sprawozdanie merytoryczne 2013 cz.2

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE
z działalności Polskiego Ośrodka ASSITEJ
za rok 2013
część II
1. XVIII Światowy Kongres ASSITEJ, organizowany w Polsce (Warszawa, maj 2014) informacje o stanie przygotowań w 2013 roku projektu "18. Światowy Kongres Teatrów dla Dzieci i
Młodzieży ASSITEJ i specjalna edycja Festiwalu KORCZAK 2014", współorganizowanego z
Instytutem Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie.
Od stycznia 2013 przy realizacji projektu pracował 10 osobowy zespół. W zależności od
realizowanego zadania skład zespołu był powiększany. W grudniu 2012r. uruchomiona została
rejestracja spektakli i warsztatów na 2014 rok. Na wszystkie kontynenty rozesłane zostały na
adresy twórców teatru, organizatorów międzynarodowych festiwali teatralnych informacje i
zaproszenie do Warszawy, która miała być gospodarzem 18 Kongresu ASSITEJ i Festiwalu
KORCZAK. Rejestracja trwała do czerwca 2013 roku, w zapisie cyfrowym rejestrowana była pełna
dokumentacja nadesłanych spektakli i riderów technicznych.
Równolegle pracował Zespół merytoryczny d/s warsztatów i seminariów. Po przeanalizowaniu
nadesłanych ze świata propozycji we wrześniu został przyjęty wstępny program.
Ruszyły strony internetowe: Kongresu (www.assitej2014.pl) i Festiwalu (www.korczak-festival.pl),
na facebooku uruchomiona została informacja w celu budowania społaczności zaprzyjaźnionych
fanów teatru dla młodego widza. Skomponowany został motyw muzyczny, a jego nagranie z
udziałem śpiewających dzieci zostało wykorzystane do zrealizowanego spotu promującego projekt.
Zaprojektowany i przyjęty został logotyp Kongresu. Opracowana została ulotka informacyjna, która
różnymi kanałami dystrybucji docierała w świat. Wersja angielska 2000 szt. została dołączona do
Magazynu Informacyjnego wydawanego przez Światowy Zarząd ASSITEJ.
Odbyło się wiele spotkań z przedstawicielami firm i instytucji oraz z dyrektorami teatrów
warszawskich, którzy potwierdzili nam świadczenie usług przy realizacji zadań. Sporządzona
została wstępna kalkulacja kosztów, podpisane zostały listy intencyjne o współpracy (Teatr
Powszechny, Teatr Lalka, Teatr Baj, Teatr Studio, Teatr Dramatyczny, Teatr 6 Piętro, Teatr
Żydowski). Została przeprowadzona analiza miejsc pod kątem lokalizacji Kongresu i Festiwalu.
Zostały dokonane zapytania ofertowe, które stanowiły podstawę do aktualizacji montażu
finansowego projektu. Zostały złożone wstępne rezerwacje hotelowe i sal w Pałacu Kultury i Nauki
w Warszawie.
Na podstawie zebranych informacji i przedstawionych ofert, zbudowany został montaż finansowy
zadania. Budżet i sposób finansowania projektu był tematem wspólnych spotkań roboczych w
Departamencie Instytucji Państwowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w Biurze
Kultury Urzędu m.st. Warszawy, w Instytucie Teatralnym im. Z. Raszewskiego oraz w różnych
ambasadach.
Stan przygotowań do Światowego Kongresu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ został
przedstawiony i omówiony podczas spotkań z Panem Maciejem Klimczakiem - Podsekretarzem
Stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Wybrana została lokalizacja na centrum festiwalowo-kongresowe tj. Pałac Kultury i Nauki w
Warszawie oraz drugie nieco mniejsze centrum to Teatr Powszechny w Warszawie. Do PKiN
została złożona wstępna rezerwacja sal. Od października główne biuro kongresowo-festiwalowe
zostało przeniesione do PKiN. Zostało złożone wystąpienie do Urzędu m.st. Warszawa by pokryło
koszty wynajęcia pomieszczeń w PKiN (zgodnie z procedurami decyzja w tej sprawie została
wydana w styczniu 2014 roku).
PROMOCJA
Od początku 2013 roku ruszyły zdecydowane działania promocyjne mające na celu dotarcie do jak
największej ilości odbiorców w kraju i zagranicą. Dwie główne grupy odbiorców działań
promocyjnych to: grupy teatralne i teatry, które miały zgłaszać swoje spektakle do udziału w
kongresie oraz instytucje, teatry, artyści i pedagodzy z polski i całego świata, którzy mieliby wziąć
udział w organizowanym w Warszawie Kongresie. Działania promocyjne obejmowały:
1
PROJEKT LOGOTYPU i IDENTYFIKACJI GRAFICZNEJ IMPREZY
Z pośród wielu propozycji został wybrany projekt logotypu, który przedstawia QR CODE szyfrujący
adres strony internetowej kongresu w postaci kolorowej mozaiki. Logotyp łączy w sobie elementy
sygnalizujące ważne tematy kongresu: qr code to nowoczesność i nowe środki przekazu, a także
nowa cyfrowa rzeczywistość, w której uczestniczą dzieci i młodzież, poprzez kolor kojarzy się z
zabawą czymś beztroskim i niewinnym jednak przez formę zbliżoną do labiryntu sugeruje
potencjalne zagrożenie.
HASŁO PROMOCYJNE
Hasłem promocyjnym imprezy stało się „Warsaw has no limits / art has no limits / theater has no
limits / audience has no limits / cooperation has no limits”. Podkreśla ono, że w teatrze i w sztuce
nie ma granic i ograniczeń, punktuje, że jedną z ważnych wartości kongresu jest współpraca i
dialog zarówno pomiędzy praktykami teatralnymi zajmującymi się teatrem młodego widza na całym
świecie jak i między artystami a ich widownią.
INNE MATERIAŁY PROMOCYJNE
Powstały również ulotki promocyjne kongresu, które rozdawane były na ważnych imprezach i
wydarzeniach w Polsce i na świecie, w których uczestniczyli reprezentanci biura kongresowofestiwalowego. Kongres promowany był również za pomocą bardzo rozbudowanej prezentacji
multimedialnej, która w zależności od potrzeb i okoliczności trwała od 30 minut do 2h. Pełna
wersja tej prezentacji kompleksowo ukazująca imprezę jaką jest Festiwal i Kongres była dostępna
jest on-line dla każdego w języku angielskim pod adresem:
http://prezi.com/dgblei4bj1nv/assitej-world-congress/
Zawierała ona pełna informację o działalności Polskiego Ośrodka ASSITEJ jak i wszystkie inne
potrzebne informacje. Jako element promocji została nagrana piosenka, która jest rozwinięciem
hasła promocyjnego imprezy: „Warsaw has no limits / art has no limits / theater has no limits /
audience has no limits / cooperation has no limits”. A także teledysk, który był klipem promocyjnym
kongresu. Można było go obejrzeć pod adresem:
http://www.youtube.com/watch?v=ydyeM89eUxg&feature=youtu.be
PROMOCJA ZAGRANICZNA
Przedstawiciele P.O.ASSITEJ byli obecni na międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla Dzieci i
Młodzieży w Okinawie w Japonii, w Sankt-Petersburgu w Rosji, w Tel Avivie w Izraelu, w Buenos
Aires w Argentynie, we Frankfurcie w Niemczech. Została przygotowana specjalna prezentacja,
mówiąca o Polsce, promująca Warszawę jako miasto przyjazne i otwarte dla teatru dla młodego
widza.
W maju przyjechał z wizytą studyjną Stefan Rabl, przedstawiciel Światowego Komitetu ASSITEJ i
organizatora jednego z największych festiwali w Linz w Austrii. Zostały pokazane teatry oraz
miejsca, w których planowane były prezentacje spektakli, warsztatów, seminariów i innych
wydarzeń w 2014 roku.
W dniach 24-26 czerwca br. na posiedzeniu Zarządu Światowego ASSITEJ w obecności
uczestników II Międzynarodowych Spotkań w Linz w Austrii polski Ośrodek ASSITEJ złożył raport
ze stanu przygotowań do Kongresu i Festiwalu KORCZAK 2014, zaprezentował również
multimedialną projekcję. Brawami nagodzono Polski Ośrodek ASSITEJ za merytoryczną i
organizacyjną wartość realizowanych zadań.
W roku 2013 reprezentanci Kongresu i Festiwalu uczestniczyli w szeregu ważnych, zagranicznych
imprez i festiwali międzynarodowych gdzie publicznie prezentowali materiały dotyczące obu
imprez, kolportowali ulotki i prowadzili wiele rozmów zachęcających do zgłaszania się i udziału w
Festiwalu i Kongresie. W 2013 roku PO ASSITEJ zaprezentował przygotowania do Kongresu w
Warszawie na:
Starke Stücke Festival / Frankfurt / Niemcy
The First International Exposure of Thetaer for Children and Youth in Israel / Tel Aviv / Izrael
ATINA Festival & Award / Buenos Aires / Argentyna
Arlekin Festival / Sankt Petersburg / Rosja
Kings Festival / Wielki Nowogród / Rosja
Schaxpir Festival / Linz / Austria
STELLA Award / Graz / Austria
SELEKCJA SPEKTAKLI
REJESTRACJA
Rejestracja spektakli zgłaszanych do udziału w Specjalnej Edycji Festiwalu KORCZAK w ramach
2
Światowego Kongresu ASSITEJ została uruchomiona w grudniu 2012r. i trwała ostatecznie do
czerwca 2013r.. Termin zamknięcia rejestracji został przedłużony ze względu na ogromne
zainteresowanie i liczne prośby z kraju i zagranicy o przesunięcie terminu końcowego. Przed
rozpoczęciem i w trakcie trwania rejestracji informacja o niej została wysłana do odbiorców:
teatrów, festiwali, instytucji, narodowych centrów ASSITEJ i indywidualnych twórców. Ogromnym
sukcesem była liczba spektakli zgłoszonych do udziału w festiwalu czyli 436 (lista w załączeniu), to
prawie dwa razy więcej niż w przypadku poprzedniego kongresu odbywającego się w Danii i
Szwecji gdzie zgłoszono 270 spektakli ze świata.
ARCHIWUM SPEKTAKLI
Wszystkie spektakle zostały zdigitalizowne i umieszczone na specjalnym serwerze, do którego
dostęp mieli tylko i wyłącznie członkowie Rady Artystycznej Festiwalu i Kongresu. W ten sposób
Polski Ośrodek ASSITEJ stał się posiadaczem najbardziej wszechstronnej i reprezentatywnej bazy
informacji o stanie i kondycji współczesnego teatru dla dzieci i młodzieży na świecie. Ta baza
danych może stać się bardzo pomocna dla badaczy i teatrologów, jak również może stać się
wielką pomocą w selekcji spektakli, które wejdą w program kolejnych edycji Festiwalu KORCZAK.
RADA ARTYSTYCZNA
W roku 2012 na mocy porozumienia między Polskim Ośrodkiem ASSITEJ i Instytutem Teatralny
został ustalony skład rady artystycznej Festiwalu i Kongresu, której zadaniem miał być wybór
najlepszych spektakli spośród tych zgłoszonych jak również rekomendacja interesujących
przedstawień spoza listy zgłoszonych. W radzie artystycznej pracowali : Liliana Bardijewska,
Lucyna Kozień, Alicja Morawska-Ruczak, Ewa Piotrowska, Joanna Rogacka, Magdalena Szpak,
Jarosław Antoniuk, Marek Chodaczyński, Wojciech Faruga, Krystian Kobyłka, Zbigniew Rudziński,
Marek Waszkiel i Maciej Wojtyszko.
Rada artystyczna rozpoczęła swoje obrady w lipcu 2013 roku po zapoznaniu się ze zgłoszonymi
spektaklami. Ogromna ilość zgłoszonych spektakli spowodowała, że rada początkowo pracowała
w trzech podgrupach, z których każda oglądała część zgłoszonych spektakli i rekomendowała
wybrane z nich do kolejnego etapu selekcji. Kryteria selekcji opierały się na globalności
(reprezentacja 6 kontynentów na festiwalu) różnorodność (prezentacja możliwie najpełniejszego
spektrum poszukiwań w teatrze młodego widza, spektakle profilowane ze względu na potrzeby
konkretnych grup wiekowych, różne formy teatralne, klasyczne teksty i nowe utwory) oraz możliwie
najwyższej jakości artystycznej. Członkowie rady wyłonili wstępny program Festiwalu. Zespoły
zakwalifikowane zostały poinformowane o woli prezentacji ich pracy w Warszawie i rozpoczął się
etap negocjacji.
Do końca roku trwały trudne i żmudne negocjacje, dotyczące kwestii terminowych, technicznych i
finansowych. W ich wyniku powstała ostateczna lista zespołów prezentowanych podczas „18.
Światowego Kongresu ASSITEJ Teatrów dla Dzieci i Młodzieży oraz specjalnej edycji Festiwalu
KORCZAK” wtedy stworzony został kalendarz wydarzeń "18. Światowego Kongresu Teatrów dla
Dzieci i Młodzieży ASSITEJ i specjalnej edycja Festiwalu KORCZAK".
2. XVII Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci i Młodzieży
KORCZAK 2013 odbył się w dniach 6 – 13 października 2013.
PO ASSITEJ reprezentowali:
Dyrektor Honorowy: prof. Maciej Wojtyszko
Dyrektor Festiwalu: Grażyna Karwowska - Winiarek
Dyrektor Artystyczny: Wojciech Stefaniak ps.Faruga
Partnerem Strategicznym był Teatr Powszechny w Warszawie - udostępnienie infrastruktury teatru,
wsparcie kadry, pomoc przy organizacji widowni, pomoc techniczna, sprzedaż biletów
Partnerzy Wspierający - Teatr Lalka - udostępnienie infrastruktury teatru, wsparcie kadry, pomoc
przy organizacji widowni, pomoc techniczna, sprzedaż biletów
Agencja Public Relations ComPress S.a. - Wsparcie w realizacji zadań PR, tworzenia kampanii
promocyjnej. Fundacja Drama Way - organizacja warsztatów
Projekt zrealizowano przy pomocy środków finansowych:
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – wsparcie finansowe, merytoryczne, konsultacje
Urzędu m.st. Warszawy, Biuro Kultury – wsparcie finansowe, merytoryczne, konsultacje
3
Narodowego Centrum Kultury – wsparcie finansowe, merytoryczne, konsultacje
Honorowy Patronat nad Festiwalem objęli:
Pan Bogdan Zdrojewski - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
Pani Hanna Gronkiewicz-Waltz – Prezydent m.st. Warszawy,
Pan Marek Michalak – Minister Rzecznik Praw Dziecka.
Założone główne cele XVII Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży
KORCZAK 2013 zostały osiągnięte.
• Został zorganizowany prestiżowy międzynarodowy festiwal teatrów dla dzieci i młodzieży,
prezentujący
różne gatunki, formy i techniki teatralne;
• Nastąpiła promocja twórców teatru dla dzieci i młodzieży poprzez prezentacje ich twórczości;
• Zaprezentowano twórczość teatralną na wysokim poziomie wartości artystycznej i edukacyjnej,
adresowanej do młodego widza, przedstawiono spektakle w międzynarodowej obsadzie:
• Młodzi widzowie wykazywali duże zainteresowanie spektaklami oraz aktywny i kreatywny udział
w zdarzeniach festiwalowych.
• Na Festiwalu zaprezentowanie zostały ciekawe produkcje teatralne z kraju.
• Polskiej publiczności, twórcom i krytykom zostały przedstawione ciekawe dokonania teatralne
zza granicy.
• Festiwal dostarczył twórcom inspiracji do poszukiwań nowych niekonwencjonalnych form
teatralnych. Stworzył forum dla wymiany myśli, doświadczeń, poglądów twórców, krytyków
teatralnych i pedagogów, rozwinął i poszerzył horyzonty teatralne.
• Promował twórców teatru dla dzieci i młodzieży ich aktualne dokonania w teatrze dla młodego
widza, przyznał nagrody dla twórców za wysoki poziom twórczości teatralnej dla dzieci i młodzieży.
• Nastąpiła promocja w świecie polskiego teatru i dramaturgii dla dzieci i młodzieży. Zadania te
wspiera
• Festiwalowe Studio Internetowe, w którym stworzona została baza dokumentująca spektakle i
wydarzenia festiwalowe.
• Nastąpiło uaktywnienie mediów branżowych do podjęcia tematyki twórczości teatralnej dla
najmłodszych.
• Praca kilkunastoosobowej starannie wyłonionej grupy dzieci Jurorów Juniorów, spotkania widzów
i twórców teatru przybliżyły twórcom w różny sposób preferencje widowni dziecięcej.
Festiwalowe przedstawienia prezentowane były na scenach warszawskich teatrów:
Powszechnego, Lalki, Teatru Baj, Dramatycznego. W kategorii polskich teatrów zaprezentowało
się 22 zespołów teatralnych, 3 teatry zagraniczne. Osobna kategoria – „zjawiska teatralne” –
obejmująca przedstawienia szczególne, nie mieszczące się w poprzednich grupach – to 2
spektakle.
Podczas Festiwalu KORCZAK 2013 wystawiono 39 spektakli teatralnych. W przedstawieniach i
działaniach festiwalowych udział wzięło ok. 4000 widzów.
Również w tym roku Festiwal – w zakresie polskich teatrów instytucjonalnych – miał charakter
konkursu, pracowały dwa zespoły jurorów. Jury profesjonalne w składzie: Eva Čarska – Słowacja,
Marina Metkowa - Rosja, Marek b.Chodaczyński – Polska oraz jury dziecięce – siedmioosobowa
grupa dzieci w wieku 6-15 lat.
Festiwal zaprezentował ciekawe, starannie dobrane spektakle zespołów polskich oraz
zagranicznych:
stosując kryteria różnorodności gatunków, technik teatralnych. Zespoły zagraniczne – goście
honorowi Festiwalu – reprezentowały niezmiennie wysoki poziom, ich nowatorskie formy wzbudziły
zainteresowanie nie tylko widowni dziecięcej, ale również naszych polskich profesjonalistów.
W trakcie gali zakończenia Festiwalu KORCZAK 2013 wręczono nagrody Festiwalowe oraz Atesty
nagrody
przyznawane corocznie przez Kapitułę Atestów ASSITEJ, nagrodę ASSITEJ dla najlepszego
krytyka oaz nagrody im. Jana Dormana dla najlepszego twórcy polskiego i zagranicznego.
Poprzez wykorzystanie tradycyjnych oraz nowatorskich form teatralnych Festiwal KORCZAK dotarł
do różnych grup wiekowych. W ramach Festiwalu odbyło się kilkadziesiąt wydarzeń teatralnych:
spektakle, happeningi, wystawy, warsztaty, spotkania z twórcami teatru, rozmowy, wywiady…
WIĘCEJ NIŻ TEATR – takie, znane już od kilku lat hasło, przyświecało również XVII edycji
4
Festiwalu „Korczak”. Podczas tegorocznego Festiwalu, z powodzeniem kontynuowaliśmy i
rozwijaliśmy rozpoczęty trzy lata temu rozległy program pod nazwą „Teatr +…”. Polega on na
obudowaniu Festiwalu działaniami stanowiącymi rozszerzenie jego formuły, adresowanymi do
poszczególnych grup odbiorców. Niektóre programy zostały zainaugurowane, ale wciąż czekają na
rozwinięcie i kontynuację.
Teatr + ... RODZICE
Wzorem lat ubiegłych, już po raz czwarty proponowaliśmy nasz festiwalowy program "Ab ovo"
("zacząć od jaja"), zapraszając do teatru… niemowlęta. Jest oczywiste, że w przedstawieniach dla
najnajmłodszych dzieci uczestniczyły z opiekunami. Tym razem znów było wiele ciekawych
propozycji dla tej grupy wiekowej przygotowanych przez zagraniczne i polskie teatry. Spotkania te
były prawdziwymi hitami tak dla maleńkiej, jak i dla opiekunów. Jeden ze spektakli w wykonaniu
Lale Teatr z Wrocławia .
Teatr+…MŁODZIKRYTYCY,
wzorem ubiegłego roku działała nasza internetowa gazeta festiwalowa. Gazeta była miejscem
publikacji tekstów i ilustracji na bieżąco komentujących festiwalowe spektakle i wydarzenia. Grupa
młodych ludzi zajmujących się opisywaniem zjawisk teatralnych postanowiła serio zająć się
teatrem dla dzieci. Zostali akredytowani przy Festiwalu i to ich artykuły znalazły się w "Internetowej
Gazecie Festiwalowej", która publikowana była na stronie internetowej Festiwalu: www.korczakfestival.pl
Teatr +… FESTIWALOWE STUDIO INTERNETOWE
relacjonowało na bieżąco najciekawsze wydarzenia, prezentowało wywiady z artystami, jurorami
czy krytykami. Stało się ono stałym elementem i wyróżnikiem „Korczaka”. „Studio” – tak jak i
samodzielna strona internetowa są miejscem prezentacji materiałów filmowych, dokumentujących
wszelkie działania festiwalowe z ostatnich pięciu lat. Jest narzędziem do promocji polskiego teatru
dla młodego widza. Podczas Festiwalu przed teatrem, na widowni czy za kulisami spotkać można
było ludzi z kamerami i mikrofonami oznaczonymi napisem "Festiwalowe Studio Internetowe".
Wzorem lat ubiegłych, na bieżąco przekazywaliśmy materiały filmowe z życia Festiwalu. Studio
dostępne jest na stronie internetowej Festiwalu www.korczak-festival.pl
Teatr + ... WARSZTATY
Tradycyjnie już przy okazji Festiwalu zaprosiliśmy do udziału w warsztatach, w tym roku
młodzież i dorosłych. Celem jednego z warsztatów była prezentacja metod, które
umożliwiają tworzenie spektakli uwzględniających realne, ważne dla młodzieży historie.
Warsztat prowadziły trenerki DRAMA WAY Fundacji Edukacji i Kultury.
Teatr + ... SZKOŁA
polega na powiązaniu artystycznych propozycji festiwalowych z pracą dydaktyczną zarówno
placówek oświatowych i wychowawczych, jak i stworzeniem płaszczyzny dla indywidualnych
działań wychowawców czy rodziców. Nauczyciele i wychowawcy oglądający z dziećmi spektakle
mogli znaleźć na stronie internetowej opisy spektakli, sugestie tematów do wykorzystania podczas
pracy szkolnej. Brali również czynny udział w dyskusjach po spektaklach. Rozmowy dotyczyły nie
tyle przedstawień, co tematów w nich poruszanych. Dały początek do rozmowy na trudne tematy i
dyskusji o problemach nurtujących małego człowieka.
Teatr + ... KONKURS
Jak co roku od sześciu lat – przegląd polskich teatrów zawodowych miał charakter konkursu.
Teatry zagraniczne były gośćmi honorowymi, a "zjawiska teatralne" nie podlegały ocenie
konkursowej. Rośnie zainteresowanie Festiwalem wśród rodzimych teatrów, nie tylko tych z
założenia przygotowujących spektakle dla dzieci. Scena dla dzieci staje się także miejscem
poszukiwań artystycznych dla twórców, zwłaszcza młodych. Okazuje się, że dziecięca widownia
jest otwarta na ciekawe, często nowatorskie formy w teatrze, co często znajduje odbicie choćby w
werdyktach jurorów juniorów i opiniach młodej widowni wyrażanych podczas spotkań po
spektaklach ( kolejny wyróżnik Festiwalu).
Po raz szósty także zupełnie serio zapytaliśmy o zdanie naszych młodych widzów. Program ten
sprawdził się znakomicie: młodzi jurorzy znów postawili na rzetelność, sumienność i …
niezależność, po raz kolejny zaskakując dorosłych swoim werdyktem, a przede wszystkim
5
dojrzałym uzasadnieniem podejmowanych postanowień.
Podczas prac jurorzy-juniorzy pracowali zupełnie samodzielnie, sami wyznaczali kryteria oceny
spektakli, a w dyskusji, czasami dosyć burzliwej, wypracowali wspólne stanowisko, a potem w
trakcie uroczystego zamknięcia Festiwalu ogłosili werdykt.
Teatr + ... SPOTKANIA Z TWÓRCAMI
teatr stał się forum wymiany myśli, poglądów, miejscem dyskusji o rzeczach ważnych. O
zapotrzebowaniu na tego typu działania świadczą burzliwe nieraz dyskusje na tematy poruszane w
spektaklach, zwłaszcza tych prezentowanych przez młodzież. A to właśnie był jeden z założonych
przez nas rezultatów festiwalowych działań. Po każdym przedstawieniu w sali teatralnej widzowie
przy wsparciu moderatora prowadzili dyskusje i rozmowy z aktorami, reżyserami, dyrektorami
teatrów. Czas trwania: ok. 30 minut.
Teatr + ... NIEPEŁNOSPRAWNI
których, jak zawsze, zapraszaliśmy zarówno na widownię, jak i na scenę. W tym roku program
Festiwalu skupiał się wokoło pracy teatralnej z przedstawicielami grup defaworyzowanych, w tym i
niepełnosprawnych. Równie miło było nam gościć także niepełnosprawnych widzów, którym jak co
roku pomagaliśmy uczestniczyć jak najpełniej w wydarzeniach festiwalowych.
Teatr +… HAPPENINGI
również są znakiem tegorocznego Festiwalu. Happeningi zawsze cieszą się uznaniem młodej
publiczności. Dwadzieścia minut przed każdym spektaklem we foyer lub przed teatrami odbywały
się teatralne happeningi. Do ich realizacji zaprosiliśmy grupy zawodowych artystów, co
zdecydowanie wpłynęło na podniesienie poziomu tej części festiwalowych działań.
Od ubiegłego roku zmieniła się formuła poprzedzających wszystkie festiwalowe spektakle
happeningów. W latach wcześniejszych temat i forma happeningu była dopasowywana do spektaklu
przed którym zdarzenie to miało miejsce. W ramach festiwalu KORCZAK 2013 wszystkie happeningi
zostały podporządkowane jednej idei „dziecięcej rewolucji”. Idea ta jest swoistym przetworzeniem
rządów dzieci, jakie miejsce miały w „Królu Maciusiu pierwszym” – jednej z najważniejszych książek
patrona festiwalu. Głównym epicentrum tej „dziecięcej rewolucji” stał się Teatr Powszechny, którego
hol główny utracił swój dostojny charakter i został przetworzony w przestrzeń „dziecięcego
królestwa”. Od pierwszego dnia specjalnie spreparowane ściany i kolumny pokrywały się
dziecięcymi rysunkami: „tu możesz marzyć i mazać” głosiły widniejące w holu napisy i przez
wszystkie festiwalowe dni młodzi widzowie festiwalu marzyli i mazali. Jednym z najważniejszych i
najbardziej rozpoznawalnych działań festiwalowych była „Wielka aleja”. W formie nawiązywała ona
do alej gwiazd jakie powstają przy różnego rodzaju festiwalach lub po prostu w miastach
związanych z kulturą. Różnica między „wielką aleją” a typową aleją gwiazd była taka, że tu
najważniejsi nie byli artyści a widzowie. Bo to najmłodsi i młodzież są największymi i najbardziej
znaczącymi osobowościami Festiwalu KORCZAK. Widzowie Festiwalu na alei odrysowywali swoje
dłonie i podpisywali się. Aleja pojawiła się przed Teatrem Powszechnym w dniu rozpoczęcia
festiwalu. Potem pojawiała się przed wszystkimi teatrami warszawskimi, w których gościł Festiwal
KORCZAK jak również była dostępna w holu Teatru Powszechnego aż do zakończenia festiwalu. W
ten sposób powstała dokumentacja widzów Festiwalu KORCZAK. Oprócz „wielkiej alei” codziennie
widzowie mogli uczestniczyć w innych działaniach performatywnych takich jak: wspólne budowanie i
malowanie domów, uczestniczenie w tworzeniu na żywo filmu animowanego i inne. Wszystkie te
działania służyły wspólnemu przetworzeniu przestrzeni Festiwalu w „dziecięce królestwo”. Tym
samym w tym roku młodzi i ci nieco starsi widzowie mieli możliwość współtworzenia Festiwalu.
Działania happeningowe połączyły ich we wspólnym działaniu a przetworzenie przestrzeni teatru
Powszechnego miało charakter współtworzenia zbiorowego, społecznego dzieła sztuki.
Teatr + ...
Tak jak w roku ubiegłym, w to miejsce, drodzy Widzowie, mogli wpisać swojego "plusa", którego my
nie zaplanowaliśmy, a dzięki własnej uwadze i dociekliwości, być może odnaleźli w tegorocznym
Festiwalu. Szukanie nowych plusów staje się naszą tradycją…
Również w tym roku nie zabrakło tradycyjnego „Biegu ze złocistym”, – czyli uczczenia pamięci
Doktora Janusza Korczaka patrona Festiwalu. Jak co roku z Teatru Lalka dzieci ruszyły długim
wężem żółtych słoneczników w kierunku pomnika, postaci Janusza Korczaka, którego dzieci
obsypały kwiatami. Schody Teatru Lalka z którego rusza pochód słoneczników, nie są miejscem
6
przypadkowym, tutaj mieścił się sierociniec, z którego Janusz Korczak ruszył z dziećmi w ostatnią
ich podróż.
Wieloletnia już historia Festiwalu (pierwszy zorganizowany był w 1994 roku) to efekt
konsekwentnego wybierania spektakli o najwyższym poziomie artystycznym, których tematyka
obejmuje także istotne problemy dziecka, wspomaga walkę o jego prawa, roztrząsa dylematy
moralne. Festiwal staje się forum wymiany poglądów i doświadczeń oraz sprzyja poszerzaniu
horyzontów, nie tylko teatralnych. Spektakle, happeningi, spotkania i dyskusje po spektaklach,
często prowadzone przez autorów, krytyków i animatorów – wszystko to służyło zarówno
uaktywnieniu i kształtowaniu dzieci, jako odbiorców sztuki teatru, jak i przybliżeniu twórcom w różny
sposób preferencji młodej widowni. Analiza i ocena dotychczasowych działań daje nam podstawy do
tego, że w roku następnym większość programów będziemy kontynuować i rozwijać, budując na
solidnie położonych fundamentach.
Głównym celem selekcji spektakli prezentowanych na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla
Dzieci i Młodzieży KORCZAK 2013 było pokazanie tendencji rozwojowych teatru skierowanego do
młodej widowni. Festiwal KORCZAK jest największą imprezą tego typu w Polsce i stąd konieczność
jego przekrojowego charakteru. W nurcie spektakli konkursowych znalazły się zarówno spektakle
oparte o literaturę „klasyczną a także te, które powstały w oparciu o młodą dramaturgię polską .
Festiwal KORCZAK prezentował produkcje teatralne skierowane do młodego widza, oznacza to że
w ramach tej imprezy prezentowane były przedstawienia skierowane do wszystkich grup wiekowych
między 1 a 18 rokiem życia. W 2013 roku podobnie jak w latach poprzednich, szczególna uwaga i
duży nacisk skierowany był na spektakle dla najmłodszych.
W ramach tego nurtu zostały zaprezentowane: „Ściana Banana" , "Gra", "Mozaika". Podczas tej
edycji, kolejną bardzo ważną grupą odbiorców stali się nastolatkowie, grupa wyjątkowo trudna a i
często przez teatry pomijana. Wśród propozycji teatrów zawodowych znalazł się spektakl „Stawiam
na Tolka Banana", "Walizka Pantofelnika" .
Jednak te klasyczne podziały nie wyczerpują bogactwa spektakli prezentowanych na Festiwalu.
Widzowie mogli obejrzeć także spektakle gdzie głównym środkiem wyrazu była plastyka tak jak było
to w "Malowanym Ogrodzie" spektaklu inspirowanym malarstwem Rebwarda Saeeda (Włochy).
Jeżeli spróbować zebrać by tą całą różnorodność i objąć ją jedną myślą, ideą to było by to
uwrażliwienie na obecność innego. Motywem, który pojawiał się w większości festiwalowych
spektakli prezentowanych we wszystkich trzech nurtach (konkurs spektakli polski, przegląd produkcji
zagranicznych i zjawiska teatralne) była bowiem rozumiana na różnych polach odmienność.
3. Szkoła Aktorska Haliny i Jana Machulskich przy PO ASSITEJ – w części I.
4. Ognisko Teatralne „U Machulskich” i warsztaty teatralne – obozy – w części I.
5. Nagrody PO ASSITEJ i Atesty za rok 2012 – w części I.
6. Konkursy „Polski Szekspir” i „Młodzi Tłumacze”
* XV Ogólnopolski Konkurs dla Młodych Dramaturgów „Szukamy Polskiego
Szekspira" 2013 – 2014:
Ogólnopolski Konkurs na sztukę teatralną skierowany jest do dzieci i młodzieży uzdolnionej
literacko w wieku od 12 do 21 lat. Co dwa lata wyłania laureatów pochodzących z najrozmaitszych
części Polski. W roku 2013 zbierane były prace na XV Konkurs, który rozstrzygnął się w czerwcu
2014.
W skład jury Konkursu XV edycji weszli: Adam Biernacki, Aleksandra Rembowska, Ewa Repsch,
Joanna Rogacka, Michał Walczak i Maciej Wojtyszko (przewodniczący).
Sztuki nagrodzonych młodych autorów zamieszczane są na stronie internetowej www.assitej.pl .
W ostatniej XIV edycji konkursu dramaturgicznego „Szukamy Polskiego Szekspira” napłynęło 36
sztuk teatralnych, na kolejną XV edycję konkursu wpłynęło 130 sztuk, a wyniki podano w maju
7
2014 roku.
Zadaniem nadrzędnym projektu zwanego wspólnie POLSKI SZEKSPIR i MŁODZI TŁUMACZE
była współpraca młodych dramaturgów, młodych tłumaczy i młodzieży uzdolnionej aktorsko,
podjęcie wspólnych działań, które prowadziły do wzajemnego doskonalenia, kreatywnego rozwoju
uczestników, aktywnego myślenia. Poprzez wprowadzenie nowych niekonwencjonalnych form
pracy z młodzieżą inspirujących ją do podejmowania świadomych działań w kierunku własnego
twórczego rozwoju.
Adresatami projektu byli Młodzi Dramaturdzy – laureaci Ogólnopolskiego Konkursu „Szukamy
Polskiego Szekspira”. Młodzi Tłumacze, laureaci międzynarodowego konkursu „Młodzi Tłumacze”,
młodzież polskiego pochodzenia stale przebywająca poza krajem, Młodzi Aktorzy – studenci i
absolwenci szkół aktorskich, grup teatralnych Młodzi Krytycy – studenci kierunków
humanistycznych,. Obserwatorami działań teatralnych na warsztatach byli mieszkańcy Teresina i
Internauci odwiedzający stronę internetową.
Cele edukacyjne:
W projekcie stosowano różne formy pracy z zakresu kultury słowa i edukacji teatralnej, medialnej.
Uczestnicy pracowali nad przygotowaniem fragmentów spektakli wg sztuk młodych dramaturgów,
poprzez powierzone zadania do samodzielnej realizacji młodzież poznawała zasady pracy
instruktora teatralnego. Projekt udzielił pomocy warsztatowej utalentowanym dzieciom i młodzieży
biorącej udział w konkursie „Szukamy Polskiego Szekspira” i „Młodzi Tłumacze”, przyczynił się do
podniesienia ich poziomu twórczości artystycznej.
Podczas letnich warsztatów teatralno-dramaturgiczno-translatorskich uczestnicy rozwijali swą
kreatywność indywidualną w oparciu o pracę w zespole, otrzymali wsparcie dla swojej działalności
kulturalnej. Przeprowadzone zostały ćwiczenia, wykłady z dziedziny tworzenia dramatów, uczące
pisania i interpretowania tekstów do różnych form teatralnych. Projekt pozwolił na wyrównywanie
szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieży z różnych środowisk. Młodzież uczyła się zasad
współpracy w zespołach autorów, reżyserów i aktorów.
Cele wychowawcze:
Nastąpiła integracja różnych środowisk z uwagi na wiek 16 - 21 lat, różne zainteresowania,
miejsce zamieszkania (z Polski: Kuniów k/Kluczborka, Opole, Jastrzębie Zdrój, Bolków, Katowice,
Janów Lubelski, Zamość, Warszawa i świata: Ukraina, Włochy, Niemcy, Kanada, Francja,
Portugalia, Irlandia, Polska),
Podczas letnich warsztatów wprowadzone były obrzędy i zwyczaje, które kształtowały postawy
odpowiedzialności ze szczególnym uwzględnieniem poczucia sprawiedliwości, wyrabiały nawyki
porządku i dobrej zabawy bez papierosów, narkotyków i alkoholu. W ćwiczeniach wykorzystano
metodę dramy przy rozwiązywaniu problemów dzieci i młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem
przeciwdziałania uzależnieniom, przemocy i przestępczości. Wspólne zadania, praca w zapole
rozbudzały wrażliwość młodych ludzi, otwierały na potrzeby drugiego człowieka. Warsztaty
zorganizowane zostały w okresie letnim, tak by połączyć je z wakacyjnym wypoczynkiem.
Opis wykonania zadania
Zadanie realizowane było zgodnie z harmonogramem , realizacja projektu przebiega w dwóch
etapach:
pierwszy to część konkursowa dla Młodych Tłumaczy i Młodych Dramaturgów, drugi to warsztaty
teatralnodramaturgicznotranslatorskie z udziałem uczestników konkursów oraz młodzieży z grup
aktorskich.
Cieszy nas fakt, że niektóre nagrodzone prace okazały się pracami uczestników wcześniejszych
edycji. Ogromną wartością tego konkursu jest stały kontakt z laureatami poprzednich edycji.
Konkurs ma kreatywny wpływ na zmianę oblicza polskiego dramatu, wprawia nowe pokolenie
dramaturgów piszących o sobie i otaczającym ich świecie. Potwierdza to nasze przekonanie, że w
przypadku autorów utworów dramatycznych, niezbędny jest długotrwały proces doskonalenia i
rozwoju.
* Międzynarodowy Konkurs „Młodzi Tłumacze” 2013
W ramach części konkursowej "Młodzi Tłumacze" napłynęły prace translatorskie z: Brazylii,
Portugalii, Irlandii, Ukrainy, Francji, Kanady, Azerbejdżanu, Włoch. Międzynarodowy Konkurs (Cykl
8
Coroczny) na tłumaczenie tekstów dramatu z języka polskiego na język kraju zamieszkania i tekstu
z języka kraju zamieszkania na język polski – podstawowym celem konkursu było wyłonienie
uzdolnionych młodych tłumaczy.
Konkurs skierowany był do młodzieży, która na stałe mieszka poza terytorium Polski, biegle włada
językiem polskim i językiem kraju zamieszkania. Ważnym zadaniem było także nawiązanie trwałej
współpracy artystycznej z młodą generacją Polaków zamieszkujących różne kraje. Dzięki tym
działaniom przy Polskim Ośrodku ASSITEJ w Warszawie od kilku lat powstaje grupa młodych
tłumaczy polskiego dramatu, wywodzących się ze środowisk polonijnych, którzy stają się
promotorami i tłumaczami polskiej współczesnej dramaturgii, poezji i literatury.
Po ocenie nadesłanych prac translatorskich zaproszenie na warsztaty teatralno-dramaturgicznotranslatorskie otrzymali:
Aghayeva Ayla -Azerbejdżan, Astachowa Alicja- Ukraina, Czervinski Regiane Maria -Brazylia
Frank Adrianna -Kanada, Frank Aleksander -Kanada, Karas Anna -Francja, Kawalec Joseph
-Francja, KostyszynMałgorzata -Irlandia, Patyńska Klaudia - Irlandia, Sadłowska Zuzanna Maria Portugalia, Zawada Kamila - Irlandia, Dopieralski Marta - Niemcy, Bulzacki Bogucki Krzysztof Włochy
7. Warsztaty Teatralno-Dramaturgiczo-Tranlatorskie
Odbyły się 18-30 sierpnia 2013 r. w miejscowości Teresin w Ośrodku SzkoleniowoRehabilitacyjnym KRUS w Pałacu, który wzniesiono przed 1848 r. Usytuowanie tego pięknego
zabytku z dala od miasta, malownicza okolica cisza i czyste powietrze sprzyjały do podejmowania
twórczych działań.
W warsztatach uczestniczyła grupa młodzieży z Polski wyłoniona w drodze konkursu „Szukamy
polskiego Szekspira” (7 osób) i grupa młodzieży polonijnej wyłoniona w konkursie „Młodzi
tłumacze” (11 osób) oraz grupa młodzieży uzdolnionej artystycznie pracującej grupach teatralnych
( 5 osób).
Zajęcia, ćwiczenia, zadania tematyczne, niespodzianki teatralne, etiudy aktorskie, dyskusje
warsztatowe prowadzone były w różnych grupach i w różnych podziałach tak by między
uczestnikami umożliwić wymianę pozytywnych doświadczeń w dziedzinie tworzenia na różnych
płaszczyznach sztuki i edukacji społecznej. Młodzi twórcy poznawali metody pracy nad tekstem
oraz jego przekładu, tajniki sztuki aktorskiej, zwłaszcza przy inscenizacjach tekstów
dramaturgicznych oraz zasady reżyserii. Bezpośrednio uczestniczyli w procesie tworzenia
przedstawień teatralnych i nagrań filmowych.
Opieka merytoryczna nad projektem: prof. Maciej Wojtyszko – Reżyser teatralny, filmowy i
telewizyjny, pisarz, autor sztuk, komiksów i filmów animowanych, pedagog. Wykładowca
Akademii Teatralnej w Warszawie, dziekan Wydziału Reżyserii na tej uczelni. Wspierający
projekt: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS oraz Grupy polonijne.
8. Projekt „Herszek” - warsztaty i spektakl na podstawie twórczości J. Korczaka"w
ramach programu TURCJA - PROMESA 2014 – w części I.
9. Kursy dramowe i teatralne dla nauczycieli w 2013 – w części I.
Autorzy sprawozdania:
Grażyna Karwowska-Winiarek
Wojciech Stefaniak
9