Metody pomiaru działalności gospodarczej

narodowego zapewniającego równowagę w gospodarce.
b. Przy jakim poziomie dochodu narodowego budżet będzie zrównoważony?
Budżet państwa i polityka fiskalna
Zadanie 1
Państwo wydatkuje na dobra i usługi 100 mln £ i wypłaca transfery równe 10% dochodu
narodowego. Stopa podatków bezpośrednich wynosi 30%.
a. Przy jakim poziomie dochodu narodowego budżet państwa znajduje się w równowadze?
b. Jaki byłby deficyt lub nadwyżka budżetowa, gdyby dochód narodowy w stanie
równowagi wynosił 400 mln £?
c. Jeżeli dla zapewnienia pełnego zatrudnienia dochód narodowy miałby wynieść 750 mln
£, to jakim saldem musiałby zamknąć się budżet państwa?
Zadanie 5
Załóżmy, że funkcja konsumpcji ma postać:
C = Ca + ksk(Y-T),
Konsumpcja autonomiczna, inwestycje autonomiczne i wydatki rządowe wynoszą: C a =
100, Ia = 100, G = 100. Krańcowa skłonność do konsumpcji ksk = 0,5, a przychody z
podatków T= tY, gdzie stopa opodatkowania t = 0,2. Czy budżet jest zrównoważony, jeśli
poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę w gospodarce?
Zadanie 6
Przyjmijmy następujące warunki funkcjonowania gospodarki zamkniętej z udziałem
sektora państwowego:
Y = C + I + G,
C = Ca + ksk(Y-Ta).
O ile zmieni się dochód narodowy zapewniający równowagę, jeśli wydatki rządowe i
przychody z podatków wzrosną następująco: ΔG = 100, ΔTa = 100?
Zadanie 2
Rząd ma do spłacenia dług państwowy w wysokości 100 mld £, od którego płaci odsetki
według nominalnej stopy procentowej wynoszącej 8%. Stopa inflacji wynosi 6% rocznie.
a. Nominalna wartość płaconych odsetek jest uwzględniona w sumie wydatków państwa i
przyczynia się do powiększenia deficytu budżetowego. Ile wynosi nominalny ciężar
odsetek od długu?
b. Jaka jest wysokość realnej stopy procentowej?
c. Jaki jest realny ciężar odsetek od długu?
d. Posiadaczom obligacji państwowych trzeba wypłacić 8% odsetek (nominalnie). Jak w
praktyce rząd może sprostać temu wymaganiu?
Zadanie 7
Tablica przedstawia dochód narodowy Hipotecji, planowana konsumpcja stanowi 70%
rozporządzalnego dochodu, rząd wprowadza podatki netto sięgające 20% dochodu
narodowego brutto. Planowane inwestycje są równe 60 mld dolarów, a planowane wydatki
państwowe - 50 mld dolarów.
a. Dla każdego poziomu dochodu narodowego oblicz: dochód rozporządzamy ludności,
wielkość zamierzonych wydatków konsumpcyjnych, oszczędności i podatki netto.
b. Dla każdej wielkości podaży globalnej oblicz wielkość popytu globalnego.
c. Jeżeli w pewnym okresie dochód narodowy wyniesie 350 mld dolarów, to jak zareagują
na to producenci?
Zadanie 3
Zadanie to przedstawia działanie mnożnika zrównoważonego budżetu w gospodarce
zamkniętej. Wydatki inwestycyjne są ustalone na poziomie450, konsumpcja stanowi 80%
dochodu rozporządzalnego. Początkowo wydatki państwa wynoszą 250, a podatki
bezpośrednie są równe 10% dochodu.
a. Oblicz początkowy poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę gospodarki.
b. Oblicz sumę wydatków konsumpcyjnych, wielkość wpływów podatkowych oraz saldo
budżetu państwa.
Dochód
narodowy
Przypuśćmy teraz, że wydatki państwa rosną o 500, a stopa podatkowa wzrasta z 10% do
25%.
c. O ile obniży się dochód rozporządzalny, zanim produkcja dostosuje się do nowej
sytuacji?
d. Oblicz związaną z tym zmianę poziomu wydatków konsumpcyjnych i zmianę netto
popytu globalnego, pamiętając o wzroście wydatków państwa.
e. Jaki jest nowy poziom dochodu zapewniający równowagę w gospodarce?
f. Jaki jest stan budżetu?
g. Oblicz mnożnik zrównoważonego budżetu.
Dochód
rozporządzalny
Planowana
konsumpcja
Planowane
inwestycje
Wydatki
państwa
Oszczędności
Podatki
netto
Popyt
globalny
50
100
150
200
250
300
350
400
Zadanie 4
Przyjmijmy następujące warunki funkcjonowania gospodarki zamkniętej z udziałem
sektora państwowego:
Y = C + Ia + G, C = Ca + ksk(Y-T), Ca = 50, ksk = 0,8, Ia = 410, G = 500, T=tY, t = 0,15.
a. Wyznacz rozmiary deficytu budżetowego dla poziomu dochodu
d. Jaki poziom dochodu narodowego zapewnia równowagę?
e. Oblicz wielkość deficytu budżetowego przy dochodzie narodowym na poziomie
zapewniającym równowagę.
10
Załóżmy, że wydatki państwa wzrosły o 22 mld dolarów.
f. Jaki jest nowy poziom dochodu na-rodowego zapewniający równowagę?
g. Oblicz obecną wielkość deficytu budżetowego w warunkach równowagi.
h. Jaka jest wartość mnożnika?
2. Jeśli stopa opodatkowania t=0,2, a krańcowa skłonność do konsumpcji ksk = 0,75, to
mnożnik zrównoważonego budżetu wynosi:
a) 1, b) 1,5, c) 2, d) 3.
3. Działanie automatycznych stabilizatorów koniunktury polega na:
a) hamowaniu spadku globalnego popytu w okresie recesji,
b) hamowanie wzrostu globalnego popytu w okresie recesji,
c) hamowanie spadku globalnego popytu w okresie ekspansji,
d) hamowanie wydatków budżetowych.
Prawda/Fałsz
.....1. Podatek progresywny występuje wtedy, gdy podatki wzrastają rocznie o ten sam
procent.
.....2. Automatyczne stabilizatory koniunktury to mechanizmy ekonomiczne zmniejszające
podatność gospodarki na wstrząsy.
.....3. Pasywna polityka fiskalna jest równoznaczna ze wzrostem wydatków budżetowych.
.....4. Politykę gwarantowanych cen zaliczamy do automatycznych stabilizatorów
koniunktury.
.....5. Dług publiczny jest finansowanym zobowiązaniem państwa z tytułu zaciągniętych
pożyczek.
.....6. Zasiłki dla bezrobotnych to jeden z automatycznych stabilizatorów koniunktury.
.....7. Krzywa Laffera przedstawia zależności między wpływami do budżetu z tytułu
podatków a wysokością deficytu budżetowego.
.....8. Podatki są narzędziem redystrybucji dochodów.
.....9. Budżet państwa nie jest obciążony obsługą długu publicznego.
.....10. Przychody do budżetu państwa nie zależą od wielkości dochodu narodowego.
.....11. Mnożnik zrównoważonego budżetu przyjmuje wartości w przedziale od 0 do ½.
.....12. Koszty obsługi długu publicznego obciążają pośrednio podatników.
.....13. Podatki pośrednie są elementem pasywnej polityki fiskalnej.
.....14. Krzywa Laffera pokazuje, że największe przychody z podatków osiągane są przy
stopie opodatkowania równej jeden.
.....15. Z krzywej Laffera wynika, że przy różnych stopach opodatkowania przychodu z
podatków mogą być tej samej wielkości.
.....16. Stałe subwencje zaliczamy do automatycznych stabilizatorów koniunktury.
.....17. Budżet państwa to dochody rządu pomniejszone o płatności transferowe.
.....18. Podatki to zwrotne i odpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo.
.....19. VAT to podatek majątkowy.
.....20. Podatki bezpośrednie zawarte są w cenach produktów i usług.
.....21. Podatki płacone od posiadanego majątku nazywane są podatkami konsumpcyjnymi.
.....22. Podatki pośrednie to podatki nakładane na dochody i majątek.
4. Do automatycznych stabilizatorów koniunktury zalicza się:
a) wydatki rządowe,
b) oszczędności,
c) podatki pośrednie,
d) wszystkie powyższe wielkości ekonomiczne.
5. Dług publiczny to:
a) finansowane zobowiązanie części społeczeństwa z tytułu zaciągniętych pożyczek,
b) wyłącznie finansowe zobowiązania państwa z tytułu zaciągniętych pożyczek krajowych,
c) finansowe zobowiązanie banku centralnego z tytułu zaciągniętych pożyczek
zagranicznych,
d) finansowe zobowiązanie państwa z tytułu zaciągniętych pożyczek.
6. Deficyt budżetowy może prowadzić do zmniejszenia:
a) inwestycji prywatnych,
b) stopy procentowej,
c) popytu globalnego,
d) wszystkich powyższych wielkości ekonomicznych.
7. Do automatycznych stabilizatorów koniunktury zalicza się:
a) wydatki rządowe,
b) oszczędności,
c) politykę gwarantowanych cen na produkty rolne,
d) stopę procentową.
8. Spadek dochodów budżetowych może wynikać:
a) ze wzrostu rentowności przedsiębiorstw,
b) z wąskiego zakresu ulg i zwolnień podatkowych,
c) z małej skłonności przedsiębiorstw prywatnych do unikania opodatkowania,
d) z niskiej sprawności systemu podatkowego i celnego.
Test
1. Krzywa Laffera pokazuje, że wzrost stopy opodatkowania:
a) zwiększa zawsze dochody budżetowe,
b) zmniejsza zawsze dochody budżetowe,
c) zwiększa deficyt budżetowy,
d) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest dobra.
9. Budżet państwa spełnia funkcje:
a) stabilizacyjną,
b) tezauryzacji,
c) fiskalną,
d) żadna z powyższych odpowiedzi nie jest dobra.
11