sprawozdanie z czyszczenia

APUS
OCHRONA PRZYRODY
Sprawozdanie z jesiennego czyszczenia i konserwacji skrzynek lęgowych dla ptaków
rozmieszczonych na terenie Pruszkowa (sezon 2010)
Czyszczenie i konserwację skrzynek lęgowych przeprowadzono w dniach 30 października i 2
listopada 2010r. Wykonane prace polegały przede wszystkim na usunięciu ze skrzynek starych gniazd,
zarówno ptaków, ssaków jak i owadów oraz sprawdzeniu ich stanu technicznego i dokonaniu drobnych
napraw.
Na podstawie wyglądu i składu materiału uŜytego przez ptaki do budowy gniazd oznaczono
gatunki zasiedlające skrzynki. W kontrolowanych skrzynkach stwierdzono lęgi 7 gatunków ptaków:
szpaka, modraszki, bogatki, kawki, mazurka, krzyŜówki i puszczyka. Precyzyjne określenie gatunku
ptaka, który zasiedlił skrzynkę lęgową tyczy się szpaka, kawki, mazurka, krzyŜówki i puszczyka.
Problem pojawia się w przypadku sikor (w tym przypadku modraszki i bogatki gdyŜ głównie te dwa
gatunki gnieŜdŜą się w skrzynkach) poniewaŜ ich gniazda są nie do rozróŜnienia. MoŜna za to dokładnie
stwierdzić gniazdowanie modraszki w skrzynkach typu A1, gdyŜ specjalnie zmniejszony otwór wlotowy
(28mm) nie pozwala na gnieŜdŜenie się w nich innym gatunkom sikor.
Obecnie na terenie Pruszkowa znajduje się 113 skrzynek lęgowych siedmiu typów (A, A1, B, D,
E, K, P2). Po przeprowadzeniu czyszczenia w 82 skrzynkach stwierdzono gniazda po legach. W 79
skrzynkach znajdowały się gniazda ptaków. Odnaleziono takŜe jedno gniazdo wiewiórek oraz gniazdo os
i szerszeni. Wynika z tego, iŜ zasiedlenie skrzynek lęgowych na terenie Pruszkowa w 2010 r. wyniosło 73
%. To o 2 % więcej niŜ w roku ubiegłym. W większości skrzynek niezajętych, ptaki pozostawiły po sobie
ślady w postaci odchodów. Świadczy to o tym, Ŝe ptaki wykorzystują skrzynki jako miejsca noclegowe.
Po przeprowadzeniu kontroli stanu technicznego skrzynek stwierdzono, Ŝe jest on dobry. W
siedmiu skrzynkach (4 typu B oraz 3 typu A) stwierdzono uszkodzenie daszków.
WYNIKI SZCZEGÓŁOWE:
Park Potulickich oraz tereny przyległe do rzeki Utraty. Łącznie skontrolowano 69 skrzynek
lęgowych. Wskaźnik zajętości wyniósł 84 %.
Skrzynki lęgowe typu A (łącznie 29 szt.) :
25 szt. zajęte przez sikory,
4 szt. niezajęte.
Skrzynki typu A1 (15 szt.) :
10 szt. zajętych przez sikory,
1 szt. zajęta przez osy,
4 szt. niezajęte.
APUS
Mariusz Grzeniewski
05-804 Pruszków
ul. Działkowa 54/31
NIP 534-207-78-18
tel. 608 284 026
e-mail: [email protected]
APUS
OCHRONA PRZYRODY
Skrzynki typu B (15 szt.) :
wszystkie zajęte przez szpaki.
Skrzynki typu D (5 szt.) :
4 szt. zajęte przez kawki,
1 szt. zajęta przez wiewiórki.
Skrzynki typu P2 (dla półdziuplaków) (3 szt.):
3 szt. niezajęte.
Skrzynki typu K (komin) (1 szt.):
zajęta przez krzyŜówki.
Skrzynka typu E (1 szt.):
zajęta przez puszczyki.
Przedszkola miejskie oraz Park Kościuszki i Plac Jana Pawła II. Łącznie skontrolowano 44
skrzynki lęgowe. Wskaźnik zajętości wyniósł 55 %.
Skrzynki lęgowe typu A (łącznie 7 szt.) :
3 szt. zajęte przez sikory,
4 szt. niezajęte.
Skrzynki typu A1 (18 szt.) :
1 szt. zajęta przez sikory,
1 szt. zajęta przez szerszenie,
16 szt. niezajętych.
Skrzynki typu B (19 szt.) :
18 szt. zajętych przez szpaki,
1 szt. zajęta przez sikory.
Stopień zasiedlenia skrzynek lęgowych ze względu na okres, w którym zostały zainstalowane.
Wiosna 2006 (Park Potulickich i tereny przyległe do rzeki Utraty) 96 %.
Jesień 2006 (Park Potulickich) 76 %.
Wiosna 2007 (skrzynki typu A1 zamontowane w róŜnych częściach miasta – w ramach walki ze
szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem) 20 %.
Jesień 2007 (Przedszkola Miejskie) 65 %.
APUS
Mariusz Grzeniewski
05-804 Pruszków
ul. Działkowa 54/31
NIP 534-207-78-18
tel. 608 284 026
e-mail: [email protected]
APUS
OCHRONA PRZYRODY
WNIOSKI I ZALECENIA:
Z powyŜszych zestawień wynika, iŜ skrzynki lęgowe rozwieszone na terenie Pruszkowa dobrze
spełniają swoją rolę. Wskaźnik zajętości ogólnej, który wyniósł 73 % jest wyŜszy w porównaniu do tego,
który przyjmuje się dla terenów leśnych (podaje się, Ŝe 60 % to wynik średni dla lasów). Śmiało moŜna
stwierdzić, Ŝe udostępnienie sztucznych miejsc lęgowych w postaci skrzynek znacznie zwiększyło
zagęszczenie par lęgowych dziuplaków na terenie miasta. Warto podkreślić, Ŝe stopień zajętości
skrzynek, które wiszą dłuŜej jest zdecydowanie najwyŜszy.
Najciekawszą obserwacją podczas tegorocznego czyszczenia było stwierdzenie odbycia lęgu przez
puszczyka w skrzynce lęgowej typu E znajdującej się w Parku Potulickich (ostatnie doniesienia
o występowaniu tego gatunku sowy na terenie Parku pochodzą z 1963r.).
Cztery skrzynki typu B oraz trzy typu A, ze względu na uszkodzone daszki powinny przed
sezonem 2011 zostać zastąpione nowymi (tym bardziej, Ŝe do tej pory ptaki chętnie z nich korzystały).
Zniszczona podczas burzy w 2009 r. skrzynka typu Komin (dla kaczek) powinna zostać zastąpiona nową.
Proponuje się dowieszenie kilku skrzynek typu Komin szczególnie na wyspach. Jak pokazują wyniki
kontroli kaczki chętnie z nich korzystają (jest to dla nich bezpieczne miejsce gniazdowania). Na
podstawie wyników tegorocznej kontroli w Parku Potulickich proponuje się takŜe dowieszenie skrzynek
lęgowych typu B i D, które są zajmowane przez taki w 100%.
•
•
•
•
•
Wskazane jest dalsze coroczne, jesienne czyszczenie wszystkich skrzynek ze względu na:
część ptaków (np. sikory) nie przystępuje ponownie do lęgów w skrzynkach, w których znajdują się
stare gniazda,
pozwala na określenie skuteczności tej formy ochrony ptaków na poszczególnych terenach oraz zmian
w awifaunie,
zwiększenie Ŝywotności skrzynek poprzez bieŜącą konserwację,
skrzynki nie czyszczone po kilku sezonach ulegają „zapchaniu” przez stare gniazda i stają się
bezuŜyteczne dla ptaków oraz szybciej ulegają gniciu,
usuwając stare gniazda ograniczamy ilość ptasich pasoŜytów atakujących pisklęta i osobniki dorosłe.
PRUSZKÓW 2010
APUS
Mariusz Grzeniewski
05-804 Pruszków
ul. Działkowa 54/31
NIP 534-207-78-18
tel. 608 284 026
e-mail: [email protected]