KARTA PRZEDMIOTU NAZWA PRZEDMIOTU BIOETYKA

KARTA PRZEDMIOTU
NAZWA PRZEDMIOTU
BIOETYKA
POZIOM STUDIÓW II0,
ROK I, SEMESTR letni
TYP PRZEDMIOTU
OBLIGATORYJNY
KIERUNEK STUDIÓW
FIZJOTERAPIA
LICZBA PUNKTÓW ECTS 3
wymiar godzin45,
liczba tygodni 15
godzin, w tym:
METODY NAUCZANIA
JĘZYK WYKŁADOWY
WYKŁAD/DYSKUSJA,
POLSKI
REFERAT,
PRACA
W (Angielski dla studentów ERASMUS
GRUPACH
ANALIZA tylko ćwiczenia)
KAZUSÓW,
ANALIZA
DOKUMENTÓW
ETYCZNYCH
EFEKTY KSZTAŁCENIA
Po ukończeniu zajęć student:
− zna historię, naturę i metody bioetyki;
− zna i rozumie podstawowe pojęcia, wartości i zasady bioetyki (zarówno etyki klinicznej jak i etyki
badań naukowych);
− zna podstawowe zagadnienia i problemy bioetyczne;
− potrafi rozpoznać problemy etyczne, jakie powstają na gruncie opieki zdrowotnej lub badań
naukowych, w szczególności w dziedzinie fizjoterapii;
− umie analizować argumenty przemawiające na rzecz i przeciwko określonej konkluzji etycznej;
− potrafi sformułować własne stanowisko w określonej kwestii bioetycznej i je uzasadnić;
− potrafi sporządzić dokumentację dla Senackiej Komisji Etyki w Nauce w celu uzyskania zgody na
prowadzenie badań z udziałem ludzi;
− rozumie znaczenie refleksji etycznej w praktyce medycznej, badawczej oraz polityce ochrony zdrowia;
− rozpoznaje potrzebę edukacji etycznej oraz dyskusji publicznej na tematy bioetyczne.
TREŚCI PROGRAMOWE
Wykłady:
1. Etyka zawodowa a bioetyka (źródła norm w zawodach medycznych; specyfika etyki zawodowej; krytyka
etyki kodeksowej; natura bioetyki; zasady etyki medycznej i bioetyki).
2. Etyka w rehabilitacji (obowiązki moralne fizjoterapeuty; prawa osób niepełnosprawnych i prawa
pacjenta; aksjologia projektu ustawy o innych zawodach medycznych, kodeksy etyczne fizjoterapeutów).
4. Etyka prokreacyjna (problem moralnego statusu embrionu i płodu; spór o kryteria człowieczeństwa; spór
o kryteria bycia osobą; płaszczyzny sporu o przerywanie ciąŜy; konflikt miedzy prawami kobiet i prawami
płodu; problemy etyczne wspomaganej prokreacji, ART a cele medycyny).
5. Problemy etyczne genetyki (etyka a terapia genowa; spór o klonowanie człowieka; etyczne problemy
poradnictwa genetycznego i diagnostyki przedurodzeniowej; poradnictwo genetyczne a eugenika; etyczne
podstawy kontroli genetycznej).
6-7. Etyka końca Ŝycia (postawy wobec śmierci; doświadczenie umierania; ideologia szpitalna; ruch
hospicyjny; opieka paliatywna; prawa człowieka umierającego; problemy etyczne eutanazji i
wspomaganego samobójstwa).
8. Etyczne aspekty badań na człowieku (etyczne zasada prowadzenia badań biomedycznych na ludziach;
ochrona uczestników badań biomedycznych).
Ćwiczenia:
Moduł 1: Wprowadzenie do bioetyki i etyki klinicznej
1. Narodziny, natura i rola bioetyki.
2. Podstawowe wartości i zasady etyki medycznej. Konflikty zasad i wartości w bioetyce.
3. Godność człowieka rehabilitowanego. Dylematy etyczne w fizjoterapii.
4. Obowiązek prawdomówności i etyczne zasady komunikowania się z pacjentem.
Moduł 2: Etyka początku i końca Ŝycia
5. Przerywanie ciąŜy – dylematy etyczne, społeczne i prawne.
6. Etyczne problemy wspomaganej prokreacji.
7. Etyczne dylematy końca Ŝycia.
8. Definicja śmierci i problemy etyczne transplantologii.
Moduł 3: Elementy etyki badań naukowych
9. Prowadzenie badań naukowych z udziałem ludzi
10. Dobra praktyka badawcza
Moduł 4: Wybrane problemy bioetyczne
11-15. Studenci wybiegają 5 z następujących tematów albo proponują własne: (A) Etyka w psychiatrii; (B)
Etyczne aspekty pracy z pacjentami zakaŜonymi HIV/chorymi na AIDS; (C) Etyka i diagnostyka
prenatalna; (D) Spór o klonowanie człowieka; (E) Rodzina, prokreacja i homoseksualizm; (F) Etyczne
problemy w neonatologii; (G) Etyka i cierpienie; (H) Badania naukowe na zwierzętach; (I) Etyka a doping
w sporcie; (J) Sprawiedliwość w biomedycynie.
METODY OCENY
1. Wykład: Pisemny egzamin.
2. Ćwiczenia: Zaliczenie na ocenę. Na ocenę składa się:
(1) Aktywność (obecność i udział w zajęciach wskazujący na znajomość lektur, zrozumienie tematu
oraz podstawowych pojęć, załoŜeń i zasad) – 60%
(2) Ustny referat na temat wybranego problemu bioetycznego – 40%.
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA
Literatura podstawowa (w porządku alfabetycznym)
1. Beauchamp T., Childress J., Zasady etyki medycznej, KsiąŜka i Wiedza, Warszawa 1996.
2. Gilon R., Etyka lekarska, problemy filozoficzne, WL PZWL, Warszawa 1997.
3. Szawarski Z., Mądrość i sztuka leczenia, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005.
4. Szewczyk K., Bioetyka (t.1) Medycyna na granicach Ŝycia; (t.2). Pacjent w systemie opieki zdrowotnej,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
5. Singer P. (red.) Przewodnik po etyce, KsiąŜka i Wiedza, Warszawa 1993.
6. Kwartalnik „Postępy Rehabilitacji” 2000 zeszyt 4.
Literatura uzupełniająca
1. Barański J., Waszyński E., Steciwki A. (red.), Komunikowanie się lekarza z pacjentem, Wydawnictwo
Astrum, Wrocław 2000.
2. Hartman J., Bioetyka dla lekarzy, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Warszawa 2009.
3. Łuków P., Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta, Scholar, Warszawa 2005.
4. Mepham B., Bioetyka. Wprowadzenie dla studentów nauk biologicznych, PWN, Warszawa 2008.
5. Nowacka A., Etyka a transplantacje, PWN Warszawa 2003.
6. Nussbaum M., Sunstein C. (red.), Czy powstanie klon człowieka? Fakty i fantazje, Diogenes,
Warszawa 2000.
7. Przyłuska-Fiszer A., Etyczne aspekty sporu o przerywanie ciąŜy, Wyd. AWF, Warszawa 1997.
8. Singer P., Wells D., Dzieci z probówki. Etyka i praktyka sztucznej prokreacji, Wiedza Powszechna,
Warszawa 1988.
9. Singer P., Etyka praktyczna, KsiąŜka i Wiedza, Warszawa 2003.