III Regionalny Turniej Chemiczny dla uczniów gimnazjów – klasa I

III Regionalny Turniej Chemiczny dla uczniów gimnazjów – klasa I – 16.05.2012 r.
1. Zawartość tlenu w powietrzu wyrażona w procentach objętościowych wynosi około:
a) 78;
b) 21;
c) 0,9;
d) 59.
2. Cztery balony zostały napełnione wodorem, helem tlenkiem węgla(IV) i azotem.
Nie uniesie się balon wypełniony:
a) helem;
b) azotem;
c) tlenkiem węgla(IV);
d) wodorem.
3. Jedną z form występowania tlenu jest ozon. Cząsteczka ozonu jest zbudowana z:
a) dwóch atomów tlenu;
b) trzech atomów tlenu;
c) czterech atomów tlenu;
d) ośmiu atomów tlenu.
4. Mieszaninę wody i piasku można rozdzielić w wyniku dekantacji, którą zdefiniujemy jako proces:
a) opadania piasku na dno naczynia pod wpływem siły ciężkości;
b) osadzania się piasku w wyniku odparowania wody;
c) zatrzymania drobin piasku przez sączek;
d) zlewania wody znad osadu piasku.
5. Izotop węgla 14C zwany zegarem archeologicznym jest wykorzystywany do określania wieku substancji
pochodzenia organicznego. Atom tego izotopu ma w swoim składzie:
a) 14 protonów, 14 elektronów; b) 14 protonów, 14 neutronów;
c) 8 protonów, 6 neutronów;
d) 6 protonów, 8 neutronów.
6. Wskaż, który z podanych zestawów opisuje kolejno rodzaje wiązań w cząsteczkach:
NH3, CaCl2 i Br2
a) kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, kowalencyjne;
b) kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, kowalencyjne;
c) kowalencyjne spolaryzowane, kowalencyjne, jonowe;
d) jonowe, kowalencyjne spolaryzowane, kowalencyjne.
7. Jeżeli stosunek masowy azotu do tlenu wynosi 7 : 4 , to wzór sumaryczny tlenku azotu ma postać:
a) N2O;
b) NO2;
c) N2O3;
d) N2O5.
8. Wpisz w każdym wierszu tabeli symbol chemiczny pierwiastka odpowiadającego załączonemu opisowi.
1
2
3
4
5
Pierwiastek ten znajduje się w 3 okresie, a jego najwyższy tlenek ma wzór E2O3.
Pierwiastek o konfiguracji elektronowej atomu: K2L8M18N8
Atom tego pierwiastka ma w 4 powłoce elektronowej 2 elektrony walencyjne.
Dwudodatni kation tego pierwiastka ma konfigurację elektronową taką jak atom neonu.
Jednoujemny anion tego pierwiastka ma konfigurację elektronową taką jak atom neonu.
9. (2 pkt.)
Napisz dwa równania przemian promieniotwórczych przedstawionych poniższym schematem.






1) .....................................................................................................................................
2) ……………………………………………………………………………………………………………………………….
10. (6 pkt.)
Określ na podstawie odpowiednich obliczeń wzory sumaryczne trzech związków chemicznych.
a) Chlorku dwuwartościowego pierwiastka, który zawiera 56,35 % masowych chloru.
b) Związku A3B2 o masie cząsteczkowej 100 u, jeżeli pierwiastek A stanowi 72% jego masy.
c) Tlenku pewnego trójwartościowego metalu, wiedząc że podczas spalenia 4,5 g tego metalu w tlenie otrzymano
8,5 g tlenku.
Klucz odpowiedzi
Zad. 1-7 x 1 pkt.
1 B; 2 C; 3 B; 4 D; 5 D; 6 B; 7 A
Zad. 8 (5 pkt.)
Za każdy poprawny wpis 1 pkt.
1
Al
2
Kr
3
Ca
4
Mg
5
F
Zad. 9 (2 pkt.)
– 1 pkt.
– 1 pkt.
Zad. 10 (6 pkt.)
a) XCl2
71 u — 56,35%
x — 43,63%
x 56 u
ustalenie masy atomowej pierwiastka X
– 1 pkt.
zapis wzoru z właściwym symbolem FeCl2 – 1 pkt.
a) 72% z 100u = 72u
72u : 3 = 24u (Mg)
28u : 2 = 14u (N)
ustalenie mas atomowych pierwiastków A i B – 1 pkt.
zapis wzoru z właściwymi symbolami
– 1 pkt.
b) X2O3
8,5 g – 4,5 g = 4 g
=
x = 27 (Al)
obliczenie masy atomowej pierwiastka X
Al2O3
zapis wzoru z właściwymi symbolami
Maksymalna liczba punktów za zadania 20.
– 1 pkt.
– 1 pkt.