bowiem niewielu pyta o produkty regionalne, tradycyjne i lokalne.
WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 68 produktów z woj. łódzkiego. Historia sprawiła, że województwo łódzkie jest
tyglem kulturowym, w którym wymieszane zostały tradycje, także kulinarne, kilku narodowości.
Urząd Marszałkowski w Łodzi – świadomy konieczności wykorzystania niszy na rynku produktów żywnościowych – podejmuje działania,
dzięki którym zidentyfikowane i wypromowane zostaną produkty lokalne, tradycyjne i regionalne.
Uważa się, że identyfikacja charakterystycznych dla łódzkiego regionu produktów żywnościowych • wpłynie nie tylko na podniesienie
świadomości regionalnej społeczeństwa i wyróżni region łódzki wśród pozostałych regionów kraju i Unii Europejskiej, ale co równie ważne
utrwali korzystny obraz regionu i umożliwi wyłonienie produktu, który stanie się marką województwa.
Na stronie samorządu województwa łódzkiego www.lodzkie.pl jest link do Wojewódzkiego Konkursu Produktów Tradycyjnych Tygiel
Smaków, jest link do strony informującej o targach, imprezach i wystawach, na których producenci wyrobów tradycyjnych mogą wystawiać swoje produkty a także link do listy produktów tradycyjnych z województwa łódzkiego, lista przekierowuje na stronę Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi, gdzie nie ma podanych adresów producentów.
Najważniejszą imprezą promującą produkty tradycyjne i lokalne jest wojewódzki konkurs produktów tradycyjnych Tygiel Smaków. Konkurs
jest organizowany w ramach projektu pn. „Kreowanie marki ŁÓDZKIE poprzez promocję tradycyjnych smaków regionu” dofinansowywanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013 Oś priorytetowa III: Gospodarka,
innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw. Marketing i promocja produktów i „marek” regionalnych i lokalnych.
Celem konkursu jest identyfikacja i promocja produktów o charakterze lokalnym, wytwarzanych tradycyjnymi metodami, stanowiących
element dziedzictwa kulinarnego i tożsamości mieszkańców, mogących stanowić rozpoznawalną markę regionu. Konkurs, od pierwszej
edycji, jest organizowany pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wszystkie produkty zakwalifikowane do udziału
w konkursie są przebadane przez Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Chłodnictwa i Jakości Żywności w Łodzi,
posiadający akredytację unijną. W 2012 roku odbyła się V edycja konkursu.
Na stronie UM znajduje w zakładce ROLNICTWO jest hasło „Produkty tradycyjne i regionalne” z informacjami o przepisach i o produktach
zidentyfikowanych w woj. łódzkim wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW, nie ma natomiast informacji o producentach i
miejscach sprzedaży.
W województwie łódzkim obserwuje się duże zainteresowanie produktem zarówno producentów jak i sklepów i konsumentów, którzy
poszukują informacji o miejscach sprzedaży. Zwykle w konkursach uczestniczy dużo lokalnych producentów, a imprezy promujące tradycyjne produkty wzbudzają zainteresowanie mieszkańców miast i lokalnych społeczności. Po raz drugi wydany został katalog Produktów
Tradycyjnych Województwa Łódzkiego ( pierwsze wydanie w 2009 r.) uzupełniony o nowe produkty w 2011r. Wydano również (w pięciu
językach) – w ramach projektu „Kreowanie Marki” katalog z przepisami na produkty i potrawy tradycyjne.
Producenci z woj. łódzkiego mogą promować swoje produkty na wielu wydarzeniach zarówno wojewódzkich jak i lokalnych m.in:
Jarmark Wojewódzki, Festiwal Dobrego Smaku, Tygiel Smaku, Natura Food, Święto Śledzia, Dzień Ziemniaka, Święto Pieczenia Chleba,
- Święto Kapusty, Święto Truskawki, Święto Zalewajki, Święto Kiszenia Kapusty, Święto Cebuli, Święto Pieroga, Święto Chrzanu.
19
WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowany jest 11 produktów z woj. małopolskiego (najwięcej w Polsce). Bryndza podhalańska (pierwszy produkt polski na liście produktów regionalnych UE (2007 r.), Oscypek, (2008 r.), Redykołka (2009 r.), Karp zatorski (2011
r.), Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca (2011 r.), Sucha sechlońska (2010 r.), Kiełbasa lisiecka (2010 r.), obwarzanek krakowski (2010 r.),
jabłka łąckie (2010 r.), chleb prądnicki (2011 r.), ). Jagnięcina podhalańska (2012 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 66 produktów z woj. Małopolskiego.
Na stronie UM zamieszczone jest hasło pt. ODWIEDŹ RÓWNIEŻ wrota Małopolski
kulinarne wizytówki Małopolski (http://produkty.wrotamalopolski.pl/)
Hasło strony Kulinarne wizytówki Małopolski: zakładki - wydarzenia/produkty tradycyjne/produkty regionalne/ wnioskodawcy/kontakt
(kontakt do: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego; Departament Środowiska, Rolnictwa i Geodezji, Zespół Rolnictwa SR.VII,
30 - 017 Kraków, ul. Racławicka 56, tel. (0-12) 63-03-490, fax (0-12) 63-03-140)
Przez „Małopolskie smaki” link do KSOW Małopolska ze szczegółową informacją o Produkcie Regionalnym i Tradycyjnym
Wejście na stronę Wrota małopolski: http://www.malopolska.pl/Turysta/MalopolskiSmak/Strony/Aktualnosci.aspx (Małopolski smak)
informacje aktualne o: miejscach gdzie można kupić małopolskie przysmaki: Prezentacja listy miejsc stałej sprzedaży małopolskich
rarytasów: produktów regionalnych, tradycyjnych; informacja o produktach dostępnych sezonowo lub na zamówienie i o wydarzeniach
związanych z tematem produktu.
Promocja i informacja wydarzeń aktualna dot. produktu regionalnego i tradycyjnego poprzez informacje na stronie
Promocja:
Portal Wrota Małopolski zawiera opisy wydarzeń i produktów, zdjęcia, listy i adresy producentów. Małopolski festiwal smaków: cykliczne
przedsięwzięciem realizowane od 2005 roku; największe wydarzenie kulinarne w regionie i w Polsce.
Kampania „Zasmakuj w Małopolsce” prowadzona przez Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Małopolskiego (2012 r.)
Udział w Targach SMAKI REGIONÓW (2012 r.) Małopolska została laureatem konkursu „Najciekawsza Promocja Regionu na targach Smaki
Regionów 2012.
Stworzono certyfikat Małopolski Produkt Tradycyjny wydawany przez Małopolska Agencję Rozwoju Regionalnego (pierwszy otrzymały
Jabłka Raciechowickie – produkt Spółdzielni Ogrodniczej GRODZISKO z Raciechowic).
Informacja o producentach z Małopolski znajduje się na stronach internetowych:
http://www.mtp.pl/all/pl/news/kulinarne_dziedzictwo_docenione/
http://www.mtp.pl/all/pl/news/medale_targow_smaki_regionow_pr
Promocji produktu tradycyjnego służą m.in. następujące wydarzenia:
Wybór Chłopa Roku
Święto kwitnącej jabłoni
Półfinał Małopolskiego Festiwalu Smaku
Zwyk bacowski
Święto karpia
Święto owoców i produktów pszczelich
Małopolskie Święto czosnku
Festiwal oscypka i serów wszelakich
Święto Powiśla Dąbrowskiego
Dożynki Wojewódzkie
Finał Małopolskiego Festiwalu Smaku
Małopolskie Święto Warzyw
Święto kiełbasy lisieckiej
Święto fasoli
Charsznickie Dni kapusty
Dni Huculskie
20
Święto suszonej śliwki
Babiogórska jesień
Święto Ziemniaka
Salon Produktów Regionalnych
Małopolski Festiwal Zielononóżki
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowane są dwa produkty z woj. Mazowieckiego: Miód kurpiowski (2010 r.), Jabłka
grójeckie (2011 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 49 produktów z woj. Mazowieckiego.
Lista Produktów Tradycyjnych jest częścią strategii identyfikacji i promocji kulinarnego dziedzictwa Mazowsza. Zgłaszane przez producentów wyroby są uwzględniane w działaniach promocyjnych Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Województwo mazowieckie od 2008 r. jest regionem członkowskim Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego (European
Network of Regional Culinary Heritage). Aktualnie Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze zrzesza 51 podmiotów. Rolnicy, przetwórcy i
restauratorzy z Mazowsza, tworząc sieć dziedzictwa kulinarnego ułatwiają konsumentom dotarcie do regionalnej żywności. Podstawą do
współpracy są wspólne wartości: kultywowanie tradycji kulinarnych regionu, korzystanie z lokalnych surowców w produkcji żywności i
potraw oraz chęć aktywnej promocji kulinarnego dziedzictwa Mazowsza.
Więcej informacji dotyczących Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego znajduje się na stronie www.culinary-heritage.com.
Na stronie samorządu województwa mazowieckiego www.mazovia.pl w zakładce rolnictwo jest podany sposób rejestracji produktu na
Liście Produktów Tradycyjnych a także jest podana lista produktów tradycyjnych /aktualizacja: 2011.05.30/, częściowo z adresami producentów, jest także zakładka Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze, gdzie są podani członkowie sieci a także procedura przyjęcia do sieci.
Jest także zakładka Konkursu o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego dla mazowieckich producentów żywności za najlepszy
produkt roku.
Samorząd Województwa Mazowieckiego organizuje rokrocznie (w 2012 po raz VI) Konkurs o Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego dla mazowieckich producentów żywności za najlepszy produkt roku. Konkurs zaplanowany został z myślą o jak najszerszym gronie
producentów żywności z terenu województwa mazowieckiego. Szeroka formuła Konkursu pozwala na uczestniczenie w nim tylko do firm
komercyjnych, ale także do podmiotów i organizacji zajmujących się wytwarzaniem żywności na mniejszą skalę, takich jak: koła gospodyń
wiejskich, stowarzyszenia, gospodarstwa agroturystyczne, gospodarstwa ekologiczne, osoby fizyczne, które mogą udokumentować
swoją działalność posiadanymi certyfikatami, dyplomami, zaświadczeniami lub innymi dokumentami np. potwierdzającymi prezentację produktu na targach, wystawach, imprezach lokalnych i regionalnych. Celem konkursu jest wyłonienie i nagrodzenie producentów
wyróżniających się wysoką jakością produkcji, kultywowaniem i popularyzowaniem mazowieckiej tradycji kulinarnej, a także oryginalnością w podejściu do tematu żywności i przetwórstwa oraz promocji mazowieckiej żywności. Samorząd Województwa Mazowieckiego
w porozumieniu z Mazowieckim Oddziałem Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizuje cykl terenowych
spotkań informacyjnych oraz szkoleniowo-seminaryjnych na temat uwarunkowań formalno-prawnych i organizacyjnych tworzenia i
działalności grup producenckich oraz form pomocy ze środków publicznych dla tych grup. Samorząd Mazowsza wspiera uczestnictwo
lokalnych producentów na różnorodnych festynach, dożynkach, imprezach okolicznościowych (np. Kurpiowskie miodobranie w Myszyńcu,
Święto chleba w Ciechanowcu, Dzień Ziemi w Warszawie).
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE
Na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez MRiRW wpisanych jest 52 produktów z woj. opolskiego.
W 2012 roku Samorząd Województwa Opolskiego uruchomił “Europejską Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego” - międzynarodowy
projekt, w którym uczestniczą regiony, producenci i konsumenci (więcej na stronie www.culinary-heritage.com).
Jest organizatorem wydarzeń i seminariów na temat produktów tradycyjnych i Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego;
wyjazdów studyjnych członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego; udziela patronatu nad wydarzeniami, kieruje zgłoszeniami do rejestracji
produktów, informuje na stronach www o wydarzeniach, bierze udział w wydarzeniach: jarmarkach, dożynkach, targach krajowych i
międzynarodowych.
Obecnie trwają prace związane z rejestracją krupnioka śląskiego w systemie unijnym - Chronione Oznaczenie Geograficzne
W województwie opolskim trwa proces identyfikacji produktów o charakterze tradycyjnym, udało się znaleźć ponad 100 takich specjałów.
21
Jednym z pierwszych specjałów zgłoszonych przez Opolszczyznę na Listę Produktów Tradycyjnych było ciasto „Jeż”. Zgłosiło je koło
gospodyń wiejskich z Kazimierza.
Producenci z woj. opolskiego biorą udział w wydarzeniach krajowych i międzynarodowych:
„Smaki Regionów” na Międzynarodowych Targów Poznańskich Polagra Food
Natura Food Łódź
Forum Europejskiego dziedzictwa kulturowego
Festiwal Opolskich Smaków
Święto Kołocza Śląskiego
Targi Turystyczne „W stronę słońca”
Specjalna strona poświęcona jest produktom tradycyjnym, jest na niej galeria, opis, dane producentów. Większość produktów ma charakter domowych wyrobów, jako takie są prezentowane na targach lokalnych i regionalnych.
Szczegółowy opis produktów na stronie ROZWÓJ WSI OPOLSKIEJ > OLPOLSKIE SPECJAŁY
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowane są dwa produkty z woj. podkarpackiego: Podkarpacki Miód Spadziowy (2010 r.),
Fasola Wrzawska (2012 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 111 produktów z woj. podkarpackiego. (trzecie miejsce w Polsce po woj. pomorskim - 134 i śląskim -131).
Samorząd woj. podkarpackiego przykłada dużą wagę do promocji i identyfikacji produktu lokalnego i tradycyjnego widząc w nim ważny
element regionalnego i lokalnego rozwoju aktywizujący lokalne społeczności.
Na stronie głównej UM zamieszczane są aktualne informacje.
W zakładce rolnictwo znajduje się link do strony „wrota podkarpacia”.
Na głównej stronie zamieszczone są dokumenty do udziału w promocji produktu podkarpackiego tzw. Podkarpackie Regionalia.
Zamieszczone są informacje o produkcie regionalnym i tradycyjnym i producentach.
Zamieszczone są Logo prowadzące do szczegółowych informacji (nie wszystkie zawierają aktualne dane):
Link >promocja produktów podkarpackich
Link >Logo leksykon podkarpackich smaków (nie otwiera się strona)
Link>Logo międzynarodowe targi żywności ekologicznej EKOGALA (24/26.05.2013)
Link>Logo strony produkty-tradycyjne.pl (m.in. wejście na stronę europejski fundusz rozwoju polskiej wsi - Projekt „Żywność wysokiej
jakości. Krótsza droga od producenta do konsumenta”).
Lista produktów tradycyjnych jest na stronie wrota podkarpacia> link kieruje na stronę MRiRW.
Link na stronie „wrota podkarpackie” do strony „Podkarpackie smaki”
W menu - polskie produkty tradycyjne w UE /kalendarz imprez/publikacje/polecane strony/podkarpackie przepisy lokalne/kontakt
stowarzyszenia na rzecz rozwoju i promocji Podkarpacia „pro carpathia”
Link>Logo Mapa podkarpackich smaków
Link>Logo produkty tradycyjne wg rodzaju
Link>Logo produkty tradycyjne wg regionu
Wiele wojewódzkich, regionalnych i lokalnych wydarzeń promuje żywność dobrej jakości, tradycyjne metody upraw i produkcji tradycyjnej
żywności, organizowane są:
gminne święta plonów, Święta Chleba, Festiwal Kultur i Kresowego Jadła w Baszni Dolnej w gminie Lubaczów, Targi Żywności Tradycyjnej
„Festiwal Podkarpackich Smaków”. Organizowane są liczne konkursy, do których zgłaszają się producenci żywności tradycyjnej. Od lat
w budowaniu dobrej marki produktów z Podkarpacia oraz kreowaniu ich pozytywnego wizerunku w świadomości klientów pomaga
przedsiębiorcom Samorząd Województwa Podkarpackiego podejmując liczne inicjatywy związane z promowaniem żywności wysokiej
jakości, poprzez udział w różnego rodzaju wydarzeniach targowych i wystawienniczych, zarówno w kraju jak i poza jego granicami, gdzie
cyklicznie odbywają się prezentacje żywności tradycyjnej, ekologicznej i lokalnej. Symbolicznym wymiarem zaangażowania w promocję
najlepszej żywności jest otwarcie w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie punktu prezentującego najbardziej wyrafinowane „podkarpackie smaki”.
22
Samorząd wraz z Podkarpacką Izbą Rolnicza współorganizował na terenie Podkarpackiego Centrum Hurtowego AGROHURT S.A. w
Rzeszowie - „Podkarpackie Regionalia”. (listopad 2012). Wystawa podkarpackich produktów lokalnych jest działaniem zmierzającym do
rozwoju rynku żywności tradycyjnej, ekologicznej, regionalnej i lokalnej. Impreza odbędzie się w ramach kampanii promującej podkarpackie produkty rolno – spożywcze wysokiej jakości. Podczas imprezy odbywała się degustacja podkarpackich produktów wysokiej jakości,
pokaz pieczenia chleba tradycyjnego z orkiszu i staropolskich proziaków, a także szkolenie na temat produktów tradycyjnych, regionalnych
oraz produktów objętych systemem „Jakość Tradycja”.
Wszystkie realizowane przedsięwzięcia mają na celu identyfikację produktów tradycyjnych i ekologicznych z województwa podkarpackiego:
udział w Międzynarodowych Targach Żywności i Produktów Ekologicznych BioFach w Norymberdze;
udział w corocznych edycjach inicjatywy pozytywistycznej „Polski Producent Żywności”;
organizacja Międzynarodowych Targów Żywności Ekologicznej „EKOGALA” w Rzeszowie;
współorganizacja Targów Żywności Tradycyjnej „Festiwal Podkarpackich Smaków” w Górnie;
współorganizacja Targów Rzemiosła i Przedsiębiorczości „AGROBIESZCZADY”;
prezentacja podkarpackiej żywności podczas Międzynarodowych Targów Rolno-Spożywczych Agrokomplex w Nitrze;
pożegnanie Wakacji w Rudawce Rymanowskiej połączone z prezentacją podkarpackich produktów tradycyjnych i lokalnych;
prezentacja podkarpackiej żywności wysokiej jakości podczas targów turystycznych w Pasewalku w ramach Polskich Tygodni
w Maklemburgii;
prezentacja produktów żywnościowych wysokiej jakości wytwarzanych w regionie nominowanych do „Perły ” podczas Międzynarodowych Targów Hodowli Zwierząt i Rozwoju Obszarów Wiejskich FARMA w Poznaniu;
prezentacja miodów z podkarpackich pasiek oraz innych wyrobów wytwarzanych na bazie produktów pszczelich w ramach
imprezy „ Podkarpackie Święto Miodu ” w Trzcianie;
prezentacja Podkarpackich Potraw i Obrzędów Bożonarodzeniowych” w Rzeszowie.
Konsekwencją tych wszystkich działań jest inicjatywa stworzenia klastra podkarpackich produktów tradycyjnych. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie zorganizowała spotkanie seminaryjno-warsztatowego w sprawie powołania Klastra Produktów Tradycyjnych i Regionalnych „Podkarpackie Smaki”(09.2012).
Więcej informacji znaleźć można na łamach serwisu www.gospodarkapodkarpacka.pl
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowane są trzy produkt z woj. podlaskiego:
Ser koryciński swojski (2012 r.), Miód z Sejneńszczyzny i Miód z Łoździej (2012 r.), Pierekaczewnik (2009 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 46 produktów z woj. podlaskiego.
Na stronie samorządu województwa podlaskiego www.wrotapodlasia.pl w zakładce rolnictwo jest zakładka lista produktów tradycyjnych,
na której opisana jest procedura zgłaszania produktu jako tradycyjnego, jest także link do listy produktów tradycyjnych, który przekierowuje na stronę Ministerstwa Rolnictwa, na listę tam zamieszczoną. Niestety nie ma tam podanych adresów producentów.
Samorząd bierze udział i wspiera organizację lokalnych kiermaszy, wydarzeń, targów, konkursów, które umożliwiają producentom
spotykanie się, prezentację i promocję tradycyjnie wytwarzanych produktów, w te działania włączają się podlaskie LGD a wile informacji
zamieszczanych jest na podlaskim Portalu Przyrodniczo-Turystyczny ZIELONE WROTA.
Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego realizował projekt „Promocja turystyczna regionu przygranicznego z wykorzystaniem
tradycyjnych potraw kulinarnych”. Efektem było wydanie publikacji „Od kartacza do sękacza. Wędrówki kulinarne po Podlasiu” (wraz z
płytą CD). Przepisy kulinarne zgłaszały powiaty województwa podlaskiego. Przepisy są opublikowane na stronie www.wrotapodlasia.pl.
W województwie funkcjonuje rozpoznawalny w całej Polsce „Znak promocyjny Zielone Płuca Polski”. Właścicielem znaku towarowego
Znak Promocyjny Zielone Płuca Polski jest Fundacja Zielone Płuca Polski.
Posiadanie Znaku Promocyjnego Zielone Płuca Polski wyróżnia jednostki spośród konkurentów działających na terenie północno-wschodniej Polski. Znak informuje, że dany produkt pochodzi z obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Warunkiem otrzymania Znaku jest
wytwarzanie towarów i usług na obszarze Zielonych Płuc Polski oraz wykazanie, że są one przyjazne środowisku i produkowane przez
zakład działający zgodnie z zasadami ochrony środowiska naturalnego.
23
WOJEWÓDZTWO POMORSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowany jest jeden produkt z woj. pomorskiego: Truskawka Kaszubska (2009 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajdują się 134 produkty z woj. pomorskiego.
Województwo pomorskie znajduje się w ścisłej czołówce na liście produktów tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i
Rozwoju Wsi.
Jednym z powodów, dla których Pomorze przoduje we wpisach na listę produktów tradycyjnych upatruje się w zamieszkującej ten region
ludności rdzennej, która od pokoleń kultywuje lokalne tradycje, w tym kulinarne. Drugim powodem jest specyficzna moda i swoista rywalizacja, jaka wytworzyła się w regionie – uważanym za jeden z najważniejszych regionów turystycznych Polski. Wiele wniosków składają
właściciele gospodarstw agroturystycznych, dla których wpis danego produktu na listę jest rodzajem promocji. Zdecydowana większość
produktów tradycyjnych ma charakter lokalny, wytwarzana jest domowym sposobem i sprzedawana w gospodarstwie (dla turystów) lub
na lokalnych festynach, jarmarkach i okolicznościowych imprezach.
Na stronie UM znajdują się do pobrania wnioski oraz podany jest kontakt do osób w Departamencie Środowiska i Rolnictwa Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Województwo jest członkiem Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.
Stworzone Logo „Dziedzictwo Kulinarne – Pomorskie” potwierdza, że żywność nim oznaczona ma najwyższą jakość i została przygotowana z surowców pozyskanych na Pomorzu, na podstawie tradycyjnych regionalnych receptur i metod. Producent, który otrzymuje taki znak
automatycznie zostaje przyjęty do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.
Bogata lista produktów tradycyjnych z Pomorza jest przede wszystkim zasługą producentów, przetwórców i miłośników dobrego,
tradycyjnego i regionalnego jedzenia. Jedną z najbardziej znanych postaci jest Bernadeta Puzdrowska - najbardziej aktywna propagatorka kuchni kaszubskiej, dzięki jej inicjatywie na Listę Tradycyjnych Produktów MRiRW wpisane zostały 24 produkty, a kolejne zgłoszone
czekają w kolejce.
Restauracja i Agroturystyka “Kaszubski Zapiecek” Bernadety Puzdrowskiej (83-311Ostrzyce, ul. Droga Kaszubska 49; tel.58 6841870) słynie
już nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Produkty i potrawy z „Kaszubskiego Zapiecka” były również wielokrotnie nagradzane w konkursu
Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów.
Ciekawą inicjatywą promującą dobre jadło, kulturę i tradycje kulinarne jest założona i prowadzona przez Witold Cyranowicz (Kanclerz i
Prezes Zarządu) Wielka Konfraterni Zacnego Jadła, Napitku i Rękodzieła, który jest jednocześnie właścicielem obiektu agroturystycznego
na Powiślu w Parparach (Wielka Konfraternia Zacnego Jadła, Napitku i Rękodzieła: 82-400 Sztum, Parpary 28a, tel. 55 267 31 84, e-mail:
info@ konfraternia.org; http://www.konfraternia.org)
WOJEJÓDZTWO ŚLĄSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowanych jest pięć produktów z woj. śląskiego:
Kołacz śląski (2009 r.) i cztery wspólne z woj. małopolskim: Bryndza Podhalańska (2007 r.), Oscypek (2008 r.), Redykołka (2009 r.)
Jagnięcina podhalańska (2012 r.)
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajdują się 131 produktów z woj. śląskiego.
Samorząd śląski jest organizatorem wydarzeń, udziela patronatu nad imprezami związanymi z promocją produktu tradycyjnego, kieruje
zgłoszeniami do rejestracją produktów, informuje na swoich stronach o wydarzeniach, bierze udział i wspiera producentów w jarmarkach, dożynkach, targach krajowych i międzynarodowych.
Na stronie brak jednoznacznej informacji – wejście przez rolnictwo/wydarzenia/ uszeregowane według dat.
Brak na stronie internetowej bezpośredniej informacji o produktach.
W aktualnościach znajdują się informacje na temat aktualnych wydarzeń, ostatnia dotyczy szlaku kulinarnego „Śląskie Smaki” (tytuł
informacji: Przez żołądek do serca turysty)
Na stronie znajdują się również informacje o nagrodzonych w konkursach producentach (bez podanie danych teleadresowych). Nie ma na
stronie UM informacji o dostępności produktów, nie ma również skierowania do producentów, nie ma skierowania do linków informujących. W zamieszczonych informacjach o tarach, nagrodach itp. Są podawane nazwy firm i producentów, bez adresów i telefonów.
Na terenie województwa zidentyfikowane są następujące marki promujące region:
tradycyjne wędliny: żymloki śląskie, krupnioki śląskie, necówki; sery: oscypek, redykołka, bryndza podhalańska; słodycze: śląskie kopalnioki, śląskie szkloki, śląskie oblaty.
Marszałek przyznaje Puchar Marszałka Śląskiego dla najlepszej firmy śląskiej.
24
Promocji produktu służą wydarzenia regionalne i lokalne:
Dożynki - tradycyjna impreza plenerowa z produktami tradycyjnymi
Jarmark Produktów Tradycyjnych Województwa śląskiego - Impreza plenerowa pod patronatem Marszałka Województwa
Śląskiego połączona z konkursem „Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów”
Festiwal Śląskie Smaki – (VII edycja maj 2012) - pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego. Projekt współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego. Organizatorzy: Śląska Organizacja Turystyczna i Miasto Chorzów.
Europejskie Targi Produktów Regionalnych – (II edycja – sierpień 2011) Organizatorem imprezy jest Tatrzańska Agencja
Rozwoju, Promocji i Kultury
Oscypek Fest –impreza promująca sery góralskie
Festiwal Kuchni Śląskiej – „Śląskie Smaki” organizator Śląska Organizacja Turystyczna (wydawnictwo „Śląskie smaki”)
„Świętomięs Polski”
Samorząd wspiera producentów w uczestniczeniu w wydarzeniach krajowych i międzynarodowych:
Natura Food w Łodzi
Dni Produktu Tradycyjnego „Polskie Smaki” na Praskiej Giełdzie Spożywczej w Ząbkach k/Warszawy
Piknik nad Odrą w Szczecinie
Festiwal Kultur i Smaków Europy - FOOD CULTURE w Strasburgu
W aktualnościach na stronie UM znajdują się linki do:
Szlak kulinarny „Śląskie Smaki”: http://slaskiesmaki.pl.
Szlak Kulinarny „Śląskie Smaki” powstał z inicjatywy Śląskiej Organizacji Turystycznej w celu ochrony i promowania dziedzictwa kulinarnego województwa śląskiego. Znajdują się na nim 23 restauracje z całego regionu, reprezentujące różne „stoły” i różne tradycje. Warunkiem
przystąpienia do Szlaku było przejście ścisłego procesu certyfikacji, obejmującego zarówno kwestie smaku potraw, ich przygotowania,
użytych składników, ale także jakość samej restauracji - czystość i dbałość o obsługę.
Planowana jest promocja Szlaku m.in. poprzez cykl telewizyjnych programów kulinarnych, w którym prezentowany będzie produkt
turystyczny i wchodzące w jego skład lokale. (23 odcinki w TVP Katowice).
WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowane są trzy produkty z woj. świętokrzyskiego: Wiśnia nadwiślanka (2009 r.); Śliwka
szydłowska (2010 r.), Fasola Korczyńska (2010 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajdują się 54 produkty z woj. świętokrzyskiego.
Na stronie głównej UM znajduje się logo Dziedzictwa kulinarnego
Na stronie głównej UM znajduje się logo Wrota Świętokrzyskie
http://www.sejmik.kielce.pl/dziedzictwo-kulinarne-swietokrzyskiewraz z dokumentami do pobrania, w tym m.in. broszura - Szlakiem świętokrzyskiego dziedzictwa kulinarnego; Dziedzictwo kulinarne
świętokrzyskie zaprasza;
Lista członków Sieci Dziedzictwo Kulinarne Świętokrzyskie
Na stronie: http://www.wrota-swietokrzyskie.pl/produkty-regionalne-i-tradycyjne są aktualne informacje o wydarzeniach m.in. otwarcie
sklepu „Tygiel Smaku”, tworzeniu w gminach targowisk, wzajemnych wizytach członków sieci .
Lista członków Sieci dziedzictwo kulinarne świętokrzyskie zawiera nazwy firm z podziałem na: Zakłady Wędliniarskie, Piekarnie,
Mleczarnie, Produkcja Roślinna i Pasieki, Gospodarstwa Agroturystyczne, Gospodarstwa Rybackie, Restauracje, Sklepy, Producenci Wód
Mineralnych, Hotele i SPA) w sumie 63 obiekty z możliwością wejścia na szczegółowy opis.
WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajdują się 24 produktów z woj. Warmińsko-mazurskiego.
Na stronie samorządu województwa warmińsko-mazurskiego www.wrota.warmia.mazury.pl w zakładce „Jakość i znaki regionalne” są
linki do Europejskiej Sieci dziedzictwa Kulinarnego.
25
Samorząd woj. warmińsko-mazurskiego realizuje wieloletni program “Warmia i Mazury regionem zjednoczonej Europy” w ramach
programu Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013. W ramach tego programu w działaniu: Wspieranie
wytwarzania i promocji produktów regionalnych, w którym są realizowane projekty:
“Produkt regionalny Województwa Warmińsko-Mazurskiego - cykl konkursów”;
“Dziedzictwo kulinarne Warmii Mazur i Powiśla produktem regionalnym”;
“Cittaslow - sieć miast Warmii, Mazur i Powiśla stawiających na dobrą jakość życia”;
“Kalendarz Imprez promujących produkt regionalny Warmii i Mazur”.
Na stronie www UM nie ma podanej listy produktów tradycyjnych czy regionalnych.
Jest link do KSOW, na stronie którego jest lista produktów.
Na terenie województwa funkcjonuje sieć „Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle”, na wielu produktach znajduje się znak promujący tradycyjną i regionalną żywność „Zielone Płuca Polski”.
Na terenie województwa funkcjonują dwa klastry:
Klaster Mleczarski w regionie Warmii i Mazur
Katedra Mleczarstwa i Zarządzania Jakością,
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
10-719 Olsztyn
ul. Michała Oczapowskiego 7
Tel. 89 523 34 02
Klaster Wołowiny Polskie Zrzeszenie
Producentów Bydła Mięsnego
Oddział w Olsztynie
10-044 Olsztyn
Ul. Niepodległości 53/55
Tel. 89 523-57-35 505-369-398
www.klaster-wolowiny.pl
WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowane są cztery produkty z woj. wielkopolskiego: Olej rydzowy (2009 r.), Wielkopolski
ser smażony (2009 r.), Andruty kaliskie (2009 r.), Rogal świętomarciński (2008 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 86 produktów z woj. wielkopolskiego.
Teren obecnego województwa wielkopolskiego został ukształtowany kulinarnie przez różne wydarzenia historyczne. Na charakter wielkopolski wpłynęło bezpośrednie sąsiedztwo z innymi regionami, silne wpływy niemieckie, a ponieważ teren Wielkopolski znajdował się pod
dwoma zaborami, pruskim i rosyjskim, stąd przenikanie zwyczajów rosyjskich i litewskich.
W zakres obowiązków Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi wchodzą liczne działania związane z szeroko rozumianą gospodarką rolną.
Pracownicy Departamentu zajmują się sprawami związanymi m.in. z gospodarką łowiecką i rybacką, ochroną zwierząt i roślin, nasiennictwem czy odnawialnymi źródłami energii.
W celu aktywizacji mieszkańców tych regionów Departament przeprowadza konkursy „Wielkopolski Rolnik Roku”, „Polski Producent
Żywności” oraz uczestnicy w obsłudze konkursu „Działania proekologiczne i prokulturowe w ramach strategii rozwoju obszarów wiejskich”.
Ten ostatni konkurs wpisuje się w Projekt Rozwoju Rolnictwa Ekologicznego w Wielkopolsce i służy jego promocji.
Departament ma na swojej stronie zakładkę Produkty regionalne i tradycyjne, gdzie pod hasłem Produkty tradycyjne z województwa
wielkopolskiego wpisane na Krajową Listę Produktów Tradycyjnych jest informacja, że aktualna lista produktów dostępna jest na stronie
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi www.minrol.gov.pl
Jest też zakładka Przepisy UE dotyczące produktów regionalnych i tradycyjnych, gdzie są podane przepisy unijne i krajowe dotyczące
tematu.. Jest także link do programu MRiRW Poznaj dobrą żywność i informacja o programie.
Departament organizuje rokrocznie konkurs ZŁOTNICKA PREMIUM we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu, Instytutem Biotechnologii Przemysłu Rolno – Spożywczego oraz Wielkopolskim Stowarzyszeniem Hodowców, Producentów i Przetwórców
Świń Złotnickich na najlepszy wyrób z wielkopolskiej wieprzowiny złotnickiej oraz na najlepszego producenta wyrobów z wielkopolskiej
wieprzowiny złotnickiej. Celem konkursu jest zachęcenie firm branży mięsnej do produkcji wysokiej jakości wyrobów w oparciu o wieprzowinę złotnicką oraz wsparcie rozwoju hodowli i tuczu świń ras złotnickich, jako alternatywy dla tuczu masowego.
Wieprzowina złotnicka to znakomity surowiec do wytwarzania wyrobów żywnościowych wysokiej jakości, szczególnie wędlin późno
dojrzewających. Dzięki modzie na tradycyjną żywność wysokiej jakości hodowla świń złotnickich odradza się dziś po latach kryzysu.
26
Główną nagrodą w konkursie jest prawo do oznaczania nagrodzonych wyrobów znakiem „Złotnicka Premium”, jako wspólnym znakiem
towarowym gwarancyjnym oraz korzystanie z efektów działań promocyjnych prowadzonych przez organizatora i jego partnerów w
ramach konkursu. Korzystanie ze znaku „Złotnicka Premium” wiąże się z koniecznością dbania o wysoką jakość wyrobów w zakresie
przestrzegania receptury oraz pochodzenia surowca mięsnego (rasy złotnickie).
Dobrą metodą promocji produktu tradycyjnego jest „Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska”. Jest ona fragmentem Europejskiej Sieci
Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego i powstała po to, by ułatwić konsumentom i turystom odnalezienie oraz spróbowanie lokalnej i
regionalnej żywności w Europie. Pojęcie Kulinarnego Dziedzictwa sprowadza się do wspólnego logo, ustalonych kryteriów uczestnictwa
dla przedsiębiorstw, wspólnego marketingu i działań na szczeblu regionalnym i europejskim.
Głównym celem regionów znajdujących się w Sieci jest promocja rozwoju tradycyjnej i nowoczesnej żywności opartej na lokalnych
zasobach surowców. Regiony realizują działania, które mają na celu promocję i poprawę jakości regionalnej żywności oraz wzmocnienie
regionalnej tożsamości. W obrębie każdego regionu istnieje regionalna sieć zrzeszająca producentów uczestniczących w Sieci - są nimi
m.in. gospodarstwa rolne, zakłady przetwórstwa żywności i restauracje, podkreślające swoje powiązania z regionem.
Do Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska zapraszane są: gospodarstwa rolne, gospodarstwa agroturystyczne, zakłady przetwórstwa
żywności, sklepy i restauracje, które pod szyldem Dziedzictwo Kulinarne Wielkopolska będą oferować wysokiej klasy produkty i dania.
Na oficjalnej stronie internetowej Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego www.culinary-heritage.com znaleźć można informacje o regionach członkowskich oraz przedsiębiorcach zrzeszonych w Sieci, a także o samej Sieci i jej działaniach. Na stronie dostępna
jest również lista Członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska.
Są też pliki do pobrania:
Regulamin Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska
Wniosek o członkostwo w Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska
Oświadczenie w sprawie przetwarzania danych osobowych
Lista Członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska
Mapa Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska
Legenda mapy Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolski
www.produkty-tradycyjne.pl
WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE
W europejskim systemie jakości żywności zarejestrowany jest jeden produkt z woj. zachodnio-pomorskiego: Miód drahimski (2011 r.).
Na Liście Produktów Tradycyjnych MRiRW znajduje się 16 produktów z woj. zachodnio-pomorskiego.
Na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego jest zakładka Wydział Rolnictwa i Rybactwa, która odsyła do
Działu Biuro Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Do zadań Biura Rolnictwa i Rozwoju Wsi, należy m.in. prowadzenie spraw związanych z wnioskami o wpis na listę produktów tradycyjnych.
W zakładce produkt tradycyjny są podstawowe informacje o produkcie tradycyjnym i lista produktów tradycyjnych z województwa
zachodniopomorskiego, gdzie jest wymienionych 16 produktów z częściowym podaniem danych producenta
Jest także link do strony http://www.produkty-tradycyjne.pl/
Nie ma jednak łatwego dojścia do informacji o procedurze zgłaszania produktu na listę.
27
PRODUKTY WEDŁUG KATEGORII
PRODUKTY MLECZNE
Kamiennogórski ser pleśniowy
KaMos Spółdzielnia Mleczarska
58-400 Kamienna Góra
Ul. Towarowa 41
Tel. 75 744 33 21
e-mail: sekretariat.kamos.pl
www.kamos.pl
Ser ma kształt płaskiego cylindra. Skórka jest gładka, czasem na niej nalot pleśni. Smak i zapach ostry, pikantny, pieczarkowy lekko gorzki.
Konsystencja miękka do lekko kruchej. Skórka ma zabarwienie ciemno białe do różowego. Miąższ jest przerośnięty błękitną pleśnią. „Kamiennogórski Ser pleśniowy” stanowi bogate źródło pełnowartościowego białka. Jest bogaty w witaminy z grupy A i B, które wspomagają
pracę układu nerwowego i zwiększają odporność organizmu.
Historia produkcji Kamiennogórskiego sera pleśniowego sięga lat 50. ubiegłego wieku.
W ofercie Spółdzielni Mleczarskiej KAMOS znajdują się śmietany, mleko świeże spożywcze, twarogi, kefiry, maślanki, jogurty.
Spółdzielnia zrzesza około 180 udziałowców. Skupuje mleko od około 350 dostawców z pięciu powiatów: kamiennogórskiego, jeleniogórskiego, wałbrzyskiego, świdnickiego i jaworskiego (ponad 80 wsi).
Sprzedaż: cała Polska, dział handlowy: tel. 75 744 61 00; e-mail: [email protected]
Znak „Jakość Tradycja”
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2010 r.)
Sery krowie „Wańczykówka”
Gospodarstwo agro-ekologiczne Wańczykówka Lucyna i Sylwester Wańczyk
58-405 Krzeszów
Ul. Św. Anny 9
Tel. 75 742 30 76; 605 160 009
„Wańczykówka” to nazwa gospodarstwa ekologicznego położonego w malowniczym krajobrazie Karkonoszy. Produkowane przez
gospodarzy sery są jednymi z najbardziej znanych serów wytwarzanych z niepasteryzowanego mleka krowiego na bazie podpuszczki
naturalnej. Sery charakteryzują się łagodnym smakiem. Formowane są kształty: okrągły, trójkątny i prostokątny. Po uformowaniu trafiają
do solanki na około 24 godziny. Następnie leżakują na drewnianych deskach w chłodnej piwnicy. Wzbogacane są różnymi dodatkami:
orzechami, pieprzem, kozieradką, ziołami, kminkiem, papryką, czosnkiem niedźwiedzim.
Sery prezentowane są na targach, jarmarkach i festynach, na których zdobywają coraz większą popularność.
Sprzedaż: sery sprzedawane są na lokalnych targach, jarmarkach i festynach. Można je także zamówić za pośrednictwem portalu
ekopaczka.pl., przedstawiającego produkty z Dolnego Śląska oraz portalu ekosprzynka.pl. Producenci dowożą zamówione produkty raz w
tygodniu do Wrocławia. Mają już ponad kilkudziesięciu stałych odbiorców, którym dostarczają sery regularnie.
Ser kozi łomnicki
Gospodarstwo ekologiczne „Kozia Łąka” Bożena i Daniel Sokołowscy
Łomnica k. Jeleniej Góry
Ul. Lipowa 3
28
Tel. 48 608 55 45 71; 602 77 93 83
www.kopa.pl
Gospodarstwo położone jest w pobliżu Jeleniej Góry. Stado kóz to obecnie 80 sztuk.
Producenci kontynuują tradycje wytwarzania serów podpuszczkowych w Kotlinie Jeleniogórskiej na Dolnym Śląsku sprzed II wojny
światowej, jak również tradycje kresowe. Ser kozi łomnicki związany jest też z terenami przedwojennej Kozłowszczyzny na pograniczu
polsko-litewskim, gdzie od wieków hodowano kozy i skąd przybyli osadnicy na Dolny Śląsk.
Produkowany z surowego mleka koziego, w różnych wariantach smakowych, z naturalnymi ziołami i przyprawami: z czosnkiem,
czosnkiem niedźwiedzim, czarnuszką, kozieradką, macierzanką, kminkiem. Ser ma delikatny, nieco słony i lekko kwaśny smak. W trakcie
dojrzewania, w ciągu dwóch-trzech miesięcy smak jest coraz ostrzejszy, skórka staje sie twarda i szorstka, a miąższ gładki, sprężysty i
elastyczny, o bogatym aromacie.
Sprzedaż: Sery sprzedawane są w gospodarstwie, w sklepach z żywnością ekologiczną i tradycyjną, także internetowych, takich jak wasz
sklep.pl, sudawia.pl, sery polskie.pl. Sprzedaż bezpośrednia na odbywających się co 2 tygodnie ekobazarach w kawiarni Falanster we
Wrocławiu oraz na liczących się ogólnopolskich festynach, jarmarkach, targach (Ekojarmark we Wrocławiu, Natura Food w łodzi, Polagra
Food w Poznaniu, Regionalia w Warszawie, Festiwal Smaku w Grucznie, Jarmarku Jakubowym w szczecinie, Jarmarku Dominikańskim w
Gdańsku)
Produkty promowane pod marką: „Sery Łomnickie”
„Perła” 2012 w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”- Smaki Regionów”
Gospodarstwo ma certyfikat ekologiczny.
Ser kozi z Kamieńca Wrocławskiego
Gospodarstwo ekologiczne „ U Jasia i Małgosi”, Małgorzata i Jan Wójcik
55-002 Kamieniec Wrocławski
Ul. Kolejowa 43
Tel. 71 318 54 07
Tradycja wytwarzania sera podpuszczkowego, przekazywana z pokolenia na pokolenie, została przywieziona spod Tarnopola. Łagodny,
słodki smak sera jest efektem starannie dobranej paszy dla kóz. Państwo Wójcikowie wytwarzają również inne, nie mniej smaczne, rodzaje
sera z dodatkiem lokalnych ziół
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwie, na odbywających się co 2 tygodnie ekobazarach w kawiarni Falanster we Wrocławiu, w
sklepach internetowych, np. mamczascafe.pl, na jarmarkach i festynach.
Wyróżnienie w finale ogólnopolskiego konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” (2007 r),
Nagroda w konkursie na „Ekoprodukt Dolnego Śląska” (2008 r).
Ser lutomierski
Stanisława Pasternak
Lutomierz 29
Tel. 74 818 13 52
Wędzony ser podpuszczkowy , wyrabiany według tradycyjnej receptury z mleka krowiego. Wędzony w wędzarni wypalanej drewnem
owocowym.
Ser ma słony smak i swoisty zapach, idealnie pasuje do kanapek, sałatek oraz jako przekąska zarówno na zimno jak i na ciepło. Ser produkowany jest bez konserwantów. Mleko do produkcji sera pochodzi z własnego gospodarstwa. W gospodarstwie wytwarzany jest również
ser podpuszczkowy twardy z ziołami. Proces produkcji oparty jest na tej samej recepturze co ser wędzony, z tą tylko różnicą, że ten typ sera
nie jest owędzany i dodana jest do niego mieszanka ziołowa.
Wyrób cieszy się ogromnym zainteresowaniem i znany jest w całym regionie.
Sprzedaż: W gospodarstwie, na targach, jarmarkach i festynach, internetowa ekopaczka.pl, na Ekojarmarku we Wrocławiu organizowanym
dwa razy do roku przez Fundację Ekorozwoju FER
29
Twaróg klinek z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej
Kujawska Spółdzielnia Mleczarska
81-800 Włocławek,
ul. Wysoka 15,
Tel. 54 236-00-61
e-mail:zarzą[email protected]
www.kesem.com.pl
Twaróg ma kształt klinka o barwie od białej do lekko kremowej i smak czysty, lekko kwaśny i niepowtarzalny bukiet smakowo-zapachowy. Produkowany jest z mleka najwyższej jakości dostarczanego przez rolników gospodarujących na terenie Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej.
Charakterystyczna faktura na powierzchni odwzorowuje odcisk chusty serowarskiej. Twaróg jest pakowany ręcznie w pergamin.
Twaróg krajanka z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej
Ma zwartą konsystencję, jednolitą, barwę od białej do lekko kremowej, smak czysty, lekko kwaśny i niepowtarzalny bukiet smakowo
– zapachowy. Produkowany tradycyjną metodą bez stosowania aromatów, barwników czy konserwantów. Do produkcji twarogu wykorzystywane jest mleko od rolników z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, gwarantujących surowiec najwyższej jakości.
Kujawska Spółdzielnia Mleczarska we Włocławku istnieje już ponad 70 lat. Jej założycielami byli właściciele ziemscy z okolic Włocławka
i Aleksandrowa Kujawskiego. Jest jednym z pierwszych zakładów zajmujących się przetwórstwem mleka w Polsce. Twarogi wytwarzane
są wg tradycyjnej, przedwojennej receptury, z mleka od lokalnych rolników, najwyższej jakości. W produkcji stosuje się jak przed 75 laty
chusty twarożkarskie i specjalne prasy do odciskania ziarna twarogowego, dzięki czemu twarogi mają zwartą i jednolitą konsystencję
oraz jedyny w swoim rodzaju bukiet smakowo-zapachowy. Wysoką jakość produktów gwarantuje jakość mleka pochodzącego z czystych
ekologicznie obszarów położonych wśród Gostynińsko-włocławskiego Parku Krajobrazowego.
Sprzedaż: Spółdzielnia ma własną hurtownię, wyroby sprzedawane są na rynku lokalnym i w niewielkim stopniu na ogólnopolskim.
Znakiem „Poznaj Dobrą Żywność”
Nagrody Złotej i Srebrnej Mlecznej Rewii
Naturalne produkty nabiałowe: masło extra, maślanka naturalna, jogurt naturalny, sery
twarogowe, serki smakowe, śmietanka,. serwatka z czarną porzeczką.
PPH Klimeko Bogusław Klimczak
98-220 Zduńska Wola
Dionizów 9,
Tel. 693 923 363; 43 823 29 56
www.klimeko.pl
Produkty wytwarzane w oparciu o tradycyjne receptury, tradycyjnymi metodami, bez
dodatków do żywności „poprawiających” w sztuczny sposób smak, zapach, kolor, konsystencję, trwałość czy wydajność produktów. Nie
dodaje się: konserwantów, stabilizatorów, skrobi, aromatów, barwników, witamin, żelatyny, mączek chleba świętojańskiego czy mleka w
proszku.
Sprzedaż: w sklepach województwa łódzkiego, delikatesach Piotr i Paweł, sklepach z żywnością ekologiczną i tradycyjną w Warszawie, w
sklepach internetowych (biovert.pl, wasz sklep.com.pl; www.prawdziwyrarytas.pl)
Nagroda w konkursie „Nasze Kulinarne dziedzictwo” 2005
I miejsce łódzki Tygiel Smaków 2008 – masło extra
I miejsce w konkursie Łódzki Tygiel Smaków 2011
Hit Polagra Food 2009
30
Bundz, gołka, żentyca
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18266 46 21
[email protected]
Niesolony ser z mleka owczego o kształcie bochna, kremowobiałej barwie, elastycznej strukturze z niewielkimi oczkami i cienkiej, czystej
skórce. Świeży ma gładką, zwartą i elastyczną konsystencję. Jest łagodny w smaku (niekiedy mdły) lub lekko kwaśny.
W kuchni pasterskiej pokruszonego w palcach bundzu używano jako omasty do ziemniaków smażonych na patelni.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (Żentyca, Bundz-2005 r.; Gołka-2008 r.)
Redykołka (Redykawka)
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
Wytwarzane z resztek sera pozostałych po wyrobie oscypków, od kilkuset lat związane z kulturą pasterską podhalańskich górali. Rozdawane dzieciom podczas uroczystych powrotów owiec z wypasu.
Chroniona Nazwa Pochodzenia nr 1176/2009 (2009 r.)
Bryndza podhalańska
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
Pierwszy produkt polski zarejestrowany w KE. Tradycje sięgają XVI w. są związane z kulturą wędrujących wzdłuż Karpat pasterzy włoskich.
Jeden z najbardziej znanych polskich produktów regionalnych. Wytwarzany na Podhalu z mleka owczego lub mleka owczego z domieszką
mleka krowiego od krowy rasy PC, lekko pikantny i słonawy smak, wyrabiany w bacówkach w czasie letniego wypasu owiec.
Chroniona Nazwa Pochodzenia - nr 642/2007 (2007 r.)
Oscypek (Oszczypek).
34-400 Nowy Targ
Ul. Szafarska 93d/7
Tel. 18 266 46 21
[email protected]
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel 608 120 268
Piotr Kohut
31
Tel. 664 928 587
Wędzony ser z mleka owczego (rasa polska górska), lub w 60% z mleka owczego i 40% z mleka krowiego (rasa PC), wytwarzany od
600 lat na Podhalu. Charakterystyczny kształt (wrzecionowaty), są zdobione wypukłymi wzorami – każdy baca ma swój własny. Lekko
kremowa barwa, lśniąca skorka, lekko słonawy smak. Jest twardy i elastyczny. Wytwarzane są jedynie w okresie wypasu owiec – od końca
kwietnia do października.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW ( 2005 r.)
I miejsce na festiwalu oscypka w ramach Tatrzańskich Wici (2005 r.)
„Perła” w Konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” (2005 r.; 2007r.)
Tatrzańsko-Beskidzka Spółdzielnia Producentów „Gazdowie” została utworzona w 2007 r. przez Górali z Podhala, Beskidu Żywieckiego i
Śląskiego w celu zachowania tradycyjnych gospodarstw rolnych w Karpatach zajmujących się szczególnie hodowlą owiec; nawiązuje do
kultury pasterskiej.
Prezesem spółdzielni jest Kazimierz Furczoń, który kultywuje od pokoleń stare zwyczaje i tradycyjny wypas owiec na Podhalu, w bacówkach produkuje produkty regionalne związane z gospodarka pasterską (bundz, oscypki, redykołki, bryndzę i sery krowie – wędzone:
gołki).
Sprzedaż: bezpośrednio u producentów w bacówkach i na „Szlaku Oscypkowym”, na festynach, targach, kiermaszach (Polagra Food,
Europejski Jarmark Produktów Regionalnych w Zakopanem), przez Internet (www.oscypki.pl), do wybranych sklepów w całej Polsce, do
restauracji i hoteli.
Domowy ser parzony z kminkiem
Zakład Przetwórstwa Spożywczego „MILKA”, Breitscheidel Piotr
47-133, Łaziska
Ul. Strzelecka 3
Tel.77 4632473, 501 401 179
Surowcem jest chudy, biały twaróg, kwaśny węglan sodowy, sól i kminek.
Do produkcji sera nie używa się żadnych konserwantów. Homogenizowaną masę serową z wszystkimi dodatkami parzy się gorącą wodą i
intensywnie miesza. Następnie ser się formuje i wlewa do naczynia bądź pakuje się w pudełka. Produkcję kminkowego sera parzonego na
Śląsku rozpoczęto w połowie lat 60.
Sprzedaż: na rynku lokalnym i bezpośrednio u producenta
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2006 r.)
Domowy ser smażony z kminkiem, czosnkiem, bez przypraw
FAN AGRI” S. C. Małgorzata Anderwald i Elżbieta Puzik
47-175 Spórok
Ul. Chrobrego 50
Tel. 77 462 04 05, 77 463 67 84
Ser produkowany z sera twarogowego, poddanego działaniu kwaśnego węglanu sodu, pasteryzowany, z dodatkiem soli kuchennej i
dodatków smakowych (kminku, czosnku).
Do produkcji sera nie używa się żadnych konserwantów. Przekazy ustne i przepisy z początków XX w. mówią o tym, że często twaróg
mieszano z solą kuchenną oraz sodą oczyszczoną i poddawano procesowi gliwienia (dojrzewania) na dużej misce przykrytej płótnem, w
ciepłym pomieszczeniu, zazwyczaj w kuchni blisko pieca.
Po 7-8 dniach ser był przesmażany; na koniec dodawano przyprawy z przydomowego ogródka (szczypiorek cebulę, kminek, czosnek).
Sprzedaż: opolskie, śląskie, dolnośląskie. Hurtownie, małe sklepy (20 hurtowni, ok. 100 sklepów); niewielka sprzedaż do Niemiec.
„Perła w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo”
32
Sery kozie
Rodzinne Gospodarstwo Ekologiczne „Figa”
Mszana 44/2
Tel. 13 433 11 80
www: www.serykozie.pl
Rodzinne Gospodarstwo Ekologiczne „FIGA” z Mszany umiejscowione jest na granicy Beskidu Niskiego i Bieszczad w tzw. Przełęczy Dukielskiej. Gospodarstwo jako główną działalność prowadzi hodowlę kóz (większości rasy karpackiej) oraz przetwórstwo mleka koziego.
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwie, w wybranych sklepach z żywnością ekologiczna i tradycyjna w Krakowie, Rzeszowie, Warszawie, w Warszawie na Bio Bazarze, na kiermaszach, jarmarkach, w centrach handlowych na kiermaszach (Blue City Warszawa, Maximus i
M1 Łódź)
„Perła” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Ser koryciński
Grupa Producentów Sera Korycińskiego
16-140 Korycin
Aulakowszczyzna 12
Tel. 857219335; 694 436 229
Gospodarstwa rodzinne w gminach Korycin, Janów i Suchowola
Cechą wspólną serów korycińskich jest to, że wytwarzane są tradycyjnym sposobem przekazywanym z pokolenia na pokolenie, jednak w
zależności od gospodarstwa różnią się, ponieważ producentki doprawiają go zgodnie z własnymi tradycjami rodzinnymi.
Ser podpuszczkowy ma kształt spłaszczonej kuli, barwę od kremowej do żółto-słomkowej, w zależności od czasu dojrzewania (od 4 dni
do kilku miesięcy). Wyrabiany jest z mleka krowiego niepasteryzowanego. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich serów
nizinnych.
Sprzedaż: sklepy z tradycyjną żywnością w całej Polsce, w sklepie www.ekozakupy24.pl, u producentów, w sklepach sieci Piotr i Paweł.
Chronione Oznaczenie Geograficzne nr 728/2012 (2012 r.)
Ser z Wiżajn
Stowarzyszenie” Macierzanka”
Producenci Sera Podpuszczkowego Wiżajny i Rutka Tartak
Wiżajny
Ul. Suwalska 17A.
Tel. 87 568-85-08; 516 107 004
www.serywizajny.org.pl
W okolicach Wiżajn od pokoleń hodowano bydło mleczne i wyrabiano sery. W lokalnym kulinarnym dziedzictwie na uwagę zasługuje ser
typu szwajcarskiego z Wiżajn, które były poszukiwanym towarem sprzedawanym na jarmarkach. Jesienią 2003 roku za namową władz
powiatowych zwołano zebranie gospodyń z terenu gminy Wiżajny i Rutka Tartak produkujących sery. Dało to zalążek obecnie działającego
stowarzyszenia.
Sprzedaż: województwo, sieci sklepów
Rekomendacja SlowFood
33
„Perła 2005” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Ser podpuszczkowy dojrzewający Wiżajny
Ser podpuszczkowy dojrzewający Wiżajny wytwarzany jest w rejonie Wiżajn i Rutki-Tartak, według receptur przekazywanych od ponad
120 lat. W okresie powojennym produkcja sera odbywała się w spółdzielniach mleczarskich, po 1989 roku powróciła do gospodarstw
domowych.
Sprzedaż: województwo, sieci sklepów
Ser narwiański
Serowarnia Danuty i Leszka Popko
16 – 070 Choroszcz
Kościuki 27
Tel. 85 717 12 55; 504 941 591; 501 521 884
e-mail: narwiań[email protected]
www.narwianskieprzysmaki.eu
Mleko wykorzystywane do produkcji tych serów musi pochodzić z okolic Narwiańskiego Parku Narodowego, najlepiej od krów rasy Polska
Czerwona. Ser narwiański wykonywany jest w oparciu o receptury przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Sprzedaż: w gospodarstwie, lokalnie, województwo
Ser pleśniowy camembert „Słupski Chłopczyk”
Zakład Produkcyjno-Handlowy SER-MILK Kazubscy Sp. Jawna
77-235 Trzebielino
Ul. Zieliń 1
Tel. 59 858 00 16
www. sermilk.dot.net.pl
Mały, rodzinny zakład przetwórczy położony niedaleko Słupska na terenach o małym stopniu uprzemysłowienia tzw. zwanymi „Zielonymi
Płucami Europy”. Mleko pozyskiwane jest od okolicznych rolników firma prowadzącymi tradycyjny chow krów. Właściciele firmy podtrzymują wieloletnią tradycję produkcji sera, wytwarzanego wedle starych oryginalnych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
„Słupski Chłopczyk”- jeden z produktów tzw. Słupskiego Koszyka Regionalnego - zajął pierwsze miejsce w ogólnopolskim konkursie na
Najbardziej Oryginalny Gadżet Miejski
Produkt ma długie tradycje, jego produkcję rozpoczęto w 1921 r.
Logo Słupskiego Chłopczyka nie zmieniało się od początku jego produkcji. Na niebiesko-granatowej etykiecie pokazany jest wizerunek
wędrującego chłopca odzianego w czerwony surdut i czerwony beret. W prawej ręce niesie długi kostur, a w lewej duży krążek sera, na
którym widać taki sam obrazek.
Po wojnie produkcję sera przeniesiono do Bawarii, ale dzięki staraniom władz Słupska, otrzymano licencję na wyrób i w ten sposób po
ponad 60 latach uruchomiono produkcję w mleczarni w Zielini.
ZPH Sermilk, Kazubscy Sp. J. realizuje projekt pt.: „Automatyzacja procesów biznesowych na linii dostawcy -Ser-Milk - odbiorca”, który
uzyskał dofinansowanie w ramach działania 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka.
Sprzedaż: rozprowadzany przez hurtownię Bio Planet; na zamówienie kurierem do sklepów ekologicznych w całej Polsce; dystrybucję
prowadzi także Eko Wyspa; około 30 firm odbiera sery; sklep firmowy w Gdańsku w centrum handlowym Lotnia na Zaspie.
34
WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE
Bryndza podhalańska
(zobacz woj. małopolskie)
Oscypek
Redykołka
Ser welski
Spółdzielnia Mleczarska w Lidzbarku Welskim
Jan Raczyński
13-230 Lidzbark Welski
Ul. Chopina 4
Tel. 23 69 61 531
www.food.com.pl/smlidzbark
Ser jest produkowany od dziesiątków lat przy niezmiennej technologii produkcji, zachowując dziedzictwo kulinarne tego produktu. Jest
cenionym produktem przez konsumentów lokalnych i w całej Polsce.
Sprzedaż: sklepy lokalne i w całej Polsce.
Sieć „Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle”
Mleko zsiadłe, twaróg, ser śmietankowy, śmietana, masło
Mleczarnia Ekołukta Sp. z o. o
14-105 Łukta
Ul. Brzozowa 2
Tel. 89 647 03 21
www.ekolukta.home.pl
Surowiec pochodzi wyłącznie z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych zlokalizowanych na czystych terenach Warmii i Mazur. Cały
proces technologiczny, począwszy od hodowli i żywienia krów, poprzez transport mleka, produkcję i pakowanie, skończywszy na jego
sprzedaży, jest pod ścisłą kontrolą. Produkcja odbywa się tradycyjnymi metodami. Większość czynności takich jak nalewanie, formowanie i
prasowanie masy serowej, krojenie twarogu, formowanie masła, oraz pakowanie wszystkich produktów, wykonywanych jest ręcznie.
Sprzedaż w całej Polsce w sklepach ekologicznych i marketach na stoiskach z ekologiczną żywnością.
Certyfikat produktu ekologicznego.
Mleko zsiadłe mazurskie: wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2008 r.).
Wielkopolski ser smażony
Zakład Produkcji Spożywczej i Handlu Frąckowiak s.j.
62-066 Granowo
Ul. Polna15,
Tel. 61 447 21 61
35
www.frackowiak-sery.pl
TOP S.C. Huszczak, Humerczyk
64 -800 Chodzież Rataje, osiedle Dębowe
Tel. 6728214 35
http://www.topsery.pl/
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
TOP-TOMYŚL
64-300 Nowy Tomyśl
Ul. Kolejowa 33
Tel. 61 44 22 631
http://www.toptomysl.pl/
W odróżnieniu od zarejestrowanych serów górskich wytwarzanych w bacówkach, wielkopolski ser smażony wytwarzany jest według
tradycyjnej receptury w zakładach mleczarskich. Jest to produkt o sięgającej początku XIX wieku tradycji, a jego recepturę, prawdopodobnie przywieźli na ziemie polskie niemieccy i holenderscy osadnicy.
Ser ten jest niezmiernie popularny i ceniony zwłaszcza w Zachodniej Polsce – od Pomorza i Pałuk po Dolny Śląsk.
Aktualnie trzech producentów w Wielkopolsce posiada świadectwa jakości potwierdzające zgodność wytwarzania ze specyfikacją.
Zakład Produkcji Spożywczej i Handlu Frąckowiak powstał w maju 1992 roku, ser wytwarzany jest według starej, rodzinnej receptury.
Sprzedaż: sieci Auchan, Carrefour, Chata Polska (Wielkopolska), Piotr i Paweł, Intermarche. Dystrybucja poprzez hurtownie gł. zachodnia
Polska, Śląsk.
Firma otrzymała wiele nagród m.in.
Certyfikat „DOBRE BO POLSKIE” (2001 r.)
Dyplomy za „Najlepsze wyroby mleczarskie”( 2002, 2003, 2004, 2005 r.)
Certyfikat „Wielkopolska Jakość” (2006 r.)
Złoty Medal MTP Polagra Food (2009 r.)
Perły w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo –Smaki Regionów
Część produktów ma certyfikat rolnictwa ekologicznego
Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego
PRODUKTY MIĘSNE
Kaszanka boleścińska, Kiełbasa boleścińska
36
Masarnia RSP Boleścin
58-112 Grodziszcze
Boleścin
Tel. 74 852 24 67
Produkcję rozpoczęto w latach siedemdziesiątych według receptury pochodzącej z Małopolski, przywiezionej przez nowego kierownika
masarni. W masarni stosowane są tradycyjne metody wyrobu kaszanki, oparte na domowych sposobach, znana jest w całym regionie.
Kaszanka wytwarzana jest według receptury z końca lat 40. z kaszy, podrobów, głowizny. Zawiera tylko naturalne przyprawy: czosnek,
sól, pieprz. Charakterystyczny, tradycyjny smak i zapach wynika z użycia surowca z własnej hodowli trzody w Spółdzielni i tradycyjnego
wędzenia. Kaszanka nadziewana jest w naturalne jelita wieprzowe.
Sprzedaż: w sklepie firmowym w Boleścinie, do okolicznych pensjonatów w powiecie świdnickim, na imprezach okolicznościowych.
„Perła 2008”w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów”.
Salceson zawidowicki, Kiełbasa domowa krucha Zawidowicka, Kiełbasa nożem krojona z
Zawidowic
Masarnia Urbanowski
56-420 Bierutów
Zawidowice 40b
Tel. 71 315 74 23
Wędliny zawidowickie produkowane są w oparciu o receptury wielu kultur i związanych z nimi tradycyjnych przepisów
Kiełbasę wędzi się długo w dymie z drzewa liściastego na ciemny, brązowy kolor, czemu zawdzięcza również swój wspaniały aromat.
Słonina Marynowana z Niemczy, Mięso w kawałkach Niemczańskie Domowe, Przysmak
Wołyński z Niemczy, Kiełbasa Galicjanka z Niemczy, Szynka Niemczańska, Kiełbasa Wołyńska
Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Mięsno-Garmażeryjnego „Galicja”
58-230 Niemcza
Ul. Ogrodowa 6
Tel. 74 837 69 26
Przysmak wołyński z Niemczy
Na ten specjał składa się kilka rodzajów mięsa wieprzowego w odpowiednich proporcjach: karkówka, łopatka, polędwiczki, boczek i
podgardle. Ma barwę, smak i zapach charakterystyczny dla mięsa tuszonego (duszonego w odpowiedniej temperaturze na patelni pod
przykryciem), z wyraźnym aromatem naturalnych przypraw: cebuli, ziół, czosnku i pieprzu. Nie zawiera konserwantów. Przysmak wymyślony został przez rodzinę Matusewiczów, którzy przyjechali do Niemczy z powiatu Równe na Wołyniu i którzy od pokoleń specjalizują się
w przetwórstwie i konserwacji mięsa.
Kiełbasa niemczańska
Kiełbasa ma postać pętek z końcówkami zamkniętymi drewnianymi szpilkami. Po przekrojeniu plastry mają barwę różową z nielicznymi białymi oczkami tłuszczu i galaretką o barwie bursztynowej. Sporządza się ją z różnych gatunków mięsa, rozdrabnianych na różnej
wielkości sitkach. Konsystencję ma miękką i jędrną, a skórkę pomarszczoną. Widać przez nią ziarna pieprzu oraz kawałki mięsa. Powierzchnia kiełbasy jest sucha i czysta, a naturalna osłonka ściśle przylega do farszu. Smak charakterystyczny dla kiełbasy wędzonej drewnem
olchowym, z wyraźnie wyczuwalnym zapachem czosnku i innych przypraw.
Słonina marynowana z Niemczy
To prawdziwy rarytas o finezyjnym smaku, wytwarzany według tej samej receptury od ponad 80 lat. Przyrządzana jest z kilku warstw
słoniny, marynowanej najpierw na sucho w specjalnie sporządzonej marynacie, a następnie na mokro. Sposób i skład marynat oraz czas
marynowania stanowią ściśle przestrzeganą tajemnicę producenta. Zamarynowana słonina układana jest warstwami w hermetycznych
pojemnikach, każdą warstwę przekłada się naturalnymi przyprawami ziołowymi i dodatkami. Po wyjęciu ma kształt prostopadłościanu i
stałą, łatwą do smarowania konsystencję. W przekroju widać drobinki zmielonych przypraw.
Szynka wieprzowa niemczańska
Szynka niemczańska bez kości ma zapach charakterystyczny dla wyrobów peklowanych w solance i parzonych, wyczuwa się wyraźny
aromat wędzenia. Jest ręcznie formowana i wiązana przędzą. Do jej produkcji wykorzystywane jest mięso pochodzące tylko z młodych i
świeżych półtusz. Historia wytwarzania tej szynki sięga ubiegłego stulecia, recepturę przywiozła z Wołynia rodzina Matusewiczów.
Kiełbasa „Galicjanka” z Niemczy
Kiełbasa ma lekko słony smak, z wyczuwalnym dodatkiem odpowiednio dobranych przypraw. Kiełbasa ma kształt pętek z naturalnych
jelit, wypełnionych farszem z różnych rodzajów mięsa wieprzowego, dobranego w różnych proporcjach i przepuszczanych na sitach o różnej wielkości oczek. Końcówki pęt zamykane są drewnianymi szpilkami. Pęta mają równo pomarszczoną skórkę, która przylega do farszu.
Mięso ma barwę od różowej do ciemnoróżowej, a tłuszcz – od białej do różowej. Kiełbasa wędzona jest przy użyciu drewna olchowego.
Receptura także jest własnością rodziny Matusiewiczów.
37
Mięso w kawałkach niemczańskie domowe
Ten wyjątkowy specjał ma charakterystyczny smak i zapach pieprzu, czosnku i ziół. Po procesie peklowania mięso z łopatki, karczku,
polędwiczek i boczku zyskuje doskonały aromat i zdecydowany różowy kolor. Następnie jest ręcznie krojone na duże kawałki i wkładane
do szklanych słoików, a potem poddawane procesowi pasteryzacji. Okres przydatności produktu do spożycia wynosi 6 miesięcy.
Sprzedaż: w sklepie firmowym przy zakładzie w Niemczy, w wybranych sklepach woj. np. w Bielawie i we Wrocławiu.
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRIRW (2011 r. i 2012 r.)
Biała Kiełbasa w Słoiku, Kiełbasa w słoiku z naturalną galaretką
PHUP Rolmięs sp. jawna
Maciej Zdziarski Wincenty Zdziarski
Łabiszyn - wieś 32 a
89 - 210 Łabiszyn
Tel. 52 38 44 581; 605 273 981
www. sklep.rolmies.pl
http://www.rolmies.pl
PHUP „Rolmięs” sp. jawna powstała 1 marca 1991 roku. W 2002 roku firma otrzymała certyfikat AGRO BIO TEST oraz atest EKOLAND i
została pierwszą w Polsce masarnią ekologiczną. Mięso do produkcji kiełbasy pochodzi wyłącznie od tuczników rasy złotnickiej pstrej,
które pochodzą z gospodarstw ekologicznych. świnia złotnicka pstra jest tradycyjną, starą rasą polską, od początku hodowaną w czystości
rasy, o wyjątkowo wysokiej jakości mięsa, przy dużej zawartości tłuszczu w tuszy.
Do produkcji „Białej Kiełbasy w Słoiku” używa się najwyższych klas mięsa. Produkcja odbywa się bez użycia środków podnoszących wydajność, polepszających wygląd i wpływających na przedłużenie okresu przydatności do spożycia.
Wysoka wartość odżywcza i zdrowotna produktów jest wynikiem stosowania ekologicznych metod na wszystkich etapach hodowli i
produkcji wędlin. Hodowla zwierząt wykorzystywanych do produkcji odbywa się tylko w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych.
Sprzedaż: produkty trafiają głównie do wyspecjalizowanych sklepów z tzw. zdrową żywnością, posiadają swoje 3 sklepy, w tym 1 mobilny
jeżdżący po okolicznych rynkach. Na miejscu jest również sklep przyzakładowy. Sklep internetowy. Udział co sobotę na 2 ekologicznych
bazarach w Warszawie (BioBazar) oraz w Poznaniu (Zielony Stragan). Dodatkowo wystawiają się na lokalnych imprezach kulinarnych jak
Święto Śliwki, festiwal Smaku Gruczno, Poznań.
Certyfikat produktu ekologicznego.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2007 r)
Inne produkty tradycyjne
Szynka wielkanocna, Leberka (liberka) - pomorska wątrobianka, Winerki, Knobloszka, Blutka - nazwa czarnego salcesonu.
Skład wędlin jest tak dobrany, aby nie stosować żadnych chemicznych konserwantów lub sztucznych wypełniaczy. Wędzenie ekologicznych wędlin odbywa się w tradycyjny sposób, tj. w dymie z drewna olchowego bez kory w czasie od 12 do 72 godzin w zależności od
wyrobu. Zakład stosuje zasady dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) i dobrej praktyki higienicznej (GHP) oraz system HACCP.
Promocja na targach produktów ekologicznych i tradycyjnych w Polsce i zagranicą.
Sklep internetowy www.sklep.rolmies.pl, sklepy ekologiczne cała Polska
Baleron Nadwieprzański, Boczek Nadwieprzański, Szynka nadwieprzańska, Kaszanka
„Nadwieprzanka”, Kiełbasa nadwieprzańska, Polędwica nadwieprzańska, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Baranowie
38
24-105 Baranów
Ul. Spółdzielcza 1
Tel. 81 883-40-23
W 1948 roku powstała na terenie Baranowa gminna spółdzielnia „samopomoc chłopska”. Miała ona na celu zrzeszenie istniejących już
szynkarzy i rzeźników a także współpracę z rolnikami. Wędliny nadwieprzańskie są wyłącznie związane z miejscowością Baranów nad
Wieprzem, gdyż są produkowane tylko w tutejszej masarni. Surowce używane do ich wytwarzania pochodzą wyłącznie z terenu gminy
Baranów.
Sprzedaż: w sklepie przy GS oraz w kilku sklepach w Lublinie i okolicy, sklep internetowy EkoSpecjały, e-mail: biuro@ekospecjały.pl,
www.ekospecjaly.pl
Wymieniany na stronie Klaster Restauratorów i Hotelarzy www.krih.pl
„Perła 2009” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów
W trakcje certyfikacji do Znaku „Jakość Tradycja”
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych (2008 r.)
Wędzonki szadkowskie
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Szadku
Masarnia
98-240 Szadek
Ul. Sieradzka 18
Tel. 43 82 15 781
Masarnia produkuje około 50 gatunków wyrobów wędliniarskich i podrobowych. Producent nie stosuje żadnych ulepszaczy. Wędzenie
odbywa się w tradycyjnej wędzarni, w dymie z drzewa dębowego, olszowego i jałowca oraz drewna drzew owocowych z okolicznych
sadów. Stosowane są naturalne przyprawy. Mięso pochodzi ze świń hodowanych przez okolicznych rolników, które karmione są naturalnymi paszami, głównie przetwarzanymi z ziarna w miejscowych młynach i mieszalniach.
Sprzedaż: kiermasze, imprezy okolicznościowe, sklepy lokalne, sklep internetowy www.produktyregionalne.eu
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2010 r.
Kiełbasa bilska
Masarnia z Ubojnią Alina Kowalska
97-330 Sulejów,
Bilska Wola, Kolonia
Tel. 44 61595 59
www.masarniakowalscy.pl
Kiełbasa, wytwarza w sposób tradycyjny, przekazywany z pokolenia na pokolenie. Peklowane pokrojone na kawałki mięso kl. I z łopatki i
szynki jest peklowane na mokro w zalewie z dodatkiem ziół. Po wędzeniu kiełbasa jest obsuszana. Do produkcji kiełbasy bilskiej wykorzystywany jest surowiec z trzody ras krajowych, karmionych w paszami naturalnymi bez GMO w gospodarstwach przestrzegających zasad
Dobrej Praktyki Rolniczej i Dobrej Praktyki Hodowlanej.
Sprzedaż: w sklepie przyzakładowym oraz w sieci sklepów w Piotrkowie Trybunalskim, Bełchatowie, Sulejowie, Rozprzy.
Masarnia Roku 2009/2010 w Plebiscycie EURO-PARTNER Łódź
Jordanowska kiełbasa jałowcowa
„AR-KOS”. Masarnia Lucyna i Piotr Korwin-Kochanowscy
39
95-060 Brzeziny
Wieś Jordanów nr 45
Tel.: 46 874 36 42
Rodzinna firma wytwarzająca tradycyjne wędliny, takie jak wędzona kiełbasa jordanowska, jordanowska kiełbasa jałowcowa, szynka
starowiejska, polędwica starowiejska, paróweczki specjał. Jordanowska kiełbasa jałowcowa, wędzona w tradycyjnej wędzarni, opalanej
bukowym i olchowym drewnem z dodatkiem jagód jałowca.
Sprzedaż: lokalnie, województwo
„Perła 2008” w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów”.
Kiełbasa lisiecka
Zakład Masarski Stanisława Mądrego
32-060 Liszki
Nowa Wieś Szlachecka 77
Tel. 12 270 25 42
www.zakladmasarski.w.interia.pl
Udokumentowane źródłami historycznymi tradycje masarskie podkrakowskich gmin Liszki i Czernichów sięgają początku XVII w. Kiełbasa
wieprzowa, grubo krojona, wyrabiana ze szlachetnych części mięsa, z aromatycznymi przyprawami. Naturalnie wędzona w tradycyjnych
wędzarniach, opalanych drewnem z drzew liściastych – zwłaszcza owocowych.
Po 1945 powstał zakładzie wędliniarskim Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, który przez 50 lat produkuje tradycyjną „kiełbasę
lisiecką” . Z inicjatywy Stanisława Mądrego powstało konsorcjum producentów „kiełbasy lisieckiej” (2004 r.), do którego należy 10 producentów kiełbasy lisieckiej.
Laureat „Małopolskiego Festiwalu Smaku”
„Perły 2003” w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo za najlepszy polski regionalny produkt żywnościowy (2003 r.)
„Perła 2006” w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo za najlepszy polski regionalny produkt żywnościowy (2006 r.)
Nominacje Marszałka Województwa Małopolskiego do tytułu „Polski Producent Żywności” (2005, 2006 2007 r.)
Sprzedaż cala Polska, sklepy z tradycyjną żywnością, Specjał Wiejski, ekozakupy24.pl, sieci ALMA, PIOTR I PAWEŁ, TESCO, BOMI
Tytuł „Polski Producent Żywności” (2005 r.)
Wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2005 r.)
Chronione Oznaczenie Geograficzne nr 918/2010 (2010 r
Jagnięcina podhalańska
34-406 Leśnica
Ul. Polna 33
Tel. 182656498
Kazimierz Furczoń
Tel. 608 120 268
Piotr Kohut
Tel 664 928 587
Tuszki jagniąt mlecznych rasy cakiel podhalański, polska owca górska i polska owca górska odmiany barwnej. Rejon hodowli obejmuje
zachodnią część Karpat, gdzie od wieków hodowano owce.
40
Sprzedaż na zamówienie
Kaszanka szydłowiecka z wątróbką w kostkę krojoną
P.P.U.U.H. Bekon
26-500 Szydłowiec
ul. Słoneczna 18
Tel. 501 460 649
Wyrób produkowany wg starych tradycyjnych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Do produkcji używane jest mięso
przede wszystkim z własnej ubojni, żywiec jest kupowany od rolników indywidualnych z okolic Szydłowca. Do produkcji wędlin używane
są tylko przyprawy naturalne takie jak: sól, pieprz naturalny, pieprz ziołowy, cebula, czosnek, cukier, ziele angielskie, liść laurowy, gorczyca,
kolendra i wiele innych. Zakład jest małym zakładem rzemieślniczym. Produkcja jest niewielka.
Wpisany na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2010 r.)
Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsza
Kiełbasa staropolska – szydłowiecka
Jednym ze specjałów wyrabianych na tych terenach była Kiełbasa staropolska szydłowiecka. Kiełbasa ta produkowana jest z mięsa
wieprzowego od szynki, pokrojonego nożem w kostkę, a także z golonki.
Pasztet domowy – szydłowiecki
Pasztet obok innych wyrobów mięsnych był w Szydłowcu i okolicach bardzo rozpowszechnionym produktem. Wyrabiany był z trzech
rodzajów mięsa: wieprzowego, wołowego i drobiowego co stanowi do dnia dzisiejszego charakterystyczna cechę tego wyrobu.
Kiełbasa szydłowiecka pieczona z oczkiem
Tradycyjna kiełbasa produkowana była z mięsa rozdrobnionego, co stanowi po dzień dzisiejszy cechę charakterystyczną wszystkich kiełbas
szydłowieckich. Upodobania kulinarne mieszkańców regionu szydłowieckiego nie zmieniły się po dzień dzisiejszy, o czym świadczy
wykorzystywanie dawnych przepisów przekazywanych przez kolejne pokolenia mieszkańców. Kiełbasę szydłowiecką pieczoną z oczkiem
produkuje się z mięs pochodzących ze świń naturalnego chowu. Dzięki odpowiednim przyprawom oraz wędzeniu dymem z drewna
olchowego, kiełbasa charakteryzuje się niepowtarzalnymi walorami smakowymi niezmiennymi od lat.
Sprzedaż: lokalnie, województwo, sieci sklepów
Polędwica kurpiowska
Anmark - Tradycyjne wyroby
07-214 Pniewo
Lutobrok 3
Tel. 503 913 203
Tel. 22 741 79 17
Polędwica Kurpiowska jest tradycyjną potrawą mieszkańców Puszczy Białej. Charakteryzuje się przyjemnym zapachem wędzonki. Ma wyborny smak, jest soczysta i delikatna, lekko słona z wyczuwalnym posmakiem przypraw. Jest przygotowywana z bardzo chudej polędwicy
i wędzona na drewnie olchowym, w drewnianej, olchowej wędzarni.
Wpisana na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2008 r.)
41
Polędwiczki wędzone podsuszane
Polędwiczki wędzone podsuszane wpisane na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2007 r.)
I miejsce w „Naszym Kulinarnym Dzidzictie” 2007
I miejsce w „Naszym Kulinarnym Dzidzictie” 2008
Sprzedaż: lokalnie i na warszawskim rynku.
Krupnioki z Górek, Leberwurst drobno mielony z Górek / wątrobianka z Górek, Leberwurst grubo mielony z Górek / pasztetowa z Górek, Salceson biały z Górek /presswurst
biały z Górek, Salceson ozorkowy z Górek /presswurst ozorkowy z Górek, Żymloki z Górek
/ Bułczanka z Górek
UBÓJ, Przetwórstwo i sprzedaż wyrobów własnych
Mięso-Wędliny, Róża Blach, Norbert Blach, Robert Blach, Spółka cywilna
46-017 Górki
Ul. Opolska 25
Tel. 77 474 84 01
Tel. 77 474 84 01
http://www.agrinpol.pl/mieso_wedliny_gorki
Działalność w postaci ubojni prowadzona jest od 1948 r. Zachowano ciągłość działalności gospodarczej i od 1991r. działalność prowadzona jest w Górkach w obecnej postaci: ubój, przetwórstwo, sprzedaż. Produkcja zgodnie z wieloletnią tradycją rodzinną.
Zakład jest przystosowany do wymogów obowiązujących w UE
Planowane rozszerzenie działalności gospodarczej o promocję produktów tradycyjnych, jakie wytwarzają do 40 lat według starych
receptur, planują zebranie odtworzenie kolejnych przepisów. Receptury z Górek pochodzą od pierwszego właściciela masarni (ok.1930 r),
a wyroby wykonywane są zgodnie wypracowanymi przez niego proporcjami i metodami
Dźwignią finansową były kredyty preferencyjne z ARiMR zaciągnięte w 2000 roku, które pozwoliły całkowicie zmodernizować zakład
przystosowując go do wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej.
Sprzedaż: w sklepie firmowym i na rynku loalnym
Kiełbasa pradziada
ZM „Jasiołka”
38-450 Dukla
Ul. Nadbrzeżna 1
www.jasiolka.com
W kiełbasie tej zastosowano oryginalne połączenie tzw. grubo rozdrobnionego mięsa szynkowego i wieprzowej wątroby, dzięki czemu
po przekrojeniu wędliny widać wyraźnie mozaikę mięsa i wątroby. Wyrabiana jest według receptury rodzinnej wytwórcy, przekazywanej
przez przodków – masarzy. Mięso rozdrabnia się i miesza z naturalnymi przyprawami. Nie są stosowane żadne dodatki chemiczne. Kiełbasa wędzona jest w sposób tradycyjny, w komorze opalanej zrębkami drewna bukowego i olchowego
„Perła-2006´w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo.
Kiełbasa swojska krajana
Kiełbasę swojską krajaną wytwarza się jak dawne wyroby wędliniarskie, bazując na starych recepturach. Wędzi się ją w tradycyjnej
wędzarni z wykorzystaniem zrębków drewna, a dym wędzarniczy nadaje jej niepowtarzalny smak i aromat. Kiełbasa ta została nazwana
42
kiełbasą swojską krajaną ze względu na domowy sposób jej przygotowania, w tym wykorzystanie dwóch trzecich mięsa krojonego
ręcznie.
Kiszka kaszana regionalna
Kiszka kaszana regionalna dukielska parzona jest w tradycyjnym kotle. Charakteryzuje się wyjątkowym smakiem zarówno na zimno, jak i
na gorąco.
Kiszka pasztetowa dukielska
Kiszka pasztetowa dukielska wytwarzana jest na podstawie dawnych receptur dostępnych na dukielszczyźnie. Wyjątkowe walory
smakowo-zapachowe uzyskane dzięki zastosowaniu odpowiedniej mieszanki przypraw, wpływają na duże zainteresowanie produktem.
Kiszka pasztetowa dukielska odznacza się gładką strukturą i konsystencją, dzięki której może być krojona w plasterki lub rozsmarowywana
w zależności od potrzeb.
Pasztet zapiekany
Pasztet pieczony w tradycyjnej wędzarni charakteryzuje się wyjątkowym smakiem i niezapomnianym aromatem.
Salceson Dukielski
Salceson wytwarzany był na terenach dukielszczyzny od pokoleń. Jego wyjątkowość zauważalna jest już po przekrojeniu, kiedy to dostrzec
można mozaikę utworzoną z dużych kawałków mięsa, pochodzących z różnych elementów tuszy wieprzowej (barwa mięsa od jasnoróżowej do ciemnoczerwonej), połączonych naturalną galaretką bez stosowania żadnych dodatkowych substancji zagęszczających i żelujących
„Perła 2008” w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Certyfikat produkcji ekologicznej
Sprzedaż: sklep firmowy, auto-sklep na Podkarpaciu, zamówienia telefonicznie, mailowo, sieci sklepów z żywnością ekologiczna i tradycyjna w całej Polsce, w delikatesach Alma, na kiermaszach, targach, w sklepie firmowym w Dukli.
Golonka podkarpacka z Pilzna
Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego „TAURUS” Sp. z o.o. w Pilźnie
Ul. Legionów 58
Tel. 14 67 06 130
www.stan-taurus.com.pl
Golonka jest tu produkowana według własnej, tradycyjnej receptury. Tajemnica smaku tkwi już w surowym mięsie, które pochodzi ze
świń hodowanych w ekologicznych, czystych warunkach wiejskich zagród okolic Pilzna, a także w technologii produkcji polegającej na
zastosowaniu odpowiednich przypraw i tradycyjnych metod wytwarzania.
Kaszanka wiejska pilzneńska
Receptura produkowanej obecnie kaszanki wiejskiej pilzneńskiej niewiele różni się od wyżej opisanej; zamiast bułki w mleku namoczonej
dodaje się kaszę jęczmienną ugotowaną, a krew ze względów higienicznych jest wcześniej sparzona. Te różnice dokładnie trafiają w smak i
wygląd kiszki, do jakiej przyzwyczajeni są od dziesiątków lat mieszkańcy Pilzneńszczyzny
Kiełbasa swojska pilzneńska
Tradycja produkcji przekazywana z ojca na syna. „Po staremu”, z wykorzystaniem dawnej receptury, produkowana jest właśnie kiełbasa
swojska pilzneńska, zachowując to, co najistotniejsze: do produkcji wykorzystuje się świeże, ciepłe mięso z wybranych tuczników z dodatkiem przypraw naturalnych i czosnku, nie stosuje się konserwantów chemicznych, proces obróbki termicznej jest jak dawniej prowadzony
w wędzarni opalanej drewnem
43
Salceson wiejski pilzneński
Według pochodzącego z XIX w. przepisu. Technologia produkcji pozostała niezmieniona do obecnych czasów; zawsze wszystkie składniki
są wstępnie gotowane, rozdrabniane, mieszane z naturalnym przyprawami i nadziewane w naturalne osłonki.
Szynka biesiadna pilzneńska
Tradycyjna technologia produkcji szynki biesiadnej. Szynkę biesiadną robi się z całej szynki wieprzowej z golonką i nogą bez usuwania
kości, nakłuwa mięśnie i wprowadza do wnętrza sól peklującą, następnie moczy w solance, przekładając codziennie, aby się lepiej upeklowała. Następnie wędzi się dymem z drzewa olchowego, aby nabrała pięknego złocistego koloru.
Szynka swojska pilzneńska
Produkcja szynki według przepisu z roku 1885.
Przepis ten, w prawie niezmienionej formie, stosuje się dziś w produkcji szynki swojskiej pilzneńskiej. Różni się ona od innych szynek,
obecnie produkowanych tym, że robiona jest z jednego kawałka mięsa moczonego w solance, przed wędzeniem ręcznie sznurowanego. W
procesie produkcji wykorzystywana jest wiedza i praktyka, zdobywane przez wiele lat w Pilźnie i okolicach przy tzw. świniobiciu i wyrobie
szynek domowym sposobem.
Gołąbki pilzneńskie
Potrawy z kapusty należały do bardziej popularnych na Podkarpaciu, w tym także na ziemi pilzneńskiej. Charakterystyczną cechą gołąbków pilzneńskich jest zalecane opiekanie w piekarniku bezpośrednio przed podaniem.
Pierogi z mięsem pilzneńskie
Przepis na pierogi z mięsem od dawna znany jest gospodyniom domowym w Pilźnie i okolicy. W Pilźnie pierogi z mięsem produkowane są
z nadzieniem z mięsa wołowego pochodzącego z młodego bydła hodowanego na ekologicznie czystych terenach Pogórza Ciężkowickiego.
Sprzedaż: hurtowania, sklep firmowy, bary firmowe, sklepy i sieci sklepów, w sklepach firmowych na Podkarpaciu, w barach firmowych
„Taurus” w sklepach Krakowskiego Kredensu, na targach, festynach, kiermaszach, w sklepach Społem w Warszawie
Certyfikowany Producent Żywności Ekologicznej
Złoty medal ECOLIFE 2006
Znak „Teraz Polska”
Znak „Poznaj Dobrą Żywność” 2011
Polski Producent Żywności 2007, 2012
„Perła 2008, 2010, 2011” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Ceertyfikat Agrolinia 2008
13 produktów wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW
Golonka w słoju z Górna
Zakład Mięsny SMAK-GÓRNO
36-051 Górno 104
Ul. Centralna 4
Tel. 17 772 87 15; 723 979 409
www.smakgorno.pl
Golonka w słoju produkowana w Górnie jest oparta na starej recepturze przekazywanej z pokolenia na pokolenie, posiada specyficzny i
44
delikatny smak, choć nie zawiera wyszukanych przypraw. Zawdzięcza go surowcowi pochodzącemu od zwierząt z chowu tradycyjnego,
czyli tuczników z gospodarstw indywidualnych położonych w czystym ekologicznie środowisku. Z tych też względów wyrób ten jest
zdrowy oraz wyjątkowy i niepowtarzalny w smaku.
Projekt EU – „Budowanie świadomości marki Podkarpackie Skarby”
Kiełbasa sucha pieczona z Górna
Produkt uzyskany z wysokiej klasy surowca wieprzowego, bez dodatków zamiennikowych oraz konserwantów. Jedynym konserwantem
jest wysoka temperatura. Produkt o zwiększonej trwałości.
Produkcja kiełbasy suchej pieczonej z Górna jest oparta na starej recepturze przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Wyrób posiada
specyficzny i delikatny smak, choć nie zawiera wyszukanych przypraw. Swój wyjątkowy smak zawdzięcza surowcowi pochodzącemu od
zwierząt z chowu tradycyjnego, czyli tuczników z gospodarstw indywidualnych położonych w czystym ekologicznie środowisku
Kiełbasianka z Górna
Smak charakterystyczny dla kiełbasy wiejskiej, szczególnie zaraz po otwarciu słoika. Barwę szarą wypieczonego mięsa kiełbasianego
uzyskuje się przy stosowaniu zwykłej soli kuchennej. Nie stosuje się tzw. peklosoli, czyli soli z dodatkiem nitrytów, które powodują zachowanie czerwonej równomiernej barwy mięsa i kiełbas, nawet po obróbce termicznej.
Wiejska pieczona z Górna
Kiełbasa wiejska pieczona z Górna jest wytwarzana w oparciu o starą recepturę przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Charakteryzuje
się specyficznym i delikatnym smakiem, który zawdzięcza surowcowi pochodzącemu od zwierząt z chowu tradycyjnego.
Schab tradycyjny z Górna
Tradycyjny smak zawdzięcza surowcowi pochodzącemu od zwierząt z chowu tradycyjnego.
Boczek pieczony z Górna
Produkt uzyskany z wysokiej klasy surowca wieprzowego, bez dodatków zamiennikowych oraz konserwantów. Jedynym
konserwantem jest wysoka temperatura i dym wędzarniczy. Produkt o zwiększonej trwałości.
Studzienina z Górna
Przeźroczysta substancja z wyraźnie widocznymi kawałkami gotowanego mięsa i elementów mięsno-skórkowych wytwarzana według
dawnych receptur.
Szynka tradycyjna z Górna
Smak szynki tradycyjnej z Górna zawdzięczamy surowcowi pochodzącemu od zwierząt z chowu tradycyjnego.
Boczek w słoju w Górna
Dzięki starej tradycyjnej metodzie wytwarzania produktów wędliniarskich przekazywanej z pokolenia na pokolenie, a także tradycyjnej
metodzie chowu trzody chlewnej na terenach Pogórza Karpackiego, zachował się wyjątkowy smak zapach boczku pieczonego.
Pasztet w słoju tradycyjny z Górna
Smak charakterystyczny dla pasztetów z wyczuwalnymi przyprawami. Barwa od jasno beżowej do szarej z charakterystycznymi drobinkami zmielonych przypraw.
Sprzedaż w 10 sklepach firmowych i około 500 placówkach handlowych na terenie Podkarpacia, Lubelszczyzny i Małopolski; sklep
45
firmowy, przedstawiciele, sieci sklepów.
Lider Województwa Podkarpackiego
Przedsiębiorstwo Fair Play 2003, 2004, 2005, 2006,2007
Agro Polska 1998, 2003, 2006
Smaczne bo podkarpackie 2002, 2005, 2006,2007
Nasze dobre podkarpackie 2004, 2005, 2006,2007
Lider Jakości Żywności 2005
Targi Specjał 2002, 2003, 2004, 2005, 2006,2007
Wiarygodna Firma 2006
Targi “Mięso, Wędliny”Warszawa 2006
Targi POLAGRA 2007
10 produktów Firmy ZM SMAK-GÓRNO Sp. Z o.o. wpisanych jest na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW, 7 produktów ma
certyfikat „Jakość Tradycja”.
Kiełbasa markowska
Zakład Uboju i Przerobu Mięsa
Jan Fołta
37-120 Markowa 409
Tel. 17 226 55 57
www.markowska.pl
Tradycyjne wyroby wędliniarskie, zakład powstał w 1989 r na bazie gospodarstw rolnego. Zakład spełnia wszystkie wymogi UE związane
z produkcją wędlin, jednak produkcja odbywa się według dawnych receptur, w sposób tradycyjny.
Marka „Markowska” nadana uchwała gminy
„Perła 2004” i „Perła 2012” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo- Smaki Regionów.
Certyfikat „Niepowtarzalny Smak”
Przysmak zapiekany markowski
Szynka wiejska markowa
W metodzie produkcji szynki wiejskiej markowskiej nie zmieniło się wiele – jak dawniej jest marynowana, a następnie wędzona w
tradycyjnych wędzarniach opalanych drewnem, a następnie parzona.
Sprzedaż: Sprzedaż poprzez hurtownie (Łódź, Kielce, Szczecin, Gorzów Wlkp., Poznań, Kołobrzeg, Tarnobrzeg, Rzeszów, Warszawa x3,
Sandomierz, Koszalin, Wrocław) , sklepy: na Podkarpaciu, Śląsku, Lubelszczyźnie, ponad 140 sklepów, do których jest dostarczany towar
możliwa wysyłka na zamówienie; na jarmarkach np. Jarmark Kasztelański Zamość, Jarmark Jagielloński – Lublin; Kraków, Czeladź. Część
w sprzedaży bezpośredniej na miejscu, wielu klientów regularnie dokonuje zakupów.
Złoty Medal PolAgra Poznań 2012i.
Najlepszy Produkt Woj. Podkarpackiego 2012
Kiełbasa swojska wąchocka hycowana
Paweł Nowak
Zakład Wyrobów Wędliniarskich
27-215 Wąchock
46
Ul. Kościelna 12
Tel. 41 271 50 73
http://www.wedlinyzwachocka.pl/
Do przygotowania kiełbasy wykorzystuje się mięso wieprzowe i wołowe oraz cielęce. Mięso peklowane jest samą solą i układane w
kamiennych peklowniach. Dodaje się przyprawy: świeży czosnek i pieprz naturalny. Kiełbasa wędzona jest gorącym dymem z drewna
olchowo – dębowego przez ok. 2 godziny. Po ostudzeniu ponownie umieszczano w wędzarni na 2-3 godziny, aby ją podsuszyć czyli
„hycować”.
(Surowiec spod Piotrkowa Trybunalskiego rasa świń duńska i holenderska).
Salceson ozorkowy wiejski
Kiełbasa biała parzona z Wąchocka
Tradycje wędliniarskie i rzeźnicze w Wąchocku sięgają czasów przedwojennych. Zgodnie z przepisem przekazywanym z pokolenia na
pokolenie w Wąchocku do przygotowania kiełbasy białej wykorzystywano mięso wieprzowe i wołowe. Mięso peklowane jest samą solą
kamienną i umieszczane w kamionkowych peklowniach w chłodnych, ziemnych piwnicach.
Polędwica tradycyjna z Wąchocka
Marynowanie mięsa trwa około 10-14 dni. Po wyjęciu z marynaty mięso odsącza się na drewnianych kratkach, dzieli na dwie części, na
końcu każdej wiąże pętelkę do zawieszenia w wędzarni. Wędzi się dymem z drewna drzew liściastych, najczęściej dębowego przez 1 do
1,5 godziny.
Szynka sznurowana Wąchocka
Sprzedaż: 7 sklepów firmowych w województwie (Starachowice, Skarżysko Kamienna)
Sieć Dziedzictwo Kulinarne Świętokrzyskie
Szynka Dylewska Dojrzewająca
Kalinówka - Wzgórza Dylewskie
14-100 Ostróda
Pietrzwałd
Tel. 48 660 528 359
e-mail [email protected]
www.wzgorza-dylewskie.pl
Szynka Dylewska powstaje w rocznym procesie dojrzewania-najpierw leży w solance i mieszance ziół, po czym schnie, na koniec jest
przewędzana zimnym dymem, następnie dojrzewa.
Włosi, czy Hiszpanie mówią, że jest bardziej aromatyczna od hiszpańskich Serrano, czy włoskich Prosciutto,
Szynka zwyciężyła kilka konkursów kulinarnych i jest rozpoznawalna wśród coraz szerszej rzeszy smakoszy. Promocja w TVN, TVR, TVP.
Sprzedaż: lokalnie
Gospodarstwo należy do sieci Slow Food – Smaki Warmii.
Sieć „Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle”.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2010 r.).
47
Wątrobianka wiejska kruszewska, salceson wiejski Kruszewski, kiełbasa wiejska kruszewska
Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Kruszewni
Ul. Spółdzielcza 37
62-020 Swarzędz
Tel. 618172578; 618181935
www.rspkruszewnia.pl
[email protected]
RSP Kruszewnia istnieje od 1952 r. Produkcją masarską zajmuje się od 1989 r. Opiera się na starej wiejskiej tradycji, której receptura
bazuje na świeżym, najwyższej jakości mięsie i na naturalnych przyprawach. Wędzenie odbywa się w wędzarniach tradycyjnych, dymem
olchowym.
Sprzedaż: sklepy firmowe (Poznań, Swarzędz, Środa Wielkopolska, restauracja, bar zakładowy)
Kiełbasa wiejska ostrzeszowska, udziec wieprzowy ostrzeszowski, wędzonka ostrzeszowska
Pracowania Produktu Tradycyjnego
Wiorek – smaki tradycji
63-500 Ostrzeszów
Ul. Kowalskiego 16
Tel. 62 730 44 64; 603 758 723
www.produkttradycyjny.pl
W Ostrzeszowie produkowane były od pokoleń kiełbasy i wędzonki wieprzowe, wyroby wytwarzane z mięsa tradycyjną metodą „na
mokro” stały się dziedzictwem, kultywowanym przez kolejne pokolenia.
Zakład -Pracownia produktu tradycyjnego produkuje wędliny według dawnych receptur.
Sprzedaż: sklep firmowy, województwo, sieci sklepów Polska, Europa
PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA
Karp milicki żywy
Państwowy Zakład Budżetowy „Stawy Milickie” w Rudzie Sułowskiej
56-300 Milicz
Ruda Sułowska 20
Tel. 71 384 71 10
Zakłady Rybackie:
Zakład Rybacki Krośnice
56-320 Krośnice
ul. Stawowa 1
Tel. 71 38 41 523
48
Zakład Rybacki Radziądz
55-140 Żmigród
Tel. 71 38 56 076
Zakład Rybacki Stawno
56-300 Milicz
Stawno 1
Tel. 71 38 41 540
Zakład Rybacki Potasznia 10
56-300 Milicz
Tel. 71 38 49 267
Zakład Rybacki Ruda Sułowska
Ruda Sułowska 20
56-300 Milicz
Tel. 71 38 47 353
Tradycja hodowli karpia milickiego zapoczątkowana została przez zakonników cysterskich, którzy rozpowszechniali w średniowieczu
gospodarkę stawową. Dziś znajdują się tu jedne z największych obszarów stawowych w Europie. Przyjazne środowisku metody hodowli
karpia, zdrowa naturalna karma, stała opieka weterynaryjna i ichtiologiczna mają zasadnicze znaczenie dla wysokiej jakości karpia
milickiego, tak cenionego przez mieszkańców Dolnego Śląska.
Tradycyjny produkt regionalny, hodowany w cyklu trzyletnim, karmiony naturalnymi zbożami. Jego mięso jest delikatne i choć zawiera
sporo tłuszczu, to wraz z białkiem jest bardzo łatwo przyswajalne. Zawiera wiele soli mineralnych i witamin. Karp należy do ryb, których
spożywanie polecane jest przez lekarzy, jako profilaktyka zmniejszająca ryzyko choroby wieńcowej.
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwach i w wybranych marketach (np. Makro Cash&Carry) oraz na targowiskach i kiermaszach we
Wrocławiu i w różnych miastach Polski.
Znak Dziedzictwa Kulinarnego Dolny Śląsk
Znak „Dolina Baryczy Poleca”
Certyfikat Polskiego Towarzystwa Rybackiego
Karp milicki wędzony
Gospodarstwo Rybackie „Ruda Żmigrodzka”, Regina i Krzysztof Raftowiczowie
55-140 Żmigród
Radziądz 85
Tel. 71 385 60 26
56-300 Milicz;
Ruda Sułowska 20,
Tel. 71 384 71 10
Wędzenie odbywa się w tradycyjnej wędzarni, opalanej drewnem olchowym.
Hodowany w Dolinie Baryczy na Dolnym Śląsku, wędzony w płatach lub w całości, w tradycyjnej wędzarni. Ma charakterystyczny, świeży
zapach i rumianą barwę.
Karp milicki jest hybrydą powstałą w wyniku krzyżowania linii karpia miejscowego, którego hodowla zapoczątkowana została w
średniowieczu, skrzyżowanego z linią węgierską w latach 60-tych XX wieku, celem uzyskania większej odporności karpia oraz lepszego
wygrzbiecenia i tkanki mięśniowej. Obecnie jest to ryba szybko przyrastająca o wysokiej wydajności mięsnej. Od około stu lat stosuje się
3-letni system hodowli karpi, który to cykl gwarantuje uzyskanie w warunkach milickich po 3 latach karpia hodowlanego o wadze od 1 do
3 kg.
Produkt promowany jest na imprezach lokalnych w Dolinie Baryczy, takich jak: Dni Ziemi Milickiej, Dni Milicza, Święto Karpia, Rajd Smażonego, Dni Karpia w Dolinie Baryczy a także ogólnopolskich i zagranicznych: Polagra Food, Natura Food, BioFach, Grune Woche.
Sprzedaż: karpia wędzonego można zamówić bezpośrednio u producenta lub zakupić podczas imprez plenerowych, organizowanych
zarówno w gospodarstwie pp. Raftowiczów (od 2006) lub w Dolinie Baryczy podczas Dni Karpia (jesień każdego roku)
49
Karpie z Doliny Baryczy, ze Stawów Milickich promowane są wspólnie przez LGD Dolina Baryczy.
Marka: „Karp z Doliny Baryczy”
Znak promocyjny: „Dolina Baryczy Poleca”.
Pstrąg kłodzki
„Nad Stawami”
Smażalnia Agroturystyka
Marcin Ćwikła +48 695-414-740
57-410 Ścinawka Średnia,
ul. Piłsudskiego 5a
Tel. 74 871 50 00,
Ziemia Kłodzka jest nazywana „krainą pstrąga i lipienia” z racji licznego występowania tych gatunków ryb w krystalicznie czystych
górskich rzekach i potokach Kotliny Kłodzkiej. Dlatego od wielu lat prowadzona jest hodowla ryb w tym regionie.
Już przed II wojną światową istniała wylęgarnia pstrąga w Ścinawce Średniej, położonej w południowej części województwa dolnośląskiego. Pozyskanie materiału zarybieniowego i hodowla pstrąga w obszarze Kotliny Kłodzkiej prowadzona jest w stawach zasilanych z
naturalnych źródeł wód o optymalnej dla rozrodu pstrąga temperaturze wody 10-11 0C.
Smażalnia ryb w Ścinawce Średniej znajduje się przy gospodarstwie pstrągowym, przy którym jest również agroturystyka. Głównym
daniem smażalni są pstrągi smażone i wędzone pochodzące z własnej hodowli. Przy smażalni ryb znajduje się również łowisko, w którym
klient może zabawić się w wędkarza.
Sprzedaż: na terenie łowiska i na lokalnych kiermaszach i festynach.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW - jako tysięczny produkt na tej liście (2012)
Szyneczka z karpia z Pustelni
Gospodarstwo Rybackie PSTRĄG PUSTELNIA
Anna Pyć
24-300 Opole Lubelskie
Wola Rudzka 34B/1
Tel. 81 827 27 31
http://www.pstragpustelnia.pl
Produkt wytwarzany jest w sposób tradycyjny, nie zawiera żadnych środków chemicznych
ani konserwantów. Używane są wyłącznie ryby, sól i woda, a wędzenie przebiega w tradycyjny sposób przy użyciu drewna. Receptura
przekazywana była ustnie z pokolenia na pokolenie.
Sprzedaż: lokalnie sklep w gospodarstwie, zamówienia telefoniczne, Sklep internetowy EkoSpecjały, e-mail: biuro@ekospecjały.pl, www.
ekospecjaly.pl
strona internetowa z ofertą http://www.pstragpustelnia.pl,
Produkt tradycyjny
I miejsce na Dożynkach Rybackich (2008 r.)
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych (2009 r.)
50
Karp zatorski
Lokalna Grupa Producencka Karpia Zatorskiego
32-640 Zator
Ul. Parkowa 7
Tel.: 33 841 27 09
Pierwsze stawy hodowlane powstały w Zatorze już za czasów Bolesława Krzywoustego. W XVI wieku Księstwo zatorskie słynęło z hodowli
karpia, drugi okres świetności przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Hodowane tu obecnie karpie, będące krzyżówką trzech
tradycyjnych polskich linii, mają delikatny smak, dobrą wydajność mięsną i świeży, przyjemny zapach
Sprzedaż: w Rybackim Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Zatorze, w niektórych sieciach handlowych Śląska
i Małopolski, SPHU Spiżarnia Doliny Karpia – www.spiżarniadolinykarpia.pl, w wybranych miejscach gminy Zator, Przeciszów, Spytkowice,
na kiermaszach świątecznych, m.in. na Zatorskim Jarmarku Karpiowym w Zatorze.
Wpisany na listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2007r.)
Chroniona Nazwa Pochodzenia (nr 485/2011 18.05.2011)
Karp z Rudy Malenieckiej
Ryszard Sidor
Gospodarstwo Rybackie s.c. „Ruda Maleniecka”
26-242 Ruda Maleniecka
Ruda Maleniecka 123
Tel. 41 373 15 93
O tradycjach hodowli ryb w Rudzie Malenieckiej i okolicach świadczy bogata historia. Już w 1912 r. otwarta tu została pierwsza w Polsce
i jedna z pierwszych w Europie stacja rybacka, której celem było m.in. wyparcie w wyniku prac badawczych zdegenerowanego karpia z
Królestwa Polskiego (karpia rasy polskiej) i zastąpienie go rasowym. W wyniku badań wyhodowano karpia królewskiego z małą ilością
łusek. Dziś prywatne gospodarstwa rybackich i jednej spółka kontynuują hodowlę i chów karpia w stawach Rudy Malenieckiej i gmin
ościennych. W roku 2002 do kalendarium jesiennych imprez powiatu koneckiego wpisano Święto Hodowców Ryb i Wędkarzy – „Konecka
Ryba”.
Sprzedaż: gospodarstwo, lokalnie, województwo
Karp z Oksy
Gospodarstwo Rybackie „Lasochów”
Leszek Stypuła
28-363 Oksa
Ul. Stawowa 2 a
Tel. 41 380 84 81
Produkcja karpia z Oksy prowadzona jest na terenie trzech sąsiadujących ze sobą gmin - Małogoszcz, Nagłowice i Oksa - położonych w
powiecie jędrzejowskim w zachodniej części województwa świętokrzyskiego. Miejscowy karp wywodzi się z rasy karpia galicyjskiego,
powstał w drodze selekcji i krzyżowania materiału miejscowego z karpiami linii węgierskiej i francuskiej. Dobrze prowadzona hodowla
oraz czyste środowisko oraz czysta woda doliny Białej Nidy, doprowadziły do powstania karpia z Oksy.
Sprzedaż: gospodarstwo, lokalnie, województwo
51
Ryby przetworzone i wędzone
Gospodarstwo Rybackie Szwaderki Spółka z o.o.
11-015 Olsztynek
Swaderki 13A/1
tel. 89 519 90 11, 89 519 90 86
www.szwaderki.pl
Ryby wędzone według starej tradycyjnej technologii, z własnych stawów. Przetwórnia działa w oparciu o system HACCP. Pstrąg, jesiotr,
sielawa, sieja, węgorz, szczupak, lin, sandacz, leszcz, płoć, okoń, karp, tołpyga, amur, sum, karaś, boleń.
Sprzedaż: targi i imprezy, Delikatesy Centrum ( Olsztyn, Stawiguda, Olsztynek).
WARZYWA, OWOCE
Ekologiczna dynia marynowana, Ekologiczna śliwka w occie , Ekologiczny dżem z aronii,
Podgrzybki marynowane Premium , Borówka do mięs , Konfitura truskawkowa , Konfitura
wiśniowa, Korniszony konserwowe Ekstra
RUNOLAND
56-200 Góra
Ul. Podwale 11
Tel. 655 432 426
www.runoland.pl
Firma i marka handlowa RUNOLAND jest własnością Spółki Jawnej założonej w 1992r. Udziałowcami są wyłącznie obywatele Polski.
Siedziba i zakład mieści się w mieście Góra. Zakład produkcyjny to obiekty dawnych Zakładów Przetwórstwa Leśnego LAS w Górze.
Podstawową działalnością firmy jest przetwórstwo runa leśnego. Jest to kontynuacja tradycji przetwórczych na tym terenie. Przetworzone grzyby leśne i owoce lasu stanowią najważniejszą i największą część naszej produkcji - blisko 60 %. Pozostały asortyment to
przetwory owocowe i warzywne. Przetwarzane płody rolne i runo leśne pochodzą z chemicznie czystych nieskażonych terenów borów
dolnośląskich.
Certyfikat NOP (National Organic Program - 2009) umożliwia sprzedaż do USA produktów ekologicznych
Certyfikat ekologiczny od 2005 r.
System HACCP ISO 9001:2008
Sprzedaż: Kilkadziesiąt sklepów ekologicznych w kraju, Tesco, Carrefour, Organic Farma Zdrowia, Społem, Smaki Natury;
Hurtownie w całym kraju; BioPlanet (Leszno k/Warszawy), Natu (Sosnowiec), Dia-Cel (Łódź), Świnoujście, Szczecin, Wrocław. Sprzedaż
prowadzona jest tylko i wyłącznie poprzez hurtownie.
Ogórki konserwowe ścinawskie
52
Zakład Handlu i Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego
Teofil Szelwik
59-330 Ścinawa
Ul. 1 Maja 28
Tel. 76 843 61 00, 843 65 40
www.zhpow-scinawa.com.pl
Tradycje uprawy i przetwórstwa ogórków mają w okolicach Legnicy i Ścinawy ponad 100 letnią historię. Surowcem są jędrne, niezbyt
grube ogórki o długości nie przekraczającej 10 cm, pochodzące z okolicznych, niedużych gospodarstw rodzinnych, w których stosowane
jest nawożenie obornikiem. Ogórki konserwowane są w zalewie octowej, z ziołowymi przyprawami, w sposób niezmieniony od 1958
roku, kiedy to powstał zakład p. Szelwiki. Są utrwalane tradycyjnie – za pomocą naturalnej pasteryzacji, w specjalnym kotle z 1910 roku,
bez środków chemicznych, a procesy technologiczne są ręczne. Wyselekcjonowane ogórki są moczone w zimnej wodzie około pół godziny,
następnie myte, płukane i wkładane do słoi, w których znajduje się mieszanka przypraw. Obecnie producent powrócił do dawnej metody
dekoracyjnego układania ogórków pionowo. Tak ułożone, są zalewane zaprawą i pasteryzowane. Dzięki naturalnej uprawie, na nawozach
organicznych oraz specyficznemu doborowi przypraw i tradycyjnemu konserwowaniu, ogórki ścinawskie mają wyjątkowy, charakterystyczny smak, odróżniający je od podobnych przetworów. Są chrupkie i aromatyczne. Produkcja wynosi ok.100 tys. słoików rocznie.
„Ścinawa” to firma o 50. letniej historii w branży przetwórstwa owocowo-warzywnego. Produkty wytwarzane w oparciu o tradycyjne
metody, bez użycia konserwantów i środków barwiących. W ofercie są marynaty, sałatki wielowarzywne, ogórki konserwowe, „Ścinawa”
to największy w Polsce wytwórca patisona konserwowanego żółtego.
Sprzedaż: na rynek krajowy i zagraniczny, m.in. do Niemiec. Ogórki dostarczane są do wielu supermarketów i delikatesów, takich jak Alma
czy Piotr i Paweł; zamówienia przez Internet
Laureat XXX edycji Orłów Agrobiznesu,
Wyróżnienia w ramach konkursu „Najlepszy Polski Producent Żywności”
Ogórki kwaszone Ślężańskie
Gospodarstwo rolne i kwaszarnia ogórków i kapusty Gór-Pak, Magdalena i Radosław
55-081 Mietków
Ul. Sobócka 5
Tel. 71 390 77 21
Tradycja oraz oryginalny sposób kiszenia ogórków z okolic Ślęży została przekazana przez
seniorów rodu Góreckich. Stosowana do dziś receptura i tradycyjny proces kiszenia ogórków pochodzą z lat 30. XX wieku.
Do kiszenia wykorzystuje się ogórki wyprodukowane w małych gospodarstwach z okolic Ślęży, a także wodę z miejscowych źródeł
mineralnych.
Kapusta kwaszona Ślężańska
Proces kwaszenia kapusty nie zmienił się od trzech pokoleń i przez ten okres produkowana kapusta kwaszona zachowuje takie same
walory smakowe i zapachowe.
Sprzedaż: lokalnie, województwo, sieci sklepów
Sok z kapusty kwaszonej
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe OPOKA
87-710 Służewo
Opoki 40
Tel 54282 12 92/ 602 176 194
e-mail [email protected]
http://www.opoka.agro.pl
Proces kwaszenia to jedna z najstarszych metod konserwowania warzyw.
Kujawy to obszar charakteryzujący się dobrymi glebami, uprawiana na nich kapusta jest smaczna, bogata w substancje odżywcze i
minerały, znakomicie nadająca się do kiszenia.
Sok jest wytwarzany tradycyjnymi metodami, całkowicie naturalnie, z surowców najwyższej jakości pochodzących z gospodarstwa
rolnego należącego do firmy. Nie zawiera żadnych konserwantów. Produkt posiada wiele właściwości leczniczych: poprawia apetyt, jest
bogatym źródłem wielu witamin i minerałów, szczególnie witaminy C
53
Sprzedaż: Lokalne sklepy w pobliskich miejscowościach; Inowrocław, Włocławek, częste dostawy; zamówienia telefoniczne; Targi produktów tradycyjnych (Szczecin, Toruń). Dystrybucja lokalna, na terenie powiatu i województwa.
Ogórki kiszone kraśnickie
Gospodarstwa w Gminie Kraśnik
Tradycja produkcji i sprzedaży ogórków kwaszonych w powiecie Kraśnickim sięga lat 60-tych ubiegłego stulecia, aczkolwiek taka forma
przechowalnictwa znana jest od wielu wieków.
Produkcja ogórka kwaszonego skupia się na terenie wsi Rzeczyca Ziemiańska, w której znaczną powierzchnię gruntów zajmują zbiorniki
wodne (stawy) oraz przez którą przepływa rzeka “Karasiówka”. Czynniki te tworzą m.in. specyficzny mikroklimat, sprzyjający produkcji
ogórków. Nie bez znaczenia jest też czysty ekologicznie teren, nie skażony przemysłem i cywilizacją wielkomiejską. Do kwaszenia używa
się surowców wyprodukowanych we własnych gospodarstwach, tutejszych rolników. Ogórki są uprawiane na bazie nawozów organicznych. Wysiewane nasiona pochodzą z grupy odpornych na choroby, co pozwala ograniczyć stosowanie środków ochrony roślin. Gwarancją
specyficznego smaku i aromatu jest metoda kwaszenia przekazywana z pokolenia na pokolenie oraz stosowane przyprawy i dodatki. Do
produkcji nie stosuje się również sztucznych konserwantów.
Gruszka suszona kraśnicka
Janina Bańka, Gospodarstwo Ekologiczne Kraśnik
ul. Kochanowskiego 3/56, 23-300 Kraśnik;
Tel. 0506 309 121
Gruszki zbierane są w momencie zupełnej dojrzałości, powinny być jędrne, twarde i zdrowe. Mniejsze owoce suszone są w całości tradycyjną metodą w piecu chlebowym lub w piecu cegielnianym od dwóch tygodni do miesiąca. Duże owoce pokrojone na połówki blanszuje
się 3-4 minuty w zakwaszonej wrzącej wodzie, następnie chłodzi w zimnej wodzie. Osączone osuszamy na słońcu a następnie suszymy w
piecu chlebowym lub cegielnianym. Wysuszone owoce składa się w lnianych workach i przechowuje w suchym i chłodnym miejscu lub w
szczelnie zamkniętych opakowaniach, zabezpieczonych przed dostępem wilgoci. Z 10kg świeżych owoców uzyskuje się zazwyczaj 1-2 kg suszu.
Sprzedaż: Produkt można kupić na festynach i kiermaszach lokalnych i regionalnych oraz bezpośrednio u producentki, sklep internetowy
EkoSpecjały, e-mail: biuro@ekospecjały.pl, www.ekospecjaly.pl.
„Perła 2011” w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów”.
Wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych (2008 r.)
Kapusta kwaszona kraśnicka
Malina kraśnicka
Sprzedaż: sklep internetowy EkoSpecjały, e-mail: biuro@ekospecjały.pl, www.ekospecjaly.pl
Powidła śliwkowe z Mikołajówki, Syrop malinowy z Mikołajówki
54
Grupa Producentów
“BIO-FOOD ROZTOCZE” SP Z O. O.
37-632 Stary Dzików
Ul. Tadeusza Kościuszki 69
Tel. 16 642 34 36; 508068702
E-mail: [email protected]
www.bfr.net.pl
Założyciele grupy to rolnicy gospodarujący metodami ekologicznymi współpracujący wówczas z firmą „BIO-CONCEPT” Bogusław Bednarz.
Firma była inspiratorem i podmiotem wspierającym również materialnie powstanie grupy. Aktualnie Grupa Producentów Bio-Food
„Roztocze” Sp. z o.o. skupia 91 rolników gospodarujących wyłącznie metodami ekologicznymi. Wysoka kultura uprawy gleby jak również
ekologiczne metody produkcji stosowane przez naszych rolników dają gwarancję zdrowych, wolnych od pozostałości chemicznych i
wysokiej jakości produktów.
Oferowane owoce i warzywa zachowują walory smakowe i witaminy.
Sprzedaż: sklep internetowy EkoSpecjały, e-mail: biuro@ekospecjały.pl, www.ekospecjaly.pl
Kapusta kwaszona nadnotecka
Gospodarstwo rolno-warzywne Henryk Sondej
66-431 Santok
Lipki Wielkie, ul. Szosowa 24
Tel. 95 731 23 97
http://www.henryksondej.pl/
Przetwory produkowane są z surowców pochodzących z własnego gospodarstwa warzywniczego. Produkcja odbywa się ściśle według
tradycyjnych receptur. Zarówno kapusta, jak i ogórki kwaszone nie zawierają żadnych sztucznych dodatków, w szczególności środków
konserwujących. Dzięki temu kapusta ma słodko-winny smak oraz przyjemny świeży zapach, a ogórki są twarde chrupiące i aromatyczne.
Jedną z ważniejszych zalet gospodarstwa jest jego położenie w regionie czystej ekologicznie Puszczy Noteckiej. Obecny właściciel od czasu
przejęcia gospodarstwa w 1978 roku zmienił jego profil z typowo rolniczego na warzywniczy. Z czasem powstał pomysł przetwarzania
produktów we własnym gospodarstwie. Tradycja produkcji kapusty kwaszonej we wsi Lipki Wielkie sięga lat 60. Surowce użyte do jej
produkcji pochodzą z własnych gospodarstw (odmiana „kamienna głowa”). Produkowana w sposób naturalny i tradycyjny, pozbawiona
jakichkolwiek konserwantów..
Nagroda w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” (2005 r.)
Ogórki kwaszone nadnoteckie
„Perła2008” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów
Nagroda konsumentów “NAJLEPSZE W POLSCE 2008”.
Laureat krajowego konkursu „AGROLIGA” w kategorii rolnicy (2001 r.)
Tytuł „Polskiego Producenta Żywności” nadany przez Stowarzyszenie E. Kwiatkowskiego (2008 r.)
Certyfikat „Najlepsze w Polsce” nadany przez Wielkopolską Fundację Żywności
Laureat Ogólnopolskiego Konkursu Promocyjnego „AGRO-POLSKA”
I Miejsca w XVIII Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Rolnik-Farmer Roku.
„Złote Jabłko” i tytuł Rolnik-Farmer Roku (2012 r.)
Sprzedaż: produkty sprzedawane są bezpośrednio w gospodarstwie, na rynku lokalnym oraz w wielu marketach a także w sklepach
internetowych (www.tohoreca.pl, www.bazarek.pl )
Chrzan nadwarciański po staropolsku
Z.P.H.U. Moryń sp. j.
F.H.U. CIEŚLA Michał Cieśla
Siemkowice
Ul. Słowackiego 16
Tel. 43 841 70 56
55
Na terenie południowo-zachodnim obecnego województwa łódzkiego chrzan pojawił się około roku 1926. Obecnie chrzan (dawnej odmiany) jest uprawiany na około 700 hektarach w czterech gminach województwa łódzkiego: Kiełczygłów, Siemkowice, Osjaków i Rusiec.
Chrzan nadwarciański po staropolsku to przygotowywany zgodnie ze starą recepturą tarty chrzan. Swój wyjątkowy smak zawdzięcza
przede wszystkim głównemu składnikowi – laskom chrzanu znad Środkowej Warty. Na początku lat 70. zmieniono domową recepturę,
zastępując ocet kwaskiem cytrynowym i sokiem z cytryny.
Sprzedaż: kiermasze, imprezy okolicznościowe, w gospodarstwie; sklep internetowy www. produktyregionalne.eu; www.rarytasypolskie.
pl; sklepy z żywnością tradycyjną (10 w Łodzi), 30 sklepów z produktami benedyktyńskimi, Centra Handlowe w Łodzi, kiermasze pod
patronatem PIPRiL, jarmarki wojewódzkie i lokalne
Marka: Nadwarciański Chrzan od 2008 r.
Gmina Osjaków zrealizowała projekt pt. Nadwarciański Chrzan marką Łódzkiego (dofinasowanie EFRR POWŁ 2007-2013).
Powidła śliwkowe łowickie
Firma Bracia Urbanek J.A.W. Urbanek sp .j.
99-400 Łowicz
Ul. Katarzynów 59
Tel. 46 837 20 25
Najlepszą odmianą, którą uprawia się specjalnie na powidła śliwkowe, jest śliwka węgierka łowicka oraz stare odmiany węgierek. Ze
względu na swe walory smakowe: miąższ żółty, ścisły, soczysty, bardzo aromatyczny i wyjątkowo smaczny, który łatwo oddziela się
od pestki, idealnie nadaje się ona do tego celu. W całej historii wytwarzania powideł śliwkowych proces technologiczny produkcji tego
smacznego przetworu nie uległ zmianie.
Sprzedaż: sklepy na terenie woj. łódzkiego i mazowieckiego, kiermasze, imprezy okolicznościowe; sklep internetowy www.produktyregionalne.eu
I nagroda w II Edycji Wojewódzkiego Konkursu Produktów Tradycyjnych „Tygielek Smaków”.
Ogórek kwaszony spod Wielunia
DROS Przetwórstwo Owoców i Warzyw M. Błaszczyk Sp. J.
98-320 Osjaków
Drobnice 18,
Tel. 43 842 30 27
www.dros.pl
Tradycyjnie kwaszone ogórki z własnych i miejscowych upraw, pasteryzowane, bez konserwantów, kwaszone w beczkach dębowych
dodawany liść dębu do słoika.
Sprzedaż: cały kraj, małe polskie markety, hurtownie, sklepy w regionie łódzkim, Wrocławiu, Kaliszu, Katowicach, sprzedaż bezpośrednia
do małych sklepów, jarmarki, imprezy okolicznościowe, sprzedaż internetowa www.produktyregionalne.eu
Marka DROS od 1983
Suska sechlońska
56
Stowarzyszenie „Na śliwkowym Szlaku”
32-861 Iwkowa
Iwkowa 468
Tel. 14 68 44 549
www.nasliwkowymszlaku.pl
Historycznie potwierdzona tradycja suszenia, a właściwie wędzenia śliw węgierek znanych pod nazwą śliw sechlońskich, sięga co
najmniej XVIII wieku, a nazwa miejscowości Sechna wywodzi się od „sechnie”- schnie, suszy się. Obszar, na którym wytwarzana jest
suska sechlońska obejmuje 239,55 km kw., w gminach: Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna i Żegocina (małopolskie). Działa tam 677
tradycyjnych przydomowych suszarni (wędzarni) owoców. Udokumentowane tradycje sadownicze w tej części Beskidu Wyspowego
i Pogórza (szczególnie uprawa śliw węgierek) liczą cztery wieki, choć można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że swój początek
mają w czasach jeszcze odleglejszych, sięgających ponad 700 lat. Suska sechlońska charakteryzuje się elastycznym, mięsistym miąższem
i pomarszczoną, lepką skórką w kolorze ciemnogranatowym przechodzącą nawet do czarnego. W smaku suska sechlońska jest lekko
słodka z posmakiem i aromatem wędzenia. Śliwka obecna jest od wieków w tradycyjnym jadłospisie mieszkańców tego terenu, stanowiąc
istotny składnik smakowy wielu potraw.
Sprzedaż: bezpośrednio u producentów, w barach i gospodarstwach agroturystycznych (wykaz na stronie www.nasliwkowymszlaku.pl)
oraz na jarmarkach, kiermaszach, festynach m.in., na Wigilijnym Festiwalu Smaku w Krakowie czy na Festiwalu Śliwki, Miodu i Sera w
Laskowej
Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca
Janina Molek
33-316 Rożnów
Tropie 136
Tel. 694 619 642
www.piekny-jas.pl
Wielokwiatowa fasola tyczkowa zwana przez mieszkańców tych trenów grochem piechotnym uprawiana jest od ponad 100 lat w dolinie
Dunajca, o żyznej glebie specyficznym mikroklimacie. Uprawiana jest w małych gospodarstwach.
Sprzedaż: u producentów, lokalnie
Jabłka łąckie
Stowarzyszenie „Łącka Droga Owocowa”
33-390 Łącko
Łącko 445
Tel. 18 444 64 27,
www.ldo.pl
Tradycje sadownicze w okolicach Starego Sącza, Podegrodzia i Łącka (woj. małopolskie) sięgają XIII wieku. Pierwsze sady zakładała
tu ponoć żona Bolesława Wstydliwego, królewna Kinga. Tutejsze owoce (głównie śliwki i jabłka) sprzedawano aż do Gdańska. Łąckie
sadownictwo rozwijało się pomyślnie przez wieki, czemu sprzyjali światli ludzie i doskonały mikroklimat. Te specyficzne warunki przyrodnicze sprawiają, że jabłka z Kotliny Łąckiej wyróżniają się doskonałą jakością, mają wyrazisty, kwaskowy smak, piękną barwę i są bardzo
aromatyczne.
Nazwa dotyczy 15 odmian pochodzących z sadów w Kotlinie Łąckiej.
Producenci z 14 miejscowości wokół Łącka zrzeszeni w grupach: Owoc Łącki i OLSAD - wspólnie tworzą Zrzeszenie Sądeckich Sadowników Jabłko Sądeckie Sp. z o.o
Promocja strona www.ilo.pl
Logo produktu, udział w targach, wydarzeniach, organizowanie festynów, promocja w Polsce i w Europie.
Sprzedaż: Polska, zagranica
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2005 r.).
57
Jabłka grójeckie
Stowarzyszenie Sadów Grójeckich
05-600 Grójec
Ul. Piłsudskiego 59
Tel. 0-606 746 310
www.jablkagrojeckie.pl
Pod nazwą Jabłka Grójeckie sprzedawane są jabłka 40 odmian uprawianych na obszarze powiatów: żyrardowskim, piaseczyńskim,
kozienickim, otwockim, garwolińskim, białobrzeskim, rawskim i skierniewickim. Jest to region „największego sadu Europy” - tradycje
sadownicze sięgają XVI w. Producenci przestrzegają zasad integrowanej produkcji (IP). Jabłka mają charakterystyczne cechy: barwę,
wielkość, smak.
Promocja strona internetowa: www.jablkagrojeckie.pl,
organizowanie corocznych obchodów Święta Kwitnącej Jabłoni
Sprzedaż: województwo, Polska
Konfitura wiśniowa zakroczymska
EKO-FRUIT I. Kostrzewski I. Chyrzyńska s.c.
05-170 Zakroczym
Gałachy 62
Tel. 508-341-850
www.eco-fruit.pl
Konfitura wiśniowa zakroczymska znana jest od lat 30. XX w. Do rozpowszechnienia tego produktu przyczyniło się Koło Gospodyń Wiejskich działające w Zakroczymiu. Konfiturę wiśniową robi się wg starej receptury z drylowanych wiśni zasypywanych cukrem w proporcji 1 do 1.
Tradycyjne konfitury z wiśni w gęstym soku są produkowane bez dodatku substancji żelujących, pektyn itp. ,EKO-FRUIT” sp. z o.o. to
rodzinna grupa producentów owoców miękkich i warzyw. Posiadamy ponad 100ha certyfikowanych upraw ekologicznych, firma zajmuje
się przetwórstwem owoców i warzyw. W sprzedaży produkty konwencjonalne i ekologiczne.
Podchmielone wisienki zakroczymskie
Produkt uzyskuje się w oparciu o jednolitą recepturę przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Podstawowy składnik do podchmielonych
wisienek zakroczymskich uzyskuje się podczas robienia konfitur wiśniowych.
Wpisane na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2009 r.)
Sprzedaż: sklep firmowy, sklep internetowy
Fasola wrzawska
58
Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej “Piękny Jaś” we Wrzawach
39-432 Wrzawy
Wrzawy 485
Tel. 15 8363935; 15 83 63 959
http://fasola-wrzawska.prv.pl/
W widłach Wisły i Sanu, w północnej części Kotliny Sandomierskiej fasola „Piękny Jaś” uprawiana była niemal w każdym gospodarstwie,
czemu sprzyjały warunki klimatyczne i glebowe (bardzo żyzne mady nadwiślańskie, duża wilgotność), odpowiednie do wysokich wymagań fasoli. Nazwa „fasola wrzawska” wywodzi się od wsi Wrzawy, jednak mogą jej używać producenci fasoli z trzech podkarpackich gmin:
Gorzyce, Zaleszany i Radomyśl nad Sanem. Fasola wrzawska ma specyficzny, delikatny smak, cienką skórkę i dużą wartość odżywczą.
Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej “Piękny Jaś” we Wrzawach liczy 300 członków.
Sprzedaż: bezpośrednio od producentów, na kiermaszach i festynach
Suszone owoce, warzywa, zioła, herbaty
PPHU “AWB” Alina Becla
37-123 Handzlówka
Handzlówka 3a
Tel. 17 22 64 238
www.becla.pl
Zdecydowana większość surowców pozyskiwana jest na terenie Podkarpacia (gmina i gminy sąsiednie, ew. powiaty). Część surowca z
terenu Polski południowo-wschodniej. Wszystkie surowce są polskie. Istniała tu tradycja suszenia owoców gorącym powietrzem – kiedyś
ciepło z pieca chlebowego w domu lub z cegielni (zawożono do cegielni) na sitach. Okoliczne tereny sprzyjały uprawie owoców. Właściciele sami posiadają 1h starego sadu. Działalność pod własnym szyldem: skup, suszenie, magazynowanie, konfekcjonowanie
Sprzedaż: sklep internetowy, bezpośrednio do sklepów na terenie całego kraju (ok. 100 – 120 placówek); na targach.
Udział w targach: Regionalia Warszawa, Natura FOOD Łódź, PolAgra Poznań, Lublin, targi i jarmarki zdrowej żywności
Najlepszy produkt w przetwórstwie owocowo-warzywnym 2009.
Nominacja “Polski Producent Żywności 2008”.
Nagroda za “suszone jabłko z cynamonem” 2006
Tworzenie marki „AWB” Alina Becla
Slogan reklamowy: naturalnie naturalne, Nieoficjalnie: herbatki Becli
„Perła 2011” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo.
Ogórki Kwaszone „Narwiańskie”
VITA-SMAK Krzysztof Zagórski
16-070 Choroszcz
Śliwno 11
Tel. 85 717 11 07
Tradycja produkcji ogórków kwaszonych w dolinie rzeki Narew sięga lat 60. XX w. Kiszenie odbywało się w drewnianych beczkach, które
zatapiano w rzece Narew. Do dziś zachowała się tradycja uprawy oraz kwaszeni ogórków
Sprzedaż: lokalna i wybrane sklepy.
Truskawka kaszubska (kaszëbskô malëna)
Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów Truskawek
83-323 Kamienica Szlachecka
Ul. Długa 13
Tel. 58 684 63 57
e-mail: truskawkakaszubska@interia
www.truskawkakaszubska.pl
59
Nazwami „truskawka kaszubska” i „kaszëbskô malëna” można określać wyłącznie owoce rosnące w powiatach: kartuskim, kościerskim,
bytowskim oraz w gminach: Przywidz, Cewice, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia i Łęczyce. Nazwa odnosi się ona tylko do trzech odmian:
Elsanta, Honeoye i Senga Sengana.
Truskawki kaszubskie swój wyjątkowy smak zawdzięczają składowi gleby, na której są uprawiane, specyficznemu mikroklimatowi Pojezierza Kaszubskiego, w szczególności występujące tu latem dobowe wahania temperatury - chłodne noce i upalne dni. Tradycja uprawy
truskawek w tym regionie sięga lat 30. XX w. W latach 1960 i 1970 Kaszuby słynęły z najlepszych w Polsce truskawek.
Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów Truskawek założone zostało w 1998 r. Obecnie zrzesza 225 rolników.
Powidła Śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły
Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły
86-100 Świecie
Skr. poczt. 59
http://www.powidla.pl/
Lokalni producenci z Doliny Dolnej Wisły
M.in.:
Koło Gospodyń Wiejskich Strzelce Dolne
86-022 Dobrcz
Strzelce Dolne 36
Tel. 523 817 048; 510370235
Koło Gospodyń Wiejskich w Nebrowie
82-522 Sadlinki
Nebrowo Wielkie,
Tel. 552 751 331
Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Gminy Kijewo Królewskie
86-253 Kijewo Królewskie
Kijewo Królewskie 15
Tel. 508 059 079
Powidła śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły smażone są z dojrzałych śliwek węgierek ze wszystkich lokalnych odmian. Smażenie odbywa się
w miedzianych kotłach, nad ogniem podsycanym drewnem liściastym.
TPDW prowadzi promocję produktu i wzmacnia wizerunek powideł poprzez:
tablice informacyjne w każdej miejscowości, w której produkuje się powidła, indywidualne etykiety z towarowym znakiem
zastrzeżonym, organizowanie imprezy i festyny promujące powidła śliwkowe, wydanie publikacji : ulotek, informatorów , kalendarzy.
Sprzedaż: produkt sprzedawany w sprzedaży bezpośredniej w gminach Doliny Dolnej Wisły: w Strzelcach Dolnych, Nebrowie, Kozielcu,
Grucznie, Świeciu, Kiełpiu, Nowem, Chełmnie, Gzinie. Wałdowie.
Wiśnia Nadwiślanka
Spółdzielnia Producentów Owoców i Warzyw „Nadwiślanka” w Ożarowie
27-530 Ożarów
Ul. Kościuszki 34
Tel. 15 839 30 77; 501 665 616
www.nadwislanka.com.pl
60
Wiśnia sokowa dawnej odmiany odroślowej pochodząca od dzikiej wiśni stepowej, uprawiana na większą skalę od początku XX w. Twórcą pierwszych nasadzeń był Teofil Zając ze Słupi Nadbrzeżnej, który sadzonki nabył od ziemianina Leszczyńskiego. Wiśnie prawdopodobnie
stanowiły wyselekcjonowane siewki wiśni stepowej, której reliktowe egzemplarze można jeszcze dziś spotkać w tym rejonie
Wykorzystywana w przetwórstwie oraz jako owoce deserowe. Specyficzną jakość jest uwarunkowana mikroklimatem pasa środkowej
Wisły oraz glebą, na której rośnie - jałowa, wapienna skała. Obecnie nasadzenia drzew tej odmiany stanowią areał około 1000 ha.
Grupę tworzy 76 członków, którzy gospodarują na 843 ha, położonych na obszarze powiatu opatowskiego, lipskiego, ostrowieckiego i
sandomierskiego. Nazwa grupy pochodzi od nazwy wiśni, która jest lokalnym typem wiśni sokowej. Członkowie grupy mają wieloletnie
doświadczenia i wiedzę na temat upraw sadowniczych. Ich produkty, a zwłaszcza wiśnia cieszą się dużym powodzeniem zarówno w konsumpcji owoców świeżych, jak i przetworzonych. Swoje produkty grupa sprzedaje na rynki krajowe i zagraniczne. Korzystając ze środków
unijnych Grupa zakupiła budynek magazynowy, elektroniczne wagi oraz skrzynio-palety.
Sprzedaż: województwo, Polska, Europa
Wpisana na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2006 r.)
Śliwka szydłowska
Kółko Rolnicze w Szydłowie
28-225 Szydłów
Ul. Polna 1
Spółdzielnia Producentów Owoców „Dobry Sad”
28-225 Szydłów
Ul. Rynek 27
Stowarzyszenie Producentów Owoców w Szydłowie
28-225 Szydłów
Ul. Rynek 2
Gmina Szydłów słynie ze znakomitych suszonych śliwek z miejscowych sadów. Były one znane już przed II wojną światową i sprzedawane
w całej Polsce. Tradycyjnie owoce suszone w ziemnych wykopach opalanych drewnem, obecnie zastąpiono je tradycyjnymi suszarniami
szufladkowymi. Śliwki rozłożone na specjalnych tacach suszy się i wędzi jednocześnie. Taka technologia nadaje im niepowtarzalny smak.
Sprzedaż: lokalnie, województwo, Polska
Fasola korczyńska
Stowarzyszenie Producentów Fasoli w Nowym Korczynie
28-136 Nowy Korczyn
Ul. Krakowska 1
Tel. 601 708 911; 41 377 13 99; 601 575 652
Tę odmianę fasoli w okolicach nowego Korczyna na szeroką skalę zaczęto uprawiać w latach 70-tych XX w. Warunki uprawy tej odmiany
były tak dobre i uzyskiwano tu tak dorodne okazy fasoli, że odmianę pochodząca z tego regionu zaczęto nazywać „fasolą korczyńską”.
Nazwa pochodzi od nazwy gminy - Nowy Korczyn.
Fasola (nazywana również „Jasiem Karłowym”) uprawiana jest na obszarze pięciu gmin: Nowy Korczyn, Wiślica, Opatowiec, Solec Zdrój,
Pacanów. Uprawa fasoli na Ponidziu ma wielowiekową tradycję, a specyficzny mikroklimat regionu i gleby powodują, że fasola ma
doskonały lekko słodki smak.
Trudno jest ustalić skąd został pozyskany pierwszy materiał siewny. Wiadomo, że obecnie nie prowadzi się hodowli zachowawczej tej
fasoli, z tego względu nasion nie można nabyć w sklepach rozprowadzających materiał siewny.
Sprzedaż: producenci
Truskawka bielińska
Józef Baran
Stowarzyszenie Producentów „Truskawka Bielińska”
61
26-004 Bieliny
Ul. Partyzantów 17
Tel. 41 302 50 94
Uprawę truskawki w Bielinach rozpoczęto już w latach 50. XX wieku. Na początku lat 60. rolnicy zainteresowali się uprawą niemieckiej
odmiany truskawki „Sengi-Sengany”.
Obecnie wielkość areału upraw oscyluje w granicach 700 hektarów, przy czym powierzchnia poszczególnych plantacji wynosi od 0,10
ha do 1,5 ha. Liczby te obrazują jak ważną rolę odgrywa uprawa truskawki w życiu mieszkańców gminy. Główną cechę wyróżniającą
truskawkę bielińską jest jej delikatny kwaskowaty posmak.
Ekologiczne przetwory z owoców
Agata Piechota Sad Danków
29-100 Włoszczowa
Danków Duży 54
Tel. 41 394 23 24;608 510 238; 604182513
www.saddankow.p
Produkcja na podstawie domowych receptur, rodzinnych tradycji, przekazywanych ustnie.
Część produktów komponowana i wymyślana według popytu i mody. Gospodarstwo założone od 1911 r. sadownicze od lat 60.
Produkt 100% ekologiczny z certyfikatem.
Sprzedaż: hurtownie: Kielce, Warszawa, Łódź, Kraków, sklepy ekologiczne, wysyłkowa do sklepów: Wrocław, Szczecin, Poznań, Gliwice,
Gdynia, Kołobrzeg, bezpośrednia na miejscu w gospodarstwie.
Logo i nazwa są zastrzeżone „Sad Danków”
Słodki syrop buraczany
Producent rolny Jan Ostrowski
13-334 Łąkorz
Łąkorz 2
Tel. 509 980 320
email: [email protected]; [email protected]
Produkty wytwarzane były na terenie dawnych Prus, Produkty wytwarzane według dawnych receptur, wytwarzany tradycyjną metodą,
która pozwala na uzyskanie produktu o wysokiej jakości smakowej.
Sprzedaż: Internet, kiermasze, jarmarki, sklepy z naturalną żywnością.
Nagrody w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo (2005 r.).
Sieć „Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle” (www.culinary-heritage.com).
Wpisany na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2006 r.).
WOJEWODZTWO WIELKOPOLSKIE
Szparag kiszony pakosławski
Gospodarstwo rolne Beata i Wojciech Walkowiak
63-920 Pakosław
ul. Młyńska 4
Tel. 65 54 78 256
62
Uprawa szparagów w Wielkopolsce w rejonie Pakosławia (południowa Wielkopolska, powiat Rawicz) sięga okresu zaboru pruskiego (XIX
wiek), kiedy sprowadzili je w ten rejon osadnicy niemieccy. Od osadników niemieckich uprawę szparagów przejęli polscy rolnicy, którzy,
chcąc je spożywać także poza sezonem zbiorów, zaczęli je, podobnie jak ogórki, zakiszać. Szparagi są warzywem „wykwintnym”, wymagającym dużych nakładów pracy. W Wielkopolsce uprawia się tradycyjnie dość dużo szparagów. Gleba pod uprawę szparagów powinna
być dobrze nawieziona obornikiem i odchwaszczona mechanicznie, a następnie odpowiednio uprawiana, nawadniana i podlewana. Zbiór
młodych pędów następuje dopiero w 3 roku od założenia uprawy. Proces zakiszenia podnosi jeszcze „arystokratyczne” właściwości szparagów. Szparagi kisi się wraz z koprem, chrzanem, liśćmi czarnej porzeczki, liśćmi dębu i ząbkami czosnku, zalewając je w słoikach solanką.
Szparagi po ukiszeniu zachowują biały kolor, jędrność i kruchość.
Sprzedaż; bezpośrednio z gospodarstwa, na targach, kiermaszach
WOJEWÓDZTWO ZACHODNIO-POMORSKIE
Konfitura szczecińska z owoców róży
Gospodarstwo ekologiczne Bożeny i Ryszarda Jaszczowskich
Bożena Jaszczowska
Przewłoki 38a/4
73-115 Przewłoki
Tel. 604 788 385
Konfitura jest robiona ręcznie – od zbioru owoców po nałożenie konfitury do słoiczków. Wszystko trwa nawet do kilkunastu dni, owoce są
drylowane z włosków, a następnie cierpliwie, na przemian należy je podgrzewać i studzić konfiturę. W efekcie otrzymuje się prawdziwą
naturalną bombę witaminową, bo owoc róży jest bogaty w witaminę C, PP, zawiera też beta karoten.
Sprzedaż: bezpośrednio przez producenta na terenie całej Polski na różnych imprezach, festiwalach, wystawach, przez internet, część
produkcji jest kupowana przez pomorskie instytucje na nagrody i prezenty.
„Perła 2008” w konkursie Nasze kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów
Ogórek kołobrzeski
Gospodarstwo ekologiczne Sątyrz
Jolanta i Piotr Woźniccy
73-120 Chociwel
Sątyrz Pierwszy 6
Tel. 501 496 097
e-mail:[email protected]; [email protected]
Ogórek pochodzi z okolic Kołobrzegu, a do jego kwaszenia wykorzystuje się wodę solankową. Wypływa ona wprost ze źródła znanego
już w VII w. Specyficzne właściwości solanki sprawiają, ze ogórki długo zachowują swoją twardość. Surowiec do produkcji pozyskiwany
jest oczywiście z upraw ekologicznych. Ogórki zakisza się w beczkach (dodając korzeń chrzanu, czosnek i koper) lub szklanych słojach. W
zależności od czasu trwania fermentacji uzyskuje się ogórki małosolne lub kiszone. Receptury tak przygotowywanych ogórków kiszonych i
małosolnych przekazywane są z pokolenia na pokolenie.
Sprzedaż: w gospodarstwie, na targach, Jarmarkach Ogórkowych, wydarzeniach zw. z produktami regionalnymi
„Perła 2005” w konkursie Nasze Dziedzictwo Kulinarne
63
WYROBY PIEKARNICZE I CUKIERNICZE
Kołacz ormiański
Wyroby piekarnicze i cukiernicze
Romana Obrocka
55-120 Oborniki Śląskie
Ul. Trzebnicka 28
Tel. 696 204 442
Kołacz ormiański jest duży, wysoki, dobrze zarumieniony. Ciasto drożdżowe przygotowane jest i zarabiane w drewnianym korytku. Mąkę
na rozczyn zaparza się gorącym mlekiem ugotowanym z laską wanilii. Do ciasta dodaje się żółtek i troszkę szafranu. Uformowany kołacz
po wyrośnięciu smaruje się jajkiem i posypuje makiem. Piecze się w piecu chlebowym przez około 40 minut. W Boże Narodzenie na
kołaczu układa się opłatek, a na Wielkanoc – Baranka. Kołacz używany jest także przy błogosławieństwie młodej parze przed pójściem do
kościoła.
Sprzedaż: bezpośrednio, lokalne piekarnie i cukiernie
Chleb komiśniak
PTH Edward Rybka
Gądkowice 4
Tel. 71 384 92 27
Tel. 607 231 469
Nazwa komyśniak (inaczej: komiśniak, składany) wywodzi się od żołnierskiego chleba żytniego wytwarzanego dla potrzeb armii
monarchii austrowęgierskiej, który był wówczas najważniejszym składnikiem prowiantu żołnierskiego. Dziś ciasto na komyśniak robi się
z odpowiednio dobranej mieszanki mąki żytniej i pszennej z lokalnego młyna i wypieka w ceramicznym piecu. Wyrobione ciasto garuje
się na deskach (bez foremek) i przekłada płótnem. Poszczególne bochenki wkłada się pojedynczo do pieca i skleja ze sobą bokami. Po
wypieczeniu odrywa się chleby od siebie, dzięki czemu mają one charakterystyczne miękkie, jasne boki i układa na drewnianych deskach.
Sprzedaż: podczas lokalnych imprez oraz na rynku milickim w sklepie firmowym „Dom Chleba”, w sklepach firmowych we Wrocławiu i
Miliczu, w kilkunastu sklepach w powiecie milickim oraz w kilkunastu sklepach we Wrocławiu (adresy na stronie producenta).
Znak „Dolina Baryczy Poleca”.
Chleb chłopski z Rogowa Sobóckiego
Piekarnia – Cukiernia, Marian Bąkowski
55-050 Rogów Sobócki,
Ul. Wrocławska 55
Tel. 71 316 26 38
www.piekarnia-rogow.pl
Chleb produkowany metodą tradycyjną na naturalnym zakwasie, w oparciu o starą polską recepturę, pieczony w piekarni rodzinnej, która
istnieje od 1946 roku. Chleb wypiekany jest bezpośrednio na kamiennych hertach (powierzchnia wypiekowa), co gwarantuje niepowtarzalny smak i aromat.
Chleb pszenno-żytni wypiekany z maki w proporcjach 40% mąki pszennej i 60% mąki żytniej. Chleb produkowany jest metodą tradycyjną
na naturalnym zakwasie, w oparciu o starą polską recepturę. Nie kruszy się i zachowuje świeżość nawet przez kilka dni, jest bogaty w
substancje biotyczne, spełnia tym samym warunki stawiane żywności wysokiej jakości. Właściciele piekarni przywieźli ze sobą recepturę
jego wytwarzania z okolic Konina.
Sprzedaż: bezpośrednio u producenta w firmowej piekarni w Rogowie Sobóckim, w firmowych piekarniach w Kątach Wrocławskich i
Sobótce oraz w niektórych piekarniach we Wrocławiu lub na imprezach lokalnych.
64
Chleb gogołowicki
Jan Procajło
56-300 Milicz
Gogołowice 9
Tel. 71 384 21 91
Wypiekany jest od trzech pokoleń przez jedną z rodzin, która przybyła na Dolny Śląsk z Kresów Wschodnich i osiadła we wsi Gogołowice
pod Miliczem. Chleb robiony jest na zakwasie i wypiekany trzy razy w tygodniu na liściach kapusty lub chrzanu w opalanym drewnem
piecu szamotowym.
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwie i na lokalnych imprezach i jarmarkach.
Nagroda w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”
Certyfikat „Dolina Baryczy Poleca”
Chleb z makiem ze Stolna
WSHP STOLNO Wiejska Spółdzielnia Handlowo-Produkcyjna
86-212 Stolno 105
Tel. 566765199
Tel. 56 6855106
Do dziś w Stolnie, słynącym z przywiązania do tradycji, kultywowany jest cały szereg dawnych tradycyjnych obrzędów związanych z
wypiekiem chleba.
Piekarnia w Stolnie, uruchomiona w sierpniu roku 1974 opiera produkcję na tradycyjnych metodach. Chleb wypiekany jest tu z dbałością o
tradycyjne receptury.
Chleb z makiem wypiekany z pszenicy i żyta. Zawdzięcza on swoją wyjątkowość zbożom rosnącym w Stolnie i okolicach oraz tradycyjnym
metodom stosowanym przy jego wypiekaniu.
II nagroda w konkursie „Produkt Regionalny Pomorza i Kujaw” (2007 r.)
Stoleński razowiec ze słonecznikiem
Chleb cieszy się renomą na lokalnym rynku.
II nagroda w konkursie „Produkt Regionalny Pomorza i Kujaw” 2008 r.
Chleb z kminkiem ze Stolna
II nagroda w konkursie „Produkt Regionalny Pomorza i Kujaw” 2008 r.
Wyróżnienie IX Finał konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” (2009 r.)
Chleb z sezamem ze Stolna
III nagroda na VII Finale Konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” (2007 r.)
Sprzedaż: lokalne sklepy
Marka „Chleb ze Stolna”.
Promocja przez Lokalną Grupę Działania „Vistula-Terra Culmensis –Rozwój przez Tradycję”; [email protected].
65
Sękacz Podlaski Zaniewicza
Cukiernia Zaniewicz
21-560 Międzyrzec Podlaski
Ul. Listopadowa 4
Tel. 83 371 72 02
Tel. 500 11 99 18 / 7 / 6
[email protected]
www.zaniewicz.pl
Wypiek opiera się na tradycyjnych ludowych metodach. Sękacz swym kształtem przypomina jodłę, której igły przybrały złocistomiodową
barwę bursztynu.
Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich POLAGRA FOOD (2000 r.)
MALWA 2000 - Nagroda Ogólnopolskiego Magazynu Konsumentów – Wilanów (2000 r.)
Złota Perła w Ogólnopolskim Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo 2003 za „najlepszy produkt regionalny”
Nagroda w konkursie na Turystyczną Pamiątkę z Regionu organizowaną przez Polską Organizację Turystyczną (2006 r.)
Laur Marszałka Województwa Mazowieckiego na najlepszy produkt żywnościowy (2006)
Jubileuszowa Perła Pereł -X edycji konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” (2010 r.)
I miejsce na najlepszy produkt regionalny Międzynarodowych Targów Food & Taste Frankfurt n. Odrą. (2010 r)
SIAL CHINA w Szanghaju - nagroda obiektywu za najpiękniejszy produkt (2011 r.)
Certyfikat członkowski PLMA International Council Private Label Manufacturers Association (2011r.)
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych i Regionalnych MRiRW (2005 r)
Piróg biłgorajski
Krzysztof Gałka
Biłgoraj
ul. Energetyczna 16
Zagroda “Roztocze”, Zofia i Henryk Kaproń,
23-413 Obsza
Obsza 138
www.zagrodaroztocze.pl
Sztandarowy produkt żywnościowy Ziemi Biłgorajskiej, która z powodu swoich specyficznych warunków geograficznych jest tradycyjnie
terenem uprawy gryki.
Swym kształtem i wyglądem przypomina pasztet, gdyż na ogół pieczony jest w prostokątnej brytfance. Czasem bywa okrągły. Mimo,
że wypiek ten znany jest na całej Lubelszczyźnie, zarówno w kulturze katolickiej, jak i prawosławnej oraz unickiej, jednak pieróg z kaszy
gryczanej, zwany również „krupiakiem” to przede wszystkim sztandarowy produkt żywnościowy Ziemi Biłgorajskiej, mający szansę stać się
lokalnym produktem markowym.
Jest to teren uprawy gryki, co wynika ze specyficznych warunków klimatycznych i glebowych (gryka nie potrzebuje długiego okresu
wegetacji oraz „lubi” kwaśne gleby bielicowe, piaszczyste i zasobne w składniki pokarmowe), stąd głównym elementem pieroga jest kasza
gryczana.
Pieróg sporządza się z grubo łuskanej kaszy gryczanej (najlepiej na połówki), jaj, śmietany, smalcu ze skwarkami, gotowanych ziemniaków, białego sera, jaj i śmietany, z dodatkiem pieprzu i mięty. Wypiekany może być w dwojaki sposób: bez skórki – wtedy zwany jest
„łysym” albo w jasnobrązowej skórce, na której wyraźnie widać nakłucia widelcem
Sprzedaż: Piróg serwowany jest w restauracji pensjonatu Zagroda „Roztocze” oraz sprzedawany na targach, kiermaszach i festynach w całej
Polsce
66
Chleb żytni tradycyjny
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Baranowie
24-105 Baranów;
Ul. Rynek 12
e-mail: [email protected],
www.piekarnia.gsbaranow.pl
Miękisz tego chleba ma równe zabarwienie, jest suchy w dotyku, dobrze się kraje, jest sprężysty i jędrny. Chleb nie zawiera żadnych
spulchniaczy, aromatów czy barwników. Wypiekany jest z mąki żytniej typu 720, produkowanej w Polsce, wolnej od GMO, z dodatkiem
wody i soli, metodą wielofazową z wykorzystaniem naturalnej fermentacji bakterii kwasu mlekowego. Tajemnicą jego jakości bardzo
starannie prowadzony zakwas i wypiek w tradycyjnym piecu ceramicznym. Wyroby piekarskie i cukiernicze od ponad 60 lat wypiekane są
w piekarni GS „Samopomoc Chłopska” w Baranowie według tradycyjnych receptur i z zastosowaniem tradycyjnych technologii. Spośród
szerokiej gamy chlebów szczególnie wyróżnia się chleb żytni razowy. Zapis receptury tego chleba znajduje się w księgach Zakonu Cystersów w Mogile pod Krakowem. Gminne spółdzielnie „Samopomoc Chłopska” piekły chleb żytni tradycyjny jeszcze w latach 70. ubiegłego
wieku.
Sprzedaż: w firmowym sklepie przy piekarni producenta, do sklepów w Lublinie
Chleb starowiejski
Władysław Giza piekarnia “Bukowianka”
68-100 Żagań
Bukowina Bobrzańska 51
Tel. 508414209.
Pieczony tradycyjnie od czterech pokoleń w piecu opalanym drewnem, na liściu chrzanu, z mąki bez ulepszaczy, na naturalnym zakwasie.
Aby go uszlachetnić dodaje się gotowane ziemniaki, skwarki i kminek.
Sprzedaż: lokalnie, na targowiskach województwa lubuskiego i dolnośląskiego.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRIRW (2206 r.)
Chleby żytnie szadkowskie
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Szadku
Piekarnia
98-240 Szadek
Ul. Sieradzka 18
Tel. 43 82 15 110
Znany i ceniony producent pieczywa i ciast wytwarzanych według regionalnych receptur.
Dzięki charakterystycznemu mikroklimatowi uprawiane tu zboża mają szczególne walory. Tradycja wypieku chleba szadkowskiego
przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Chleby szadkowskie wypiekane są na naturalnym zakwasie z mąki żytniej, jasnej z dodatkiem
mąki pszennej. Do wypieku używana jest wyłącznie mąka z pobliskiego młyna mielona ze zbóż z okolicznych gospodarstw. Zachowany
jest tradycyjny kształt chleba. - duże, okrągłe bochenki posypane są mąką lub makiem. Do pieczenia wykorzystywane są tradycyjne
piece ceglane opalane węglem i stabilizowane termicznie drewnem. Chleby żytnie szadkowskie cieszą się ogromną popularnością wśród
okolicznych mieszkańców.
Sprzedaż: w sklepie firmowym przy masarni, w niektórych sklepach w okolicy i w Łodzi
Znak „Jakość Tradycja” (2012 r.)
67
Chleb gryczany z Ozorkowa
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Ozorkowie
95-135 Ozorków
ul. Prosta 1
www.gs-ozorkow.pl
W liczącej sobie 60 lat Piekarni Tradycyjnej w Ozorkowie chleb wypiekany jest na zakwasie, w ceramicznych piecach, tradycyjną metodą.
Wśród wypiekanych tu chlebów szczególne miejsce zajmuje chleb gryczany, wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych przy Ministrze
Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Chleb ma kształt prostokąta, lekko porowatą skórkę, miękisz elastyczny o równomiernym zabarwieniu z widocznymi ziarnami kaszy gryczanej, dobrze się kraje. Odznacza się niepowtarzalnym smakiem i aromatem chleba pieczonego na zakwasie, z
lekko wyczuwalnym smakiem kaszy gryczanej. Jest wypiekany w piecu ceramicznym opalanym węglem, metodą wielofazową z mąki
żytniej i pszennej, kaszy gryczanej, drożdży, soli i wody. Nie zawiera spulchniaczy, barwników, aromatów.
Sprzedaż: w sklepie przyzakładowym i w sklepie firmowym w Szadku
Znak Jakość Tradycja”
Chleb gryczany z Ozorkowa
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Ozorkowie
95-135 Ozorków
ul. Prosta 1
www.gs-ozorkow.pl
W liczącej sobie 60 lat Piekarni Tradycyjnej w Ozorkowie chleb wypiekany jest na zakwasie, w ceramicznych piecach, tradycyjną metodą.
Wśród wypiekanych tu chlebów szczególne miejsce zajmuje chleb gryczany, wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych przy Ministrze
Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Chleb ma kształt prostokąta, lekko porowatą skórkę, miękisz elastyczny o równomiernym zabarwieniu z widocznymi ziarnami kaszy gryczanej, dobrze się kraje. Odznacza się niepowtarzalnym smakiem i aromatem chleba pieczonego na zakwasie, z
lekko wyczuwalnym smakiem kaszy gryczanej. Jest wypiekany w piecu ceramicznym opalanym węglem, metodą wielofazową z mąki
żytniej i pszennej, kaszy gryczanej, drożdży, soli i wody. Nie zawiera spulchniaczy, barwników, aromatów.
Sprzedaż: w sklepie przyzakładowym i w sklepie firmowym w Szadku
Znak :jakość Tradycja”
Produkt wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych
Chleb prądnicki
Antoni Madej
31-060 Kraków
ul. Wawrzyńska 16
Tel. 12 422 85 48
[email protected]
Chleb na żytnim zakwasie, wypiekany w bochenkach o owalnym i okrągłym kształcie z wysokiej jakości mąki żytniej i pszennej, gotowanych ziemniaków. Ciasto przygotowywane na kwasie, tradycyjną metodą pięciofazową, formowanie ręcznie
Sprzedaż: w piekarni firmowej w Krakowie A. Madeja
Obwarzanek krakowski
Jurajska Izba Gospodarcza
68
23-080 Zabierzów
Tel. 12 285 23 75
www.jig.krakow.pl
Krakowscy piekarze otrzymali przywilej wypieku i sprzedaży obwarzanków od króla Jana Olbrachta w XV w. Od tego czasu jest to jeden z
najbardziej rozpoznawalnych produktów tradycyjnych Krakowa i jego okolic. Jest wypiekany z mąki pszennej z dodatkiem żytniej (30%),
ma kształt skręconego pierścienia, posypany jest makiem, solą, sezamem, czarnuszką lub kminkiem.
Sprzedaż: czterech dużych producentów w 80 punktach w Krakowie
Chleb mleczny praszkowski
Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Praszce
46-320, Praszka
Ul. Senatorska 1
Na początku XX wieku powstały co najmniej trzy piekarnie, produkcja chleba mlecznego rozpoczęła się w połowie lat 70-tych. Technologia
wypieku chleba, podobnie jak większości chlebów mieszanych, była oparta na dobrze przygotowanym zaczynie, dobrze wyrobionym
cieście z dodatkiem mleka świeżego lub kwaśnego oraz czasie garowania. Chleb nie zmienił
cech smakowych ani estetycznych do dziś. Do dnia dzisiejszego jest on pieczony i z powodzeniem sprzedawany.
Sprzedaż: w sklepach firmowych w Praszce, Przedmościu i Strojcu, przyjmowanie zamówień na wesela, chrzciny itp., przygotowywanie
paczek.
Kołocz śląski
Stowarzyszenie “Konsorcjum Producentów Kołocza Śląskiego”
45-086 Opole
Ul. Powstańców Śląskich 25/6
Tel. 500 367 730
Ciasto drożdżowe o smaku w zależności od użytego nadzienia. Najstarszą tradycję posiadają kołocze z makiem, serem oraz posypką.
Nazwany tak od kształtu koła jak był pieczony w pierwotnych formach. Dziś kołocz pieczony jest w prostokątnych blachach. Jest to ciasto
jest obrzędowe.
Kołocz pieczono i nadal piecze się na dożynki dla gości. Wielkie znaczenie miał również w święta: Bożego Narodzenia, Wielkanocy, pierwszej komunii, czasem także podczas odpustu, czy stypy. Obecnie kołocze piecze się z różnych innych okazji rodzinnych i towarzyskich,
zastępując nadzienie tradycyjne, owocowym, szczególnie jabłkiem.
Obecnie kołocz śląski można kupić praktycznie w każdej cukierni, jednak by jego tradycyjna receptura nie zaginęła w 2007 r. powstało
Konsorcjum Kołocza Śląskiego. Produkcja musi odbywać się zgodnie z zaakceptowanymi w Brukseli przepisami.
Promocja na festynach i np. Opolskim Festiwalu Smaków
Sprzedaż: sklepy firmowe producentów
Chleb gogoliński
Piekarnia Drost - Drost Krzysztof
47–320, Gogolin
Ul. Strzelecka 102
Tel. 77 466 62 44
69
Bochenek o kształcie owalnym, z charakterystycznym nacięciem w kształcie znaku X. W miękiszu widoczne są pęcherzyki powietrza oraz
ziarna: żyto, pszenica, jęczmień, soja cięta, siemię lniane, słonecznik, sezam. Ma aromatyczny, swoisty zapach charakterystyczny dla chleba mieszanego, który wytwarzany jest na naturalnym zakwasie. Chleb wypieka się w tradycyjnym piecu ceramicznym wykonanym z cegły.
Bochenki chleba są kopulaste , a na ich powierzchni widać odciśnięte w mące gałązki wiklinowego kosza. Chleb gogoliński zachowuje
świeżość do 5 dni.
Sprzedaż: w sklepie firmowym w Gogolinie, na lokalnym rynku, na zamówienie, na festynach, jarmarkach, targach
Chałwy sezamowe
Przedsiębiorstwo Wyrobów Cukierniczych „ ODRA” S.A
49-305, Brzeg
ul. Starobrzeska 7
Tel. 77 444 60 00; 7 444 63 02
httP://www.odra.com.pl
Chałwa jest od lat produkowana metodą tradycyjną , masa sezamowa wyrabiana jest ręcznie i ma to wpływ na jej wyśmienity smak.
Produkcję chałwy PWC „ Odra” S.A. rozpoczęła w 1951 rok
Sprzedaż: w sklepach spożywczych i cukierniczych w całej Polsce, w sklepach firmowych w Brzegu, Opolu. Dystrybucja za pośrednictwem
5 agend regionalnych
Staropolski chleb sanacyjny, pieczony na liściu kapusty, Chleb razowy łańcucki na liściu
kapusty
Anna Surmacz
P.P.H.U. „ANMAR”
37-112 Kosina
Rogóźno 456a
Tel. 17 225 63 12
e-mail:[email protected]; [email protected]
http://www.piekarniaanmar.com.pl/
W piekarni ANMAR pieczołowicie odtworzono dawną technologię wypieku, sięgając do najbardziej autentycznej tradycji. Zbudowany
według dawnych wzorów piec z szamotowej cegły opalany jest drewnem sosnowym. Do pieczenia używane są stare naczynia i sprzęty.
Bochenki wkładane do okrągłych, wiklinowych koszy, które nadają im tradycyjny kształt i fakturę. Chleb pieczony jest na rozgrzanym dnie
ceglanego pieca, na liściach kapusty. Ciasto robione jest z mąki żytniej, z niewielkim dodatkiem mąki pszennej. Mąka pochodzi z żyta od
okolicznych rolników i zawiera łuski żyta. Chleb pieczony jest na zakwasie z mąki żytniej i otrąb, z minimalnym dodatkiem drożdży, mielonego kminku, maślanki, która spulchnia ciasto oraz ugotowanych, przetartych ziemniaków. Chleb wyrabiany i formowany jest ręcznie.
Sprzedaż: na rynku lokalnym w Łańcucie, Rzeszowie oraz na zamówienia za granicę, na kiermaszach, festynach, targach
Staropolski chleb - Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2005 r.)
Chleb razowy łańcucki - Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2007 r.)
Chleb sędziszowski żytni
70
Zakład Cukierniczo-Piekarniczy IZA Izabela Szczęch
35-011 Rzeszów
Ul. gen. Pułaskiego 1
Tel. 17 853 32 51
Jak wynika z wywiadów etnograficznych przeprowadzonych w okolicach Sędziszowa przez etnografów z Muzeum Etnograficznego im. Fr.
Kotuli w Rzeszowie, sztuka wypieku chleba przekazywana była ustnie z pokolenia na pokolenie.
Chleb sędziszowski żytni nie zmienił swojego smaku i wyglądu od wieków. Nie kruszy się podczas krojenia, a ze względu na starą
niezmienioną recepturę wytwarzania ma nie tylko wyjątkowy smak, ale także wspaniały wygląd i długo zachowuje świeżość. Można
powiedzieć, że warunkiem zachowania tych cech jest produkcja chleba na żytnim zakwasie piekarskim. Dzięki specjalnie wyizolowanym
szczepom bakterii mlekowych i drożdży pieczywo charakteryzuje się najwyższymi walorami smakowymi.
Makowiec sędziszowski
Podłużne ciasto w kształcie wałka, oblane białym lukrem, ciasto ma długość około 30 cm. Na przekroju barwa kremowo-żółta z ciemną,
szeroką spiralą makowo-bakaliową.
Serowiec sędziszowski
Prostokątny placek, z wierzchu polany polewą czekoladową lub polukrowany. Na przekroju wąski, trójkolorowy prostokąt. Od spodu
warstwa kruchego ciasta o barwie słomkowo-żółtej, lekko przypieczonego, pośrodku kremowo-żółta masa serowa z widocznymi, równomiernie rozmieszczonymi bakaliami.
Sędziszowskie ciasto z jagodami
Złotożółte, podłużne ciasto z jagodami i kruszonką na wierzchu. Na przekroju wąski prostokąt z widocznymi trzema warstwami: na
spodzie dosyć gruba warstwa ciasta drożdżowego, na nim warstwa jagód, na wierzchu kremowa kruszonka.
Sprzedaż: w sklepie firmowym w Rzeszowie, w sklepach lokalnych
Biszkopty jarosławskie
Fabryka Ciast i Cukrów dr. Stanisława Gurgula sp. z o.o.
37-500 Jarosław
Ul. 3 Maja 53
Tel. 16 621 20 27
www.fabrykagurgul.pl
Fabryka Pieczywa Cukierniczego “SAN”-PAJDA sp. z o.o.
37-500 Jarosław
Ul. Blichowa 11
Tel. 16 621 43 85
www.san-pajda.pl
Firma realizuje Plan Rozwoju Eksportu (dofinasowanie EFRR działanie 6.1)
Początki rozwoju przemysłu cukierniczego w Jarosławiu sięgają XIX wieku, kiedy to powstała tu parowa fabryka biszkoptów i pierników.
W późniejszych latach połączyła się ona z innymi zakładami cukierniczymi, utworzonymi na bazie przedwojennej piekarni wojskowej.
Sztandarowym produktem nowopowstałych zakładów stały się suchary i biszkopty. Biszkopty jarosławskie, wytwarzane od 1876 roku,
od dawna są symbolem tego miasta i cieszą się dużą popularnością..Ciasto do produkcji biszkoptów przygotowywane jest z jajek, cukru,
miodu i mąki.
Sprzedaż: do hurtowni i sklepów w całej Polsce
Pierekaczewnik
Konsorcjum producentów Pierekaczewnik
16-120 Krynki
Kruszyniany 58,
71
Tel.:85 710 84 60; 85 749 40 52; 606 603 760
Nazwa pochodzi od czasownika „pierekatywat”, który w języku białoruskim i rosyjskim oznacza rozwałkowywanie. Pierekaczewnik jest tradycyjnym produktem tatarskim, ma kilkuset letnią tradycję i korzenie krymskie. Składa się z wielu cienkich warstw ciasta, przekładanych
farszem – baraniną, wołowiną lub słodkim - serem , masą jabłkową, śliwkową. Ciasto zwijane jest w rulon, łączony na brzegach.
Sprzedaż lokalna.
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność nr 567/2009 (2009 r.)
WOJEJÓDZTWO ŚLĄSKIE
Kołocz Śląski
Konsorcjum Producentów “Kołocza Śląskiego”
Kujawice Górne
Ul. Trzydziestolecia 30A
Tel. 77 413 11 67
Kołocz śląski/kołacz śląski wywodzi się z tradycji wypieku i spożywania obrzędowego ciasta weselnego, które wypiekano już od X stulecia.
Jako kosztowne ciasto weselne kołocz miał zagwarantować nowej rodzinie dostatek.
Kołacz śląski wypiekany jest na terenie województwa opolskiego oraz w województwie śląskim w powiatach: będzińskim, bielskim, cieszyńskim, gliwickim, bieruńsko-lędzińskim, lublinieckim, mikołowskim, pszczyńskim, raciborskim, rybnickim, tarnogórskim, wodzisławskim oraz w miastach: Bytomiu, Chorzowie, Jastrzębiu-Zdroju, Katowicach, Mysłowicach, Piekarach Śląskich, Rudzie Śląskiej, Siemianowicach Śląskich, Świętochłowicach, Tychach, Zabrzu, Żorach, Bielsku-Białej, Gliwicach i Rybniku. Taki obszar geograficzny wytwarzania
- został określony we wniosku o rejestrację kołocza śląskiego/kołacza śląskiego, jako Chronionego Oznaczenia Geograficznego.
W celu ochrony kołocza jako produktu regionalnego z inicjatywy producentów z województwa opolskiego w grudniu 2007 r. zawiązano
Konsorcjum Producentów „Kołocza Śląskiego”, w skład którego weszli producenci (piekarze i cukiernicy) z województwa opolskiego i
śląskiego.
Sprzedaż: lokalnie, województwo
Chronione Oznaczenie Geograficzne nr 733/2011 (2011)
Chleb wiejski konecki
Irena Mastalerz
Piekarnia
26 - 200 Końskie
Ul. Warszawska 6
Tel. 41 372 25 67
W niektórych piekarniach powiatu koneckiego wypiekany jest tradycyjną metodą chleb wiejski konecki. Tradycje piekarskie na obszarze
powiatu koneckiego sięgają pierwszej połowy ubiegłego wieku. Receptura oparta jest na przepisie chleba wypiekanego w chłopskich
domach z Konecczyzny. Do robienia zakwasu wykorzystuje się wyłącznie mąkę żytnią. Chleb wypiekany jest w tradycyjnym piecu z cegły
szamotowej, opalanym drewnem liściastym.
Sprzedaż: lokalnie
Chleb Bodzentyński
Piekarnia „Tradycja i Zdrowie” w Bodzentynie
72
Marek Bzówka
26-010 Bodzentyn
Ul. Straży Pożarnej 2,
Tel. 41 311 50 58
Lokalny, tradycyjny chleb wypiekany na podstawie rodzinnych receptur z lat 30. (od 1937 r. ta sama receptura zmodyfikowana przez
dziadka w latach 70)
Chleb Pszenno – żytni, z atestowanej mąki z woj. łódzkiego (świadectwo jakości mąki). Sprzedaż: w Bodzentynie, (plan utworzenia
punktu w Kielcach) dowóz na wioski w gminie Bodzentyn; na kiermaszach (Kielce), Targach Eko-Kielce, Muzeum Wsi Kieleckiej.
„Perła 2003 „ w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Laur Tradycji Marszałka Woj. Świętokrzyskiego (2007);
Dziedzictwo Kulinarne Świętokrzyskie 2012
Chleb Bodzentyński - nazwa będzie zastrzeżona w 2013
Chleby razowe na naturalnych zakwasach
Zakład Piekarniczy “Złoty Róg” S.C.
11-040 Dobre Miasto
Ul. Wojska Polskiego 15
Tel. 89 616-13-95
Chleb produkowany według tradycyjnej polskiej technologii na kwasach otrzymywanych z pięciofazowej fermentacji
Sprzedaż: lokalnie
Liczne nagrody m.in:
Najlepsi z Najlepszych 2007
Certyfikat „Przedsiębiorstwo Fair Play” 2007
I miejsce w konkursie: „Smaki Warmii i Mazur, Powiśla na stołach Europy” - 2007
Liczne nagrody w kolejnych edycjach konkursu „Nasz Chleb”
Najlepszy Produkt i Usługa Warmii i Mazur 2005
Złoty Laur 2005
Piekarz Roku 2004
ATUT 2001 - za najlepszy produkt Polski północno-wschodniej
Certyfikat Ekologicznej Produkcji Piekarniczej.
Sękacz mazurski
Zakład Produkcyjno-Handlowy “MARK”
11-500 Giżycko
Ul. Słowiańska 32a
Tel. 87 428 32 71
www.mark.pl
Sękacz mazurski wypiekany jest w zakładzie od 1990 r. według rodzinnej tradycji pieczenia sękacza.
Sprzedaż: w sklepie firmowym i w sklepach w Giżycku, Olsztynie i w Warszawie
Mazur Primus Inter Maximus (2000 r.)
Polski Producent Żywności (2002 r.)
73
TOP Warmii i Mazur (2003 r.)
Najlepszy produkt i usługa Warmii i Mazur (2005 r.)
Certyfikat „Doceń Polskie” (2011 r.)
System jakości HACCP
Andruty kaliskie
F.P-H. “Wypiek Andrutów”
62-800 Kalisz
Tel. 501-723-818
www.andrutykaliskie.pl
Wypiekane w specjalnej okrąglej, żelaznej formie (andrutniku), z delikatnej mąki pszennej, cukru i oleju, sprzedawane były od ponad stu
pięćdziesięciu lat w Kaliszu i okolicach. Tradycja ich wypieku przetrwała do dziś. Wytwarzane są w Wielkopolsce w warunkach manufaktury, według tradycyjnych technik i receptur nie zmienionych od dziesięcioleci. Produkcja oryginalnych andrutów jest praktykowana przez
kilku małych producentów rodzinnych firm.
Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Kaliskiej, w celu ujednolicenia i nadania swojemu regionalnemu wyrobowi rangi produktu wyjątkowej jakości, opracowała dla niego specjalne opakowania, banderole i etykiety.
Sprzedaż: oferta na stronie internetowej, rynek krajowy, wydarzenia.
„Perła 2005” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów
Rogal świętomarciński:
Grupa Producentów Środka Spożywczego “Rogal Świętomarciński”
62-031 Luboń
Ul. T. Kościuszki 40
Tel.: 61 852 99 11
Najbardziej popularny wśród poznaniaków produkt cukierniczy. Tradycyjny wypiek w kształcie półksiężyca, z półfrancuskiego ciasta,
nadziewany białym makiem, mielonymi bakaliami (daktyle, figi), rodzynkami i skórką pomarańczową. Rogale te wyrabiane są od ponad
100 lat na św. Marcina (11 listopada), co związane jest z tradycją obdarowywania ubogich wypiekami poznańskich cukierników. Nad
recepturą rogali od lat czuwa specjalna Kapituła Poznańskiego Tradycyjnego Rogala Świętomarcińskiego.
W skład Grupy Producentów Środka Spożywczego „Rogal świętomarciński” wchodzi 30 producentów. Nazwa produktu wywodzi się z
tradycji kultywowanej w Wielkopolsce – spożywania w dzień Św. Marcina rogali z charakterystycznym nadzieniem. Tradycja święta
sięga XVI w. i jest związana z uroczystym obchodzeniem zakończenia prac polowych. Obecnie nad recepturą rogali czuwa specjalna
Kapituła Poznańskiego Tradycyjnego Rogala Świętomarcińskiego.
Sprzedaż: lokalnie, wojewódzwo
Pierniki Szczecińskie
74
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe TAST Jan Tabiński
71-121 Szczecin
Ul. St. I. Witkiewicza 1b
Tel. 91 48 728 85
www: www.tast.pl
Regionalny - pierniki szczecińskie produkowane są obecnie przez firmę Jana Tabińskiego, kojarzonego od lat ze słynną szczecińską cukiernią Filipinka (stworzył ją jego ojciec przed 40 laty). Wytwarzane były jednak już od XIX w. Pierniki o słodko-korzennym smaku wypiekane
są w charakterystycznych kształtach związanych z tematyką morską. W kształcie statków, marynarzy, mew, kotwic, żaglówek, latarń, ryb.
Mogą być z polewami lub bez. Przed wojną piernikami przyozdabiano bożonarodzeniowe choinki.
Sprzedaż: sklep internetowy, firmowa kawiarnia-cukiernia, kawiarnie Szczecinie
„Perła 2012” w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów”
OLEJE ,TŁUSZCZE
Olej świąteczny roztoczański
Olejarnia Świąteczna
Tadeusz Kostrubiec
22-437 Łabunie, Ruszów 9
Tel. 604 292 275
http://www.olejarniaswiateczna.pl
Olejarnia Świąteczna jest częścią roztoczańskiego ekomuzeum Świąteczna Kraina. Głównie zajmuje się produkcją oleju metodą tradycyjną.
Olej świąteczny roztoczański ma złocistą, bądź lekko brązową barwę, swoisty intensywny roślinny zapach. Jest świetny do przygotowywania potraw. Surowiec do produkcji oleju świątecznego to głównie nasiona rzepaku sianego na obszarze znajdującym się na pograniczu
Roztocza Środkowego, Grzędy Sokalskiej i Kotliny Zamojskiej .Tradycyjna metoda tłoczenia w starej olejarni. Podtrzymywanie tradycji olejarskich regionu Roztocza i Kotliny Zamojskiej. Region posiadający specyficzne warunki klimatyczne z dużym nasłonecznieniem, korzystnie
wpływającym na smak i aromat oleju.
Sprzedaż: lokalnie i internetowa
Wymieniany na stronie Klaster Restauratorów i Hotelarzy www.krih.p
Certyfikat Lokalnej Organizacji Turystycznej „Zamość i Roztocze” (2009 r.)
“Perła 2008”- najlepszy polski produkt regionalny ,
Olej głubczycki rzepakowy tłoczony na zimno
„NAPUS-OIL” S.C. Bolesław Błachowicz, Mieczysław Bednarczyk
48-130, Nasiedle
Ul. Pocztowa 12,
Tel. 77 485-17-97
http://www.napus.com.pl/
Najstarsza wzmianka o wytłaczarni oleju pochodzi z 1448 roku i dotyczy Głubczyc.
Głubczyce i okoliczne miejscowości do XIX w. były dużymi ośrodkami tkackimi płótna lnianego, co nie było bez różnicy dla rozwoju olejarstwa na tym terenie. Wytłaczarnie olejów różniły się wielkością, lecz łączyła je technika tłoczenia oleju na zimno. W połowie wieku XX na
75
terenie powiatu głubczyckiego upowszechnia się uprawa nowej rośliny oleistej - rzepaku, która szybko wypiera uprawę lnu.
Sprzedaż: na lokalnym rynku i w sklepach internetowych
Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Opolskie
Masło tradycyjne
ROSPUDA Spółdzielnia Mleczarska
16-424 Filipów
Ul. 1 Maja 48
Tel. 87 569 60 19
www.smrospudafilipow.pl
Surowcem wykorzystywanym do produkcji masła tradycyjnego jest śmietana z mleka krowiego, pochodzącego tylko i wyłącznie z gminy
Filipów i Przerośl. Teren ten uznany jest za obszar czysty ekologicznie. Mleko odbiera się bezpośrednio od rolników. Masło produkuje się
bez dodatków niepochodzących z mleka, takich jak oleje roślinne lub tłuszcz zwierzęcy
Sprzedaż produktów: wybrane sklepy na terenie całej Polski
Znak promocyjny Zielone Płuca Polski
Znak „Jakość Tradycja:
Sandomierski olej rzepakowy
Leszek Czech
Stara Olejarnia
27-641 Obrazów
Węgrce 33
Tel. 15 836 61 25
Olej Rzepakowy wytwarzany jest od kilkudziesięciu lat przez rodzinne olejarnie w powiecie sandomierskim (wsie: Węgrce, Piekary, Malice). Określenie „sandomierski” powiązane jest z regionem, w którym uprawia się surowiec oraz tłoczy się i spożywa ten tradycyjny olej.
Rzepak do produkcji oleju pochodzi z małych gospodarstwach, gdzie uprawiany jest ekstensywnie, położonych na terenie Wyżyny Sandomierskiej. Duże nasłonecznienie w okresie wegetacji wpływa na niespotykany smak i aromat oleju.
Sprzedaż: zamówienia, województwo, Polska
Olej rydzowy
76
SemCo S.G.N.iP. Krystyna i Jerzy Just
64-500 Szamotuły
Śmiałowo 16
Tel. 612920402; 603 137 517
www.semco.pl
Pierwszy i jak dotąd jedyny polski produkt zarejestrowany w UE (GTS) w kategorii oleje i tłuszcze. Tłoczony na zimno o specyficznym
smaku, wytwarzany jest z lnianki, dawnej rośliny oleistej, tradycyjnie uprawianej zwłaszcza w Wielkopolsce, gdzie do dziś znajdują się
znaczące plantacje. Nazwa pochodzi od lokalnej nazwy lnianki „rydz”.
Sprzedaż: sklep internetowy, sklepy ekologiczne, sklepy w całej Polsce
Udział w Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych
Certyfikat rolnictwa ekologicznego
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność nr 506/2009 (2009 r.)
MIODY
Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich
50-452 Wrocław
Tel. 71 343 42 48
www.dolnoslaskizwiazekpszczelarzy.com
(M.in. Pasieka “MAJA” - Stanisław Rekut, Krępa 2, tel. 76 831 92 30,
Pasieka “MŁYNOWO” - Elżbieta i Roman Śmieszkowie, ul. Stawowa 4, Przemków, tel. 76 831 95 51)
Wyjątkowy miód, o bursztynowo-herbacianej barwie i galaretowatej konsystencji. Swą niepowtarzalną jakość zawdzięcza obszarowi
geograficznemu, skąd pozyskiwany jest nektar. Na terenie Borów Dolnośląskich, gdzie były rozległe poligony wojskowe, zachowały się od
ponad wieku w prawie nietkniętym stanie zwarte kompleksy czystych ekologicznie wrzosowisk, stanowiących wyjątkowy pożytek dla
pszczół. Nektar wrzosowy nadaje miodowi specyficzny skład, ostry i lekko gorzkawy smak oraz charakterystyczny zapach.
Marka: Miód Wrzosowy z Borów Dolnośląskich
Miody promuje LGD „Wrzosowa Kraina” www.wrzosowakraina.pl, informacja na stronie www. potrawyregionalne.pl
Sprzedaż: bezpośrednio w pasiekach, na lokalnych imprezach organizowanych przez LGD „Wrzosowa Kraina”, m.in. takich jak Święto
Wrzosu w Borówkach, Święto Miodu i Wina w Przemkowie, Łemkowska Watra w Michałowie, Święto jagody w Chocianowie, przez
Internet, na kiermaszach, festynach, targach.
Chronione Oznaczenie Geograficzne nr 483/2008 (2008 r)
Sudecki miód gryczany
50-452 Wrocław
Tel. 71 343 42 48
Na Dolnym Śląsku uprawę gryki rozpoczęto po II wojnie światowej. Największe jej areały znajdują się w rejonie Kotliny Kłodzkiej i Kotliny
Jeleniogórskiej. Miód gryczany ma ciemnobrązową barwę i charakterystyczny, silny zapach oraz zdecydowany smak. Jest poszukiwanym i
bardzo cenionym na rynku produktem ze względu na jego szczególne właściwości
Sprzedaż: bezpośrednio, na jarmarkach, imprezach, m.in. na Cieplickich Warsztatach Pszczelarskich na, Ekojarmarku we Wrocławiu i na
zamówienie.
77
Sudecki miód wielokwiatowy
Regionalny Związek Pszczelarzy w Jeleniej Górze
58-500 Jelenia Góra
Ul. Wojska Polskiego 25
Tel. 75 752 49 21
Pogranicze śląsko-łużyckie było w przeszłości miodowym zagłębiem. Pszczelarstwo szczególnie rozwinęło się w niżej położonych
partiach Sudetów Zachodnich. Najsłynniejszym obiektem pszczelarskim, znanym niegdyś na całą Europę, była pasieka w Dworku (Höfel)
koło Lwówka Śląskiego. Pozyskiwany na tym terenie miód wielokwiatowy wyróżnia się wyjątkowym smakiem i aromatem, oddającym
bogactwo roślin miododajnych z sudeckich pożytków. Zabarwienie miodu wielokwiatowego jest bardzo różnorodne, od jasnokremowego po herbaciany. Zwykle miody wiosenne są jasne, a letnie ciemne. Po skrystalizowaniu się miód zmienia zabarwienie na białe aż do
jasnobrązowego.
Sprzedaż: bezpośrednio, na jarmarkach, imprezach, na zmówienie
Dolnośląski miód rzepakowy
50-452 Wrocław
Tel. 71 343 42 48
Pozyskiwanie miodu rzepakowego na Dolnym Śląsku jest ściśle związane z historią uprawy rzepaku. Dla większości pszczelarzy na Dolnym
Śląsku miód rzepakowy jest głównym produktem, dlatego też cała gospodarka pasieczna sprowadza się do racjonalnego wykorzystania
upraw rzepaku.
Miód rzepakowy zawiera łatwo przyswajalne cukry proste z przewagą glukozy i polecany jest dla osób cierpiących na choroby serca.
Ciekawostką jest to, że dodany do miodów pitnych, wyczuwalny jest w smaku i zapachu nawet po 2 latach.
zamówienie.
Miód wielokwiatowy z Doliny Baryczy
Piotr Czajkowski
53-300 Milicz,
Gądkowice 9
Tel. 71 384 92 88
Teren, na którym jest pozyskiwany obejmuje obszar Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy, który włączony został do europejskich obszarów chronionych „Natura 2000”
Miód wielokwiatowy z Doliny Baryczy zawiera nektar z bardzo wielu gatunków roślin
(stwierdzono występowanie na tym obszarze około 513 gatunków roślin naczyniowych). Bogaty skład pożytków gwarantuje niepowtarzalny smak, aromat i barwę. Zawarte w miodach flawonoidy, saponiny, sole mineralne, aminokwasy i garbniki gwarantują wysoką
wartość odżywczą i zdrowotną.
zamówienie.
Miód akacjowy ze Wzgórz Dalkowskich
Bazyli Chomiak
67-200 Głogów
Ul. Merkurego 12/2
Tel. 609 132 401
W województwie dolnośląskim akacja w największym zagęszczeniu występuje na obszarze Wzgórz Dalkowskich. Jest to pasmo wzgórz
zajmujących powierzchnię około 1200 km2 rozciągających się od Nowogrodu Bobrzańskiego do Chobieni. Miód akacjowy charakteryzuje
78
się bardzo jasną barwą, w postaci płynnej jest prawie przezroczysty z wyczuwalnym zapachem kwiatów akacji, w smaku łagodny, bardzo
słodki. Krystalizuje bardzo wolno, przechowywany w temp. około 20 0C pozostaje w postaci płynnej przez kilka miesięcy.
zamówienie.
Dolnośląski miód nawłociowy
50-452 Wrocław
Tel. 71 343 42 48
Na Dolnym Śląsku występują wszystkie gatunki nawłoci, tj. nawłoć pospolita, późna kanadyjska, ogrodowa, sina, sercowata, najczęściej
w suchych lasach sosnowych i mieszanych, wrzosowiskach i przydrożach, a także pasach ochronnych rzek, podmokłych polach, a w
dużych skupiskach na obszarach wyłączonych z produkcji rolnej. Kwitnie zależnie od gatunku od lipca do połowy września. Ze względu na
znaczny obszar występowania, a także długi okres kwitnienia możliwe jest pozyskanie miodu czystego odmianowo. Miód nawłociowy w
stanie płynnym ma kolor od żółtego do bursztynowego, łatwo rozsmarowuje się.
zamówienie.
Miód fasolowy, Miód rzepakowy
Gospodarstwo Pasieczne “ULIK”
Irena i Marian Śliczniak
Gospodarstwo Pasieczne “MIODY ROZTOCZA
22-400 Zamość
Białowola 27
22-463 Radecznica
Mokrelipie 85
Tel. 84 681 80 70
www.ulikroztocze.pl
“APIKO” Galeria Świecy Woskowej i Świat Miodów
22-400 Zamość
ul. Staszica 35, Rynek Wielki
www.swieczki.republika.pl
Surowcem wykorzystywanym przez pszczoły do produkcji miodu fasolowego jest nektar z kwiatów fasoli tyczkowej „Piękny Jaś”. Produkcja
miodu na Roztoczu znana jest od około trzydziestu lat.
Sprzedaż: lokalnie, sklepy woj. lubelskim, wysyłkowa, strona internetowa
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2005, 2006)
Miód gryczany Godziszowski
Rejonowe Koło Pszczelarzy w Godziszowie
Biegas Jan
23-302 Godziszew
Godziszew Pierwszy 190
Tel. 158 711 016
79
Rejonowe Koło Pszczelarzy w Godziszowie jest największym w województwie lubelskim pod względem ilości uli. Łącznie jest ich 10 tys.
Do koła należy 120 pszczelarzy z terenu Powiatu Janowskiego. Rejon miejscowości Godziszów oraz powiatu Janów Lubelski jest tradycyjnie związany z uprawą gryki, produkcją kaszy i wyrobów z kaszy gryczanej. Tradycja wytwarzania miodu na terenie Godziszowa sięga do
XI wieku.
W miodzie wykryto substancję leczniczą zwaną rutyną, to sprawia, że ten gatunek miodu jest obecnie poszukiwany.
Sprzedaż: bezpośrednio u producentów, w sklepach internetowych, za pośrednictwem producenckich ogłoszeń w Internecie.
Wpisany na Listę produktów Tradycyjnych MRiRW (2007 r.)
Miód wielokwiatowy łąkowy z Doliny Noteci
Gospodarstwo Pszczelarskie Dutkowiak
69-200 Sulęcin
Ul. Jana Paska 68
Tel. 95 7554572
www.dutkowiak.pl
Miód wielokwiatowy łąkowy z Doliny Noteci ma bogaty i niepowtarzalny smak oraz aromat. Na tę wyjątkowość składa się nektar z
kwiatów dziko rosnących na terenie Doliny Noteci. Teren ten rozciąga się od Santoka do Drezdenka w województwie lubuskim. Obszar ten
ze względu na małą aktywność rolniczą i przemysłową został uznany za strefę priorytetową. Gwarantuje to czystość i bardzo dobrą jakość
pozyskiwanego przez pszczoły nektaru, który przetworzony w ulach staje się miodem wielokwiatowym łąkowym z Doliny Noteci
Sprzedaż: bezpośrednio u producenta, także na targach oraz imprezach turystycznych i kulturalnych, organizowanych przez ośrodki
doradztwa rolniczego, samorządy lokalne, np. Targi Rolnicze w Glisnie, Dni Santoka, Dożynki Powiatowe w Santoku .
Nagroda w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Miód kurpiowski
Kurpiowsko-Mazowiecki Związek Pszczelarzy w Ostrołęce
07-410 Ostrołęka
Ul. Sienkiewicza 28
Tel. 29 745 15 13
www.miodkurpiowski.pl
Tradycje pszczelarstwa na Kurpiach Zielonych i Kurpiach Białych sięgają XV wieku. Dobrze znane i udokumentowane są kultywowane
przez pszczelarzy – spadkobierców bartników.
Trzydzieści lat temu sięgając do jarmarcznych zwyczajów rozpoczęto kultywowanie tradycji pszczelarskich. Corocznie w ostatnią niedzielę
sierpnia na polanie leśnej w Zawodziu koło Myszyńca odbywa się „Kurpiowskie miodobranie”.
Bardzo duże ograniczenia przy produkcji miodu (np. nieprzekraczanie na żadnym z etapów produkcji temperatury 30°C) są znaczące dla
jakości końcowego produktu i powodują, że w produkcie końcowym są obecne wszystkie naturalne enzymy, związki eteryczne i inne
składniki charakterystyczne dla miodu.
Do produkcji Miodu Kurpiowskiego mogą być wykorzystywane wyłącznie pszczoły ras: pszczoła środkowoeuropejska (Apis mellifera
mellifera), pszczoła kraińska (Apis mellifera carnica), pszczoła kaukaska (Apis mellifera caucasica) oraz pszczoły pochodzące z kojarzenia
tych ras.
Miód Kurpiowski jest miodem nektarowym z ewentualnym dodatkiem spadzi. Jest to miód wielokwiatowy, pozyskiwany z nektaru wielu
80
roślin miododajnych kwitnących w długim okresie. Udział procentowy nektaru żadnej z roślin miododajnych nie może przekroczyć 30%,
a dopuszczalny udział nektaru wszystkich uprawnych roślin miododajnych nie może przekroczyć 10%.
Sprzedaż: pasieki, lokalnie, zamówienia, sklepy pszczelarskie
„Perła-2007” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo
Podkarpacki miód spadziowy
Wojewódzki Związek Pszczelarski w Rzeszowie
35-065 Rzeszów
Ul. 8 Marca 3
Tel. 17 853 40 59
www.wzp.rzeszow.pl
Bartnictwo na Podkarpaciu ma bardzo stare tradycje i sięga odległych czasów. Dobre warunki naturalne sprawiły, że hodowla pszczół
rozwijała się na tym obszarze bardzo dynamicznie. Pierwsze źródłowe wzmianki związane z bartnictwem pochodzą z XV w.
Pszczelarstwo podkarpackie charakteryzuje duża liczba pszczelarzy (około 3000) w znakomitej większości zbierających miód w sposób
rzemieślniczy i zgodny tradycją. O popularności pszczelarstwa i dużym zaangażowaniu pszczelarzy w utrzymanie jakości miodu w tym
regionie może świadczyć fakt, iż w skład wojewódzkiego związku pszczelarzy w Rzeszowie, który w 2006 roku obchodzi 40-lecie istnienia,
wchodzą aż 54 koła pszczelarskie.
Wysoki poziom umiejętności lokalnych pszczelarzy jest związany z zachowanie tradycyjnego sposobu prowadzenia gospodarki pasiecznej
związanej z tym obszarem
Umiejętności te wiążą się zarówno z wyborem miejsca lokalizacji pasieki (w szczególności ze względu na zmienność w poziomie
występowania spadzi i charakter ukształtowania terenu), sposobem pozyskiwania tego wyjątkowego miodu, odwirowywania miodu (na
zimno), jak i z zasadami przechowywania oraz rozlewania miodu.
Obszar, na którym pozyskiwany jest podkarpacki miód spadziowy obejmuje 17 nadleśnictw i dwa parki narodowe.
Sprzedaż: bezpośrednio u producentów, w sklepach internetowych, w sklepach lokalnych, na targach, kiermaszach festynach
Miód wielokwiatowy z Sejneńszczyzny//Łoździej
Terenowe Koło Pszczelarzy w Sejnach
16-500 Sejny
Skrzynka Pocztowa 37
Tel. 87 516 24 98; 503 668 864
www.miod.sejny.pl
Historia pszczelarstwa na Ziemiach Sejneńskich sięga czasów, kiedy tereny te zamieszkiwały plemiona Jaćwingów. Bartnictwem trudniła
się ludność leśnych i puszczańskich osad.
Tradycje pszczelarstwa w tym regionie mają ponad 130 lat; Koło Pszczelarzy w Sejnach jest jednym z najstarszych kół w Polsce.
Miód wytwarzany z nektaru kilkudziesięciu charakterystycznych dla tego regionu kwiatów roślin i drzew. Pochodzi z pasiek opartych na
81
tradycyjnej hodowli pszczół z drewnianymi ulami. Producenci miodu nie stosują kremowania i pasteryzowania miodu, sztucznego
podgrzewania, nie dokarmiają swoich pszczół.
Sprzedaż: na rynku lokalnym, w Internecie, na targach, festynach, kiermaszach
Świętokrzyski miód spadziowy
Edward Nowosielski
Świętokrzyski Związek Pszczelarzy w Kielcach
25-338 Kielce
Ul. Zagórska 2
Tel. 41 344 49 98
Najstarsze dokumenty świadczące o działaniach bartników na terenie Puszczy Świętokrzyskiej sięgają XII i XIII w. Świętokrzyski miód
spadziowy wytwarzany jest na obszarze Gór Świętokrzyskich, obejmującym granice administracyjne powiatów: koneckiego, kieleckiego,
skarżyskiego, starachowickiego, ostrowieckiego i opatowskiego. Miody spadziowe z drzew iglastych odznaczają się aktywnością antybiotyczną.
Sprzedaż: pasieki, lokalnie, zamówienia, sklepy pszczelarskie
Miód Lipowy z Barcji, Miód wielokwiatowy z Barcji
Gospodarstwo Pasieczne Bartnik Mazurski
11-400 Kętrzyn
Gnatowo 4
Tel. 501 753 098; 501 753 108
www.bartnikmazurski.pl
Charakteryzuje się wyraźnym zapachem lipy oraz ostrym smakiem z nutą goryczki. Miód lipowy ze względu na różnorodność zawartych
w nim składników oraz korzystne cechy znajduje szerokie zastosowanie zarówno w odżywianiu, jak i lecznictwie.
Sprzedaż: pasieki, lokalnie, zamówienia, sklepy pszczelarskie, wysyłkowa, w sieciach delikatesów Piotr i Paweł i innych.
Znak „Jakość Tradycja”.
Miody Mazur Garbatych
Paweł Murzyn
Tel. 500 037 376
82
Piotr Kondraciuk
Tel. 698 761 202
www.miodymazur.pl
Początki utworzenia Gospodarstwa Pszczelarskiego Miodów Mazur Garbatych sięgają do lat 1945 – 1950. Produkt tradycyjny. Pasieki
znajdują się w obszarze chronionym NATURA 2000. Ule rozlokowane są w Puszczy Romińskiej i na terenie rezerwatu Tatarska Góra.
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwie, internetowo, do sklepów w Olsztynie, Warszawie, na lokalnych jarmarkach
Miód drahimski
Spółdzielnia Producentów „Miody Drahimskie”
78-550 Czaplinek
Ul. Mazurska 4
Tel. 94 375 43 50
Pasieka Fujarskich
Gospodarstwo Pasieczne “Kószka
78-550 Czaplinek,
Ul. Mazurska 4
Tel: 94 375 43 50; 601 409 356
Najbardziej znany produkt lokalny wywodzący się z Pojezierza Drawskiego. Pod tą marką sprzedawanych jest pięć różnych miodów:
wrzosowy, gryczany, rzepakowy, lipowy i wielokwiatowy. Ich dostawcy wytwarzają miód w pasiekach leżących na terenie czterech gmin
na Pojezierzu Drawskim: Czaplinka, Wierzchowa, Barwic i Bornego Sulinowa.
Swoją specyfikę zawdzięcza warunkom klimatycznym i glebowym sprzyjającym występowaniu charakterystycznych dla tego regionu
roślin.
Oznaczenie miodów jest jednorodne. Etykiety i opakowania są jednakowe.
Sprzedaż: pasieki, lokalnie, zamówienia, sklepy pszczelarskie, sieć sklepów Piotr i Paweł, sklepy z tradycyjną żywnością.
Miody Przelewickie
Pasieka Ewa i Olgierd Kustosz
74-210 Przelewice 117
Tradycja wytwarzania miodów przelewickich sięga II połowy lat 40-tych XX w.
Z produkcji miodu słynęły wsie w gminie23 Przelewice: Lucin, Bylice, Rosiny, Przelewice, Jesionowo, Myśliborki, Przywodzie, Ślazowo,
Kluki, Kłodzino, Żuków, Gardziec, Topolinek, Kosin, Płońsko.
Obecnie w Przelewickim Kole Pszczelarskim wytwarzaniem miodów przelewickich i utrzymaniem 995 pni pszczelich zajmuje się 25
członków koła. Pod nazwą miody przelewickie wytwarzanych jest kilka odmian miodów, np.: wielokwiatowy, lipowy, nektarowo-spadziowy, rzepakowy, gryczany, wrzosowy, faceliowy, bławatkowy oraz z nawłoci. Pożytek wykorzystywany do produkcji miodów przelewickich
pochodzi głównie z terenu Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach oraz pól, łąk i lasów gminy Przelewice.
W pasiekach pozyskuje się miody: wielokwiatowy, lipowy, nektarowo-spadziowy. Natomiast w pasiece wędrownej pozyskuje się miody:
rzepakowy, gryczany, wrzosowy, faceliowy i z nawłoci.
Sprzedaż: bezpośrednio u producenta, na wystawach, targach, jarmarkach
83
NAPOJE
Wino śląskie z winnicy Jaworek
Winnice Jaworek, Ewa i Lech Jaworek
55-330 Miękinia
Ul. Kościuszki 48a
Tel. 71 396 09 87
Początki uprawy winorośli w okolicach Środy Śląskiej sięgają 1216 roku. Większość winnic na tych terenach prowadzona była przez zakonników z klasztoru w Lubiążu. Przez ponad 200 lat miasto znane było jako miasto wina. Winnica Jaworek jest powrotem do tradycji uprawy
winorośli na większych powierzchniach w okolicach Środy Śląskiej. Obecnie obszar uprawy winorośli w winnicy Jaworek wynosi około 30
ha i jest to największa winnica uprawiana metodami ekologicznymi w Polsce.
Sprzedaż: Głównie rynek lokalny – okoliczne sklepy (10) na terenie gminy Miękinia. Sprzedaż także we Wrocławiu, Krakowie, Warszawie,
Gdańsku w sklepach z winami. Własny sklep firmowy na miejscu.
Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Dolnego Śląska
Piwo Książęce z Lwówka Śląskiego
Browar Śląski
59-600 Lwówek Śląski
Ul. Traugutta 7
Tel. 75 643 18 80
[email protected]
www.browar-lwowek.com.pl
www.browarlwowek.pl
Piwo Książęce produkowane jest w browarze Lwówek Śląski, który szczyci się 800-letnią tradycją browarnictwa. Na początku lat 70. na
stałe do produkcji wprowadzono piwo Książęce w nawiązaniu do dawnych receptur. W procesie produkcji piwa wykorzystuje się tylko
naturalne surowce, nie używa się stabilizatorów ani enzymów, dzięki czemu piwo Książęce jest jedyne w swoim rodzaju, ma rzeszę swoich
smakoszy zarówno w kraju jak i za granicą.
Sprzedaż: na lokalnym rynku, w sieci Carrefour, w pubach warszawskich
Certyfikat Fundacji Gospodarczej Euro-Partner
Nalewka z aronii
PPHU EkoAr, Anna i Mirosław Lech
57-343 Lewin Kłodzki
Ul. Jarków 9
Tel. 74 869 89 60; 503 031 848
Nalewka z aronii wzorowana jest na przepisie przywiezionym z kresów wschodnich, o oryginalnej nazwie smorodinówka szlachecka.
Sporządzana była w domu rodu Borowskich w Sarnach. Produkowana jest w gospodarstwie ekologicznym w Jarkowie koło Kudowy Zdrój
od 1981 roku.
Sprzedaż: bezpośrednio w gospodarstwie, wysyłkowo: na terenie całej Polski, wysyłka produktów za pośrednictwem firmy kurierskiej . Na
terenie Wrocławia i Warszawy produkty dowożone pod wskazany adres, sprzedaż na jarmarkach (Ekojarmark Wrocław, jarmarki świąteczne), na imprezach, targach, cyklicznie w kawiarni falanster we Wrocławiu.
„Perła 2005” w Konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”.
84
Piwo nakielskie jasne i ciemne
Nakielskie jasne, Krajan special
Browar KRAJAN Browary Kujawsko-Pomorskie Sp. Z o o
89-100 Nakło nad Notecią
Ul. Browarna 1, Trzeciewnica
Tel 52 551 34 37
http://www.krajan.com.pl
Tradycja warzenia piwa od wielu pokoleń towarzyszyła mieszkańcom Nakła nad Noteci i okolic. Pierwsze wzmianki o warzeniu piwa w
Nakle pochodzą z początku XVI wieku.
Browar rozpoczął warzenie piwa Krajan w styczniu 1994 roku. Powstał jako prywatne przedsięwzięcie na terenie podnakielskiej spółki
ogrodniczej w Trzeciewnicy. Browar warzy piwo w oparciu o nowoczesną technologię z zachowaniem tradycyjnych receptur zapewniających specyfikę i oryginalność piwa z Krajana.
Piwo nakielskie jasne przyjmuje konsystencję płynną o złocistej barwie i gęstej pianie, bez zawiesin i osadów. Jest orzeźwiające w smaku z
wyczuwalną goryczką i charakterystycznym zapachem, lekko chmielowym. Piwo nakielskie jasne jest piwem jasnym o zawartości 11,5 %
ekstraktu wagowego i 5,0 % alkoholu. Jest napojem o właściwościach odżywczych.
KRAJAN Browary Kujawsko – Pomorskie Sp. z o.o. to regionalny producent piwa.
Sprzedaż: w sklepie firmowym przy zakładzie, w Polo Marketach, sprzedaz internetowa (www.horeca.pl), przedstawiciele handlowi w
całej Polsce
Wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2008 r. i 2009 r.)
Miód pitny półtorak
Miód pitny dwójniak
Miód pitny trójniak
Miód pitny czwórniak
Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa przy Stowarzyszeniu Naukowo -Technicznym Inżynierów i Techników Przemysłu
Spożywczego
00-043 Warszawa
Ul. Czackiego 3/6
Tel. (48-22) 828 27 21
Spółdzielnia Pszczelarska APIS w Lublinie
20-471 Lublin
Ul. Diamentowa 23
Tel. centr. 81 744 20 05
Dział Handlu i Marketingu:
Tel. 81 744 29 42
Tel. 81 745 68 00
www.apis.pl
Specyficzne dla Lubelszczyzny miody pitne są produkowane na bazie lokalnego miodu i dzięki temu mają charakterystyczny smak i
zapach.
85
Wymieniane na stronie Klaster Restauratorów i Hotelarzy www.krih.pl
Udział w targach krajowych i międzynarodowych
Srebrny medal na 18 Kongresie APISLAVIA w Varnie w Bułgarii
Złoty medal w XIX edycji Ogólnopolskiego Konkursu Win, Miodów Pitnych i Wyrobów Winiarskich
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (2008 r.)
Półtorak, nr 729/2008 28.07.2008
Dwójniak nr 729/2008 28.07.2008
Trójniak nr 729/2008 28.07.2008
Sprzedaż: cała Polska
Czwórniak nr 729/2008 28.07.2008
Piwo wschowskie
Edward Wilk Browar EDI
67-400 Wschowa
Nowa Wieś 5
Tel. 65 540 44 08
Tradycja produkcji piwa wschowskiego dawniej – FRAUSTADT – sięga XI wieku. W roku 1514 Zygmunt Stary, król polski zabraniał mieszkańcom miasta Wschowy wyszynku wina, zezwalał jedynie na wyszynk piwa w domach prywatnych. W roku 1676 król Jan III, zezwolił
burmistrzowi Marcinowi Grotce wybudować browar. Do produkcji piwa wschowskiego używa się słodu pilzneńskiego, który ma szarożółtą
barwę i swoisty zapach ziarna. Następnym surowcem jest chmiel, który nadaje piwu szlachetną i przyjemną gorycz oraz specyficzny
aromat. Związki goryczkowe mają właściwości antyseptyczne, wpływające na podniesienie trwałości piwa. Piwo od dawna używane jest
też w kuchni, choć w dość ograniczonym zakresie.
Sprzedaż: na kiermaszach i targach, jarmarkach, festynach, w niewielkim stopniu w sklepach i lokalach gastronomicznych.
„Perła 2007” w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2008 r).
Wino gronowe
Winnica KINGA
67-100 Nowa Sól
Stara Wieś 28
Tel. 609528581, 609499515, 68 3872843
http://www.winnicakinga.pl/
Wino tradycyjne z soku gronowego, bez dodatku wody i cukru. Winnica założona w 1985 roku. Winnica Kinga wyróżnia się na tle innych
podobnych gospodarstw winiarskich położeniem i ofertą która obejmuje nie tylko enoturystykę ale również szkółkarstwo i winiarskie
przetwórstwo (konfitury winogronowe, octy winne, kiszone liście, owoce w zalewach na bazie wina). Wino jest wyjątkowe ze względu na
swój delikatny, rześki, lekki aromat.
Winiarnia ma ofertę degustacji, noclegu, zwiedzania winnicy.
Sprzedaż: w sklepie firmowym, na zamówienie, pamiątkowe butelki z winem
86
WOJEWODZTWO MAŁOPOLSKIE
Łąckie Ogrody
PPUH Tłocznia Maurer
33–390 Łącko
Zarzecze 1
Tel: 18 444 64 27
www.maurer.com.pl
Produkcja naturalnych tłoczonych na zimno soków owocowych z sadów we własnym gospodarstwie i okolicznych rolników. Jest ro obszar
znany z doskonałej jakości jabłek.
Produkt znany w całej Polsce i zagranicą (udział w targach krajowych i międzynarodowych).
Udział i organizacji festynów promujących region np. Święto Kwitnącej Jabłoni w Łącku.
Znak towarowy „Tłocznia Maurer
Sprzedaż: sklep w gospodarstwie, sklepy z żywnością tradycyjną i ekologiczna w całej Polsce, www.ekokup.pl
Piwo dawne niepasteryzowane
Browar Konstancin
05-520 Konstancin Jeziorna
Obory 11 a
Tel. 22 754 13 56
www.browar-konstancin.pl
Tradycja piwowarstwa w Konstancinie sięga XVIII w.
Produkcja jest oparta na tradycyjnym sposobie warzenia, naturalnych składnikach i wodzie, czerpanej z własnego ujęcia na terenie uzdrowiska Konstancin, co nadaje piwu niepowtarzalny smak i wyjątkowe walory. Piwo nie jest poddane ani konserwacji, ani pasteryzacji, ani
mikro filtracji wyjaławiającej piwa z drożdży. Dzięki temu reprezentuje wyjątkowy charakter prawdziwego piwa, jest naturalnym źródłem
przeciwutleniaczy, mikroelementów i witamin grupy B.
Tradycyjna historyczna receptura, niezmieniony od wieków proces warzenia oraz wyjątkowa konstancińska woda nadają piwu głęboki
smak z goryczką. Uznaje się za najlepsze piwo niepasteryzowane na warszawskim rynku.
Sprzedaż: sklepy Warszawa, Mazowsze, Kraków, Poznań, Przemyśl, Stalowa Wola
Złoty medal KONSUMENCKI KONKURS PIW - CHMIELAKI KRASNOSTAWSKIE 2012
Piwo z Ciechanowa
Browar Ciechan Sp. z o.o.
06-400 Ciechanów
Ul. Jana Kilińskiego 8
Tel. 515 171 416; 23 673 45 45
www.ciechan.com.pl
Piwa Regionów Sp. z o.o.
03 - 885 Warszawa
Ul. Księcia Ziemowita 53
Tel. 22 679 18 11
87
Tradycja produkcji piwa w Ciechanowie sięga XIII wieku. Zachowały się tam do dnia dzisiejszego historyczne pomieszczenia i urządzenia
technologiczne, co ułatwiło odtworzenie procesu leżakowania i fermentacji. Tradycyjne procesy warzenia gwarantują niepowtarzalny aromat, klarowność i smak piwa. Obecnie w Ciechanowie warzy się różne rodzaje piw nawiązując do ciechanowskiej tradycji, między innymi:
porter, jasne pełne – wyborne, jasne mocne niepasteryzowane, pszeniczne oraz miodowe. Wszystkie te piwa produkowane są według
tradycyjnych metod przy zachowaniu starych receptur.
Renomę doceniali jurorzy między innymi w takich metropoliach jak Neapol, Madryt, Londyn, Paryż, Moskwa czy Odessa.
Sprzedaż: na rynku warszawskim, woj. mazowieckie, małopolskie, wielkopolskie, opolskie, sklep internetowy.
Wpisane na Listę Produktu Tradycyjnego MRiRW (2008 r.)
Dwójniak Warmiński, Czwórniak biesiadny
Miód Pitny Trójniak Mazurski
Mazurskie Miody ZPH „Karolina” Bogdan Piasecki
11-034 Stawiguda
Tomaszkowo 7
Tel. 895136413
www: http://www.mazurskiemiody.pl
Wytwarzany wg najstarszej unikalnej techniki tzw. miodów niesyconych
Część produktów to produkty lokalne ( powstające z lokalnych surowców) niektóre z produktów to produkty tradycyjne (powstające w
oparciu o nie lokalne surowce takie jak spirytus ale wykorzystujące tradycyjne lokalne receptury). Produkty powstają na bazie naturalnych
ekologicznych surowców ale firma nie ma na to atestów i certyfikatów. Wykorzystanie lokalnych surowców takich jak zioła, owoce, płatki
kwiatów oraz miód.
Sprzedaż: Polska, sieci jak Kaufland, Alma, Piotr i Paweł, Intermarche.
Nagroda Orzeł Agrobiznesu 2003 r.
Nagroda ,,Najlepsi z Najlepszych”.
Nagroda POLFOOD 2004 r. oraz POLFOOD 2005 r.
Złoty Laur Konsumenta 2008 r. i w 2009 r., 2010 r.
Laur Konsumenta Grand Prix 2009 r.
złoty medal za ,,Półtorak Piasecki”
złoty medal za ,,Dwójniak Grunwaldzki”
złoty medal za ,,Dwójniak Grunwaldzki”
złoty medal za ,,Trójniak Kresowy”
złoty medal Międzynarodowych Targów Poznańskich 2010
Nagroda Grand Prix 2010
Najlepszy Produkt i Usługa Warmii i Mazur: 2012
88
INNE
WOJEWODZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
Ciechocińska sól
Zakłady Produkcji Zdrojowej
87 – 720 Ciechocinek
Ul. Solna 2
Tel. 054 283 60 71
Ciechocińska sól jest i była produktem lokalnym, z którym utożsamiali się mieszkańcy Ciechocinka. Ciechocińska sól jadalna (jodowana)
otrzymywana jest przez zagęszczenie solanki jodkowej, bromkowej na tężniach i w Warzelni Soli w Ciechocinku. Jest produktem naturalnym zawierającym obok chlorku sodowego znaczne ilości jonów wapnia i magnezu oraz siarczanów i wodorowęglanów. W zabytkowej
warzelni soli w Ciechocinku w sposób niezmienny od przeszło 170 lat wytwarza się sól spożywczą. Warzelnia soli to miejsce, w którym
pozyskuje się sól poprzez odparowywanie wody z solanki. Solanka jest podstawowym surowcem w istniejącej od 1830 roku Warzelni Soli,
gdzie w wyniku procesu warzenia metodą naturalną pozyskiwana jest sól spożywcza oraz jej pochodne szlam i ług. Odparowywanie wody
odbywa się poprzez ogrzewanie solanki znajdującej się w naczyniach otwartych tzw. panwiach. Pozyskana sól to tzw. warzonka, będąca
najlepszym, najbogatszym w minerały gatunkiem soli.
Nagroda “Hit roku 2004” dla ciechocińskiej warzonej panwiowej soli spożywczej pozyskiwanej z naturalnych solanek
I nagroda w konkursie “Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów 2009”.
“Perła 2010” w konkursie “Nasze Kulinarne Dziedzictwo - Smaki Regionów 2010””
Sprzedaż: Sól sprzedawana jest w sklepiku przy warzelni, w sklepach spożywczych w Ciechocinku a także przez Internet na terenie całego
kraju.
Mąki razowe, makarony razowe, płatki zbożowe, kasze, otręby,
WYTWÓRNIA MAKARONU “BIO” Aleksandra i Mieczysław Babalscy
87-312 POKRZYDOWO 99
Tel. 564 985 977
[email protected]
www.biobabalscy.pl
Ekologiczna produkcja m.in. odmian zbóż. Firma przerabia około 700 t i cały czas zwiększa asortyment. Modelowe gospodarstwo ekologiczne i przetwórcze. Jedno z pierwszych w Polsce, konsekwentnie promujące produkty ekologiczne.
Sprzedaż: 8 hurtowni, 300 sklepów w całej Polsce, na wystawach, targach, jarmarkach, sprzedaż bezpośrednia i internetowa www.tobio.pl
Certyfikat rolnictwa ekologicznego.
Sieć Dziedzictwo kulinarne Kujaw i Pomorza
Wyróżnienie „EKOMEDIA” Forum Minister Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. (1996 r.)
I miejsce w konkursie „SPOSÓB NA SUKCES” (2006 r.)
I miejsca w Województwie w konkursie na najlepsze Gospodarstwo ekologiczne (2008 r.)
Mąki, kasze, otręby i mieszanki mąk do domowego wypieku chleba
Eko-Mega Mlyny Wodne Sp. z o.o.
08-108 Korczew
Tokary 9
89
Tel. 25 642 47 27
Tel. 83 357 63 97
www.ekomega.com.p
Eko-Mega Młyny Wodne Sp. z o.o. to firma o 100 letnich tradycjach młynarskich. W 2005 roku uzyskała certyfikat poświadczający ekologiczną jakość wszystkich produktów marki „Młyny Wodne” tj. mąk, kasz, otrąb i mieszanek mąk do domowego wypieku chleba. Tradycyjny
sposób produkcji decyduje o doskonałej jakości produktów.
Tradycyjne maki wytwarzane są w oryginalnym przedwojennym młynie wodnym.
Sprzedaż: sieć sklepów z żywnością ekologiczną
„Perla 2006” - w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo-Smaki Regionów
Produkty ekologiczne, lokalne
Makaron radziwiłłowski
Gospodarstwo Rolne Violetta i Dariusz Marcinowscy
96-332 Radziwiłłów
Ul Topolowa 3
Tel. 46 831 81 99; 693 14 87 29
W Radziwiłłowie i okolicach w XIX i XX w. makaron wytwarzano z mąki pszennej i jaj bez dodatku wody i według tej receptury do dnia
dzisiejszego wytwarza się makaron radziwiłłowski, gdzie proces produkcyjny rozłożony jest na kilka etapów. Do wyrobu makaronu używa
się jaj kur zielononóżek kuropatwianych rodzimej rasy kur polskich przystosowanych do chowu w warunkach naturalnych. Kury są hodowane w gospodarstwach ekologicznych na terenie Puszczy Bolimowskiej, wyposażonych w odpowiednie wybiegi i pastwiska obsiewane
mieszanką roślin motylkowych.
Sprzedaż: kiermasze, imprezy okolicznościowe, sklepy z produktami ekologicznymi i tradycyjnymi
Promocja na stronach o produktach tradycyjnych
Dary Natury
17-315 Grodzisk
Koryciny 73
Tel. 85 656 90 21
www.darynatury.pl
Podlasie ma długą tradycję zbierania i suszenia ziół. Zwyczajowo dodawano do przypraw rośliny dziko rosnące – takie informacje znaleźć
można w lokalnych podaniach i przekaz.
Firma powstała w 1990 roku, produkuje zioła i herbaty – surowiec pochodzi w ponad 50% z Podlasia z najbliższego nadleśnictwa – Rutka, 98 produktów ma certyfikat ekologiczny, produkty mają dobrą renomę na rynku.
Sprzedaż: sklep internetowy, sprzedaż poprzez hurtownie (80%), małe sklepy w całej Polsce – ok. 300.
Nazwa Dary Natury – bez ochrony ze względu na to, że jest wiele podobnych i blisko brzmiących nazw i nie można zastrzec tej konkretnej.
Udział w Targach: Katowice Bliżej zdrowia, bliżej natury (2x w roku). Łódź EcoFOOD, BioFach Norymberga, lokalne jarmarki,
dożynki, sprzedaż na miejscu.
Certyfikat rolnictwa ekologicznego
Jakość Roku – konkurs Runo Polskie 2012
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych MRiRW (2008 r. nadbużańska kawa żołędziowa)
90
WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE
Makaron z Rudnik
EKO-MAK MAKARONY BABUNI
Ryszard Kaczorowski
42-240 Rudniki
Ul. Wojska Polskiego 1a
Tel: 34 327 95 44
www.eco-mak.eu
Firma rodzina założona w 1993 roku przez Alicję i Ryszarda Kaczorowskich w Rudnikach koło Częstochowy. Technologię produkcji oparta
jest o metodę wytwarzania z udziałem starannie dobranych surowców: jaj oraz odpowiednich gatunków mąk.
Pierwszym produkowanym makaronem był makaron “krajanka” na bazie świeżych jaj - tradycyjny polski makaron. Firma posiada wiele
patentów i praw ochronnych na swoje produkty BABUNI. W asortymencie znajduje się ok. 100 rodzajów makaronów.
Część produktów ma certyfikat rolnictwa ekologicznego.
Sprzedaż: sieć sklepów z produktami ekologicznymi, tradycyjnymi; część produkcji konwencjonalne w sklepach w całej Polsce
Krówka opatowska
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Opatowie
27-500 Opatów
Ul. Sienkiewicza 54
Tel. 15 8682 20 24
http://www.osm-opatow.internetdsl.pl/
Historia krówki opatowskiej ma już 30 lat. Do produkcji krówek używane są surowce najwyższej jakości. Krówkę opatowską produkuje się
cały czas tą samą niezmienioną metodą.
Sprzedaż: cukiernie, sieci sklepów z tradycyjną żywnością.
Certyfikat „Doceń polskie”
Znak jakości „Nasze Dobre Świętokrzyskie”
Tytuł „Top Produkt”
„Perła Regionu 2010”
I miejsce w konkursie “Nasze Dziedzictwo Kulinarne – Świętokrzyskie”.
91

Raport do DZIAŁANIA 3.1 Identyfikacja dobrych praktyk w

Transkrypt

Podobne dokumenty

publikacja_kulinarna