2. Współczesne technologie kształcenia

Transkrypt

2. Współczesne technologie kształcenia
2. Współczesne
technologie kształcenia
1. Zakres znaczeniowy wybranych pojęć
i terminów z technologii kształcenia
2. Teorie uczenia się, strategie i techniki
interaktywnego nauczania
3. Współczesne modele technologii kształcenia
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
1
Standard kwalifikacji zawodowych
Europejskie ramy kwalifikacyjne
Standard kwalifikacji zawodowych jest to norma opisująca kwalifikacje
konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu,
akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych,
pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Koordynowaniem opracowywania standardów kwalifikacji dla zawodów
występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie baz
danych o standardach zajmuje się minister właściwego do spraw pracy.
Europejskie ramy kwalifikacje dla uczenia się przez całe życie (ERK)
zostały wprowadzone do obszaru edukacyjnego Europy Zaleceniem Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia
europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. ERK są wspólnymi
europejskimi ramami odniesienia, wiążącymi systemy kwalifikacji poszczególnych
krajów. Jako instrument promowania uczenia się przez całe życie europejskie
ramy kwalifikacji obejmują wszystkie poziomy kwalifikacji uzyskane podczas
kształcenia ogólnego, kształcenia i szkolenia zawodowego, kształcenia
akademickiego oraz edukację osób dorosłych. Zalecane jest, aby do 2010 roku
państwa odniosły swoje krajowe ramy kwalifikacji do europejskich ram
kwalifikacji, natomiast do roku 2012 wszystkie nowe świadectwa, dyplomy
i dokumenty Europass potwierdzające zdobyte kwalifikacje, powinny mieć
adnotację wskazującą na jego położenie w krajowej, a przez to i w europejskiej
ramie kwalifikacji. Od 2008 r. w Polsce trwają prace nad projektem krajowych ram
kwalifikacji.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
2
www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
3
ETAPY ROZWOJU TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA
Według profesora Lewisa Eltona :
1. Komunikacja masowa (ok. 1940 r.) – telewizja w ukł. zamk.
2. Indywidualizacja nauczania (1954) – nauczanie programowane.
3. Nauczanie grupowe (1962) – grupy dynamiczne, gry i symulacje.
Współcześnie
4. Przekształcenie multimediów w hipermedia.
5. Inteligentne technologie kształcenia, sztuczna inteligencja.
6. Kreowanie sytuacji dydaktycznych w wirtualnej rzeczywistości.
7. Kształcenie multimedialne prof. Leona Lei –efektywność
kształcenia jest funkcją stosowanych form, metod i środków
dydaktycznych
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
4
INTERPRETACJA TERMINU
„TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA”
W literaturze angielskojęzycznej wyróżnia się dwie
interpretacje terminu „technologia kształcenia”:
technology in education (technologia w kształceniu
– ujęcie praktyczne) stosowanie różnych środków
prezentacji informacji, ujęcie wąskie i przestarzałe
technology of education (technologia kształcenia –
ujęcie teoretyczne) często rozumiane jako „nowa
dydaktyka”
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
5
INTERPRETACJA TERMINU
„TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA”
TECHNOLOGY IN EDUCATION
HARDWARE
SOFTWARE
− sprzęt audiowizualny
(magnetowid, rzutnik
przeźroczy, telewizor,
komputer)
− materiały
dydaktyczne
(nagranie na kasecie
magnetowidowej,
przeźrocze,
foliogram, program
komputerowy)
TEACHWARE
− wskazówki
metodyczne dla
nauczyciela
dotyczące
wykorzystania
sprzętu
i materiałów
dydaktycznych
Centra audiowizualne – koncentracja wielu środków technicznych
w jednym pomieszczeniu dydaktycznym
WADY
– Przerost formy nad treściami
– Brak głębszych refleksji
dydaktycznych
– behawioryzm dydaktyczny
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
6
INTERPRETACJA TERMINU
„TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA”
TECHNOLOGY OF EDUCATION
– Metody
nauczania
– Metody
ewaluacji
kształcenia
–
–
Metody
oceniania
Metody
podnoszenia
efektywności
kształcenia
– System
kształcenia
i zapewniania
jakości
kształcenia
Zmiana paradygmatu środków dydaktycznych z „pomocy dla nauczyciela”
na „narzędzia intelektualne uczącego się”
ZALETY
♦ uczenie się w środowisku multimedialnym
♦ wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości do
wzmocnienia funkcji poznawczych człowieka
♦ zasady „współczesnej dydaktyki”
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
7
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Jedną z pierwszych definicji podał Polak, prof. Leon Leja. Definicja
została przyjęta przez Konferencję UNESCO obradującą w 1970 r.
w Genewie:
„Technologia kształcenia – nauka o wychowaniu,
ustalająca racjonalne zasady pracy dydaktycznej,
najkorzystniejsze warunki przebiegu procesu
nauczania oraz najskuteczniejsze metody i środki
osiągania założonych celów kształcenia, przy
zastosowaniu ekonomiki twórczego wysiłku
nauczyciela i ucznia”.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
8
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Badacze amerykańscy w 1984 r. zaproponowali (F. Percival, H.
Ellington: „A Handbook of educational technology”. London 1984. Kogan
Page Ltd.):
„Technologia kształcenia – systematyczny sposób
projektowania, realizacji oraz oceny procesu
nauczania-uczenia
się
z
uwzględnieniem
specyficznych celów i na podstawie prac
badawczych
w
zakresie
procesu
uczenia
i komunikowania
się,
przy
wykorzystaniu
możliwości ludzkich i zasobów materialnych dla
zapewnienia większej efektywności kształcenia”.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
9
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Wincenty Okoń łączy tradycyjne rozumienie technologii kształcenia
z ujęciem nowoczesnym: (W. Okoń: Wprowadzenie do dydaktyki
ogólnej. Warszawa 1987. PWN, str. 244)
„Technologia
kształcenia
to dział
dydaktyki
zajmujący
się
badaniem
tych
planowych
i świadomych procesów nauczania i uczenia się,
w których techniczne środki znajdują pełne lub
częściowe zastosowanie. Zastosowanie pełne ma
miejsce przy wyraźnej dominacji środka nad
czynnościami
nauczyciela
(...).
Zastosowanie
częściowe polega na uzupełnianiu czynności
nauczycielskich
przez
odpowiedni
środek
dydaktyczny (...)”.
„Pojęcie techniki kształcenia czy technologii
dydaktycznej
wiąże
się
z
treściowymi
i technicznymi
problemami
przekazywania
i wymiany informacji między nauczycielem lub
tym, co go zastępuje, a uczącym się człowiekiem”.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
10
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Bardzo obszerną i szczegółową definicję podaje „Dictionary of Education”
(New York 1973):
„Technologia kształcenia to zastosowanie naukowych
zasad do programowania i stosowania w praktyce
systemów kształcenia z uwypukleniem dokładnych i
mierzalnych
celów
kształcenia;
to orientacja
skierowana raczej na ucznia niż przedmiot nauczania,
przewodząca praktyce w ścisłym związku z teorią
kształcenia; to weryfikacja praktyki kształcenia
(metod i technik nauczania) przez analizę empiryczną
i szerokie zastosowanie środków audiowizualnych
w praktyce”.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
11
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Najnowszą, dostępną w literaturze polskiej definicję podaje Wojciech Skrzydlewski:
(Wojciech Skrzydlewski: „Technologia kształcenia – Przetwarzanie informacji – Komunikowanie”.
Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1990.)
„Technologia kształcenia – dyscyplina pedagogiczna
będąca dziedziną praktycznego zastosowania dorobku
dydaktyki, psychologii uczenia się oraz wiedzy
o komunikowaniu w celu opisywania, wyjaśniania
i konstruowania procesu nauczania-uczenia się,
w którym media prezentują informacje, rozwijają
procesy wewnętrzne jednostki, usprawniają procesy
porozumiewania
się,
stanowiąc
równocześnie
efektywne i atrakcyjne źródła wiedzy”.
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
12
WYBRANE DEFINICJE
„TECHNOLOGII KSZTAŁCENIA”
Wobec trudności definicyjnych technologii kształcenia F. Januszkiewicz
przytacza rejestr cech konstytutywnych określających pojęcie technologii
kształcenia:
1. Nowoczesność
2. Optymalizacja
3. Integracja
4. Naukowość
5. Powtarzalność
6. Programowanie czynności ucznia i nauczyciela
7. Szerokie stosowanie technicznych środków i materiałów
dydaktycznych oraz metod aktywizujących
8. Racjonalna organizacja materialnego środowiska dydaktycznego
9. Ilościowa i jakościowa ocena efektów pracy dydaktycznej
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
13
PARADYGMAT PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNY CZŁOWIEKA
CZŁOWIEK
REAKTYWNY
(behawioryzm)
CZŁOWIEK
AKTYWNY
(konstruktywizm)
UCZĄCY SIĘ W ŚWIECIE INFORMACJI I MULTIMEDIÓW
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
14
TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA
TECHNOLOGIA
INFORMATYCZNA NA
USŁUGACH EDUKACJI
(TELEMATYKA EDUKACYJNA,
MULTIMEDIA)
Technologia kształcenia zawodowego
METODA PROJEKTOWANIA,
REALIZACJI I OCENIANIA
PROCESU KSZTAŁCENIA
(ANALIZA SYSTEMOWA
PROCESU KSZTAŁCENIA)
2. Współczesne technologie kształcenia
15
TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA A INNE NAUKI
DYDAKTYKA
TEORIA
SYSTEMÓW
DOCYMOLOGIA
Nauka o egzaminach
TEORIA
KOMUNIKOWANIA
PSYCHOLOGIA
UCZENIA SIĘ
PSYCHOLOGIA
POZNAWCZA
TELEKOMUNIKACJA
KOGNITYWISTYKA
INFORMATYKA
Modelowanie działania umysłu
Technologia kształcenia zawodowego
2. Współczesne technologie kształcenia
16