zmiana studium uwarunkowań i kierunków
Transkrypt
zmiana studium uwarunkowań i kierunków
Burmistrz Miasta i Gminy Jutrosin ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY JUTROSIN UWARUNKOWANIA I KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO POLITYKA PRZESTRZENNA GMINY Zał cznik nr 2 do Uchwały Nr.................... Rady Miejskiej Gminy Jutrosin z dnia.................................... ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY JUTROSIN UWARUNKOWANIA I KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO POLITYKA PRZESTRZENNA GMINY 2 SPIS TRE CI A CELE I KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY JUTROSIN 6 B POLITYKA PRZESTRZENNA GMINY JUTROSIN 9 I. DZIEDZICTWO KULTUROWE 1. Ogólne zalecenia konserwatorskie 2. Ustalenia konserwatorskie dla obiektów i obszarów obj tych oraz proponowanych do obj cia ochron 11 11 II. RODOWISKO PRZYRODNICZE 1. Cele rozwoju gminy 2. Proponowane kierunki rozwoju 2.1.Ochrona przyrody i krajobrazu Szczególne formy ochrony przyrody Tworzenie systemu lokalnych powi za przyrodniczych sprzyjaj cych zachowaniu równowagi ekologicznej w rodowisku 2.2. Zabezpieczenie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w odpowiedniej ilo ci i dobrej jako ci 2.3. Eliminowanie czynników mog cych wpływa na pogorszenie stanu czysto ci powietrza atmosferycznego 2.4. Ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej 2.5. Przywrócenie pierwotnych walorów obszarom zdegradowanym, Zapobieganie degradacji. 2.6. Ochrona przed skutkami powodzi 3. Przyrodnicza struktura funkcjonalno przestrzenna oraz zasady gospodarowania w wydzielonych strefach. 4. Ocena mo liwo ci rozwoju przestrzennego poszczególnych jednostek osadniczych 34 34 35 35 12 37 39 39 39 39 40 42 III. ROLNICZA PRZESTRZE PRODUKCYJNA 44 3 IV. ROZWÓJ SPOŁECZNO – GOSPODARCZY 1. Demografia 2. Struktura osiedle cza gminy 3. Mieszkalnictwo 4. Rynek pracy i rozwój gospodarczy obszaru 5. Infrastruktura społeczna 46 46 47 47 48 49 V. KOMUNIKACJA 1. Cele 2. Kierunki i polityka rozwoju 2.1. Droga krajowa 2.2. Drogi powiatowe 2.3. Drogi gminne 2.4. Ograniczenie uci liwo ci komunikacji dla otoczenia 2.5. Komunikacja zbiorowa 26. Priorytety 51 51 52 53 54 56 57 58 58 VI. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 1. Zaopatrzenie w wod 2. Gospodarka ciekowa 3. Gospodarka odpadami 4. Elektroenergetyka 5. Gazownictwo 59 59 60 61 61 62 VII. GOSPODARKA TERENAMI 1. Tereny predysponowane do przeznaczenia pod zabudow zagrodow , mieszkalno – usługowo – produkcyjn i turystycznowypoczynkow 2. Obowi zki w zakresie sporz dzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 3. Obszary niezb dne do realizacji ponadlokalnych celów publicznych 63 67 69 VIII. GŁÓWNE CELE STRATEGICZNE 1. rodowisko kulturowe 2. rodowisko przyrodnicze 3. Rolnicza przestrze produkcyjna 4. Rozwój społeczno-gospodarczy 5. Komunikacja 6. Infrastruktura techniczna 7. Gospodarka terenami 70 70 70 71 71 72 73 74 63 4 A. CELE I KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY JUTROSIN Rozpoznane, w trakcie sporz dzania studium, uwarunkowania rozwoju przestrzennego dotyczyły nast puj cych elementów: • Dotychczasowego zagospodarowania i u ytkowania terenów • Uzbrojenia w urz dzenia infrastruktury technicznej • Stanu funkcjonowania rodowiska przyrodniczego • Walorów dziedzictwa kulturowego • Wyposa enia w infrastruktur społeczn • Rolnictwa w aspekcie warunków przyrodniczych jego rozwoju oraz funkcjonowania • Przeznaczenia terenów zgodnie z aktualnie obowi zuj cymi planami zagospodarowania przestrzennego • Zada słu cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych • Trendów rozwoju demograficznego Na podstawie wskazanych wy ej uwarunkowa okre lono nast puj ce cele rozwoju: • Racjonalne korzystanie z zasobów rodowiska przyrodniczego, przyjmuj c jako naczeln zasad - ekorozwój • Stworzenie warunków do realizacji inicjatyw gospodarczych mieszka ców (działalno ci produkcyjnej, handlowej i usługowej) • Ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej jako bazy produkcji zdrowej ywno ci 5 • Podniesienie jako ci ycia mieszka ców poprzez popraw wyposa enia poszczególnych miejscowo ci i całej gminy w obiekty i urz dzenia infrastruktury technicznej i społecznej. • Zwi kszenie powierzchni zalesionych, zadrzewionych i zakrzewionych, w tym jako elementu kształtowania krajobrazu • Stworzenie podstaw do rozwoju turystyki poprzez wykorzystanie lokalnych tradycji i wyst puj cych walorów przyrodniczych i kulturowych • Poprawa układu komunikacyjnego poprzez podniesienie parametrów dróg oraz wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza cisł zabudow • Ochrona rodowiska kulturowego jako elementu dziedzictwa narodowego i to samo ci lokalnej • Utrzymanie ładu przestrzennego w procesie zabudowy i zagospodarowania terenu Realizacja zało onych celów pozwoli na popraw jako ci ycia mieszka ców. Proponowane kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy uwzgl dniaj zarówno te uwarunkowania, które przes dzaj o sposobie zagospodarowania terenu gminy, jak i te, które ograniczaj swobod w dysponowaniu przestrzeni . Ograniczenia w dysponowaniu przestrzeni wynikaj przede wszystkim z obowi zku respektowania istniej cych przepisów. 6 B. POLITYKA PRZESTRZENNA GMINY JUTROSIN Kształtowanie polityki przestrzennej gminy oparte by musi o zasadzie zrównowa onego rozwoju, tj. poszanowania zasobów przyrodniczych i kulturowych, optymalnego gospodarowania przestrzeni , wzrostu standardów cywilizacyjnych i dobrobytu mieszka ców oraz rozwoju gospodarki. Polityka przestrzenna gminy realizowana jest w działaniach planistycznych oraz w decyzjach administracyjnych zwi zanych z gospodarowaniem przestrzeni . Stosownie do przepisu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w studium okre la si : • Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów • Kierunki i wska niki dotycz ce zagospodarowania oraz u ytkowania terenów, w tym obszary wył czone spod zabudowy • Obszary oraz zasady ochrony rodowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk • Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej • Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej • Obszary na których rozmieszczone b d inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym • Obszary na których rozmieszczone b d inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego województwa • Obszary dla których obowi zkowe jest sporz dzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w celu okre lenia zasad scale i podziałów nieruchomo ci • Obszary dla których gmina zamierza sporz dzi miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ce zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le nych na cele nierolne i niele ne • Kierunki kształtowania rolniczej i le nej przestrzeni produkcyjnej • Obszary nara one na niebezpiecze stwo powodzi • Obszary wymagaj ce rehabilitacji i przekształce • Tereny inne 7 Przyj ta uchwał rady gminy polityka przestrzenna, okre lona w odniesieniu do ka dego z wy ej wymienionych zagadnie , b dzie podstaw podejmowania kolejnych prac planistycznych, odnosz cych si do wybranych obszarów gminy, podstaw opracowywania analiz zgodno ci ustale sporz dzanych planów miejscowych z t polityka, a tak e b dzie dokumentem pomocniczym w przygotowaniu decyzji o warunkach zabudowy .wydawanych w trybie art. 53 – 61 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym B dzie równie materiałem pomocniczym dla: • planowania i realizacji zada własnych gminy zwi zanych z zagospodarowaniem przestrzennym, • ofertowej działalno ci organów gminy, • posługiwania si przepisami ustaw szczegółowych, które maj c swój aspekt przestrzenny na obszarze gminy wpływaj na ustalenia studium i wi organy gminy w post powaniu administracyjnym, • gospodarki gruntami w gminie, • podejmowania działa zwi zanych z obejmowaniem ochron najbardziej cennych i warto ciowych obszarów i obiektów w gminie, • wykonywania prognoz wpływu ustale planów miejscowych na rodowisko, • wykonywania ocen oddziaływania inwestycji na rodowisko, • planowania prac kartograficznych umo liwiaj cych sprawn działalno planistyczn i administracyjn . C.PRZEDMIOTEM ZMIANY STUDIUM JEST • Wyznaczenie nowych terenów pod rozwój funkcji mieszkaniowych oraz form aktywizacji gospodarczej • Modernizacja i dalszy rozwój systemów komunikacyjnych i infrastrukturalnych • Wyznaczenie obszaru realizacji zbiornika retencyjnego na rzece Orli • Wyznaczenie terenów planowanych pod zalesienia 8 I. DZIEDZICTWO KULTUROWE 1. Ogólne zalecenia konserwatorskie Na terenie gminy nale y d y do utrzymania dotychczasowego charakteru jej terenów zainwestowanych, tj. kontynuowa zabudow w zwartych jednostkach osadniczych. Now zabudow winno si lokalizowa w istniej cych miejscowo ciach w oparciu o istniej c sie dróg. W przypadku konieczno ci wytyczania nowych dróg winny one stanowi logiczn kontynuacj dotychczasowego układu dróg. Niewskazane s si gacze, lepe uliczki lub drogi dojazdowe do jednego lub dwóch gospodarstw. Na terenach, na których czytelna jest linia zabudowy, nale y j kontynuowa . We wszystkich miejscowo ciach nale y stosowa zabudow o wysoko ci do dwóch kondygnacji, ze stromymi, symetrycznymi dachami o nachyleniu połaci do 45o, o drobnej formie architektonicznej. Zalecane jest tak e stosowanie dachów mansardowych i łamanych oraz naczółkowych. Wszystkie winny by kryte dachówk ceramiczn . W miejscowo ciach, gdzie wyst puje zabudowa zagrodowa, nale y kontynuowa ten typ zabudowy. Zalecane s budynki o podłu nych bryłach; nale y unika budynków o rzutach zbli onych do kwadratu. Niedopuszczalne jest lokalizowanie nowych budynków pojedynczo, w rodku działki w obr bie historycznej struktury wsi. W przypadku dobudowywania nowych budynków na terenie zagród ju istniej cych nale y te obiekty tak lokalizowa , aby stanowiły logiczn kontynuacj dotychczasowego układu budynków (np. nale y dobudowa czwarty bok prostok ta). Po dane jest scalenie własno ciowe poszczególnych folwarków. Niezale nie jednak od tego, czy dany folwark nale y do jednego wła ciciela, czy wielu, nale y zachowa jego struktur przestrzenn . Ponadto obowi zuj nast puj ce zalecenia konserwatorskie: ♦ nale y zachowa istniej c zabudow ; ♦ rozbiórki obiektów zabytkowych mo liwe s jedynie w przypadkach stwierdzenia ich złego stanu technicznego i wykonania odpowiedniej dokumentacji historyczno – architektonicznej; cało nale y przedstawi i uzgodni z wła ciwym Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków; 9 ♦ lokalizowanie nowej zabudowy na terenie lub w bezpo rednim s siedztwie folwarku mo liwe jest jedynie w miejscu rozebranych budynków historycznych lub jako logiczna kontynuacja zabudowy folwarcznej; ♦ w miar mo liwo ci nale y zachowa funkcje poszczególnych cz ci zespołów pałacowo-parkowych: folwarki – funkcje gospodarcze, polany parkowe – ł ki krajobrazowe bez prowadzenia nasadze , tereny zadrzewione jako naturalne masywy zieleni, zwłaszcza rosn ce nad brzegami cieków wodnych; ♦ nale y zachowa w cało ci majdan folwarczny; niedopuszczalne jest lokalizowanie na nim nowej zabudowy, wydzielanie działek wysokimi ogrodzeniami, sytuowanie tu zieleni wysokiej lub innych obiektów optycznie niszcz cych przestrze majdanu; ♦ nale y zachowa jedno , przynajmniej optyczn majdanu folwarcznego; niedopuszczalne jest lokalizowanie na nim nowej zabudowy, wydzielanie działek wysokimi ogrodzeniami, sytuowanie tu zieleni wysokiej lub innych obiektów optycznie niszcz cych przestrze majdanu; ♦ w przypadku zachowania si zbiorników wodnych na dziedzi cu folwarcznym nale y je utrzyma . 2. Ustalenia konserwatorskie dla obiektów i obszarów obj tych oraz proponowanych do obj cia ochron . 2.1. Ustalenia dla zabytków uj tych w formie wpisu do rejestru zabytków; Obiekty obj te ochron w formie wpisu do rejestru zabytków podlegaj ochronie na mocy ustawy „O ochronie dóbr kultury”. oraz innych aktów prawnych. Wszelkie działania dotycz ce tych obiektów winny by prowadzone w oparciu o wytyczne wła ciwego oddziału Słu by Ochrony Zabytków i zgodnie z zatwierdzon przez ni dokumentacj . Wykaz obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków na terenie gminy: DUBIN • • • • Zespół budowlany i dawne zało enie urbanistyczne Wiatrak – ko lak z 1897 r. (ruina) Zespół stodół, k. XIX pocz. XX w. Ko ciół pw. Przemienienia Pa skiego z 1787r. (Borek k. Dubina), szkieletowy, cz ciowo oblicowany cegł i otynkowany; zakrystia i wie yczki w fasadzie zach. z 1857 r. 10 GR BKOWO • Wiatrak – ko lak, XIX w. JUTROSIN • • Zespół budowlany i zało enie urbanistyczne Ko ciół cmentarny pw. w. Krzy a z dzwonnic : ko ciół szpitalny, II połowa XVIII w., w miejscu wcze niejszego z 1640 r., obecnie cmentarny; dzwonnica z bram , drewn., konstrukcji słupowej; 4 w. XVIII w. Ko ciół parafialny pw. w. El biety, 1900 – 1902 r., w miejscu wcze niejszych ko ciołów z XV i XVII w. Ko ciół poewangelicki wraz z ogrodzeniem i terenem przyko cielnym Ratusz, ul. Rynek 1, (1840?), 1865 r., rozbudowany od strony wschodniej • • • PŁACZKOWO • Zespół dworsko – parkowy - dwór (bryła i elewacje), mur. XIX/XX w. - park krajobrazowy, pocz. XX w. STARY SIELEC • • • • dwór pałac park krajobrazowy wraz z kompleksem alei zespół folwarczny wraz z koloni mieszkaln d. Słu by dworskiej i koloni mieszkaln d. Słu by folwarcznej SZKARADOWO • • ko ciół parafialny pw. w. Marcina BPA, mur., 1778-1780, dom nr 101 2.2. Ustalenia dla stanowisk archeologicznych; Zasady prowadzenia inwestycji poło onych w obr bie wyst powania stanowisk archeologicznych okre laj przepisy „Ustawy o ochronie dóbr kultury” oraz innych aktów prawnych. Ponadto w terenach tych: ♦ dopuszcza si uprawy rolnicze, ogrodowe, poletka do wiadczalne itp., przy czym nale y unika zbyt gł bokiej orki, stanowi cej zagro enie dla znajduj cych si z ziemi zabytków archeologicznych; ♦ dopuszczalne jest lokalizowanie inwestycji na terenie stanowiska archeologicznego, pod warunkiem uzgodnienia i uzyskania zezwolenia od Inspekcji Zabytków Archeologicznych wła ciwego oddziału Słu by Ochrony Zabytków. Ponadto inwestor obowi zany jest zleci wykonanie ratowni11 czych bada wykopaliskowych na własny koszt przed przyst pieniem do prac ziemnych. Wyniki tych bada mog wpłyn na decyzj o zmianie programu zagospodarowania tego terenu lub o wyborze innej technologii. ♦ nie dopuszcza si adnych działa inwestycyjnych w obr bie stanowisk stanowi cych elementy wyró niaj ce si z otoczenia (np. obwałowania, nisze, itp.). Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków (strefa cisłej ochrony archeologicznej) DUBIN - grodzisko (wczesne redniowiecze) GR BKOWO - grodzisko (wczesne redniowiecze) L SKOWO – osada (kultura łu ycka) 2.3. Ustalenia dla strefy „A” szczególnej ochrony konserwatorskiej: ♦ nale y zachowa historyczny układ przestrzenny (tj. rozplanowanie dróg, ulic, placów, linie zabudowy, kompozycj wn trz urbanistycznych i kompozycj zieleni), jak i poszczególne elementy tego układu (tj. nawierzchnie ulic, placów i chodników, cieki i zbiorniki wodne, instalacje wodne i inne historyczne obiekty techniczne, zabudow i ziele ); ♦ nale y konserwowa zachowane elementy układu przestrzennego; ♦ poszczególne obiekty o warto ciach zabytkowych nale y podda restauracji i modernizacji technicznej z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do warto ci obiektu; ♦ nale y d y do odtworzenia zniszczonych elementów zespołu zabytkowego. W niektórych przypadkach wskazane jest zaznaczenie ladów nieistniej cych fragmentów historycznej kompozycji przestrzennej; ♦ nale y dostosowa now zabudow do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji, skali i bryły oraz nawi za formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej. Nowa zabudowa nie mo e dominowa nad zabudow historyczn ; ♦ nale y usun obiekty dysharmonizuj ce lub pozostawi je do mierci technicznej. Analogicznie nale y post powa w stosunku do innych elementów zniekształcaj cych zało enia historyczne (np. bł dne nasadzenia zieleni); ♦ nale y podtrzyma funkcje historyczne utrwalone oraz dostosowa funkcje współczesne do warto ci zabytkowych zespołu i jego poszczególnych obiektów, a funkcje uci liwe i degraduj ce wyeliminowa ; 12 ♦ wszelkie zamierzenia i działania na obszarze strefy „A”, nale y konsultowa i uzgadnia z wła ciwym oddziałem Słu by Ochrony Zabytków; ♦ w przypadku inwestycji nowych nale y preferowa te z nich, które stanowi rozszerzenie lub uzupełnienie ju istniej cych form zainwestowania terenu, przy zało eniu maksymalnego zachowania i utrwalenia istniej cych ju relacji oraz pod warunkiem, i nie koliduj one z historycznym charakterem obiektu; ♦ podziały nieruchomo ci, zmiany własno ciowo – prawne nale y konsultowa i uzgadnia z wła ciwym odziałem Słu by Ochrony Zabytków; ♦ umieszczenia reklam lub innych tablic, niezwi zanych bezpo rednio z danym obiektem i stanowi cych element obcy na tym obszarze, jest bezwzgl dnie zabronione; ♦ wszelkie działania poni ej poziomu terenu na terenie tej strefy, winny by uzgodnione z Inspekcj Zabytków Archeologicznych Słu by Ochrony Zabytków i przeprowadzone pod nadzorem i za zezwoleniem wła ciwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków; ♦ inwestor winien liczy si z konieczno ci dodatkowych bada lub opracowa studialnych: archeologicznych, architektonicznych, urbanistycznych, stratygraficznych, dendrologicznych, dendro–chronologicznych itp. w przypadku postawienia takich wymogów przez odpowiednie słu by (PSOZ, Nadzór Budowlany i inne). Wykaz obszarów obj tych stref „A” ochrony konserwatorskiej w gminie Jutrosin: 1. DUBIN - zespół budowlany staromiejski i dawne zało enie urbanistyczne wiatrak zespół ko cielno-cmentarny (Borek) 2. GR BKOWO - wiatrak ko lak 3. JUTROSIN - zespół budowlany staromiejski i zało enie urbanistyczne 4. STARY SIELEC - Zespół pałacowo-dworski (pałac, dwór, oficyna dworska, domy mieszkalne pofolwarczne, park krajobrazowy) 13 5. PŁACZKOWO - zespół pałacowo-dworski 6. SZKARADOWO - zespół ko cielno-cmentarny wraz z terenem plebani 2.4. Ustalenia dla strefy „B” ochrony konserwatorskiej: ♦ nale y zachowa i wyeksponowa elementy historycznego układu przestrzennego, tj. rozplanowanie dróg, ulic i placów, linie zabudowy, kompozycj wn trz urbanistycznych oraz kompozycj zieleni; ♦ obiekty o warto ciach zabytkowych nale y podda restauracji i modernizacji technicznej z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do warto ci obiektu; ♦ nowa zabudowa winna by dostosowana do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie rozplanowania, skali i bryły przy zało eniu harmonijnego współistnienia elementów kompozycji historycznej i współczesnej oraz nawi zywa formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej - nie mo e ona dominowa nad zabudow historyczn ; wszelka działalno inwestycyjna musi uwzgl dnia istniej ce ju zwi zki przestrzenne i planistyczne; ♦ elementy dysharmonizuj ce, zwłaszcza uniemo liwiaj ce ekspozycj warto ciowych obiektów zabytkowych, winny by usuni te lub poddane wła ciwej przebudowie; dopuszcza si pozostawienie do mierci technicznej; ♦ w niektórych przypadkach wskazane jest zaznaczenie ladów nieistniej cych fragmentów historycznej kompozycji przestrzennej; ♦ nale y przyzna pierwsze stwo wszelkim działaniom odtworzeniowym i rewaloryzacyjnym, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz obiektów zabytkowych znajduj cych si w ”konserwatorskim spisie zabytków architektury i budownictwa” oraz obiektów poło onych na obszarze obj tym stref ; ♦ nale y preferowa te inwestycje, które stanowi rozszerzenie lub uzupełnienie ju istniej cych form zainwestowania terenu, przy zało eniu maksymalnego zachowania i utworzenia istniej cych ju relacji oraz pod warunkiem, i nie koliduj one z historycznym charakterem obiektu; ♦ nie zaleca si umieszczenia reklam i innych tablic, niezwi zanych bezporednio z danym obiektem i stanowi cych element obcy na tym obszarze; ♦ wszelkie działania inwestycyjne nale y konsultowa ze Słu b Ochrony Zabytków. 14 Wykaz obszarów obj tych stref „B” ochrony konserwatorskiej w gminie Jutrosin: BARTOSZEWICE ♦ dwór z najbli szym otoczeniem ♦ budynki gospodarcze - obora DOMARADZICE ♦ układ przestrzenny wsi ♦ zabudow – budynek szkoły oraz domy mieszkalne nr 47 i 65 o konstrukcji szachulcowej DUBIN ♦ przedmie cia (dawnego zespołu staromiejskiego) XIX i XX w. ♦ cmentarz (Borek) JUTROSIN ♦ przedmie cia (zespołu staromiejskiego) XIX i XX w. NADSTAWEM ♦ cmentarz poewangelicki OSTOJE ♦ układ przestrzenny wsi ♦ domy mieszkalne nr 6, 17, 22, 27 i 42 o konstrukcji szachulcowej PŁACZKOWO ♦ układ przestrzenny wsi ♦ cmentarz poewangelicki ROGO EWO ♦ ♦ ♦ ♦ układ przestrzenny wsi zespół folwarczny (budynek mieszkalny – d. dworek, park, zabudowania gospodarcze) domy mieszkalne nr 15, 30, i 45 o konstrukcji szachulcowej budynek szkoły STASIN ♦ zespół dworski (dwór i park) ♦ domy mieszkalne nr 36 i 38 ♦ budynek szkoły 15 SZKARADOWO ♦ wrzecionowaty układ przestrzenny wsi ♦ domy mieszkalne nr 62, 101 i 210 L SKOWO ♦ cmentarz poewangelicki ZABOROWO ♦ cmentarz poewangelicki 2.5. Ustalenia dla strefy „E” ochrony ekspozycji: Ustalenia dla strefy „E” zawiera punkt 2.14 (Najpilniejsze postulaty konserwatorskie dla poszczególnych miejscowo ci) Wykaz obszarów obj tych stref „E” ochrony konserwatorskiej w gminie Jutrosin: DUBIN ♦ teren w strefie widokowej na ko ciół (w Borku) od strony drogi z północy i południa ♦ zachowa osie widokowe w zespole staromiejskim ♦ tereny w strefie widokowej z głównych wlotów do miejscowo ci, a szczególnie od strony południowej i zachodniej JUTROSIN ♦ teren w strefie widokowej z zespołu pałacowo-parkowego w Starym Sielcu na zespół staromiejski ♦ tereny w strefie widokowej na zespół staromiejski z dróg wlotowych ze Starego Sielca, Dubina, Bartoszewic, Pawłowa i Szymonek STARY SIELEC ♦ teren w strefie widokowej na zespół pałacowo-parkowy od strony drogi z Jutrosina 16 2.6. Ustalenia dla strefy „K” ochrony krajobrazu kulturowego W strefie „K” z uwagi na podlegaj cy ochronie charakter relacji mi dzy obiektami przyrodniczymi a kubaturowymi obowi zuj nast puj ce wymogi konserwatorskie: 1) nale y zachowa i wyeksponowa elementy historycznego układu przestrzennego, tj. rozplanowanie dróg, ulic i placów, linie zabudowy, kompozycj wn trz urbanistycznych oraz kompozycj zieleni 2) nowa zabudowa winna by dostosowana do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie rozplanowania, skali i bryły przy zało eniu harmonijnego współistnienia elementów kompozycji historycznej i współczesnej oraz nawi zywa formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej. Nie mo e ona dominowa nad zabudow historyczn . Wszelka działalno inwestycyjna musi uwzgl dnia istniej ce ju zwi zki przestrzenne i planistyczne 3) nale y przyzna pierwsze stwo wszelkim działaniom odtworzeniowym i rewaloryzacyjnym, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz obiektów zabytkowych znajduj cych si w ”konserwatorskim spisie zabytków architektury i budownictwa” oraz obiektów poło onych na obszarze obj tym stref 4) nale y preferowa te inwestycje, które stanowi rozszerzenie lub uzupełnienie ju istniej cych form zainwestowania terenu, przy zało eniu maksymalnego zachowania i utworzenia istniej cych ju relacji oraz pod warunkiem, i nie koliduj one z historycznym charakterem obiektu 5) formy inwestowania nale y w maksymalnym stopniu ukierunkowa na ich harmonijne wpisanie w otaczaj cy krajobraz. Z tego powodu nale y wył czy z mo liwo ci realizacji inwestycje du e wielkoobszarowe, jak równie te, które wymagaj znacznych przeobra e krajobrazu 6) nale y utrzyma krajobraz przyrodniczy zwi zany przestrzennie z historycznym zało eniem urbanistycznym; winno si uwolni jego obszar od elementów dysharmonizuj cych, rekultywowa tereny zniszczone, a w przypadku wprowadzania nowych elementów winny one podnosi estetyczne warto ci tych terenów i podkre la ich zwi zek przestrzenny z historycznym zało eniem urbanistycznym 7) wskazane jest wprowadzanie lub poszerzanie funkcji zwi zanych z rekreacj pod warunkiem nale ytego zabezpieczenia warto ci tych terenów przed zniszczeniem lub zniekształceniem 17 8) szczegółowe postulaty konserwatorskie zawiera punkt 2.14 (Najpilniejsze postulaty konserwatorskie dla poszczególnych miejscowo ci) Wykaz obszarów obj tych stref „K” w gminie Jutrosin: DUBIN ♦ obszary-przedpola panoram z głównych wlotów do miejscowo ci – szczególnie od strony zachodniej JANOWO ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi JEZIORA ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi JUTROSIN ♦ obszary-przedpola panoram – szczególnie od północy ROGO EWO ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi STARY SIELEC ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi szczególnie system alei SZKARADOWO ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi L SKOWO ♦ obszar integralnie zwi zany ze wsi 2.7. Ustalenia dla strefy „W” ochrony archeologicznej: Na obszarze strefy „W”, która obejmuje cały teren gminy Jutrosin obowi zuj nast puj ce wymogi konserwatorskie: ♦ wszelkie zamierzenia inwestycyjne (tak e: zakładanie infrastruktury technicznej oraz inne wykopy ziemne) na tym obszarze winny by uzgodnione z Inspekcj Zabytków Archeologicznych wła ciwego oddziału Słu by Ochrony Zabytków, a prace ziemne prowadzone pod nadzorem archeologiczno-konserwatorskim. Ze wzgl du na mo liwo stwierdzenia w trakcie 18 prac reliktów archeologicznych inwestor winien liczy si z konieczno ci zmiany technologii prowadzenia robót; ♦ w przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane winny by przerwane, a teren udost pniony do ratowniczych bada archeologicznych. Badania te wykonywane s na koszt inwestora (Rozporz dzenie Ministra Kultury i Sztuki z 11 stycznia 1994 r.; Dz. U. Nr 16, poz. 55). ♦ bez uzgodnienia dopuszcza si jedynie prowadzenie prac porz dkowych, nie wnikaj cych w gł b gruntu oraz prac rolniczych. Na terenie gminy znanych jest 230 stanowisk archeologicznych reprezentuj cych lady osadnictwa od okresu epoki kamienia a po redniowiecze. Stanowiska te odznaczaj si du warto ci naukow i historyczn . Strefa „W” ochrony archeologicznej obejmuje cały teren gminy. 2.8. Ustalenia dla obiektów nale cych do konserwatorskiego spisu zabytków architektury i budownictwa: ♦ nale y zachowa ich brył ; kształt i geometri dachu oraz zastosowane tradycyjne materiały budowlane; ♦ nale y utrzyma , a w zniszczonych fragmentach odtworzy historyczny detal architektoniczny; ♦ nale y zachowa kształt, rozmiary i rozmieszczenie otworów zgodnie z historycznym wizerunkiem budynku; nale y utrzyma – lub odtworzy – oryginaln stolark okien i drzwi; ♦ w przypadku konieczno ci przebicia nowych otworów, nale y je zharmonizowa z zabytkow elewacj budynku; ♦ wskazane jest stosowanie kolorystyki, nawi zuj cej do stosowanej w przeszło ci, tj. białej stolarki okiennej, ceramicznego lub tynkowanego lica cian zewn trznych. Obiekty obj te ochron w formie wpisu do rejestru zabytków podlegaj ochronie na mocy ustawy „O ochronie dóbr kultury” z dnia 15 lutego 1962 r. oraz innych aktów prawnych. Wszelkie działania dotycz ce tych obiektów winny by prowadzone w oparciu o wytyczne wła ciwego oddziału Słu by Ochrony Zabytków i zgodnie z zatwierdzon przez ni dokumentacj . W przypadku innych budowli nale cych do konserwatorskiego spisu zabytków architektury i budownictwa takich jak mosty, przepusty, stopnie wodne itp. podstawowymi wymogami konserwatorskimi s : - zachowanie tych urz dze oraz ich formy, - utrzymanie ich w nale ytym stanie technicznym. 19 Wykaz najcenniejszych obiektów zabytkowych architektury i budownictwa (ł cznie z obiektami wpisanymi do rejestru) Bartoszewice • - Zespół folwarku (wł. RKS w Piaskach) : Rz dcówka, ob. Dom mieszkalny; XIX/XX w. Stajnia; XIX/XX w. Stajnia i wozownia; pocz tek XX w. rebi ciarnia, ob. Chlewnia; pocz. XX w. Obora; XIX/XX w. Cz ciowo przebudowana Budynek gospodarczy; k. XIX w. Relikt parku krajobrazowego. Domy nr 4, 6, 10, 11; XIX/XX w. Stodoła szachulcowa; k. XIX w. Bielawy • • • Zagroda (dom i stodoła rygl.); pocz tek XX w. Dom; pocz. XX w. Budynek inwentarski w zagrodzie nr 24; pocz. XX w. Domaradzice • • • • • • • • • Zespół szkoły Budynek szkolny; pocz. XX w. Budynek gospodarczy; pocz. XX w. Dom gminny; pocz. XX w. Domy nr 9,42,47,58,61,63,65,82,86; II połowa XIX / pocz. XX w. Stodoły w zagrodach nr 4 i 35; II połowa XIX w. Spichlerz w zagrodzie nr 97; pocz. XX w. Domy nr 76 i 81; pocz. XX w. (Borek) Kapliczka słupowa z figur Chrystusa Dubin • • Układ urbanistyczny 1284-1895, ob. Ruralistyczny Ko ciół pw. Przemienienia Pa skiego (Borek) , rygl. – cegła, 1787 r., cz ciowo oblicowany cegł i otynkowany 1857 r., zakrystia i dobudowane wie yczki w fasadzie zach. 1857 r.. Ko ciół parafialny pw. w. Mikołaja BPA; 1936-39 r., w miejsce ko cioła z 1600 r. Kapliczka słupowa z figur Matki Boskiej Kapliczka słupowa przy wje dzie od strony Jutrosina, XIX w. Rze biony krzy przydro ny, drewniany; 1855 r. Szkoła, obecnie przedszkole; II połowa XIX w. Zespół folwarku (wł. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Ro lin – Radzików, Zakład Do wiadczalny Smolice - Rz dcówka, ob. Dom mieszkalny; II połowa XIX w. - Dom nr 97; k. XIX w. - Dwojak, ob. Dom mieszkalny nr 112; k. XIX w. - Sze cioraki (2), ob. Domy mieszkalne; pocz. XX w. - Obora i stajnia; 1915r - Chlewnia, stajnia i obora; pocz. XX w. - Dwie stodoły; k. XIX w. - Spichlerz; 1 w. XX w. • • • • • • 20 • • • • • • • • • • • • • Gr bkowo • - Gorzelnia; 1 w. XX w. - Ku nia; pocz. XX w. - mur ogrodzeniowy z cegły; k. XIX w. - Relikt parku krajobrazowego; k. XIX w. Domy nr 7, 5, 12, 13, 21, 25, 26, 28, 32, 35, 36, 37, 40, 41, 44, 47, 48, 49, 58, 60, 67, 80, 81, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 98/99 ,102, 104, 107, 116, 124, 136, 137, 139, 140, 141, 142 Domy z 2 połowy XIX – pocz. XX w. (8 domów) Zabudowa gospodarcza cz ci zach., mur., II połowa XIX w. Zespół stodół wzdłu ulicy w kierunku Szkaradowa, szach., 4 w. XIX w Zespół stodół wzdłu drogi w kierunku Jutrosina, szach., 4 w. XIX w. Stodoła, szach., k. XIX w. Stodoła, szach.- rygl., k. XIX w. Stodoła szach.- cegła 2 poł. XIX w. Stodoła, szach., k. XIX w. Stodoła, szach., k. XIX w. Stodoła, szach., k. XIX w. Stodoła, cegła, pocz. XX w. Wiatrak – ko lak, , drewn., 1897 r. (ruina) • • • • • Kapliczka słupowa, murowana z drewnian figur w. Jana Nepomucena; k. XIX w. Kapliczka słupowa z figur Matki Boskiej przy nr 4 Szkoła, obecnie dom mieszkalny nr 31; pocz. XX w. Szkoła nr 30; pocz. XX w. Domy nr 11, 12, 27 i 39 Wiatrak – ko lak, drewn., pocz. XIX w. Janowo • • • • • Kapliczka w zagrodzie nr 22, murowana; pocz. XX w. Domy nr 3, 4, 5, 18, 21, 26, 28 i 34; II połowa XIX / pocz. XX w. Zagroda nr 6 – dom i stodoła; II połowa XIX w. Stodoła w zagrodzie nr 10; II połowa XIX w. Budka wartownika z okresu wojennego, drewniana; I połowa XX w. Jeziora • • Krzy przydro ny, rze biony, drewniany; lata 50 XIX w. Kapliczka wn kowa z drewnian figur w. Wawrzy ca, murowana; pocz tek XX w. Kapliczka na skrzy owaniu dróg Domy nr 2, 5, 7, 23, 24, 26, 27, 34, 36, 38, 40; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Zagroda nr 32 – dom i stodoła; II połowa XIX w. • • • Jutrosin • • Układ urbanistyczny, 1472 r., o układzie turbinowym Zespół ko cioła parafialnego pw. w. El biety : - Ko ciół, 1900 – 1902 r., w miejscu wcze niejszych ko ciołów z XV i XVII w. (wpisany do rejestru) - Mur ko cielny z bram i furtk ; pocz tek XX w. - Plebania, ul. Ko ciuszki nr 11; pocz tek XX w. 21 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Zespół ko cioła cmentarnego pw. w. Krzy a : - Ko ciół szpitalny; II połowa XVIII w.; w miejscu wcze niejszego z 1640 r., obecnie cmentarny (wpisany do rejestru) - Dzwonnica z bram , drewn., konstrukcji słupowej; 4 w. XVIII w. - Grobowiec Marcy z Funków i Augustyna Binkowskich cegła; 1917 r - Grobowiec (cegła); koniec XIX w. - Mur ogrodzeniowy (cegła kamie ); I połowa XIX/ pocz tek XX w. Zespół ko cioła poewangelickiego, ul. Wrocławska : - Ko ciół; 1862-3, na miejscu poprzedniego z 1776 r.- od 1945 nieu ytkowany - Mur ogrodzeniowy z bram i furtk (cegła, krata); koniec XIX w. Ratusz, ul. Rynek, mur., (1806 ?), 1865 r., rozbudowany od strony wsch. Krzy z figur Chrystusa, 1935 r. Obelisk na ko cu miasta, przy rozwidleniu dróg do miejscowo ci Nadstawem i Zmysłowo Szkoła, ul. Szkolna nr 9; 1 w. XX w. Szkoła ul. Wrocławska nr 27; II połowa XIX w. Przedszkole, ul. Mickiewicza nr 9; 1 w. XX w. Poczta, ul. Wrocławska nr 22; 4 w. XIX w. Dom nr 45, ul. Dolna; połowa XIX w. Domy nr 3, 5, 7 i 9, ul. Dworcowa; XIX/XX w. Domy nr 8, 10, 13, 14, 15, 23, 31, 34, 44, ul. Garncarska; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Domy nr 2, 3, 7, 9, 14, ul. Ko ciuszki, II połowa XIX/ pocz tek XX w. Zespół domu nr 4 (dom + budynek gospodarczy), ul. Mickiewicza; pocz tek XX w. Domy nr 7, 8 i 16, ul. Mickiewicza; 1 w. XX w. Zespół willi nr 12 ( dom, ob. Posterunek Policji + bud. Gospodarczy), ul. Mickiewicza; pocz tek XX w. Domy nr 3 i 13, ul. Ogrodowa; pocz tek XX w. Domy nr 3, 5, 9, 11, 12, 13, 15, 23, 25 i 33, ul. Podgórna; XIX/pocz tek XX w. Domy nr1, 6, 8, 22, 27, 30, 39, 40, 44, 50 i 55, ul. Polna; XIX/pocz. XXw. Domy nr 1-9, 12, 14-20, 22-25, ul. Rynek; II połowa XIX/ pocz tek XXw Domy nr 1 i 12, ul. Sportowa, pocz tek XX w. Dom nr 7, ul Szkolna; II połowa XIX w. Domy nr 3, 4, 6, 9, 13, 14, 18, 20, 32, 36 i 38, ul. Wodna; XIX/ pocz tek XX w. Domy nr 9, 11, 15, 16, 19, 25, 30, 32, 35, 39, 42, 43/45, 44, 52, 60 i 62, ul. Wrocławska; XIX/ pocz tek XX w. Gazownia miejska, ul. Sportowa nr 12; 1910 r. Budynek gospodarczy, ul. Ko ciuszki nr 4; II połowa XIX w. Budynki gospodarcze, ul. Podgórna nr 2, 12, 17 i 19; pocz tek XX w Stodoły w zagrodach, ul Polna, wł. Janusz Siberna i Jacek Hladi; koniec XIX w. Budynek gospodarczy, ul. Powsta ców Wlkp./ ul. Krótka nr 1; pocz tek XX w. Budynek gospodarczy, ul. Powsta ców Wlkp. Nr 41; pocz tek XX w. 22 • • • Stodoły, ul. Szkolna nr 1 i 2; koniec XIX w. Budynek gospodarczy, ul. Szkolna; pocz tek XX w. Budynek gospodarczy, ul. Wrocławska; połowa XIX w. Katarzynowo • Kapliczka słupowa z rze b Nadstawem • • • • • Szkoła Podstawowa nr 3; 1 w. XIX w. Domy nr 1 i 17 (ob. Nieu ytkowane); II połowa XIX w. Zagroda nr 14 (2 stodoły rygl.); k. XIX w. Stodoła, wł. Helena Szymałko; II połowa XIX w. Stodoła (szach. – strzecha); połowa XIX w. Nowy Sielec • • • • • Kapliczka z figur Matki Boskiej (mur. , drewn.), XIX w. Kapliczka słupowa (cegła); 1937 r. Szkoła Podstawowa; k. XIX/ pocz tek XX w. Domy nr 3, 7 i 18; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Stodoła w zagrodzie nr 1; II połowa XIX w. Ostoje • • • • • • Zadaszony krzy drewniany w zagrodzie nr 33 Kapliczka słupowa przy zagrodzie nr 59 (murowana); koniec XIX w. Słup z figur Matki Boskiej Drewniany Krzy z kapliczk wisz c przy nr 18 Szkoła Podstawowa; lata 30 XX w. Domy nr 6, 17, 21, 23, 35, 47, 78 i 55; II połowa XIX/ pocz. XX w. Pawłowo • • • • Kapliczka słupowa w zagrodzie nr 6; 1 w. XX w. Kapliczka słupowa w zagrodzie nr 7 (murowana); k. XIX w. Szkoła Podstawowa nr 18; 1 w. XX w. Domy nr 5, 6, 7, 10, 12, 14 (nieu ytkowany), 19 i 21; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Domy nr 1 i 4 (Piskornia); II połowa XIX/ pocz. XX w. • Płaczkowo • • • • • w. Wawrzy ca Zespół dworsko – folwarczny, wł. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Ro lin, Radzików : - Dwór, ob. Pomieszczenia biurowe, mur. XIX/XX w. - Dwojak, ob. dom mieszkalny nr 29, mur. , K. XIX w. - Siedmiorak, ob. dom mieszkalny nr 31, mur. pocz. XX w. - Czworak, ob. dom mieszkalny, nr 32, mur., k. XIX, pocz. XX w. - Obora, mur., 1909 r. - Spichlerz, kam.- cegła, 1900 r. - Brama do parku, mur.- drewn., pocz. XX w. - Park dworski, pocz. XX w. Szkoła Podstawowa; lata 30 XX w. Domy nr 2, 3, 8, 10, 12, 16, 17, 18, 25; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Stodoła w zagrodzie nr 7; 1 w. XX w. Budynek gospodarczy w zagrodzie nr 5; pocz tek XX w. 23 Rogo ewo • • • • Zespół folwarku (wł. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji – Radzików : - Rz dcówka, obecnie dom mieszkalny; 1872 r.. - Czworak, obecnie dom mieszkalny nr 57; 1911 r. - Czworak, obecnie dom mieszkalny nr 60; 1880 r. - O miorak, obecnie dom mieszkalny nr 59; pocz tek XX w. - Zabudowania gospodarcze w wi kszosci przebudowane - Relikt parku krajobrazowego; pocz tek XX w. Kapliczka słupowa, cegła, pocz tek XX w. Domy nr 6, 8, 11, 14, 19, 20, 27, 29, 30, 31, 33, 37, 40 i 45; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Stodoły w zagrodach nr 3, 12 i 30; k. XIX/ pocz. XX w. Stary Sielec • • • • • Układ przestrzenny wsi folwarcznej Kapliczka słupowa z figur Jana Nepomucena; 1888 r. Kapliczka słupowa z figur Jana Nepomucena; pocz tek XX w. Drewniany słup przydro ny z metalowym zwie czeniem; 1809 r. Zespół dworsko – folwarczny, wł. Akademia Rolnicza –Instytut Krajowych Włókien Naturalnych, Pozna : - Dwór, mur., ok.1780 (?) , pocz. XIX w., dobudowa skrzydła pn. poł. XIX w., od pn- wsch dobudowano budynek tzw. nowego dworu k. XIX w. - Pałac Adama Czartoryskiego, cegła (w stanie surowym), 1910-1914 ?, arch. Roger Sławski, Kolonia mieszkalna słu by folwarcznej: - Oficyna dworska, mur., 1900 r. przebudowana - Dwojak, ob. dom mieszkalny nr 5, mur., 1919 r. - Dwojak, ob. dom mieszkalny nr 6, mur., 1919 r. - Trojak, ob. dom mieszkalny nr 7, mur. 1919 r. Kolonia mieszkalna słu by Folwarcznej: - Dwojak, on. Dom nr 8, nieu ytkowany, cegła, k. XIX w. - Czworzk, ob. dom mieszkalny nr. 12., mur. 1910-12 r. - Czworak, ob. dom. Mieszkalny nr 15, mur. ok. 1900 r. Podwórze folwarczne: - Obora i stajnia koni roboczych, mur., 1913 r. - Jałownik, ob. Bukaciarnia, mur., 1912 r. - Spichlerz, mur. k. XIX w. - Wozownia i gara , mur., 1 w. XX w. - Piwniczka, cegła, XIX/XX w. - Rze ba parkowa, piaskowiec (?), pocz. XX w. - Mur ogrodzeniowy z bramami, 2 poł. XIX, pocz. XX w. - Park krajobrazowy oraz zespół alei ródpolnych, pocz. XX w. Szkaradowo • Zespół ko cioła parafialnego pw. w. Marcina BPA : - Ko ciół, 1778 – 1780 r.; przebudowany, wpisany do rejestru zabytków - Dzwonnica drewniana; I połowa XIX w. - mur ogrodzeniowy z cegły; pocz tek XX w. - Plebania; 1830 r. Słup z figur w. Jana Nepomucena w zagrodzie nr 53; 1920 r. • 24 • • • • • • Kapliczka słupowa z drewnian figur w. Józefa Kapliczka z figur Chrystusa; 1 w. XX w. Kapliczka słupowa w zagrodzie nr 59 Szkoła Podstawowa; pocz tek XX w. Domy nr 7, 15, 16, 24, 27, 40, 44, 46, 66, 74, 85, 86, 88, 95, 108, 112, 115, 122, 125, 146, 147, 156, 165, 179, 205, 210, 217; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Stodoła w zagrodzie nr 68; II połowa XIX w. Szymonki • Domy nr 6, 8 i 154; II połowa XIX w. l skowo • • • • • • Domy nr : 14, 15, 21, 23 i 50; k. XIX/ pocz tek XX w. Budynek gospodarczy w zagrodzie nr22; 1992 r. Stodoła w zagrodzie nr 29; XIX/XX w. Zagroda nr 33 - Dom - Budynek gospodarczy z cegły, 1 w. XX w., cz ciowo przebudowany Kamienna grota z figur Matki Boskiej Drewniany krzy na rozdro u dróg • • • • • • • • Szkoła Podstawowa; 1 w. XX w. Domy nr : 2, 4, 7, 9; II połowa XIX/ pocz tek XX w. Zagroda nr 5 (dom + budynek gospodarczy); II połowa XIX w. Zagroda nr 15 (dom + stodoła); k. XIX w. Zagroda nr 16 (dom + stodoła); II połowa XIX w. Zagroda nr 17 (dom + stodoła); II połowa XIX w. Stodoła w zagrodzie nr 3; II połowa XIX w. Stodoła w zagrodzie (wł. Le nictwo Wielki Bór); II połowa XIX w. Zaborowo 2.9 Ustalenia dla zespołów zieleni chronionej – parków i ogrodów: Na terenie parków i ogrodów obowi zuj nast puj ce wymogi konserwatorskie: ♦ nale y d y do ich zachowania lub scalenia w granicach historycznych; ♦ niedopuszczalne jest dokonywanie podziałów własno ciowych tych terenów; w przypadku, gdy taki podział ju istnieje, nale y d y do scalenia własno ciowego gruntów w granicach historycznych zało enia; ♦ zało enia te winny pozosta zało eniami zielonymi; nale y tu lokalizowa funkcj rekreacyjn lub reprezentacyjn ; ♦ w celach hodowlanych wykorzystywa mo na jedynie cieki i zbiorniki wodne; 25 ♦ zało enia te nale y uporz dkowa ; wskazana jest ich rewaloryzacja. W przypadku gdy nie przewiduje si rewaloryzacji danego obszaru, nale y pozostawi ziele naturalnemu rozwojowi; ♦ stosunki gruntowo wodne winny umo liwi utrzymanie zieleni w nale ytym stanie; prace melioracyjne winny d y do odtworzenia dawnych stosunków wodnych; ♦ na obszarach chronionych wprowadza si zakaz prowadzenia działalno ci inwestycyjnej bez uzgodnienia z wła ciwym oddziałem Słu by Ochrony Zabytków oraz Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody. Wszelkie działania na ich terenie tak e lokalizacj nowych obiektów, nale y uzgadnia z wła ciwym oddziałem Słu by Ochrony Zabytków i wykonywa pod jego kontrol . Wykaz parków zabytkowych na terenie gminy Jutrosin: BARTOSZEWCE Relikt parku krajobrazowego DUBIN JUTROSIN Relikt parku krajobrazowego Park na miejscu byłego cmentarza poewangelickiego PŁACZKOWO ROGO EWO STARY SIELEC STASIN Park krajobrazowy Relikt parku krajobrazowego Park krajobrazowy Park krajobrazowy 2.10. Ustalenia dla cmentarzy: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ Na terenie cmentarzy obowi zuj nast puj ce wymogi konserwatorskie: je eli s one nadal u ytkowane, nale y zachowa ich dotychczasow funkcj ; cmentarze nie u ytkowane nale y zachowa jako tereny zielone, np. miejsca spacerowe; nale y zaznaczy w terenie obszar cmentarza przez ogrodzenie go w sposób trwały. Funkcj ogrodzenia pełni mo e zarówno twór sztuczny (mur, estetyczne ogrodzenie metalowe), jak i naturalny (np. ywopłot); cmentarze te nale y uporz dkowa : zachowane nagrobki zabezpieczy przed dewastacj i pozostawi na miejscu, ewentualnie utworzy dla nich lapidarium lub zachowa je w inny, uzgodniony z wła ciwym oddziałem 26 Słu by Ochrony Zabytków sposób; usun samosiewy. Wszelkie działania wykraczaj ce poza te wymogi nale y uzgadnia z wła ciwym oddziałem Słu by Ochrony Zabytków. Wykaz cmentarzy zabytkowych na terenie gminy Jutrosin: DUBIN (Borek) - cmentarz przyko cielny – nieczynny cmentarz – czynny JUTROSIN - cmentarz – czynny NADSTAWEM - cmentarz poewangelicki – nieczynny PŁACZKOWO - cmentarz poewangelicki – nieczynny SZKARADOWO - cmentarz przyko cielny – czynny L SKOWO - cmentarz poewangelicki – nieczynny ZABOROWO - cmentarz poewangelicki – nieczynny 2.11. Ustalenia dla obszarów le nych: W przypadku zaznaczenia obszaru le nego jako terenu zielonego wa na jest rola lasu jako zielonej otuliny lub bariery optycznej i jedynym wymogiem konserwatorskim jest zachowanie tej zieleni. 2.12. Ustalenia dla szpalerów i alei: W przypadku szpalerów, alei i pojedynczych okazów obowi zuj nast puj ce wymogi konserwatorskie: ♦ utrzymanie obiektu w miejscu i granicach historycznych; ♦ wła ciwa piel gnacja zieleni; ♦ w przypadku szpalerów i alei usuwanie okazów chorych i uzupełnianie układu nasadzeniami wła ciwych gatunków drzew. W wykazie pomników przyrody wpisanych do rejestru figuruje platan klonolistny rosn cy przy ko ciele poewangelickim przy ulicy Wrocławskiej w Jutrosinie 27 2.13. Ustalenia dla chronionych układów komunikacyjnych: Chronione układy komunikacyjne nale y zachowa przynajmniej w ich przebiegu. Ze stanowiska konserwatorskiego wskazane jest zachowanie istniej cej, ewentualnie odtworzenie historycznej nawierzchni kamiennej we wszystkich miejscowo ciach. Nale y tak e utrzyma – w przypadku ich zachowania – dawne kraw niki oraz nawierzchni chodników z płyt granitowych lub kostek kamiennych oraz rynsztoki. Szczegółowe postulaty dla poszczególnych miejscowo ci zawiera punkt 2.15. 2.14. Najpilniejsze postulaty konserwatorskie dla poszczególnych miejscowo ci : JUTROSIN W celu ochrony zespołu zabytkowego nale y: Bezwzgl dnie zachowa historyczn lini zabudowy w obr bie układu staromiejskiego – zwłaszcza w Rynku i wzdłu głównych ulic. Nale y zachowa historyczne poszerzenia i placyki charakterystyczne dla tego układu. Uszanowa bezwzgl dny wymóg zachowania historycznej zabudowy mieszkalnej i gospodarczej. Uzupełnienia kubaturowe (plomby) nale y utrzyma w wysoko ci 1-2 kondygnacji + dach o spadku dostosowanym do s siedztwa ( dachy dwuspadowe ew. pulpitowe). Nale y unika za du ych gabarytów w pionie i w poziomie. Wskazane jest zachowanie historycznej parcelacji. Wykluczy z programu zabudowy (tak e na obrze ach) wielkogabarytowe budynki mieszkalne lub usługowe. Utrzyma dystans nowej zabudowy w stosunku do obszaru starego miasta. W celu ochrony panoram miasta i krajobrazu kulturowego nale y: Chroni dominanty (wie i brył ko cioła w. El biety, ratusz, d. ko ciół protestancki i ko ciół w. Krzy a z dzwonnic ). Nie dopuszcza si mo liwo ci przesłaniania ich lub zakłócenia równowagi konkurencyjnymi elementami wysoko ciowymi – zwłaszcza w uj ciach panoramicznych widzianych z głównych wlotów do miasta. Bezwzgl dnie zabroni budowy wielkogabarytowych budowli w obr bie miasta jak i jego bezpo redniego otoczenia. 28 Nale y unika realizacji płaskich dachów, zachowa tradycyjny ich kształt (k t nachylenia ok. 40°, dachy dwuspadowe, układ kalenicowy, wystawki jako do wietlenie poddasza). Stosowa pokrycia dachów zgodnie z tradycj regionu (gont – w obiektach szczególnych, w pozostałych dachówka lub blacha). Wyeliminowa eternit i pokrycia bitumiczne (tak e dachówki bitumiczne). Utrzyma urozmaicenie w wysoko ci dachów. Chroni charakterystyczne zadrzewienie i ro linno m.in. ł gi nadrzeczne, aleje dojazdowe w krajobrazie otaczaj cym miasto. Chroni przedpola panoram – szczególnie panoramy od północy. D y do zmniejszenia chaosu przestrzennego zabudowy jednorodzinnej dzielnicy południowej, czytelnego w panoramie od strony Dubina. Wprowadzi neutralizuj ce zazielenienie przestrzeni miasta w tym obszarze. Podj poszukiwania formy domu jednorodzinnego o architekturze zgodnej z tradycj miasta. Unika zabudowy bli niaczej o gabarytach wykraczaj cych ponad tradycyjne. W celu ochrony wn trz krajobrazowych nale y: Bezwzgl dnie chroni zespół historycznej zabudowy przyrynkowej i pierzei ulic staromiejskich (w szczególno ci ul. Wrocławskiej, Dworcowej, Podgórze) z jej historycznym detalem. Stosowa odpowiedni dla epoki kolorystyk . Unika w elewacjach materiałów niezgodnych z tradycj . Chroni zabytkowy detal uliczny – lampy, pompy itp. Utrzyma wła ciwe – stosowane obecnie formy zieleni miejskiej – ziele strzy ona w pierzejach rynku i ulic, ziele przy ko ciołach. Chroni osie widokowe wn trz ulicznych. Przywróci historyczn nawierzchni – bruk kamienny (przynajmniej w Rynku i ulicach wyró nionych jako wn trza wybitne). Zaleci uporz dkowanie kwartałów wraz z zabudow gospodarcz . Chroni pojedyncze obiekty gospodarcze zachowane z dawnych zespołów stodół podmiejskich (ul. Polna). Rozwa y mo liwo przeniesienia lub odtworzenia wiatraka (o konstrukcji wzorowanej na wiatraku z pobliskiego Dubina) jako akcentu charakterystycznego w krajobrazie Jutrosina jeszcze w latach 70-tych XX w. Wnioski szczegółowe: Nale y opracowa studium historyczno-urbanistycznokonserwatorskie miasta. Nale y opracowa studium historyczno-architektoniczne Ko cioła parafialnego pw. w. El biety. 29 Chroni obszar dawnych cmentarzy ewangelickiego i ydowskiego ( m. in. ustawi znak upami tniaj cy). Chroni budynki dawnej gazowni miejskiej i stra y po arnej, ew. wykona karty ewidencyjne budynków i ocalałego wyposa enia. DUBIN W celu ochrony zespołu urbanistycznego nale y: Bezwzgl dnie zachowa linie zabudowy w obr bie Rynku i głównych ulic, z zachowaniem układu staromiejskiego. Zachowa historyczn zabudow . Ewentualne uzupełnienia zabudowy w obr bie starego układu utrzyma w wysoko ci 1 kondygnacji +dach. Zachowa kalenicowy układ dachów tam, gdzie wymaga tego s siedztwo zabudowy. Unika zbyt wielkich gabarytów w pionie i w poziomie. Zabudow realizowa zgodnie z parcelacj działek. Chroni ulice z zabytkowymi stodołami, zabytkow zabudow gospodarcz oraz wiatrak, jako element gin cego krajobrazu. W celu ochrony panoram miasta i krajobrazu kulturowego: Chroni dominant , jak jest bryła ko cioła parafialnego; subdominant , jak stanowi wiatrak po południowej stronie Dubina; unika ich przesłaniania i dysharmonijnych elementów wysoko ciowych w panoramach. Chroni panoramy z głównych wlotów do miejscowo ci. Chroni przedpola panoram, nie dopuszczaj c do chaotycznej lub agresywnej zabudowy przedmie (jak budynek szkoły przy wje dzie od północy, budynek nowego gospodarstwa obok wiatraka przy wje dzie z południa. Zachowa otwarte przedpole od zachodu – teren ł gów nadrzecznych. Bezwzgl dnie zabroni budowy obiektów wielkogabarytowych (tak e bli niaczych zbyt wysokich willi) oraz realizacji płaskich dachów. Zachowa tradycyjny kształt dachów – k t nachylenia około 40°, dachy dwuspadowe. Ewentualne wystawki s dopuszczalne. Zachowa pokrycie dachów dachówk ceramiczn ( wiatrak – pokrycie gontem, stodoły – pokrycie dachówk lub słom impregnowan ). Zlikwidowa pokrycie eternitem i pap ; unika współczesnej imitacji dachówki – bitumicznej i blaszanej. Zasłoni kurtyn z zieleni obiekty dysharmonijne (zwłaszcza szkoł podstawow ). W celu ochrony wn trz krajobrazowych nale y: 30 Ocali od przekształce zespół historycznej zabudowy starego miasta wraz z uliczkami gospodarczymi. Chroni relikty zabytkowych nawierzchni (bruki). Chroni mał architektur (zabytkowe figurki), wprowadzi elementy nowej małej architektury we wn trza placów i ulic ze wzgl du na ich brak ( figurki, lampy, wiaty (przystanki itp.). Utrzyma zasad nisko strzy onej zieleni w Rynku i w ulicach. Unika w elewacjach materiałów niezgodnych z tradycj regionu (glazura, siding) Wnioski szczegółowe: Nale y opracowa studium historyczno-urbanistyczno-konserwatorskie dawnego miasta Dubina. Chroni bezwzgl dnie stodoły i wiatrak, jako element gin cego krajobrazu. Obj ochron zespół zabudowy folwarcznej, w szczególno ci domy pracowników folwarcznych (tzw. czworaki). GR BKOWO Natychmiastowej interwencji wymaga wiatrak. 31 II. RODOWISKO PRZYRODNICZE 1. Cele rozwoju gminy Główny cel rozwoju gminy Zapewnienie zrównowa onego rozwoju poprzez ochron i popraw stanu i funkcjonowania rodowiska przyrodniczego oraz racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody sprzyjaj ce rozwojowi społeczno gospodarczemu. • stworzenie warunków sprzyjaj cych wła ciwemu funkcjonowaniu rodowiska przyrodniczego, • wykorzystanie zasobów rodowiska przyrodniczego dla rozwoju funkcji społecznych i gospodarczych. 1.1. Czynniki sprzyjaj ce osi ganiu celów: • Powi zanie z EKONET poprzez Krajow Sie Ekologiczn sieci lokalnych korytarzy ekologicznych. Powi zania przyrodnicze zapobiegaj degradacji rodowiska przyrodniczego, której jedn z przyczyn jest dzielenie przestrzeni na izolowane obszary. rodowiskotwórcze zadanie powi za przyrodniczych polega mi dzy innymi na: umo liwianiu migracji organizmów ywych sprzyjaj cej bogactwu gatunkowemu, roli klimatotwórczej (przewietrzanie terenu, wpływ na temperatur i wilgotno powietrza), zwi kszonej retencyjno ci wód, zdolno ci do zasilania wód gruntowych. Gmina Jutrosin dzi ki swojemu poło eniu w dolinie Orli, któr mo na uzna za korytarz ekologiczny o znaczeniu lokalnym ma powi zania ze strukturami Krajowej Sieci Ekologicznej. Dolina Orli ł czy si z dolin Baryczy. Barycz wraz z dolin Odry stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu mi dzynarodowym. • Niewielkie kompleksy le ne, kształtuj ce walory biotyczne w znacznej cz ci zaliczane do lasów wodochronnych. • Bogata sie hydrograficzna traktowana nie tylko jako element kształtuj cy walory biotyczne gminy a tak e element wpływaj cy na atrakcyjno krajobrazow . 32 • Poło enie w ramach czwartorz dowych struktur hydrogeologicznych, b d cych ródłem wody pitnej. • znaczne kompleksy dobrych gleb warunkuj ce rozwój rolnictwa, • lokalne zło a kruszywa naturalnego. 1.2 . Czynniki utrudniaj ce osi ganie celów • zły stan czysto ci wód powierzchniowych, zwi zany z nieuregulowan gospodark ciekow ( ródła zagro e dla czysto ci wód rozproszone s w granicach całej zlewni; równie poza granicami gminy) • tereny podmokłe i zalewowe utrudniaj ce rozwój przestrzenny, • zbyt mała lesisto , • brak zieleni na obszarach rozległych agrocenoz. 2. Proponowane kierunki rozwoju gminy 2.1.Ochrona przyrody i krajobrazu Szczególne formy ochrony przyrody Na terenie gminy w drodze Rozporz dzenia Nr 9/98 Wojewody Leszczy skiego z dnia 8 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody uznano za podlegaj ce ochronie jako pomniki przyrody 14 obiektów. Ochrona pomników przyrody polega na wprowadzeniu nast puj cych zakazów i ogranicze , które nale y respektowa : • zakaz wycinania, niszczenia i uszkadzania drzew, • zakaz pozyskiwania p czków, kwiatów, owoców i li ci z drzew. • zakaz zanieczyszczania i niszczenia gleby w zasi gu korony i korzeni drzew, • zakaz wzniecania ognia w pobli u drzew, • zakaz wznoszenia wszelkich budowli w zasi gu korony i korzeni drzew, • zakaz umieszczania tablic, napisów, ogłosze reklamowych i innych znaków nie zwi zanych z ochrona pomnika, bezpo rednio na nim lub w zasi gu korony drzewa, • ogranicza si wchodzenie na drzewa z wyj tkiem wykonania zabiegów piel gnacyjno - sanitarnych w przypadkach bezpo redniego zagro enia publicznego lub uzgodnionych z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody. 33 Na terenie gminy w drodze Rozporz dzenia Nr 9/98 Wojewody Leszczy skiego z dnia 8 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody uznano za podlegaj cy platan klonolistny o obwodzie 565 cm, wysoko ci 18 m. Znajduje si on przy ko ciele na ulicy Wrocławskiej. Ochrona pomników przyrody polega na wprowadzeniu nast puj cych zakazów i ogranicze , które nale y respektowa : Tworzenie systemu lokalnych powi za przyrodniczych sprzyjaj cych zachowaniu równowagi ekologicznej w rodowisku Tworzenie terenów przyrodniczo czynnych ma na celu zapobiec dzieleniu przestrzeni na izolowane obszary. Zaleca si utworzenie wewn trznego systemu terenów przyrodniczo czynnych b d cego ł cznikiem gminy z obszarami o wysokich walorach przyrodniczych. Na terenie gminy za elementy kształtuj ce jej system przyrodniczy zapobiegaj cy izolacji przestrzennej nale y uzna : • strefy ekologiczne (le n i ł kow ), • pasma ekologiczne, w skład których wchodz : • ci gi dolinne rzek: Orli, Starej Orli i Orli Leniwej, stanowi ce lokalne korytarze ekologiczne pełni ce rol ł czników z obszarami o wysokich walorach biotycznych (fragmentami okresowo zalewane), • strefy wododziałowe, • zadrzewnienia ródpolne, przydro ne i wzdłu cieków. Dla Jutrosina za elementy kształtuj ce jego system przyrodniczy uzna nale y geosystemy zarówno w granicach miasta jak i poza nimi, a mianowicie: lasy i ziele miejsk , sady, ziele ł kow , cieki. Do systemu przyrodniczego miasta zaliczy nale y: • W zły ekologiczne – kompleksy le ne na wschód i południowy wschód od granic miasta a na terenie miasta ziele urz dzon . • Lokalne korytarze ekologiczne - uznano za nie doliny: Orli, Borownicy, Rd cy i Rowu Granicznego stanowi ce wraz z kompleksami ł k doskonałe powi zania z kompleksami le nymi uznanymi z w zły ekologiczne. • Si gacze - ich rol pełni mog ci gi uliczne z zadrzewieniami. 34 Rozwi zania sprzyjaj ce prawidłowemu funkcjonowaniu systemu powi za przyrodniczych, których wprowadzenie le y w zakresie działania gminy to: • ochrona przed zmian u ytkowania ww. ekosystemów uznanych za tworz ce system przyrodniczy gminy, • zwi kszanie powierzchni zieleni poprzez podbudow zieleni a urow ci gów dolinnych,. uzupełnianie istniej cych ci gów drzew wzdłu dróg na obszarze całej gminy, • tworzenie nowych zadrzewie ródpolnych stanowi cych lokalne ł czniki uzupełniaj ce podstawowy systemem przyrodniczy (dotyczy to zwłaszcza rozległych agrocenoz pozbawionych zieleni). 2.2. Zabezpieczenie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w odpowiedniej ilo ci i dobrej jako ci wymaga nast puj cych działa : Ustanowienie stref ochronnych dla uj wód podziemnych zgodnie z Rozporz dzeniem Ministra Ochrony rodowiska Zasobów Naturalnych i Le nictwa z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad ustanawiania stref ochronnych ródeł i uj wody (Dz.U. Nr 116, poz. 505). Na terenie gminy Jutrosin wszystkie uj cia wymagaj ustanowienia stref ochronnych oraz okre lenia zasad gospodarowania w ich zasi gu. U ytkownik ww. uj zobowi zany jest do spowodowania wyznaczenia stref ochronnych zgodnie z cytowanym rozporz dzeniem Intensyfikacja budowy systemów oczyszczania i odprowadzania cieków. • Intensyfikacja budowy systemów oczyszczania i odprowadzania cieków. Głównym ródłem zanieczyszcze wód na terenie gminy s cieki komunalne.. Problem zanieczyszczania wód ciekami komunalnymi wymaga rozwi zania w granicy całej zlewni Orli Spo ród wszystkich cieków na terenie gminy tylko wody Orli były badane. Rzeka ta ju na teren gminy wpływa silnie zanieczyszczona. Niew tpliwie jednak gmina Jutrosin ma równie swój udział w pogarszaniu jako ci wód płyn cych przez jej teren. cieki komunalne zatem na terenie gminy stanowi główne ródło zanieczyszczenia wód. Aby rozwi zanie problemu gospodarki ciekowej przyniosło wymierne efekty, powinno nast pi na obszarze całej zlewni Orli. Zlewnia rzeki Orli terytorialnie le y w granicach dwóch województw: wielkopolskiego i dolno l skiego. W wojewódz35 twie wielkopolskim obejmuje swym zasi giem: powiat Gosty (gminy: Krobia, P powo, Pogorzela, Borek Wlkp.), powiat Rawicz (gminy: Pakosław, Miejska Górka, Jutrosin), powiat Krotoszyn (gminy: Kobylin, Ko min, Rozdra ew, Krotoszyn, Zduny); w województwie dolno l skim zlewnia Orli swym zasi giem obejmuje: powiat Milicz (gminy: Milicz i Cieszków), powiat Trzebnica (gmina migród), powiat Góra (gmina W sosz). Poprawa stanu czysto ci wód wszystkich cieków wchodz cych w skład dorzecza Orli jest zatem interesem wspólnym wszystkich gmin, które le w obszarze zlewni. Zwi kszenie retencyjno ci wód. Dla zwi kszenia retencyjno ci wód zaleca si : • Wprowadzanie zieleni w strefach wododziałowych (problem dotyczy przede wszystkim cz ci wododziału przebiegaj cego przez zwarte kompleksy gruntów rolnych). Poniewa w przewadze s to grunty rolne chronione przed zmian u ytkowania, a wi c niemo liwe do zalesienia, wprowadzana ziele powinna przyj posta zadrzewie ródpolnych wzdłu dróg, rowów, miedz • Zachowanie i odbudowa małych i okresowych zbiorników wodnych głównie stawów wiejskich i oczek wodnych. • Ograniczanie spływów powierzchniowych z pól uprawnych poprzez tworzenie systemu zadrzewie ródpolnych. 2.3. Eliminowanie czynników mog cych wpływa na pogorszenie stanu czysto ci powietrza atmosferycznego ródłem zanieczyszcze powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest tzw. emisja niska, pochodz ca z palenisk indywidualnych. Ograniczenie emisji zanieczyszcze powstaj cych ze spalania paliw stałych powinno polega na promowaniu paliwa ekologicznego i gazyfikacji jednostek osadniczych. 2.4. Ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej Przed zmian u ytkowania nale y chroni przede wszystkim grunty wysokich klas bonitacyjnych. Na terenie gminy koncentruj si one w jej północnej oraz północno – wschodniej i południowo – zachodniej cz ci gminy. Ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej powinna polega na: • ochronie gleb wysokich klas bonitacyjnych (do IV kl. wł cznie) przed zmian u ytkowania, 36 • ochronie gleb przed erozj i nadmiernym przesuszaniem poprzez wprowadzanie systemu zadrzewie ródpolnych. 2.5. Przywrócenie pierwotnych walorów obszarom zdegradowanym, zapobieganie degradacji Obszary wymagaj ce unaturalnienia to obszary zdegradowane w wyniku działalno ci człowieka. Na terenie gminy mo na do nich zaliczy : • Wody powierzchniowe, których poprawa stanu czysto ci wymaga b dzie przede wszystkim uregulowania gospodarki ciekowej na terenie gminy • Zwarte kompleksy gruntów ornych na których zachwiana jest równowaga przyrodnicza. S to tereny o zmniejszonej retencyjno ci, bez odpowiednich warunków dla bytowania organizmów ywych, zagro one erozj gleb. Poprawy tego stanu rzeczy mo na oczekiwa wprowadzaj c system zadrzewie ródpolnych. 2.6. Ochrona przed skutkami powodzi Jest to problem wymagaj cy rozwi zania w obr bie całej zlewni Orli. Gmina mo e przyj jednak pewne zało enia zakresie polityki przestrzennej zmniejszaj ce skutki powodzi polegaj ce na: • nie wyznaczaniu na tych terenach nowych terenów pod wszelkiego rodzaju budownictwo, • nie lokalizowanie na terenach zalewowych obiektów mog cych pogorszy stan rodowiska przyrodniczego w czasie powodzi np. wysypiska mieci, stacje paliw itp. • projektowana budowa zbiornika retencyjnego na rzece Orli 3. Przyrodnicza struktura funkcjonalno - przestrzenna oraz zasady gospodarowania w wydzielonych strefach Dla realizacji sformułowanych celów, przy wyst puj cych okre lonych uwarunkowaniach przyrodniczych okre lono przyrodnicz struktur funkcjonalno-przestrzenn gminy Jutrosin, wydzielaj c strefy o zró nicowanych funkcjach, dla których okre lono ró ne sposoby gospodarowania. 37 3.1. Strefa Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych W skład tej strefy wchodz , obszary le ne, ci gi dolinne cieków z kompleksami ł k, ci gi zadrzewie pełni ce funkcj uzupełniaj cych ł czników ekologicznych a tak e ziele parkowa i strefy wododziałowe. Wymienione elementy tworz do zwarty system lokalnych powi za zapewniaj cy ł czno z Europejsk sieci Ekologiczn (EECONET) poprzez Krajow Sie Ekologiczn . Powi zania przyrodnicze zapobiegaj dzieleniu przestrzeni na izolowane obszary a tym samym degradacji rodowiska przyrodniczego. Podstawowe zadanie powi za przyrodniczych polega mi dzy innymi na: umo liwianiu migracji organizmów ywych sprzyjaj cej bogactwu gatunkowemu, roli klimatotwórczej (przewietrzanie terenu, wpływ na temperatur i wilgotno powietrza), zwi kszonej retencyjno ci wód, zdolno ci do zasilania wód gruntowych. Dla terenów tworz cych stref ESOCH, bior c pod uwag jej charakter rodowiskotwórczy, ustala si dla niej nast puj ce zasady gospodarowania: • Zachowanie wielko ci i warto ci ekologicznej elementów tworz cych system przyrodniczy gminy (lasów, kompleksów ł k, wszelkiego rodzaju zieleni, cieków itp.) • Odtwarzanie i wzbogacanie warto ci ekologicznych, które uległy degradacji (renaturalizacja cieków, dolesianie, uzupełnianie istniej cych i wprowadzanie nowych zadrzewie wsz dzie, gdzie jest to mo liwe. • Tereny tworz ce system ekologiczny gminy powinny by zwarte przestrzennie i powi zane bez barier z analogicznymi terenami w systemie. • Zastosowanie form architektonicznych i struktury zabudowy umo liwiaj cych swobodny przepływ powietrza i migracji gatunków (wysoko i lokalizacja budynków uwzgl dniaj ca kierunki przewietrzania, a urowe ogrodzenia, przepusty pod drogami). • Unikanie lokalizacji inwestycji szkodliwych dla rodowiska, z wyj tkiem niezb dnych tras komunikacyjnych. • Dopuszcza si budow obiektów pod warunkiem, e udział terenów otwartych (nie zabudowanych i nie przykrytych substancj nieprzepuszczaln ) wyniesie co najmniej: 45 % działki na terenach o wysokiej intensywno ci zabudowy, 75 % działki na terenach o niskiej intensywno ci zabudowy. • Dopuszcza si wprowadzanie obiektów zwi zanych z obsług rekreacji i turystyki. 38 3.2. Strefa produkcji rolnej Strefa rolnicza zajmuje obszary poło one wyspowo miedzy elementami tworz cymi stref ESOCH. 3.2.1. Rejon intensywnej produkcji rolnej S to głównie tereny północno – zachodniej i centralnej cz ci gminy. Podło e stanowi tu gliny i piaski gliniaste, lokalnie przykryte niewielk warstw piasków. Na podło u tym wykształciły si dobre i rednie gleby, które powinny by chronione przed zmian u ytkowania. Tereny te charakteryzuj si dobrymi warunkami termicznymi, równomiernym nasłonecznieniem, korzystn wymian powietrza, na ogół mał wilgotno ci . Dla rejonu intensywnej produkcji rolnej proponuje si nast puj ce ogólne zasady gospodarowania: • Ochrona gruntów rolnych przed zmian przeznaczenia na inne cele. Ochrona ta dotyczy u ytków rolnych klas I - III o powierzchni powy ej 0,5 ha, u ytków rolnych klasy IV o powierzchni powy ej 1 ha, u ytków rolnych klas V-VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego. • Kształtowanie funkcji glebochronnych i wodochronnych poprzez utrzymanie istniej cych i wprowadzanie nowych zadrzewnie wsz dzie gdzie jest to mo liwe. • Unikanie rozpraszania zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej (nowe tereny do zainwestowania wyznacza w bezpo rednim s siedztwie istniej cych działek budowlanych lub istniej cych siedlisk rolniczych). 3.2.2. Rejon rolniczy z mo liwo ci rozwoju innych funkcji S to tereny stanowi ce łagodne przej cie od obszarów wysoczyznowych do den dolin, stanowi ce płaskie powierzchnie o spadkach 0 - 2 %. Podło e stanowi piaski i piaski na glinie, na których wykształciły si słabe gleby kl. V i VI. Tereny te charakteryzuj si dobrymi warunkami termicznymi, równomiernym nasłonecznieniem, nieco utrudnionym przewietrzaniem. S to tereny mało przydatne dla rozwoju rolnictwa, korzystne dla rozwoju funkcji pozarolniczych. Proponuje si dla niego nast puj ce zasady gospodarowania: 39 • Kształtowanie funkcji glebochronnych i wodochronnych poprzez utrzymanie istniej cych i wprowadzanie nowych zadrzewnie wsz dzie gdzie jest to mo liwe. • Preferowanie zabudowy zwartej na terenach zainwestowanych. • Dopuszczenie realizacji poza terenami zainwestowanymi zabudowy rezydencjalnej. • Preferencje dla naturalnych form gospodarowania w technikach nie stwarzaj cych zagro enia dla rodowiska naturalnego. Zaproponowany przyrodniczy podział gminy na obszary funkcjonalne o zró nicowanych re imach ochronnych i odmiennych sposobach gospodarowania mo e stanowi podstaw do formułowania zasad gminnej polityki przestrzennej. 4. Ocena mo liwo ci rozwoju przestrzennego poszczególnych jednostek osadniczych Oceny mo liwo ci rozwoju przestrzennego dokonano drog eliminacji obszarów stanowi cych ograniczenia w tym zakresie. Do obszarów tych zaliczono: • Lasy, wi ksze kompleksy zieleni urz dzonej. • Grunty rolne chronione przed zmian u ytkowania. • Elementy infrastruktury technicznej wraz z ich strefami ochronnymi • Ci gi dolinne – pełni ce funkcje powi za przyrodniczo ekologicznych oraz układu nawietrzania i przewietrzania terenu. S to tereny o płytko zalegaj cej wodzie gruntowej, niekiedy podtapiane, o niekorzystnych warunkach termiczno – wilgotno ciowych. Niekorzystne dla zabudowy, preferowane do pozostawienia w dotychczasowym u ytkowaniu. • Obszary zalewowe – z uwagi na szkody powodowane powodzi , na obszarach tych nie powinno si wyznacza terenów pod budownictwo. Pomijaj c wszystkie obszary niekorzystne dla zabudowy, pozostałe w mniejszym lub wi kszym stopniu mog by wykorzystywane do tych celów. 40 III. ROLNICZA PRZESTRZE PRODUKCYJNA Wykorzystanie potencjału rolnego poprzez: • Dostosowanie produkcji rolnej do potrzeb rynku i zdolno ci przetwórstwa rolno-spo ywczego, zwłaszcza przez rozwój specjalistycznych upraw o du ej pracochłonno ci • Ochron gruntów wysokich klas bonitacyjnych i kompleksów najwy szej przydatno ci rolniczej. Obszar gruntów o najwy szej przydatno ci dla rolnictwa, gleb z dominacj klas bonitacyjnych – II – III obejmuje północno - zachodni cz gminy z wsiami: Płaczkowo, Bartoszewice, Rogo ewo, Gr bkowo, Sielec Stary, Sielec Nowy, l skowo, Domaradzice. • Restrukturyzacj rolnictwa w kierunku zmniejszenia zatrudnienia w produkcji rolnej na rzecz przetwórstwa i usług Problem dotyczy wszystkich wsi. Wskazany jest rozwój drobnych zakładów rodzinnych uszlachetniaj cych i przetwarzaj cych produkty rolne, np. przetwórstwo warzyw, produkcja pasz, specjalistyczne usługi chemizacyjne, mechanizacyjne itp. • Poprawa struktury wielko ci gospodarstw kosztem zasobów AWRSP i gospodarstw nierentownych oraz rozwój gospodarstw farmerskich i rodzinnych. Zmiana wielko ciowa spowoduje obok powstania kilkudziesi ciohektarowych gospodarstw pozostawienie du ej liczby działek zagrodowych z niewielk powierzchni roln . Wskazane jest ich wykorzystanie pod pracochłonn , intensywn upraw ogrodniczo-warzywn . • Zalesienie gruntów w obszarach ochronnych uj wody Zmiana formy u ytkowania terenów w obszarach uj wody ograniczy stosowanie nawozów i rodków ochrony ro lin na tych terenach, ograniczaj c w ten sposób zagro enie zanieczyszcze wody. • Zachowanie u ytków zielonych w dolinach rzecznych, zarówno jako bazy paszowej dla chowu bydła, jak i ł czników ekologicznych Utrzymanie dotychczasowego sposobu zagospodarowania obni e dolinnych wi e si z jednej strony z realizacj jednego z głównych celów rozwoju gminy, a mianowicie działaniem proekologicznym oraz zasad zrównowa onego rozwoju. W obszarach gruntów ornych wykorzystywanych do intensywnej produkcji rolnej pozostało niewiele z naturalnych elementów rodowiska przyrodniczego. Bioró norodno ci cechuj si przede wszystkim doliny rzeki Orli i jej dopływów. 41 • Rozwój usług specjalistycznych na potrzeby rolnictwa i ludno ci Rozwój rolnictwa zwi zany b dzie coraz bardziej z rozwojem specjalistycznych usług agrotechnicznych. Efektywne wykorzystanie maszyn i urz dze rolniczych to obni anie kosztów produkcji. Konieczne jest to tak e w zwi zku z przepisami dotycz cymi ochrony rodowiska, np. stosowanie rodków ochrony ro lin i utylizacji opakowa i odpadów. Z podnoszeniem standardów ycia na wsi wi e si rozwój usług dla ludno ci, sklepy, usługi rzemie lnicze, doradztwo ekonomiczno-finansowe, itp. • Tworzenie gospodarstw agroturystycznych na terenach o najwi kszych walorach krajobrazowych i przyrodniczych Realizacja tras turystyki rowerowej i konnej, a tak e walory krajobrazowe terenu, przyci gaj c turystów, sprawi , e konieczne b dzie stworzenie bazy dla obsługi ruchu turystycznego, zwi zanej zarówno z wy ywieniem, noclegiem, a tak e obsług bezpo redni , np. zaprz gi konne latem, kuligi zim , itp. 42 IV. ROZWÓJ SPOŁECZNO - GOSPODARCZY Główny cel społeczny – poprawa standardu cywilizacyjnego społeczno ci lokalnej Spełnienie celu wymaga prowadzenia działalno ci, która doprowadzi do stworzenia przyjaznych warunków ycia i rozwoju w drodze rozwijania infrastruktury publicznej, oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania gminy jako miejsca zamieszkania, pracy, obsługi, wypoczynku i aktywno ci jej mieszka ców. Trzy główne kierunki działania: • zapewnienie dogodnych warunków zamieszkania, zarówno poprzez modernizacj infrastruktury technicznej, jak i udost pnienie terenów dla ró nych typów i standardów zabudowy, tak aby były dostosowane do potrzeb wszystkich grup społecznych, • wyposa enie w podstawowe usługi zaspokajaj ce potrzeby lokalne oraz zapewnienie dost pno ci do usług w zakresie: szkolnictwa, opieki przedszkolnej, ochrony zdrowia, kultury, sportu i wypoczynku, • przeciwdziałanie bezrobociu poprzez wspieranie inicjatyw społecznych i stymulowanie tworzenia nowych miejsc pracy, które zapewni ródło dochodów ludno ci. Kierunki rozwoju 1. Demografia. Dotychczasowy rozwój demograficzny gminy kształtuje si na poziomie rednim. W ostatnim dziesi cioleciu liczba jej mieszka ców wzrosła z 7030 do 7178 osób. Odnotowano dynamik wzrostu dla całej gminy w wysoko ci 101,3 a wi c ni sz od wska nika rozwoju powiatu rawickiego i regionu leszczy skiego Szybszy przyrost ludno ciowy wykazuje samo miasto; tutaj dynamika w tych latach wyniosła 102,7 (na poziomie powiatu). Przewiduje si , e gmina b dzie si nadal rozwija pod wzgl dem ludno ciowym. Tempo tego rozwoju b dzie nieco wy sze ni dotychczas; do roku 2010 wska nik wzrostu osi gnie poziom około 103,0. Tak jak do tej pory bardziej dynamicznie rozwija si b dzie miasto. Zało ony trend rozwojowy pozwala przypuszcza , e ludno gminy wzro nie do około 7380 osób, z tego do 1950 osób w mie cie Jutrosinie. 43 Przewiduje si tak e zmiany w strukturze wieku ludno ci. W nadchodz cych latach wyra nie wzro nie liczebno grupy produkcyjnej, zwi kszy si te grupa poprodukcyjna i grupa dzieci najmłodszych. Pozostałe podziały wiekowe cechowa b dzie niewielki spadek lub stabilizacja. 2. Struktura osiedle cza gminy. Proponuje si nast puj c systematyk jednostek osadniczych pod k tem wzrostu i rozwoju jako ciowego: - O rodek miejsko-gminny - miasto Jutrosin - o rodek dynamicznego rozwoju w oparciu o dotychczasowy potencjał społecznogospodarczy. Administracyjny o rodek gminy, oraz centrum usług ponadpodstawowych, - O rodki wspomagaj ce o rodek miejsko-gminny – Szkaradowo i Dubin - o rodki z predyspozycjami do rozwoju w oparciu o przypisane im funkcje usługowe i poło enie na obszarze gminy, - Wsie pozostałe – o rodki zmian jako ciowych i rehabilitacji przestrzeni. 3. Mieszkalnictwo. Spełnienie celu społecznego jakim jest poprawa jako ci ycia mieszka ców mo liwe jest mi dzy innymi poprzez zapewnienie im dogodnych warunków zamieszkania, ze zró nicowaniem tych warunków (typów i standardów zabudowy) w celu dostosowania ich do potrzeb tak e najubo szej cz ci lokalnej społeczno ci. Zadania: • Poprawa stanu istniej cych zasobów komunalnych, ich bie ce i kapitalne remonty w celu podniesienia standardów wyposa enia, • Tworzenie rezerw terenów pod now zabudow mieszkaniow , bior c pod uwag ró ne formy zabudowy i zainwestowania (indywidualne. Komunalne, przedsi biorców budowlanych), • Promocja budownictwa jednorodzinnego, przygotowanie i zbrojenie terenów, • Pozyskiwanie i budowa tanich mieszka komunalnych i rotacyjnych dla rodzin najubo szych. 44 Rozwój mieszkalnictwa zaspokoi powinien potrzeby mieszka ców zwi zane z popraw warunków mieszkaniowych z uwzgl dnieniem potrzeb wynikłych z przewidywanych trendów rozwojowych w demografii i zmian w strukturze wieku - zaleca si wzrost zasobów o około 200 mieszka . 4. Rynek pracy i rozwój gospodarczy obszaru. Teren powiatu Rawicz, na którym poło ona jest gmina Jutrosin nale y do obszarów o redniej stopie bezrobocia (12,4 w 2004 roku). Wska nik ten jest wy szy ni redni dla województwa a ni szy ni dla całego kraju. Po dane s niezb dne działania, które doprowadz do pełnego spełnienia celu społecznego. Mo liwe jest to poprzez dalsze, sukcesywne zmniejszanie stopy bezrobocia na drodze wzrostu aktywno ci gospodarczej, rozwoju aktywnych form przeciwdziałaniu bezrobociu, w tym prowadzeniu prac interwencyjnych i robót publicznych na rzecz rozwoju infrastruktury gminnej. Zadania: • Rozwój działalno ci gospodarczej w oparciu o pełne wykorzystanie istniej cego potencjału gospodarczego, dalszy rozwój przemysłu rolnospo ywczego wykorzystuj cego lokalne surowce, • Rozwój drobnej działalno ci produkcyjnej i usług rzemie lniczych działaj cych na rzecz rolnictwa, rozumiany te jako szeroko poj ta działalno usługowa ułatwiaj ca ycie na wsi, • Rozwój budownictwa i zakładów produkuj cych materiały budowlane na terenach mało przydatnych do prowadzenia intensywnej gospodarki rolnej i ogrodniczej, • Dalsze starania o rodki finansowe z funduszów unijnych Rozwój lokalnej przedsi biorczo ci pozwalaj cy wzbogaci i zró nicowa przestrze gospodarcz obszaru pozwala oczekiwa tak e rezultatów w postaci: • zmian w niekorzystnej strukturze zatrudnienia (zbyt wysokie zatrudnienie bezpo rednio w rolnictwie) • poprawy aktywno ci zawodowej mieszka ców • zmniejszenia liczby bezrobotnych 45 Uwzgl dniaj c przewidywane zmiany (wzrost liczebno ci grupy produkcyjnej, trend wzrostowy w demografii oraz po dany wska nik aktywno ci zawodowej), polityka władz gminnych powinna doprowadzi do utworzenia nowych miejsc pracy na terenie miasta i gminy. 5. Infrastruktura społeczna. Usługi w planowaniu przestrzennym to jedna z funkcji zagospodarowania przestrzennego, obejmuj ca działalno instytucji i urz dze słu cych do zaspokojenia potrzeb ludno ci w ramach usług socjalnych i bytowych. Postulowane zadania: 1.O wiata i wychowanie. • przedszkola: - najkorzystniejsze b dzie - utrzymanie aktualnej ilo ci miejsc w istniej cych przedszkolach • szkoły podstawowe i gimnazja: - zapewnienie około 750 miejsc w szkołach podstawowych i 350 miejsc w gimnazjach .Aktualna sie szkół jest wystarczaj ca aby sprosta tym wymaganiom. Wskazana jest budowa sali gimnastycznej przy szkole w Dubinie i Szkaradowie. - konieczna realizacja sal gimnastycznych przy wszystkich szkołach • szkoły ponadpodstawowe - utrzymanie istniej cego liceum i Zespołu Szkół Zawodowych w Jutrosinie. 2. Kultura. • Rozwijanie działalno ci kulturalnej w ramach istniej cych placówek w poszczególnych wsiach • Poprawa dost pno ci do bibliotek mieszka ców południowej cz ci gminy • Zaleca si rozwijanie działalno ci kulturalnej w istniej cych placówkach, oraz dofinansowywanie instytucji tworz cych t infrastruktur społeczn . • wietlice – utrzymanie korzystnego rozmieszczenia placówek 3. Opieka zdrowotna • Utrzymanie istniej cych przychodni i aptek oraz budowa nowych 46 • Tworzenie warunków do podnoszenia standardu i zakresu usług medycznych 4. Handel • poprawa dost pno ci do podstawowych usług handlowych mieszka ców wsi, które nie posiadaj sklepu (Bielawy, Jeziora, Zaborowo, Zmysłowo) 5. Sport. • rozwój sieci boisk wiejskich w celu ułatwienia dost pu młodzie y do terenów sportowych – wskazana realizacja w pierwszej kolejno ci boiska we wsi W pierwszym etapie zaleca si utworzenie boiska we wsi Dubin, Płaczkowo, Rogo ewo, Domaradzice, Gr bkowo • modernizacja stadionu sportowego w Jutrosinie 6. Ziele • istniej ce cmentarze posiadaj powierzchnie wystarczaj ce do obsługi mieszka ców gminy • postuluje si otoczenie ochron i podj cie renowacji istniej cych parków podworskich. 47 V. KOMUNIKACJA . 1. Cele System komunikacyjny jako element przestrzennego pełni w stosunku do niego: systemu zagospodarowania - rol obsługow : umo liwiaj c jego funkcjonowanie , a zarazem - rol stymuluj c rozwój. OBSŁUGOWA - rola systemu komunikacyjnego polega, przede wszystkim, na zaspokojeniu potrzeb transportowych (ludzi i towarów) których wielko i struktura s zale ne od czynników społeczno-gospodarczych, a tak e od struktury u ytkowania terenów. ROLA STYMULUJ CA - rozwój, polega na zwi kszeniu zdolno ci przewozowej, przepustowo ci, atrakcyjno ci terenów dost pnych komunikacyjnie, itp. – wyprzedzaj co w stosunku do potrzeb, zgodnie z planowanym rozwojem obszaru. Cele planowanego rozwoju mo na podzieli na dwie grupy; przy czym zaliczenie do jednej z nich, okre la w przybli eniu sposób i czas realizacji. 1/. Cele zwi zane z otwarciem na przyszło – poprzez inwestycje rozwojowe (zadania rz dowe i lokalne) wynikaj ce z stymuluj cej rozwój roli komunikacji. Poniewa zadania te maj z zasady charakter inwestycyjny – s wi c kosztowne i długotrwałe. 2/. Cele ukierunkowane na popraw funkcjonowania systemu komunikacyjnego – poprzez przekształcenia i modernizacj cz ci istniej cego układu, w celu adaptacji do potrzeb, oraz nowych warunków ycia i rozwoju społecznogospodarczego. Wynikaj one w najwi kszym stopniu z obsługuj cej roli komunikacji. W wielu przypadkach, mo na je osi gn sposobami dora nymi, stosunkowo mało kosztownymi jak: 48 • zmiany organizacji ruchu, zmiany tras, • zabiegi modernizacyjne (tj. modernizacja skrzy owa jezdni, przebudow łuków poziomych, poszerzenie), systematyczne utrzymanie lub przebudow newralgicznych odcinków. 1.1. Główne cele rozwoju. Głównym celem rozwoju komunikacji drogowej na terenie gminy jest stwarzanie warunków materialnych, prawnych i organizacyjnych dla realizacji systemu transportowego gminy zapewniaj cego: • efektywno i bezpiecze stwo poł cze w transporcie publicznym • ograniczenie uci liwo ci komunikacji dla otoczenia 1.2. Cele szczegółowe. A/. Zapewnienie sprawno ci funkcjonowania układu przy rosn cym poziomie motoryzacji: • zahamowanie degradacji całej istniej cej infrastruktury drogowej • modernizacja układu komunikacyjnego poprzez doprowadzenie do stanu zgodnego z normatywem technicznym dróg powiatowych i gminnych • utworzenie funkcjonalnych ci gów „głównych” dróg powiatowych dla obsługi planowanych obszarów gospodarczych, oraz powi za zewn trznych gminy • wyprowadzenie ruchu drogowego poza tereny cisłej zabudowy w miejscowo ciach • wytworzenie nowych poł cze drogowych wynikaj cych z planowanego rozwoju • likwidacja nawierzchni gruntowej w ci gu dróg powiatowych • systematyczne podnoszenie stanu dróg gminnych. B/. Ograniczenie negatywnego wpływu komunikacji na rodowisko naturalne, warunki ycia i bezpiecze stwo mieszka ców. • zabezpieczenie obiektów mieszkalnych i u yteczno ci publicznej przed oddziaływaniem transportu • zmiana produkcji rolnej w obszarach zagro e (wzdłu ci gów drogowych) na uprawy ro lin przemysłowych • promocja i wdro enie do realizacji cie ek rowerowych, turystycznych i komunikacyjnych 49 2. Kierunki i polityka rozwoju. Układ komunikacyjny gminy nie wymaga zasadniczych i szerokich zmian. Zarówno powi zania komunikacyjne (zewn trzne i wewn trzne) jak równie skala zainwestowania terenu, jego rozwój, a tak e przekształcenia wymagaj głównie modernizacji istniej cej sieci drogowej i urz dze , oraz przede wszystkim poprawy standardu poszczególnych tras. Proponowany kierunkowy układ komunikacyjny opiera si generalnie na istniej cych ci gach dróg. 2.1. Droga krajowa. Północnym skrajem gminy przebiega droga krajowa nr 36 relacji Prochowice – Lubin - Scinawa – Wi sko – Zał cze – Rawicz – Krotoszyn – Ostrów Wlkp. (dawna droga nr 324) długo ci 1,852 km. Zmiana numeracji nast piła na podstawie Rozporz dzenia Min. Transportu i Gosp. Morskiej z dnia 28 lutego 2000 r. (Dz. U. Nr 32, poz. 393, § 4, ust. 4, pkt. 1) Zarz dzeniem Nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 9 maja 2000 r. • Docelowo planowana modernizacja całej trasy do parametrów klasy GP (wyj tkowo G) której szeroko według nowej klasyfikacji, zgodnie z Rozporz dzeniem Min. Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiada drogi publiczne (Dz. U. Nr 43, poz. 430 z dnia 14.05.1999 r.)powinna wynosi w liniach rozgraniczaj cych: - min. 25,00 m przy przekroju drogowym • Na terenach przeznaczonych dla zabudowy nale y zachowa odległo ci od zewn trznej kraw dzi jezdni: - obiekty mieszkalne: jednokondygnacyjne – 30,00 m wielokondygnacyjne – 40,00 m - obiekty budowlane nie przeznaczone na pobyt ludzi: na obszarach poza terenami zabudowanymi – 25,00 m na obszarach zabudowy – 10,00 m • Nale y ograniczy ilo wł cze komunikacyjnych do drogi krajowej. Odst py mi dzy wł czeniami, pola widoczno ci wolne od zabudowy, itp., zgodnie z rozporz dzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2.03.1999 r. – „warunki techniczne jakim powinny odpowiada drogi publiczne i ich usytuowanie” (Dz. U. Nr 43 z 1999 roku). • Nie nale y projektowa nowych terenów zabudowy wzdłu drogi krajowej (z bezpo rednimi zjazdami na t drog ), lecz przy drogach bocznych. Wł czanie nowych układów komunikacyjnych za pomoc dróg lokalnych, poza pasem drogowym drogi krajowej, oraz istniej cych ju skrzy owa . 50 • Przy wykonywaniu planów miejscowych i okre leniu usytuowania zabudowy nale y dodatkowo uwzgl dni inne, negatywne oddziaływania zwi zane z ruchem drogowym (mi dzy innymi): - stref uci liwo ci drogi (zagro enie dla upraw, budowli oraz nara enie na degradacj stałych komponentów rodowiska naturalnego) „Wytyczne Projektowania Dróg” (zał. nr 2 do Zarz dzenia nr 5/95 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 31 marca 1995 r.) - dopuszczalnego poziomu hałasu w rodowisku, Rozporz dzenie Ministra Ochrony rodowiska , Zasobów Naturalnych i Le nictwa z dnia 13.05.1998 r. (Dz. U. Nr 66, poz. 436). 2.2. Drogi powiatowe. Z dniem 01.01.1999 r. wprowadzono zmiany klasyfikacji i administrowania sieci dróg publicznych. Rozporz dzeniem Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz. U. Nr 160, poz. 1071 z dnia 28 grudnia 1998 r.) ustalono nowy wykaz dróg. Skutkiem tego rozporz dzenia, wszystkie dawne drogi wojewódzkie z terenu gminy, poniewa nie zostały uj te w wykazie, zostały przeklasyfikowane na drogi powiatowe. A/ Proponuje si uzna za drogi powiatowe „główne” grup dróg tworz cych funkcjonalne ci gi dla obsługi wyznaczonych w „Studium” funkcjonalnych obszarów, oraz daj ce powi zania z s siednimi terenami nr 21-307 Rawicz – Pakosław – Dubin nr 21-403 Dło – Jutrosin – Szkaradowo - gr. – (Sułów) nr 21-485 Szkaradowo – Jeziora – gr. – (Milicz) nr 21-482 Rogo ewo – Smolice – (Kobylin) nr 21-483 (Baszków) – Pawłowo – Jutrosin nr 21-481 Gr bkowo – Sielec St. – Jutrosin nr 21-477 (M.Górka) – Sobiałkowo – Konary – - Gr bkowo nr 21-478 odc. Pakosław – Gr bkowo razem • - 1,695 km - 18,050 km - 3,302 km - 2,277 km - 4,405 km - 4,470 km - 0,817 km - 2,007 km - 37,023 km Zalecana docelowo dla całej grupy wy ej wymienionych dróg klasa drogi G (główna) o szeroko ci 25 m w liniach rozgraniczaj cych, dopuszczalna klasa Z (zbiorcza), o minimalnej szeroko ci w liniach rozgraniczaj cych 20 m. 51 • Po dane doprowadzenie głównych dróg powiatowych do jednego standardu. • Zalecana budowa cie ek rowerowych (o po danej lokalizacji poza koron drogi). • W pierwszym etapie, w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z normatywem konieczna: - modernizacja drogi 21-307 - 1,695 km - likwidacja nawierzchni gruntowej na drodze nr 21-478 - 1,076 km • Docelowo realizacja zewn trznej, zachodniej obwodnicy miasta Jutrosina • Planowana realizacja obej cia drogowego dla miejscowo ci Dubin – zachodnia strona wsi B/ Pozostałe drogi powiatowe o znaczeniu lokalnym: nr 21-360 Drogi – Sowy – Szkaradowo nr 21-478 odc. Gr bkowo – Płaczkowo nr 21-479 Góreczki – Domaradzice – Dubin nr 21-480 Domaradzice – Sielec Stary nr 21-484 Jutrosin – Zmysłowo – gr. – (Cieszków) razem - 3,250 km - 2,900 km - 3,499 km - 4,230 km - 4,255 km - 18,134 km Do grupy tej proponuje si zaliczy równie ulice powiatowe w m. Jutrosin, nie b d ce ci gami dróg, (Ko ciuszki, Ogrodowa, Podgórna, Polna, Strzelecka, Wrocławska, Rynek, Wodna) o długo ci 3,562 km • • • • • Wskazana klasa dróg Z (zbiorcza), o minimalnej szeroko ci w liniach rozgraniczaj cych 20,00 m, wyj tkowo dopuszczalna klasa L (lokalna), o minimalnej szeroko ci w liniach rozgraniczaj cych: 15,00 m – dla dróg i 12,00 m – dla ulic. Zaleca si budow cie ek rowerowych, w miar potrzeb. Wskazana lokalizacja poza jezdni drogi, a najlepiej poza koron drogi. Konieczna systematyczna modernizacja dróg i ulic w celu doprowadzenia zgodno ci ich parametrów technicznych z wymaganiami okre lonymi w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiada drogi publiczne. W pierwszej kolejno ci wskazana modernizacja dróg o bardzo zani onych parametrach: - nr 21-360 Drogi – Sowy – Szkaradowo - 3,250 km - nr 21-479 odc. wie Domaradzice - 0,786 km - nr 21-484 odc. Jutrosin – Zmysłowo - 2,200 km razem - 6,236 km Po dane utwardzenie dróg (pozamiejskich) o nawierzchni gruntowej: - nr 21-489 odc. Domaradzice – gr. gminy - 0,846 km 52 - nr 21-484 odc. Zmysłowo – gr. gminy - 1,515 km razem - 2,361 km • Systematyczna odnowa nawierzchni bitumicznych w celu zahamowania dalszej degradacji dróg. • Budowa nowych poł cze wynikaj cych z planowanego rozwoju terenów pod mieszkalnictwo i aktywizacj gospodarcz . C/. Strefa uci liwo ci dróg powiatowych. Orientacyjn wielko redniego ruchu dobowego na drogach powiatowych przyjmuje si na poziomie 500 – 1000 pojazdów samochodowych na dob w zale no ci od znaczenia drogi, b d jej odcinka. Mo na przyj , e przy takim ruchu strefa uci liwo ci mie ci si w granicach pasa drogowego. • Konieczne jest zachowanie odpowiednich odległo ci nowo powstaj cych obiektów budowlanych od zewn trznej kraw dzi jezdni: - 20,00 m – poza obszarem zabudowanym, - 8,00 m – na obszarze zabudowanym, • Konieczne zapewnienie wolnego od zabudowy pola widoczno ci na skrzyowaniach (Dz. U. Nr 43, poz. 430, z dnia 14 maja 1999 r.) przez naro ne ci cia linii rozgraniczaj cych nie mniejsze ni 10 m x 10 m. Przy istniej cej zabudowie mo liwe zmniejszenie naro nych ci linii rozgraniczaj cych do 5 m x 5 m. 2.3. Drogi gminne. • Proponuje si , podobnie jak przy drogach powiatowych stworzenie dwóch grup ww. dróg: - dróg „głównych” - dróg „pozostałych” • Nale y d y do poprawy stanu dróg poprzez systematyczne: - utwardzanie i ulepszanie nawierzchni, - podnoszenie parametrów technicznych Konieczna realizacja nowych dróg na terenie planowanych w Studium obszarów aktywizacji gospodarczej • Wskazana klasa dróg gminnych: L – lokalne, D – dojazdowe. Minimalna szeroko w liniach rozgraniczenia: - dla dróg klasy L= 15,00 m, dla dróg klasy D = 15,00 m - dla ulic klasy L= 12,00, ulic klasy D =10,00 m. 53 2.4. Ograniczanie uci liwo ci komunikacji dla otoczenia A/ Ograniczanie negatywnego wpływu transportu na rodowisko naturalne i warunki ycia mieszka ców: • zabezpieczenie obiektów mieszkalnych i u yteczno ci publicznej przed oddziaływaniem komunikacji poprzez pasy zieleni, ekrany akustyczne, itp. • działania na rzecz zaostrzenia wymogów dot. stanu technicznego pojazdów, • kontrola ruchu pojazdów o ponadnormatywnym nacisku na o , • promocja ruchu rowerowego i pieszego, • wyprowadzenie intensywnego ruchu poza tereny cisłej zabudowy poprzez realizacje obwodnic, • przestrzeganie odległo ci zabudowy od dróg, szczególnie na terenach przeznaczanych do zabudowy. B/ Podniesienie bezpiecze stwa ruchu i mieszka ców: • wprowadzenie stref ruchu uspokojonego w obszarach zabudowy mieszkaniowej, • intensyfikacja działa policji na rzecz porz dku i bezpiecze stwa ruchu na drogach, • realizacja cie ek rowerowych turystycznych i komunikacyjnych (po dana lokalizacja poza koron drogi, a co najmniej poza jezdni ) • wyznaczenie bezpiecznych przej przez jezdni , • realizacja wydzielonych miejsc postojowych dla samochodów, • uwzgl dnienie potrzeb osób niepełnosprawnych i stosowanie odpowiednich przepisów w tym zakresie, • budowa chodników w wszystkich miejscowo ciach oraz ochrona i podnoszenie stanu technicznego • oddzielanie w miar mo liwo ci chodników od jezdni pasami zieleni. 2.5. Komunikacja zbiorowa Nale y d y do utrzymania istniej cej komunikacji autobusowej. W miar modernizacji dróg powiatowych i gminnych oraz realizacji nowych poł cze drogowych, nale y czyni starania o rozszerzenie linii PKS. • Nale y d y do utrzymania linii kolejowej nr 362 Kobylin – Jutrosin. Konieczne starania w celu reaktywowania całej linii kolejowej. • Wszelkie roboty ziemne oraz budynki i budowle na terenach s siaduj cych z PKP, mog by wykonywane w odległo ci nie mniejszej ni 20,00 m od granicy obszaru kolejowego (Rozporz dzenie Ministra Transportu i 54 Gospodarki Morskiej z dnia 05.05.1999 r. – Dz. U. Nr 47, poz. 476 z dnia 27.05.1999 r.) • Nale y d y do rozszerzania linii autobusowych na wschodni cz gminy, w miar poprawy stanu dróg na tym obszarze. 2.6. Priorytety. Proponuje si przyj cie jako priorytetowych nast puj cych zada : • zahamowanie degradacji całej istniej cej infrastruktury drogowej poprzez: odnow „starych” nawierzchni masami bitumicznymi, • stworzenie funkcjonalnych ci gów „głównych” dróg powiatowych o podwy szonym i ujednoliconym standardzie • likwidacja nawierzchni gruntowych • modernizacja dróg o bardzo zani onych parametrach w kolejno ci zale nej od aktualnego znaczenia drogi • realizacja chodników i cie ek rowerowych VI. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 1. Zaopatrzenie w wod Gmina Jutrosin posiada rozwini ty i w przewa aj cej cz ci prawidłowo funkcjonuj cy system zaopatrzenia w wod . Sie wodoci gowa funkcjonuj ca w gminie, charakteryzuje si zró nicowanym stanem technicznym. Polityka władz gminy w dziedzinie zaopatrzenia mieszka ców w wod powinna prowadzi do : 1. Utrzymania w pełnym zakresie prawidłowo ci działania komunalnego systemu zaopatrzenia w wod pitn . 2. Dalszej poprawy jako ci wody dostarczanej mieszka com gminy. 3. Ograniczenia kosztów produkcji i dostawy wody pitnej. 4. Zapewnienia rezerw wody dla potrzeb potencjalnych inwestycji produkcyjnych na terenie gminy. W celu efektywnej a jednocze nie zgodnej z mo liwo ciami bud etowymi gminy realizacji powy szych zada , proponuje si przyj cie nast puj cej hierarchii i kolejno ci działa : 1. Wymiana przesyłowych sieci wodoci gowych znajduj cych si w niezadowalaj cym stanie technicznym – wskazanym przez Mi dzygminny 55 Zakład Wodoci gów. 2. Wyznaczenie stref ochronnych po rednich dla uj wody i prawidłowe ich zagospodarowanie. 3. Tworzenie systemu wodoci gowego – pier cieniowego poprzez realizacj poł cze pomi dzy poszczególnymi miejscowo ciami: Realizacja ww. inwestycji pozwoli na : - popraw jako ci zdrowotnej wody dostarczanej mieszka com gminy; - zmniejszenie kosztów produkcji i dostawy wody (ograniczenie strat wody); - wzrost atrakcyjno ci obszaru gminy dla potencjalnych inwestorów – mo liwo zapewnienia dostawy wody przy stosunkowo niskich nakładach inwestycyjnych; - u ci lenie zasi gu i rodzaju działa niezb dnych dla ochrony zasobów wody pitnej na terenie gminy; - ewentualn eliminacj istniej cych elementów zagospodarowania terenu zagra aj cych jako ci ujmowanej wody; - ustalenie odpowiednich warunków i ogranicze lokalizacji przyszłych inwestycji w granicach wyznaczonej strefy ochrony sanitarnej (bezpo redniej i po redniej).. Ochrona przed degradacj obszarów istniej cego uj cia wody i terenów potencjalnych zasobów wody jest niezb dnym warunkiem zapewnienia w okresie perspektywicznym zaopatrzenia mieszka ców w dobr jako ciowo wod pitn . Wpłynie równie na koszty uzdatniania wody poprzez eliminacj napływu zanieczyszcze wymagaj cych dodatkowego oczyszczania. Nale y przeprowadzi analiz potrzeb gmin o ciennych w zakresie zaopatrzenia w wod i organizacji ewentualnej sprzeda y nadwy ki wody. Sprzeda nadwy ki wody do gmin s siednich stanowi mo e dodatkowe ródło dochodów gminy. 2. Gospodarka ciekowa. Gospodarka ciekowa na terenie gminy wymaga uporz dkowania i przyj cia systemowych rozwi za . Polityka władz gminy w tej bran y powinna prowadzi do : 1. Uporz dkowania gospodarki ciekowej na terenie gminy poprzez dalsz budow systemów odprowadzania i oczyszczania cieków. 2. Tworzenie korzystnych warunków w zakresie odprowadzania i oczyszczania cieków dla potencjalnych inwestycji produkcyjnych na terenie gminy. 3. Tworzenie korzystnych warunków dla upowszechnienia na terenie gminy 56 alternatywnych sposobów utylizacji przydomowe oczyszczalnie cieków cieków – indywidualne i Porz dkowanie gospodarki ciekowej na terenie gminy b dzie procesem długotrwałym i kosztownym. Aby jego realizacja dostosowana była do mo liwo ci finansowych gminy w najbli szych latach przyj nale y: - rozbudow oczyszczalni cieków w Jutrosinie, - stopniowe przył czanie innych wsi do systemu Jutrosin zgodnie z mo liwymi warunkami technicznymi, - prowadzeniu akcji edukacyjno - informacyjnej zapoznaj cej mieszka ców gminy z mo liwo ciami zastosowania alternatywnych metod utylizacji cieków, - wprowadzeniu ułatwie dla inwestorów podejmuj cych realizacj indywidualnych oczyszczalni przydomowych (np. cz ciowe dofinansowanie inwestycji, zwolnienia z podatków lokalnych itp.). Propagowanie i pomoc w realizacji indywidualnych systemów oczyszczania cieków jest najta szym sposobem uporz dkowania gospodarki ciekowej na terenach wiejskich. W przypadku lu nej zabudowy wsi koszt budowy oczyszczalni przydomowych stanowi ok. 30 % kosztów realizacji systemu kanalizacji zbiorczej. Miejscowo ci w gminie Jutrosin pod wzgl dem mo liwo ci uregulowania gospodarki ciekowej mo na podzieli na dwie grupy: • jednostki osadnicze o korzystnych warunkach ekonomicznych i fizjograficznych do stosowania zbiorowych systemów odprowadzania i oczyszczania cieków: Jutrosin, Sielec Stary, Sielec Nowy, l skowo, Gr bkowo, Rogo ewo, Płaczkowo, Dubin, Szkaradowo, Domaradzice, Ostoje, Szymonki, Bartoszewice. • jednostki osadnicze w obr bie których korzystniej stosowa indywidualne systemy oczyszczania (oczyszczalnie wiejskie, osiedlowe, przydomowe): Zmysłowo, Nadstawem, Pawłowo, Piskornia, Jeziora, Katarzynowo, Janowo. 3. Gospodarka odpadami Gmina posiada prawidłowo funkcjonuj cy system zbiórki i wywozu odpadów. Polityka gminy w zakresie gospodarki odpadami prowadzi powinna do 1.Wprowadzenia na terenie wsi systemu segregacji odpadów. 3. Zapobieganiu powstawania i likwidacji nielegalnych wysypisk. 57 4. Elektroenergetyka Na terenie gminy istnieje rozbudowana sie energetyczna. Brak jest jednak rezerw mocy dla swobodnego rozwoju wi kszych podmiotów gospodarczych. Zapewniona jest natomiast dostawa energii dla potrzeb mieszka ców. Polityka gminy w zakresie elektroenergetyki ograniczy si wi c mo e do stara o utrzymanie prawidłowej wielko ci dostaw energii dla potrzeb socjalno-bytowych mieszka ców. Realizacja powy szego celu odbywa si mo e poprzez: 1. Zgłaszanie własnych potrzeb i wniosków do opracowywanych przez Enea S.A. „Programów reelektryfikacji” 2. Współuczestnictwo finansowe w pracach modernizacyjnych zasilania energetycznego poszczególnych jednostek osadniczych na terenie gminy 3. Stworzenie wielostronnego systemu zasilania, np. poprzez podł czenie do GPZ P powo Ponadto w celu zwi kszenia atrakcyjno ci inwestycyjnej gminy podj nale y działania zmierzaj ce do stworzenia rezerwy mocy głównie na obszarach potencjalnej aktywizacji gospodarczej. 5. Gazownictwo wane. Jednostki osadnicze na terenie gminy Jutrosin s stopniowo gazyfiko- Gmina posiada rezerwy zasilania w zakresie systemu gazowego, co jest korzystnym aspektem odno nie rozwoju perspektywicznego. Polityka w zakresie zaopatrzenia w energi gazow powinna prowadzi do modernizacji i rozbudowy sieci redniego ci nienia. Całkowite zwodoci gowanie gminy wraz z ze stopniowym uregulowaniem gospodarki ciekowej, oraz prawidłowe prowadzenie gospodarki odpadami s najwa niejszymi inwestycjami w zakresie infrastruktury technicznej na terenie gminy Jutrosin. 58 VII. GOSPODARKA TERENAMI 1. Tereny predysponowane do przeznaczenia pod zabudow zagrodow , mieszkaniow , usługowo-produkcyjn i turystyczno-wypoczynkow Wi kszo inwestycji budowlanych w gminie stanowi realizacja indywidualnego budownictwa zagrodowego i mieszkaniowego. Potrzeby społeczno ci lokalnej w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych realizowane s we własnym zakresie. Do kompetencji gminy nale y stworzenie warunków dla realizacji wszelkiego rodzaju budownictwa. W zwi zku z powy szym, na obszarze gminy wyznacza si obszary zwartej zabudowy wsi. W granicach zwartej zabudowy wsi znajduj si tereny: - ju zabudowane, - niezabudowane - wyznaczone w studium jako obszary rozwoju w dalszej perspektywie po spełnieniu okre lonych wymaga Granice zwartej zabudowy wsi wyznaczono z uwzgl dnieniem: - zasad ochrony rodowiska przyrodniczego i kulturowego, - uwarunkowa ograniczaj cych b d wykluczaj cych tereny z mo liwo ci ich zabudowy . Poza zwart zabudow wsi wyst puje zabudowa rozproszona w formie zabudowy kolonijnej. Nie ogranicza si realizacji zabudowy w tej formie; nie jest to jednak forma preferowana, z uwagi na zagro enie dewastacji krajobrazu, utrudnienia komunikacyjne poprzez budow kolejnych wjazdów na drogi poza obszarami okre lonymi jako tereny zabudowy oraz zwi kszonych kosztów budowy urz dze uzbrojenia in ynieryjnego. Obszary dla realizacji procesów urbanizacyjnych: Główne zało enie rozwoju przestrzennego gminy i poszczególnych miejscowo ci to stworzenie mo liwo ci poprawy warunków zamieszkania i pracy wszystkim mieszka com gminy. Dlatego w obr bie terenów wiejskich wyznaczono tereny rozwojowe oraz okre lono ich podstawowe funkcje i generalne zasady zagospodarowania. 59 Wyznaczono obszary w oparciu o kryteria funkcjonalne. Tereny zainwestowane o zró nicowanej zabudowie i dominuj cej funkcji mieszkaniowej lub zagrodowej okre lone jako tereny intensyfikacji i modernizacji zabudowy. • Tereny potencjalnej zabudowy, przydatne dla funkcji osadniczej, o dobrych warunkach gruntowych, poło one w zasi gu sieci uzbrojenia in ynieryjnego okre lone jako tereny rozwojowe. • Tereny o niejednorodnych cechach, znajduj ce si w obr bie stref ochronnych, poło one w obr bie ogranicze inwestycyjnych okre lone jako tereny do inwestowania na specjalnych warunkach. Pod zabudow dopuszcza si przeznaczenie gruntów rolnych poło onych w s siedztwie terenów ju zabudowanych, o których mowa wy ej, pod warunkiem stosowania nast puj cych zasad: • na terenach wiejskich w rejonie dominacji zabudowy zagrodowej – lokalizacja obiektów zagrodowych i ogrodniczych poło onych w bezpo rednim zasi gu uzbrojenia in ynieryjnego, pod warunkiem przestrzegania zasad ochrony rodowiska oraz ogranicze zwi zanych z liniami rozgraniczaj cymi dróg i ulic oraz nawi zania form budynków do architektury regionalnej; zalecana minimalna powierzchnia działki 3000m² • lokalizacja zespołu zabudowy mieszkalnej zaprojektowanej w jednym ci gu, poło onego w zasi gu uzbrojenia in ynieryjnego; zalecana powierzchnia działek minimum 800 m², z przestrzeganiem linii zabudowy w nawi zaniu do istniej cy budynków, Zagospodarowanie terenów nie spełniaj cych warunków okre lonych wy ej, a dopuszczonych do zainwestowania na specjalnych warunkach, wi e si z obowi zkiem sporz dzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w którym uwzgl dnione by musz wszystkie uwarunkowania okre lone w studium. Dopuszcza si ró norodno zabudowy i zagospodarowania tych terenów, z tym, e plan miejscowy musi okre li zasad s siedztwa poszczególnych funkcji, zasady uzbrojenia terenu, skomunikowania oraz kształtowania zabudowy. Na obszarach wsi nie wyznacza si obszarów do kompleksowych procesów rehabilitacji zasobów mieszkaniowych. Wskazane byłyby tak e działania w strefach ochrony konserwatorskiej, w obr bie historycznej zabudowy Dubina i Jutrosina. Na terenie gminy nie wyznacza si terenów handlowych o powierzchni sprzeda y powy ej 2000 m² 60 Strefy zorganizowanej działalno ci gospodarczej Wskazani w studium najbardziej korzystne tereny dla prowadzenia działalno ci inwestycyjnej o charakterze przemysłowym, magazynowo - składowym, logistycznym. Decyduj cymi kryteriami wyboru tych terenów były: dogodne poło enie w stosunku do głównego układu komunikacyjnego, oddalenie od zabudowy mieszkaniowej, łatwo wyposa enia w podstawowe media uzbrojenia in ynieryjnego, a ponadto poło enie w s siedztwie terenów o podobnych funkcjach. Najwi kszy kompleks takich terenów wyznaczono w Jutrosinie, Gr bkowie, oraz w północnej cz ci gminy w pobli u drogi krajowej nr 36. Obszary korzystne dla rozwoju funkcji turystycznych Obszary wskazane dla rozwoju funkcji rekreacyjnej wi si przede wszystkim z cechami rodowiska przyrodniczego. Dla wykorzystania rekreacyjnego wskazane s obszary le ne oraz tereny s siaduj ce z obiektami o walorach kulturowych b d urz dzeniami sportowymi. Atrakcyjno krajobrazowa oraz walory kulturowe stanowi powinny podstaw rozwoju turystyki weekendowej, np. zwi zanej z turystyk rowerow , konn , tak e w powi zaniu z gminami o ciennymi. Znaczne fragmenty gminy, w jej południowej cz ci, mog by wykorzystane dla realizacji ró norodnych form rekreacji. Wskazane jest opracowanie studium przyrodniczo-krajobrazowego tych obszarów, aby wyst puj ce tam walory krajobrazowe nie zostały zaburzone np. chaotyczn , nie wpasowan w przestrze zabudow . Polityka przestrzenna gminy 1) Zabudow mieszkaniow , usługow oraz zabudow zwi zan z drobn wytwórczo ci i przetwórstwem, a tak e z obsług turystyki i wypoczynku nale y lokalizowa przede wszystkim na niezabudowanych działkach w granicach zwartej zabudowy wsi. Przy przeznaczaniu gruntów pod zabudow zwi zan z produkcj i przetwórstwem, w decyzjach administracyjnych nale y ustala warunek, e ich uci liwo nie mo e wykracza poza granice działki inwestora. 2) Mo liwe jest etapowe zalesianie gleb niskich klas bonitacyjnych oraz okresowo zalewanych pod warunkiem przestrzegania obowi zujacych przepisów. 3) W granicach zwartej zabudowy wsi mo e by realizowana zabudowa letniskowa dla której wyznacza si równie tereny specjalne poza granicami zwartej zabudowy wsi. 61 4) Lokalizacja zabudowy letniskowej, poza wymienionymi wy ej terenami, mo liwa jest na glebach najni szych klasach bonitacyjnych. 5) W granicach zwartej zabudowy wsi mog by lokalizowane obiekty zwi zane z realizacj lokalnych celów publicznych (infrastruktura społeczna i techniczna). 6) Powi kszenie obszaru zwartej zabudowy wsi mo e nast pi przez zabudow działek s siednich pod warunkiem uwzgl dnienia bonitacji gleb przył czanego terenu. 7) Mo liwa realizacja na całym terenie gminy elektrowni wiatrowych. 8) Mo liwa budowa budownictwa społecznego – wielorodzinnego (budynki maksymalnie 3 kondygnacyjne) 9) Projektowanie i realizacja obiektów budowlanych podporz dkowana by musi nast puj cym preferencjom: - budynki mieszkalne parterowe z u ytkowym poddaszem, z wyj tkiem przypadków dostosowywania nowej zabudowy do zabudowy ju istniej cej; - budynki gospodarcze o wysoko ci do 4 m od poziomu terenu do okapu; - budynki produkcyjno-usługowe i u yteczno ci publicznej nie wi cej ni 5 m od poziomu terenu do okapu; - poziom podłogi parteru nie wy ej ni 1 m od poziomu terenu; - dachy symetryczne dwuspadowe lub czterospadowe o nachyleniu połaci 35o do 45o z mo liwo ci wprowadzania naczółków, wyposa one w szerokie okapy; - zakaz realizowania obiektów budowlanych z dachami pulpitowymi, kopertowymi, uskokowymi i asymetrycznymi oraz stosowania schodkowych zwie cze cian; - zaleca si stosowanie do prac elewacyjnych materiałów pochodzenia rodzimego (drewno, kamie ); - zachowanie istniej cej linii zabudowy przy zabudowie plombowej; - charakter i gabaryty zabudowy oraz pokry dachowych musz by zbli one do charakteru zabudowy i pokry w s siedztwie. 8) Ustala si orientacyjne wielko ci działek przeznaczonych pod zabudow zagrodow i jednorodzinn na terenie zwartej zabudowy wsi: - zabudowa zagrodowa - 3000 m2 przy szeroko ci frontu działki minimum 25 m. - zabudowa jednorodzinna - dla budynków wolnostoj cych od 800 do przy szeroko ci frontu około 20 m, - dla budynków bli niaczych 500 do 700 m2 przy szeroko ci frontu ka dej z nich około 16 m, 9) Ustala si zasad nie rozpraszania zabudowy przez lokalizacj nowej zabudowy kolonijnej, przez ograniczenie procesu urbanizacji liniowej. 10) Zwi kszenie atrakcyjno ci turystycznej gminy przez: - podnoszenie warto ci estetycznej krajobrazu; 62 - zwi kszanie stopnia czysto ci wód powierzchniowych; spi trzanie wód rzecznych – budowa zbiornika retencyjnego na Orli; zwi kszanie zalesienia terenów; budowa cie ek rowerowych oraz wyznaczenie szlaków turystyki wodnej; - stwarzanie warunków dla rozwoju procesów samooczyszczania rodowiska; - likwidowanie dzikich wysypisk mieci i innych ródeł zanieczyszcze powierzchni ziemi; - unikanie lokalizacji obiektów uci liwych i zagra aj cych rodowisku przyrodniczemu. 2. Obowi zki w zakresie sporz dzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Obowi zkiem sporz dzenia miejscowych planów zagospodarowania obejmuje si : - tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej, dla których zapisano obowi zek ochrony gleb z uwagi na wysokie klasy bonitacyjne i najwy sz przydatno dla zagospodarowania rolnego; - tereny w strefach ochrony konserwatorskiej ekspozycji i ochrony krajobrazu; - tereny lokalizacji zabudowy na specjalnych warunkach; - tereny projektowanych obej drogowych Ponadto uznaje si za po dane wykonanie nast puj cych opracowa specjalistycznych: - studium przyrodniczo-krajobrazowe południowej cz ci gminy - studium rozwoju funkcji rekreacyjno-sportowej gminy - studium rewitalizacji zespołów pałacowo-parkowych Opracowanie mpzp b dzie etapowane. 3. Obszary niezb dne do realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Do ponadlokalnych celów publicznych na obszarze gminy zaliczy nale y działania w nast puj cy dziedzinach: - drogi ponadlokalne – modernizacja i budowa drogi krajowej i sieci dróg gminnych - rozbudowa systemu gazowego, - modernizacja i budowa systemów telefonii komórkowej - budowa zbiornika retencyjnego na rzece Orli 63 VIII. GŁÓWNE CELE STRATEGICZNE. W studium okre lono zasadnicze kierunki rozwoju miasta i gminy Jutrosin. Dla osi gni cia zamierze konieczne jest przyj cie okre lonej strategii rozwoju. W odniesieniu do poszczególnych sfer zagadnie sprecyzowano nast puj ce cele i drogi ich realizacji. 1. rodowisko kulturowe. Cel główny – ochrona rodowiska kulturowego jako elementu dziedzictwa narodowego i to samo ci lokalnej. Strategia działania: - utrzymanie dotychczasowego charakteru terenów zainwestowanych gminy w obr bie obszarów chronionych - podporz dkowanie działa w obr bie stref konserwatorskich i obiektów obj tych ochron w formie wpisu do rejestru zabytków, wytycznym wła ciwych Słu b Ochrony Zabytków Polityka przestrzenna: - wspieranie działa rodkami z funduszy promocyjnych - ulgi dla inwestorów restauruj cych, odbudowuj cych i utrzymuj cych obiekty zabytkowe - promocja gminy jako obszaru zasobnego w obiekty i przestrzenne układy zabytkowe 2. rodowisko przyrodnicze. Cel główny – zapewnienie zrównowa onego rozwoju poprzez ochron i popraw stanu i funkcjonowania rodowiska przyrodniczego, oraz racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody sprzyjaj ce rozwojowi społeczno-gospodarczemu. Strategia działania: 64 - ochrona przyrody i krajobrazu zgodnie z obowi zuj cymi przepisami - zabezpieczenie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w odpowiedniej ilo ci i dobrej jako ci - eliminowanie czynników mog cych wpływa na pogorszenie stanu czysto ci powietrza atmosferycznego - ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej - przywrócenie pierwotnych walorów obszarom zdegradowanym - ochrona przed skutkami powodzi Polityka przestrzenna: - wspieranie inicjatyw zwi zanych a realizacj urz dze ograniczaj cych emisj pyłów i gazów do atmosfery, urz dze eliminuj cych zagro enia zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych - wprowadzenie preferencji dla działa zmierzaj cych wzbogaci przestrze zadrzewieniami i zakrzewieniami - ulgi dla rolników ograniczaj cych nawozy i rodki ochrony ro lin w obr bie stref ochrony uj wody - ograniczenie produkcji rolniczej do 300 DJP - promocja walorów przestrzennych i przyrodniczych gminy - opracowanie i wdro enie programu zrównowa onego rozwoju i ochrony rodowiska w gminie. 3. Rolnicza przestrze produkcyjna. Cel główny – ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej jako bazy produkcji zdrowej ywno ci. Polityka przestrzenna: - wspieranie inicjatyw zwi zanych z produkcj ekologicznej ywno ci odtwarzanie pasów zieleni ródpolnej i zbiorników małej retencji wyznaczeniu terenów pod zalesienia zgodnie z obowi zuj cymi przepisami eliminacja zabudowy w obszarach zwartych kompleksów gleb wysokich bonitacji 4. Rozwój społeczno-gospodarczy. Cel główny - poprawa standardu cywilizacyjnego społeczno ci lokalnej. Strategia działania: 65 - zapewnienie dogodnych warunków zamieszkania, zarówno poprzez modernizacj infrastruktury technicznej jak i udost pnienie terenów dla ró nych typów i standardów zabudowy, tak aby były dostosowane do potrzeb wszystkich grup społecznych - wyposa enie w podstawowe usługi zaspokajaj ce potrzeby lokalne oraz zapewnienie dost pno ci do usług w zakresie: szkolnictwa, opieki przedszkolnej, ochrony zdrowia, kultury, sportu i wypoczynku - tworzenie najlepszych warunków dla ró norodnych działalno ci pozwalaj cych na wzrost dochodów prowadz cych do bogacenia si mieszka ców - przeciwdziałanie bezrobociu Polityka przestrzenna: - wspieranie inicjatyw społecznych dotycz cych budowy infrastruktury technicznej i społecznej - zapewnienie w planach zagospodarowania przestrzennego terenów pod zabudow , modernizacj i rozwój działalno ci gospodarczej - organizacja robót publicznych 5. Komunikacja. Cel główny - stwarzanie warunków materialnych, prawnych i organizacyjnych dla realizacji systemu transportowego gminy zapewniaj cego efektywno i bezpiecze stwo poł cze w transporcie publicznym, oraz ograniczenie uci liwo ci komunikacji dla otoczenia. Strategia działania: - zahamowanie degradacji całej istniej cej infrastruktury drogowej - modernizacja układu komunikacyjnego, doprowadzenie do stanu zgodnego z normatywem technicznym dróg powiatowych i gminnych - utworzenie funkcjonalnych ci gów „głównych” dróg powiatowych dla obsługi planowanych obszarów gospodarczych oraz powi za zewn trznych gminy - wyprowadzenie ruchu drogowego poza teren cisłej zabudowy w miejscowo ciach - wytworzenie nowych poł cze drogowych wynikaj cych z planowanego rozwoju - likwidacja nawierzchni gruntowej w ci gu dróg powiatowych - systematyczne podnoszenie stanu dróg gminnych 66 - zabezpieczenie obiektów mieszkalnych i u yteczno ci publicznej przed oddziaływaniem transportu - wdro enie do realizacji cie ek rowerowych turystycznych i komunikacyjnych. Polityka przestrzenna: - zapewnienie rodków finansowych pozabud etowych dla modernizacji i przebudowy dróg - promocja komunikacji rowerowej i działa zmierzaj cych do budowy cie ek rowerowych 6. Infrastruktura techniczna. Cel główny - podniesienie jako ci ycia mieszka ców poprzez popraw wyposa enia miejscowo ci w obiekty i urz dzenia infrastruktury technicznej. Strategia działania: - zapewnienie pełnego zaopatrzenia w wod gospodarstw domowych i przedsi biorstw - dalsza budowa systemów odprowadzania cieków i ich oczyszczania - modernizacja systemu elektroenergetycznego gminy - realizacja sieci gazowej zaopatruj cej wszystkie miejscowo ci i zakłady przemysłowe - stworzenie sprawnego systemu gospodarki odpadami Polityka przestrzenna: - wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz budowy, rozbudowy i modernizacji i modernizacji sieci infrastruktury technicznej - uzyskanie rodków z funduszy celowych na działalno zwi zan z ochron rodowiska - wspieranie działa zwi zanych z segregacj i przetwórstwem odpadów. 7. Gospodarka terenami. Cel główny - utrzymanie ładu przestrzennego w procesie zabudowy i zagospodarowania terenu. Strategia działania: 67 - wyznaczenie i uzbrojenie obszarów dla realizacji procesów urbanistycznych - wyznaczenie stref zorganizowanej działalno ci gospodarczej - wyznaczenie obszarów korzystnych dla rozwoju funkcji turystycznych. Polityka przestrzenna: - zabezpieczenie rodków na realizacj uzbrojenia in ynieryjnego potencjalnych terenów nierolniczych i zorganizowanie działalno ci gospodarczej - wspieranie inicjatyw na rzecz rozwoju funkcji turystycznych - promocja działa ograniczaj cych degradacj przestrzeni 68