Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę komandytowo

Zeszyty
Naukowe nr
690
Akademii Ekonomicznej w Krakowie
2005
Jolanta Loranc
Katedra Prawa
Przekształcenie spółki
komandytowej w spółkę
komandytowo-akcyjną
1. Uwagi wstępne
Definiując ogólnie pojęcie przekształcenia przedsiębiorcy można stwierdzić, że
przekształcenie jest procesem, który zostaje wszczęty uchwałą o przekształceniu,
a kończy się z chwilą wpisu przekształconego podmiotu do rejestru.
Pojęcie przekształcenia przedsiębiorcy w doktrynie prawa handlowego stosuje
się w wielu znaczeniach. Rozróżnia się przekształcenie w znaczeniu prawnym
i w znaczeniu gospodarczym. O tym, jaki rodzaj przekształcenia występuje w danym przypadku, decyduje istnienie lub brak określonej procedury przekształcenia.
W sytuacji gdy przepisy prawa określają procedurę, jest to przekształcenie w znaczeniu prawnym, a w sytuacji braku procedury – przekształcenie w znaczeniu
gospodarczym. Natomiast niezależnie od „znaczenia” przekształcenia końcowy
Zob. L. Jaworski, Przekształcenia spółek kapitałowych, „Prawo Spółek” 1998, nr 3, s. 2.
Zob. L. Jaworski, Przekształcanie spółek kapitałowych, „Prawo Spółek” 1997, nr 7/8, s. 19
i nast.; R. Pabis, Przekształcanie spółek handlowych w świetle nowej regulacji cz. I, „Prawo Spółek” 2002, nr 6, s. 2 i nast.
Zgodnie z poglądem wyrażonym w literaturze (zob. R. Pabis, Przekształcanie… cz. I,
przyp. 2, s. 2; oraz L. Jaworski, Przekształcanie…, s. 19, przyp. 2) przekształcenie w znaczeniu
prawnym to taka sytuacja, w której prowadzone przez podmiot przedsiębiorstwo nie ulega zmianie
ani w zakresie przedmiotu, ani sposobu prowadzenia działalności, jak również nie ulega zmianie większość osób uczestniczących w danym podmiocie, a zmianie ulega forma organizacyjna
podmiotu. Natomiast przekształcenie w znaczeniu gospodarczym polega na założeniu nowego
podmiotu i zbyciu na jego rzecz przedsiębiorstwa z jednoczesnym rozwiązaniem podmiotu, który
to zbyte przedsiębiorstwo prowadził.
Zn_690.indb 17
1/30/08 1:22:59 PM
Jolanta Loranc
18
wynik zawsze jest ten sam – przekształcenie prowadzi do zmiany formy prawnej
prowadzenia działalności.
Przyjmując, że z przekształceniem prawnym mamy do czynienia wówczas,
gdy odbywa się ono według określonej procedury, można wnioskować, iż istnieje
zamknięta lista możliwości dokonywania przekształcenia, to znaczy że nie jest
możliwe dokonanie przekształcenia w znaczeniu prawnym, jeżeli przepisy prawa
nie regulują tej kwestii.
Podstawą przekształcenia spółek w prawie polskim są przepisy Kodeksu spółek handlowych – tytuł IV, dział III, a więc jest to przekształcenie w znaczeniu
prawnym. Stąd też przekształcenie spółki w inną spółkę to sytuacja, w której
dochodzi jedynie do zmiany formy ustrojowej spółki, natomiast bez zmian pozostaje przedmiot i sposób prowadzenia jej działalności, a także bez większych zmian
pozostaje liczba wspólników. Przekształcenie spółki w inną spółkę następuje bez
konieczności rozwiązania dotychczas funkcjonującej spółki i stworzenia w jej
miejsce nowej (a tak dzieje się przy przekształceniu w znaczeniu gospodarczym),
bowiem zarówno przed przekształceniem, jak i po zakończeniu tego procesu pozostaje ten sam podmiot, ale z innym ustrojem. Na taki skutek wskazuje art. 551
§ 1 k.s.h. rozróżniając pojęcie spółki przekształcanej i spółki przekształconej, do
oznaczenia tej samej spółki. Dlatego w doktrynie przyjęło się stanowisko, że przekształcenia spółek zachodzą zgodnie z zasadą kontynuacji (ciągłości, zachowania
tożsamości przez podmiot), a nie sukcesji uniwersalnej (gdzie występują dwa różne
podmioty).
Kodeks spółek handlowych wprowadził możliwość przekształcenia spółki
handlowej w każdą inną spółkę handlową, a także przekształcenia spółki cywilnej
w każdy rodzaj spółki handlowej. Jest to istotna różnica w porównaniu z obowiązującym do 31 grudnia 2000 r. Kodeksem handlowym, który dopuszczał
przekształcenie spółek w bardzo wąskim zakresie.
Zgodnie z treścią art. 551 § 1 k.s.h. spółka jawna, spółka partnerska, spółka
komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną
spółkę handlową (spółkę przekształconą). Analizując treść przepisu można stwier Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (skrót k.s.h.), Dz.U. nr 94,
poz. 1037, ze zm.
Zob. A. Szumański, Przekształcanie spółek [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo
spółek, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1998, s. 881, i nast.
Zob. A. Szumański, op. cit., s. 882, przyp. 5; R. Pabis, Przekształcanie… cz. I, s. 3 i nast.,
przyp. 2.
Nie dopuszcza się możliwości przekształcenia spółek handlowych w spółkę cywilną.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r., Kodeks handlowy,
Dz.U. nr 57, poz. 502, ze zm.
Zn_690.indb 18
1/30/08 1:23:00 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
19
dzić, że obecnie dopuszcza się każdą możliwą kombinację w zakresie przekształcania spółek, a więc może dochodzić do przekształcenia nie tylko pomiędzy spółkami tego samego rodzaju: między osobowymi lub kapitałowymi, ale możliwe jest
przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową i odwrotnie. Nie oznacza to
jednak, że nie ma żadnych ograniczeń w procesie przekształcania spółek. Zgodnie
z art. 551 § 4 k.s.h. nie może być przekształcona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. Z powyższego przepisu wynika,
że możliwe jest przekształcenie spółki w likwidacji, o ile spółka nie rozpoczęła
jeszcze podziału majątku.
Przepisy dotyczące przekształcania spółek handlowych zawarte w Kodeksie
spółek handlowych nie są łatwe w stosowaniu, gdyż najpierw należy prześledzić
wymagania ogólne, aby następnie na podstawie rozwiązań szczegółowych ustalić,
co z części ogólnej nie dotyczy konkretnego przekształcenia10, bowiem zgodnie z art. 555 k.s.h. do przekształcenia spółki stosuje się odpowiednio przepisy
o powstaniu spółki, jeżeli innej regulacji nie zawierają przepisy tytułu IV działu
III Kodeksu spółek handlowych.
Przekształcenie będące podstawą niniejszego opracowania to przekształcenie
spółki komandytowej (spółki przekształcanej) w spółkę komandytowo-akcyjną
(spółkę przekształconą), a więc spółki osobowej w inną spółkę osobową. Wydaje
się, że takie przekształcenie może wynikać z potrzeby pozyskania nowych wspólników, a w związku z tym ich udziałów. W takiej sytuacji będzie zachodziła
konieczność wytworzenia pewnego dystansu pomiędzy uprawnieniami wspólnika
jako właściciela a jego bezpośrednim wpływem na zarządzenie spółką. Zwiększenie liczby wspólników osłabia więź osobową pomiędzy nimi, co powoduje, iż
potrzebny staje się formalizm spółki osobowej o elementach kapitałowych.
Do przekształcenia spółki komandytowej w spółkę komandytowo-akcyjną
będą miały zastosowanie przepisy ogólne dotyczące przekształcania spółek handlowych (art. 551–570 k.s.h.) oraz przepisy dotyczące przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową (art. 581–584 k.s.h., choć w zakresie omawianego
przekształcenia będzie to tylko art. 581 i 584 k.s.h.).
Jest to więc stan, kiedy wszelkie roszczenia wierzycieli zostały albo zaspokojone, albo
w inny sposób zabezpieczone, a spółka nie przystąpiła jeszcze do podziału majątku pomiędzy
wspólników.
Dlatego też wydaje się, że byłoby łatwiej, gdyby każde przekształcenie zostało uregulowane
osobno, a część ogólna ograniczona tylko do przepisów, które wprost mogłyby być stosowane przy
każdym typie przekształcenia, nawet jeżeli wiązałoby się to z koniecznością powtórzenia treści
przepisów. Por. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Łączenie, podział i przekształcenia spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001, nr 11, s. 24.
10
Zn_690.indb 19
1/30/08 1:23:00 PM
Jolanta Loranc
20
2. Procedura przekształcenia
2.1. Uwagi ogólne
Przekształcenie spółki nie jest czynnością jednorazową, lecz procesem rozciągniętym w czasie, składającym się z następujących po sobie (określonych
procedurą) czynności. Zgodnie z art. 556 k.s.h. do przekształcenia spółki wymaga się:
1) sporządzenia planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią
biegłego rewidenta,
2) powzięcia uchwały o przekształceniu spółki,
3) powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki i reprezentujących ją11,
4) zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej12,
5) dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki
przekształcanej.
Z powyższego przepisu wynika, że w procesie przekształcania spółek handlowych można wyróżnić trzy fazy: fazę czynności przygotowawczych (fazę menedżerską), fazę właścicielską i fazę rejestracji (fazę autoryzacji przez państwo)13.
2.2. Faza czynności przygotowawczych
Plan przekształcenia. W przepisach Kodeksu spółek handlowych nie są uregulowane wszystkie czynności, jakie podejmuje się w celu zrealizowania przekształcenia. Kodeks nie reguluje kwestii, kto może inicjować proces przekształcenia. W wypadku spółki komandytowej to wspólnicy mogą być zainteresowani
przekształceniem i podjąć na zebraniu wspólników uchwałę o przygotowaniu
przekształcenia. Podstawowym elementem tej fazy omawianego przekształcenia
jest sporządzenie planu przekształcenia przez komplementariuszy, gdyż generalnie
tylko oni prowadzą sprawy spółki komandytowej. Zasadą jest, że komandytariusz
nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki i nie można nałożyć na
niego takiego obowiązku wbrew jego woli. Jeżeli jednak komandytariusz zostanie
uprawniony do prowadzenia spraw, to wydaje się, że art. 582 k.s.h.14 powinien
11
W wypadku przekształcenia spółki komandytowej w spółkę komandytowo-akcyjną chodzi
o ustalenie, którzy wspólnicy będą komplementariuszami, a którzy akcjonariuszami.
W zakresie omawianego przekształcenia chodzi o podpisanie statutu.
12
Zob. A. Kidyba, Kodeks spółek handlowych – objaśnienia, Zakamycze, Kraków 2002,
s. 888–889; A. Szumański, op. cit., s. 891, przyp. 5; A. Witosz, Przekształcenia spółek w Kodeksie
spółek handlowych, Bydgoszcz–Katowice 2001, s. 24 i nast.
13
Art. 582 k.s.h.: w przypadku przekształcenia spółki jawnej albo spółki partnerskiej, w której
wszyscy wspólnicy prowadzili sprawy spółki, nie stosuje się przepisów art. 557–561 k.s.h. Nie
14
Zn_690.indb 20
1/30/08 1:23:00 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
21
objąć także spółkę komandytową15. Plan przekształcenia pod rygorem nieważności powinien mieć formę pisemną16 (art. 557 § 2 k.s.h.) i zgodnie z treścią art. 558
§ 1 składać się co najmniej z dwóch elementów:
1) ustalenia wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony
dzień (dzień bilansowy dla sprawozdania finansowego służącego za podstawę
ustalenia wartości) w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu
przekształcenia – ustalenie wysokości aktywów netto;
2) określenia wartości udziałów (w spółce komandytowej) – ustalenie wartości
bilansowej udziałów, co następuje na podstawie osobnego sprawozdania finansowego, które ma być sporządzone w trybie przepisanym dla sporządzania rocznych
sprawozdań finansowych (art. 558 § 2 pkt 4 k.s.h. oraz art. 5 ust. 2 uor17).
Sprawozdanie powinno zostać sporządzone na wybrany przez komplementariuszy dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nastąpi okazanie planu
przekształcenia wspólnikom. Tak krótki odstęp czasu (jeden miesiąc) pomiędzy
dniem bilansowym a dniem odbycia zgromadzenia wspólników ma gwarantować
aktualną bilansową wartość udziałów. Ustalając wartość bilansową udziałów nie
można się oprzeć na sprawozdaniu za poprzedni rok obrotowy, chyba że bilans
roczny został sporządzony niedawno, tj. w okresie pomiędzy dniem bilansowym
a dniem zgromadzenia18.
Sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z art. 558 § 2 pkt 4 k.s.h. nie
jest sprawozdaniem, które ma być sporządzone na dzień poprzedzający zmianę
typu spółki.
Komplementariusze powinni dokonać zamknięcia bilansowego na dzień
bilansowy przekształcenia i sporządzić oddzielne sprawozdanie finansowe celem
ustalenia wartości bilansowej udziałów oraz aktywów netto przed dniem podjęcia
uchwały (art. 12 ust. 2 pkt 7 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 10 uor w zw. z art. 558 k.s.h.),
a ponadto na dzień poprzedzający wpis przekształcenia do rejestru komplementariusze dokonają następnego zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzą kolejne
sprawozdanie finansowe (art. 12 ust. 2 pkt 3 uor).
Sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z art. 558 § 2 pkt 4 k.s.h. służy
wyłącznie określeniu wartości udziałów oraz aktywów netto spółki i nie podlega
dotyczy to obowiązku przygotowania dokumentów wymienionych w art. 558 § 2 pkt 1 i 2 k.s.h.
Por. A. Kidyba, op. cit., przyp. 13, s. 890.
15
Choć wydaje się, że jeżeli wszyscy wspólnicy prowadzą sprawy spółki komandytowej, to
planu przekształcenia nie trzeba sporządzać, ale należy przygotować projekt uchwały i statutu
spółki komandytowo-akcyjnej.
16
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (skrót uor), Dz.U. nr 121, poz. 591, ze zm.
17
Niezależnie od postanowień Kodeksu spółek handlowych, ustawa o rachunkowości wymaga
sporządzenia osobnego sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający wpis przekształcenia
do rejestru (art. 12 ust. 2 uor).
18
Zn_690.indb 21
1/30/08 1:23:00 PM
Jolanta Loranc
22
zwykłemu zatwierdzeniu, gdyż to zostaje ono zweryfikowane w procesie przekształcenia spółki (w sytuacji gdy zebranie wspólników uchwali przekształcenie,
zaaprobuje ono tym samym to sprawozdanie).
Załączniki do planu przekształcenia. Na podstawie art. 558 § 2 k.s.h. do planu
przekształcenia spółki komandytowej w spółkę komandytowo-akcyjną należy
obligatoryjnie dołączyć:
1) projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki komandytowej,
2) projekt umowy albo statutu spółki komandytowo-akcyjnej,
3) wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki komandytowej,
4) sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień,
o którym mowa w art. 558 § 1 pkt 1 k.s.h., przy zastosowaniu takich samych
metod i w takim samym składzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe19.
Projekt uchwały o przekształceniu spółki komandytowej powinien w zakresie
wymogów minimalnych odpowiadać art. 563 k.s.h., który określa wymogi minimalne dla uchwały o przekształceniu. Uwzględniając ten przepis projekt uchwały
o przekształceniu spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną powinien zawierać co najmniej:
1) typ spółki, a więc oznaczenie, że nastąpi przekształcenie w spółkę komandytowo-akcyjną,
2) wartość nominalną udziałów,
3) wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników, którzy nie
wyrazili chęci uczestnictwa w spółce komandytowo-akcyjnej, przy czym kwota ta
nie może przekraczać 10% wartości bilansowej majątku spółki,
4) zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce
komandytowo-akcyjnej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane,
5) nazwiska i imiona komplementariuszy, czyli osób, które mają prawo reprezentować i prowadzić sprawy spółki w spółce komandytowo-akcyjnej,
6) zgodę na brzmienie statutu spółki komandytowo-akcyjnej.
Projekt uchwały o przekształceniu spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną nie musi być tożsamy z ostatecznym brzmieniem uchwały, która zostanie
poddana pod głosowanie na zebraniu wspólników.
Projekt statutu spółki komandytowo-akcyjnej musi być sporządzony na podstawie art. 130 k.s.h., który określa elementy podstawowe dla statutu tej spółki,
czyli:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
19
Zn_690.indb 22
Zob. uwagi na temat tego sprawozdania zamieszczone powyżej.
1/30/08 1:23:01 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
23
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz
ich wartość,
5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną
akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli
mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby,
adresy albo adresy do doręczeń,
8) organizację walnego zgromadzenia, a także rady nadzorczej, jeżeli ustawa20
lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.
Badanie planu przekształcenia. Zgodnie z art. 559 § 1 k.s.h. plan przekształcenia należy poddać badaniu biegłego rewidenta 21 w zakresie rzetelności 22
i poprawności23.
Wyznaczenie biegłego rewidenta24 do zbadania wyceny aktywów i pasywów
spółki komandytowej powinno nastąpić w sposób wynikający z dalszych paragrafów art. 559 k.s.h. Z Kodeksu spółek handlowych (art. 559 § 2) wynika, że
biegłego rewidenta do zbadania planu przekształcenia wyznacza sąd rejestrowy,
gdy spółka komandytowa (przekształcana) złoży w tej kwestii stosowny wniosek.
Analiza treści art. 559 § 2 k.s.h. pozwala stwierdzić, że wydaje się możliwe, aby
spółka komandytowa składając wniosek do sądu rejestrowego25 o wyznaczenie
biegłego rewidenta wskazała jednocześnie osobę rewidenta. W przypadkach, które
sąd rejestrowy uzna za uzasadnione, może wyznaczyć dwóch albo większą liczbę
biegłych26.
20
Zgodnie z art. 142 § 1 k.s.h. w spółce komandytowo-akcyjnej, której liczba akcjonariuszy
przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe.
21
Biegły rewident to podmiot, o którym mowa w przepisach Ustawy z dnia 13 października
1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, Dz.U. nr 121, poz. 592, ze zm. Katalog podmiotów, które mogą zostać biegłymi rewidentami, określa art. 10 tej ustawy.
22
Zgodnie z art. 24 ust. 2 uor, księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich
zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.
Z kolei poprawny jest plan przekształcenia, w którym wycena majątku spółki została dokonana zgodnie z art. 28 i nast. uor.
23
24
Inaczej jest w sytuacji łączenia i podziału spółek, bowiem w tych wypadkach właściwe przepisy art. 502 § 1 k.s.h. (w zakresie połączenia) i art. 537 § 1 k.s.h. (w zakresie podziału) nakazują
poddanie planu weryfikacji przez biegłego, ale nie nakazują, że ma to być biegły rewident.
25
Ma to być sąd rejestrowy właściwy ze względu na siedzibę spółki komandytowej – art. 559
§ 2 zd. 1 k.s.h.
26
Na temat wyznaczenia biegłego rewidenta w procesie przekształcenia spółek zob. L. Miroszewski, Wyznaczenie biegłego rewidenta w procesie przekształcenia spółki, „Przegląd Prawa
Handlowego” 2002, nr 8, s. 31; A. Witosz, op. cit., s. 33 i 34, przyp. 13.
Zn_690.indb 23
1/30/08 1:23:01 PM
Jolanta Loranc
24
Biegły (ewentualnie biegli, jeżeli zostali powołani dodatkowo) dokonuje badania planu przekształcenia opierając się na kryteriach rzetelności i prawidłowości.
Opinia biegłego powinna być szczegółowa, sporządzona na piśmie i w terminie
(nie dłuższym niż dwa miesiące) wyznaczonym przez sąd rejestrowy (art. 559
§ 4 k.s.h.).
Biegły dokonuje badania planu przekształcenia, czyli zgodnie z treścią art. 558
§ 1 k.s.h. bada dwa sprawozdania: sprawozdanie finansowe służące za podstawę
ustalenia wysokości aktywów netto oraz sprawozdanie ustalające wartość bilansową udziałów. Plan przekształcenia zgodnie z art. 558 § 2 k.s.h. posiada jeszcze załączniki, jednak nie stanowią one jego integralnej części, chociaż niektóre
z nich mają bezpośredni związek ze sprawozdaniami składającymi się na bilans
przekształcenia, jak choćby te wymienione w art. 558 § 2 pkt 3 k.s.h. (wycena
składników majątku spółki komandytowej, tj. spółki przekształcanej) i art. 558 § 2
pkt 4 k.s.h. (sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia). Wydaje się więc,
że również te załączniki powinny podlegać badaniu przez biegłego rewidenta27.
Biegły za sporządzenie opinii otrzymuje wynagrodzenie określone przez sąd
rejestrowy (art. 559 § 5 k.s.h.).
Zgodnie z art. 559 § 4 k.s.h. opinia sporządzona przez biegłego rewidenta wraz z planem przekształcenia przekazywana jest sądowi rejestrowemu oraz spółce
komandytowej, czyli spółce przekształcanej.
2.3. Faza właścicielska
Zawiadomienie o zamiarze przekształcenia. Pierwszą czynnością fazy właścicielskiej jest zawiadomienie wspólników spółki komandytowej o zamiarze przekształcenia tej spółki w spółkę komandytowo-akcyjną.
Spółka komandytowa (spółka przekształcana) zawiadamia wspólników
o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu w spółkę komandytowo-akcyjną
dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc
przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały, czyniąc to w sposób przewidziany dla zawiadamiania wspólników (por. art. 560 § 1 k.s.h.), a więc zgodnie
z zasadami przyjętymi w umowie spółki komandytowej albo zgodnie z panującymi w niej zwyczajami.
Oprócz zamiaru powzięcia proponowanej uchwały, w zawiadomieniu – zgodnie z art. 560 § 2 k.s.h. – należy:
– podać istotne elementy planu przekształcenia oraz opinii biegłego rewidenta,
27
Zn_690.indb 24
Por. A. Kidyba, op. cit., s. 893, przyp. 13; A. Witosz, op. cit., s. 34, przyp. 13.
1/30/08 1:23:01 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
25
– określić miejsce28 i termin (nie krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym
dniem powzięcia uchwały o przekształceniu), w którym wspólnicy spółki komandytowej mogą się zapoznać z pełną treścią planu i załączników, a także z opinią
biegłego rewidenta,
– o ile zawiadomienie nie jest ogłaszane, należy dołączyć projekt umowy lub
statutu przekształconej spółki komandytowo-akcyjnej.
Kodeks spółek handlowych nie nakazuje ogłaszać planu przekształcenia
w Monitorze Sądowym i Gospodarczym29.
Przeglądanie dokumentów przekształceniowych. Wspólnicy spółki komandytowej mają prawo przeglądać w lokalu spółki plan przekształcenia wraz z załącznikami oraz opinię biegłego rewidenta, jak również żądać wydania im bezpłatnie
odpisów tych dokumentów (art. 561 § 1 k.s.h.)30. Takie prawo mają jedynie osoby
będące aktualnie wspólnikami spółki komandytowej. Fakt bycia wspólnikiem
można łatwo stwierdzić, gdyż wspólnik jest zawsze imiennie wymieniony w umowie spółki komandytowej.
Uchwała o przekształceniu. Zasady podejmowania uchwały o przekształceniu
spółki zostały zawarte w art. 562 k.s.h.31 Przekształcenie spółki komandytowej
w komandytowo-akcyjną wymaga jednomyślności wszystkich wspólników, a więc
komplementariuszy i komandytariuszy, gdyż przekształcenie spółki jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Istnieje jednak możliwość wyłączenia komandytariusza z procesu wyrażania zgody na przekształcenie. Zgodnie
z art. 121 § 2 k.s.h32 umowa spółki może pozbawić komandytariusza prawa do
wyrażania zgody na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłych
czynności spółki.
Uchwała o przekształceniu spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną
powinna w zakresie wymogów minimalnych odpowiadać art. 563 k.s.h., który
określa ogólne wymogi dla uchwały o przekształceniu. Stosując odpowiednio
28
Zwykle będzie to miejsce siedziby spółki, bowiem w tym względzie należy odwołać się do
art. 561 § 1 k.s.h., który mówi, że: „wspólnicy mają prawo przeglądać w lokalu spółki dokumenty,
o których mowa w art. 558 i art. 559 § 4 (…)”.
29
Inaczej jest w przypadku planu połączenia (art. 500 § 2 k.s.h.) i planu podziału (art. 535 § 3
k.s.h.), które winny być ogłoszone.
Wydaje się, że wymogowi bezpłatności uczyni zadość wydanie kserokopii tych dokumentów.
30
31
Przepis ten dotyczy każdej uchwały o przekształceniu spółki i zgodnie z jego treścią stosuje
się go do każdego przekształcenia, ale w sposób określony przez wymienione przepisy. W wypadku
przekształcenia spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną należy stosować art. 581 k.s.h.
Art. 121 § 2 k.s.h.: w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
32
Zn_690.indb 25
1/30/08 1:23:01 PM
Jolanta Loranc
26
do omawianego przekształcenia art. 563 k.s.h., uchwała o przekształceniu spółki
komandytowej w komandytowo-akcyjną powinna zawierać co najmniej:
1) fakt, że spółka została przekształcona w spółkę komandytowo-akcyjną,
2) wartość nominalną akcji,
3) wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników spółki komandytowej, którzy nie zdecydowali się na uczestnictwo w spółce komandytowo-akcyjnej, przy czym kwota ta nie może przekraczać 10% wartości bilansowej
majątku spółki,
4) zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce
komandytowo-akcyjnej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane,
5) nazwiska i imiona lub firmę (nazwa) komplementariuszy, czyli podmiotów,
które mają prawo reprezentować i prowadzić sprawy w spółce komandytowo-akcyjnej,
6) zgodę na brzmienie statutu spółki komandytowo-akcyjnej.
Uchwała o przekształceniu spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną
powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza (art. 562
§ 2 k.s.h.).
Prawo wyjścia ze spółki. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych
powzięcie uchwały o przekształceniu spółki nie jest tożsame ze złożeniem
oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej33. Stąd wspólnik, który
na zebraniu wspólników spółki komandytowej głosował za jej przekształceniem
w spółkę komandytowo-akcyjną, wcale nie musi stać się wspólnikiem przekształconej spółki. Dlatego w myśl art. 564 § 1 k.s.h. wspólnik spółki komandytowej,
który chce zostać akcjonariuszem34 spółki komandytowo-akcyjnej, powinien
złożyć oświadczenie o uczestnictwie w tej spółce. Zgodnie z treścią powyższego
przepisu spółka komandytowa wzywa35 wspólników, w sposób określony w umowie lub zwyczajowo przyjęty, do złożenia, w terminie miesiąca od dnia powzięcia
uchwały o przekształceniu spółki, oświadczeń o uczestnictwie w spółce komandytowo-akcyjnej. Osobnych oświadczeń nie muszą składać wspólnicy, którzy złożyli
oświadczenia o przystąpieniu do przekształcanej spółki w dniu powzięcia uchwały
(art. 564 § 1 zd. 2 k.s.h.). Oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej
wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności (art. 564 § 2 k.s.h.).
Nie istnieje automatyzm przystąpienia do spółki.
33
Co do zostania komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, stosowne oświadczenia musi już zawierać uchwała o przekształceniu, stąd osoby będące komplementariuszami składają
oświadczenia o przystąpieniu wcześniej niż wspólnicy, którzy będą akcjonariuszami.
34
W wezwaniu, obok danych dotyczących miejsca i terminu składania oświadczeń, należy
poinformować wspólnika, że ma on wyraźnie oświadczyć, czy chce uczestniczyć w spółce komandytowo-akcyjnej ze wszystkimi skutkami, jakie wiążą się z przekształceniem tej spółki w spółkę
komandytowo-akcyjną.
35
Zn_690.indb 26
1/30/08 1:23:02 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
27
Niedotrzymanie obowiązku wezwania stanowi naruszenie przepisów o przekształceniu i uprawnia sąd rejestrowy do odmowy rejestracji przekształcenia, gdyż
dokonanie rejestracji uniemożliwiłoby wspólnikowi spółki komandytowej złożenie
powyższego oświadczenia.
Roszczenia wspólnika wychodzącego ze spółki. Wspólnikowi spółki komandytowej, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce komandytowo-akcyjnej, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego
udziałów w spółce ustalonej na podstawie sprawozdania finansowego sporządzonego dla celów przekształcenia. Roszczenie to przedawnia się po upływie dwóch
lat, licząc od dnia przekształcenia (art. 563 § 1 k.s.h.).
W sytuacji gdy wspólnik, który nie przystępuje do spółki komandytowo-akcyjnej, ma zastrzeżenia do rzetelności wyceny udziałów przyjętej w planie
przekształcenia, może zgłosić najpóźniej w dniu powzięcia uchwały żądanie
ponownej wyceny wartości bilansowej jego udziałów (art. 566 § 1 k.s.h.). Jeżeli
spółka komandytowa nie uwzględni tego żądania w terminie dwóch miesięcy od
jego wniesienia, wówczas wspólnik ma prawo wnieść powództwo do sądu rejestrowego o ustalenie wartości jego udziałów (art. 566 § 2 k.s.h.). To rozwiązanie
jest krytykowane36.
Ustawodawca określił również terminy, w jakich należy wypłacić kwoty
należne wspólnikom występującym ze spółki. Termin sześciu miesięcy jest liczony
albo od dnia przekształcenia, albo od dnia zgłoszenia roszczenia, jeżeli zostało
ono zgłoszone po dniu przekształcenia (art. 565 § 2 k.s.h.).
Uchylenie albo stwierdzenie nieważności uchwały o przekształceniu. Do
fazy właścicielskiej zalicza się także przepisy art. 567 § 1 k.s.h. regulujące prawo
do wystąpienia z powództwem albo o uchylenie, albo stwierdzenie nieważności
uchwały o przekształceniu, gdy jest ona sprzeczna z ustawą. Przesłanki wystąpienia z powyższymi powództwami regulują art. 422–429 k.s.h. Są to przepisy
regulujące zaskarżanie uchwał walnego zgromadzenia spółki akcyjnej, dlatego
do omawianego przekształcenia spółki komandytowej w spółkę komandytowo-akcyjną będą miały zastosowanie z modyfikacjami. Powództwo wnosi się przeciwko spółce, która w dniu wytoczenia powództwa jest wpisana do rejestru37.
Prawo do żądania ponownej wyceny przysługuje wspólnikowi odmawiającemu uczestnictwa
w spółce przekształconej, a żądanie powinno być zgłoszone najpóźniej w dniu powzięcia uchwały
o przekształceniu, podczas gdy dopiero po powzięciu uchwały w sprawie przekształcenia spółka
wzywa wspólników do złożenia oświadczeń o uczestnictwie w spółce przekształconej i wówczas
wspólnik może odmówić uczestnictwa – zob. R. Pabis, Przekształcanie spółek handlowych
w świetle nowej regulacji cz. II, „Prawo Spółek” 2002, nr 7/8, s. 55.
36
Powództwo wnosi się w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale,
nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały. Stąd może to być
37
Zn_690.indb 27
1/30/08 1:23:02 PM
Jolanta Loranc
28
Jeżeli uchwała o przekształceniu jest sprzeczna z ustawą, to jest ona nieważna
z mocy prawa i sąd powinien stwierdzić jej nieważność.
Art. 567 § 3 k.s.h. wprowadza szczególne terminy do wystąpienia z powództwem o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały o przekształceniu i uchyla
w tym zakresie terminy ustalone przez przepisy art. 424 k.s.h. oraz art. 425 § 2
i § 3 k.s.h. Zgodnie z art. 567 § 3 k.s.h., powództwo o uchylenie uchwały albo
stwierdzenie jej nieważności należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od
dnia jej powzięcia.
Zaskarżenie uchwały o przekształceniu nie wstrzymuje postępowania rejestrowego. Jednakże sąd rejestrowy może zawiesić postępowanie rejestrowe po
przeprowadzeniu rozprawy (art. 423 § 1 k.s.h.).
Statut spółki przekształconej. Zgodnie z art. 556 pkt 4 k.s.h. przesłanką dokonania przekształcenia spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną jest podpisanie statutu spółki komandytowo-akcyjnej. Taki statut należy podpisać przed
dniem przekształcenia, a ściślej przed złożeniem wniosku o wpis przekształcenia
do rejestru38. W sytuacji gdy spółką przekształconą jest spółką komandytowoakcyjna, jej statut zgodnie z art. 130 k.s.h. powinien zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz
ich wartość,
5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną
akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli
mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby,
adresy albo adresy do doręczeń,
8) organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut
przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.
jeszcze spółka przekształcana (spółka komandytowa) albo już przekształcona spółka (komandytowo-akcyjna).
Ze względu na taki sposób sformułowania art. 556 pkt 4 k.s.h. pojawiły się postulaty jego
zmiany z tego względu, iż może on skutecznie hamować lub udaremnić proces przekształcenia,
w sytuacji gdy wspólnicy będą zwlekać z podpisaniem statutu – zob. R. Pabis, Przekształcanie…
cz. II, s. 58 i 59, przyp. 29.
38
Zn_690.indb 28
1/30/08 1:23:02 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
29
Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinni podpisać co najmniej wszyscy
komplementariusze (art. 129 zd. 2 k.s.h.). Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego (art. 131 k.s.h.).
2.4. Faza rejestracji
Zgłoszenie do rejestru. Spółka zgłasza przekształcenie do rejestru. Zgodnie
z art. 569 k.s.h. wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy komplementariusze mający prawo reprezentacji spółki komandytowo-akcyjnej. Natomiast nie muszą składać wniosku akcjonariusze tej spółki. Treść takiego wniosku
należy ustalić na podstawie art. 133 k.s.h.39 i art. 320 k.s.h.40 w zw. z art. 126 § 1
pkt 2 k.s.h.41 oraz na podstawie art. 133 k.s.h. w zw. z art. 126 § 1 pkt 1 k.s.h.42
Wniosek o wpis spółki komandytowo-akcyjnej powinien zostać złożony do
sądu rejestrowego nie później niż w terminie 7 dni od dnia powzięcia uchwały
o przekształceniu (art. 22 uoKRS)43.
Sąd rejestrowy z urzędu dokonuje badania wniosku w zakresie określonym
przez art. 23 uoKRS44.
Dzień przekształcenia. Dniem przekształcenia jest dzień, w którym spółka przekształcona wpisana została do rejestru, a spółka przekształcana została z rejestru
Art. 133 k.s.h. określa elementy, jakie winno zawierać zgłoszenie spółki komandytowo-akcyjnej do sądu rejestrowego.
39
Art. 320 k.s.h. określa, jakie załączniki należy dołączyć do zgłoszenia spółki. Przepis ten
znajduje się wśród przepisów dotyczących spółki komandytowej, dlatego do spółki komandytowo-akcyjnej będzie stosowany odpowiednio.
40
Art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h. określa, w jakim zakresie do spółki komandytowo-akcyjnej należy
stosować przepisy dotyczące spółki komandytowej (stosuje się przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, udziałów, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia w takim
zakresie, w jakim te sprawy nie są uregulowane w przepisach o spółce komandytowo-akcyjnej).
41
42
Art. 126 § 1 pkt 2 określa, w jakim zakresie do spółki komandytowo-akcyjnej należy stosować przepisy dotyczące spółki komandytowej (stosuje się przepisy w zakresie stosunku prawnego
komplementariuszy zarówno pomiędzy sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób
trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał
zakładowy, w sytuacji gdy sprawy te nie zostały uregulowane w przepisach o spółce komandytowo-akcyjnej).
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (uoKRS), tekst jednolity Dz.U.
2001, nr 17, poz. 209, ze zm.
43
W myśl art. 23 ust. 1 uoKRS sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są
zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa; ust. 2 uoKRS: sąd rejestrowy bada, czy
dane wskazane we wniosku o wpis do KRS w zakresie określonym w art. 35 uoKRS są prawdziwe.
W pozostałym zakresie sąd rejestrowy bada, czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem,
jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.
44
Zn_690.indb 29
1/30/08 1:23:03 PM
Jolanta Loranc
30
wykreślona. Wpisując do rejestru spółkę komandytowo-akcyjną (prze-kształconą)
sąd jednocześnie wykreśla spółkę komandytową (przekształcaną), – art. 552 k.s.h.
W przypadku przekształcenia spółki, w dziale I Krajowego Rejestru Sądowego należy zamieścić wzmiankę o sposobie powstania spółki oraz oznaczenie
poprzednich numerów rejestrowych (art. 38 pkt 1 lit. f uoKRS).
Ogłoszenie przekształcenia. Wpis przekształcenia spółki do rejestru powinien
być ogłoszony. Zgodnie z art. 5 § 3 zd. 1 k.s.h. wymagane przez prawo ogłoszenia
pochodzące od spółki są publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
który jest obowiązkowym organem promulgacyjnym. Ustawodawca dopuszcza
także, aby statut spółki komandytowo-akcyjnej regulował obowiązek ogłoszenia
w inny sposób (art. 5 § 3 zd. 2 k.s.h).
Ogłoszenie o przekształceniu spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną
zgodnie z art. 570 k.s.h. dokonywane jest na wniosek komplementariuszy – podmiotów uprawnionych do reprezentowania spółki komandytowo-akcyjnej.
Art. 570 k.s.h. nie ustala terminu, w którym należy złożyć wniosek o ogłoszenie przekształcenia. W tym zakresie należy stosować art. 19 ust. 2 uoKRS,
który wymaga, aby łącznie z wnioskiem o wpis do rejestru przedstawić dowód
opłaty za zamieszczenie ogłoszenia o przekształceniu w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym45, a więc łącznie z wnioskiem o wpis przekształcenia do rejestru
należy złożyć wniosek ogłoszenia o przekształceniu.
3. Skutki przekształcenia
Wskutek przekształcenia zachodzi zmiana struktury przy zachowaniu ciągłości
podmiotu (zasada kontynuacji) bez większych konsekwencji dla osób trzecich.
Spółce komandytowo-akcyjnej (przekształconej) przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki komandytowej (przekształcanej) – art. 553 § 1 k.s.h.
W zakresie wnoszenia wkładu na akcje w spółce komandytowo-akcyjnej
stosuje się odpowiednio art. 329 k.s.h., regulujący wniesienie wkładu na akcje
w spółce akcyjnej oraz art. 330 k.s.h.
Spółka komandytowo-akcyjna (przekształcona) pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce komandytowej przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej (art. 553 § 2 k.s.h.).
Wpis do rejestru kosztuje 1000 zł, a ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym –
500 zł.
45
Zn_690.indb 30
1/30/08 1:23:03 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
31
Wspólnicy spółki komandytowej (przekształcanej) uczestniczący w przekształceniu46 stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki komandytowo-akcyjnej (przekształconej) (por. art. 553 § 3 k.s.h.).
Ponadto dla zachowania zewnętrznych przejawów ciągłości spółki przekształconej w przypadku, gdy następuje zmiana brzmienia firmy, która nie polega tylko
na zmianie dodatkowego oznaczenia47 wskazującego na charakter spółki, spółka
przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej
firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia (art. 554 k.s.h.).
Natomiast zasadniczym skutkiem przekształcenia jest powstanie roszczenia
byłych wspólników spółki komandytowej, którzy nie przystąpili do spółki komandytowo-akcyjnej o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości ich udziałów w spółce
komandytowej zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów
przekształcenia (art. 565 k.s.h.)48.
W przypadku przekształcenia spółki komandytowej w spółkę komandytowo-akcyjną zmienia się zakres odpowiedzialności wspólników. W spółce komandytowej za zobowiązania spółki odpowiadają wspólnicy, przy czym odpowiedzialność
komplementariuszy jest nieograniczona49 (odpowiadają za zobowiązania całym
majątkiem osobistym), podczas gdy komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki w sposób ograniczony. W określeniu granic tej odpowiedzialności znaczenie mają dwie kategorie pojęciowe: „suma komandytowa” i „wartość wkładu,
wniesionego do majątku spółki”. Suma komandytowa to kwota pieniężna, która
wyznacza górną granicę osobistej odpowiedzialności majątkowej komandytariusza wobec osób trzecich za zobowiązania spółki; kwota ta jest ustalana w umowie
spółki. Z kolei wkład wniesiony wskazuje granicę, do której wierzyciele nie mogą
żądać zaspokojenia swych roszczeń z majątku osobistego komandytariusza, gdyż
muszą to uczynić z majątku spółki. Natomiast w spółce komandytowo-akcyjnej odpowiedzialność rozkłada się inaczej. Za zobowiązania odpowiada spółka
komandytowo-akcyjna solidarnie z komplementariuszami50, choć ich odpowie46
Są to wspólnicy, którzy zgodnie z art. 564 k.s.h. złożyli stosowne oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.
47
W wypadku przekształcenia spółki komandytowej w komandytowo-akcyjną nazwa firmy
może pozostać bez zmian, ale zmianie ulegnie oznaczenie wskazujące na charakter spółki – zamiast
„sp.k.” pojawi się „S.K.A.”.
48
Bliżej na ten temat – pkt 2.3. niniejszego opracowania: „Roszczenia wspólnika wychodzącego ze spółki”.
Ta odpowiedzialność nie ulega zmianie, jeżeli wspólnik będący komplementariuszem
w spółce komandytowej pozostanie nim w spółce komandytowo-akcyjnej.
49
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej całym swoim
majątkiem osobistym, a więc w sposób nieograniczony, ale subsydiarnie.
50
Zn_690.indb 31
1/30/08 1:23:03 PM
Jolanta Loranc
32
dzialność jest subsydiarna. To oznacza, że wierzyciel może prowadzić egzekucję
z majątku osobistego komplementariusza tylko wtedy, gdy egzekucja z majątku51
spółki będzie bezskuteczna. Natomiast akcjonariusze w spółce komandytowo-akcyjnej nie ponoszą wobec osób trzecich odpowiedzialności za zobowiązania tej
spółki (art. 135 k.s.h.).
Z kolei zarówno w spółce komandytowej (art. 117 k.s.h.), jak i w spółce komandytowo-akcyjnej (art. 140 §1 k.s.h. w zw. z art. 137 § 1 k.s.h.) sprawy spółki prowadzą i reprezentują spółkę komplementariusze.
4. Wnioski
Wprowadzenie spółki komandytowo-akcyjnej do polskiego prawa nie tylko
wyczerpuje postulat dostosowania prawa do standardów europejskich, ale również poszerza katalog spółek handlowych o ważną formę organizacyjno-prawną.
Spółka komandytowo-akcyjna stwarza prywatnym przedsiębiorcom możliwość
pozyskiwania kapitału, ale eliminuje zagrożenie w postaci utraty przedsiębiorstwa,
które bardzo często towarzyszy procesowi dokapitalizowania (np. takie zagrożenie
jest realne przy dokapitalizowaniu w spółce akcyjnej). Przyjęcie organizacyjnej
formy spółki komandytowo-akcyjnej umożliwia pozyskanie kapitału od wielu
inwestorów, ale eliminuje ryzyko wrogiego przejęcia wskutek nabycia kontrolnego
pakietu akcji, gdyż spółką komandytowo-akcyjną zarządzają komplementariusze
(wspólnicy ponoszący osobistą odpowiedzialność), a nie akcjonariusze.
Polska spółka komandytowo-akcyjna zalicza się do tzw. ułomnych osób
prawnych, którym przepisy Kodeksu spółek handlowych nadają pewne atrybutu
osobowości prawnej. Na podstawie art. 8 k.s.h. spółka komandytowo-akcyjna
może we własnym zakresie nabywać wszelkie prawa i zaciągać zobowiązania,
nie wyłączając prawa własności nieruchomości. Posiada również czynną i bierną
zdolność sądową, a więc może pozywać i być pozywaną.
Spółka komandytowo-akcyjna jest atrakcyjną formą prowadzenia działalności
gospodarczej, stąd inne spółki prawa handlowego mogą być zainteresowanie przekształceniem w spółkę komandytowo-akcyjną.
Zgodnie z założeniami polskiego ustawodawcy spółka komandytowo-akcyjna
jest ofertą dla przedsiębiorstw rodzinnych chcących zachować kontrolę nad spółką.
Z taką formą prowadzenia działalności gospodarczej kojarzą się znane firmy, jak
np. Michelin czy Henkel.
Zgodnie z art. 126 § 2 k.s.h. kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien
wynosić co najmniej 50 000 zł.
51
Zn_690.indb 32
1/30/08 1:23:03 PM
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę…
33
Transformation of a Limited Partnership into a Limited Joint-Stock
Partnership
In this publication, the author presents the process of transforming a limited partnership
into a limited joint-stock partnership. The transformation process has three phases: the
preparatory activities phase (inter alia, preparing the transformation plan), the ownership
phase (passing a resolution on transformation) and the registration phase (submission of the
transformation to the register). Given the continuity principle, the change in the organisational
form of conducting activities ensues without major consequences for third parties, and the
limited joint-stock partnership is an attractive form for conducting business activities. Thus,
other Commercial Code companies may be interested in transformation into a limited joint-stock partnership.
Zn_690.indb 33
1/30/08 1:23:03 PM