Plan gospodarki niskoemisyjnej w gminie

Plan gospodarki niskoemisyjnej w gminie

Plan gospodarki niskoemisyjnej w gminie
Bobrowo
Mgr Arkadiusz Wyrzykowski
Dagmara Bejgier
1
Plan Gospodarki Niskoemicyjnej
Co to jest PGN?
Plan gospodarki niskoemisyjnej jest to DOKUMENT, który wykorzystuje informacje o
wielkości zużycia energii i wielkości emisji dwutlenku węgla do osiągnięcia celu jakim jest
zwiększenie efektywnego wykorzystywania energii, redukcja emisji gazów cieplarnianych
oraz zwiększenie udziału energii z OZE w ogólnym zużyciu energii.
Plan gospodarki niskoemisyjnej:
• określa priorytetowe obszary działań,
• definiuje konkretne środki służące do osiągnięcia celu,
• określa ramy czasowe osiągnięcia celu,
• wskazuje osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych elementów celu,
• zawiera długoterminową strategię działania.
2
Właściwości PGN:
Do czego musi doprowadzić PGN?
Plan gospodarki niskoemisyjnej:
1) redukcji emisji gazów cieplarnianych;
•nie może być traktowany jako dokument
skończony,
2) zwiększenia udziału energii pochodzącej
z źródeł odnawialnych;
•zmienia się w czasie,
3) redukcji zużycia energii finalnej, co ma
zostać zrealizowane poprzez podniesienie
efektywności energetycznej.
•wymaga analizowania prowadzonych
działań,
•wymaga analizowania rozwoju gminy,
•musi być monitorowany,
•musi być aktualizowany.
4) Działania zawarte w planach muszą być
spójne z tworzonymi POP i PDK
5) PGN musi doprowadzić do redukcji
emisji zanieczyszczeń do powietrza (w tym:
pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu
3
Działania obligatoryjne:
Działania fakultatywne:
1) opracowanie, bądź aktualizacja planu
gospodarki niskoemisyjnej dla gminy
(poprzez zlecenie jego wykonania firmie
zewnętrznej, bądź przez wykonanie przez
pracowników gminy, rozliczając koszty
osobowe),
5) opracowanie elementów
wykorzystywanych w opracowywanych,
bądź aktualizowanych planach
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i
gaz (lub ich założeń),
2) stworzenie w gminie bazy danych
zawierającej wyselekcjonowane i
usystematyzowane informacje pozwalające
na ocenę gospodarki energią w gminie oraz
w jej poszczególnych sektorach i obiektach,
oraz inwentaryzację emisji gazów
cieplarnianych,
6) przeprowadzenie strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko
3) szkolenia dla pracowników gmin na
temat problematyki związanej z tworzeniem
planów gospodarki niskoemisyjnej,
4) informacja i promocja dotycząca udziału
dofinansowania POIiŚ w stworzeniu planów
gospodarki niskoemisyjnej oraz
upublicznianie informacji o opracowaniu
planów
4
Zakres PGN
Horyzont czasowy
PGN - dotyczy obszaru geograficznego
podlegającego samorządowi (gmina,
powiat, województwo).
PGN - obowiązkowo dotyczy okresu do
2020 roku.
PGN - uwzględnia działania w sektorze
publicznym i prywatnym.
PGN - obejmuje działania inwestycyjne i
nieinwestycyjne (planowanie przestrzenne,
zamówienia publiczne, edukację).
PGN - nie uwzględnia instalacji objętych
EU ETS.
PGN - może obejmować dłuższy okres (do
2030 lub nawet do 2050 roku).
Długoterminowa strategia może zostać
zapisana w PGN, ale należy oszacować
efekty z jej prowadzenia osiągnięte do 2020
roku.
PGN - musi zawierać konkretne działania i
środki na ich realizację zaplanowane na
najbliższe 3 do 5 lat.
5
Fazy tworzenia PGN
I.Rozpoczęcie tworzenia PGN
1.Przyjęcie uchwały rady gminy o wyrażeniu zgody na przystąpienie do opracowania i wdrażania Planu
gospodarki niskoemisyjnej.
2.Adaptacja samorządowych struktur administracyjnych.
3.Budowanie wsparcia interesariuszy
II. Planowanie
1.Ocena aktualnego stanu gminy.
2.Ustalenie wizji czyli celu dokąd chcemy dojść.
3.Opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej czyli sposobów osiągnięcia ustalonego celu.
III. Zatwierdzenie PGN uchwałą rady gminy i przedłożenie go do realizacji.
IV. Wdrażanie Planu gospodarki niskoemisyjnej
1.Prowadzenie działań i wykorzystywanie środków
V. Monitorowanie i raportowanie
1.Monitorowanie.
2.Przygotowanie i złożenie raportu z wdrażania PGN.
3.Ocena przeprowadzonych działań w osiągnięciu ustalonego celu.
6
Sposoby pozyskiwania informacji do bazy danych
Dane gromadzone na potrzeby PGN powinny spełniać następujące warunki:
- muszą opisywać sytuację konkretniej gminy – nie mogą być szacunkami na podstawie
średnich krajowych
- metodologia gromadzenia danych powinna być spójna na przestrzeni lat – ważne jest
dokładne udokumentowanie sposobu gromadzenia danych i sporządzania
inwentaryzacji i zapewnienie spójności przez lata
- dane muszą być zebrane przynajmniej dla wszystkich sektorów, dla których samorząd
lokalny planuje podjąć działania
- wykorzystywane źródła danych powinny być dostępne w przyszłości
- dane powinny być jak najdokładniejsze
- proces gromadzenia danych i ich źródła powinny być udokumentowane i
upublicznione, aby proces sporządzania danych był zrozumiały i wzbudzał zaufanie
interesariuszy
- w gminie Bobrowo baza danych budowana jest na podstawie ankiet mieszkanców,
informacji z Urzędu Gminy, dokumentów już opracowanych, jak”Plan zaopatrzenia w
ciepło”, oraz strategii gminy, powiatu i województwa.
7
Lista interesariuszy ważnych przy sporządzaniu PGN:
lokalna administracja
● mieszkańcy
● uczniowie szkół i studenci
● uczelnie wyższe – naukowcy
● spółki miejskie (np. przedsiębiorstwo wodno- kanalizacyjne, przedsiębiorstwo
ciepłownicze, przedsiębiorstwo transportowe)
● zakłady budżetowe gminy
● przedsiębiorstwa energetyczne
● dostawcy energii
● regionalne i lokalne agencje energetyczne
● organizacje pozarządowe
● konsultanci zewnętrzni
● podmioty działające w sferze transportu
● firmy budowlane, deweloperzy
● przemysł
● usługi
● izby architektów, izby budowlane
● partnerzy finansowi – banki, firmy typu ESCO
●
8
Podstawowe elementy udanego PGN:
• budowanie wsparcia ze strony interesariuszy - jeżeli oni będą wspierać realizację Planu, nic jej nie
zatrzyma! Szczególną uwagę należy zwrócić na konflikt interesów, który może zaistnieć pomiędzy
zainteresowanymi stronami;
• podjęcie długoterminowego zobowiązania politycznego;
• zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania;
• poprawne wykonanie inwentaryzacji emisji CO2;
• włączenie PGN w życie codzienne i zarządzanie gminą - PGN nie ma być kolejnym dokumentem,
ale częścią zbiorowej kultury!
• zapewnienie właściwego zarządzania podczas wdrażania PGN;
• upewnienie się, że kadra posiada odpowiednie kwalifikacje, a w razie potrzeby jej przeszkolenie;
• umiejętność tworzenia i realizowania projektów długoterminowych;
• aktywne poszukiwanie oraz korzystanie z doświadczeń innych miast, które już opracowały SEAP
lub PGN.
9
10 podstawowych zasad
10 podstawowych zasad, o których należy pamiętać
opracowując PGN:
1) Formalne przyjęcie PGN przez gminy
Silne wsparcie polityczne jest niezbędne dla zapewnienia
powodzenia całego procesu: od opracowania PGN po jego
wdrażanie i monitorowanie. Dlatego PGN musi zostać
zatwierdzony przez radę gminy.
10
10 podstawowych zasad
2) Zobowiązanie do ograniczenia emisji CO2, do zwiększenia efektywności
energetycznej i do zwiększenia energii produkowanej w odnawialnych źródłach
energii do roku 2020
PGN musi zawierać jasne odniesienie do podstawowego zobowiązania
podjętego przez samorząd lokalny tj. zobowiązania do ograniczenia emisji CO2
do 2020 roku, do zwiększenia efektywności energetycznej i do zwiększenia
energii produkowanej w odnawialnych źródłach energii.
Jako rok bazowy zaleca się przyjąć rok 1990. Jeżeli jednak samorząd nie
dysponuje danymi umożliwiającymi opracowanie inwentaryzacji CO2 dla tego
roku, wówczas należy wybrać najbliższy kolejny rok, dla którego można zebrać
najbardziej kompletne i wiarygodne dane.
Ogólne zobowiązanie do redukcji emisji CO2 musi zostać przełożone na
konkretne działania i środki wraz z oszacowaniem w tonach związanej z nimi
redukcji emisji CO2 do roku 2020.
11
10 podstawowych zasad
3) Sporządzenie bazowej inwentaryzacji zużycia energii i
emisji CO2 oraz stosowanych OZE
• PGN powinien zostać opracowany w oparciu o solidną
wiedzę na temat lokalnej sytuacji w dziedzinie energii i
emisji gazów cieplarnianych.
• Bazowa inwentaryzacja oraz kolejne inwentaryzacje to
niezbędny instrument pozwalający samorządowi
lokalnemu uzyskać jasną wizję hierarchii ważności
działań, ocenić efekt zastosowania środków redukcji
emisji oraz określić postęp w zbliżaniu się do celu.
12
10 podstawowych zasad
4) Kompleksowe środki/działania obejmujące kluczowe sektory
• PGN musi zawierać spójny zestaw środków/działań
obejmujących kluczowe sektory - nie tylko budynki i urządzenia
komunalne, ale także główne sektory działalności występujące na
obszarze podlegającym władzom lokalnym: sektor mieszkalny,
usługowy, transport publiczny i prywatny, usługi, przemysł
(opcjonalnie) itp.
• zaleca się, aby przed rozpoczęciem planowania działań i środków
służących redukcji emisji ustalić długoterminową wizję z jasno
określonymi celami.
13
10 podstawowych zasad
5) Strategie i działania do roku 2020
Plan musi zawierać wyraźny zarys strategicznych działań, które samorząd
lokalny zamierza podjąć, aby do roku 2020 zrealizować swoje zobowiązania.
Musi on uwzględniać:
• długoterminową strategię i cele do roku 2020, obejmujące konkretne
zobowiązania w obszarach takich jak: planowanie przestrzenne, transport i
mobilność, zamówienia publiczne, standardy dla nowych/remontowanych
budynków itp.
• szczegółowe środki na 3–5 lat, stanowiące przełożenie długoterminowej
strategii na działania.
Ważne jest, aby dla każdego działania sporządzić opis, wskazać
odpowiedzialny wydział lub osobę, ramy czasowe (początek – koniec, etapy),
szacunkowe koszty i źródła finansowania, szacunkowe oszczędności energii
oraz wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych, a także szacunkową
redukcję emisji CO2.
14
10 podstawowych zasad
6) Przystosowanie struktur miejskich
Jednym z czynników decydujących o sukcesie całego procesu
opracowania, wdrażania i monitorowania PGN jest zapewnienie,
by Plan ten nie był postrzegany przez różne wydziały lokalnej
administracji jako dokument zewnętrzny, ale był zintegrowany z ich
codzienną pracą. Dlatego właśnie „przystosowanie struktur
miejskich” stanowi kolejne kluczowe zobowiązanie.
PGN powinien wskazać, które struktury już istnieją, a które należy
stworzyć dla potrzeb realizacji działań monitorowania rezultatów.
Należy również określić, jakie są dostępne zasoby kadrowe.
15
10 podstawowych zasad
7) Mobilizacja społeczeństwa obywatelskiego
Podstawą wdrażania PGN i czynnikiem koniecznym dla
osiągnięcia jego celów jest udział i zaangażowanie
społeczeństwa obywatelskiego.
Plan powinien opisywać, jak społeczeństwo zostało
włączone w jego opracowanie, a także w jaki sposób
będzie zaangażowane w jego realizację i kontynuację
działań.
16
10 podstawowych zasad
8) Finansowanie
Plan gospodarki niskoemisyjnej nie może być
realizowany bez odpowiednich środków finansowych.
Należy w nim wskazać główne źródła finansowania
działań.
17
10 podstawowych zasad
9) Monitorowanie i raportowanie
Regularne monitorowanie wdrażania PGN z
wykorzystaniem odpowiednich wskaźników, a następnie
wprowadzenie do Planu stosownych poprawek pozwala
ocenić, czy samorząd lokalny osiąga obrane cele, jak
również umożliwia wprowadzenie, jeśli to konieczne,
środków naprawczych.
PGN powinien zawierać opis sposobu, w jaki władze
lokalne zamierzają zapewnić kontynuację podjętych
działań i monitorować ich rezultaty
18
10 podstawowych zasad
10) Zgodność z dokumentami już istniejącymi w gminie
Należy sprawdzić jakie działania są przewidziane w
strategiach, planach, programach już opracowanych dla
gminy, dla powiatu i województwa. Podejmowane
zobowiązania powinny być spójne z obowiązującymi
dokumentami.
19
Prawo
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z 9
maja 1992 roku weszła w życie 21 marca 1994 roku, w 90 dni po ratyfikacji
przez 55 sygnatariuszy.
Polska złożyła dokumenty ratyfikacyjne 28 lipca 1994 roku czyli w naszym kraju
konwencja weszła w życie 26 października 1994 roku.
Pełny tekst konwencji w języku polskim i angielskim został ogłoszony w
Dzienniku Ustaw nr 53 z 10 maja 1996 roku, poz. 238)
• Art. 2 wskazuje cel Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych:
„doprowadzenie do ustabilizowania koncentracji gazów cieplarnianych na
poziomie, który zapobiegałby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w
system klimatyczny, dla uniknięcia zagrożenia produkcji żywności i dla
umożliwienia zrównoważonego rozwoju ekonomicznego, poziom taki powinien
być osiągnięty w okresie wystarczającym do naturalnej adaptacji ekosystemu do
zmian klimatu”.
20
Prawo
Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie
zmian klimatu, sporządzony w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r. (Dz.U. 2005 nr 203
poz. 1684)
COP – konferencja stron (Conference of the Parties to the Kyoto Protocol)
CMP – spotkanie stron (Meeting of the Parties to the Kyoto Protocol)
21
Polityka Unii Europejskiej
Zielona księga Komisji Europejskiej pt. „Ramy polityki w zakresie klimatu i
energii do roku 2030”
Dyrektywa 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25
października 2012 roku w sprawie efektywności energetycznej
Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku w sprawie promocji
stosowania energii ze źródeł odnawialnych
•Każde państwo członkowskie dba, aby jego udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym
zużyciu energii brutto w 2020 r. odpowiadał co najmniej jego krajowemu celowi ogólnemu dla udziału
energii ze źródeł odnawialnych. Dla Polski cel ten określono na poziomie 15%.
22
Polityka Unii Europejskiej
Dyrektywa 2010/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
19 maja 2010 roku w sprawie charakterystyki energetycznej
budynków:
• zaostrzenie wymagań dotyczących efektywności energetycznej budynków
• prowadzenie w krajach członkowskich skutecznych działań, mających na celu poprawę standardu
energetycznego budynków (przy wiodącym udziale sektora publicznego) oraz propagowanie
budownictwa nisko i zero- energetycznego
• wszystkie nowe budynki, będące własnością władz publicznych i zajmowane przez te władze po 18
grudnia 2018 roku powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii
• wszystkie nowe budynki od 31 grudnia 2020 roku powinny być budynkami o niemal zerowym
zużyciu energii
23
Polityka Unii Europejskiej
Rezolucja Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2012 roku w
sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną
gospodarkę niskoemisyjną do 2050 roku
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 roku w sprawie
zasobooszczędnej Europy
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013 roku w sprawie
planu działania w dziedzinie energii do 2050 roku, przyszłości z energią
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2013 roku w sprawie
bieżących wyzwań i szans związanych z energią odnawialną na europejskim
wewnętrznym rynku energii
24
Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
Założenia Narodowego Programu Rozwoju
Gospodarki Niskoemisyjnej (przyjęte przez Radę Ministrów
w dniu 16 sierpnia 2011 roku)
Cel główny:
Rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu
zrównoważonego rozwoju kraju
Zakłada się, że procesom redukcyjnym towarzyszyć będą również
działania ukierunkowane na poprawę efektywności nie tylko
energetycznej, ale również wykorzystania zasobów w skali całej
gospodarki.
Wdrażane nowe technologie powinny skutkować
ograniczeniem energo-, materiało- i wodochłonności.
25
Redukcja emisji gazów cieplarnianych w Polsce
Ocena potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku
2030:
Raport opracowany w 2009 roku przez międzynarodową firmę doradztwa
strategicznego McKinsey & Company
Honorowy Patronat - Ministerstwo Gospodarki, Wiceprezes Rady Ministrów i
Minister Gospodarki Waldemar Pawlak
Instytucje wspierające z ramienia rządu
• Ministerstwo Środowiska
• Komitet ds. Polityki Bezpieczeństwa Energetycznego
• Zespół Doradców Strategicznych Premiera
26
Prawo w Polsce
• ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz.U. 2012,
poz.1059 z późn. zm.)
• ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. 2013,
poz.1409)
• ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i
remontów (Dz.U. 2008, Nr 223 poz. 1459 z późn. zm.)
• ustawa z 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o
zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię (Dz.U. 2012 nr 0 poz.
1203)
• ustawa z 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej (Dz.U. 2011,
Nr 94, poz. 551 z późn. zm.)
• OBWIESZCZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 21 grudnia 2012 r. w
sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie
efektywności energetycznej (M.P. 2013, poz.15)
27
Prawo w Polsce
Projekt ustawy o OZE - wpłynął do parlamentu 8 lipca 2014 roku,
pierwsze czytanie w Sejmie 22 lipca, skierowany do
Nadzwyczajnej Komisji do spraw energetyki isurowców
energetycznych. Zgodnie z treścią projektu przedmiotowa ustawa
ma wejść w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia, z wyjątkiem
m.in. rozdziału dotyczącego nowego systemu wsparcia OZE, który
ma wejść w życie od 1 stycznia 2016 roku. Projekt ustawy o OZE
przewiduje m.in. wprowadzanie aukcyjnego systemu wsparcia
OZE (organizowanego i prowadzonego przez prezesa URE),
ograniczenie wsparcia dla współspalania (współczynnik korekcyjny
0,5) oraz utratę wsparcia dla hydroelektrowni o mocy powyżej 5
MW.
28
Prawo w Polsce
Sejm uchwalił 25.07.2014 r. ustawę o charakterystyce energetycznej
budynków. Ustawa wejdzie w życie po 6 miesiącach od jej ogłoszenia w
Dzienniku Ustaw. Ustawa dotyczy:
•wprowadzenia obowiązku posiadania świadectwa dla budynków zajmowanych
przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji
publicznej, w których dokonywana jest obsługa interesantów.
• zapewnienia weryfikacji świadectw charakterystyki energetycznej oraz
protokołów z przeglądów systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji przez
niezależny organ;
29
Państwowy Monitoring Środowiska
Akty prawne dotyczące monitoringu powietrza:
• rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie
stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U.2012, poz.
914),
• rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2012, poz. 1031),
• Art.87 ustawy Prawo ochrony środowiska
1.Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach.
2.Strefę stanowi:
1) aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy;
2) miasto o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy;
3) pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład miast o liczbie
mieszkańców większej niż 100 tysięcy oraz aglomeracji.
30
Przykładowa zawartość PGN
Przykładowy spis treści Planu gospodarki niskoemisyjnej:
1. Wprowadzenie
2. Streszczenie
3. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej:
3.1 Uwarunkowania społeczno – gospodarcze
3.2 Analiza skuteczności dotychczasowych działań
3.3 Ocena energochłonności i emisyjności lokalnej gospodarki i jej stanu technicznego
3.4 Analiza potencjału technicznego ograniczenia zużycia energii i redukcji emisji gazów
cieplarnianych i innych substancji
3.5 Analiza potencjału ekonomicznego
3.6 Ocena stanu świadomości społecznej
4. Cele Planu
5. Obszary i Priorytety
31
Przykładowa zawartość PGN
6. Kierunki interwencji i działania
7. Sposób monitorowania i ocena stopnia osiągania celów programu
8. Plan Finansowy
8.1 Źródła finansowania
8.2 Koszty finansowania programu
9. System realizacji programu
9.1 Wdrażanie programu
9.2 Harmonogram realizacji
9.3 Plan monitorowania i kontroli
9.4 Zagrożenia dla realizacji i sposoby przeciwdziałania
10. Wyniki przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
11. Załączniki
32
Materiały źródłowe i literatura:
●
●
●
Dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października
2008 r
●
Prawo Ochrony Środowiska z 21 kwietnia 2001 r.
●
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE
●
●
●
Sporządzanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach w teorii i praktyce, Centrum
Edukacji CE2, Lublin 2014
Praktyczne aspekty planowania energetycznego w gminach, S.Pasierb, S.Liczka, M. Pyka,
Katowice 2010
Jak powinien wyglądać Plan Gospodarki Niskoemisyjnej? Założenia do podręcznika.
S.Liczka, A. Węglarz, Warszawa 2014
●
„Plany gospodarki niskoemisyjnej”, Dominik Pióro, Warszawa
●
Metodyka szacowania śladu klimatycznego z transportu, www.aeris.eko.org.pl
●
http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Gospodarka+niskoemisyjna
●
Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjęte przez
Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 r.)
33
Materiały źródłowe i literatura:
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Polityka energetyczna Polski do 2030r., załącznik do uchwały nr 202/2009 Rady Ministrów
Z dnia 10 listopada 2009 r.
POLITYKA KLIMATYCZNA P O L S K I Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w
Polsce do roku 2020, Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 04.11.2003 roku
Zaktualizowany Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 przyjęty Przez
Radę Ministrów 28 maja 2013 r., zwany dalej „POIiŚ” Skrót publikacji dostępnej pod
adresem: http://sdrv.ms/16xt2ui Piotr Ciepiela, Instytut Ekonomii Środowiska.
Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjęte przez
Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 r.
„Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2011”,
dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 10 sierpnia 2011 r.
„Polityka energetyczna Polski do 2030 roku”, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w
dniu 10 listopada 2009 r.
„Strategia Rozwoju Kraju 2020”, dokument przyjęty przez Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego w listopadzie 2011 r.
„Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020” dokument przyjęty przez
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w dniu 8 stycznia 2014 r.
„Polityka Klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do
2020 roku”, dokument przyjęty przez Ministerstwo Środowiska dnia 4 listopada 2003 roku.
34