Zwierzęta - zagrożone gatunki
Transkrypt
Zwierzęta - zagrożone gatunki
Ara błękitna Kagu Takahe Syberyjski Żuraw Biały Kulik Eskimoski Pustułka maskareńska Pelikan kędzierzawy Kondor kalifornijski back Poziom zagrożenia: Endangered (EN) przypisuje się im bardzo wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości. Występowanie: Toca Velha i Serra Branca - w stanie Bahia w Brazylii Populacja: ok. 960 (rok 2008) Wygląd: Jest dość dużą papugą o charakterystycznym niebieskim ubarwieniu. Wymiary: do 86-90 cm. Działania dla zachowania gatunku: Z tych powodów programem pomocy i ochrony arę błekitną wspierają liczne organizacje, m.in: Fundação Biodiversitas, SAVE Brasil, Loro Parque Fundación, Parrots International oraz Fundacja Lymington, które są nadzorowane przez Brazylijski Instytut Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Energii Odnawialnej (IBAMA). Rezultatem działań wymienionych organizacji jest, np. powołanie w 1993 Stacji Biologicznej Canudos, która chroni skały piaskowca w rejonie występowania papug. back Gatunek ptaka zamieszkującego Nową Kaledonię, będącego jedynym przedstawicielem rodziny kagu (Rhynochetidae) z rzędu słonecznicowych (Eurypygiformes) Występowanie: Kagu występuje wyłącznie na wyspie Nowej Kaledonii. Jest ptakiem leśnym i prowadzi naziemny tryb życia. Cechy gatunku: Ubarwienie kagu jest koloru bladoszarego. Ptak ten ma ozdobny czub z tyłu głowy. Jest nieco większy od kury domowej i ma od niej dłuższe nogi. Średnie rozmiary: Osiąga rozmiar 55 centymetrów i może ważyć nawet kilogram. Pożywienie: Kagu odżywia się wyłącznie pokarmem zwierzęcym. Poluje na jaszczurki, owady, pająki, ślimaki a także stonogi, również te które ze względu na swoją toksyczną wydzielinę nie nadają się na pożywienie dla innych zwierząt. back Takahe jest największym przedstawicielem rodziny chruścielowatych (Rallidae). Gatunek skrajnie zagrożony wyginięciem - w 2006 r. żyło 313 osobników Występowanie: Park Narodowy Fiordland na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii Cechy gatunku: Jest to krępy ptak, ze zredukowanymi skrzydłami, silnymi nogami i masywnym dziobem. Dorosłe ptaki są zwykle purpurowo-niebieskie, z zielonkawym tułowiem i skrzydłami. Czerwono-różowy dziób i różowe nogi. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, samice są nieco mniejsze. Młode mają jasnobrązowe upierzenie. Średnie rozmiary: długość ciała - 52-63 cm, masa ciała- 2,3-2,7 kg Pożywienie: Żywi się różnego rodzaju pokarmem roślinnym, nasionami i łodygami roślin. Pisklęta karmi owadami. Ochrona: W ramach pomocy zagrożonego wyginięciem takahe prowadzone są różne programy ochrony, m.in. programy ograniczania liczebności drapieżników oraz programy sztucznej hodowli takahe, jednak działania te nie przynoszą spektakularnych efektów. back Jest to gatunek dużego ptaka z rodziny żurawi (Gruidae), gniazdującego w arktycznej części Rosji - w Jakucji i zachodniej Syberii. Wschodnie populacje zimują na rzece Jangcy oraz na jeziorze Poyang Hu w Chinach. Centralna populacja w Parku Narodowym Keoladeo w Indiach. Natomiast zachodnia populacja w Isfahanie oraz Fereidoonkenarze w Iranie. Wygląd zewnętrzny: Upierzenie śnieżno-białe poza czerwoną skórą na przedniej części głowy. Dziób czarny. Nogi, podobnie jak głowa barwy czerwonej, jednak nieco bardziej jasnej. Długie nogi i szyja zapewniają ptaku szerokie pole widzenia. Samiec jest nieco większy niż samica. Rozmiary: Długość - 140 cm. Waga: Ponad 10 kg Środowisko Zarówno podczas okresu zimowania, jak i gniazdowania zamieszkuje podmokłe tereny bagienne. Zasięg występowania Od Syberii oraz Jakucji aż po tereny Iranu, Indii oraz Chin. Pożywienie Głównie ryby, płazy, małe gryzonie, czasami także większe owady. back Jest to gatunek ptaka brodzącego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Występowanie Gniazduje na północy Kanady i na Alasce. Zimuje od pd. Brazylii do środ. Argentyny. Cechy gatunku Jest jednym z najrzadszych ptaków na świecie. Liczebność jego populacji prawdopodobnie nie przekracza 20 sztuk. Wymiary średnie Długość ciała ok. 29-34 cm. Długość skrzydła 17-19cm Biotop Na lęgowiska wybiera tundrę, w przelotach prerie i nadbrzeżne łąki a zimuje na pampie. Jaja Jaja są zielone z brązowymi plamami. Ochrona W Kanadzie i USA objęty całkowitą ochroną, która przypuszczalnie przyszła za późno. back Jest to gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny głuptaków (Sulidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Papasula. Cechy gatunku Podstawową barwą upierzenia jest barwa biała, górna strona skrzydeł i ogon są czarnobrązowe. Białe prążki na grzbiecie, które rozdzielają od siebie ciemne skrzydła, czarne kropkowania na tylnej części grzbietu. Dziob u samców różowoszary, u samic różowy z czarnym zakończeniem; stopy szare. Rozmiary: Długość ciała wynosi około 70 cm Występowanie Wyłącznie na Wyspie Bożego Narodzenia. Zachowanie Odbywa lęgi na drzewach. Rozmnażanie Jaja składa od kwietnia do lipca. Para odbywa lęgi tylko co dwa lata, występuje u nich długi cykl rozmnażania. Liczebność Populacja składa się z 2000–3000 par. Głuptak czarnoskrzydły jest najrzadziej występującym głuptakiem na świecie. Zagrożony wyginięciem. Gatunek średniego ptaka z rodziny sokołowatych (Falconidae). Występuje endemicznie na wyspie Mauritius w archipelagu Maskarenów. Charakterystyka: Trochę mniejsza od pustułki, nieznacznie większa od pustułeczki. Samce są nieco mniejsze od samic. Brzuch jasnokremowy w czarne, zwężające się ku dole plamki. Nogi żółte z czarnymi pazurami. Spód ogona jasnokremowy w czarne, poprzeczne pasy. Cały wierzch ciała w poprzeczne, grube, czarnobrązowe pasy. Jasne policzki i szary dziób z białą woskówką. Wymiary długość ciała: 26-30,5 cm długość skrzydła: ok. 45 cm waga: ok. 250 g Biotop: Lasy. Z powodu ich niszczenia gatunek jest zagrożony. Pożywienie: Gekony, ważki, cykady, świerszczowate i małe ptaki. Zachowanie: Żyją samotnie. 89% piskląt znajdowanych jest ponad 5km od gniazda, w którym się wykluły. Status zagrożenia i ochrona: W 1974 roku jej liczebność spadła do 4 osobników - była najrzadszym ptakiem świata. Został preprowadzany program rozmnażania jej w niewoli, obecnie populacja wynosi ponad 800 osobników. Jest to wystarczająca liczba, by uznać pustułkę maskareńską za uratowaną. Nadal jest najrzadszym sokołem na Ziemi. Gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny pelikanów (Pelecanidae). Występuje wyspowo, głównie w południowo-zachodniej Azji, poza tym w Europie: w deltach Wołgi i Dunaju, być może pojedyncze stanowiska są na Bałkanach. Cechy gatunku Upierzenie ciała białe z szaroniebieskim nalotem, srebrne pokrywy skrzydeł. Lotki pierwszorzędowe czarne, drugorzędowe szare. Linia upierzenia na czole prosta. Na głowie i szyi nastroszony czub. Dziób długi i potężny, żółty. W szacie godowej worek skórny pod żuchwą jest pomarańczowo-czerwony, w spoczynkowej – różowy. Nogi szaroniebieskie, żółta plama na piersi. Młode białe. Wymiary średnie: Długość ciała ok. 160–175 cm Rozpiętość skrzydeł 280–290 cm Masa ok. 11–15 kg Biotop: Rozlewiska, duże jeziora, delty rzek z dużą ilością wysepek lub szerokim pasem trzcin, rzadziej wybrzeża. Gniazdo: Gnieździ się kolonijnie. Gniazda blisko siebie. Gniazda buduje z trzcin i innych roślin, zazwyczaj na ziemi lub bardzo rzadko na drzewie. Pożywienie :Niemal wyłącznie ryby. Ochrona: Objęty ochroną gatunkową Czerwona księga VU, CITES 1A. back Gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny kondorowatych (Cathartidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Gymnogyps. Zamieszkuje góry północnej Kalifornii, a niegdyś całe Góry Skaliste. Cechy gatunku: Samiec większy od samicy. Upierzenie całego ciała czarne, jedynie pokrywy podskrzydłowe białe. Głowa i szyja nagie. Pokrywa je pomarańczowa skóra, na bokach szyi czerwona. Dziób żółty. Osobniki młodociane szarawe. Kondor kalifornijski jest tak ciężki, że aby wzbić się w powietrze potrzebuje sprzyjających warunków. Podczas deszczu i pogody bezwietrznej ptak ten nie lata. Często przesiaduje w stałych miejscach wypoczynkowych i zażywa kąpieli słonecznej z rozłożonymi skrzydłami. Wymiary średnie: Długość ciała ok. 100–125 cm Rozpiętość skrzydeł ok. 280–320 cm Masa ok. 8–14 kg Biotop: Góry. Gniazdo: W szczelinie skalnej lub dużej dziupli sekwoi. Pożywienie: Padlina dużych ssaków. Ochrona: Gatunek chroniony. Przez pewien okres wymarły na wolności (1987–1992), gdy schwytano pozostałe osiem osobników i dołączono je do żyjących w niewoli. Populacja liczyła wówczas 30 osobników, obecnie trwają próby reintrodukcji. Największym zagrożeniem są zatrucia. Obecnie żyją na świecie 332 kondory kalifornijskie, w tym 156 na wolności. Cui-ui Iglicznia Babka biała Pocierniec Dorsz Bałtycki back To duża ryba endemiczna dla Pyramid Lake a przed jego wysuszeniem w 20 wieku Winnemuca Lacke w północje Nevadzie. Żywi się głównie na zooplankton i ewentualnie na nanoplankton (jak glonów i okrzemki).Maksymalny rozmiar męskiego osobnika to około 53 cm (21 cali) i 1,6 kg ust 3,5 lb), natomiast osobniki żeńskie osiągają około 64 cm w 25 cali) i 2,7 kg (6 funtów).Żywotność cui-ui wynosi zwykle około czterdziestu lat, ale ryby nie osiągają dojrzałości płciowej co najmniej do wieku ośmiu lat. Cui-ui to nie tylko krytycznie zagrożony gatunen, ale jest również jednym z nielicznych żyjących członków tego rodzaju. back W 1993 roku w ogólnej populacji uzyskała milion, dzięki staraniom amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska w analizie Truckee powodów rzeki tarła i Nevada Departamentu Ochrony Środowiska i EPA w kontynuacji w sprawie środków ochronnych. Powodem dlaczego Cui-ui pozostaje krytycznie zagrożony jest najnowsza historia zmian rekrutacji, pokazującym, że w wielu latach 1970 i 1980 nie było praktycznie żadnej rekrutacji z powodu nieudanego tarła w niekorzystnej jakości wód i środowiska naturalnego przepływu wody w rzece Truckee . Perspektywy gatunku są bardziej pozytywne, ponieważ opublikowany plan naprawczy opiera się na lepszym zrozumieniu Pyramid Lake i jakości wód rzeki Truckee, ale potrzebne jest przyjęcie planu ochrony przez Kongres Stanów Zjednoczonych. back Zasięg występowania Występuje we wodach słodkich i słonawych basenu Morza Kaspijskiego, jest pospolitym gatunkiem w zlewisku Wołgi, introdukowany do Morza Aralskiego Wcześniej był opisany jako kaspijski podgatunek babki szczupłej, N. fluviatilis pallasi, obecnie jednak charakteryzuje się go jako oddzielny gatunek, specyficzny dla zlewiska Morza Kaspijskiego. Występowanie Głównie tropikalne wody oceaniczne, niektóre spotykane w wodach słonawych i słodkich. W Bałtyku występuje iglicznia (Syngnathus typhle) oraz wężynka (Nerophis ophidion). Systematyka Ponad 230 gatunków igliczniowatych zgrupowano w dwie podrodziny: Hippocampinae, z liczącym ponad 50 gatunków rodzajem oraz Hippocampus – koniki morskie back Ochrona: Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. back Zasięg występowania Występuje we wodach słodkich i słonawych basenu Morza Kaspijskiego, jest pospolitym gatunkiem w zlewisku Wołgi, introdukowany do Morza Aralskiego. Wcześniej był opisany jako kaspijski podgatunek babki szczupłej, N. fluviatilis pallasi, obecnie jednak charakteryzuje się go jako oddzielny gatunek, specyficzny dla zlewiska Morza Kaspijskiego. back Osiąga do 22 cm długości. Grzbiet i ogon zielonobrunatne, a boki złociste. Przed płetwą grzbietową ma od 13 do 16 nie połączonych ze sobą kolców. Tarło odbywa w maju i czerwcu. Samiec buduje gniazdo zawieszone wśród wodorostów na głębokości 30–90 cm. Po tarle samice giną, a samce opiekują się przez pewien czas ikrą i wylęgłym narybkiem. Jego pokarm stanowią skorupiaki i małe ryby. Siedliskiem jego są przybrzeżne strefy mórz na głębokości do 10 m zarośnięte wodorostami. Występuje wokół północnych wybrzeży Atlantyku wraz z przyległymi morzami od Zatoki Biskajskiej, całe Morze Bałtyckie, aż do Przylądka Północnego. back Ochrona: Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. back Ubarwienie dorsza uzależnione jest od podgatunków tej ryby oraz jej występowania, dla naszego bałtyckiego to: - grzbiet ciemny, od brązowego do zielonkawego lub szaro oliwkowego, boki nieco jaśniejsze, brzuch biały. Grzbiet, wierzch głowy i boki usiane są licznymi ciemnymi plamkami. Płetwy ciemne, szaro oliwkowe, czasami na płetwach grzbietowych pojawiają się ciemniejsze, skośne pasma. Tęczówka srebrzysta lub złotawa. Przeciętna długość ciała u dorsza żyjącego w Morzu Północnym wynosi 30-80 cm, a w Bałtyku 30-70 cm. Przeciętny ciężar to 0,8-3 kg, maksymalny może wynosić 40 kg. Największe osobniki dorsza atlantyckiego osiągają prawie 2 m długości. Odżywianie: Dorsz jest rybą drapieżną, żywi się głównie rybami z rodziny śledziowatych i babkowatych, makrelami, narybkiem ryb dorszowatych, skorupiakami. Powszechny jest kanibalizm, duże okazy potrafią odżywiać się młodymi swojego gatunku Rozmnażanie: Tarło dorsza w Bałtyku rozpoczyna się w marcu i trwa aż do sierpnia. Samica składa nawet pad 500 000 jaj na głębokich miejscach w morzu. W czasie rozwoju jaja dorsza unoszone są w toni wodnej. back Niedźwiedź Wielbłąd Panda Dwugarbny Wielka Nosorożec Pantera Wilk Szary Czarny Śnieżna Meksykański back Podgatunek niedźwiedzia brunatnego należącego do rodziny niedźwiedziowatych. Zamieszkuje Amerykę Północną w jej zachodniej części, występuje również w Górach Skalistych. Długość ciała dochodzi do ponad 3 m, masa do 700 kg. Ubarwienie sierści brązowe z szarym lub srebrzystym nalotem. Grizzly jest podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos). Wszystkożerny, odżywia się głównie pokarmem roślinnym, padliną, drobnymi zwierzętami, poluje także na większe ssaki, przy czym ofiarą jego pada również wyraźnie mniejszy baribal, zwany niedźwiedziem czarnym. Ponad 100 tysięcy niedźwiedzi grizzly przemierzało zachodnią część Ameryki Północnej, od ubogich terenów Arktyki po góry i wyżyny centralnego Meksyku i od Oceanu Spokojnego. Obecnie północnoamerykańskie niedźwiedzie grizzly spotkać można jedynie w Kolumbii Brytyjskiej, Jukonie, Terytoriach Północnozachodnich, Albercie i na Alasce. back duży ssak parzystokopytny, gatunek wielbłąda występujący zarówno w stanie dzikim (Camelus ferus) na stepach centralnej Azji (Mongolia i Chiny), jak również jako zwierzę hodowlane (Camelus bactrianus). Sądzi się, że baktriany zostały udomowione około 2500 r. p.n.e., prawdopodobnie w rejonie północnego Iranu lub południowo-wschodniego Turkmenistanu, co było niezależne od procesu udomowienia wielbłądów jednogarbnych - dromedarów. Baktrian różni się od dromedara nieco tęższą budową, mniejszymi rozmiarami (w tym - krótszymi nogami) i znacznie obfitszym owłosieniem. Zdecydowana większość z szacowanej na 1,4 miliona sztuk obecnej populacji baktrianów jest udomowiona; największa znana dzika populacja tych zwierząt żyjąca na pustyni Gobi - liczy około 1000 sztuk. Wielbłądy są silnymi zwierzętami przystosowanymi do życia na piaszczystym terenie: mają grubą skórę na kolanach i szerokie kopyta; ich nozdrza mogą się otwierać i zamykać, chroniąc przed wdychaniem piasku. Grube futro pozwala zwierzęciu zachować temperaturę ciała podczas zimnych pustynnych nocy oraz izoluje przed upałem za dnia. Baktriany znane są także ze względu na swą gospodarkę wodną: zwierzę może jednorazowo wypić nawet 120 litrów wody, by przez następnych kilka dni nie pić w ogóle. Baktriany mają około 2 metrów w kłębie (razem z garbami) i ważą nawet ponad 725 kg. Samce większe od samic. Są one roślinożerne, ich zasadnicza dieta składa się z traw, liści i zbóż. Wiele spośród udomowionych baktrianów jest żywionych przez ludzi. Baktriany hodowane są przede wszystkim dla mleka, jako siła pociągowa i jako wierzchowce. back Jedną z głównych przyczyn wymierania pandy wielkiej jest działalność człowieka. Już w starożytności ludzie uważali jej futro za bardzo cenne. Zwierzę to było zawsze rzadkie, futro więc posiadały tylko znamienite osoby. Współcześnie ludzie niszczą naturalne środowisko pandy wycinając lasy pod pola uprawne, co zaburza przemieszczanie się i rozmnażanie zwierząt. Duży problem we współczesnym świecie stanowi także kłusownictwo. Kolejną przyczyną zanikania pandy wielkiej jest masowe obumieranie bambusów na rozległych przestrzeniach. Bambusy bowiem mają to do siebie, że ich kwitnięcie poprzedza obumieranie pędów. Sytuacja taka następuje około 40 lat. Takie regularne obumieranie pędów bambusa jest problemem dopiero od czasu ograniczenia i rozdrobnienia siedlisk pand. Dawniej bowiem wystarczyło, aby zwierzęta przeniosły się do innej doliny aby znaleźć inny gatunek bambusa, lub ten, który wyginął w . poprzednim siedlisku, a w nowym rośnie w młodszym stadium Na świecie jest coraz mniej pand także z powodu ich trudności w reprodukcji. Samica pandy bowiem może urodzić nawet do trzech młodych, lecz zwykle przeżywa tylko jedno. Następne młode rodzą się natomiast po dwóch latach. Tak długi okres przejściowy powoduje, iż więcej pand umiera niż się rodzi. back określany także mianem nosorożca zwyczajnego to również gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem. Wspomnieć tylko należy, iż przed trzema laty zachodnioafrykański podgatunek tego zwierzęcia uzyskał status wymarłego (łącznie wyszczególnia się sześć podgatunków). O ile na początku minionego stulecia nosorożców czarnych było prawie sto tysięcy, o tyle stan na dzień dzisiejszy oscyluje w okolicach trzech. Do wyniszczenia w tak drastyczny sposób populacji przyczynił się człowiek. Na nosorożce te bowiem polowano od zawsze ze względu na ich rogi (mają je zarówno samce, jak i samice) – znakomicie się one nadawały do wytwarzania broni, a ponadto medycyna Wschodu stosuje go w wersji sproszkowanej jako rewelacyjny lek na wiele schorzeń, przypisując mu jednocześnie właściwości wpływające na zwiększenie libido. W warunkach naturalnych nosorożce spotkać można we wschodniej oraz w centralnej części kontynentu afrykańskiego w niektórych państwach – na przykład w Kenii oraz Republice Południowej Afryki. back Na wolności żyje tylko 4 500-7 000 irbisów, w ogrodach zoologicznych 200. Główne zagrożenia stanowi rozproszenie populacji (utrudnia to zmienność genetyczną), lokalny handel futrami tych zwierząt oraz wykorzystywanie ich kości w chińskiej medycynie. Gatunek znajduje się na liście IUCN. Chroni go też CITES. back Podgatunek wilka szarego. Występuje w Ameryce Środkowej, krytycznie zagrożony, w 1990 reintroduktowny na południe Ameryki Północnej i do Meksyku, gdzie wyginął na wolności. Najmniejszy z amerykańskich wilków, waży ok. 30–55 kg. Barwa sierści zmienna, od czerwonawej po szarą, z czarną kryzą wzdłuż grzbietu i z dłuższymi włosami na karku. Dieta urozmaicona, od królików, poprzez gryzonie, muflony, aż do jeleniowatych. Wymieranie wilka szarego związane jest z rozwojem siedlisk ludzkich, co doprowadza do znacznego ograniczania wilczego środowiska. Wilk do przeżycia potrzebuje rozległego terenu – od 100 do 1000 km², zależnie od ilości pożywienia. Tak komfortowe warunki może dzisiaj mieć tylko na obszarze północnym, niezamieszkanym przez ludzi lub na słabo zaludnionych terenach azjatyckich. Żółw skórzasty Żółw błotny Jaszczurki (jaszczurka murowa, padalec zwyczajny) Węże (wąż eskulapa, gniewosz plamisty, żmija zygzakowata) Aligator missisipijski Krokodyl Amerykański Waran z Komode back Żółw skórzasty jest najrzadszym spośród wszystkich żółwi morskich, największym gatunkiem żółwia na świecie a także jednym z najokazalszych, obok olbrzymich krokodyli, współcześnie żyjących gadów. Może osiągnąć długość 3 metrów i masę 800kg. W przeciwieństwie do innych żółwi morskich, które mają twardą, mocną skorupę, żółw skórzasty ma pancerz składający się z setek nieregularnych płytek kostnych, które pokryte są skórą. Nie wytwarza on tarcz rogowych, toteż cała powierzchnia ciała a także jego pancerz kostny, pokrywa gruba, gładka skóra. W Unii Europejskiej wpisany jest do Załącznika IV Dyrektywy Siedliskowej, co zobowiązuje wszystkie państwa Unii do zapewnienia mu systemu ścisłej ochrony Żółw błotny jest to jedyny gatunek żółwia żyjący na wolności na terenie Polski. Jest to gatunek bardzo rzadki, objęty ścisłą ochroną, ponieważ grozi mu wymarcie. Może żyć nawet ponad 120 lat. Wielkość jego pancerza dochodzi do 20 cm. Żółwia błotnego można pomylić z innymi gatunkami żółwi, które zbiegły z hodowli; może tak się zdarzyć zwłaszcza w pobliżu dużych miast. Samice dojrzałość osiągają dopiero w wieku około 10 lat, wówczas składają około 15 jaj do wykopanych w pobliżu wody jam. Żółw skórzasty Żółw błotny back Jaszczurka murowa Padalec zwyczajny Jaszczurka murowa, murówka zwyczajna (Podarcis muralis) – gad z rodziny jaszczurek właściwych. Długość ciała osiąga do 22,5 cm. Jest Smukła, ma długi, ostro zakończony ogon, małą głowę, podstawową barwę ciała brązową lub szarą, bardzo zmienną. Występuje W najcieplejszych rejonach południowej części Europy Środkowej. Zamieszkuje tereny kamieniste. Kamieniste nieużytki, winnice, widne lasy; w południowej Europie spotykana także na murach budynków. Jest owadożerna, żywi się owadami, pająkami, stonogami. Murówka zwyczajna jest jedną z najbardziej ciepłolubnych, a zarazem najsilniej zagrożonych wyginięciem środkowoeuropejskich jaszczurek. Często dochodzą doniesienia o spotkaniu jej w Polsce. Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) – gatunek jaszczurki z rodziny padalcowatych. Występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie. Jest niejadowity i nie stanowi żadnego zagrożenia dla człowieka. Maksymalna długość ciała tej jaszczurki wynosi 40–50 cm. Ponad połowę jej długości stanowi ogon. Masa ciała dojrzałego płciowo osobnika wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu gramów. Padalec nie jest najszybszym zwierzęciem, więc pożywia się tym, co zdoła dogonić. Jego łupem padają ślimaki, stawonogi i ich larwy oraz inne małe bezkręgowce. Czynnikiem, ograniczającym ich populację, jest znikanie ich siedlisk. back Wąż eskulapa- Największy wąż żyjący w Polsce i Europie Środkowej. Długość jego ciała może przekraczać 2 m. Odżywia się myszami, małymi ssakami, jaszczurkami, jajami, pisklętami, małymi ptakami oraz małymi wężami. Czasem zjada też młode bezkręgowce. Nie jest jadowity. Polując na zdobycz chwyta ją pyskiem i owijając ciałem dusi a następnie połyka. Gatunek w Polsce pod ochroną. Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Wąż eskulapa Żmija zygzakowata- gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Spotykana na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, polanach leśnych. Lubi siedliska o chłodnym mikroklimacie. Głównym pokarmem żmij są małe ssaki owadożerne (ryjówki, krety) oraz gryzonie. Chętnie przebywa pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew. Najczęściej ucieka przed napastnikiem, atakuje w sytuacji, gdy jest osaczona. Najpierw jednak zazwyczaj głośno syczy, stosunkowo rzadko kąsa. Żmija zygzakowata podlega ochronie prawnej. Gniewosz plamisty- Powszechnie spotykany w wielu miejscach Europy i zachodniej Azji. Nieszkodliwy dla ludzi, choć często mylony ze żmiją zygzakowatą. W Polsce gatunek pod ochroną Występuje w miejscach suchych i silnie nasłonecznionych, na terenach kamienistych, w zaroślach i trawach. Jest rzadkim gatunkiem. Odżywia się prawie wyłącznie jaszczurkami w tym także padalcami, niekiedy osobnikami tego samego gatunku. Gatunek pod ochroną. Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią zagrożenia VU–gatunek wysokiego ryzyka, narażony na wyginięcie. Żmija zygzakowata Gniewosz plamisty back Aligator missisipijski- Obecnie jest wytępiony w wielu miejscach całkowicie. Występuje nielicznie na terenach Północnej Karoliny i Południowego cypla Florydy. Ich skóry stanowią cenny surowiec do wyrobów galanteryjnych. Aligatory missisipijskie żyją około 50 lat. W naturalnych warunkach zwierzę to odżywia się krabami, owadami, żabami, szczurami. Nie biegają szybko na powierzchni, lecz w wodzie poruszają się błyskawicznie. Aligator ten jest już dojrzały płciowo w wieku 6 lat. Aligatory missisipijskie bardzo przywiązują się do swojego terytorium. back Krokodyl Amerykański- Jest to gatunek gada z rodziny krokodylowatych. Długość przeciętna tego krokodyla – 3,5 m. Krokodyle amerykańskie spotykane są zarówno w wodzie słodkiej jak i słonej, ale zazwyczaj można je spotkać przy ujściach rzek i w słonych lagunach wśród roślinności mangrowe. Występowania tego gada: Południowa Floryda i Wielkie Antyle, Ameryka Środkowa i północna Ameryka Południowa. Żywi się głównie rybami, a poza tym zjada ptaki, małe ssaki, kraby i żółwie. Swoje ofiary atakuje i zjada pod wodą. Obecnie żyją tylko 23 gatunki krokodyli. Wszystkie krokodyle są jajorodne. Samice są bardzo opiekuńcze, a samce bywają kanibalami (zjadają swoje młode). Krokodyle te mają wydłużone ciało z krótkimi, silnymi kończynami, bocznie spłaszczony ogon i masywną czaszkę z silnie umięśnionymi szczękami. Są zwierzętami wodnymi, ale jaja składają na lądzie. Krokodyl Amerykański jest to największy gatunek z rodziny krokodylowatych. back Waran z Komodo– gatunek gada z rodziny waranów nazywany smokiem z Komodo. To największa współcześnie żyjąca jaszczurka. Odkryta w 1910 r. Aby ją chronić założono w 1980 r. Park Narodowy Komodo. Głowa duża i szeroka, szyja gruba i masywna, baryłkowaty tułów, ogon gruby u nasady, a w dalszej części bocznie spłaszczony, równy połowie długości ciała. Szeroka szczęka uzbrojona w 60 zębów. Ciało pokryte ziarnistymi łuskami. Grzbiet ciemnobrązowy, pokryty czarnymi plamkami. Jego pokarm to większe kręgowce, głównie ptaki i ssaki odnotowano także kilka śmiertelnych ataków na ludzi, warany są także kanibalami. Warany z Komodo nie mają wrogów naturalnych w ogniwie pokarmowym, jedynym zagrożeniem dla młodych waranów są dorosłe osobniki. Występuje na na należących do Indonezji wyspach Archipelagu Sundajskiego. Osiąga do 3,5 m długości ciała i ciężar 180 kg. Samice są mniejsze. Aktywny w dzień, prowadzi naziemny tryb życia. back Podstawowym kryterium wprowadzenia gatunku na listę zwierząt chronionych jest stopień zagrożenia. To zagrożenie ocenia się biorąc pod uwagę przede wszystkim wielkość populacji, wielkość zajmowanego przez populację areału, zdolność odradzania się populacji, stan podstawowych siedlisk oraz tempo zmian populacyjnych i środowiskowych. Kryteria te uwzględnione zostały w czerwonych księgach. Ustawodawstwo bierze jednak pod uwagę również inne motywy przemawiające za ochroną gatunków, takie jak: biocenotyczne, gospodarcze, naukowe, edukacyjne, etyczne, estetyczne, historyczne i kulturowe. Tym samym chroni się nie tylko wielkie rzadkości i gatunki ginące, ale w dużej mierze również gatunki pospolite, jeszcze względnie bezpieczne. Prawodawca bierze pod uwagę szerokie spektrum motywacyjne, m.in. rolę gatunków w funkcjonowaniu i utrzymaniu stabilności biocenoz korzyści dla gospodarki rolnej i leśnej Wśród nich jest grupa gatunków, których ochrona jest trudna do konsekwentnego zrealizowania, w praktyce staje się do pewnego stopnia fikcyjna. Uznano jednak, że samo przyznanie zwierzęciu czy grupie zwierząt prawnego statusu ochronnego stawia je w pozycji wyróżnionej, uczulającej społeczeństwo na ich ostrożne traktowanie. Ochrona gatunkowa ma z założenia oddziaływać na świadomość społeczną i mobilizować społeczeństwo do działań zapobiegawczych gdy wybranym przedstawicielom naszej fauny grozi niebezpieczeństwo zagłady. back Cała prezentacja jest w całości zrobiona przez uczniów klasy II B (rocznik 1994) II Liceum Ogólnokształcącego w Zabrzu i wszelkiego rodzaju prawa autorskie są zastrzeżone ! back