Gęś krótkodzioba

FUUNNDDAACCJJAA NNAA RRZZEECCZZ ENNEERRGGEETTYYKKII ZRRÓÓW
WN
NO
OW
WAAŻŻO
ON
NEEJJ
Warszawa, 9 sierpnia 2010 r.
„Effects of wind turbines and other physical elements on field utilization by pink-footed geese:
A landscape perspective” jest to dokument sporządzony w 2000 r. przez Jesper’a Kyed Larsen’a i Jesper’a
Madsen’a z duńskiego Departamentu Ekologii Strefy Przybrzeżnej, Narodowego Środowiskowego Instytutu
Badawczego (National Environmental Research Institute, Department of Coastal Zone Ecology). Traktuje on
o tym, jak różne czynniki, w tym turbiny wiatrowe, wpływają na wykorzystanie pól przez gęś krótkodziobą.
Autorzy niniejszego dokumentu badania przeprowadzili na terenach wiejskich Danii, gdzie wspomniany gatunek
zimuje, żywiąc się zbożami i pokarmem z pastwisk. Poza turbinami, takie lokalizacje obfitują w inne obiekty,
które mogą zakłócać bytowanie gęsi, np. linie wysokiego napięcia, wiatrochrony, drogi i osiedla ludzkie. Larsen
i Madsen ustalili tzw. dystans unikania (czyli odległość, na którą zwierzęta podchodzą do danego obiektu) dla
turbin ustawionych w linii – ok. 100m, a dla turbin ustawionych w grupę – ok. 200m. Okazało się, że gęsi nie
wchodziły pomiędzy turbiny ustawione w grupę. W skali całego obszaru, skumulowany wpływ wszystkich
czynników, poza turbinami, powodował utratę przez gęsi 68% obszaru pól. Natomiast elektrownie wiatrowe
powodowały dodatkową utratę obszaru pól na poziomie 4%. Jednakże, z reszty obszaru dostępnego gęsiom
krótkodziobym, turbiny powodowały utratę 13% tego obszaru. Statystycznie rzecz ujmując, ilość utraconej
powierzchni przypadająca na jedną turbinę była większa w przypadku turbin ustawionych w dużą grupę, niż
w przypadku turbin ustawionych w małą grupę lub szeregowo. Wynika to głównie z tego, że turbiny skupione
w małych grupach i ułożone w linie położone są blisko dróg lub innych obiektów z własnymi „strefami unikania”,
a duże grupy elektrowni wiatrowych wznosi się na otwartych przestrzeniach. Autorzy zaznaczają jednak, iż przy
wyliczaniu „stref unikania” w wyniku obecności na obszarze wspomnianych czynników, nie brali pod uwagę
możliwości współgrania ze sobą (nakładania się) ich efektów, stąd ich wyliczenia mogą mieć charakter
minimalnych.
Badania Madsen’a i Larsen’a pokazują, że elektrownie wiatrowe powodują niewielkie ograniczenia (do 200m)
środowisk bytowania gęsi krótkodziobych, które uważa się za gatunek bardzo wrażliwy na tego typu wpływy.
Dla większych obszarów jednakże, trzeba te wyniki zweryfikować, ponieważ zależą one od rozmiaru
konkretnego obszaru żerowania, poza tym trzeba sprawdzać, czy w wyniku obecności farm wiatrowych nie
zachodzi fragmentacja środowisk tych zwierząt. Inni naukowcy podnosili też dodatkowe ewentualne zagrożenia
dla tych ptaków, to jest: w wyniku kolizji z elektrownią wiatrową (e.g., Winkelman 1989) lub efektu bariery
(Dirksen et al. 1998), złożonej z długiej linii turbin – ich wnioski również należy brać pod uwagę przy
planowaniu projektów farm wiatrowych. Konieczne tu jest, zdaniem autorów, bardzo odpowiedzialne
ekologicznie podejście do sprawy, czyli dążenie do zmitygowania wszystkich wymienionych w tym raporcie
negatywnych efektów.
Opracowanie:
Hubert Glina, FNEZ, 2010
Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej
Siedziba biura: Al. Wilanowska 208/4, 02-765 Warszawa, t./f. +48 22 412 24 92, e: [email protected], www.fnez.pl
REGON:141849565, NIP: 9512283945, KRS: 0000318783, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy KRS
Numer konta: 93 1030 0019 0109 8530 0023 7554