Wielkanoc w krajach europejskich

Szkoła na topie
Numer 6
Marzec 2015r
Ważne tematy:
 Wiosenne kwiaty
 Polskie zwyczaje
wielkanocne
 Kraszanki, pisanki
 Wielkanoc w trady-
SZKOŁA
Wywiad z Panem
Pawłem Dzierbą.
cji ludowej
 Wielkanoc w kra-
jach europejskich
 Palmy
 Wierzba iwa, czyli
bazie
 Recenzja książki
 Przepisy nie tylko
świąteczne
 Krzyżówka
Pana
Dzierbę
Pawła
znają
wsz ystk im
przede
ucz niowie
z klas IV – VI, ale nie
tylko oni. Jako nauczyciel wychowania fizycznego, pan Paweł prowadzi
NA
TOPIE
R.: Od ilu lat uczy Pan gry
w koszykówkę?
Pan Paweł: Od 10 lat.
R.: Czy jako dziecko, chodził Pan na koszykówkę?
Pan Paweł: Tak. Uczęsz-
czałem na zajęcia [email protected]
także
zajęcia
skierowane
sportowe
do
uczniów
z klas młodszych.
ne oraz treningi w klubie
sportowym.
Redakcja „Szkoły na to-
R.: Kto uczył Pana gry
pie”
w koszykówkę?
postanowiła
prze-
prowadzić rozmowę z tym
lubianym, nie tylko przez
miłośników
koszykówki
Pan
Paweł:
wychowania
Nauczyciel
fizycznego
nauczycielem i trenerem.
w szkole oraz trenerzy
klubowi.
Oto, efekty naszej pracy
R.: Czy gra w koszykówkę
Redakcja: Kim chciał Pan
jest trudna?
zostać, gdy był pan mały?
Pan
Pan
jest
Paweł
Dzierba:
Chciałem zostać policjantem.
R.: Jak długo pracuje Pan
w zawodzie nauczyciela?
Pan Paweł: Pracuję już
10 lat.
R: Czy uczy Pan tylko
w naszej szkole?
Pan
Paweł:
Nie,
uczę
również
w
Centrum
Kształcenia Sportowego.
Paweł:
trudną
Koszykówka
grą
ze
względu na bezpośredni
kontakt z przeciwnikiem.
Wymaga dużego wysiłku
fizycznego oraz szybkich
decyzji.
R.:
Czy
na
koszykówce
często są wypadki?
Pan Paweł: Dość rzadko.
Najczęściej
występują
drobne urazy takie jak:
wybite palce, zadrapania, siniaki oraz skręce-
nie stawu skokowego.
R: Czy jest Pan jedynym
nauczycielem koszykówki
w naszej szkole?
Pan Paweł: Nie jestem.
Koszykówki naucza również
pani
Anna
Koszal
i pan Marek Żukowski.
R.: Czy miał Pan jakieś sukcesy w koszykówce?
Pan Paweł: Jako zawodnik brałem udział w półfinałach Mistrzostw Polski do lat 18, a jako
trener
doprowadziłem
drużynę do finału
strzostw
Polski
do
Milat
20.
R.: Jacy są Pana ulubieni
koszykarze?
Str. 2
M a r ze c 2 0 1 5 r
cd. Wywiadu z panem Pawłem Dzierbą
Pan Paweł: Moi ulubieni
Pan Paweł: Czekoladki i
koszykarze to Michael
Jordan i Scottie Pippen.
bukiet kwiatków.
R.: Jaką porę roku lubi Pan
Pan jakieś zainteresowa-
najbardziej i dlaczego?
nia?
Pan
Paweł:
Lato
ze
R.: Czy poza sportem, ma
Pan Paweł: Lubię podró-
przygotować
szykówkę na najwyższym
poziomie
oraz
pojechać
do Meksyku.
R.: Serdecznie dziękujemy
R.: Czy istnieje pani Pawłowa?
krew w żyłach filmy,
a także słuchać polskiej
za rozmowę
muzyki rockowej.
Pan Paweł: Ja również
dziękuję.
Dzień Kobiet?
R: Ma Pan jakieś marzenia?
Apele
Pod sumow anie
pierwszego semestru nauki w kl. I – III
Dnia 16.02.2015 r.
„W czasie apelu
(poniedziałek) odbył się w
naszej szkole apel podsu-
wręczano uczniom
mowujący I semestr nauki.
UCZNIA”
jest
zawodników do gry w ko-
żować, oglądać mrożące
R.: Co kupił Jej Pan na
WZOROWEGO
niem
względu na wakacje!
Pan Paweł: Istnieje .
odznaki
Pan Paweł: Moim marze-
Apel, który poprowadziła
p. Kalina Cetera odbył się
w dwóch turach. Były na
nim obecne wszystkie klasy I – III. W czasie apelu
wręczano uczniom odznaki
WZOROWEGO UCZNIA,
a także nagrody za udział
w konkursach. Uczniowie z
klas I otrzymali odznaki w
kolorze
c z e rw o n y m ,
uczniowie z klas II w kolorze zielonym, a uczniowie
z klas III w kolorze nieb i e sk i m .
W sz y st k i m
uczniom, którzy zapracowali na odznakę WZOROWEGO UCZNIA oraz laureatom konkursów szkol-
nych – redakcja „Szkoły na
topie” SERDECZNIE GRATULUJE! Życzymy sukcesów także w drugim semestrze!
Magda Dybicz
i Zuzia Skierska
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 3
Wiosenne kwiaty
Wiosna rozpoczęła
ochroną.
Widok
przebi-
kolor
czy
odmianę.
Są
się 21 marca. Zwykle jednak zwiastuny wiosny moż-
śniegów, działa naprawdę
kojąco. Ich główki zaczy-
szczególnie atrakcyjne,
gdy ich kolorowe kwiaty
na znaleźć kilka tygodni
nają wyglądać z wciąż zim-
wychylają się spod pokry-
wcześniej. Od końca lute-
nej ziemi między końcem
wy śniegu leżącego jesz-
go i początku marca rośli-
lutego i początkiem marca.
cze na ziemi. Botaniczny
ny
Przebiśniegi
preferują
termin „krokus” pochodzi
przypominają nam, że już
pora wyglądać wiosny. Po
miejsca wilgotne i zacienione. Często można je
od greckiej nazwy „kroki”,
która oznacza „nić”. Odno-
długich i ciemnych zimo-
znaleźć na leśnych pola-
si się ona do nitkowatego
wych
wiosna
nach, łąkach i w lasach
znamienia kwiatu krokusa.
wnosi nowe życie do świa-
liściastych. Kwitnące prze-
Brunatny dywan liści po-
ta przyrody. Dni stają się
biśniegi są dostępne do
kryw ają
dłuższe, kwiaty zaczynają
kwitnąć, na drzewach i
marca jako rośliny doniczkowe, które po okresie
fioletowe kwiaty przylaszczki. Zawilce kwitną
krzewach znów pojawiają
kwitnienia można przesa-
całymi łaniami. Lepiężnik
się
wcześnie
kwitnące
miesiącach
pędy,
a
niebiesko-
królestwo
dzić do ogrodu. Pierwio-
biały i różowy też kwitnie
zwierząt budzi się z zimo-
snek lekarski i wyniosły ma
wczesną wiosną. Lubiące
wego snu.
już w samej swej nazwie
podmokłe tereny śledenni-
ma
ca
Wiosną zakwitają
przeróżne kwiaty. W lesie
kwitnie wawrzynek wilczełyko. UWAGA! To roślina
pod
ochroną.
Oczywiste
oznaki wiosny to przebiśniegi, które także są pod
wiosnę.
Oczywiście
skrętolistna
szybko
także wychodzą kolorowe
niepozorne kwiaty. Żółte
krokusy – kolejny symbol
wiosny. Krokusy wyglądają
kwiaty podbiału rosną na
obrzeżach dróg, praktycz-
po prostu cudownie bez
nie wszędzie.
względu na swój kształt,
pokazuje
także
jest chroniony. Z ziemi
swoje
Opracowała: Martyna Kosik
Kilka słów o bocianach
Wszyscy
nie-
się w pary tylko na jeden
okoła i krzyczał ile sił w
cierpliwością czekają aż
sezon. Co więcej wcale nie
płucach: „Urodził się dzie-
pojawi się na niebie, bo-
przepadają za żabami –
ciak, urodził się dzieciak”.
wiem jego obecność zwia-
wolą jeść gryzonie i owa-
Bóg nie mógł znieść tego
stuje rychłe nadejście
wiosny. Według tradycji
dy.
wrzasku i… obciął ptaku
język. Od tej pory bocian
bocian
mówi, że wiosną niedaleko
przynosi
z
dzieci,
dlatego dzieci i dorośli
bardzo lubią tego pięknego
ptaka. Mało, kto jednak
wie, że 21 marca obchodzony jest dzień bociana.
Stara
legenda
Łęczycy, w wiejskiej rodzinie urodziło się upragnione
dziecko.
Bocian,
który właśnie przyleciał do
kraju i rozgościł się na
Bociany to zwie-
drzewie obok domostwa,
rzęta stadne. Ciekawostką
cieszył się bardzo z rado-
jest to, że ptaki te łączą
ści gospodarzy. Latał do-
wydaje dziobem tylko charakterystyczny
dźwięk
„kle – kle” i nikt go nie
może zrozumieć.
Opracowała: Weronika Gaj
„A wiosna przyszła
pieszo.
Już kwiatki za nią
spieszą,
Już trawy przed nią
rosną
I szumią –Witaj
wiosno”.
Jan Brzechwa
Str. 4
M a r ze c 2 0 1 5 r
Polskie zwyczaje wielkanocne
przyjęć.
Wielkanoc jest najstarszym i najważniejszym
WIELKI TYDZIEŃ Wielki
Tydzień jest ostatnim ty-
świętem chrześcijańskim.
godniem przed Wielkano-
Są to święta upamiętniają-
cą, a jego najważniejszą
ce
i
cześć stanowi tzw. Tridu-
zmartwychwstanie Jezusa
um Sacrum (Święte Trzy
Chrystusa. Poprzedzający
Dni), które tworzy zespół
ją
obrzędów i nabożeństwa
śmierć
tydzień,
krzyżową
stanowiący
okres wspominania najważ-
odprawianych
niejszych dla wiary chrześcijańskiej wydarzeń, na-
Czwartek, Wielki Piątek i
Wielką Sobotę
zywany jest Wielkim Ty-
NIEDZIELA
godniem. Wielkanoc jest
świętem ruchomym. Może
wypadać
pomiędzy
22
marca a 25 kwietnia.
„W te dni
robiono
„pogrzeb żuru”
– potrawy
spożywanej
nie
TROCHĘ HISTORII…
Święta
Wielkanocne
w
Polsce są niezwykle barwne, towarzyszy im wiele
religijnych i ludowych obrzędów. Poprzedzający ją
tydzień, stanowiący okres
wspominania
najważniej-
przez cały
szych dla wiary chrześci-
post.”
wany jest Wielkim Tygo-
jańskiej wydarzeń, nazy-
Wielki
PALMOWA
Wielki Tydzień, poprzedzający Wielkanoc, rozpoczyna Niedziela Palmowa,
zwana
WIELKANOC W POLSCE
w
też
Kwietną
lub
Wierzbną. Niedziela Palmowa
upamiętniać
ma
wjazd Chrystusa do Jerozolimy i zgodnie z tradycją katolicką, w tym dniu
wierni przynoszą do kościoła palemki - symbol
odradzającego się życia,
aby przez ich poświęcenie
zapewnić sobie pomyślność
w całym roku.
dniem.
PALMY
ŚRODA
POPIELCOWA
Święta Wielkanocne na-
Robi się je z różnych gałązek: bukszpanu, wierzby, a
stępują po Wielkim Poście,
który trwa 40 dni i zaczyna się od Środy Popielcowej. Wówczas w kościołach posypuje się głowy
wiernych popiołem powstałym w wyniku spalenia palm
wielkanocnych z poprzedniego roku. W okresie postu, wierzący nie powinni
spożywać mięsa, alkoholu,
obfitych posiłków oraz nie
mogą urządzać hucznych
WIELKANOCNE
także ozdabia bibułą. Dawniej poświęconymi palmami
biło się lekko domowników,
co
miało
im
zapewnić
szczęście przez cały rok.
Poświęcona palma pozostawiona w wazonie, miała
chronić dom przed złymi
ludźmi
i
nieszczęściem.
ŚWIĄTECZNE PORZĄDKI Jedną z form przygotowań do Wielkanocy jest
robienie porządków – i to
tylko
po
to,
żeby
mieszkanie lśniło czystością. Świąteczne porządki
należą do tradycji, symbolizują bowiem usuwanie z
domu śladów zimy, a przy
okazji zła i chorób, i oczekiwanie na wiosnę.
POŻEGNANIE
Pogrzeb
żuru
POSTU
Ostatnie
dwa dni postu były wielkim
przygotowaniem do święta.
W te dni robiono „pogrzeb
żuru” – potrawy spożywanej przez cały post., Kiedy
więc zbliżał się czas radości i zabawy, sagany żuru
wylewano na ziemię. Wieszanie śledzia W równie
widowiskowy sposób rozstawano się też ze śledziem – kolejnym symbolem wielkiego postu. Z
wielką radością i satysfakcją „wieszano” go, czyli
przybijano rybę do drzewa. W ten sposób karano
śledzia za to, że przez
sześć niedziel „wyganiał” z
jadłospisu mięso.
TOPIENIE
JUDASZA
Kolejnym ważnym dniem
Wielkiego Tygodnia jest
Wielka Środa. Młodzież,
zwłaszcza chłopcy, topili
tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robiono
wielka kukłę, którą następnie wleczono na łańcuchach
po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się gapie,
którzy okładali kukłę kijami. Na koniec wrzucano
zdrajcę do stawu lub bagienka. Wymierzanej w
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 5
Polskie zwyczaje wielkanocne
ten sposób sprawiedliwo-
sól, chrzan i baranka. Ba-
ści stawało się zadość.
ranek jest z cukru, ciasta
lub wosku. Koszyk przy-
WIELKIE
NIE
GRZECHOTA-
Od
Wie l k ie go
Czwartku do Wielkiej Soboty
milkły
dzwony
i
kościelne
rozlegał
się
ozdabia
się
gałązkami
bukszpanu i nakrywa go
białą serwetką.
ka.
ŚMIGUS - DYNGUS Lany
poniedziałek,
śmigusdyngus, święto lejka – to
zabawa,
którą
wszyscy
doskonałe znamy. Oblewać
WIELKANOCNA
NIE-
można
było
wszystkich
dźwięk kołatek. Obyczaj
DZIELA Wielką Niedzielę
ten był okazją do urządza-
poranny
huk
nia psot. Młodzież biegała
i
dzwonów
miał
szanse na zamążpójście.
po ulicach z grzechotkami
strasząc
przechodniów
obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć
A jeśli któraś się obraziła
– to nieprędko znalazła
i hałasując
zatwardziałe serca skąp-
męża. Wykupić się można
ŚWIĘCONKA Wielka So-
ców i złośliwych sąsiadów.
Po rezurekcji zasiadano do
było od oblewania pisanką
– stąd każda panna starała
świątecznego
śniadania.
się, by jej kraszanka była
Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło
najpiękniejsza. Chłopak,
wręczając tego dnia pan-
zabraknąć baby wielkanoc-
nie pisankę, dawał jej do
nej i dziada, – czyli mazur-
zrozumienia, że mu się
podoba.
bota jest ostatnim dniem
postu.
Rano w
kościele
święci się pokarmy, a wieczorem także ogień i wodę. Do koszyczka wkłada
się jajka, kiełbasę, chleb,
dźwięk
petard
i wszędzie. Zmoczone tego
dnia panny miały większe
Palmy
„Wielka Sobota
Palma wielkanocna
zachowała się na Kurpiach
to tradycyjny symbol Nie-
w
dzieli Palmowej. Na pa-
w parafiach Gminy Zbójna
miątkę wjazdu Jezusa do
i w wielu gminach sąsied-
Jerozolimy,
obchodzona
nich oraz w Małopolsce
jest
chrześcijan
w
przez
miejscowości
Lipnicy
Łyse
Murowanej
Palma
góralska
wykonana jest z pęku witek wierzbowych, wiklinowych lub leszczynowych.
Zwieńczona jest czubem
z bazi, jedliny, bibułko-
Niedziela Palmowa, z którą
i w Rabce. W zależności od
wych barwnych kwiatów
w Kościele katolickim wiąże się zwyczaj święcenia
regionu, palmy różnią się
wyglądem i techniką wyko-
ka się podczas procesji
palm, znany w Polsce od
nania.
średniowiecza. Tradycyjne
palmy wielkanocne przygo-
zachowały palemki wileńskie.
towuje
się
z
gałązek
wierzby, która w symbolice kościoła jest znakiem
zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok
wierzby używano również
gałązek malin i porzeczek.
Tradycja wykonywania
palm
szczególnie
Swoją
odrębność
Palma kurpiowska
powstaje z pnia ściętego
drzewka (jodły lub świerka), oplecionego na całej
długości widłakiem, wrzosem, borówką, zdobionego
kwiatami z bibuły i wstążkami. Czub drzewka pozostawia się zielony.
i wstążek. Palmy te spotyw Lipnicy Murowanej, Tokarni, Rabce. W Lipnicy
i w Rabce rokrocznie odbywają się konkursy na
najdłuższą i najpiękniejszą
palmę. Palma na konkursie
w
Lipnicy
Murowanej
w 2008 roku miała długość
33,39 m i była tym samym
dłuższa o prawie 1,39 m od
najdłuższej palmy w Rabce
postawionej w 2007 roku.
jest ostatnim
dniem postu.”
Str. 6
M a r ze c 2 0 1 5 r
Kraszanki, pisanki...
Dekorowanie jajek
przed Wielkanocą ma bogatą tradycję. Nie trzeba
jednak sztywno trzymać
się jej litery. Jeśli nie
mamy
od pow ied n ie go
sprzętu, by np. ozdobić
jajka za pomocą wosku,
albo czasu na skomplikowane malunki, pójdźmy na
żywioł.
Najstarsze pisanki pochodzą z terenów
sumeryjskiej Mezopotamii.
Zwyczaj malowania jajek
znany był w czasach ce-
„Najstarsze
sarstwa rzymskiego, wspo-
pisanki
Pliniusz Młodszy i Juwena-
minają o nim Owidiusz,
Rodzaje pisanek
regionie Białegostoku wy-
W zależności od techniki
zdobienia, świąteczne jaj-
konywane były albo bez
narzędzi, poprzez nakra-
ka mają różne nazwy:
pianie wosku na jaja albo
• Drapanki powstają przez
drapanie ostrym narzę-
stych elementów graficz-
dziem zewnętrznej barwionej powłoki jajka, technika spotykana głównie
w Polsce i Austrii
• Kraszanki (zwane też
malowankami lub byczkami) powstają przez gotowanie jajka w wywarze
barwnym, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych. Używano roślin, które pozwalały
na uzyskanie różnych kolo-
pochodzą z
lis. Na ziemiach polskich
najstarsze pisanki, pocho-
terenów
dzące z końca X wieku,
sumeryjskiej
odnaleziono podczas wyko-
cebuli,
palisk archeologicznych w
czarny: kora dębu, olchy
lub łupiny orzecha włoskie-
Mezopotamii.”
pozostałościach grodu na
opolskiej wyspie
Ostró-
wek. Wzór rysowano na
nich roztopionym woskiem,
a następnie wkładano je do
barwnika – łupin cebuli lub
ochry, które nadawały im
brunatnoczerwoną barwę.
W procesie chrystianiza-
rów:
brązowy
(rudy):
łupiny
go,
wynikającą z wiary w
zmartwychwstanie Chrystusa.
tyki, czy dętki z opon rowerowych.
• Oklejanki (naklejanki) są
przyozdobione sitowiem,
płatkami bzu, skrawkami
kolorowego, błyszczącego
papieru, tkaniny, również
nicią lub włóczką wełnianą
itp.
• Nalepianki – popularne
zwłaszcza w dawnym województwie
krakowskim
i w okolicach Łowicza. Powstaje przez ozdabianie
skorupki jajka różnobarw-
jabłoni lub kwiat nagietka,
• Ażurki - pisanki ażurowe
fioletowy:
płatki kwiatu
ciemnej malwy,
zielony:
pędy
młodego
żyta lub listki barwinka,
• Pisanki mają różnobarwne desenie. Powstają
stwie dodatkowo nadzieję
dzi takich jak słomki, pa-
ru.
elementów symboliki wiel-
wać rodzącą się do życia
przyrodę, a w chrześcijań-
świecy. Zdarzały się też
przypadki używania narzę-
żółtozłocisty: kora młodej
różowy: sok z buraka
kanocą. Mają symbolizo-
nych rozgrzanym końcem
nymi wycinankami z papie-
cji pisankę włączono do
kanocnej. Obecnie pisanki
wykonuje się przed Wiel-
poprzez nanoszenie pro-
przez rysowanie (dawniej:
pisanie) na skorupce gorącym roztopionym woskiem,
a
następnie
zanurzenie
jajka w barwniku. Jako
narzędzi do pisania używano szpilek, igieł, kozików,
szydeł, słomek i drewienek. Pisanki wykonywane w
– są wykonywane z wydmuszek jaj kurzych, kaczych,
gęsich i strusich. Technika
polega
na
nawiercaniu
w skorupce otworów przy
pomocy wiertarki i malutkiego wiertła, miniszlifierki, piaskarki, turbiny dentystycznej, frezarki CNC.
Wydmuszka z nawierconymi wzorami jest malowana
najczęściej farbą akrylową.
• Znane są jeszcze rysowanki i skrobanki.
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 7
Kraszanki, pisanki...
• W okolicach Koźla (Śląsk
Opolski), pisanki wypiekano z ciasta piernikowego i
przyozdabiano lukrem.
Tradycje z wykorzystaniem pisanek
Dawniej
zdobie-
niem jaj zajmowały się
wyłącznie kobiety, mężczyźnie wówczas nie wolno
było wchodzić do izby.
Jeśliby się tak zdarzyło,
odczyniano
urok,
który
intruz mógł rzucić na pisanki.
W latach 80. XX
wieku w rejonie uroczyska
Piatienka w pobliżu wsi
Folwarki Tylwickie zaobserwowano jeszcze zwyczaj składania pisanek
w okresie wiosennym na
grobach przez ludność
wyznania prawosławnego.
Z
tradycyjnych
rosyjskich pisanek wywodzą się słynne jaja wielka-
nocne, wykonywane w koń-
nia ikon, obecnie wzorują
cu XIX w. przez petersburskiego jubilera Petera
się na nich twórcy ludowi
i profesjonalni artyści
Carla Fabergé. Jajka wy-
z różnych regionów.
konywane z kamieni półszlachetnych,
łączonymi
z metalami szlachetnymi,
zdobione technikami jubilerskimi były wykonywane
początkowo wyłącznie dla
rodziny carskiej. Później
wykonywano je również dla
innych dostojników, a także powstawały imitacje,
wykonywane przez inne
firmy.
Innymi
znanymi
dziełami sztuki rosyjskiej
wywodzącymi się z ludowych pisanek, są jajka, lub
częściej
ich
drewniane
imitacje, pokryte czarną
laką i zdobione miniaturowym malarstwem tempero-
Obecnie
uroczy-
ste śniadanie w niedzielę
wielkanocną
poprzedza
dzielenie się poświęconym
jajkiem. Podobnie jak bożonarodzeniowy
zwyczaj
łamania się opłatkiem, jest
wyrazem przyjaźni.
Muzeum poświęcone wyłącznie pisankom istnieje w Kołomyi. W 2004
w
w
Muzeum
Rolnictwa
Ciechanowcu
stałą
otwarto
ekspozycję
1000 pisanek
ponad
pochodzą-
cych z prywatnej donacji.
Zuzia Szrajber
i Magda Dybicz
wym. Tak zdobione jajka
wykonywano
początkowo
w Paliechu, miejscowości
o starych tradycjach pisa-
„Obecnie uroczyste
śniadanie w
niedzielę
wielkanocną
poprzedza dzielenie
się poświęconym
jajkiem.”
Str. 8
M a r ze c 2 0 1 5 r
Wielkanoc w tradycji ludowej
Wielkanoc - najwcześniej-
ostatnie trzy dni przed
ki
sze i najważniejsze święto
w tradycji chrześcijań-
Środą
Popielcow ą
–
„ z a p u s t e m ”
Szczególnie w XVII i XIX
skiej, posiadało ogromną
i „mięsopustem”. Jeszcze
konanie wśród ludu wiej-
liczbę obrzędów i zwycza-
dziś we wtorek przed Po-
skiego o czarodziejskiej
jów ludowych, sięgających
pielcem (wtorek mięsopo-
mocy tej zielonej różdżki.
w większości do czasów
ustny) organizowany jest
Jeszcze po 1945 r. w Ro-
pogańskich. Mimo wielu
starań ze strony Kościoła,
dość
pow szechnie
„podkoziołek”, dawniej
goźnie i Obornikach powszechne było połykanie
który dążył do likwidacji
„podkurek”, nazywany tak
baziek
lub adaptacji starych zwy-
od
„żeby gardło nie bolało”.
czajów, nie udało się ich
„podkurka” lub „kurasa”,
Oprócz
całkowicie usunąć, zwłasz-
tzn. „kogutka”. Charakte-
wierzbowym przypisywano
cza wśród ludu wiejskiego.
rystyczne, że młodzież
dawniej bawiła się w tym
inne właściwości magiczne
(uzdrowicielskie). Właśnie,
dniu
Jeszcze dzisiaj etnogra-
gałązek
wierzbowych,
święconych w
Niedzielę
Palmową.”
w. istniało głębokie prze-
wierzbowych
tego
–
gałązkom
dlatego utykano je w polu,
w zabudowaniach gospo-
które są reliktami kultury
W ostatnią niedzielę za-
obrazy oraz przy ich po-
i wierzeń naszych przodków. Jak silna była wiara
pustną młodzież wiejska
organizowała pochód prze-
raz bydło w pole i na łąki.
pogańska i związane z nią
bierańców. W skład takiej
zwyczaje,
grupy
uchwała
przywiązywano do
życia”.
go spod ac h
wyszukać w obrzędowości
kościelnej te elementy,
świadczy
synodu
np.
biskupa
w
„drzewa
(karczmach) za pieniądze
dziewcząt.
fowie i historycy potrafią
„Duże znaczenie
w cześniejsz ego
–
wchodził
Niedź-
wiedź prowadzony przez
poznańskiego Andrzeja II
Niedźwiednika,
Łaskarza
Gosławia
przebrany za Białego Ru-
z 1420 r., który występo-
maka, Żyd z kozą, Bocian,
wał przeciwko pogańskim
Dziad i Baba, Kominiarz z
zwyczajom witania wiosny
wózkiem sadzy, Piekarz z
i
zimy
koszem na plecach, Cygan,
z
chłopak
darczych, w domach za
mocy wypędzano pierwszy
Powszechny był w powiecie
obornickim zwyczaj smagania rózgami w Wielki
Piątek dzieci i dorosłych.
Przy uderzaniu mówiło się:
„na Boże Rany” - co miało
nawiązywać do biczowania
Jezusa. W wielu miejsco-
Osta-
Policjant, szewcy, ułani itp.
wościach chłosta ta trwała
przez cały okres postu.
zwyczaj
Przebierańcy chodzili ko-
Ciekawe zwyczaje związa-
topienia Marzanny (zimy),
przy pełnej tolerancji Ko-
lejno do wszystkich gospodarzy, popisując się śpie-
ne były z magią wody. W
niektórych wsiach w Wiel-
ścioła, przetrwał do dnia
wem, humorem i tańcami -
ki Piątek kobiety wycho-
dzisiejszego - zwłaszcza
w szkołach podstawowych
za co otrzymywali datki
pieniężne, przeznaczane
dziły z domów przed
wschodem słońca i nie od-
i przedszkolach.
na wspólną ucztę w gospo-
zywając sie do nikogo szły
dzie.
do jeziora lub rzeki
(stawu). Po obmyciu się
topienia
(„Śmierciuchy”).
tecznie
jednak
Okres
poprzedzający
Wielki Post, obecnie znany
Duże znaczenie przywią-
pod nazwą „karnawał” (od
zywano do gałązek wierz-
franc.), nazywał się w początkach XX w. (głównie
bowych, święconych w
Niedzielę Palmową. Wiąza-
na wsi) „ostatkami” lub
ło się to z prastarym kul-
„zapustami”,
tem wiecznie żywej gałąz-
natomiast
nabierały
wody,
którą
w milczeniu przynosiły do
domu. Tu polewały ręce
domowników i całą zagrodę. Gdzie indziej wodą
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 9
Wielkanoc w tradycji ludowej
poświęconą w kościele w
gromadzono
święconkę
ny, który mógł wywołać
Wielką Sobotę polewano
zabudowania gospodarcze,
najbliższych sąsiadów.
Najważniejszym artykułem
pomór wśród owiec. W noc
popielcową niektóre go-
zw ierzę ta
hodow lan e
było
najczęściej
spodynie pozostawiały ba-
i
owocowe
-
zdobione (pisanki), a zwy-
lie wypełnione dobrze na-
wszystko to w intencji
czaj ten był znany w Pol-
mydloną bielizną. Wierzo-
zdrowia, pomyślności i do-
sce już w XV/XVI w. Inte-
no, że ilość piany wpływa
brych zbiorów.
resujący jest fakt, że
około XVIII/XIX w.
w tajemniczy sposób na
ilość i jakość mleka.
wiernych
w święconce, oprócz jajka,
W wielu wsiach w ostatnim
w Wielką Sobotę pochodził z ognisk rozpalanych
chleba,
dniu postu i w wyznaczo-
babki i masła, znajdowała
nym
miejscu
przy kościele. W XVII-
się również wódka - co
się
wszystkie
XVIII w. w wielu kościołach, w tym np. w Rogoźnie
związane było z obowiązkiem
drzewka
Ogień przenoszony na paschał
i
świece
i w Wągrowcu, ogień pozyskiwano w inny sposób.
Niecono go specjalnie zbudowanymi,
drewnianymi
świdrami, którymi wiercono w zewnętrznych cegłach kościoła aż do uzy-
jajko,
kiełbasy,
ciasta,
gromadziły
niewiasty
alkoholu
i tłukły garnek z żurem, co
miało zapewnić dostatek
przez chłopów pańszczyź-
i zdrowie. W drugie święto
nianych z pańskich kar-
wielkanocne, po nieszpo-
czem. Obecnie napoje al-
rach, chłopcy przebrani za
koholowe są coraz bar-
kominiarzy i niedźwiedzie
dziej wypierane z najważniejszych uroczystości
chodzili po wsi, zbierając
datki, żywność i słodycze.
rodzinnych i świąt kościel-
Bardzo charakterystyczny
zakupu
skania iskry, która rozpalała ptasi puch, a następnie
nych.
W wielu wsiach po rezu-
dla Świąt Wielkanocnych
był śmigus czy dyngus.
ogniska.
wierceniach
rekcji ścigano się wozami
Początek tego zwyczaju
tych do dziś pozostały
konnymi wierząc, ze kto
sięga najprawdopodobniej
w cegłach niewielki okrą-
pierwszy dojedzie do wsi,
dalekiej przeszłości, ale
głe otwory (gmerki), które
pierwszy skończy żniwa.
nie jest jasne pochodzenie
dla Świąt
można
Po powrocie z kościoła cała
tych słów. Być może wywo-
Wielkanocnych był
w Rogoźnie. Warto dodać,
rodzina zasiadała do
wspólnego śniadania. Roz-
dzą się od niemieckiego
śmigus czy
że już w latach 60. XX w.
poczynał się Dzień Zmar-
i
etnografowie z UAM
w Poznaniu zrekonstru-
twychwstania Pańskiego,
głoszący ogólną radość
oznacza wodnistą polewę,
chlust wody. Znane są tak-
owali świdry, którymi po-
i nadzieję na dobry czas
że polskie określenia nie-
sługiwano się przed wiekami.
wiosny i bogate plony.
mieckich nazw, np. „lejek”,
„oblewanka”
lub
Do dziś zachował się zwy-
czajów
czaj święcenia w Wielką
Sobotę produktów przy-
m.in. powstrzymywanie się
w Wielkim Tygodniu od
niesionych
Po
oglądać
na
ze-
wnątrz kościoła Św. Wita
do
Wśród wielu innych zwywymienić
można
kościoła
prania bielizny, gdyż mogło
(święconka). Jeszcze po
drugiej wojnie światowej
to grozić chorobą domowników. Dbano również, aby
kapłan obchodził w Rogoź-
w tym okresie nie wpadł do
nie wybrane domy, gdzie
owczarni promień słonecz-
„ D ü n g e s s ”
„Schmachosern”,
co
„dyngowacz”. Śmigus był
jednym z najciekawszych
i
najbardziej
bogatych
w treści i formy zwyczajów wielkanocnych (tańce,
muzyka,
przyśpiew ki,
przebierańcy, itp.).
„Bardzo
charakterystyczny
dyngus.”
Str. 10
M a r ze c 2 0 1 5 r
Wielkanoc w krajach europejskich
HISZPANIA
Święta Wielkanocne nazwane zostały w Hiszpanii
„świętem
świąt"
oraz
„uroczystością uroczystości". Obok tradycji związanych z nabożeństwami i
spotkaniami rodzinnymi,
pielęgnuje się zwyczaj
obrazowania Męki Pańskiej
- Święta mają charakter
teatralny, wręcz widowiskowy, odbywają się liczne
przedstaw ienia
drogi
krzyżowej oraz procesje.
Semana Santa (Wielki Tydzień
-
dosł.
obfituje w
„Święty")
widowiska i
pochody. Od Niedzieli Palmowej
do
Poniedziałku
Wielkanocnego,
odgrywa
się rokrocznie imponujący
spektakl. Jego tradycja
wywodzi się z XVI wieku.
„Czeska Wielkanoc
to przede
wszystkim pisanki,
judasze, rózgi,
drewniane figurki,
drewniane kołatki i
kolęda.”
To właśnie wtedy Kościół
Katolicki postanowił przybliżyć ludziom męczeństwo
Chrystusa. Wydaje się, że
celebracja
w
większym
stopniu dotyczy cierpienia
Jezusa niż zmartwychwstania. Odpowiedzialność
za organizację procesji
wielkanocnych przypada
zgodnie z tradycją bractwom religijnym. W procesjach niesione są tzw. pasos - ogromne platformyołtarze, przedstawiające
sceny męczeństwa Chrystusa. Do wykonania pasos
często używa się srebra,
kości słoniowej, drewna, w
efekcie,
więc
stanowią
elementy sacrum, ale i
dzieła sztuki. W procesji
uczestniczą ludzie przebrani za pokutników, żołnierzy rzymskich, rycerzy
w zbrojach. Pokutnicy suną
miarowo w długich sutan-
ta wielkanocne nie mają
wielkich tradycji są to dni
wolne od pracy, które spędza się na wyjazdach ze
znajomymi i rodziną.
nach, spiczastych kapelu-
CZECHY
szach i spętanych stopach.
Przez długie lata ustroju
W blasku niesionych świec,
w rytmie głuchych bębnów,
owiani dymem z kadzidła,
przemierzają hiszpańskie
ulice i uliczki. Oprócz nich,
kroczy tzw. grupa Starego
Testamentu, dzieci i dorośli z palmami, a także korowód
chłopów.
Jako
ostatni podążają duchowieństwo i odświętnie
odziani policjanci. Zwyczaj
ten najpopularniejszy jest
w Aragonii, Kastylii i Andaluzji.
U
południowych
mieszkańców Europy, cały
wielki tydzień obfituje w
procesje
upamiętniające
drogę krzyżową Chrystusa.
Hiszpański
Semana
Santa jest wielkim wydarzeniem, artyści przygotowują
drewniane
rzeźby
prezentujące postać Jezusa i drogę jego męki,
które udekorowane kwiatami, przenoszone są z
kościoła do kościoła. W
czasie procesji mają miejsce również liczne inscenizacje
przedstawiające
ważne momenty z ostatnich dni życia doczesnego
Jezusa. Świecką rozrywką
w tygodniu poprzedzającym Wielkanoc (Pascua) są
organizowane
Corridy,
które cieszą się wielką
popularnością. Same świę-
socjalistycznego tradycja
Wielkanocy częściowo zanikła w Czechach, ale wraz
z nowym ustrojem, powoli
wracają tradycyjne święta. Czeska Wielkanoc to
przede wszystkim pisanki,
judasze, rózgi, drewniane
figurki, drewniane kołatki i
kolęda. W Palmową Niedzielę powszechnym zwyczajem polskim jest święcenie palm, w Czechach
natomiast święci się bazie.
Niektórzy robią nawet z
nich wianki. Kiedyś po
przyjściu z kościoła Czesi
wkładali bazie za święty
obrazek lub krzyż, gdzie
stały przez cały rok. W
niektórych
miejscowo-
ściach łykano bazie, żeby
ustrzec się od bólu gardła.
Do tradycji należy organizowanie świątecznych jarmarków, gdzie można zaopatrzyć się w świąteczne
produkty: pisanki, słodycze,
ozdoby
takie
jak:
drewniane figurki, kołatki,
i tak zwaną pomlázka, czyli
splecioną z wierzbowych
witek rózgę na Poniedziałek Wielkanocny. Wielkanoc (Velikonoce) Kiedyś
chodzono do kościoła święcić jedzenie, a następnie
spożywano je w gronie
rodzinnym. Dzisiaj, ze
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 11
Wielkanoc w krajach europejskich
względu na laicyzację tych
W sklepach można kupić
go jajko potoczyło się naj-
Świąt, oprócz wystroju
domowego, raczej nic spe-
plastikowe, ślicznie udekorowane jajka, do powie-
dalej. Obecnie jajka marcepanowe i czekoladowe
cjalnego się nie dzieje.
szenia na gałęziach. Kilka
też już weszły na stałe do
Jest to dzień wolny od
tygodni
świętami
tradycji duńskiej. W połu-
pracy. Większość Czechów
dzieci
swoim
dniowej Jutlandii urządza
wyjeżdża na działki, gdzie
przyjaciołom oraz rodzinie
się dzieciom zabawę wiel-
odpoczywają na świeżym
powietrzu. Do tradycyjne-
anonimowe listy, do których dołączają przebiśnie-
kanocną w ogrodzie. Według legendy w ten dzień
go jedzenia należą prze-
gi. Na ręcznie wycinanych
wielkanocny zając składa
różne
często
i przyozdobionych kart-
jajka w ogrodzie, a później
w kształcie baranka. No
kach umieszczają trady-
dzieci starają się je zna-
i
cyjny wierszyk – zagadkę,
leźć.
ciastka zrobione z droż-
z aw ie r a jąc y
py t a n i e
kwiatem wielkanocy jest
dżowego ciasta, przypomi-
„Zgadnij, kto Ci to przy-
lilia wielkanocna, czyli pol-
nające biblijnego Judasza.
słał?”. Każdy list jest opa-
ski żonkil. Niedziela Wiel-
Podaje się je z miodem.
trzony pewną ilością kro-
kanocna uważana jest za
W
ciasta
oczywiście
niektórych
judasze,
przed
wysyłają
Najpopularniejszym
domach
pek, odpowiadającą ilości
dzień szczęśliwości, dzień
można znaleźć typowy dla
liter w nazwisku nadawcy.
upamiętniający
tych świąt wystrój: pisanki, figurki z drewna
Jeśli adresatowi uda się
odgadnąć, kto jest nadaw-
tw ychw stanie
Chrystusa. W
w kształcie gołąbków i ba-
cą listu, w nagrodę otrzy-
czasach w Danii należało
ranków
kołatki.
muje czekoladowe
lub pisankę...
jajko
obmyć się w Wielkanoc
w zimnym strumieniu,
Jajko jako symbol nowego
dzięki czemu cera długo
oraz drewniane
W miejscowo-
ściach gdzie tradycja nie
zginęła lub tam gdzie powoli wraca od rana chodzą
kolędnicy
z
kołatkami
i piszczałkami. Za pieśni
dostają jedzenie a nieraz
nawet pieniądze.
życia
jest
nieodłącznym
atrybutem
Wielkanocy.
Malowanie, wydrapywanie
wzorów na jajkach i toczenie ich należy do wielkanocnych tradycji od końca
DANIA
XVIII w. Znane są rów-
W narodowym kościele
duńskim (jest to kościół
nież wielkanocne zabawy
z jajkiem np.: toczenie
luterański) Święta Wielkanocne są najważniejszymi
świętami w ciągu roku,
stąd Duńczycy mają dni
wolne już od Wielkiego
Czwartku aż do drugiego
dnia Świąt. Na Wielkanoc
domy Duńczyków przystrojone są w kolory zieleni i żółci. Maluje się jajka
i przyozdabia się nimi dom.
pisanek / kraszanek to
zabawa, która polegała na
tym, aby każdy kolejno
puszczał w ruch swoja pisankę z jakiejś pochyłej
płaszczyzny czy pagórka,
i swoją pisanką uderzył
w pisanki innych uczestników zabawy i zdobył w ten
sposób jak najwięcej jajek. Wygrywał ten, które-
zmarJezusa
dawnych
pozostawała zdrowa i pięk-
„Na Wielkanoc
na. A potem trzeba było
domy Duńczyków
skoczyć do wody, żeby
przystrojone są w
zapewnić ciału sprawność
na cały rok. Ale wcześniej,
jeszcze w łóżku, należało
kolory zieleni i
żółci. Maluje się
zjeść jabłko, żeby uniknąć
jajka i przyozdabia
wszelkich chorób. W czasie świąt Duńczycy groma-
się nimi dom.”
dzą się cała rodziną przy
wspólnym stole, na którym
pojawiają
się
rozmaicie
przyrządzone śledzie, małe dania na ciepło, mięso
w plastrach i sery. Duńskie
restauracje podają kurczaka, jagnięcinę lub rybę.
W
w
niektórych
niedzielę
domach
wielkanocną
daniem obiadowym
baranina
jest
Str. 12
M a r ze c 2 0 1 5 r
Wielkanoc w krajach europejskich
święta pascha, od którego
poranka, Irlandczycy wy-
pisywały imieniem pociechy
to słowa pochodzi duńskie
słowo påske. Tradycję ob-
chodzili na ulice, by z samego rana odtańczyć
i chowały je w domu lub
w ogrodzie, by w niedzielę
chodzenia
wielka-
skoczny taniec Dawn Dan-
wielkanocną maluchy mogły
nocnych przejęli chrześci-
świąt
ce. ku czci poranka. Po
poszukać przygotowanych
janie od Żydów, którzy
obiedzie
niespodzianek.
świętowali w tym czasie
nadchodził czas na "Cake
używa się raczej jajek
ucieczkę Żydów z Egiptu.
Jezus brał udział w tym
Dance". Pieczono na tę
okazję wielkie ciasto. In-
czekoladowych, niż kurzych, ale zasady pozosta-
święcie,
nym,
niepraktykowanym
ły te same. Dzisiaj Irlandczycy wolą pospać trochę
Palmową. Tutejsze browa-
już zwyczajem był tak
zwany "pogrzeb śledzia".
ry warzą specjalne świą-
Ten
irlandzki
nie pamięta już tradycji
teczne piwo, sprzedawane
przodków i w ogóle ich nie
tylko w czasie okresu wiel-
rytuał kończył post. Przez
40 dni jedzono tylko ryby.
kanocnego. Zwyczaj ten
W Wielką Sobotę miej-
je
pochodzi z początków XX
scowy rzeźnik stawał na
Wielkanoc jest tu okazją
wieku, kiedy browary po-
czele procesji. Szła ona
do zjedzenia uroczystego
stanowiły wprowadzić no-
przez całe miasto z zawie-
obiadu, którego głównymi
we, butelkowane piwo wielkanocne. Wielkanocne wa-
szonym na kiju śledziem.
Był on bity i poniewierany,
potrawami są indyk i szynka. Po obiedzie podaje się
rzenie
a potem wrzucany do po-
desery w postaci puddin-
bliskiej rzeki. Na jego
miejsce zawieszano przy-
gów lub ciast i... to właściwie tyle. Święta są tutaj
strojony w kwiaty udziec
bardziej okazją do zasłu-
wjeżdżając
Jerozolimy
w
piwa
do
Niedzielę
stało
się
w Danii bardzo popularne.
IRLANDIA
wielkanocnym
unikatowy
Obecnie
dłużej - większość z nich
celebruje. Dawne zwyczaodeszły
do
lamusa.
barani. Jedynym zwycza-
żonego wypoczynku, niż do
Dzisiejsze irlandzkie tra-
jem, który w nieco zmody-
przeżywania i kultywowa-
dycje wielkanocne mają
mało wspólnego z tymi,
fikowanej
nia
które kultywowano kilkadziesiąt lat temu. Dawno
całym
Eggs".
temu, wraz z nadejściem
w tajemnicy przed dziećmi
świątecznego niedzielnego
malowały kurze jajka, pod-
formie
prze-
religijnych
tradycji.
trwał do dziś, są znane na
świecie "Easter
Irlandzkie matki
Zuzia Szrajber
i Magda Dybicz
Śmigus - Dyngus, czyli lany poniedziałek
Śmigus – Dyngus
oraz oczyszczenie z zimo-
to zwyczaj, związany
z Poniedziałkiem Wielka-
wego brudu. Przepowiednia
mówi, że im mocniej jakaś
nocnym. W dawnych cza-
panna zostanie oblana wo-
sach symbolizował budzenie się przyrody do życia
dą, tym większe ma szanse
na szybkie zamążpójście!
„Śmigus – Dyngus”
M a r ze c 2 0 1 5 r
Palmy
Palemka
wileńska
jest obecnie najczęściej
święconą palmą wielkanocną. Niewielkich rozmiarów,
misternie upleciona z suszonych kwiatów, mchów
i traw jest charakterystyczna dla okolic Wilna,
ludzi,
zwierzęta,
domy,
pola
przed
czarami,
ogniem i wszelkim złem,
- połykanie bazi zapobiega
bólom
gardła
i
głowy,
a sproszkowane kotki dodawane do naparów z ziół
- poświęcone palmy wystawiane podczas burzy
w oknie chronią dom przed
piorunem,
- poświęconą palmą należy
pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed choro-
mają moc uzdrawiającą,
bami i głodem,
Polski kilka lat temu, od
- bazie z poświęconej pal-
- uderzenie dzieci witką
razu zyskując
popularność.
my zmieszane z ziarnem
z palmy zapewnia zdrowie,
siewnym
podłożone
pierwszą
zaoraną
- wysoka palma przyniesie
jej twórcy długie i szczę-
skąd
przywędrowała
do
ogromną
Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele
ludowych zwyczajów i wierzeń:
- poświęcona palma chroni
pod
skibę
zapewnią urodzaj,
śliwe życie,
- krzyżyki z palmowych
gałązek zatknięte w ziemię
bronią pola przed gradobi-
- piękna palma sprawi, że
dzieci będą dorodne.
ciem i burzami,
Wierzba iwa, czyli bazie
Wczesna
wiosna
to czas, kiedy przyroda
budzi się z zimowego snu.
Obok barwnych krokusów,
hiacyntów, szafirków możemy odnaleźć inne bardzo
ciekawe akcenty wiosennego przebudzenia.
Spacerując
parku
zerknijmy
po
wyżej,
a na pewno ujrzymy konary
pokryte bardzo charakterystycznymi,
puchatymi
tworami. Tak, to bazie
kotki, popularne i nieroze-
rwalnie związane z naszym
oraz południowo- wschod-
krajobrazem. Masowo wy-
nią Azję.
korzystywane jako materiał dekoracyjny w świątecznych akcentach oraz
mieszkaniach.
Właścicielką
W Polsce najczęściej występuje na terenach wilgotnych, aczkolwiek jest powszechna
naj-
w całym kraju. Jest bar-
popularniejszych „kotków”
jest wierzba iwa Salix
dzo tolerancyjna i daje
sobie radę w zróżnicowa-
caprea.
kwitnienie
nych warunkach. Wierzba
trwa od marca do kwietnia. Dekoracyjność iwy w
iwa ze względu na swoją
miododajność uznawana
zasadzie ogranicza się do
jest za jedną z najbar-
kwiatów. Zasięgiem wystę-
dziej cenionych wierzb.
Jej
powania obejmuje Europę
„Wczesna wiosna to czas, kiedy
przyroda budzi się z zimowego snu.”
Str. 13
Str. 14
M a r ze c 2 0 1 5 r
Recenzja książki „Wróć Alfiku!”
Książkę
„Rodzice chcą
kupić jej psa, by
nie była samotna.”
„Alfiku
która ma dwa psy. Rodzice
miesiącach rodzice uzali,
wróć!” napisała Holly Weeb. Książka opowiada o
pewnego dnia dzwonią do
pani, która dała ogłoszenie
że za mało czasu poświęcają Alfikowi i zdecydowa-
dziewczynce Ewie, której
z psami. Dziewczynka nie
li, że oddadzą psa do
mama jest w ciąży. Rodzi-
może uwierzyć, że będzie
schroniska.
ce chcą kupić jej psa, by
miała psa. Nazwali go Al-
i Alfikowi było strasznie
nie była samotna. Podczas
fik. Dopóki nie urodził się
smutno. Po kilku dniach
zakupów dziewczynka zauważa ogłoszenie, gdzie na
młodszy brat dziewczynki
Alfik był rozpieszczany
doszli do wniosku, że Alfik
słodkiej fotografii widać
przez jego panią, ale gdy
tylko zabić muchę, która
kilka
urodził
małych
piesków.
się
mały
Staś
Dziewczynce
nie chciał ugryźć Stasia
Dziewczynka zauważa, że
dziewczynka
opiekowała
była na rączce chłopca. Od
razu pojechali do schroni-
jeden szczeniak się na nią
się tylko Stasiem i zapo-
ska. Niestety Alfika już
patrzy. Od razu jej się
mniała o Alfiku.
podoba. Gdy dziewczynka
i
Gdy
nie było. Jeżeli chcesz
dowiedzieć się co dalej
idzie
mama
dziewczynka zobaczyła to,
przeczytaj książkę „Wróć
szybko zapisuje numer do
to od razu zawołała mamę
Alfiku!”
sprzedawczyni. Po powro-
i uznały, że Alfik chciał
cie ze szkoły dziewczynka
ugryźć Stasia i nakrzycza-
zawsze chodzi do babci,
ły na pieska. Po kilkuch
do
toalety
chciał
Stasia
ją zabić.
Polecam:
Weronika Gaj
Bułeczki w kształcie zajączków
Te słodkie bułeczki w kształcie zajączków
podawaj na święta wielkanocne lub, na co dzień.
Rzeczy, które potrzebujesz:
6 szklanek mąki pszennej,
1,5 szklanki letniej wody,
2 łyżeczki drożdży instant
lub 40g świeżych drożdży,
3 ły-żeczki cukru, 2 łyżeczki soli, 2 jajka, 4 łyżki
masła.
1. Wszystkie składniki wymieszaj ze sobą za pomocą
miksera elektrycznego z
końcówką do ciasta i zagnieć. Kiedy ciasto przestanie się przyklejać do
rąk i do miski to wyrabiaj
je jeszcze przez około 5
pieczenia, przykryj i pozo-
minut.
staw do wyrośnięcia na 45
2. Ciasto odstaw na bok.
minut.
Po 10 minutach wyrabiaj
4. Teraz zrób nożyczkami
przez kolejne 5 minut.
Konsystencja ciasta po-
po dwa nacięcia w miejscu
gdzie powinny znaleźć się
winna przypominać plaste-
uszy zajączków.
linę, ciasto powinno być
elastyczne. Kiedy już ta-
5. Nacięcia mogą być bardziej poziome i dłuższe,
kie będzie to przełóż je do
wysmarowanej tłuszczem
miseczki, przykryj ściereczką i odstaw do wyrośnięcia w ciepłe miejsce.
lub pod skosem i krótsze.
W obydwu wypadkach zajączki będą wyglądały uroczo. Zrób również zającz-
3. Ciasto podziel na 30
kom oczy za pomocą wykałaczki.
mniej więcej równych czę-
6. Rozgrzej piekarnik do
ści. Z każdej części uformuj lekko podłużną kuleczkę. Bułeczki ułóż na blasze
wyłożonej papierem do
225°C, włóż do środka blachę z bułeczkami i piecz je
15 – 17 minut.
M a r ze c 2 0 1 5 r
Str. 15
Tulipany z pomidorów koktajlowych
Tulipany z pomidorków koktajlowych to
drobna przekąska ciekawie
prezentująca się na półmiskach podczas małych
przyjęć, kinderbali lub
innych
imprezach.
pęczek pietruszki
ulubiony serek śmietankowy
nych niż kulinarnych, ponieważ jej przygotowanie
pod kątem gastronomicz-
Pomidorki
fasze-
rujemy ulubionym serkiem,
ściereczką wycieramy jego
liście bazylii
Sposób przygotowania:
Ta
"zakąska" wymaga użycia
bardziej zdolności manual-
kę lub szczypiorek.
Każdy
pomidorek
nadmiar. Układamy na półmiskach w kształt bukietu
tulipanów.
przycinamy "na krzyż" do
Redakcja
połowy. Można wyciągnąć
miąższ, aby zmieścić wię-
„Tulipany z
pomidorków
koktajlowych to
drobna przekąska
cej twarożku, jednak niekoniecznie. Dół pomidorka
ciekawie prezentująca
(tam gdzie była szypułka
się na półmiskach
Składniki:
przebijamy wykałaczką i w
podczas małych
ok. 250 g pomidorków kok-
powstały otworek wbijamy
pozbawianą liści pietrusz-
przyjęć, kinderbali lub
nym jest niewielkie.
tajlowych - śliwkowych
innych imprezach.”
Przepis na mazurek
CIASTO
Etapy przygotowania
nicy, formując niewysoki
• 2 i pół szklanki mąki
1. Z tej ilości składników
krupczatki
wychodzą dwa mazurki
brzeg. Ciasto piec w 200
stopniach ok. 25 minut.
upieczone w tortownicy.
4. Upieczone ciasto po-
• 250 g margaryny Kasia
Najpierw należy ugotować
puszkę mleka. Puszka po-
smarować cienko powidła-
• 4 żółtka
winna być całkowicie za-
orzechami, posmarować
• 4 łyżki mleka
kryta wodą i musi się gotować na małym ogniu ok.
masą z puszki, a na koniec
posypać płatkami migda-
trzy godziny. Mleko przed
łów.
• 3/4 szklanki cukru
• płaska łyżeczka proszku
do pieczenia
• kilka kropli aromatu mig-
otwarciem należy dobrze
wystudzić.
dałowego
2. Mąkę wymieszać z
MASA
proszkiem i cukrem, posie-
• puszka mleka skondensowanego słodzonego
• powidła śliwkowe lub
dżem niskosłodzony
• 100 g orzechów włoskich
DO DEKORACJI
• płatki migdałowe
kać z margaryną, dodać
mleko, żółtka i aromat, a
potem szybko za-gnieść
ciasto.
3. Ciasto włożyć na pół
godziny do lodówki, następnie wylepić nim natłuszczoną formę tortow-
mi, posypać pokrojonymi
W następnym numerze:
Wywiad z Agnieszką Pawlak i Mariolą Zapor.
Sprawozdanie ze Szkolnych Dni Teatru
SZKOŁA
NA
TOPIE
Relacja z wyjścia do Teatru Lalek
[email protected]
Jeśli
chcielibyście włączyć się
do
tworzenia gazetki, macie ciekawy
temat, chcecie podzielić się wrażeniami z przeczytanej książki, wycieczki, obejrzanego filmu lub przedstawienia teatralnego, może chcielibyście opisać swoje ulubione miejsce
w Szczecinie i nie tylko - Możecie
do nas napisać! Najciekawsze artykuły zostaną zamieszczone na łamach
kolejnych numerów naszej gazetki.
Informacje o VI Międzyszkolnym Konkursie w Krainie Bajki i Baśni
Ciekawostki o Szczecinie
Krzyżówka
Możesz do
nas
napisać
Redakcja „Szkoły na topie”
E mail:
[email protected]
Krzyżówka
1. Mała kobieta.
4. Miłe zaskoczenie.
2. Bywa huczna.
5. Kwiat który ma na końcu
3. Nie są mężczyznami.
Pan.
6. Róża, mak, żonkil to.....
1.
2.
3.
4.
5
6