Działania na ułamkach zwykłych Scenariusz zajęć w kl. V b

Barbara Lesiewicz
nauczyciel matematyki
SP nr 21 w Lublinie
Działania na ułamkach zwykłych
Scenariusz zajęć w kl. V b
Termin: 17. 12. 2008 r.
Odniesienie do podstawy programowej: ułamki zwykłe – ułamek jako iloraz liczb całkowitych,
skracanie ułamków, zamiana liczby mieszanej na ułamek zwykły i odwrotnie, sprowadzanie ułamka
do wspólnego mianownika, działania na ułamkach.
Cel ogólny: Sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności dotyczących działań na
ułamkach zwykłych.
Cele operacyjne:
Uczeń zna i rozumie:
• pojęcia: ułamka zwykłego jako części całości i ilorazu liczb naturalnych, licznika i
mianownika ułamka, liczby mieszanej, ułamka właściwego i niewłaściwego,
• algorytm zamiany liczby mieszanej na ułamek niewłaściwy i odwrotnie,
• zasadę skracania i rozszerzania ułamków,
• sposób obliczania ułamka danej liczby,
• algorytmy mnożenia i dzielenia ułamków zwykłych i liczb mieszanych przez liczby naturalne
oraz ułamki,
• kolejność wykonywania działań,
• pojęcie odwrotności liczby oraz obwodu i pola prostokąta.
Uczeń potrafi:
• pisać i rysować na tablicy interaktywnej,
• opisać części figur za pomocą ułamka,
• odróżniać ułamki właściwe od niewłaściwych,
• zamieniać liczby mieszane na ułamki niewłaściwe
• wyłączać całości z ułamka niewłaściwego,
• dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić ułamki i liczby mieszane przez ułamki,
• rozwiązywać zadania tekstowe związane z dodawaniem, odejmowaniem, mnożeniem i
dzieleniem ułamków zwykłych,
• skracać i rozszerzać ułamki zwykłe,
• sprowadzać ułamki do wspólnego mianownika,
• obliczać ułamki danych liczb,
• wykonywać działania łączne na ułamkach zwykłych,
• podawać odwrotności liczb naturalnych, ułamków zwykłych i liczb mieszanych,
• wyznaczać wartości wyrażeń arytmetycznych zgodnie z kolejnością wykonywania działań,
• obliczać pole i obwód prostokąta.
Metody pracy:
• ćwiczeniowa,
• pokaz,
• aktywizująca: „burza mózgów”,
• podająca,
•
ćwiczenia na tablicy interaktywnej.
Formy pracy:
• indywidualna,
• grupowa.
Środki dydaktyczne:
• komputer, projektor,
• kartki z zadaniami i sprawdzianem ewaluacyjnym dla każdego ucznia,
• tablica interaktywna.
◦ Tablica interaktywna pozwala powtórzyć i utrwalić zdobyte wiadomości i umiejętności w
sposób szczególny. W czasie lekcji można wykorzystać gotowe przykłady i zadania
dotyczące działań na ułamkach zwykłych znajdujące się w matematycznej części galerii
tablicy interaktywnej, co usprawnia pracę nauczyciela. Uczniowie są bardzo aktywni na
zajęciach. Lekcja jest bardziej interesująca dla uczniów, co podnosi efektywność
kształcenia.
Uproszczony przebieg lekcji:
Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności i pracy domowej.
Wprowadzenie do lekcji:
1. Zapoznanie uczniów z tematem i celami lekcji.
2. Uczniowie odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela:
2.1 Co to jest ułamek?
1
2.2 Wskaż licznik i mianownik ułamka .
3
2.3 Co to znaczy skrócić ułamek?
2.4 Jaki ułamek nazywamy właściwym, a jaki niewłaściwym?
2.5 Podaj przykład liczby mieszanej.
2.6 Jak wykonasz dodawanie i odejmowanie ułamków o różnych licznikach i
mianownikach?
2.7 Jak się wyznacza iloczyn ułamków zwykłych?
2.8 Wyjaśnij sposób obliczania ilorazu ułamków zwykłych.
Lekcja właściwa:
Uczniowie rozwiązują zadania znajdujące się na tablicy interaktywnej.
1. Zapisanie na tablicy ułamka opisującego zamalowaną część narysowanego prostokąta (
2. Podkreślenie przez chętnego ucznia ułamków właściwych (
2
).
5
1 3
, ) oraz zamiana ułamków
3 4
9
5
2
niewłaściwych na liczby mieszane ( =3 , =1 ).
3
3
3
3. Praca w dwuosobowych grupach.
Uczniowie wykonują działania zapisane wcześniej na tablicy interaktywnej przez
nauczyciela, a wyniki wyszukują na rysunku choinki zaznaczając zgodnie z podanymi
kolorami:
7 1
:
10 2
3
8.1
8
Żółty: 2
Czerwony: 4 +
5
1
3
.
6
7
1 3
:
4 10
Niebieski:
5 1
3
( +
)
6 3 10
4 3
1 5 4
4. Przedstawienie zagadki rysunkowej przez nauczyciela: „Jestem odwrotnością kolegi. Kto wie
ile wynosi nasz iloczyn?”. Prezentacja rozwiązania przez chętnego ucznia.
5. Praca indywidualna uczniów – rozwiązywanie zadań tekstowych na tablicy interaktywnej.
1
5.1 Wyznaczanie
z 1500 badanych osób używających często telefonów komórkowych
5
(zadanie 4).
1
1500 .
= 300
5
1
5.2 Określanie ceny cukierków mając dane ich ilość ( 2 ) i wartość (54 zł) – zadanie 5.
4
1
Chętny uczeń oblicza cenę cukierków (54 : 2 = 24 zł).
4
2
5.3 Obliczanie pola i obwodu prostokąta o bokach długości 3 cm i 5 cm (zadanie 6).
5
2
2
42
84
4
Obwód: L = 2 ( 3 +5) = 2 . 8 = 2 .
=
= 16 cm
5
5
5
5
5
2
10
Pole: P = 5 . 3 = 15 + 15
= 17 cm2.
5
5
6. Ocena pracy uczniów przez nauczyciela.
7. Praca domowa.
Nauczyciel rozdaje kartki z zadaniami.
7.1 Dla wszystkich: uczniowie mają rozwiązać 5 dowolnych zadań.
7.2 Dla chętnych: chętni uczniowie rozwiązują pozostałe 4 zadania.
8. Ewaluacja.
Rozdanie kart ewaluacji każdemu uczniowi i przeprowadzenie krótkiego sprawdzianu
ewaluacyjnego (ok. 6 minut):
1) Wykonaj działania:
Grupa I
2 . (1
7
2
1
+ ) =
3
2
11 3
1
- :
=
15 5 10
Grupa II
5 . (1
8
3 1
+ ) =
5
2
7 1
1
- :
=
15 3 10
2) Czy zajęcia były interesujące?
3) Dokończ zdanie: „Na lekcji trudność sprawiało mi...”.