PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WIELKI KLINCZ NA LATA 2016

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
WIELKI KLINCZ
NA LATA 2016 – 2023
WIELKI KLINCZ
Luty 2016
WSTĘP
Podstawą rozwoju Sołectwa Wielki Klincz jest dokument pn. „Plan Odnowy
miejscowości Wielki Klincz”, który określa misję, cele i kierunki działania na
lata 2016 – 2023. Plan odnowy miejscowości Wielki Klincz opracowano w celu
wykorzystania w pełni istniejącego potencjału i szans rozwojowych, a zarazem
umożliwienia dostępu do środków pomocowych krajowych i unijnych. Zasięg
terytorialny Planu odnowy miejscowości Wielki Klincz wyznaczają granice
sołectwa Wielki Klincz należącej do gminy Kościerzyna (województwo
pomorskie). Przedstawiony plan na lata 2016-2023
jest dokumentem
otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do
zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych,
pojawiających się nowych możliwości oraz zmiany hierarchii priorytetów
przyjętych przez Radę Gminy Kościerzyna i Radę Sołecką wsi Wielki Klincz.
Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez radnych
i nieformalne grupy Mieszkańców, organizacje pozarządowe oraz sektor
publiczny i prywatny.
Opracowany dokument powstał w wyniku rozmów z Mieszkańcami wsi Wielki
Klincz. Zawiera
charakterystykę miejscowości, jej historię, analizę zasobów, określenie
mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń za pomocą analizy SWOT,
a także planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia. Diagnozuje aktualną
sytuację wsi oraz określa cele i kierunki działań wraz z kluczowymi zadaniami
w sferze społeczno-gospodarczej zaplanowanymi do realizacji na lata 20162023.
Plan jest dokumentem o charakterze strategicznym. a jego sporządzenie jest
podstawą do ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków zewnętrznych,
m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Regionalnego Programu
Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego oraz innych programów
i funduszy.
Realizacja Planu odnowy miejscowości Wielki Klincz w głównej mierze jest
uzależniona od mobilizacji lokalnej społeczności i jej zaangażowania
w podejmowaniu wspólnych przedsięwzięć na rzecz podniesienia standardu
życia, a także zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych oraz rozwoju
tożsamości Mieszkańców, dla przedsięwzięć realizowanych na terenie
miejscowości jest kluczowe w kontekście rozwoju jej infrastruktury oraz
podniesienia jakości życia mieszkańców.
Plan po uzyskaniu akceptacji mieszkańców miejscowości wyrażonym
w uchwale Zebrania Wiejskiego przyjęty zostaje przez władze gminy uchwałą
jej Rady.
1. Ogólna charakterystyka Wielkiego Klincza
Wielki Klincz jest jedna z najstarszych miejscowości Gminy Kościerzyna.
W 2000 roku obchodził 600-lecie swojego istnienia. Pierwsza wzmianka o wsi
w formie Gross Clincz pochodzi z czasów krzyżackich. Znaczny rozwój wsi
nastąpił po 1945 roku, gdzie wyrosła w niej wielka kolonia nowych domów,
założony został Państwowy Ośrodek Maszynowy obsługujący bazy Kółek
Rolniczych na znacznej części powiatu i posiadający swoją filie w Kościerzynie.
Obecnie Wielki Klincz jest drugą, co do wielkości wsią należącą do Gminy
Kościerzyna. Stan mieszkańców na dzień 31.12. 2015 roku to 2268 osób
(2008 roku 2062 osóby), które zamieszkują na powierzchni 1378 ha. Wielki
Klincz położony jest ok. 8 km od centralnego ośrodka powiatu kościerskiego,
miasta Kościerzyna. Dobrze rozwinięta infrastruktura drogowa we wsi, jak
równie drogi łączące miejscowość z innym gminami i miastem nie stanowi
utrudnienia w docieraniu do wyznaczonego celu. To niewątpliwy atut
mieszkańców zwłaszcza, gdy wielu z nich ma zatrudnienie poza miejscem
zamieszkania.
2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości
a) Infrastruktura techniczna
W zakresie infrastruktury technicznej we wsi Wielki Klincz w ostatnim czasie
poczyniono sporo. Do największych inwestycji należy wybudowanie
nowoczesnej sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków. Obecnie do sieci
wodociągowej podłączone jest 403 gospodarstw domowych, natomiast do
sieci kanalizacyjnej 381 gospodarstw. Ta inwestycja pociągnęła za sobą
modernizacje części ulic i chodników. Zmodernizowano siec wodociągów,
wymieniając rury azbestowe na rury z tworzyw sztucznych. Sieć wodociągowa
jest sukcesywnie rozbudowywana albowiem w Wielkim Klinczu powstaje dużo
nowych domów mieszkalnych. Kolejną ważną inwestycją było wybudowanie
przy Zespole Kształcenia Hali Widowiskowo – Sportowej. Inwestycje te
wpłynęły na poprawę edukacji, zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców.
b) Stan dziedzictwa kulturowego
Wyróżniającym się obiektem kulturowym w Wielkim Klinczu jest kościół p.w.
Św. Rodziny z XIX wieku, przy którym swoją siedzibę ma Zgromadzenie
Misjonarzy Św. Rodziny. Ten piękny kościółek stanowi wizytówkę wsi. Równie
piękny jest Park Dworski ze stawem znajdujący się w centrum wsi. W 2002
roku park został uporządkowany i w pełni udostępniony mieszkańcom
i turystom odwiedzającym Wielki Klincz.
c) Gospodarka
Niewątpliwie w Wielkim Klinczu dominuje mała przedsiębiorczość oraz drobne
usługi. Największym zakładem zatrudniającym kilkaset osób jest „UNIBUD”
S.A. Zakład ten zatrudnia znaczącą dla wsi część społeczeństwa. Drugą gałęzią
gospodarki w Wielkim Klinczu są usługi transportowe, usługi handlowe oraz
rolnictwo. Ta specyfika gospodarcza zapewnia podstawowe źródła utrzymania
mieszkańców. Wielki Klincz to wieś, w której jest 293 podatników podatku
rolnego oraz 160 zarejestrowanych działalności gospodarczych. Pod względem
zawodowym przeważającą grupą są rolnicy, zawody budowlane, oraz usługi
transportowe.
d) Sfera społeczna
Wielki Klincz jest miejscowością o zróżnicowanym stopniu zamożności.
Wynikiem tak zasadniczego podziału było zbyt agresywne wejście w system
wolnorynkowy. Poprzedni ustrój zapewniał zwłaszcza gospodarstwom rolnym
ciągłe zatrudnienie. Większość społeczeństwa nie kontynuowała edukacji
pozostając przy wykształceniu podstawowym. Okazało się, że w gospodarce
wolnorynkowej, upadających przedsiębiorstwach i kurczącym się rynku pracy
to zdecydowanie za mało. Znaczna cześć społeczeństwa zaczęła odchodzić od
nierentownych gospodarstw rolnych szukając zatrudnienia poza granicami
miejscowości oraz zakładając własną działalność gospodarcza. Struktura
społeczeństwa Wielkiego Klincza to przewaga ludzi w średnim wieku. Równie
dużą reprezentację ma młodzież, która niewątpliwie silnie związana jest
z miejscem zamieszkania. Ze względu na atrakcyjność wsi do społeczeństwa
w ostatnich latach dołączyła duża liczba nowych mieszkańców. Pod względem
zawodowym przeważającą grupą są rolnicy, zawody budowlane. Ważnym
aspektem decydującym o sytuacji gospodarczo-społecznej Wielkiego Klincza
jest pracowitość i zaangażowanie mieszkańców w przedsięwzięcia
poprawiające wizerunek wsi. Wśród młodzieży zauważalna jest chęć
podnoszenia poziomu swojego wykształcenia. Coraz więcej młodych ludzi
decyduje się na kontynuowanie nauki w szkołach średnich i na studiach
wyższych. Istotną rolę w codziennym życiu mieszkańców wsi odgrywa kościół,
sala wiejska, hala sportowa, szkoła oraz remiza Ochotniczej Straży Pożarnej.
To niewątpliwie miejsca, w których toczy się życie mieszkańców Wielkiego
Klincza. Organizowane imprezy kulturalne i sportowe, spotkania, wiejskie,
spotkania z „Mikołajem”, Dzień Seniora, imprezy sportowe (klub piłkarski
„Santana”), straż pożarna, szkoła i sala sportowa, w tych miejscach
mieszkańcy, a przede wszystkim młodzież tworzy codzienność Wielkiego
Klincza. To niewątpliwie istotne elementy kształtujące wizerunek wsi, w których
podtrzymywane są tradycje i więzi małych wspólnot.
e) Zadania zrealizowane w ramach współpracy z mieszkańcami
- „Park Dworski” - rewitalizacja parku, udostepnienie parku mieszkańcom
i odwiedzającym go turystom w 2002 roku,
- „Kompleksowe zagospodarowanie boiska przyszkolnego” - plac zabaw
i ogrodzenie boiska przy szkole, wykonanie bieżni, postawienie czterech koszy
do koszykówki, realizacja w 2003 roku,
- „Modernizacja sali wiejskiej: etap 1, wymiana instalacji grzewczej oraz
wybudowanie parkingów” - realizacja w 2004 roku,
- Doposażenie Świetlicy Pokoleń w 2009 roku.
3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości - Analiza SWOT
Silne strony
1. Duży procent ludzi młodych,
2. Aktywna postawa mieszkańców (Rada Sołecka, Rada Parafialna,
Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, Klub Sportowy
„Santana”, Koło Emerytów i Rencistów, Grupa Inicjatywna Stowarzyszenia
Na Rzecz Rozwoju Wsi Wielkiego Klincz i Okolic,
3. Efektywność inicjatyw społecznych,
4. Silne poczucie tożsamości lokalnej,
5. Dobrze rozwinięta i funkcjonująca placówka oświatowa (gimnazjum, szkoła
podstawowa, przedszkole),
6. Dobrze rozwinięta siec energetyczna i telefoniczna,
7. Oczyszczalnia ścieków,
Słabe strony
1. Niekorzystna struktura wykształcenia,
2. Słabe możliwości zatrudnienia poza rolnictwem,
3. Słabe zainteresowanie ze strony inwestorów zewnętrznych,
4. Struktura gospodarstw rolnych, duże rozdrobnienie,
5. Mała specjalizacja produkcji rolnych,
6. Brak ośrodków kultury, klubów kulturalnych dla młodzieży wiejskiej
7. Zły stan dróg
8. Brak jeziora naturalnego czy sztucznego,
Szanse
1. Możliwość promowania wsi jako miejsca czystego ekologicznie,
2. Wzrost zainteresowania odpoczynkiem na wsi,
3. Stworzenie systemu zachęt i pomocy przy powstawaniu zakładów
usługowych,
4. Program szkoleń dla mieszkańców,
5. Rozwój przedsiębiorczości, drobnej wytwórczości i usług dla rolnictwa,
6. Dostęp do środków pomocowych,
7. Wzrastająca umiejętność poszukiwania pozabudżetowych źródeł wspierania
inwestycji,
Zagrożenia
1. Brak tradycji wykorzystania istniejących możliwości turystycznych,
2. Degradacja środowiska naturalnego w wyniku działań człowieka bez
zabezpieczania,
3. Wyludnianie się wsi,
4. Migracja ludzi młodych i wykształconych,
5. Wzrastające bezrobocie,
6. Pogarszające się warunki bytowe ludności,
7. Powiększające się różnice w dochodach ludności,
8. Pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w rolnictwie - ubożenie wsi,
4. Opis planowanych przedsięwzięć
Priorytetowe inwestycje, których realizacji oczekują mieszkańcy Wielkiego
Klincza:
a) Przebudowa ulicy Kościerskiej - drogi powiatowej 2201G
Główną drogą komunikacyjną w Wielkim Klinczu jest ulica Kościerska. Droga
biegnie przez całą wioską począwszy od wjazdu do wsi od strony północnej –
Małego Klincza, aż do wjazdu od strony południowo – wschodniej, Dębogór.
Droga obecnie jest w fatalnym stanie techniczny, a przez to, że jest drogą
powiatową nr 2201G stanowi szybkie i bezpośrednie połączenie dróg
wojewódzkich nr 214 (Warlubie – Łeba) i nr 221 (Kościerzyna – Gdańsk).
Wielki Klincz często jest więc miejscowością przejazdową dla tranzytu przez co
jest narażona na nadmierną eksploatację. Oprócz kiepskiej jezdni droga ta
posiada niewielkiej szerokości chodnik ze starych popękanych płyt betonowych
tylko w centrum wioski. Mając na uwadze powyższe mieszkańcy Wielkiego
Klincza od kilkunastu lat stawiają przebudowę tej drogi jako zadanie
priorytetowe, najbardziej wyczekiwane i potrzebne ze względu na poprawę
bezpieczeństwa komunikacyjnego, komfortu podróżowania i ograniczenia
hałasu.
b) Przebudowa ulicy Wybickiego na odcinku Wielki Klincz –Wielki Podleś
Drugą najważniejszą drogą w sołectwie jest ulica Generała Józefa Wybickiego.
Droga ta jest drogą gminną nr 187138G łączącą Wielki Klincz z Wielkim
Podlesiem. Przy tej ulicy znajduje się między innymi Park dworski ze stawem,
remiza OSP, sala wiejska oraz największy w okolicy pracodawca - Kościerskie
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe UNIBUD Sp. z o.o. Droga stanowi
także dojazd do nowych terenów inwestycyjnych znajdujących się na południe
od zabudowań Wielkiego Klincza i tym samym jej przebudowa rodzi szansę na
wzrost zainteresowania tymi terenami przez potencjalnych inwestorów.
c) Zagospodarowanie terenu przy hali sportowej na park wiejski
Istniejący w Wielkim Klinczu park dworski ze stawem ze względu na podleganie
ochronie konserwatorskiej nie może być w większym stopniu rozwijany
i modernizowany. Dlatego w naszej miejscowości musi powstać nowy park –
miejsce spotkań mieszkańców. Nowy Park powinien posiadać oprócz ozdobnej
roślinności, alejek i ławek, miejsce do organizacji festynów i większych imprez,
których obecnie nie ma gdzie zorganizować. Ponadto w parku powinna powstać
mała architektura w postaci większego placu zabaw dla dzieci oraz siłowni na
świeżym powietrzu. Przy parku oprócz części sceniczno-widowiskowej oraz
rekreacyjnej należy przewidzieć odpowiedniej wielkości parking. Idealnym
miejsce do tego typu inwestycji stają się gminne tereny w centrum wioski przy
ulicy szkolnej za halą sportową. Dzięki takiej lokalizacji dojście do parku będzie
zapewnione bezpośrednio z kilku ulic, tj. ul. Szkolnej, ul. Sędzickiego
i ul. Wojtyły.
d) Linia transportu rowerowego starą linia kolejową od granic miasta
Kościerzyna do granicy gminy Nowa Karczma
Zlikwidowana linia kolejowa Kościerzyna – Skarszewy pozostawiła
w krajobrazie Wielkiego Klincza już tylko nikomu nie potrzebny nasyp
kolejowy. Śladem innych gmin i miejscowości mieszkańcy Wielkiego Klincza
chcą wykorzystać to ukształtowanie terenu na budowę drogi rowerowej. Taka
droga rowerowa byłaby idealnym połączeniem Wielkiego Klincza z Kościerzyną
oraz z Barkoczynem. Równy poziom terenu idealnie nadaje się do
wykorzystania na budowę prostej i szybkiej ścieżki rowerowej. W ten sposób
powstanie komfortowe i z pożytkiem dla zdrowia bezpieczne połączenie naszej
wsi z miastem.
e) Modernizacja ulic i chodników w miejscowości Wielki Klincz i budowa
nowych w miarę rozwoju wsi
f) Termomodernizacja Sali wiejskiej
g) Parking i wejście przed salą wiejską
h) Rewitalizacja parku wiejskiego za salą wiejską
i) Udział sołectwa w projekcie ekologicznym dotyczącym montażu systemów
solarnych lub fotowoltaicznych na nieruchomościach mieszkańców
Planowany harmonogram realizacji
Lp.
Nazwa zadania
Przewidywany Koszt w podziale na lata realizacji (w tys. zł)
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
Możliwe źródła
finansowania
poza budżetem
gminy
a
Przebudowa ulicy Kościerskiej
4 300
PROW, Powiat
Kościerski
b
Przebudowa ulicy Wybickiego
3 000
PROW
c
Zagospodarowanie terenu przy hali sportowej na park
wiejski
150
PROW, RPO WP,
POIŚ
d
Linia transportu rowerowego
e
Modernizacja ulic i chodników w miejscowości Wielki Klincz i
budowa nowych
f
Termomodernizacja Sali wiejskiej
g
Parking i wejście przed salą wiejską
h
Rewitalizacja parku wiejskiego za salą wiejską
i
Instalacje solarne lub fotowoltaiczne
200
50
50
1000
1000
50
50
320
320
RPO WP
50
50
50
50
RPO WP,
WFOŚiGW
6
PROW
30
Wkład własny mieszkańców zależny od zainteresowania
PROW,
WFOŚiGW
PROW, RPO WP,
WFOŚiGW
5. Obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców,
sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich
położenie oraz cechy funkcjonalno – przestrzenne
Obszarem szczególnie znaczącym ze wzglądów przyrodniczych i historycznych jest
niewątpliwie teren parku dworskiego ze stawem zlokalizowany w centrum wsi przy ulicy
Wybickiego. Wraz z rozwojem i rozbudową wsi i narastającą liczbą przejeżdżających ulicą
Wybickiego pojazdów miejsce to z roku na rok traciło zainteresowanie mieszkańców. Ze
względu na ochronę konserwatorską zespołu parku dworskiego nie ma możliwości
rozbudowy parku o elementy mogące przyciągnąć ponownie mieszkańców (np. scena,
siłownia, parking). Aktualnie ze względów funcjonalno-przestrzennych miejscem, które
wolą mieszkańców na być miejscem sprzyjającym nawiązywaniu kontaktów społecznych,
jest teren przy ulicy szkolnej za istniejącą od 2010 roku halą sportową. Miejsce to jest
oddalone od zgiełku centrum wsi, nadmiernego ruchu pojazdów, a dojście do niego
prowadzi z trzech różnych stron wsi (od ul. Szkolnej, Sędziskiego i Wojtyły). Nowy park
wiejski przez możliwości praktycznie dowolnej aranżacji i zagospodarowania może
stworzyć miejsce spotkań nie tylko mieszkańców Wielkiego Klincza, ale także
mieszkańców całego regionu.