Efektywność ekonomiczna projektów inwestycyjnych w zakresie

Efektywność ekonomiczna projektów inwestycyjnych w zakresie

EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA INWESTYCJI
Z ZAKRESU MELIORACJI WODNYCH
NA PRZYKŁADZIE PROW 2007-2013
dr inż. Marcin Bukowski
dr hab. inż. Tadeusz Liziński
mgr Anna Wróblewska
ITP ŻOB Elbląg
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013
działanie 125 schemat II
„Poprawianie i rozwijanie infrastruktury
związanej z rozwojem i dostosowywaniem
rolnictwa i leśnictwa
przez gospodarowanie rolniczymi zasobami
wodnymi”.
Zakres wsparcia
• realizacja projektów z zakresu melioracji
wodnych – podstawowych i szczegółowych;
• kształtowanie przekroju podłużnego i
poprzecznego oraz układu poziomego koryta
cieku naturalnego;
Beneficjenci pomocy – Wojewódzkie ZMiUW
Wysokość wsparcia ze środków PROW – 75%
Metodyka badań
• Metoda kosztów i korzyści (ang. cost benefit
analysis, CBA);
• Polega na porównaniu wszystkich możliwych
korzyści z realizacji projektu z jego kosztami;
• Powinna uwzględniać nie tylko efekty
księgowe, ale także i te, które nie są
przedmiotem transakcji rynkowych
• Umożliwia ocenę efektywności oraz
wytypowanie wariantu najbardziej
pożądanego
Wskaźniki oceny
• Wartość bieżąca netto przedsięwzięcia (ang.
net present value, NPV);
• Wewnętrzna stopa zwrotu (ang. internal rate
of return, IRR);
• Okres zwrotu
Stopa dyskontowa – 5,26%
Okres analizy – 25 lat
Rodzaj inwestycji
Liczba wydanych
decyzji
Liczba inwestycji
zrealizowanych
Udział przyznanych
środków
budowle piętrzące
53
29
5,2%
kanały
40
20
9,4%
kształtowanie
przekroju cieku
90
33
20,9%
mała retencja
7
2
1,9%
melioracje
szczegółowe
56
29
6,3%
pompownie
39
20
10,8%
rurociągi
6
6
0,2%
wały
94
33
40,2%
inne
18
11
5,0%
razem
403
183
100%
Efekty społeczne zrealizowanych inwestycji
1. Melioracje szczegółowe
• wzrost wartości produkcji rolnej – przyrost
plonu 12-17%
• eliminacja strat wynikających z podtopień –
2 229 zł.ha-1
2. Pompownie
• remont – obniżenie części kosztów
eksploatacyjnych o 30%
• uniknięcie strat podtopieniowych
Efekty społeczne zrealizowanych inwestycji
3. Wały przeciwpowodziowe
• eliminacja szkód spowodowanych
powodziami – 2 081 zł.ha-1
• zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców –
540 zł.os-1.rok-1
4. Pompownie
• remont – obniżenie części kosztów
eksploatacyjnych o 30%
• uniknięcie strat podtopieniowych
Efekty społeczne zrealizowanych inwestycji
4. Budowle piętrzące
• piętrzenie cieków – uniknięcie kosztów
związanych z budową zbiorników wodnych
3,99 zł.m-3 retencjonowanej wody
• piętrzenie na zbiornikach wodnych – uniknięcie
strat spowodowanych suszą (25-27%)
5. Kształtowanie koryta rzeki
• obniżenie kosztów utrzymania – 1,4 tys. zł.km-1
• obniżenie strat spowodowanych wylewami
Wskaźnik, Indicator
Rodzaj inwestycji
melioracje szczegółowe
stacje pomp
wały
przeciwpowodziowe
budowle piętrzące
kształtowanie koryta
rzek
Okres analizy
[lata],
NPV [tys. zł]
IRR [%]
15
20
25
15
20
25
15
20
25
15
20
25
15
20
25
- 12 756
- 6 442
- 1 555
- 20 595
- 15 282
- 11 171
- 24 576
- 3 329
13 113
267
7 825
13 674
- 10 952
234
8 891
0
3,3
4,9
0,6
2,5
1,9
4,9
6,3
5,4
8,2
9,1
2,4
5,3
6,7
okres zwrotu [lata]
26,7
> 30
20,2
14,8
19,7
Wnioski
• Najniższą efektywnością odznaczają się
inwestycje z grupy: pompownie i melioracje
szczegółowe
• IRR dla analizowanych grup przedsięwzięć
waha się od 2,5 do 9%
• Okres zwrotu dla inwestycji jest krótszy od ich
trwałości ekonomicznej
• Wartość efektów społecznych uzasadnia
udzielone wsparcie ze środków publicznych