KOLOR nr 10 2015.cdr
Transkrypt
KOLOR nr 10 2015.cdr
IEMIA Z ROPCZYCKA ISSN 1508-4604 GAZETA POWIATOWA NR 10 (288) PAŹDZIERNIK 2015 CENA 2,50 ZŁ (w tym 5% VAT) MIESIĘCZNIK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ ZIEMI ROPCZYCKIEJ IWIERZYCE l OSTRÓW l ROPCZYCE l SĘDZISZÓW MŁP. l WIELOPOLE SKRZ. W numerze m.in.: l Narodowe czytanie „Lalki” Bolesława Prusa l „Z folklorem na co dzień” w Domu Kultury w Niedźwiadzie l 50 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Okoninie l Powiatowy Jarmark Produktu Lokalnego i Tradycyjnego w Sędziszowie Młp. NAWSIE SPIS TREŚCI WIEŚCI Z MAGISTRATU ...........................................................................4-5 OBRADOWAŁA RADA MIEJSKA ................................................................6 • XIV sesja ........................................................................................................6 SPOŁECZEŃSTWO I GOSPODARKA ....................................................7-13 • List otwarty Klubu Ludowo-Samorządowego • Zdzisław Gawlik • Budowa bloku mieszkalnego przy ul. Mehoffera • Obiecuję nie obiecywać rzeczy niemożliwych • Jubileusz 50-lecia OSP w Okoninie • Wybory ławników • Rzemiosło i tradycyjne jadło na jarmarku • Z życia Środowiskowego Domu Samopomocy w Ropczycach Dzień patrona w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu 17 września 2015 roku po raz trzeci w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu odbyły się uroczystości Dnia Patrona. Rozpoczęła je msza święta odprawiona w kościele p.w. św. Andrzeja Boboli w Nawisu, której przewodniczył biskup Kazimierz Górny. Ciąg dalszy na str. 27 MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH ...................................................................................14-16 • Biblioteka poleca • Spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Książki • Zakup nowości książkowych • Narodowe czytanie • Wystawa „Horrory ziemniaka” • Ogólnopolski dzień głośnego czytania • Ropczyckie ślady Wilhelma Macha CENTRUM KULTURY IM. JÓZEFA MEHOFFERA W ROPCZYCACH ....17 • Międzyszkolny konkurs „Mówię gwarą” • Z folklorem na co dzień • Wystawa w BWA w Rzeszowie Z PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ GMINY ROPCZYCE .................................18-21 • Otwarcie placu zabaw • Wspomnienie z pikniku • Dzień patrona Szkoły Podstawowej w Niedźwiadzie Górnej • Narodowe czytanie „Lalki” w Lubzinie • III ropczycki happening • Obudź się! Możesz więcej • Efekt dobrej współpracy • Dzień patrona Szkoły Podstawowej w Niedźwiadzie Górnej • Narodowe czytanie „Lalki” w Lubzinie LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ROPCZYCACH .......................21, 24 • Pierwsze miejsce w powiecie dla ropczyckiego Liceum • Z ropczyckiego ogólniaka na Warszawski Uniwersytet Medyczny • Stypendia i nagrody dla uczniów LO w Ropczycach ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. KS. DR JANA ZWIERZA W ROPCZYCACH .....25-26 • Nasze zdrowie w naszych rękach • Czcimy pamięć patrona • Krew ratuje życie • Wzięli sprawy w swoje ręce • Europejski dzień języków • Narodowe czytanie WIADOMOŚCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE .....................27-28 • Dzień Patrona w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu • Moc uwielbienia • Lekkoatletyczne igrzyska TO I OWO ..................................................................................................29-35 • Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa. Zespoły bólów, które przypominają się po latach • Co robić, aby mieć mocne kości? • Relaksująca kąpiel idealna na chłodne wieczory • Coś na jesienną chandrę • Mamy perłę • Produkty zbożowe podstawą diety Złożenie kwiatów przy tablicy pamiątkowej poświeconej Sybirakom przy kościele w Nawsiu. ROPCZYCE Zakup dworca PKS 29 września br. Burmistrz Ropczyc Bolesław Bujak sfinalizował kilkumiesięczne negocjacje z zarządem firmy Arriva, dotyczące zakupu dworca PKS wraz z przylegającym terenem o powierzchni 1.43 ha. Szczegóły na str. 4 Fot. Wiesław Maziarz PTTK ROPCZYCE ....................................................................................36-37 • Dzień w Kozłówce • Skarby przyrody • Pożegnanie lata • Wycieczka w deszczu WIADOMOŚCI SPORTOWE .................................................................38-41 • Turnieje ORLIKA o puchar premiera RP • Turniej kadetów o puchar Burmistrza Ropczyc • Grand Prix młodzików i kadetów • Indywidualne mistrzostwa SZS w lekkiej atletyce IEMIA Z ROPCZYCKA GAZETA POWIATOWA Teren, na którym znajduje się dworzec PKS wymaga głębokiej rewitalizacji Wydawca: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ropczyckiej w Ropczycach. Nakład: 1200 egz. Zespół redakcyjny: Teresa Kiepiel – red. nacz., Elżbieta Kosydar, Agnieszka Szela, Edyta Pazdan, Piotr Skałuba, Jolanta Kaszowska, Marcin Świerad – red. Wielopole Skrz. Współpracują: Katarzyna Sikora, Maria Wójcik, Barbara Traciak (Sędziszów Młp.). Adres redakcji: ul. Bursztyna 1, 39-100 Ropczyce. Dyżury redakcyjne: czwartek w godz. 10.00-12.00 w Centrum Kultury tel. 17 22-18-228. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadsyłanych tekstów. Za treść poszczególnych artykułów odpowiadają ich autorzy. Druk: Drukarnia „Duet”, tel. 17 87-11-281. Reklamy prosimy przesyłać na e-mail: [email protected], [email protected] www.gazeta-ziemiaropczycka.pl Miesięcznik Powiatowy „Ziemia Ropczycka” jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Prasy Lokalnej ROPCZYCE Fot. Piotr Skałuba Wizyta gości ze Słowacji 27 września 2015 roku burmistrzowie: Ropczyc - Bolesław Bujak i Stropkowa - Ondrej Brendza (Słowacja) podpisali porozumienie o transgranicznej współpracy pomiędzy oboma miastami. Partnerstwo między miastami z różnych krajów to idea mająca na celu wspólny rozwój obu miejscowości w różnych dziedzinach, m.in. w gospodarce, kulturze oraz sporcie. Szczegóły na str. 4 Umowę o wzajemnej współpracy między miastami podpisali burmistrzowie Ropczyc i Stropkova: Bolesław Bujak i Ondrej Brendza SĘDZISZÓW MŁP. Koncert jubileuszowy ZPiT „Rochy” 26 września br. odbył się uroczysty koncert jubileuszowy z okazji 25-lecia pracy artystycznej Zespołu Pieśni i Tańca „Rochy”. Było to niezwykle widowiskowe i emocjonalne wydarzenie dla wszystkich, którzy licznie przybyli do MiejskoGminnego Ośrodka Kultury w Sędziszowie Młp. Podczas uroczystej gali na scenie wystąpiło ponad 150 artystów, od najmłodszych do najstarszych. Zespół zaprezentował się w wielu układach tanecznych, wprawiając w zachwyt zgromadzoną publiczność. Na koncercie jubileuszowym „Rochów” wystąpiły wszystkie grupy wiekowe tańczące w tym zespole ROPCZYCE Fot. Piotr Skałuba Rekonstrukcja historyczna 13 września 2015 r. na zakończenie odpustu parafialnego w sanktuarium NMP Królowej Rodzin w Ropczycach odprawiona została dziękczynna msza św. Po jej zakończeniu licznie zebrani mieszkańcy mieli okazję obejrzeć w Rynku rekonstrukcję historyczną pt. „Ropczyce - sierpień 1944”. To już drugie tego rodzaju widowisko. Poprzednia rekonstrukcja odbyła się we wrześniu ubiegłego roku. Szczegóły na str. 4 Fotoreportaż na str. 42 Pomysłodawca rekonstrukcji ks. Artur Michalski i współtwórca scenariusza Władysław Tabasz WIEŒCI Z MAGISTRATU WIEŚCI Z MAGISTRATU Wizyta goœci ze S³owacji Urząd Miejski w Ropczycach 39-100 Ropczyce, ul. Krisego 1 tel. (17) 22 10 510, fax. (17) 22 10 555 e-mail: [email protected] www.ropczyce.eu Dni pracy: pn. 8.30-16:30 wt.-pt. 7:30-15:30 Przyjęcia stron przez burmistrza: poniedziałek 14:00-16:00 piątek 8:00-12:00 (szczegółowy plan na stronie internetowej UM) Bolesław Bujak – Burmistrz Wiesław Maziarz – Zastępca Burmistrza Urząd Stanu Cywilnego tel. (17) 22 10 538 Referat Spraw Organizacyjnych i Obywatelskich tel. (17) 22 10 520 Ewidencja Ludności tel. (17) 22 10 526 Ewidencja Działalności Gospodarczej tel. (17) 22 20 271 Referat Budżetu i Finansów tel. (17) 22 10 540 Referat Podatków tel. (17) 22 10 546 podatki z terenu miasta tel. (17) 22 10 545 podatki z terenów wiejskich tel. (17) 22 10 548 opłaty za śmieci W niedzielê 27 wrzeœnia br. w Domu Kultury w NiedŸwiadzie odby³a siê impreza pn. „Z folklorem na co dzieñ”. Goœcinnie wyst¹pi³ zespó³ „Stropkovcan” ze S³owacji, prezentuj¹c swoje pieœni i tañce ludowe. Ponadto program wype³ni³y koncerty zespo³ów folklorystycznych, kapel rodzinnych i pokazy rêkodzie³a ludowego. Rozstrzygniêty zosta³ tak¿e konkurs dla „Mówiê gwar¹”. Wszyscy zgromadzeni mieszkañcy mogli skosztowaæ tradycyjnych potraw przygotowanych przez panie z Kó³ Gospodyñ Wiejskich. Dla najm³odszych by³y równie¿ zapewnione atrakcje. W tym dniu zosta³o tak¿e uroczyœcie podpisane porozumienie o transgranicznej wspó³pracy Ropczyc z miastem Stropkov na S³owacji. Partnerstwo miêdzy miastami z ró¿nych krajów to szczytna idea prowadz¹ca do ogólnego rozwoju kulturalno-gospodarczego i sportowego. Dziêki kontaktom miêdzynarodowym poznajemy inn¹ kulturê, jêzyki, obyczaje – wzbogacaj¹c nasz¹ Referat Budownictwa, Planowania Przestrzennego i Nieruchomości tel. (17) 22 10 560, 564 decyzje o warunkach zabudowy, wyrysy z miejscowego planu, podział, sprzedaż nieruchomości i inne Referat Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami tel. (17) 22 10 557 spory wodne, wycinka drzew, decyzje środowiskowe, gospodarka odpadami Referat Dróg i Gospodarki Mieszkaniowej tel. (17) 22 10 531, 532 utrzymanie dróg i ulic miejskich tel. (17) 22 10 530 dodatki mieszkaniowe Rekonstrukcja historyczna 13 wrzeœnia 2015 r. na zakoñczenie odpustu parafialnego w sanktuarium NMP Królowej Rodzin w Ropczycach odprawiona zosta³a dziêkczynna msza wiedzê o œwiecie. Stropkov i Ropczyce ju¿ w 2003 r. podpisa³y porozumienie o wspó³pracy i od tego czasu buduj¹ partnerskie wiêzi oparte m.in. na wymianie zespo³ów tanecznych i muzycznych, klubów sportowych, organizacji wydarzeñ kulturalnych i konferencji naukowych. Maj¹c na uwadze dotychczasowe kontakty oraz niewykorzy- stany potencja³ zwi¹zany z mo¿liwoœciami wspierania dzia³añ partnerskich miast w ramach perspektywy europejskiej 2014-2020, Burmistrz Miasta Stropkov Ondrej Brendza oraz Burmistrz Ropczyc Boles³aw Bujak w obecnoœci przedstawiciela polskiego rz¹du – wiceministra Skarbu Pañstwa prof. Zdzis³awa Gawlika – podpisali umowê partnersk¹. œw. Przewodniczy³ jej i homiliê wyg³osi³ ks. infu³at Stanis³aw Mac. Po jej zakoñczeniu licznie zebrani mieszkañcy mieli okazjê obejrzeæ w Rynku rekonstrukcjê historyczn¹ pt. „Ropczyce – sierpieñ 1944”. Inicjatorem tego wydarzenia by³ ks. Artur Michalski – wikariusz ropczyckiej fary, kapelan Oddzia³u Kawalerii Ochotniczej w barwach 20. Pu³ku U³anów im. króla Jana III Sobieskiego. Scenariusz inscenizacji powsta³ przy wspó³pracy z prof. W³adys³awem Tabaszem – znawc¹ lokalnej historii. W rekonstrukcji udzia³ wziêli cz³onkowie grupy rekonstrukcji historycznej Othala i 545 Sperr-Division z Rzeszowa, Oberschlesien z Katowic, Podkarpackiego Stowarzyszenia Mi³oœników Militariów oraz ropczycka m³odzie¿. Organizatorami niedzielnej imprezy na rynku byli: parafia pw. Przemienienia Pañskiego oraz Burmistrz Ropczyc. Referat Rozwoju Gospodarczego tel. (17) 22 10 565 Referat Programów Pomocowych i Rozwoju tel. (17) 22 10 558 Referat Zamówień Publicznych tel. (17) 22 20 275 Biuro Rady Miejskiej tel. (17) 22 10 535 Zespół ds. Promocji Gminy tel. (17) 22 10 559 Pożytek Publiczny tel. (17) 22 10 523 STR. 4 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) WIEŒCI Z MAGISTRATU Dostawa energii elektrycznej dla potrzeb Ropczycko-Sêdziszowskiej Grupy Zakupowej Na podstawie postêpowania o 10% w stosunku do dotychczaudzielenie zamówienia publicz- sowych cen, a w stosunku do nego w trybie przetargu nieogra- aktualnych cen taryfowych niczonego na dostawê energii sprzedawcy PGE Obrót S.A. – elektrycznej dla samorz¹dowych ponad 47%. Odbiorcami enerinstytucji Ropczyc i Sêdziszowa gii grupy zakupowej Ropczyce M³p. zosta³ wybrany sprzedaw- bêd¹: Gmina Ropczyce, Cenca energii elektrycznej – PGE trum Kultury, Miejsko-Gminny Obrót S.A. z siedzib¹ w Rzeszo- Oœrodek Pomocy Spo³ecznej, Ropczyckie Centrum Sportu wie. Za³o¿enie tzw. Ropczycko-Sê- i Rekreacji, Miejska i Powiatowa dziszowskiej Grupy Zakupowej Biblioteka Publiczna, a tak¿e pozwoli na znacznie wiêksze spó³ki samorz¹dowe: Towarzyoszczêdnoœci w op³atach za stwo Budownictwa Spo³ecznego energiê. W okresie od stycznia i Przedsiêbiorstwo Energetyki Otwarcie placu zabaw przy Publicznym Przedszkolu Nr 1 28 wrzeœnia br. przy Publicz- du Miejskiego oraz przedstawi- 2016 r. do grudnia 2017 r. Gmi- Cieplnej oraz 17 placówek nie Ropczyce uda siê ³¹cznie sza- oœwiatowych (przedszkola, zenym Przedszkolu Nr 1 przekaza- ciele Rady Rodziców. Plac posiada strefy do zabaw cunkowo zaoszczêdziæ ok. 143 spo³y szkó³ oraz szko³a muzyczny zosta³ do u¿ytku nowy plac zabaw dla dzieci. Burmistrz Rop- i æwiczeñ ruchowych o na- tys. z³, co stanowi ró¿nicê ok. na). czyc Boles³aw Bujak dokona³ wierzchni bezpiecznej pod urz¹symbolicznego przeciêcia wstê- dzeniami zabawowymi, strefê Budowa sieci szerokopasmowego Internetu na podkarpaciu gi. Obecni byli radni Rady Miej- zielon¹ oraz chodnik. Zainstaloskiej, dyrekcja Publicznego wany zostanie tak¿e monitoring. Przedszkola Nr 2, ¯³obka Miej- Bêdzie on dostêpny codziennie, skiego, a tak¿e dyrektor Miejsko- równie¿ po godzinach pracy Gminnego Zespo³u Oœwiaty Sta- przedszkola. Koszt ogólny inwenis³aw Mazur, pracownicy Urzê- stycji wynosi ok. 500 tys. z³. Nowy samochód ratowniczo-gaœniczy dla OSP w Brzezówce We wrzeœniu br. Samorz¹d Miasta i Gminy Ropczyce zakupi³ dla Ochotniczej Stra¿y Po¿arnej w Brzezówce lekki samochód ratowniczo-gaœniczy na podwoziu Renault Master. Samochód posiada zbiornik wody o pojemnoœci 300 litrów, zbiornik na œrodek pianotwórczy o pojemnoœci 20 litrów, wysokociœnieniowy agregat wodno-pianowy o wydajnoœci 50l/min, wyci¹garkê elektryczn¹ o maksymalnym uci¹gu 5443 kg oraz maszt oœwietleniowy, sk³adaj¹cy siê z dwóch najaœnic w technologii LED. Wartoœæ pojazdu to 189 tys. z³, z czego 50 tys. z³ pochodzi ze œrodków pozyskanych z Zarz¹du G³ównego Zwi¹zku OSP RP, a 30 tys. z³ z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie. Pozosta³a kwota – 109 tys. z³ pochodzi z bud¿etu Gminy. Pojazd ten z pewnoœci¹ podniesie jakoœæ dzia³añ ratowniczych jednostki i poprawi stan bezpieczeñstwa naszej gminy. W przysz³ym roku jednostka z Brzezówki obchodziæ bêdzie jubileusz istnienia. Za rok burmistrz zak³ada oddanie do u¿ytku budynku wielofunkcyjnego, w którym swoje miejsce znajd¹ stra¿acy OSP. Ju¿ obecnie zakupiony samochód bêdzie móg³ byæ w tym obiekcie gara¿owany. Od ubieg³ego roku na terenie miasta i gminy Ropczyce trwaj¹ prace zwi¹zane z realizacj¹ projektu pn. „Sieæ szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo podkarpackie”. Zadanie realizowane jest przez Urz¹d Marsza³kowski Województwa Podkarpackiego przy wspó³pracy Samorz¹du Ropczyc. Projekt polega na wybudowaniu sieci œwiat³owodowej, która zapewni szerokopasmowy dostêp do Internetu mieszkañcom, podmiotom publicznym i gospodarczym. Prace, które za- 29 wrzeœnia br. Burmistrz Ropczyc Boles³aw Bujak sfinalizowa³ kilkumiesiêczne negocjacje z zarz¹dem firmy Arriva, dotycz¹ce zakupu dworca PKS wraz z przylegaj¹cym terenem o powierzchni 1.43 ha. Zakup mo¿liwy by³ w wyniku z³o¿enia oferty do przetargu, który og³osi³a fir- z obiektami i infrastruktur¹ ma w marcu br. Samorz¹d Rop- w celu jego rewitalizacji. Funkczyc zakupi³ teren dworca wraz cja dworca PKS zostanie na nim zachowana. W przysz³ym roku Samorz¹d przygotuje dla tego terenu projekty kompleksowego zagospodarowania, w których przewiduje siê obok funkcji dworca PKS, równie¿ inne obiekty o funkcjach publicznych i handlowo-us³ugowych. Burmistrz zak³ada, ¿e w budowie i zagospodarowaniu tego terenu uczestniczyæ bêd¹ tak¿e zainteresowani przedsiêbiorcy. Zakup dworca PKS ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) koñcz¹ siê jesieni¹ br. dotycz¹ so³ectw: Ma³a, NiedŸwiada, £¹czki Kucharskie, Okonin, Brzezówka, Gnojnica oraz osiedli: Chech³y, Czekaj, Witkowice oraz Pietrzejowa. Wykonawc¹ projektu jest spó³ka „Otwarte Regionalne Sieci Szerokopasmowe” (ORSS), która po wybudowaniu sieci bêdzie tak¿e jej operatorem. Powsta³a sieæ bêdzie w stanie zapewniæ sprawn¹ wymianê danych nie tylko pomiêdzy podmiotami gospodarczymi, ale równie¿ samorz¹dami, urzêdami, placówkami edukacyjnymi, szpitalami oraz innymi instytucjami publicznymi. Ogó³em na Podkarpaciu powstanie 2013 km sieci œwiat³owodowej oraz ponad 200 tzw. wêz³ów szkieletowych i dystrybucyjnych na obszarach uznanych do tej pory za nieop³acalne dla takich przedsiêwziêæ. Inwestycja kosztowaæ bêdzie prawie 322 mln z³. W znacznym stopniu dofinansowana jest z bud¿etu UE. STR. 5 OBRADOWA£A RADA MIEJSKA XIV sesja 28 wrzeœnia 2015 r. Efektem pracy radnych na 14. sesji ropczyckiej Rady Miejskiej jest wybór trzech ³awników do S¹du Rejonowego w Ropczycach (sprawy rodzinne i nieletnich) oraz podjêcie dziewiêciu uchwa³ w zakresie kompetencji Gminy, miêdzy innymi w sprawach: zbycia nieruchomoœci, zamiany nieruchomoœci miêdzy Powiatem i Gmin¹ (zamieniane nieruchomoœci to ulice: Zielona i Leœna; zamiana ta przyczyni siê do lepszej efektywnoœci zarz¹dzania tymi ulicami), przyznania dotacji w wysokoœci 50 tys. z³ dla Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego, bêd¹cej udzia³em Gminy Ropczyce w przebudowie i budowie drogi powiatowej wraz z chodnikiem na terenie Lubziny. Sprawozdanie z dzia³alnoœci administracji samorz¹dowej z³o¿one wobec Rady Miejskiej przez burmistrza Boles³awa Bujaka zawiera³o wstêpne podsumowanie tegorocznego sezonu inwestycyjno-remontowego, a tak¿e relacjê z opracowywanej dokumentacji, w tym projektów technicznych, koncepcji architektonicznych i urbanistycznych, jako podstawy dzia³añ gospodarczych w przysz³ym roku i najbli¿szych latach. Im wiêcej œrodków pomocowych uda siê zdobyæ, tym wiêcej wytwoSTR. 6 rzonych dokumentacji techInne dzia³ania: w Ropczycach o halê spornicznych zostanie prze³o¿otow¹ wraz z salami dydaknych na przedsiêwziêcia wykon pod koniec wrzeœnia sfinatycznymi; nane. Ponadto w trakcie spralizowane zosta³y rozmowy wozdania burmistrz poinfor- n koncepcja dotycz¹ca budodotycz¹ce nabycia na rzecz mowa³ o trudnoœciach i ogramiasta i gminy Ropczyce wy przedszkola i ¿³obka niczeniach wynikaj¹cych nieruchomoœci dworca auw Lubzinie. z obowi¹zuj¹cego prawodawtobusowego w rejonie ulic stwa (dotyczy to w szczególno- Podsumowanie zawansowania Zielonej i Grunwaldzkiej œci uwarunkowañ finanso(kwota 1,4 mln z³). Nastêpprzedsiêwziêæ w dziedzinie wych), z którymi podczas wynym krokiem bêdzie wybór drogownictwa: konywania zadañ i kompetenkoncepcji zagospodarowacji musz¹ zmierzyæ siê samo- n dobiega koñca najwiêksza nia terenu i przyjêcie prorz¹dy gminne. gramu rewitalizacji tego inwestycja drogowa bie¿¹ceobszaru. Aby ten rejon miago roku realizowana na teSprawozdanie sta zyska³ nowe oblicze wskarenie so³ectwa Gnojnica z opracowywanych zane jest zaanga¿owanie kaWola (finansowana po po³odokumentacji: pita³u pozagminnego, np. wie z dotacji rz¹dowej i œrodna obiekty na dzia³alnoœæ ków z bud¿etu Gminy – okon dokumentacja do wniosku gospodarcz¹. Realizacja ³o 80% zaawansowania); o 50% dofinansowanie tego zamierzenia zajmie z rz¹dowego programu od- n wykonanie zaplanowanych d³u¿szy czas; nowy dróg na drogi w Lubnawierzchni asfaltowych na zinie (po³¹czenie drogi E4 drogach gminnych (11 od- n dobiega koñca modernizaz torami oraz za torami cja krytej p³ywalni pod cinków oraz odcinki ze œrodz drog¹ powiatow¹ Paszczywzglêdem ciep³owniczym, ków dotacyjnych) oraz na); technologiczym i wizualchodników. Do wykonania nym. Szeœæ tygodni wyznapozosta³y jeszcze dwa chodn dokumentacja do wniosku czono na dobudowê nowej niki, w tym jeden przy drodo Programu Rozwoju Obczêœci obiektu, w której, po dze powiatowej oraz jeden szarów Wiejskich na drogê pracach wykoñczeniowych przy drodze wojewódzkiej w NiedŸwiadzie, tzw. Polska bêd¹ mieœciæ siê urz¹dzenia z 50% udzia³em Gminy. z ³¹cznikami do dróg powiawzbogacaj¹ce ofertê rekreDzia³ania te prowadzone towych; acyjn¹ p³ywalni, m.in. o sauby³y wed³ug zasady: „w ka¿nê; dym osiedlu i so³ectwie równ dokumentacja na budowê nowa¿ne odcinki dróg asfalprzyszkolnych boisk wielon w ramach kompetencji towych lub chodników”; funkcyjnych o nawierzchni nadzoru nad spó³kami sztucznej (z intencj¹, aby n budowa oœwietlenia uliczgminnymi Burmistrz Ropw ka¿dym roku wykonaæ czyc podj¹³ decyzjê o zlecenego w Lubzinie (rejon przynajmniej dwa boiska, a¿ niu przez Towarzystwo BuŒnie¿ki) oraz w NiedŸwiado powstania tego typu downictwa Spo³ecznego dzie przy drodze powiatoobiektu rekreacyjno-sportoprzygotowania dokumenwej w dwóch etapach: jeden wego przy ka¿dej szkole); tacji na budowê nowego etap jest ju¿ ukoñczony, drubloku przy ulicy Mehoffegi – termin wykonania ustan dokumentacja na rozbudora z mieszkaniami na wynalony zosta³ na koniec grudwê Zespo³u Szkó³ nr 1 jem. nia bie¿¹cego roku. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Przedstawiamy List otwarty Klubu Ludowo-Samorz¹dowego w Radzie Powiatu Ropczycko Sêdziszowskiego dotycz¹cy m.in. sytuacji w s³u¿bie zdrowia w naszym powiecie Panowie parlamentarzyœci, panowie burmistrzowie oraz mieszkañcy powiatu Z niepokojem informujemy, ¿e Zarz¹d Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego podj¹³ rozmowy o konsolidacji Zespo³u Opieki Zdrowotnej z odpowiednikami na terenie powiatu dêbickiego. W toku dyskusji na ostatniej sesji Rady Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego zarówno pan starosta Witold Dar³ak, jak i pe³ni¹cy obowi¹zki dyrektora ZOZ Ropczyce, pan Miros³aw Leœniewski najpierw poinformowali o tym fakcie, nastêpnie zapewniali, ¿e rozmowy nie mia³y wi¹¿¹cego charakteru. Po co wiêc w ogóle by³y podejmowane? Jednoczeœnie w tym samym okresie nowo powo³ana rada spo³eczna ZOZ w Ropczycach otrzyma³a propozycje wykreœlenia ze statutu zapisu o siedzibie Zespo³u Opieki Zdrowotnej w Ropczycach. Propozycja zosta³a przygotowana i przed³o¿ona radzie przez obecn¹ dyrekcjê ZOZ. Niepokoi zbie¿- noœæ tych faktów, a informacje z innych Ÿróde³ wskazuj¹ na próby zmian w tym zakresie. W zwi¹zku z zaistnia³¹ sytuacj¹ oœwiadczamy, ¿e wyra¿amy kategoryczny sprzeciw wobec zamiarów konsolidacyjnych. Uwa¿amy, ¿e Zespó³ Opieki Zdrowotnej w Ropczycach i œwiadczone przez tê instytucje us³ugi w zakresie ochrony zdrowia nie mog¹ podlegaæ w ¿adnym stopniu ani innemu samorz¹dowi powiatowemu, ani jego jednostkom. Jakiekolwiek konsolidacje mog¹ stanowiæ podstawê do ³¹czenia i likwidacji mniejszych powiatów, na co nie wyra¿amy zgody. Jednoczeœnie apelujemy do w³adz powiatu, parlamentarzystów, burmistrzów i wójtów o zajêcie siê sytuacj¹ Zespo³u Opieki Zdrowotnej na najbli¿szym posiedzeniu konwentu, z uwagi na powy¿sze oraz bardzo z³¹ sytuacjê finansow¹ i wysokie straty w dzia³alnoœci prowadzonej w zakresie opieki zdrowotnej. Za szczególnie niepokoj¹ce uznajemy informacje dyrekcji ZOZ-u o spo- w czêœci powiatów Podkarpacia to samorz¹d województwa bêdzie w 100% realizatorem budowy ³¹czników drogowych pomiêdzy autostrad¹ A4, a drog¹ krajow¹. Dla przyk³adu jest tak w Dêbicy i w Przeworsku. Dlaczego takiej decyzji nie podjêto w odniesieniu do ³¹cznika autostradowego w powiecie ropczycko-sêdziszowskim? Szanowni Pañstwo z uwagi na wa¿noœæ powy¿szych kwestii, strategicznych z punktu widzenia bezpieczeñstwa zdrowotnego mieszkañców oraz rozwoju gospodarczego naszego powiatu, prosimy o podjêcie stosownej debaty i realizacjê powy¿szych zadañ. Pragniemy podkreœliæ, ¿e w obecnej sytuacji politycznej zaistnia³a wyj¹tkowo korzystna koniunktura dla sfinalizowania przedmiotowych inwestycji, gdy¿ Prawo i Sprawiedliwoœæ ma wy³¹czny g³os decyzyjny na poziomie województwa i powiatu. Brak wiêc politycznych przeszkód w realizacji. Liczymy tak¿e na skuteczne wsparcie polityków tej formacji w osobach pana pos³a, pana senatora oraz radnego wojewódzkiego. Prosimy o podjêcie pilnych dzia³añ i informacje o ich rezultatach. dziewanym wyniku ujemnym o znacznej wysokoœci za rok 2015. Z uzyskanych informacji wynika, ¿e w ci¹gu najbli¿szych miesiêcy powiat bêdzie zmuszony udzieliæ znacznego wsparcia finansowego tej jednostce. W innym przypadku ZOZ podlega³by obligatoryjnej restrukturyzacji i komercjalizacji. Godzi³oby to w stabilnoœæ opieki zdrowotnej, w pacjentów i w licznie zatrudnion¹ kadrê w powiatowej opiece zdrowotnej. Z uwagi na powy¿sze i by do tego nie dopuœciæ, oczekujemy od zarz¹du powiatu stosownych dzia³añ stabilizuj¹cych sytuacjê w ZOZ. Jednoczeœnie oczekujemy skutecznych dzia³añ w zakresie modernizacji Szpitala Powiatowego w Sêdziszowie M³p. i pozyskania niezbêdnych 22 mld z³ ze œrodków w dyspozycji Samorz¹du Województwa Podkarpackiego na niezbêdne inwestycje waWies³aw Rygiel runkuj¹ce œwiadczenie dalPrzewodnicz¹cy Klubu szych us³ug po 2016 r. Ludowo Samorz¹dowego Oczekujemy równie¿ wyjaw Radzie Powiatu œnieñ, z jakiego powodu Ropczycko-Sêdziszowskiego URZ¥D MIEJSKI w ROPCZYCACH informuje, ¿e na tablicy og³oszeñ w budynku Urzêdu, przy ul. Krisego 1, wywieszony zosta³ do publicznej wiadomoœci, na okres 21 dni, WYKAZ NIERUCHOMOŒCI, w³asnoœæ Gminy Ropczyce, oznaczonej jako: 1) obrêb Ropczyce: dzia³ka nr 1884/41 o powierzchni 0,0410 ha, 2) obrêb Okonin: dzia³ka nr 405/2 o powierzchni 0,05 ha, 3) obrêb Ropczyce: dzia³ka nr 439/31, 438/42 o powierzchni 0,0221 ha, 4) obrêb Ropczyce: dzia³ka nr 424/15, 427/46 o powierzchni 0,0497 ha, 5) obrêb Ropczyce: dzia³ka nr 1986/27 o powierzchni 0,0133 ha, 6) obrêb Ropczyce-Pietrzejowa: dzia³ka nr 1807/73, 1807/74 o powierzchni 0,0536 ha - do SPRZEDA¯Y w drodze przetargu, ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) STR. 7 SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Wybory parlamentarne – 2015 w NiedŸwiadzie na spotkaniach z folklorem. – Ta atmosfera, autentyczne zaanga¿owanie ludzi i ich ¿yczliwoœæ, przyci¹ga – powiedzia³ po ostatnich do¿ynkach. Rodzice przekonali go, by równolegle ze studiami prawniczymi zrobi³ kwalifikacje rolnicze. – Wiedzy nigdy za du¿o, cz³owiek powinien siê uczyæ ca³e ¿ycie – œmieje siê. – Rolnictwo uczy pokory, szacunku do ziemi i do drugiego cz³owieka – dodaje. Zdzis³aw Gawlik Wiedza i doœwiadczenie Jak konkretnie mo¿e pomóc Ropczycom jako pose³? – Wykorzystuj¹c miêdzynarodowe kontakty, które zdoby³em jako wiceminister Skarbu Pañstwa – mówi. Przydatne bêd¹ te¿ wiedza i doœwiadczenie profesora akademickiego. Zdzis³aw Gawlik wyk³ada na Wydziale Prawa i Administracji UMCS oraz w Wy¿szej Szkole Prawa i Administracji w Rzeszowie. Decyzjê o tym, by kandydowaæ do Sejmu podj¹³ m.in. dlatego, by zapewniæ dobry poziom prawa. – Jasne prawo nie wymaga interpretacji, a proste rozwi¹zania sprzyjaj¹ obywatelom – podkreœla. Jeœli zostanie pos³em nie zrezygnuje z pracy na uczelni. Zdzis³aw Gawlik Urodzi³ siê w Dêbicy. Od ponad 24 lat ¿onaty z Beat¹, nauczycielk¹ w Liceum Ekonomicznym. Maj¹ trójkê dzieci. Mieszkaj¹ w Rzeszowie. Tydzieñ pracy dzieli miêdzy Warszawê, Rzeszów i Lublin. Za stolic¹ nie przepada. Woli spêdzaæ czas na dzia³ce, gdzie uprawia drzewka owocowe, czy w rodzinnym gospodarstwie w Parkoszu. – Ka¿dy ma jakieœ hobby, a ja w wolnych chwilach zajmujê siê dzieæmi i ogrodem – mówi Zdzis³aw Gawlik. Córka Joanna i syn Tomasz s¹ ju¿ studentami. Najm³odsza Ola rozpoczê³a naukê w drugiej klasie szko³y podstawowej. Gawlik: Warto siê anga¿owaæ Powiat ropczycko-sêdziszowski ma szansê na oddanego pos³a. Cz³owieka, który dobrze zna potrzeby regionu i bêdzie go godnie reprezentowa³. Swoj¹ skutecznoœæ ju¿ wykaza³, pozyskuj¹c dla Ropczyc inwestora. Za wsparcie dla miasta otrzyma³ tytu³ „Zas³u¿ony dla Ropczyc”. Nowa fabryka zostanie ulokowana w strefie ekonomicznej na osiedlu Czekaj. Bêdzie produkowaæ elementy i podzespo³y silników m.in. do samolotów Airbus. – Na inwestycji skorzystaj¹ te¿ lokalni przedsiêbiorcy. Przyk³ady Rzeszowa i Mielca pokazuj¹, ¿e aktywnoœæ przedsiêbiorców w strefie pobudza lokalny rynek – t³umaczy Gawlik. Dobre miejsca pracy Budowa fabryki Rolls Royce’a rozpocznie siê jesieni¹. Docelowo koncern zatrudni ok. 600 osób. – To prze³om. Ju¿ za dwa lata te zak³ady bêd¹ potrzebowa³y m.in. in¿ynierów. To bêd¹ dobrze p³atne miejsca pracy – mówi Zdzis³aw Gawlik. – Bez wsparcia Pana Ministra nie by³oby tej inwestycji na Podkarpaciu – potwierdza burmistrz Ropczyc Boles³aw Bujak. „Zas³u¿ony dla Ropczyc” O zaszczytnym wyró¿nieniu przyznanym przez samorz¹d Zdzis³aw Gawlik mówi: – To dla mnie du¿e wyró¿nienie. Dowód na to, ¿e warto siê anga¿owaæ, ¿e „ma³e ojczyzny” doceniaj¹ dobrze wykonan¹ pracê. Zawsze chêtnie przyje¿d¿a do Ropczyc. Po raz kolejny spêdza³ w Ropczycach œwiêto plonów. Na zaproszenie pañ z Ko³a Gospodyñ Wiejskich by³ te¿ Z. Gawlik wraz z wiceburmistrzem W. Maziarzem w NiedŸwiadzie Budowa bloku mieszkalnego przy ul. Mehoffera Dobiegaj¹ koñca prace przy budowie pierwszego bloku mieszkalnego na osiedlu przy ul. Mehoffera w Ropczycach. Inwestycjê realizuje gminna spó³ka Towarzystwo Budownictwa Spo³ecznego. Uk³adane s¹ p³ytki na klatkach schodowych, docieplane stropy pod piwnicami, trwa malowanie œcian i sufitów oraz monta¿ drzwi wejœciowych do pomieszczeñ wspólnego u¿ytku oraz komórek lokatorskich. Wykonywane s¹ tak¿e STR. 8 roboty ziemne pod budowê wewnêtrznych dróg, parkingów i chodników. Prace budowlane powinny zakoñczyæ siê ok. 15 paŸdziernika. 1 listopada przewiduje siê oddanie mieszkañ do u¿ytku lokatorom. W bloku znajdowaæ siê bêd¹ 24 mieszkania z czego czêœæ przeznaczona jest do sprzeda¿y w³asnoœciowej. Szczegó³owe informacje dotycz¹ce inwestycji oraz sprzeda¿y mieszkañ dostêpne s¹ na stronie internetowej TBS oraz w siedzibie spó³ki przy ul. Parkowej 1/3, tel. (17) 22 18 123. Pierwszy blok jest ju¿ niemal gotowy do zasiedlenia Na wniosek Burmistrza Ropczyc, TBS podj¹³ siê projektowania kolejnego bloku, który bêdzie wchodzi³ w sk³ad tego osiedla miesz- kaniowego. 4 wrzeœnia br. Gmina zakupi³a ju¿ od kilku wspó³w³aœcicieli s¹siaduj¹ce nieruchomoœci. Inf. w³asna ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Obiecujê nie obiecywaæ rzeczy niemo¿liwych Z Barbar¹ Traciak, kandydatk¹ na pos³a Rzeczypospolitej Polskiej, rozmawiam o powodach podjêcia tej decyzji oraz o najwa¿niejszych sprawach, którymi chcia³aby siê zaj¹æ jako pose³. Dlaczego kandyduje Pani w wyborach do sejmu? jakie otrzyma³am w pierwszej i drugiej turze wyborów na Barbara Traciak: Kandydu- burmistrza. Nie mogê zawieœæ jê, poniewa¿ chcia³abym wyko- blisko czterech tysiêcy osób, rzystaæ swój potencja³, wiedzê, które mi zaufa³y. doœwiadczenie i du¿y zapas pozytywnej energii do pracy Jakie s¹ najwa¿niejsze sprawy, dla ludzi jako pose³. Pracujê którymi chce siê Pani zaj¹æ jako zawodowo w administracji pose³? B.T: Jest kilka tematów, któpublicznej oraz od wielu lat spo³ecznie, pe³ni¹c ró¿ne re s¹ mi szczególnie bliskie. funkcje miêdzy innymi so³ty- Nie chcê u¿ywaæ populistyczsa, druhny OSP, radnej powia- nych hase³ i obiecywaæ wszysttowej. Lubiê pomagaæ, a wie- kiego, jak to mo¿emy zauwadz¹ to osoby, które maj¹ ze ¿yæ w kampanii wyborczej. Jemn¹ kontakt. Praca z ludŸmi stem konkretna i bêdê mówiæ i dla ludzi daje mi ogromn¹ o konkretach. Wyborcy s¹ satysfakcjê. Potrafiê wspó³pra- m¹drzy i maj¹ ju¿ dosyæ pucowaæ ponad podzia³ami po- stych obietnic. Obiecujê nie litycznymi. W parlamencie obiecywaæ rzeczy niemo¿lizaczyna siê proces legislacyj- wych. Chcê siê skupiæ na ny, to pos³owie decyduj¹, jaka wspieraniu przedsiêbiorczoustawa i w jakim kszta³cie bê- œci, miêdzy innymi poprzez dzie nas obowi¹zywaæ. Chcê obni¿enie sk³adek do ZUS mieæ wp³yw na te decyzje. dla mikroprzedsiêbiorców Chcê, ¿eby maksymalnie oraz zwolnieniu z ZUS przez upraszczaæ ustawy i przepisy. rok dla zak³adaj¹cych dzia³alTo nie my jesteœmy dla prze- noœæ gospodarcz¹. Polakom pisów, ale to one maj¹ nam po- nale¿y siê te¿ dobra p³aca za pracê. Konieczne jest wiêc rz¹dkowaæ i u³atwiaæ ¿ycie. podniesienie p³acy minimalnej. Zale¿y mi te¿ na praktyBlisko rok temu kandydowa³a Pani na burmistrza Sêdziszowa. kach w firmach dla uczniów Czy to mia³o wp³yw na decyzjê kierunków zawodowych wraz o udziale w wyborach parlamen- z gwarancj¹ zatrudnienia oraz tarnych? bezp³atnych podrêcznikach B.T.: Tak, mia³o wp³yw. Wie- i obiadach dla ka¿dego dziecle osób, które spotka³am od ka w szkole. Priorytetowe zatej pory mówi³o mi, ¿ebym na- danie to dla mnie ochrona dal dzia³a³a spo³ecznie i poli- przeciwpowodziowa. Skutki tycznie, ¿e widz¹ w mojej oso- powodzi i obfitych opadów bie powiew zmian, nowej deszczu usuwamy latami. energii i chêæ rzeczywistej Trzeba zrobiæ wszystko, by pracy dla dobra nas wszyst- chroniæ nasze domy i zak³ady kich. Motywacj¹ do podjêcia pracy przed niszcz¹cym dziadecyzji o kandydowaniu do ³aniem ¿ywio³u. I nie mówmy, sejmu by³a te¿ iloœæ g³osów, ¿e „Polak m¹dry po szkodzie”. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) A w sektorze rolnictwa? Zawodowo jest Pani przecie¿ zwi¹zana z instytucj¹ zajmuj¹c¹ siê rolnictwem, czyli Agencj¹ Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. B.T.: Wiem dobrze, z jakimi problemami borykaj¹ siê rolnicy, mimo dop³at unijnych. Wiem, bo mam gospodarstwo rolne, bo s³ucham, co mówi¹ rolnicy, maj¹cy po trzy, cztery hektary gruntów, by³am te¿ cz³onkiem samorz¹du rolniczego. Chcê wspieraæ rolników miêdzy innymi poprzez zabieganie o lepsze ceny skupu polskiej dobrej ¿ywnoœci oraz o zmianê zapisów ustawowych dotycz¹cych wysokoœci odszkodowañ za szkody wyrz¹dzane przez zwierzynê ³own¹, co jest obecnie zmor¹ rolników. Przez blisko szeœæ lat pe³ni³a Pani funkcjê so³tysa du¿ego so³ectwa, wiêc zapewne zna Pani problemy so³tysów, rad so³eckich i mieszkañców obszarów wiejskich. utworzeniu w so³ectwach biur so³tysa. Wa¿n¹ spraw¹ jest te¿ fundusz so³ecki, który maj¹ do dyspozycji mieszkañcy so³ectw i to oni decyduj¹, na co przeznacz¹ okreœlone œrodki. Maksymalnie czterdzieœci procent tej kwoty gminy maj¹ zwracane z bud¿etu pañstwa. Niestety, w przypadku funduszy osiedlowych, czy te¿ bud¿etów obywatelskich tego zwrotu nie ma. Chcia³abym zaj¹æ siê t¹ spraw¹ w sejmie. Ma Pani dobry kontakt z m³odymi ludŸmi. Dzia³a Pani w mediach spo³ecznoœciowych, organizuje turnieje sportowe. Co im Pani zaproponuje? B.T.: M³odymi, czyli w jakim wieku? Mo¿na, a nawet trzeba byæ m³odym duchem. I do tych wszystkich osób, które tak siê czuj¹ kierujê zachêtê do kontaktu ze mn¹ poprzez stronê internetow¹ www.barbaratraciak.pl lub media spo³ecznoœciowe, czy te¿ osobistego i informowanie mnie o sprawach, którymi powinnam siê zaj¹æ jako pose³. Czasami te¿ komentowaniem naszej polskiej rzeczywistoœci. Ten dialog jest dla mnie bardzo wa¿ny. B.T.: Oczywiœcie. Bêd¹c w sejmie chcê wspieraæ so³tysów i przewodnicz¹cych osiedli, którzy s¹ liderami lokalnych spo³ecznoœci oraz inicjatorami i organizatorami wielu dobrych dzia³añ. So³tysi od lat Dziêkujê za rozmowê. wnioskuj¹ o zapisy w ustawach Materia³ pochodzi miêdzy innymi o dodatku do i jest finansowany przez rent i emerytur, o ubezpieczeKomitet Wyborczy PSL niu ich przez gminê, czy te¿ STR. 9 SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Jubileusz 50-lecia OSP w Okoninie 19 wrzeœnia br. w Okoninie odby³y siê uroczystoœci z okazji 50-lecia miejscowej jednostki Ochotniczej Stra¿y Po¿arnej. G³ówn¹ czêœci¹ uroczystego apelu by³o wrêczenie odznaczeñ i medali druhom stra¿akom z jubileuszowej jednostki. Fot. OSP Po mszy œwiêtej w koœciele pw. Œw. Anny na osiedlu Chech³y, zebrani przeszli na plac przy remizie OSP, gdzie zosta³y wrêczone medale i odznaczenia druhom stra¿akom z jubileuszowej jednostki. Uchwa³¹ Prezydium Zarz¹du G³ównego OSP Ochotnicza Stra¿ Po¿arna w Okoninie zosta³a odznaczona srebrnym medalem za zas³ugi dla po¿arnictwa. W imieniu Burmistrza Ropczyc obecny na jubileuszu wiceburmistrz Wies³aw Maziarz, na rêce prezesa i naczelnika OSP w Okoninie, wrêczy³ gra- Wybory ³awników Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej w Ropczycach (28 wrzeœnia br.) wybrani zostali ³awnicy do orzekania w sprawach rodzinnych i nieletnich w S¹dzie Rejonowym w Ropczycach. Spoœród czterech kandydatów radni, w g³osowaniu tajnym, wybrali trzy osoby: Tadeusza Mi¹so, Wies³awa Str¹czka i Halinê Jedynak. STR. 10 £awnik to niezawodowy cz³onek sk³adu orzekaj¹cego (s¹du), stanowi¹cy czynnik spo³eczny w wymiarze sprawiedliwoœci. Udzia³ czynnika spo³ecznego w wymiarze sprawiedliwoœci zosta³ zapisany w art. 182 Konstytucji. Sk³ady z udzia³em ³awników rozpoznaj¹ sprawy tylko w I instancji. W zakresie orzekania ³awnik posiada wiêkszoœæ prero- tulacje i podziêkowania za cym. Przekaza³ tak¿e dla jedofiarnoœæ w s³u¿bie ratowni- nostki OSP podskrzesywarkê czej i niezmienn¹ gotowoœæ spalinow¹ do ga³êzi STIHL. Inf. w³asna niesienia pomocy potrzebuj¹gatyw sêdziego: jest niezawis³y, podlega tylko Konstytucji i ustawom, a jego g³os w naradzie i g³osowaniu nad wyrokiem ma tak¹ sam¹ wagê, jak g³os sêdziego zawodowego. £awnik nie mo¿e jednak¿e przewodniczyæ rozprawie s¹dowej, a ponadto nie musi uzasadniaæ zdania odrêbnego, je¿eli takie z³o¿y³. £awnicy do s¹dów okrêgowych i s¹dów rejonowych wybierani s¹ w g³osowaniu tajnym przez rady gmin spoœród kandydatów zg³oszonych przez prezesa s¹du, zak³ady pracy, stowarzyszenia, zwi¹zki zawodowe, organizacje spo³eczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa (z wy³¹czeniem partii politycznych) oraz co najmniej 50 obywateli stale mieszkaj¹cych na danym terenie (tj. obszarze objêtym w³aœciwoœci¹ danego s¹du) i maj¹cych czynne prawo wyborcze. Inf. w³asna ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Rzemios³o i tradycyjne jad³o na jarmarku 20 wrzeœnia br. w hali widowiskowo-sportowej w Sêdziszowie M³p. odby³a siê II. edycja Powiatowego Jarmarku Produktu Lokalnego i Tradycyjnego. Zaprezentowa³o siê na nim 22 wystawców. Panie z KGW w £¹czkach Kucharskich Publicznoœæ, mieszkañcy naszego powiatu, podziwiali i nabywali produkty wytwarzane tradycyjnymi metodami, rêkodzie³o, dzie³a sztuki – ikony, przetwory domowe, tradycyjne pieczywo, sery oraz miody i wiele innych wyj¹tkowych produktów. Dla smakoszy tradycyjnych wyrobów by³a to znakomita okazja na uzupe³nienie domowych zapasów. Podczas Jarmarku mo¿na by³o skosztowaæ lokalnych i regionalnych specja³ów. Na scenie zaprezentowa³a siê m³odzie¿ z Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Sêdziszowie M³p. oraz zespo³y: zespó³ taneczny „Blues” z MiejskoGminnego Oœrodka Kultury w Sêdziszowie M³p., grupa wokalna i grupa taneczna Zespo³u Pieœni i Tañca „Halicz”, m³odzie¿ z Zespo³u Szkó³ Agro-Technicznych w Ropczycach oraz grupa biesiadna z Broniszowa. W trakcie jarmarku laureatom konkursu na produkt lokalny powiatu ropczyckosêdziszowskiego zosta³y wrêczone nagrody. Du¿ym urozmaiceniem imprezy by³y tak¿e pokazy kulinarne i carvingowe w wykonaniu m³odzie¿y z Zespo³u Szkó³ Agro-Technicznych w Ropczycach. Organizatorem jarmarku by³o Starostwo Powiatowe w Ropczycach. Oprac. na podstawie materia³u ze strony internetowej Starostwa Powiatowego w Ropczycach Stoisko warsztatów terapii zajêciowej w Wielopolu Skrzyñskim Grupa wokalna Grupa biesiadna z Broniszowa ZPiT „Halicz” ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) STR. 11 SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA Z ¿ycia Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Ropczycach 27 sierpnia 2015 r. wyjechaliœmy do bazyliki Matki Bo¿ej P³acz¹cej z La Salette w Dêbowcu, œwi¹tyni zgromadzenia O. Saletynów wzniesionej z na pami¹tkê objawieñ maryjnych we francuskiej wiosce La Salette. Nasi podopieczni, bêd¹c w tym szczególnym, pielgrzymkowym miejscu, mogli oddaæ swoje sprawy, proœby i dziêkczynienia Matce Bo¿ej. Ka¿dy, kto nawiedzi³ sanktuarium, mia³ mo¿liwoœæ zakupienia symbolicznej pami¹tki, b¹dŸ nabrania wody ze Ÿróde³ka, które p³ynie od dnia objawienia, a¿ do dziœ. Realizuj¹c zajêcia kszta³tuj¹ce nowe umiejêtnoœci spo³eczne i praktyczne podopieczni naszego Domu, 1 i 11 wrzeœnia wyjechali (w ramach wyjazdu edukacyjnego) do Rzeszowa. Wyprawa œrodkami komunikacji miêdzymiastowej by³a doskona³¹ lekcj¹ funkcjonowania w spo³eczeñstwie. Przechodz¹c pieszo w kierunku ulicy Hetmañskiej nasi pensjonariusze nie tylko obserwowali, ale w pe³ni uczestniczyli w wielkomiejskiej rzeczywistoœci. Doœwiadczaj¹c jej szybko przekonali siê, i¿ poruszanie siê po ulicach wymaga wielkiej uwagi i czujnoœci. W ramach treningu bud¿etowego grupa zrobi³a zakupy materia³ów artystycznych koniecznych do zajêæ z arteterapii. Nastêpnie zapoznaliœmy siê z zabytkowymi obiektami miasta, m.in.: obeszliœmy Zamek Rzeszowski bêd¹cy jedn¹ z najbardziej charakterystycznych budowli miasta, podziwialiœmy rzeszowskie fontanny multimedialne, obejrzeliœmy wystawê fotograficzn¹ wyeksponowan¹ wzd³u¿ ulicy 3 Maja. Zwiedzaj¹c rynek dyskutowaliœmy na temat funkcji i roli, jak¹ spe³nia ratusz bêd¹cy siedzib¹ Urzêdu Miasta i Prezydenta. W Muzeum Etnograficznym zadziwiliœmy siê ró¿norodnoSTR. 12 Piknik o smaku pieczonego ziemniaka œci¹ ekspozycji. Niewielkie zaplecze kamienicy mieœci w sobie ogromn¹ ró¿norodnoœæ wyrobów wikliniarskich, rêcznie tkanych materia³ów, zabytkowych pos¹gów i kapliczek drewnianych, ekspozycjê strojów i odzie¿y charakterystycznej dla spo³ecznoœci wiejskiej w XIX i XX wieku. Nastêpnie skierowaliœmy nasze kroki ku bazylice mniejszej Ojców Bernardynów. By³a to chwila wytchnienia w intensywnym zwiedzaniu miasta. Korzystaj¹c z okazji przeszliœmy tak¿e przez piêknie zaaran¿owane ogrody bernardyñskie pe³ni¹ce funkcjê relaksacyjno-wypoczynkow¹ nie tylko dla mieszkañców miasta, ale równie¿ przechodniów i turystów. Kontynuuj¹c trening edukacyjny zwiedziliœmy Podkarpacki Urz¹d Wojewódzki, zaznajamiaj¹c siê przy tym z jego funkcj¹. Pod¹¿aj¹c w kierunku dworca, doskona³ym miejscem na podsumowanie dnia sta³o siê przejœcie przez nowoczeœnie zaprojektowan¹ k³adkê wyposa¿on¹ w przeszklone windy. Podczas drugiego pobytu w Rzeszowie kontynuowaliœmy trening gospodarowania œrodkami finansowymi i umiejêtnoœci korzystania z placówek po¿ytku publicznego. 3 wrzeœnia, zaproszeni przez Dom Pomocy Spo³ecznej w Lubzinie, wziêliœmy udzia³ w pikniku integracyjnym pn. „Powitanie jesieni o smaku pieczonego ziemniaka”. W imprezie uczestniczyli podopieczni zaprzyjaŸnionych Domów Pomocy Spo³ecznej, Œrodowiskowych Domów Samopomocy, a tak¿e uczestnicy Warsztatów Terapii Zajêciowej. Po uroczystym przywitaniu rozpoczê³a siê czêœæ artystyczna z³o¿ona z ró¿norodnych konkursów oraz zabawy tanecznej przy akompaniamencie lokalnego zespo³u muzycznego. Wszyscy uczestnicy imprezy œwietnie siê bawili, aktywnie bior¹c udzia³ w konkursach. Zgodnie z nazw¹ pikniku, na zakoñczenie wszyscy zaproszeni goœcie zostali poczêstowani pieczonym ziemniakiem. 15 wrzeœnia, aby uczciæ pamiêæ bliskich nam osób, które odesz³y na zawsze zapaliliœmy œwieczki na grobach by³ych podopiecznych Œrodowiskowego Domu Samopomocy. Trwaj¹c w refleksji, wspominaliœmy wspólne chwile, które dane nam by³o dzieliæ razem. Przygotowane kompozycje z kwiatów stanowi³y wyraz szacunku i naszej wiecznej pamiêci o nich. 16 wrzeœnia spo³ecznoœæ Œrodowiskowego Domu Samopomocy goœci³a w Jaros³awiu. Po mieœcie oprowadza³ nas Jerzy Czechowicz, prze- Szlakiem jaros³awskich œwi¹tyñ ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) SPO£ECZEÑSTWO I GOSPODARKA wodnik turystyczny, który w bardzo interesuj¹cy sposób opowiada³ o najciekawszych zabytkach sakralnych miasta. Na pocz¹tku zwiedziliœmy sanktuarium Matki Bo¿ej Bolesnej O. Dominikanów, którego wyj¹tkowoœæ podkreœlaj¹ liczne cuda zdzia³ane za wstawiennictwem Matki Bo¿ej. Bêd¹c tutaj nie sposób zapomnieæ o Ÿróde³ku, które, wed³ug opowieœci, wyp³ynê³o w miejscu jej objawienia. Udaj¹c siê w kierunku klasztoru Sióstr Benedyktynek, zobaczyliœmy inne zabytki m.in.: cmentarz z 1784 r., klasztor OO. Franciszkanów Reformatów, dwa budynki w stylu secesji wiedeñskiej, resztki Bramy Krakowskiej na terenie starego miasta, synagogê du¿¹ i ma³¹, itp. Miasto okaza³o nie tylko ciekawe, ale i bardzo przyjazne. Zatrzymuj¹c siê na terenie koœcielno-klasztornym Sióstr Benedyktynek, zwiedziliœmy „Czarn¹ kaplicê”, zwan¹ tak z powodu po¿aru wznieconego przez hitlerowców podczas II wojny œwiatowej. Korzystaj¹c z okazji zwiedziliœmy tak¿e wystawê tematyczn¹ poœwiêcon¹ Janowi Paw³owi II zawieraj¹c¹ wiele pami¹tek zwi¹zanych z papie¿em. Kolejnym miejscem, które zwiedziliœmy by³ koœció³ œwiêtego Miko³aja i Stanis³awa biskupa, gdzie odprawiana jest liturgia w obrz¹dku wschodnim. Nasza uwagê zwróci³y liczne ikony umiesz- Wyjazd pielgrzymkowy do polskiego La Salette czone w o³tarzu, a tak¿e boczny o³tarz Matki Bo¿ej Ostrobramskiej przywieziony z Ukrainy. Na placu œwiêtego Micha³a zobaczyliœmy s³ynn¹ kamienicê Orsettich oraz ratusz pe³ni¹cy funkcjê Urzêdu Miasta. Ostatnim wa¿nym zabytkiem i miejscem kultu, które zobaczyliœmy by³a cerkiew Przemienienia Pañskiego. 23 wrzeœnia z inicjatywy Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach uczestniczyliœmy w prelekcji pn. „Ropczyckie œlady Wilhelma Macha”. Spotkanie poprowadzone przez pani¹ Mariê Machnicê-Kosydar przybli¿y³o nam sylwetkê polskiego pro- Podziêkowanie Komenda Hufca Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego w Ropczycach sk³ada serdeczne podziêkowanie Zarz¹dowi Wojewódzkiemu PCK w Rzeszowie oraz Zarz¹dowi Rejonowemu PCK w Ropczycach, a w szczególnoœci Pani Zofii Jasek za pomoc rzeczow¹ na przygotowanie wakacyjnych biwaków i pó³kolonii w Zespo³ach Szkó³ w NiedŸwiadzie Dolnej i Ma³ej. Jesteœmy Pañstwu niezmiernie wdziêczni, dlatego te¿ kierujemy s³owa uznania za wsparcie naszej akcji. Wiemy, ¿e w dzisiejszych czasach dobroæ i otwartoœæ na drugiego cz³owieka nie s¹ w modzie, ale cieszy fakt, ¿e znaleŸli siê ludzie o wielkim sercu, tacy jak Pañstwo, których postawa mo¿e byæ wzorem do naœladowania. Za dobr¹ wspó³pracê serdecznie dziêkujemy i ¿yczymy wielu sukcesów. Komenda Hufca ZHP Genowefa Zygmunt, Arkadiusz Chojecki, Agnieszka Raœ ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) zaika i poety, który zapisa³ siê w polskiej literatury, a tak¿e sylwetkê W³adys³awa Bursztyna, pe³ni¹cego funkcjê burmistrza Ropczyc na pocz¹tku XX wieku. 24 wrzeœnia, reprezentanci naszego Domu po raz pierwszy wziêli udzia³ w III „Spotkaniu z ballad¹”, zorganizowanym przez Œrodowiskowy Dom Samopomocy w Bliznem. Impreza rozpoczê³a siê prezentacj¹ artystyczn¹ przygotowan¹ przez gospodarzy, po czym nast¹pi³y prezentacje zaproszonych goœci ze ŒDS w Dêbicy i Brzozowie oraz z Warsztatów Terapii Zajêciowej w Starej Wsi. Po zakoñczonych wystêpach i poczêstunku uczestnicy imprezy wyszli na górê œw. Micha³a Archanio³a, gdzie zapoznali siê m.in. z jej histori¹. Ostatni¹ czêœæ spotkania stanowi³a zabawa taneczna, która by³a doskona³¹ form¹ integracji wszystkich uczestników imprezy. Inn¹ form¹ aktywnoœci, jak¹ podjêliœmy we wrzeœniu, by³ udzia³ w imprezie pt. „Z folklorem na co dzieñ”, której organizatorami byli: Burmistrz Ropczyc, Centrum Kultury im. Józefa Mehoffera w Ropczycach, a tak¿e Dom Kultury w NiedŸwiadzie. W ramach zaproszenia mieliœmy mo¿liwoœæ zaprezentowania prac rêkodzielniczych podopiecznych naszego Domu. By³y to przedmioty zdobione technik¹ decoupage, prace z dziedziny malarstwa, makramy, ceramiki, itp. Zainteresowanie publicznoœci naszymi pracami jest dla nas motywacj¹ do poszukiwania nowych technik i do dzia³ania, bowiem tworzenie nie tylko cieszy oko, lecz przede wszystkim przynosi radoœæ i satysfakcjê, wzmacnia poczucie w³asnej wartoœci, rozwija i poszerza zainteresowania. ŒDS Ropczyce Termin wa¿noœci kart rodziny wielodzietnej 3+ W zwi¹zku z up³ywem terminu wa¿noœci kart rodziny wielodzietnej 3+ osoby zainteresowane prosimy o sk³adanie wniosków na nastêpny rok w pokoju nr 3 w Urzêdzie Miejskim w Ropczycach lub w Biurze Obs³ugi Klienta. Karty, których termin wa¿noœci up³yn¹³ 30 wrzeœnia tego roku nale¿y zwróciæ przy odbiorze nowych kart. Inf. w³asna STR. 13 MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH Biblioteka poleca Ksi¹¿ka to zbiór dziewiêtnastu m¹drych i ciekawych historyjek, których bohaterami s¹ dzieci maj¹ce wiele pytañ, dla których œwiat jest jedn¹ wielk¹ zagadk¹. W odnajdywaniu odpowiedzi nawet na najbardziej dziwne pytania pomagaj¹ oczywiœcie doroœli, dziadkowie, rodzice i nauczyciele, s³u¿¹c swoj¹ wiedz¹ i doœwiadczeniem. £adne wydanie, krótkie rozdzia³y, humor, piêkne rysunki to zalety i zachêta do siêgniêcia po tê ksi¹¿kê. Na pewno nie bêdziecie siê nudziæ. Zachêæcie do czytania rodziców, dziadków i starsze rodzeñstwo, a rêczê, ¿e bêd¹ zdziwieni, gdy razem z Wami odkryj¹, gdzie jest wiatr, kiedy nie wieje, albo dlaczego niektóre ryby mog¹ uton¹æ. Mi³ej lektury. Edyta Bojarska Filia w Lubzinie Autor: Wiktor Suworow Tytu³: Alfabet Suworowa Wydawnictwo: Rebis Wojna za wschodnimi granicami sprawia, ¿e znów bardziej interesujemy siê Rosj¹. A któ¿ opowie o niej ciekawiej ni¿ Rosjanin, w dodatku ze sta¿em w tajnych s³u¿bach i wyrokiem œmierci za zdradê Zwi¹zku Radzieckiego. Takim autorem jest Wiktor Suworow, eksoficer sowieckiego wywiadu wojskowego, który w 1978 roku zbieg³ do Wielkiej BrytaAutor: Nicholas Evans nii i od tamtej pory pisze ksi¹¿ki, zarówno beletrystyczne, jak Tytu³: W pêtli i naukowe, rozliczaj¹c siê z najnowsz¹ histori¹ Rosji. Autor Wydawnictwo: Albatros Andrzej Kury³owicz prowadzi nas poprzez plejadê postaci uwik³anych w wêz³owe S.C. momenty historii Rosji. Od Iwana GroŸnego po Putina, nie W pêtli Nicholasa Evansa, autora Zaklinawy³¹czaj¹c Pi³sudskiego, Hitlera, Dzier¿yñskiego i Jaruzelskiecza koni, to opowieœæ o mocy mi³oœci i niego. Bez taryfy ulgowej podsumowuje dzieje Rosji i nie boi siê rozerwalnej wiêzi natury i cz³owieka. Opokontrowersji. Druga czêœæ ksi¹¿ki to wywiad z autorem przewiada równie¿ o dramatycznych próbach prowadzony przez Piotra Zychowicza, który mówi m.in. ocalenia gin¹cego gatunku wilków, zawio ucieczce na Zachód, osiedlaj¹cych siê na Syberii Chiñczy³ych losach rodziny ranczera, nieakceptokach i sytuacji w dzisiejszej Rosji. wanej przez otoczenie mi³oœci, jaka rodzi Marcin Zieliñski Wypo¿yczalnia dla doros³ych MiPBP siê miêdzy g³ównymi bohaterami. Ksi¹¿ka napisana w sposób bardzo lekki, niezwyk³a fabu³a, ciekawe przedstawienie teAutor: Petra Maria Schmitt, Christian Dreller matu. Du¿ym plusem jest interesuj¹ce naszkicowanie problemu ochrony wilków – racje za i przeciw, relacje: cz³owiek – Tytu³: Sk¹d siê bior¹ dziury w serze. wilk. Powieœæ Evansa to tak¿e niezwyk³e opisy œwiata dzikiej Historyjki dla ciekawskich dzieci przyrody, piêkno krajobrazów. Ka¿dy, kto choæ raz us³ysza³ zew Wydawnictwo: Prószyñski i S-ka Czy chcecie siê dowiedzieæ, dlaczego dzikiej natury i poczu³ pragnienie spotkania z przyrod¹ nieœwiec¹ gwiazdy, dlaczego banany s¹ krzywe, tkniêt¹ rêk¹ cz³owieka chêtnie wyruszy z twórc¹ ksi¹¿ki na tê albo dlaczego d¿d¿ownica nie ma nóg? wêdrówkê. Ca³oœæ czyta siê jednym tchem. Ksi¹¿ka dzia³a jak magnez, Odpowiedzi na te pytania i wiele innych znajdziecie w ksi¹¿ce pod tytu³em Sk¹d siê bior¹ dziury w serze. wiêc trudno siê od niej oderwaæ. Marta Kaczor Historyjki dla ciekawskich dzieci niemieckich autorów Petry Filia w Brzezówce Marii Schmitt i Christiana Drellera. Spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Ksi¹¿ki 18 wrzeœnia w DKK dzia³aj¹cym przy Wypo¿yczalni dla doros³ych MiPBP w Ropczycach omawialiœmy ksi¹¿kê Magdaleny Grzeba³kowskiej pt. „Ksi¹dz Paradoks”. Jest to biografia ksiêdza – poety, Jana Twardowskiego. To opowieœæ wielowymiarowa, zaskakuj¹ca, burz¹ca utrwalony wizerunek ksiêdza Jana Twardowskiego. Dowiadujemy siê wielu szczegó³ów z ¿ycia dzieciêcego, m³odoœci Jana – studenta, kleryka. Wreszcie pisz¹cego wiersze, chorobliwie nieœmia³ego ksiêdza. Skromnego cz³owieka, kochaj¹cego piêkno otaczaj¹cego œwiata: przyrody, literatury i drobnych STR. 14 przedmiotów. Zdarza³o siê, ¿e omawiaj¹c moje wiersze, pisano o dialektyce, antynomiach, Pascalu, Heraklicie, Heglu, koegzystuj¹cych realiach. Przerazi³em siê. Otworzy³em tom moich wierszy i natrafi³em na takie teksty: polna myszka siedzi sobie, konfesjona³ z¹bkiem skrobie, kto bibu³ê buchnie, temu ³apa spuchnie. – uspokoi³em siê. Agnieszka Szela (Wypo¿yczalnia dla doros³ych) Zakup nowoœci ksi¹¿kowych Ropczycka biblioteka, wzorem ubieg³ych lat, tak¿e w tym roku skorzysta³a z programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Biblioteki Narodowej pt. Zakup nowoœci wydawniczych do bibliotek, który jest realizowany w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2014-2020. W ramach programu, którego g³ównym celem jest popularyzacja ksi¹¿ki i czytelnictwa poprzez wzbogacenie i odnowienie ksiêgozbiorów polskich bibliotek pu- blicznych, ropczycka biblioteka pozyska³a w tym roku 16 800 z³. Œrodki te zostan¹ przeznaczone na zakup wydawnictw popularnonaukowych, literatury piêknej dla doros³ych,dzieci i m³odzie¿y. Kwota dotacji uzale¿niona jest od liczby czytelników biblioteki oraz od liczby ludnoœci danej gminy. W ostatnich latach dotacja wzros³a: w 2014 biblioteka pozyska³a 13 000 z³, obecnie kwota jest wy¿sza o ponad 3 000 z³. Monika Antoszewska ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH Narodowe czytanie Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Ropczycach oraz filia w Lubzinie po raz kolejny w³¹czy³y siê w akcjê „Narodowego czytania”, czyli publicznej lektury najwiêkszych polskich dzie³ literackich, zainicjowan¹ trzy lata temu przez prezydenta Bronis³awa Komorowskiego. Podstawowym celem przedsiêwziêcia jest popularyzacja czytelnictwa, zwrócenie uwagi na potrzebê dba³oœci o polszczyznê oraz wzmocnienie poczucia wspólnej to¿samoœci. 5 wrzeœnia przed budynkiem ropczyckiej biblioteki czytano fragmenty kolejnego polskiego dzie³a literackiego, Lalki Boles³awa Prusa. W scenerii nawi¹zuj¹cej do epoki, w jakiej rozgrywa siê akcja powieœci, przy nastrojowej muzyce, zaproszeni goœcie przedstawili zebranym treœæ pozytywistycznego dzie³a. Tym razem fragmenty Lalki czytali kolejno: Józef Misiu- ra – przewodnicz¹cy Rady Miejskiej, £ukasz Wlezieñ – przedstawiciel sieci sklepów AGD, RTV El – Mat, ks. dr Stanis³aw Mazur – proboszcz parafii p.w. Przemienienia Pañskiego w Ropczycach, El¿bieta Ryniewicz – dyrektor Publicznego Przedszkola nr 2 w Ropczycach, Wies³aw Rygiel – kierownik Miejsko-Gminnego Oœrodka Pomocy Spo³ecznej w Ropczycach, Lucy- Wœród czytaj¹cych by³o wiele osób znanych w ropczyckim œrodowisku na Maziarz – nauczycielka Publicznego Przedszkola nr 2 w Ropczycach, Halina Godek – emerytowana bibliotekarka – nauczycielka, Maria Mi¹so, Wanda Œwiêtoñ i Maria Pociask (panie s¹ emerytowanymi nauczycielkami), Tomasz Ziêtek – uczeñ kl. VI Zespo³u Szkó³ nr 3 w Ropczycach, Adam Sypel – prezes Towarzystwa Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej i Ma³gorzata Piêta – na- Pogoda nie odstraszy³a mi³oœników „Lalki” B. Prusa uczycielka w Zespole Szkó³ Agro – Technicznych w Ropczycach. Przyniesione przez uczestników prywatne tomy Lalki zosta³y opatrzone pami¹tkow¹ pieczêci¹, któr¹ otrzymaliœmy z Kancelarii Prezydenta. Na zakoñczenie dyrektor biblioteki, Maria Koziñska podziêkowa³a uczestnikom spotkania za przy³¹czenie siê do akcji oraz zaprosi³a wszystkich do wziêcia udzia³u w kolejnej, przysz³orocznej edycji „Narodowego czytania”. Szczególne podziêkowania dyrektor Koziñska skierowa³a pod adresem dyrekcji Zespo³u Szkó³ nr 2 w Ropczycach za udostêpnienie eksponatów z gabinetu Seweryna Udzieli, dziêki którym wprowadzono zebranych w klimat epoki. Agnieszka Szela Wystawa „Horrory ziemniaka” Na prze³omie wrzeœnia i paŸdziernika w czytelni ropczyckiej biblioteki prezentowana by³a wystawa plastyczna pt. „Horrory ziemniaka”. Na wystawie znalaz³y siê szkice i projekty Rafa³a Jedynaka powsta³e w 2015 roku, które by³y inspiracj¹ i podstaw¹ do stworzenia bajki rysunkowej pod tym samym tytu³em. Warto dodaæ, ¿e bajka jest owocem wielu zadañ zrealizowanych przez Jedynaka w pracowni dr hab. Doroty Jajko-Sankowskiej, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego. Cech¹, która wyró¿nia „Horrory ziemniaka” na tle innych tego typu prac, jest nie tylko tematyka, ale i sposób jej prezentacji. Jak podkreœla sam autor, ka¿dy, kto choæ na chwilê zatrzyma siê przy moich pracach, bêdzie móg³ doœwiadczyæ efektu d³ugotrwa³ej pracy, która na pozór sprawia wra¿enie prostej i lekkiej. M³ody ropczycki twórca Rafa³ Jedynak jest absolwentem Uniwersytetu Rzeszowskiego na Wydziale Sztuki (specjalizacja rysunek). Urodzi³ siê 19 kwietnia 1992 roku w Ropczycach. Tutaj te¿ uczêszcza³ do szko³y podsta- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Szkice i projekty R. Jedynaka. wowej i gimnazjum. W rodzinnym mieœcie ukoñczy³ profil techniczny w szkole œredniej im. ks. dra Jana Zwierza. Prywatnie zajmuje siê fotografi¹. Fot. Rafa³ Jedynak Jego prace pojawi³y siê na wielu wystawach, które uwieczni³ na zdjêciach i opublikowa³ na Facebooku. Gra¿yna WoŸny STR. 15 MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ROPCZYCACH Ogólnopolski dzieñ g³oœnego czytania 29 wrzeœnia w Oddziale dla dzieci Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach zaproszeni goœcie czytali dzieciom bajki (w ramach XV Ogólnopolskiego dnia g³oœnego czytania og³oszonego przez Polsk¹ Izbê Ksi¹¿ki w 2001 roku). Ropczycka biblioteka uczestniczy w tej akcji od pocz¹tku jej og³oszenia. Do g³oœnego czytania zaproszono osoby znane w ropczyckim œrodowisku: Józefa Misiurê – przewodnicz¹cego Rady Miejskiej, dyrektora MiejskoGminnego Oœrodka Pomocy Spo³ecznej Wies³awa Rygla oraz Mariê Koziñsk¹ – dyrektor MiPBP w Ropczycach. Goœcie czytali grupie przedszkolaków z Publicznego Przedszkola Nr 1 im. Marii Konopnickiej w Ropczycach i z Ochronki Sióstr S³u¿ebniczek. Najm³odsi z du¿ym zaciekawieniem wys³uchali znanych i lubianych opowiadañ, ¿ywo reaguj¹c na zadawane pytania. Na koniec maluchy zosta³y poczêstowane s³odkoœciami przyniesionymi przez czytaj¹cych. Ogólnopolski dzieñ g³oœnego czytania nie jest jedyn¹ akcj¹ czytelnicz¹ prowadzon¹ przez ropczyck¹ bibliotekê. Bajki czytali maluchom: M. Koziñska, J. Misiura i W. Rygiel Zapraszamy przez ca³y rok na Apetyt na czytanie, formê zajêæ przeznaczon¹ dla dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów klas I-III oraz Czytaj¹ce przedszkole i akcjê ogólnopolsk¹: Ca³a Polska czyta dzieciom. Renata Szkutak, Anna Gajecka S³ucha³y w skupieniu dzieci z ochronki i Przedszkola nr 1 w Ropczycach Ropczyckie œlady Wilhelma Macha Z okazji 50. rocznicy œmierci Wilhelma Macha i 65. rocznicy œmierci W³adys³awa Bursztyna w ropczyckiej bibliotece odby³a siê prelekcja nt. Wilhelma Macha i jego szkolnych lat w Koedukacyjnym Gimnazjum Miejskim im. œw. Stanis³awa Kostki zarz¹dzanym przez W³adys³awa Bursztyna. Spotkanie prowadzi³a Maria Machnica-Kosydar, która omawiaj¹c twórczoœæ epika z Kamionki nawi¹za³a do powieœci Jaworowy dom i Rdza oraz opowiadañ, felietonów i reporta¿y zawartych w Doœwiadczeniach i przypadkach. Najwiêcej uwagi poœwiêci³a opowiadaniu Szko³a wielkiego burmistrza. W utworze tym bowiem Mach opisa³ liczne perypetie STR. 16 i trudnoœci, jakie towarzyszy³ mu podczas pobierania nauki w prywatnej szkole „zawiadywanej” przez ówczesnego burmistrza. Sylwetkê W³adys³awa Bursztyna, burmistrza Ropczyc, zas³u¿onego dla miasta i rozwoju szkolnictwa przybli¿y³a dr Gra¿yna WoŸny. Nawi¹zuj¹c do utworu Macha, przypomnia³a, ¿e 11-letni Wilhelm, utalentowany gimnazja- lista, doœwiadczy³ wielu trudnoœci, których Ÿród³em by³o czesne, a w³aœciwie brak mo¿liwoœci jego op³acenia. Kilkunastoletni gimnazjalista zwróci³ siê o pomoc do W³adys³awa Bursztyna, prezesa szkolnego komitetu, który, jak pisa³ Wilhelm Mach, by³ instancj¹ decyduj¹c¹. Dziêki tym zabiegom Wilek kszta³ci³ siê w prywatnej ropczyckiej szkole od wrzeœnia1928 do czerwca 1931 roku. W tym czasie wspó³pracowa³ z redakcj¹ szkolnego miesiêcznika „Przysz³oœæ”, gdzie debiutowa³ rymowank¹ Jesieñ. Podczas spotkania zaproszeni goœcie ze Œrodowiskowego Domu Samopomocy w Ropczycach zapoznali siê z wystaw¹ tematyczn¹ oraz ksi¹¿kami Macha, w których odnajdziemy liczne œlady i nawi¹zania do regionu ropczyckiego i ziemi rzeszowskiej. Na zakoñczenie Maria Machnica-Kosydar przeczyta³a utwór Szko³a wielkiego burmistrza i odpowiedzia³a na liczne pytania, które pojawi³y siê w trakcie interesuj¹cej dyskusji. Gra¿yna WoŸny Fot. Monika Filipek ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) CENTRUM KULTURY IM. JÓZEFA MEHOFFERA W ROPCZYCACH Miêdzyszkolny konkurs „Mówiê gwar¹” 25 wrzeœnia na scenie Domu Kultury w NiedŸwiadzie zaprezentowali siê uczestnicy konkursu pn. „Mówiê gwar¹”. Spotkanie by³o elementem zadania realizowanego w ramach Podkarpackiego Programu Odnowy Wsi na lata 2011-2016. Uczniowie opisywali miejscow¹ gwar¹ stary, regionalny obrzêd. Spoœród uczniów z czterech szkó³ (Ma³a, £¹czki Kucharskie, NiedŸwiada Dolna, NiedŸwiada Górna), jury w sk³adzie: Damian Dr¹g (kierownik Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie), El¿bieta £¹ca³a (instruktor Centrum Kultury w Ropczycach), Uczestnicy konkursu wraz z jurorami Adam Pociask (cz³onek Zespo³u Œpiewaczego „NiedŸwiedzinie”) wy³oni³o zwyciêzców. W kategorii szkó³ podstawowych najlepszy by³ Dawid Jod³owski z NiedŸwiady Górnej, natomiast w kategorii gimnazjów – Gabriela Mardeusz z £¹czek Kucharskich. Laureaci konkursu za- prezentowali swoje umiejêtnoœci przed szersz¹ publicznoœci¹, 27 wrzeœnia podczas imprezy pn. „ Z folklorem na co dzieñ”. Wystêpy bardzo siê podoba³y i zosta³y nagrodzone du¿ymi brawami. Celem konkursu by³o zainspirowanie uczniów do pog³êbiania wiedzy dotycz¹cej kultury regionu oraz rozwijanie aktywnoœci twórczej poprzez odkrywanie zapomnianych obrzêdów. Uczniowie opowiadali m. in. o kopaniu ziemniaków, kiszeniu kapusty, robieniu mas³a, o zmówinach i obrzêdach weselnych. Ka¿dy uczestnik otrzyma³ dyplom oraz nagrodê ksi¹¿kow¹. Inf. w³asna Wystawa w BWA w Rzeszowie Publicznoœæ dopingowa³a wystêpuj¹cych Od 15 paŸdziernika do 15 listopada, w rzeszowskim BWA otarta bêdzie wystawa prac artystów zrzeszonych w Zwi¹zku Polskich Artystów Plastyków. Wœród prezentowanych obrazów znajduje siê tryptyk Adama Sypla, pt. „¯ycie”. S¹ to obrazy poœwiêcone pamiêci Tadeusza Kantora, pod wp³ywem którego pozostaje artysta. 27 wrzeœnia w Domu Kultury w NiedŸwiadzie odby³a siê impreza pn. Z folklorem na co dzieñ Spotkanie poprzedzi³y warsztaty kulinarne, w których uczestniczy³y panie z Kó³ Gospodyñ Wiejskich z £¹czek Kucharskich, Gnojnicy i NiedŸwiady. 25 wrzeœnia rozstrzygniêty zosta³ konkurs „Mówiê gwar¹”. Spoœród uczniów z czterech szkó³ (Ma³a, £¹czki Kucharskie, NiedŸwiada Dolna, NiedŸwiada Górna) zostali wy³onieni zwyciêzcy, którzy zaprezentowali siê podczas niedzielnej imprezy. Przygotowano równie¿ wystawê zdjêæ przedstawiaj¹c¹ obrzêdy ludowe z lat 70-, 80- i 90-tych. Impreza folklorystyczna mia³a bardzo bogaty program kulturalny. Zaprezentowa³y siê w niej: ZPiT Halicz, Dzieciêca Rewia Folklorystyczna, kapela rodzinna „Kurasie”, której towarzyszyli najm³odsi cz³onko- wie rodziny (z w³asn¹ prezentacj¹) oraz zespo³y œpiewacze: „NiedŸwiedzinie” i „M³odzi NiedŸwiedzinie”. Goœciem specjalnym spotkania by³ zespó³ Stopkovcan ze S³owacji, który przedstawi³ tañce i przyœpiewki z regionu karpackiego. Prace rêkodzielnicze zaprezentowali mistrzowie sztuki rzemieœlniczej: kowale, garncarze, tkacze, twórcy pisanek, bi¿uterii i innych dziedzin. Panie z Kó³ Gospodyñ Wiejskich serwowa³y regionalne potrawy. By³o to prawdziwe œwiêto sztuki ludowej w NiedŸwiadzie. Spotkanie zrealizowano w ramach Podkarpackiego Programu Odnowy Wsi na lata 2011-2016. Inf. w³asna Fotoreporta¿ na str. 22-23 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Moje instalacje parateatralne, obrazy, ambala¿e, czerwienie i czernie, popio³y i z³oto… Czy to jest ju¿ przesz³oœæ, czy to jest teraŸniejszoœæ, czy to jest przysz³oœæ spogl¹daj¹ca z moich obrazów? Nie, to „gra” elementów formy i koloru wyra¿aj¹ca ideê ¿ycia w jego nieustaj¹cym mi- sterium narodzin, przemijania … i œwiêtoœci … To nie s¹ obrazy „par excellence”, ani modern art. … To ja sam!, uno persona… moje malarstwo to teatr idei zawartych w znakach, to mój indywidualny deballage i homage pamiêci i podró¿y w ¿ycie i œmieræ… ADAM SYPEL – urodzony w 1940 r. w Nadawczynie. Studia w Instytucie Wychowania Artystycznego UMCS w Lublinie. Cz³onek ZPAP Warszawa, Klubu „Krzysztofory” Kraków, wspó³pracuje z Cricotek¹ i Fundacj¹ im. T. Kantora w Krakowie. Ma autorsk¹ galeriê w Ropczycach. Obrazy prezentuje na wystawach indywidualnych, ogólnopolskich i miêdzynarodowych. Prace w zbiorach prywatnych w kraju i za granic¹. Za dotychczasow¹ dzia³alnoœæ artystyczn¹ i spo³eczn¹ otrzyma³ wiele nagród, odznaczeñ krajowych i miêdzynarodowych. STR. 17 Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE Po letnim pikniku, który odby³ siê w Zespole Szkó³ w NiedŸwiadzie Górnej pozosta³y wspomnienia i zdjêcia. A w paŸdziernikowy, ch³odny dzieñ mi³o powróciæ pamiêci¹ do ciep³ych dni i przypomnieæ sobie wspania³¹, rodzinn¹ zabawê, radosne wystêpy dzieci, taneczne i muzyczne prezentacje grup m³odzie¿owych i doros³ych. Bez komputera, telewizji, za to z nielimitowan¹ mo¿liwoœci¹ siadania rodzicom na kolanach i trzymania ich za rêkê podczas spacerowania po szkolnych w³oœciach. Zebrane podczas imprezy pieni¹dze zosta³y wykorzystane na modernizacjê szkolnych klasopracowni. Wspomnienie z pikniku Nowy rok szkolny przyniós³ przedszkolakom z Publicznego Przedszkola nr 1 w Ropczycach nowy, piêkny plac zabaw. Otwarcie placu zabaw przy Publicznym Przedszkolu nr 1 w Ropczycach 28 wrzeœnia 2015 roku zosta³ on oficjalnie oddany do u¿ytku. W uroczystym otwarciu uczestniczyli m.in. burmistrz Ropczyc Boles³aw Bujak wraz z zastêpc¹ Wies³awem Maziarzem, przewodnicz¹cy Rady Miejskiej Józef Misiura, dyrektor Miejsko-Gminnego Zespo³u Oœwiaty Stanis³aw Mazur, dyrektorzy przedszkoli i ¿³obka oraz przedstawiciele Rady Rodziców. Dyrektor przedszkola Renata Samson-Matysek, witaj¹c goœci wyrazi³a wdziêcznoœæ i radoœæ z posiadania piêknego placu zabaw, a potem od- Maluchy od razu rozpoczê³y zabawê na placu da³a g³os dzieciom, które oraz podziêkowania za ten w s³owach wierszy i piosenek „prezent”. wyrazi³y swoje zadowolenie Po czêœci artystycznej g³os zabra³ burmistrz Boles³aw Bujak, dziêkuj¹c wszystkim osobom zaanga¿owanym w realizacjê inwestycji oraz ¿yczy³ dzieciom radosnej zabawy na nowym placu zabaw. W imieniu rodziców podziêkowa³ Dominik Bia³as. Po przeciêciu wstêgi przyszed³ czas najbardziej oczekiwany przez dzieci – dobra zabawa. W oficjalnym otwarciu placu uczestniczyli m.in. samorz¹dowcy, dyrektorzy placówek oœwiatowych i rodzice STR. 18 Inf. w³asna ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE Dzieñ patrona Szko³y Podstawowej w NiedŸwiadzie Górnej Patronem Szko³y Podstawowej w Zespole Szkó³ w NiedŸwiadzie Górnej od kilku lat jest ksi¹dz Jan Twardowski. Rocznica jego urodzin przypada 1czerwca, zatem w naszej placówce mamy podwójne œwiêto. Nietrudno pogodziæ w tym przypadku œwiêto dzieci z dniem patrona, bowiem ten kap³an-poeta ca³e ¿ycie zwi¹zany by³ z dzieæmi i m³odzie¿¹. Do m³odych ludzi skierowa³ du¿¹ czêœæ swej twórczoœci. Poœwiêci³ im nawet osobne ksi¹¿ki, np. Kubek z jednym uchem, czy Patyki i patyczki. W tym roku obchodziliœmy setn¹ rocznicê urodzin naszego patrona, tote¿ postanowiliœmy jeszcze g³êbiej pochyliæ siê nad jego twórczoœci¹. W maju na lekcjach plastyki tworzyliœmy ilustracje do wierszy ks. Jana Twardowskiego. Tak powsta³ nasz w³asny, szkolny ilustrowany tomik poezji. Dzieñ 1 czerwca rozpoczêliœmy msz¹ œwiêt¹. W piêknym kazaniu ksi¹dz Sebastian Knurek jeszcze bardziej przybli¿y³ nam postaæ i dzie³o naszego patrona. Po powrocie do szko³y obejrzeliœmy monta¿ s³owno-muzyczny przygotowany przez cz³onków kó³ka teatralnego. Scenariusz z³o¿ony z wierszy ks. Jana Twardowskiego pozwoli³ nam jeszcze raz zag³êbiæ siê w m¹droœæ jego s³ów. Ta poezja pomaga doceniæ wspania³y czas dzieciñstwa, pokazuje jego beztroskê, czy nawet bezkarnoœæ. Ksi¹dz by³ tak¿e nauczycielem. Czêsto podkreœla³, ¿e nawet najbardziej niesforni z nas, ciesz¹ siê bezwarunkow¹ mi³oœci¹ Boga, a nasze wybryki s¹ przywilejem wieku i spotykaj¹ siê z pob³a¿liwoœci¹ i zrozumieniem. Dziêki jego wierszom lepiej te¿ rozumiemy, czym jest wiara, ufnoœæ, obcowanie z bo- giem i ludŸmi, czym jest mi³oœæ i przyjaŸñ. Pozwalaj¹ one inaczej spojrzeæ na tak trudne momenty ludzkiego losu, jak œmieræ, rozpacz, samotnoœæ. Niezwykle istotne dla nas, uczniów z wiejskiej szko³y, jest to, ¿e dziêki takiemu patronowi wreszcie dostrzegamy, jakie wielkie szczêœcie spotka³o nas, ¿e dzieciñstwo i m³odoœæ spêdzamy na wsi, czy te¿ blisko niej, wœród przyrody i spokoju. Ks. Jan Twardowski napisa³ kiedyœ: Zamiast o katedrach i gotykach, wolê pisaæ o drzewach, które maj¹ w sobie coœ ze wspomnienia raju. Narodowe czytanie „Lalki” w Lubzinie maraton rozpoczê³a dyrektor Bo¿ena Pyzik, a nastêpnie ksi¹¿kê przejê³a przewodnicz¹ca szko³y, Izabela Grzegorska. Uczniowie doœæ powa¿eopodal szko³y. Ka¿dy uczeñ nie potraktowali swoje zadai nauczyciel czyta³ krótki frag- nie. Ka¿dy z nich stara³ siê ment „Lalki”. Ten swoisty przeczytaæ swój fragment jak najlepiej. Akcjê Narodowego czytania zapocz¹tkowa³ trzy lata temu prezydent Bronis³aw Komorowski, zachêcaj¹c wszystkich Polaków do czytania „Pana Tadeusza”. W tegorocznej edycji wzi¹³ udzia³ obecny prezydent, Andrzej Duda, a tak¿e inne znane osobistoœci. Jest to ju¿ czwarta edycja akcji Narodowego Czytania. Rok temu niemal w ca³ej Polsce czytano „Trylogiê” Henryka Sienkiewicza. S. Kamiñski, M. Kisiel czytania 4 wrzeœnia 2015 w Zespole Szkó³ w Lubzinie odby³a siê akcja Narodowego czytania „Lalki” Boles³awa Prusa. Wziêli w nim udzia³ uczniowie od 1 klasy szko³y podstawowej do 3 klasy gimnazjum, a tak¿e nauczyciele i dyrekcja. W organizacji pomog³a Edyta Bojarska, która pracuje w bibliotece znajduj¹cej siê nie- Najm³odsi uczestnicy Narodowego ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Œwiat jest naprawdê cudowny. Kiedy patrzymy na otaczaj¹cy nas œwiat jego oczami, uczymy siê zachwycaæ natur¹, bo jest to doskona³e dzie³o Bo¿e. Obcuj¹c z przyrod¹, jak wynika z wierszy ksiêdza Jana Twardowskiego, mo¿emy siê wiele nauczyæ, a tak¿e zbli¿yæ do Boga. Co roku staramy siê poznawaæ coraz lepiej tê twórczoœæ. Robimy to coraz chêtniej, bo m.in. dziêki szkolnym uroczystoœciom doceniliœmy jej wagê. W stulecie urodzin naszego patrona chêtnie wiêc zobowi¹zaliœmy siê, ¿e ka¿dy uczeñ naszej szko³y bêdzie umia³ na pamiêæ jeden, wybrany zgodnie z indywidualnymi upodobaniami, wiersz „ks. Jana od biedronki”. Podjêliœmy siê tak¿e misji upowszechniania jego poezji wœród rówieœników z ca³ej gminy. Zachêt¹ do wertowania jego tomików wierszy by³, zorganizowany 17 czerwca, Miêdzyszkolny Konkurs Recytatorski Poezji Ksiêdza Jana Twardowskiego. W tegorocznym konkursie, w kategorii szkó³ podstawowych I miejsce ´ zajê³a Katarzyna Zdziebko, uczennica kl. VI SP w Zespole Szkó³ w NiedŸwiedzie Dolnej, zaœ miejsce II, jej kole¿anka z tej samej klasy – Izabela Kukla. Obie laureatki przygotowa³a do konkursu Marta Szpara. W kategorii klas gimnazjalnych czo³owe lokaty przypad³y gospodarzom imprezy: I miejsce zdoby³a Karolina Misiorek, uczennica kl. I Gimnazjum w Zespole Szkó³ w NiedŸwiadzie Górnej, zaœ II – jej kole¿anka z kl. II gimnazjum – Klaudia Wójcik. Zwyciê¿czynie otrzyma³y cenne nagrody ksi¹¿kowe, wszyscy zaœ brawa, okolicznoœciowe dyplomy i nagrodê najcenniejsz¹ – ucztê duchow¹. Na tym nie zakoñczy siê w naszej szkole celebracja stulecia urodzin naszego patrona i a¿ do rocznicy sto pierwszej bêdziemy staraæ siê podejmowaæ inne, interesuj¹ce inicjatywy pokazuj¹ce, jak dumni i szczêœliwi jesteœmy, ¿e w³aœnie to imiê nosi nasza placówka. ZS w NiedŸwiadzie Górnej STR. 19 Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE III ropczycki happening 14 wrzeœnia br. przez nasze miasto przemaszerowali uczniowie Zespo³u Szkó³ nr1 w Ropczycach skanduj¹c has³o: „Nie b¹dŸ ³oœ i zg³oœ, gdy wandale niszcz¹ miasto”. By³ to ju¿ trzeci spo³eczny happening pt. „Kocham to miasto Ropczyce” przygotowany przez uczniów Szkolnego Ko³a Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej, którego opiekunem jest Danuta Bielecka. W tym roku uczniowie postanowili zaprotestowaæ przeciw miejskim wandalom, którzy niszcz¹ niewybrednymi napisami elewacje miejskich budynków, przystanków autobusowych, oblepiaj¹ drzewa i uliczne latarnie ró¿nymi plakatami, œmiec¹, mimo ¿e koszy nie brakuje. Uczestnicy happeningu mieli ze sob¹ has³a, zdjêcia zdewastowanych miejsc, a tak¿e „kolorowe kontenery na œmieci”, w które wcielili siê uczniowie Marii S¹siadek z klasy 3a SP, œpiewaj¹c g³oœno piosenkê: Ech, Ropczyce, jakie cudne, gdzie jest taki drugi œwiat. W przygotowanie happeningu w³¹czyli siê tak¿e uczniowie z klas: 6a SP i IIA gimnazjum – wykonawcy zdjêæ, plakatów i recytatorzy. Mimo powa¿nych treœci atmosfera happeningu by³a bardzo pogodna, a wielu mieszkañców miasta wyra¿a³o zadowolenie z akcji m³odego i bardzo m³odego pokolenia ropczycan. Wszyscy maj¹ nadziejê, ¿e od happeningu nie pojawi siê ¿aden nowy napis na miejskich obiektach, drze- Uczniowie protestowali przeciwko wandalom niszcz¹cym nasze miasto Dziêkujemy wszystkim wa w mieœcie bêd¹ zdrowe i piêkne, a plakaty zawisn¹ na uczestnikom, którzy przyjêli przeznaczonych do tego s³u- nasze zaproszenie: uczniom szkó³ œrednich i gimnazjalpach og³oszeniowych. nych, burmistrzowi Boles³awowi Bujakowi, który towarzyszy nam od pierwszego happeningu, Adamowi Syplowi – prezesowi Towarzystwa Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej, ks. dr. Stanis³awowi Mazurowi, proboszczowi parafii pw. Przemienienia Pañskiego, Wies³awowi Ryglowi, radnemu Powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiemu, Andrzejowi Rachwa³owi, radnemu Miasta i Gminy Ropczyce, dyrekcji ZS nr1: Bo¿enie Rygiel i Ewie Woœko. Uczestnicy heppeningu mieli ze sob¹ zdjêcia zdewastowanych miejsc Szkolne Ko³o Przyjació³ Ziemi Ropczyckiej w ZS nr1 w Ropczycach Jest to cz³owiek, który inspiruje i motywuje ludzi do poznania Boga i ¿ycia w prawdzie. Znany jest z niestandardowych form ewangelizacji m³odych ludzi. Spotyka siê z m³odzie¿¹ w ca³ej Polsce na koncertach ewangelizacyjnych, misjach, czy rekolekcjach. Podczas tych spotkañ poprzez muzykê, inspiracjê i sacrum stara siê pobudziæ m³odych do dzia³ania. Na spotkaniu w NiedŸwiadzie ojciec £ukasz w ró¿nych œrodkach ekspresji – rapuj¹c, skacz¹c, biegaj¹c po scenie, pobudza³ m³odzie¿ do refleksji nad w³asnym ¿yciem i nad ró¿nymi ¿yciowymi wyborami. W tek- stach piosenek uj¹³ problem ryzykownych zachowañ zwi¹zanych z dopalaczami i innymi uzale¿nieniami. Gimnazjaliœci z wielkim poruszeniem s³uchali przekazu zawartego w utworach. Wystêp tak niezwyk³ego goœcia w naszej miejscowoœci zawdziêczamy pañstwu Anecie i Gustawowi Wójcikom, którzy byli organizatorami i sponsorami muzyczno-s³ownej konferencji „ObudŸ siê! Mo¿esz wiêcej”, za co sk³adamy im serdeczne podziêkowania. Taka „lekcja” d³ugo pozostanie w pamiêci m³odych ludzi. B. Jab³oñska, B. Grabski, L. Zieliñska ObudŸ siê! Mo¿esz wiêcej 21 wrzeœnia 2015 r. uczniowie gimnazjum Zespo³u Szkó³ w NiedŸwiadzie Dolnej i Górnej wraz z dyrektor szko³y i nauczycielami spotkali siê w Domu Kultury w NiedŸwiadzie z wyj¹tkowym cz³owiekiem. By³ nim £ukasz Buksa – franciszkanin, duszpasterz m³odzie¿y, rekolekcjonista, autor tekstów, wokalista i instruktor snowboardu. Spotkania z Ojcem £ukaszem zawsze wzbudzaj¹ w m³odych refleksje nad w³asnym ¿yciem STR. 20 M³odzie¿y towarzyszyli m.in. przedstawiciele samorz¹du Ropczyc ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Z PRZEDSZKOLI I SZKÓ£ GMINY ROPCZYCE szych wychowanków – walec do æwiczeñ biegowych. Przebieg procesu zmierzaj¹cego do uruchomienia inwestycji nadzorowa³a Anna Ziêba. Za wspóln¹ pracê i ogromne zaanga¿owanie w/w osobom bardzo serdecznie dziêkuj¹ dzieci, nauczyciele oraz rodzice. Radoœæ naszych wychowanków, korzystaj¹cych na co dzieñ z zabawy, jest najlepsz¹ rekomendacj¹ dla s³usznoœci takich inicjatyw. Przyjemnoœæ wspó³pracy i tworzenia placu zabaw mia³a Nowy plac zabaw przynosi dzie- tak¿e ni¿ej podpisana Iwona Œniegowska ciom wiele radoœci Efekt dobrej wspó³pracy Historia wspó³pracy naszego oœrodka z ropczyckim oddzia³em banku BPH ma ju¿ zas³u¿on¹, mi³¹ naszemu sercu i bogat¹ w owoce, kartê. To wiele wspólnych akcji, zabaw, podarunków, wsparcie finansowe ze strony banku na rzecz wa¿nych dla naszej placówki inicjatyw. Ostatni¹ akcj¹, która zaowocowa³a bardzo konkretn¹ inwestycj¹, by³a propozycja wspólnego napisania projektu na konkurs zorganizowany przez siedzibê g³ówn¹ banku w Gdañsku. Pierwsza nagroda to kwota 20 tys. z³. Zwa¿ywszy na fakt, ¿e naszym najm³odszym pociechom marzy³ siê plac zabaw, warto by³o podj¹æ wyzwanie. Jak zawsze, wspó³pracy przy opracowaniu projektu podj¹³ siê Jacek Poproch, dyrektor banku BPH/Oddzia³ w Ropczycach. Wynik okaza³ siê najlepszy z mo¿liwych – nagroda g³ówna. Maj¹c do dyspozycji tak¹ kwotê, mo¿na by³o zakupiæ sprzêt, który nie tylko bawi, pozwala mi³o spêdzaæ czas na œwie¿ym powietrzu, ale te¿ spe³nia funkcje terapeutyczne. Panowie konserwatorzy przygotowali plac, ustawili ogrodzenie, zakupione tak¿e z funduszy projektu i zamontowali urz¹dzenia. Na nasz nowy plac zabaw trafi³y nastê- puj¹ce atrakcje: huœtawka zwana „bocianim gniazdem”, sprê¿ynowiec, domek, stolik z ³awkami, orbitek, huœtawka „wahad³o”, drabinki oraz zje¿d¿alnia ze œciank¹ wspinaczkow¹, a tak¿e coœ dla star- LICEUM OGÓLNOKSZTA£C¥CE W ROPCZYCACH Pierwsze miejsce w powiecie dla ropczyckiego Liceum W Liceum Ogólnokszta³c¹cym im. Tadeusza Koœciuszki w Ropczycach podejmuje naukê uzdolniona m³odzie¿, a nauczyciele dbaj¹ o to, by nie zagubiæ ¿adnego talentu. Starania te zosta³y zauwa¿one i docenione przez Urz¹d Marsza³kowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie. Pod wzglêdem liczby stypendystów Programu Operacyj- nego Kapita³ Ludzki dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w latach 2007-2015 LO w Ropczycach znalaz³o siê na pierwszym miejscu w powiecie i na dziesi¹tym w województwie. Co roku liczna grupa uczniów naszej szko³y korzysta ze wsparcia finansowego, uczestnicz¹c w tym programie. W roku ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) szkolnym 2012/2013 by³o to 20 osób, w nastêpnym – 26, a w roku 2014/2015 – 16 osób. £¹cznie w latach 2007-2015 zosta³o objêtych t¹ form¹ pomocy stypendialnej w Liceach Ogólnokszta³c¹cych powiatu ropczycko-sêdziszowskiego 156 uczniów, w tym 105 z ropczyckiego liceum. Nauczycielka LO w Ropczycach, Agnieszka Smolak, zo- sta³a wyró¿niona przez Marsza³ka Województwa Podkarpackiego dyplomem za opiekê nad najwiêksz¹ w województwie grup¹ stypendystów korzystaj¹cych w latach 20072015 ze wsparcia stypendialnego uczniów szczególnie uzdolnionych. Po roku 2015 program bêdzie kontynuowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020. ¯yczymy uczniom, aby jak najwiêksza ich grupa uzyskiwa³a pomoc w rozwijaniu pasji i talentów. LO w Ropczycach STR. 21 Panie z Kół Gospodyń Wiejskich przygotowały smaczne, tradycyjne potrawy W programie artystycznym zaprezentowały się m.in. dwa miejscowe zespoły: „Młodzi Niedźwiedzanie” i „Niedźwiedzanie” Z FOLKLO NA Dziecięca Rewia Folklorystyczna Taniec dziewcząt z zespołu „Stropkovcan” (Słowacja) Grupa wokalna i taneczna Zespołu Pieśni i Tańca „Halicz” Nieodzownym elementem imprez o charakterze folklorystycznym są prezentacje rzemiosła i rękodzieła Goście oficjalni uczestniczący w imprezie, m.in. burmistrzowie: Ropczyc - B. Bujak i Stropkova - O. Brendza Zespół „Stropkovcan” (Słowacja) w jednym z żywiołowych tańców REM CO DZIEŃ Publiczność w Niedźwiadzie bardzo żywiołowo reagowała na występy zespołów Fot. B. Pomaraniec Kapela rodzinna „Kurasie” wraz z najmłodszymi członkami „młodej” kapeli - wnukami i prawnukami pani Albiny Kuraś LICEUM OGÓLNOKSZTA£C¥CE W ROPCZYCACH Z ropczyckiego ogólniaka na Warszawski Uniwersytet Medyczny Uczniowie szkó³ podstawowych, gimnazjów i liceów rozpoczêcie roku szkolnego maj¹ ju¿ za sob¹ i chyba zd¹¿yli na nowo wdro¿yæ siê w powakacyjn¹ rzeczywistoœæ. Jednak tegoroczni maturzyœci wci¹¿ jeszcze oczekuj¹ inauguracji nowego roku akademickiego. Ostatnio mia³am mo¿liwoœæ rozmawiaæ z absolwentem ropczyckiego LO z profilu biologiczno-chemicznego, Krzysztofem Kani¹, na temat jego studenckich oczekiwañ, obaw i nadziei. Krzysztof zdawa³ maturê w zakresie rozszerzonym z biologii, chemii, matematyki i jêzyka angielskiego. Od samego pocz¹tku chcia³ dostaæ siê na medycynê, co – przy tak wysokich wynikach egzaminu maturalnego – bez problemu mu siê uda³o i w paŸdzierniku rozpocznie studia na Warszawskim Uniwersytecie Me- Krzysztof Kania dycznym. Poziom tegorocznej matury z dwóch przedmiotów przyrodniczych nie zaskoczy³ go, gdy¿ – jak twierdzi – by³ podobny do tego w poprzednim roku. Krzysiek przygotowywa³ siê sumiennie, uczêszcza³ tak¿e na dodatkowe zajêcia, ale podkreœla, ¿e najwa¿niejsza jest w³asna praca. Zna osoby, które, mimo równoleg³ego uczêszczania na nadprogramowe lekcje, nie dosta³y siê na wymarzone uczelnie. Czy by³emu licealiœcie z tak ma³ej miejscowoœci jak Ropczyce bêdzie w stolicy doskwiera³ kompleks ni¿szoœci? W ¿adnym wypadku – Krzysztofowi przeszkadza tylko obecna nieznajomoœæ topografii miasta i wynikaj¹cy z tego brak swobody w poruszaniu siê. Co do niedalekiej przysz³oœci, Krzysztof jest realist¹ o jasno wytyczonych celach – wie, ¿e bêdzie musia³ skoncentrowaæ siê na dwóch podstawowych przedmiotach: anatomii i histologii, które po prostu trzeba zdaæ. – Na studiach s¹ konkretne priorytety – mówi³ – w szkole ta wizja siê rozmywa. Z pewnoœci¹ znacznym u³atwieniem bêdzie fakt, ¿e medycyna jest to¿sama z naukowymi zainteresowaniami Krzysztofa. Czy w nowym mieœcie ma szansê zobaczyæ jakieœ znajome twarze z ogólniaka? Czêœæ osób z naszej szko³y posz³a do Warszawy, ale nie na ten uniwersytet – mówi. Jednak nie jest tak Ÿle – Krzysztof by³ na wakacyjnym obozie integracyjnym, na którym prowadzone by³y zajêcia daj¹ce przedsmak studiów, wiêc zapewne szybko nawi¹¿e nowe znajomoœci. ¯yczymy mu zatem wielu sukcesów w nowym etapie ¿ycia, du¿o motywacji do nauki i, mimo wszystko, trochê wolnego czasu na bieganie i grê na gitarze. Magdalena Rz¹sa Stypendia i nagrody dla uczniów LO w Ropczycach 15 wrzeœnia w budynku starostwa zgromadzili siê najlepsi uczniowie z powiatu ropczycko-sêdziszowskiego wraz z rodzicami, wychowawcami i nauczycielami. Wœród nich by³o czworo uczniów z Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Tadeusza Koœciuszki. Stypendium starosty otrzyma³o dwoje spoœród nich: Kinga Kisiel – uczennica klasy Ic oraz Karol Smolak – uczeñ klasy IIId. Lista ich osi¹gniêæ edukacyjnych z ostatniego roku nauki jest bardzo d³uga. Kinga otrzyma³a tytu³ laureata za zajêcie V miejsca w ogólnopolskiej olimpiadzie przedmiotowej z matematyki (OLIMPUS sesja zimowa). Oprócz tego zajê³a II miejsce w eliminacjach wojewódzkich XLIII Ogólnopolskiego M³odzie¿owego Turnieju TurystycznoKrajoznawczego PTTK w kategorii szkó³ gimnazjalnych, VIII miejsce w I Konkursie Matematycznym im. prof. Stanis³awa Viscardiego, I miejsce w szkolnym konkursie jêzyka niemieckiego ph. „Najciekawsza pomoc dydaktyczna” oraz I miejsce w konkursie SUPER KLASA w kategorii gimnazjum. Karol jest finalist¹ LXVI Olimpiady Matematycznej. Tytu³ ten zwalnia ucznia z egzaminu maturalnego z mateSTR. 24 matyki, zapewnia wynik 100% punktów z matury na poziomie rozszerzonym oraz przyjêcie, bez postêpowania kwalifikacyjnego, na wiêkszoœæ polskich uczelni. Oprócz tego Karol jest laureatem III stopnia Ogólnopolskiej Olimpiady o Diamentowy Indeks AGH Kraków z matematyki. Laureaci tej olimpiady przyjmowani s¹ na AGH z pominiêciem procedury rekrutacyjnej. Inne osi¹gniêcia Karola to, miêdzy innymi, udzia³ w zawodach II stopnia XXII Olimpiady Informatycznej, wyró¿nienie w Miêdzynarodowym konkursie KANGUR MATEMATYCZNY, I miejsce w XV Podkarpackim Konkursie Matematycznym im. Franciszka Lei, II miejsce w XXX Konkursie Matematycznym im. prof. Jana Marsza³a i wiele innych. Karol by³ stypendyst¹ Prezesa Rady Ministrów za osi¹gniêcia edukacyjne w roku szkolnym 2013/2014 oraz uczestnikiem „Programu pomocy wybitnie zdolnym uczniom”, który zapewnia najzdolniejszym uczniom z ca³ej Polski bezp³atny udzia³ w zajêciach prowadzonych przez pracowników wy¿szych uczelni i instytutów Polskiej Akademii Nauk. Nagrodê finansow¹ starosty otrzyma³ Rafa³ Bieszczad, uczeñ klasy IIId. Jego œrednia ocen z wszystkich przedmiotów w roku szkolnym 2014/2015 wynosi³a 4,89. Rafa³ bra³ udzia³ w finale wojewódzkim XXX Konkursu Matematycznego im. prof. Jana Marsza³a, w II etapie Ogólnopolskiej Olimpiady o Diamentowy Indeks AGH z matematyki, uzyska³ tytu³ „taon” (3 miejsce) w Polsko-Ukraiñskim Konkursie Fizycznym LWI¥TKO (konkurs ogólnopolski). Ponadto jest finalist¹ Ogólnopolskiej Olimpiady o Diamentowy Indeks AGH z fizyki oraz finalist¹ Podkarpackiego Konkursu Matematycznego im. F. Lei. Uczeñ realizuje indywidualny program nauczania z matematyki. Interesuje siê te¿ muzyk¹ i uczêszcza do Diecezjalnego Studium Organistowskiego w Rzeszowie. Nagrod¹ rzeczow¹ wyró¿niona zosta³a Magdalena Rz¹sa, uczennica klasy IIIb. Jej œrednia ocen z wszystkich przedmiotów w roku szkolnym 2014/15 to 5,5. Magdalena zajê³a 1 miejsce w szkole, 15 – w województwie, 157 – w kraju w ogólnopolskim konkursie English High Flier – organizator JERSZ – ³owcy talentu i ukoñczy³a kurs jêzyka angielskiego na poziomie B2+ Vantage. Uczennica w³¹cza siê aktywnie w ¿ycie kulturalno-artystyczne szko³y i œrodowiska. Gratulujemy nagrodzonym i ¿yczymy wszystkim uczniom LO coraz liczniejszych sukcesów nauce i sporcie. LO w Ropczycach ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) ZESPÓ£ SZKÓ£ IM. KS. DR JANA ZWIERZA W ROPCZYCACH Nasze zdrowie w naszych rêkach 18 wrzeœnia 2015 r. w Zespole Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza w Ropczycach, po raz pierwszy, odby³y siê zawody sportowe pod has³em „Nasze zdrowie w naszych rêkach”, którego pomys³odawcami byli starosta Witold oraz dyrektor Zespo³u Szkó³ – Mariusz Pilch. Ide¹ akcji jest promocja zdrowego, aktywnego stylu ¿ycia i zdrowych zasad od¿ywiania, a przede wszystkim integracja i wspólna zabawa uczniów z przedstawicielami w³adz, rodziców i nauczycieli. W realizacjê pomys³u zaanga¿owali siê uczniowie klasy drugiej fototechnik i technikum ekonomicznego wraz z wychowawczyni¹ Aldon¹ Ma- jewsk¹ Dudek, uczennice klasy trzeciej technikum ekonomicznego (Justyna i Paulina Hajdon, Paulina Stec, And¿elika Nêdza, Wioletta Tokarz), nauczyciele sprawuj¹cy patronat nad „Szko³¹ promuj¹c¹ zdrowie”: Maria Kania, Maria Grzesiak, Aneta Bochenek, Agnieszka Rymut i Dorota Mucha oraz nauczyciele wychowania fizycznego. Zadbali o przygotowanie zdrowych, apetycznych i smacznych przek¹sek, napojów dla zawodników oraz koszy z owocami. Rozgrywki rozpocz¹³ dynamiczny wystêp uczennic w uk³adzie przygotowanym przez nauczycielkê, Tamarê Martyniak. Wszyscy zawodnicy z entuzjazmem i ogromnym zaanga¿owaniem rozgrywali pi³ki siatkowej, a przedstawiciele dru¿yn – badmintona. Podziwialiœmy pasjê i walecznoœæ wszystkich zawodników, zw³aszcza dru¿ynê rodziców i absolwentów oraz samorz¹dowców. Zamys³ ca³ego przedsiêwziêcia zosta³ zrealizowany, a najpiêkniejszym akcentem by³a wspólna zabawa po³¹czona z rywalizacj¹, w której nie by³o ani przegranych, ani wygranych. Spotkanie zakoñczy³o siê rozdaniem dyplomów dla uczestników. Za œwietn¹ zabawê dziêkujemy wszystkim zaproszonym goœciom, uczestnikom, uczniom i kibicom oraz osobom zaanga¿owanym w organizacjê spotkania. Aldona Majewska Dudek W promocjê zdrowia w³¹czyli siê uczniowie, nauczyciele, rodzice i samorz¹dowcy Czcimy pamiêæ patrona Krew ratuje ¿ycie 8 wrzeœnia 2015 r. w Zespole Szkó³ odby³y siê uroczystoœci poœwiêcone 112 rocznicy urodzin Patrona, ks. dra Jana Zwierza (urodzi³ siê 8 wrzeœnia 1903 r.). Wzorem lat poprzednich m³odzie¿ z³o¿y³a kwiaty i zapali³a znicze przed tablic¹ pami¹tkow¹ umieszczon¹ przy wejœciu g³ównym do budynku Zespo³u Szkó³, jako dowód naszej pamiêci o tym wielkim cz³owieku. Dalsza czêœæ uroczystoœci to apel nadany przez radiowêze³ szkolny, w którym przypomniano ¿yciorys ksiêdza Jana Zwierza i jego dokonania dla spo³ecznoœci Ropczyc. Uroczystoœci szkolne przygotowa³a Janina S³odyczka wraz z m³odzie¿¹ klas maturalnych. ZS w Ropczycach ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) 10 wrzeœnia bie¿¹cego roku goœciliœmy w Zespole Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza ekipê z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie. Jak zwykle m³odzie¿ dopisa³a – wiele osób zdecydowa³o siê oddaæ kres. Spoœród du¿ej grupy zainteresowanych wybrano kilkudziesiêciu szczêœliwców, którzy mog¹ siê poszczyciæ zaszczytnym tytu³em honorowego dawcy krwi. Tym samym powiêkszy³o siê grono krwiodawców uczêszczaj¹cych do naszej szko³y. Kolejna akcja planowana jest za dwa miesi¹ce. Szczegó³y na stronie internetowej Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie: www.rckk.rzeszow.pl Dorota Mucha M³odzie¿ uczestnicz¹ca w akcji „Sprz¹tanie Œwiata” Wziêli sprawy w swoje rêce 18 wrzeœnia 2015 r. uczniowie Zespo³u Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza Ropczycach wziêli udzia³ w akcji „Sprz¹tanie œwiata”, przebiegaj¹cej w tym roku pod has³em Wyprawa Poprawa. Uczniowie szeœciu klas (2TMS, 3TO, 2TOA, 1TL, 3TEF, 2TB) wraz z wychowawcami wyruszyli na wyznaczone tereny, aby posprz¹taæ je ze znajduj¹cych siê tam œmieci, dokonuj¹c ich segregacji. Wszyscy zostali przeszkoleni przez opiekunów w zakresie BHP oraz otrzymali niezbêdne rêkawiczki i worki foliowe. Po takich przygotowaniach, zmotywowani szczytnym celem, uczestnicy akcji wyruszyli „poprawiæ” nasz¹ Ziemiê. Sprz¹tali ró¿ne zak¹tki Ropczyc: obiekty sportowe wokó³ ZS, ulice: Witosa, Wyspiañskiego, Lisa Kuli, Œw. Barbary, Mickiewicza – okolice stadionu, Wyszyñskiego, Ks. Zwierza, Viscardiego, Wierzbowe Miasto, teren wokó³ sanktuarium NMP i Szwajcariê Ropczyck¹. Zebrali: ponad 7 worków szk³a, 6 worków makulatury, 7 worków plastiku, 5 worków metalu, 4 worki pozosta³ych odpadów. Akcja „Sprz¹tnie œwiata” mia³a na celu przede wszystkim kszta³towanie odpowiedzialnoœci za miejsce, w którym mieszkamy i ¿yjemy. M³odzie¿ Zespo³u Szkó³ chêtnie wziê³a w niej udzia³, gdy¿ jest œwiadoma zagro¿eñ zwi¹zanych z zanieczyszczeniem ich najbli¿szego œrodowiska. Zespó³ ds. promocji STR. 25 ZESPÓ£ SZKÓ£ IM. KS. DR JANA ZWIERZA W ROPCZYCACH Europejski dzieñ jêzyków Granice mojego jêzyka s¹ granicami mojego œwiata. Ludwig Wittgenstein Prezentacje utalentowanych wokalistek W zespole Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza w Ropczycach obchodziliœmy Europejski dzieñ jêzyków 25 wrzeœnia. Z tej okazji uczniowie wys³uchali audycji na temat korzyœci p³yn¹cych z uczenia siê jêzyków obcych. Rozstrzygniêty zosta³ równie¿ konkurs na plakat zachêcaj¹cy do nauki jêzyków obcych, którego laureatk¹ zosta³a Edyta Pasek z klasy 2 PW. Plakaty mo¿na by³o ogl¹daæ do koñca wrzeœnia w holu g³ównym szko³y. Rozwijaj¹c pasje artystycznowokalne naszych uczniów, staramy siê równoczeœnie w tym dniu zadbaæ o to, by nasze „pierwszaki” mia³y okazjê uœwiadomiæ sobie, jak g³êbok¹ prawdê zawieraj¹ w sobie s³owa œwiatowej s³awy poety Johanna Wolfganga von Goethe, który pisa³: – Iloma jêzykami mówisz, tylekroæ stajesz siê nowym cz³owiekiem. Podczas naszego tegorocznego przedstawienia okolicznoœciowego po³¹czyliœmy teoriê z praktyk¹. Wiadomoœci teoretyczne na temat najbardziej skutecznych metod uczenia siê jêzyków, a tak¿e licznych korzyœci p³yn¹cych z ich znajomoœci przeplataliœmy krótkimi scenkami humorystycznymi ukazuj¹cymi przykre konsekwencje braku znajomoœci jêzyków obcych. Dodatkow¹ atrakcjê stanowi³y wystêpy na- Uczniowie zaanga¿owani w przygotowanie Europejskiego dnia jêzyków szej najbardziej utalentowanej wokalnie m³odzie¿y. Mamy ogromn¹ nadziejê, ¿e uda³o nam siê w sposób lekki, ³atwy i przyjemny przekonaæ zgromadzonych na naszej uroczystoœci, ¿e naprawdê warto poszerzaæ swoj¹ wiedzê w dziedzinie jêzyków obcych. Serdeczne podziêkowania kierujê do uczniów bior¹cych udzia³ w zorganizowaniu i przeprowadzeniu ca³ego spotkania: Agaty Galas, Moniki Gawron, Klaudii Charchut, Aleksandra M¹dro, Jakuba Mosiora, Paw³a Rzucid³o, Barbary Œwiêtoñ, Anny Sroki, Tegoroczne przedstawienie ³¹czy³o teoriê z praktyk¹ STR. 26 Aleksandry Wajdy, Pauliny Kurc, Wiktorii Ziomek, Natalii Sowy, Jakuba Wrony, Kacpra Dar³aka, Przemys³awa Siuty, Zuzanny Niewiadomskiej, Moniki Zagai, Justyny Haj- don, Pauliny Hajdon, Pauliny Stec, And¿eliki Nêdzy, Anety Œwider, Wioletty Tokarz oraz Seweryna Matyska. Wasze wsparcie by³o nieocenione! Diana Dumara Narodowe czytanie 7 wrzeœnia 2015 roku Zespó³ Szkó³ im. ks. dra Jana Zwierza w³¹czy³ siê w akcjê „Narodowego czytania”. To ju¿ czwarta edycja projektu zainicjowanego w 2012 roku przez ówczesnego prezydenta RP Bronis³awa Komorowskiego. Celem przedsiêwziêcia jest popularyzacja czytelnictwa, zwrócenie uwagi na bogactwo polskiej literatury, potrzebê dba³oœci o polszczyznê oraz wzmocnienie poczucia wspólnej to¿samoœci. W tym roku w tysi¹cach miejscowoœci na terenie Polski i poza jej granicami mo¿na by³o „Lalkê” Boles³awa Prusa. Fragmenty utworu czytali: Patrycja Karbowiok, Karolina Dec, Wioletta Oleœ, Adrianna Ocytko, Kacper Dar³ak, Dominik Brzoza. Dziêkujemy uczestnikom akcji i zapraszamy do wspó³pracy w kolejnej edycji. Nauczyciele bibliotekarze Zaginęły legitymacje szkolne wydane przez Zespół Szkół Agro-Technicznych na nazwiska: Adrianna Ździebło, Rafał Winiarz, Monika Barnaś. ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) WIADOMOŒCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYÑSKIE Dzieñ Patrona w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu Jeœli my zapomnimy, niech Bóg zapomni o nas 17 wrzeœnia, w Œwiatowym Dniu Sybiraka, przypada 76. rocznica napaœci sowieckiej Rosji na Polskê. W zwi¹zku z tym wydarzeniem w ca³ej Polsce wspominane s¹ losy zes³anych na Syberiê. Ta szczególna data dla Sybiraków i Kresowian jest symbolem naznaczaj¹cym ich ¿ycie, sposobem na zachowanie w pamiêci ich tragedii i tu³aczego losu. 17 wrzeœnia 2015 roku po raz trzeci w Szkole Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu odby³y siê uroczystoœci Dnia Patrona. Rozpoczê³a je msza œwiêta odprawiona w koœciele p.w. œw. Andrzeja Boboli w Nawisu, której przewodniczy³ biskup Kazimierz Górny. Kazanie wyg³osi³ wicekanclerz Kurii Rzeszowskiej, ks. dr Marek Story, oprawê liturgiczn¹ przygotowali nauczyciele i uczniowie Szko³y Podstawowej im. Sybiraków w Nawsiu oraz alumn Wy¿szego Seminarium Duchownego w Rzeszowie, Marcin Wawrzonek. Po zakoñczeniu mszy œwiêtej uczestnicy uroczystoœci zatrzymali siê przy tablicy pami¹tkowej znajduj¹cej siê na œcianie koœcio³a, upamiêtniaj¹cej mieszkañców Nawsia wywiezionych na Sybir. Zaproszeni goœcie, wœród których znaleŸli siê przedstawiciele duchowieñstwa, samorz¹du gminnego na czele z wójtem Markiem Têczarem, dyrektorzy placówek oœwiatowych z gminy Wielopole Skrzyñskie, przedstawiciele stowarzyszeñ i organizacji spo³ecznych, emerytowani nauczyciele i pracownicy szko³y, z³o¿yli pod tablic¹ wi¹zanki kwiatów. Kolejna czêœæ uroczystoœci odby³a siê w Domu Kultury w Nawsiu. Zebranych goœci Z³o¿enie kwiatów przy tablicy pami¹tkowej poœwie- Czêœæ artystyczna w wykonaniu uczniów SP im. Syconej Sybirakom przy koœciele w Nawsiu biraków w Nawsiu Zaproszeni goœcie na uroczystoœci w domu ludowym powita³a Krystyna Paryœ, dyrektor szko³y, podkreœlaj¹c w krótkim wyst¹pieniu, jak wa¿na jest pamiêæ o tragicznym losie represjonowanych Polaków na wschodzie. 11 listopada 1944 podstêpnie zabrano z Nawsia 12 mieszkañców. Byli to: Antoni Ambrozowicz, Konstanty Gawron, Wincenty Jaworek, Antoni Kieba³a, Micha³ Kieba³a, Franciszek Klich, Ludwik Opoñ, W³adys³aw Opoñ, Józef Rogowski, Stanis³aw RzeŸnikiewicz, Józef Szkotnicki, Ludwik Targ. To im i wszystkim zes³añcom po- œwiêcono trzy lata temu tablicê pami¹tkow¹. W czêœci artystycznej uczniowie, pod kierunkiem Anny Pakli, Zyty Litak i Tomasza Andreasika, przedstawili monta¿ s³owno – muzyczny „Na nieludzkiej ziemi”. Przypomnieli w nim tê bolesn¹ kartê historii naszego narodu, przybli¿aj¹c wybrane zdarzenia z tu³aczki i niewoli zes³anych na Sybir. Wyst¹pienie m³odzie¿y zosta³o przyjête bardzo entuzjastycznie i nagrodzone brawami. Dyrektor Paryœ podziêkowa³a w szczególny sposób biskupowi Kazimierzowi Górnemu i ks. dr Markowi Story, za odprawienie mszy œwiêtej i wyg³oszenie piêknego kazania, pe³nego nadziei i wiary, a tak¿e Julianowi Zegarowi, prezesowi TPZW im. T.M. Kantora w Wielopolu Skrzyñskim za wsparcie finansowe, ¿yczliwoœæ i wyrozumia³oœæ. Robert Pieczonka, nauczyciel Szko³y Podstawowej w Nawsiu, przypomnia³ zebranym historiê Sybiraków wywodz¹cych siê z Nawsia. Dziœ nieliczni uczestnicy tamtych zdarzeñ pozostali, by przypominaæ nam o tej tragedii, o tysi¹cach wygnanych, zmar³ych i pomordowanych w obozach. Niech przyk³ad ofiary, któr¹ ponieœli Sybiracy bêdzie dla nas motywacj¹ i zobowi¹zaniem. Nie zmarnujmy tego polskiego bogactwa. Przechodniu, przerwij marsz swój… Poœwiêæ chwilê skupienia przed pomnikiem wzniesionym rodakom bez imienia. Nieznanym – co za Polskê, wiarê i czeœæ Narodu oddali swoje ¿ycie w krwawej Golgocie Wschodu… Bo dziœ z ziemi nieludzkiej gdzie spoczywaj¹ w Bogu tylko w naszej pamiêci do kraju wróciæ mog¹… Halina Traciak Oddzia³ „Strzelca” z Publicznego Gimnazjum w Wielopolu Skrzyñskim ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) STR. 27 WIADOMOŒCI Z GMINY WIELOPOLE SKRZYÑSKIE Moc uwielbienia Uwielbienie ³¹czy w sobie podziw, mi³oœæ, wdziêcznoœæ i radoœæ. Postawa uwielbienia pomaga dostrzec prawdê o tym, jak bardzo jesteœmy obdarowani przez Boga wieloma dobrami, przede wszystkim jego mi³oœci¹ i mi³osierdziem. Ta postawa powinna siê rozci¹gaæ tak¿e na sytuacje trudne, które s¹ zasiewem ³aski silniejszego przylgniêcia do Boga. 13 wrzeœnia w koœciele p.w. œw. Miko³aja w Brzezinach odby³a siê II edycja Koncertu Uwielbienia. Koncerty te zosta³y zainicjowane w ubieg³ym roku przez Annê G¹sior oraz Grzegorza Piêkosia – organistê. Nad opraw¹ duchow¹ czu- wa³ wówczas ks. Damian Jacek, wikariusz parafii. Tegoroczn¹ edycjê koncertu przygotowali muzycy: Anna G¹sior, Grzegorz Piêkoœ, Tomasz Cudecki, Robert Janik, Robert Kolebuk, Pawe³ Bykowski, Bart³omiej Krok oraz nowy wikariusz, ks. Karol Hadam wraz z ponad trzydziestoma m³odymi œpiewakami z brzeziñskiej parafii. Sprzêt oœwietleniowy i nag³aœniaj¹cy wraz z obs³ug¹ zapewni³ GOKiW w Wielopolu. Po koncercie zorganizowano zbiórkê na leczenie Kamila Rasia. W czasie koncertu us³yszeliœmy piêkne pieœni wychwalaj¹ce Boga w nowoczesnej aran¿acji muzycznej, przepla- W koncercie wyst¹pi³ m.in. Chór z brzeziñskiej parafii tane krótkimi cytatami z Pisma œw. O potrzebie takich inicjatyw religijno-muzycznych œwiadczy pe³ny koœció³ s³uchaczy, wœród których byli tak¿e liczni goœcie spoza parafii oraz gromkie brawa dla organizatorów imprezy. Autorom naszej radoœci serdecznie dziêkujemy i ju¿ czekamy na nastêpn¹ edycjê koncertu. Muzycy zapowiadaj¹ goœcinne wystêpy w Trzcianie i Jaœle. Przychodzisz Panie mimo drzwi zamkniêtych – te s³owa jednej z pieœni nie tylko nios¹ przekaz prawdy ewangelicznej, ale s¹ te¿ metafor¹ oddzia³ywania muzyki. S³owa pieœni uwielbienia wzbogacone piêknem melodii i œpiewu maj¹ bowiem moc dostrajania naszych serc do harmonii z Bogiem. A wiêc za wszystko gloria in excelsis Deo. Maria Wójcik Lekkoatletyczne igrzyska Prawie 60 zawodników i zawodniczek ze szkó³ podstawowych z gminy Wielopole Skrzyñskie wystartowa³o w pierwszych w tym roku zawodach sportowych inauguruj¹cych sportowy rok szkolny 2015/16. By³y to zmagania lekkoatletyczne obejmuj¹ce rzut pi³eczk¹ palantow¹, bieg na 60 m, skok w dal oraz bieg d³ugi. – Jak co roku uczniowie rywalizuj¹ w zawodach sportowych wed³ug wojewódzkiego kalendarza imprez sportowych igrzysk m³odzie¿y szkolnej przygotowanego przez Wojewódzki Szkolny Zwi¹zek Sportowy w Rzeszowie i koordynowany przez gminnych i powiatowych koordynatorów.Wojewódzki kalendarz IMS obejmuje cykl zawodów, na które sk³adaj¹ siê: gry zespo³oSTR. 28 we, sporty indywidualne: biegi, skoki, rzuty, szachy, tenis sto³owy.W kalendarzu znajduj¹ siê tak¿e zawody dla najm³odszych uczniów szkó³ podstawowych: dwa ognie i „baw siê z nami”. W sumie jest 15 imprez sportowych,które rozgrywane s¹ przez ca³y rok szkolny, i które s¹ punktowane, a na koñcu roku sumowane przez WSZS w Rzeszowie. Cieszy mnie,¿e w dzisiejszych zawodach lekkoatletycznych startowa³y wszystkie szko³y, co œwiadczy o odpowiedzialnym podejœciu nauczycieli do zawodów. – powiedzia³ Adam Porêba, organizator zawodów. Zmagania sportowe zawodników i zawodniczek przebie- ga³y w sportowej atmosferze, choæ przy niezbyt sprzyjaj¹cych warunkach atmosferycznych. W czasie zawodów uzyskano kilka wartoœciowych rezultatów, które prze³o¿y³y siê na póŸniejsze wyniki w zawodach powiatowych. Okolicznoœciowe medale oraz dyplomy dla trzech najlepszych zawodników i zawodniczek w ka¿dej konkurencji ufundowane zosta³y przez prezesa UKS Wielopole Adama Porêbê. Wrêczali je nauczyciele i opiekunowie uczestników zawodów: Maria Trznadel, Katarzyna Kaza³a, Krzysztof Litak, Robert Pieczonka i Dariusz Wielgus. Zawodni- Rzut piłeczką palantową dziewcząt 1. Marzena Wójcik – SP Glinik 2. Joanna Kipa – SP Glinik 3. Weronika Sadowska – SP Wielopole Skrz. Rzut piłeczką palantową chłopców 1. Radosław Piękoś – SP Glinik 2. Daniel Koczanowski – SP Broniszów 3. Filip Klich – SP Nawsie Bieg na 60 m dziewcząt 1. Justyna Podgórska – SP Brzeziny 2. Zuzanna Cielec – SP Broniszów 3. Nina Pająk – Wielopole Skrz. Bieg na 60 m chłopców 1. Wojciech Kut – SP Berdechów 2. Krystian Kisiel – SP Nawsie 3. Kacper Pociask – SP Broniszów Skok w dal dziewcząt 1. Paulina Stachura – SP Brzeziny 2. Ilona Stachowicz – SP Glinik 3. Sylwia Śliwa – SP Wielopole Skrz. Skok w dal chłopców 1. Kacper Cholewa – SP Brzeziny 2. Kacper Tęczar – SP Berdechow 3. Marcin Chmura – SP Brzeziny Bieg na 600 m dziewcząt 1. Joanna Dędor – SP Nawsie 2. Patrycja Król – SP Wielopole Skrz. 3. Justyna Szczepkowicz – SP Wielopole Skrz. Bieg na 1000 m chłopców 1. Łukasz Drozd – SP Wielopole Skrz. 2. Świerad Marek – SP Wielopole Skrz. 3. Bartosz Puszkin – SP Berdechów cy, którzy zajêli dwa pierwsze miejsca w poszczególnych konkurencjach reprezentowali nasz¹ gminê w zawodach powiatowych, w których najlepiej spisa³y siê: Marzena Wójcik i Justyna Podgórska awansuj¹c do fina³u zawodów wojewódzkich. Inf. klubowa ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) TO I OWO Choroba zwyrodnieniowa krêgos³upa. Zespo³y bólów, które przypominaj¹ siê po latach W dzisiejszym artykule wrócê do kolejnej ods³ony choroby zwyrodnieniowej, tym razem pod postaci¹ zmian zwyrodnieniowych stawów krêgos³upa. To najczêstszy stan zwyrodnieniowy u cz³owieka, bo krêgos³up stanowi g³ówn¹ oœ podporow¹ wszystkich miêœni, odk¹d milion lat temu zdecydowaliœmy siê, jako gatunek, prowadziæ ¿ycie w pozycji wyprostowanej. Krêgos³up pe³ni te¿ funkcjê ochronn¹ dla rdzenia krêgowego i korzeni nerwowych, które wychodz¹ z rdzenia krêgowego i unerwiaj¹ wszystkie miêœnie szyi, tu³owia r¹k i nóg. St¹d, gdy krêgos³up w jakimœ segmencie jest uszkodzony, to dolegliwoœci przenosz¹ siê na struktury nerwowe, a wtedy dochodzi do bólów korzeniowych, na przyk³ad rwy kulszowej, czy barkowej. Oddzieln¹ jednostk¹ chorobow¹ jest stan podwichniêcia koœci guzicznej (zwanej te¿ koœci¹ ogonow¹), czyli zakoñczenia krêgos³upa. Dochodzi wtedy do d³ugotrwa³ych bólów w odcinku krzy¿owym krêgos³upa spowodowanych podra¿nieniem struktur nerwowych miednicy mniejszej (kokcydynia). Najistotniejsz¹ struktur¹ krêgos³upa jest kr¹¿ek miêdzykrêgowy, zwany potocznie dyskiem. Jest on zbudowany na obwodzie z pierœcienia w³óknistego oraz centralnie po³o¿onego j¹dra mia¿d¿ystego. Dysk miêdzykrêgowy stabilizuje krêgos³up, warunkuje jego elastycznoœæ oraz amortyzuje obci¹¿enia, rozk³adaj¹c je symetrycznie na powierzchniê stawow¹ ka¿dego krêgu. Z wiekiem, a tak¿e z ka¿dym ciê¿arem, jaki przeniesiemy w ¿yciu kr¹¿ek miêdzykrêgowy ulega zwyrodnieniu, traci uwodnienie i elastycznoœæ, ulega w³óknieniu, a j¹dro mia¿d¿yste przemieszcza siê z jego centrum na obwód, co daje wypuklinê j¹dra mia¿d¿ystego. Ten stan nale¿y odró¿niæ od przepukliny dysku miêdzy- krêgowego, kiedy ca³y kr¹¿ek miêdzykrêgowy wysuwa siê spomiêdzy dwóch krêgów, daj¹c objawy dyskopatii. Objawy dyskopatii zale¿¹ od poziomu krêgos³upa, na którym nastêpuje uszkodzenie. Jeœli dotyczy odcinka szyjnego dochodzi do zespo³u korzeniowego szyjnego, z nasilonymi bólami w odcinku szyjnym krêgos³upa promieniuj¹cymi do barków i koñczyn górnych. W zaawansowanych stanach dochodzi nawet do niedow³adów r¹k, a odcinek szyjny krêgos³upa staje siê usztywniony z ograniczon¹ ruchomoœci¹ czynn¹ i biern¹ w tym segmencie. W oko³o 90 procentach przypadków zespo³ów korzeniowych szyjnych uzyskujemy poprawê leczeniem zachowawczym i rehabilitacj¹, ale w czêœci przypadków, zw³aszcza kiedy dochodzi do niedow³adów koñczyn górnych, konieczna jest operacja neurochirurgiczna. Dyskopatie w odcinku piersiowym powoduj¹ opasuj¹ce bóle w klatce piersiowej – neuralgie miêdzy¿ebrowe, a w zawansowanych stanach dochodzi nawet do objawów zaburzeñ czucia, a nawet niedow³adów. W wiêkszoœci przypadków tej postaci choroby zwyrodnieniowej skuteczne jest leczenie zachowawcze i rehabilitacja, chocia¿ czasem, zw³aszcza, gdy dochodzi do niedow³adów, konieczne jest leczenie neurochirurgiczne. Przepuklina j¹dra mia¿d¿ystego w odcinku lêdŸwiowo – krzy¿owym to najczêstsza postaæ choroby zwyrodnieniowej krêgos³upa. Jest ona spowodo- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) wana obecnymi czynnikami cywilizacyjnymi, siedz¹cym trybem ¿ycia i nadwag¹. Inn¹ przyczyn¹ tej choroby jest nadmierny wysi³ek fizyczny i praca wykonana przez ca³e ¿ycie, a szczególnie w okresie wczesnej m³odoœci, kiedy ten odcinek krêgos³upa nie jest jeszcze stabilnie rozwiniêty. Wspólnym objawem tej postaci choroby zwyrodnieniowej krêgos³upa jest ból okolicy lêdŸwiowo-krzy¿owej, a przyczyny tego bólu tkwi¹ w podra¿nieniu zakoñczeñ czuciowych wiêzade³ miêdzykrêgowych, torebek stawów miêdzykrêgowych oraz okostnej krêgów. Ale najczêstsz¹ przyczyn¹ bólów jest bezpoœrednie podra¿nienie korzenia rdzeniowego spowodowanego uciskiem korzenia przez przepuklinê j¹dra mia¿d¿ystego lub zwê¿eniem otworu miêdzykrêgowego, przez który przebiega korzeñ nerwu rdzeniowego. Bóle potrafi¹ byæ tak silne, ¿e powoduj¹ przykurcze miêœni okolicy lêdŸwiowej, a nawet zaburzenia czucia okolicy krocza i zatrzymanie moczu. Objawy mog¹ narastaæ powoli, jak w rwie kulszowej, znanej te¿ pod potoczn¹ nazw¹ ischjasz, albo powstaj¹ gwa³townie, jak grom z jasnego nieba, jak w lumbago (postrza³). W rwie kulszowej objawy narastaj¹ powoli i trwaj¹ d³ugo. Wymagaj¹ intensywnego leczenia farmakologicznego i rehabilitacji, a w sytuacji potwierdzonej przepukliny j¹dra mia¿d¿ystego z objawami pora¿ennymi konieczny jest zabieg neurochirurgiczny. W lumbago bóle wystêpuj¹ nagle, czêsto nasilaj¹ siê podczas kaszlu i wymagaj¹ czêstej zmiany pozycji – po prostu chory co kilka minut zmienia pozycjê swojego cia³a, a¿ znajdzie tak¹, w której ból jest najmniejszy, pozostaje w niej i nie pozwala siê ruszyæ. W pocz¹tkach mojej pracy obowi¹zywa³ model leczenia, który pozostawia³ chorego w bezruchu, co zmniejsza³o ból. Teraz na szczêœcie pogl¹dy na tego typu leczenie uleg³y zmianie i dzisiaj staramy siê, by chory, mimo bólów, stara³ siê byæ w ruchu, bo chocia¿ boli bardziej, to nie ma zaników miêœniowych i chory ostatecznie szybciej wraca do zdrowia. Czasem jednak nawet d³ugotrwa³e leczenie zachowawcze i rehabilitacja nie przynosi skutku i nadal wystêpuj¹ objawy ucisku na korzeñ nerwu rdzeniowego. Wtedy jedynym rozwi¹zaniem jest zabieg operacyjny. Wœród najnowszych technik operacyjnych najbardziej obiecuj¹ce wi¹¿¹ siê z wykorzystaniem lasera, który bez przerwania ci¹g³oœci tkanek potrafi zmniejszyæ ucisk na korzeñ nerwu, co daje ust¹pienie bólu. Niezale¿nie od techniki operacyjnej, zabieg to zawsze ryzyko, st¹d zgadzam siê z pogl¹dem, ¿e dopóty skuteczne jest leczenie zachowawcze i rehabilitacja, dot¹d wstrzymujemy siê z leczeniem operacyjnym, traktuj¹c je jako ostatecznoœæ. W tym miejscu chcê Wam powiedzieæ, ¿e nie jesteœmy tak bezbronni wobec chorób zwyrodnieniowych, bo wszyscy posiadamy lek na tê chorobê. Jest on na wyci¹gniêcie rêki dla ka¿dego z nas – tym lekiem jest ruch, m¹drze dozowany, bez nadmiernych obci¹¿eñ i stosowany ci¹gle od dzieciñstwa, a¿ po wiek podesz³y. Teraz wiêc, po lekturze mojego artyku³u zapraszam Was na spacer wœród zapachów i kolorów jesieni, na przekór wszystkim zwyrodnieniom. Lek. med. Marek Ziajor Specjalista medycyny rodzinnej STR. 29 TO I OWO Co robiæ, aby mieæ mocne koœci? os³abienie uk³adu szkieletowego. W ci¹gu ¿ycia koœci ulegaj¹ ci¹g³ej przebudowie, wapñ jest pobierany i uzupe³niany, ale po 35 roku ¿ycia proces ten nie jest w pe³ni zrównowa¿ony. Proces tworzenia tkanki kostnej przebiega prawid³owo, je¿eli stosunek wapnia do fosforu wynosi 1:1. Je¿eli wapnia jest mniej, powoduje to nadczynnoœæ gruczo³ów tarczycy, zwiêkszone wydzielanie kalcytoniny, jednego z hormonów, który stymuluje procesy koœciogubne. 2 Sk³ad chemiczny koœci Chemicznie tkanka kostna zbudowana jest ze sk³adników organicznych tworz¹cych osseinê, dziêki której koœæ jest sprê¿ysta oraz sk³adników nieorganicznych, czyli soli wapnia i fosforu, dziêki którym koœæ jest twarda. Budowa koœci W budowie typowej koœci mo¿na wyró¿niæ trzon oraz nasady: górn¹ i doln¹. Trzon zbudowany jest z tkanki kostnej zbitej, a w jego wnêtrzu znajduje siê przestrzeñ zwana jam¹ szpikow¹. Nasady koœci s¹ zbudowane z tkanki kostnej g¹bczastej. Ca³a koœæ jest pokryta okostn¹ – w³óknist¹ b³on¹, która pe³ni funkcjê ochronn¹.1 Odbudowa koœci, wymiana przez organizm W koœciach zachodzi ci¹g³y proces odnawiania, podczas którego wapñ jest nieustannie wymieniany. Niedobór wapnia w koœciach odczuwamy najszybciej, bo gdy go brakuje we krwi, organizm pobiera go z koœci. Je¿eli iloœæ wapnia w pokarmie jest niewystarczaj¹ca organizm odzyskuje go z koœci, aby utrzymaæ jego odpowiednie stê¿enie we krwi. Dziêki temu zostaje zapewnione prawid³owe dzia³anie procesów biologicznych, ale jednoczeœnie nastêpuje STR. 30 Czynniki i œrodki os³abiaj¹ce koœci i stawy: - s³odkie napoje i œrodki moczopêdne - nadmiar rafinowanego cukru oraz du¿a iloœæ s³odkich potraw w diecie - nadmiar soli; zawarty w soli sód zwiêksza wydalanie wapnia z moczem, prowadz¹c do demineralizacji koœci i blokuj¹c przyrost ich masy - ¿ywnoœæ wysoko przetworzona oraz dania typu fast food - ma³a aktywnoœæ fizyczna, b¹dŸ jej nadmiar - nadmierna iloœæ fosforu, którego Ÿród³em s¹ dodatki do ¿ywnoœci, napoje gazowane oraz miêso. Kwas fosforowy znajduj¹cy siê w tych produktach ³¹czy siê z wapniem. By pozyskaæ ten pierwiastek, organizm wydobywa go m.in. ze szkliwa zêbów, prowadz¹c do ich os³abienia oraz z koœci, co mo¿e skutkowaæ demineralizacj¹, a w efekcie osteoporoz¹ - alkohol, mocna kawa i herbata Zakwaszenie organizmu, a stan koœci Powy¿sze produkty powoduj¹ zakwaszenie organizmu. Nasz organizm przed zakwaszeniem broni siê sam. Aby zminimalizowaæ destrukcyjne dzia³anie kwasów, pobiera wapñ z koœci, zêbów, czy chrz¹stek stawowych. To doprowadza do odwapnienia koœci i jest przyczyn¹ coraz bardziej powszechnej osteoporozy, a tak¿e zmian zwyrodnieniowych stawów. Czynniki wzmacniaj¹ce koœci i stawy Prawid³owe funkcjonowanie naszego uk³adu kostnego zale¿y od wielu czynników, m.in. od aktywnoœci fizycznej oraz odpowiedniej diety. W tym kontekœcie wa¿nymi sk³adnikami codziennych posi³ków s¹ wapñ i witamina neralizacji tkanki kostnej. InD, które pomagaj¹ w utrzyma- nymi s³owy, wspomaga wch³aniu silnych i zdrowych koœci. nianie i wykorzystanie wapnia i fosforu, które s¹ niezbêdne do prawid³owego funkcjonoDlaczego wapñ i witamina D wania uk³adu kostnego i zês¹ takie wa¿ne? Wapñ jest podstawowym bów. Jej niedobór doprowadza sk³adnikiem mineralnym wiêc do zaburzeñ wch³aniania tkanki kostnej i odpowiada za tych pierwiastków. Dochodzi utrzymanie prawid³owego sta- wówczas do wydzielania przez nu koœci, w tym ich gêstoœci i przytarczyce parathormonu, wytrzyma³oœci. A¿ 99% wapnia który zwiêksza uwalnianie znajduje siê w tkance kostnej. wapnia z koœci. Konsekwencj¹ Stabilizuje on równie¿ b³onê jest upoœledzenie mineralizakomórkow¹ miêœni, uszczel- cji koœci, a co za tym idzie – nia œciany naczyñ krwiono- choroby uk³adu kostnego, œnych, razem z magnezem m.in. krzywica, osteopenia wspomaga proces krzepniê- i osteoporoza. cia krwi. Wapñ wystêpuj¹cy w zêbach i koœciach odpowia- Do pokarmów bogatych da g³ównie za ich mecha- w witaminê D nale¿¹: niczn¹ wytrzyma³oœæ. Proces œwie¿y wêgorz, ³osoœ, œledŸ uwapniania koœci jest najbar- w oleju, œledŸ marynowany, dziej intensywny do oko³o 20 sardynki, makrela, tuñczyk, roku ¿ycia. Potem nieco zwal- ¿ó³tko jaja, ¿ó³ty ser, mleko nia, ale do koñca 35 roku ¿ycia niepasteryzowane. mo¿emy, poprzez zrównowa¿on¹ dietê, wp³yn¹æ na gê- Jak wysi³ek fizyczny wp³ywa stoœæ i wytrzyma³oœæ naszych na nasz uk³ad kostny? Wysi³ek fizyczny ma bez w¹tkoœci. Do prawid³owego dzia³ania wapnia wymagana jest pienia pozytywny wp³yw na witamina D3, która wspoma- zdrowie naszych koœci. Czynga jego wch³anianie w jelitach nikiem przyspieszaj¹cym mii wykorzystanie w organizmie. neralizacjê koœci, zw³aszcza u dzieci i m³odzie¿y, jest praca miêœni i obci¹¿enie ?zyczProdukty bogate w wapñ: ser ¿ó³ty, sardynki, migda³y, ne polegaj¹ce na dŸwiganiu orzechy, suszone figi i more- ciê¿aru, skakaniu lub biegale, liœcie pietruszki, bia³a niu. Aktywnoœæ fizyczna rozwii czarna fasola, jajka, nasiona ja tak¿e miêœnie otaczaj¹ce s³onecznika i sezamu, pista- koœci. Natomiast unieruchocje, kapusta w³oska, jogurt, mienie w gipsie, czy d³ugi mleko (niepasteryzowane), okres spêdzony w ³ó¿ku prowadzi do utraty masy kostnej broku³y. Witamina D bierze udzia³ i miêœniowej. Æwiczenia takie, w regulacji gospodarki wap- jak bieganie, jazda na rolniowo-fosforanowej oraz mi- kach, jazda na rowerze, taniec, ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) TO I OWO czy nawet pó³godzinny szybki marsz, zwiêkszaj¹ gêstoœæ koœci u m³odzie¿y, pomagaj¹ j¹ utrzymaæ u doros³ych i spowalniaj¹ utratê gêstoœci koœci u seniorów. W przypadku osób w podesz³ym wieku regularny wysi³ek fizyczny zapobiega ubytkowi masy kostnej, www.embeauty.pl ¿ywieniu. Witaminê tê orga- roku jej synteza w skórze praknizm potrafi sam wytworzyæ. tycznie nie zachodzi. Z kolei Wystarczy oko³o 15-20 minut jej zapas, który jest zmagazynona s³oñcu, by pokryæ 90 proc. wany w tkance t³uszczowej, dziennego zapotrzebowania starcza na oko³o dwa miesi¹na witaminê D, pod warun- ce. W zwi¹zku z tym po lecie kiem wystawienia na promie- nale¿y szukaæ innych Ÿróde³ nie s³oneczne oko³o 20 proc. witaminy D. powierzchni cia³a niezabezpieczonego kremem z filtrami UV (ogranicza on syntezê witaminy D nawet w 90 proc.). Rynek 1/10, zaburzeniom jej struktury oraz W naszej strefie geograficznej 39-100 Ropczyce upadkom, bêd¹cym czêst¹ „s³oneczna witamina” mo¿e Tel. 697 615 008 byæ wytwarzana w ten sposób przyczyn¹ z³amañ. jedynie od kwietnia do wrze- www.leczkregoslup.pl œnia. Przez pozosta³¹ czêœæ Wp³yw promieni s³onecznych na sk³ad chemiczny koœci 1 A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia Cz³owieka Tom I, Warszawa, PañWitamina D to jedna z nie- stwowy Zak³ad Wydawnictw Lekarskich, 2010. wielu witamin, której Ÿród³a 2 W. Traczyk, Fizjologia cz³owieka w zarysie, Warszawa, Pañstwowy Zak³ad mo¿na szukaæ nie tylko w po- Wydawnictw Lekarskich, 2013. Relaksuj¹ca k¹piel idealna na ch³odne wieczory K¹piel pozwala siê wyciszyæ, rozgrzaæ, ukoiæ nerwy oraz odprê¿yæ. W ch³odne dni ciep³a k¹piel to relaks nie tylko dla cia³a, ale i dla duszy. Jeœli chcemy dodatkowo nawil¿yæ i odm³odziæ nasz¹ skórê dodajmy do wody aromatyczne olejki, sól, mleczko lub zio³a. Dziêki takim k¹pielom nasze cia³o na d³ugo pozostanie g³adkie i jêdrne. Dobroczynn¹ moc, zarówno dla zdrowia, jak i urody maj¹ wonne olejki, napary, wyci¹gi z zió³, zio³owe herbatki. Do k¹pieli mo¿emy dodaæ, np. oliwê z oliwek, olej z pestek winogron, czy olej arganowy. Zawieraj¹ one mnóstwo nienasyconych kwasów t³uszczowych i witaminê E. Dobrze nawil¿aj¹ i zapobiegaj¹ wysuszeniu siê skóry oraz pog³êbianiu siê zmarszczek. Do wanny z wod¹ wystarczy dodaæ 3-5 ³y¿ek oliwy lub oleju. Przy problemach z zaœniêciem sprawdzi siê k¹piel z dodatkiem olejku lawendowego lub melisowego. Kilka kropel wystarczy, by zmêczenie i stres zniknê³y. Olejki wlewamy na powierzchniê ciep³ej, ale nie gor¹cej wody i k¹piemy siê maksymalnie 30 minut. Do k¹pieli mo¿emy te¿ dodaæ mleko i miód. Mleko jest bogate w proteiny, wapñ i witaminy, które od¿ywiaj¹ skórê, wzmacniaj¹ p³aszcz lipidowy, zapobiegaj¹ wysuszeniu i ³uszczeniu siê skóry. Miód dzia³a równie¿ regeneruj¹co, od¿ywczo i ³agodz¹co. Jak przygotowaæ tak¹ k¹piel? Wlewamy do garnka 2 litry mleka, podgrzewamy, dodajemy pó³ szklanki miodu i mieszamy, a¿ siê roz- ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) puœci. Ca³oœæ wlewamy do wanny z ciep³¹ wod¹. Jeœli na naszym ciele pojawiaj¹ siê krostki, warto dodaæ do k¹pieli miêtê, cytrynê, lub ocet jab³kowy. Maj¹ one w³aœciwoœci oczyszczaj¹ce i przyspieszaj¹ce gojenie siê krostek. Miêtow¹ k¹piel przygotowujemy, zalewaj¹c wrz¹tkiem 5 torebek miêty pieprzowej; po zaparzeniu – wlewamy do wanny. Je¿eli chcemy u¿yæ cytryny, kroimy pó³tora owocu w cienkie plastry, zalewamy je 0,5 litra octu jab³kowego i odstawiamy na 2 godziny. Przecedzony p³yn wlewamy do wanny. Gdy jesteœmy przemarzniêci k¹piel z dodatkiem cynamonu, imbiru i goŸdzików b³yskawicznie nas rozgrzeje, a wspania³y zapach pomo¿e nam siê zrelaksowaæ. Przygotujemy j¹, wsypuj¹c do garnka 3 ³y¿ki zmielonego cynamo- nu, 2 ³y¿ki goŸdzików i ³y¿eczkê imbiru, nastêpnie zalewamy wod¹ i gotujemy 30 minut. Po tym czasie odcedzamy i dodajemy do k¹pieli. Uwa¿ajmy na zbyt gor¹ce k¹piele, gdy¿ te fatalnie wp³ywaj¹ na napiêcie i jêdrnoœæ. Nie s³u¿¹ i sercu. Zbyt wysoka temperatura wody nie jest dla osób, które cierpi¹ na ¿ylaki, albo maj¹ problemy z pêkaniem naczynek krwionoœnych. K¹piel mo¿e byæ znakomit¹ form¹ relaksu, odprê¿enia przed snem, sposobem na roz³adowanie emocji po ciê¿kim dniu. Mo¿e te¿ orzeŸwiæ i dodawaæ energii. Wszystko zale¿y od tego, kiedy j¹ bierzemy, jak d³ugo trwa, jak ciep³a jest woda i co do niej dodamy. Zanurzenie w wannie mo¿e byæ nie tylko przyjemnoœci¹, ale i zabiegiem pielêgnacyjnym. STR. 31 TO I OWO PaŸdziernik bywa miesi¹cem pogodnym, o du¿ej liczbie s³onecznych dni. S³oñce paŸdziernikowe nie dogrzewa ju¿ jednak mocno i zachodzi wczeœnie (chwilê po godz. 17.00). Dzieñ trwa ok. 11 godzin, jednak w ci¹- * gu tego miesi¹ca skróci siê o oko³o dwie godziny. Wieczory i noce bywaj¹ bardzo ch³odne, co nie sprzyja d³ugiemu przesiadywaniu w ogrodzie. Czêsto wystêpuj¹ poranne przymrozki. W koñcu miesi¹ca zaczynaj¹ siê zwykle s³oty jesienne, po³¹czone nieraz * z opadami œniegu. O nadejœciu jesieni przypominaj¹ nam liœcie przebarwiaj¹ce siê na ¿ó³to, czerwono i br¹zowo – powstaje swoisty jesienny koloryt, nadaj¹cy, szczególnie w dni s³oneczne, tak wspania³y urok „z³otej polskiej jesieni”. Niestety, niebawem drzewa liœciaste bêd¹ ju¿ ogo³oco- * ne z liœci zupe³nie, a nieco zieleni bêdziemy mogli szukaæ wy³¹cznie wœród nasadzeñ drzew iglastych. W sadzie * koñczymy zbiór owoców z ogrodu – ostatnich jab³ek i gruszek * do po³owy paŸdziernika mo¿na jeszcze zbieraæ œliwki wêgierki. Je¿eli nie damy rady wszystkich zjeœæ na surowo, warto je zasuszyæ. Mo¿emy to zrobiæ w dwa dni – najpierw przez jeden dzieñ susz¹c je w piekarniku w temp. 60OC, a potem dosuszaj¹c ju¿ w normalnej temperaturze pokojowej przez kolejny dzieñ * zebrane owoce przegl¹damy i sortujemy. Do przechowywaSTR. 32 * nia przeznaczamy tylko owoce zdrowe, nie robaczywe i z nieuszkodzon¹ skórk¹. Przechowujemy je w ch³odnym i niezbyt suchym pomieszczeniu (je¿eli jest zbyt sucho skórka owoców mo¿e siê pomarszczyæ). Przegl¹damy korony drzew, usuwamy pora¿one chorobami czêœci roœlin i zaschniête owoce (tzw. mumie), które nale¿y spaliæ lub g³êboko zakopaæ, aby nie sta³y siê Ÿród³em zaka¿enia w przysz³ym roku. Usuwamy równie¿ owoce opad³e z drzew, które zaczynaj¹ gniæ grzyb wywo³uj¹cy raka drzew owocowych powoduje tworzenie siê na pora¿onych ga³êziach naroœli w kszta³cie bulw. Po zbiorach owoców chore ga³êzie musimy wyci¹æ. Tniemy w miejscach zdrowych, odleg³ych o 15 cm od miejsca zrakowacenia. Rany smarujemy balsamem przyspieszaj¹cym gojenie je¿eli na obumar³ych ga³êziach pojawiaj¹ siê czerwonawe pêcherzyki wielkoœci g³ówki od szpilki, oznacza to, i¿ roœlina zosta³a zaatakowana przez chorobê grzybow¹ – czerwon¹ gruze³kowatoœæ. Pora¿one ga³êzie œcinamy i – je¿eli jest to mo¿liwe – palimy je nadszed³ doskona³y okres, aby w sadzie zastosowaæ nawozy. Pomiêdzy drzewami i krzewami rozrzuciæ i p³ytko zakopaæ obornik lub kompost. Z nawozów mineralnych mo¿emy zastosowaæ Azofoskê (podobnie jak nawozy organiczne; rozsypujemy j¹ pomiêdzy roœlinami, a nastêpnie p³ytko przykrywamy ziemi¹ lub wgrabiamy). Wymieszanie nawozów z gleb¹ u³atwi glebogryzarka paŸdziernik jest dobrym okresem na sadzenie drzew i krzewów owocowych, szczególnie tych o odkrytych korzeniach. Drzewka w pojemnikach ³atwiej siê przyjmuj¹ i mo¿na w zasadzie sadziæ przez ca³y sezon wegetacyjny, s¹ jednak znacznie dro¿sze. Dlatego wiêkszoœæ roœlin sadowniczych jest oferowana z tzw. odkrytym korzeniem. Roœliny mo¿na sadziæ dopóki nie zamarznie ziemia. Drzewa owocowe sadzi siê na tak¹ g³êbokoœæ, aby miejsce okulizacji drzewa znalaz³o siê 5-10 cm nad ziemi¹, natomiast krzewy agrestu i porzeczek sadzimy od 5 do 7 cm g³êbiej, a maliny i borówkê 2-3 cm g³êbiej, ni¿ ros³y w szkó³ce. Po posadzeniu obficie je podlewamy i obsypujemy kopczykami chroni¹cymi szyjkê korzeniow¹ przed spadkami temperatury. Posadzonych drzewek nie nale¿y przycinaæ – zrobimy to dopiero na wiosnê * je¿eli latem zbieraliœmy pestki moreli, czereœni, wiœni, œliwy, czy te¿ brzoskwini (tych ostatnich tylko z odmian póŸnych), teraz mo¿emy je umieœciæ w doniczce z lekko wilgotnym piaskiem. W ten sposób nale¿y je przechowaæ do grudnia, kiedy trzeba bêdzie zakopaæ je p³ytko w glebie w ogrodzie i zabezpieczyæ przed mrozem, przykrywaj¹c liœæmi lub igliwiem. Gdy minie zima, w marcu, wysiewamy je do gruntu. Otrzymane w ten sposób siewki mog¹ pos³u¿yæ jako podk³adki lub nawet jako owocuj¹ce drzewka (na pierwsze owoce trzeba bêdzie jednak poczekaæ kilka lat) * wokó³ drzew i krzewów warto po raz ostatni usun¹æ chwasty. Dziêki temu opóŸnimy ich pojawienie siê na wiosnê. Ograniczymy te¿ bytowanie gryzoni, które w miejscach zaroœniêtych przez chwasty mog¹ zak³adaæ zimowe kryjówki * je¿eli w sadzie wystêpowa³ parch jab³oni, trzeba wykonaæ oprysk 5% roztworem mocznika. Zabieg ten przyspieszy rozk³ad liœci wraz z zimuj¹cymi otoczniami grzyba powoduj¹cego parcha jab³oni. W ogrodzie warzywnym * * * * * * (dostêp œwiat³a nie jest konieczny). Niedojrza³e, zielone pomidory mo¿na te¿ wykorzystaæ do sporz¹dzenia ciekawych w smaku przetworów. Przeznaczone do przechowywania warzywa korzeniowe i rzodkiew umieszczamy w piwnicy, gdzie bêd¹ mia³y zapewnion¹ odpowiedni¹ wilgotnoœæ powietrza. Natomiast cebulê i czosnek lepiej przechowywaæ na strychu, gdzie jest bardziej sucho pozosta³oœci po liœciach i ³odygach uprz¹tamy i wykorzystujemy do produkcji kompostu. Zwiêd³e czêœci roœlin mo¿emy równie dobrze pozostawiæ zakopane w glebie – w podobny sposób u¿yŸni¹ nasz¹ glebê, a jest to metoda mniej pracoch³onna. Nale¿y jednak uwa¿aæ, aby nie pozostawiæ w ziemi resztek chwastów korzeniowych i roœlin chorych! przekopujemy ziemiê na rabatach i zagonach, zasilamy j¹ obornikiem lub kompostem. Mo¿emy te¿ zastosowaæ nawo¿enie nawozami mineralnymi na pocz¹tku miesi¹ca sadzona mo¿e byæ zimowa cebula dymka (zalecane odstêpy 25 x 6 cm i g³êbokoœæ oko³o 5 cm). Pod koniec listopada cebulê przykrywamy w³óknin¹ – to uchroni j¹ przed mrozem nadszed³ czas, aby posadziæ zio³a. Roœliny dojrza³e nale¿y wykopaæ i przesadziæ na zimê do doniczek sadzimy warzywa cebulowe, a pod os³onami – zimowe sa³aty i orientalne kapusty usuwamy opad³e liœcie zimozielonych zió³. Gatunki delikatne zabezpieczamy przed mrozem. * zbieramy póŸne odmiany kapusty i marchwi, które nadaj¹ W ogrodzie ozdobnym siê do przechowywania, a tak- * nasiona niektórych gatunków ¿e rzodkiewkê, rzodkiew i rzejednorocznych, takich jak pê z siewów poplonowych chaber, nagietek, ostró¿ka * zbieramy te¿ broku³y i kalafiopospolita, czy smagliczka nadry. Zbierane w paŸdzierniku morska, mo¿emy posiaæ ju¿ charakteryzuj¹ siê dobr¹ jakojesieni¹ i w ten sposób przyœci¹ spieszyæ ich wiosenn¹ wegeta* do po³owy miesi¹ca mo¿emy cjê – wzejd¹ tak szybko, jak tylzbieraæ szpinak z siewu letnieko pogoda na to pozwoli go. Zbieramy równie¿ sadzo- * rozety liœciowe roœlin dwuletne w lipcu kalafiory i kalarenich, takich jak malwy, dzwonpê. PóŸne odmiany kalarepy ki, naparstnice i bratki, zim¹ nadaj¹ siê do przechowywania nara¿one s¹ na wysuszaj¹ce * zanim nadejd¹ ch³ody musimy wiatry, dlatego warto dobrze zebraæ wszystkie wykszta³cone je podlaæ jesieni¹, a po pierwowoce pomidorów i umieœciæ szych przymrozkach okryæ je w ciep³ym pomieszczeniu, ga³¹zkami iglaków, suchymi liw którym bêd¹ dojrzewa³y œæmi lub agrow³óknin¹ ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) TO I OWO * mo¿emy nadal sadziæ cebule roœlin kwitn¹cych na wiosnê, musimy to jednak zrobiæ jeszcze gdy ziemia nie jest zamarzniêta * wykopujemy natomiast cebule, bulwy i k³¹cza gatunków niezimuj¹cych w gruncie, czyli dalie, mieczyki, tygrysówki, sprekelie, frezji, tritonie, weltheimie oraz fio³ki alpejskie i pacioreczniki. Robimy to, gdy pierwsze przymrozki zwarz¹ liœcie roœlin. Obumar³e pêdy odcinamy 10 cm ponad karp¹ i wyci¹gamy karpy z ziemi. Robimy to delikatnie, tak aby nie uszkodziæ delikatnych tkanek. Karpy suszymy przez kilka dni w przewiewnym miejscu, a nastêpnie umieszczamy w skrzynkach, przesypujemy kor¹, torfem lub trocinami i ustawiamy w suchym pomieszczeniu, nienara¿onym na dzia³anie mrozu. Sadzimy drzewa i krzewy ozdobne. Roœliny w pojemnikach mo¿emy sadziæ bez obaw. Natomiast je¿eli kupiliœmy roœliny z nagimi korzeniami, powinniœmy obejrzeæ korzenie roœlin i przyci¹æ ich uszkodzone czêœci. Po posadzeniu roœliny obficie podlewamy * przed posadzeniem roœlin, glebê na g³êbokoœci, na której znajdzie siê bry³a korzeniowa, warto wymieszaæ z Hydro¯elem. Jest to tzw. doglebowy absorbent wody. Dodanie do gleby Hydro¯elu pozwoli zaoszczêdziæ w przysz³ym roku * * * * nawet 70% wody do podlewania! Hydro¯el utrzymuje wilgoæ wokó³ korzeni i zapobiega usychaniu roœlin, nie tylko w czasie letniej suszy! Roœliny zimozielone potrzebuj¹ wody równie¿ zim¹. Czêsto spotykam siê z informacjami, ¿e podczas zimy ¿ywop³ot z tui wymarz³. To raczej niemo¿liwe w naszym klimacie. Bardziej prawdopodobne, ¿e roœliny usch³y z braku wody w glebie. Na szczêœcie z Hydro¯elem im to nie grozi wra¿liwe na mróz krzewy (ró¿e, hortensje, powojniki) u nasady obsypujemy ziemi¹ lub kor¹ do wysokoœci 20-40 cm (tzw. kopczykowanie). Nawet je¿eli ga³êzie przemarzn¹, roœlina odbije na wiosnê z dolnych okrytych czêœci wycinamy sadzonki ze zdrewnia³ych czêœci pêdów. Przygotowane sadzonki ró¿ i innych krzewów liœciastych umieszczamy w skrzynce z piaskiem i przechowujemy do wiosny w ch³odnym pomieszczeniu nadal rozmna¿amy byliny – sadzonki z wierzcho³kowych czêœci pêdów zd¹¿¹ jeszcze dobrze ukorzeniæ siê przed nadejœciem zimy byliny mo¿emy tak¿e jeszcze przesadzaæ. Zakupionych roœlin nie k³adŸmy bezpoœrednio na ziemi – nale¿y wykopaæ prowizoryczny do³ek i przykryæ korzenie roœlin ziemi¹. W ten sposób zabezpieczymy je przed szkodliwym dzia³aniem Coœ na jesienn¹ chandrê W sezonie jesienno-zimowym powinniœmy zadbaæ o to, by jeœæ wiêcej ciep³ych posi³ków, które nas rozgrzej¹. W tym okresie warto zacz¹æ dzieñ od ciep³ego œniadania. Nie od dziœ wiadomo, ¿e œniadanie jest najwa¿niejszym posi³kiem dnia. Ma nam daæ energiê na wiele godzin. Co warto zjeœæ rano, przed wyjœciem z domu? Mo¿e to byæ np. owsianka przygotowywana na mleku, a jeœli ktoœ nie lubi, b¹dŸ nie toleruje mleka, niech j¹ ugotuje po prostu na wodzie. Mo¿na j¹ zjeœæ z dodatkiem ró¿nych owoców – jesieni¹ i zim¹ zu¿ywamy te przygotowane w lecie, mog¹ byæ suszone. Owsiankê mo¿na doprawiæ cynamonem, który jest ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) s³oñca i wiatru. Sadz¹c roœliny, wykopujemy wiêkszy dó³, tak aby korzenie spoczywa³y w nim luŸno. Przysypujemy je ziemi¹ i obficie polewamy. Gdy woda wsi¹knie, wsypujemy do do³u resztê ziemi i udeptujemy j¹ * do zimy trzeba tak¿e odpowiednio przygotowaæ oczko wodne – przede wszystkim czyœcimy z zasychaj¹cych kwiatostanów i liœci wszystkie roœliny wodne. Z powierzchni zbiornika usuwamy wszelkie zanieczyszczenia nawiewane przez wiatr, aby nie opada³y na dno i nie gni³y (zapobiegamy w ten sposób psuciu siê wody i zagro¿eniom dla zdrowia ryb). Liœcie opadaj¹ce z drzew pomo¿e wy³apaæ siatka do oczka wodnego, rozpiêta nad tafl¹ wody * odkurzacze do oczek wodnych s¹ pomocne w odsysaniu zalegaj¹cego na dnie mu³u i zanieczyszczeñ organicznych. Zanieczyszczenia te w procesie rozk³adu zu¿ywaj¹ znaczne iloœci tlenu, co mo¿e doprowadziæ do œniêcia ryb w okresie zimowym Kwiaty w domu, balkony i tarasy * coraz bardziej ograniczamy podlewanie roœlin domowych. Niektóre roœliny podlewamy dwa razy lub tylko raz w tygodniu, inne jeszcze rzadziej * ograniczamy równie¿ podlewanie roœlin rosn¹cych w po- przypraw¹ rozgrzewaj¹c¹, mo¿na tak¿e dodaæ trochê miodu. Na drugie œniadanie mo¿emy sobie pozwoliæ ju¿ na coœ zimnego, np. kanapkê, albo jakiœ nabia³ – twaro¿ek lub serek granulowany. Mo¿emy te¿ zjeœæ owoce w po³¹czeniu z pestkami, np. dyni, albo s³onecznika. Gdyby nasze pierwsze œniadanie nie by³o posi³kiem na ciep³o, to w³aœnie drugie œniadanie powinno ju¿ byæ ciep³e. Wtedy mo¿emy usma¿yæ sobie jajecznicê lub zrobiæ grzanki, albo tosty. Kolejnym posi³kiem w ci¹gu dnia jest obiad. Je¿eli pracujemy to, kieruj¹c siê praktycznoœci¹, dobrze jest przygotowaæ jednodaniowy, po¿ywny posi³ek. Mo¿e to byæ np. makaron z sosem, jakieœ miêso, albo jemnikach na balkonach i tarasach. Nadchodzi okres spoczynku zimowego i zapotrzebowanie tych roœlin na wodê maleje. Nie zapominajmy jednak o podlewaniu krzewów zimozielonych. Ich zielone czêœci, liœcie lub ig³y, potrzebuj¹ wody przez ca³y rok * pamiêtajmy, aby przed nadejœciem mrozów zabezpieczyæ roœliny, np. okrywaj¹c pojemniki agrow³óknin¹ lub styropianem * na pocz¹tku miesi¹ca rozpoczynamy pêdzenie hiacyntów i tulipanów. Dziêki temu roœliny powinny zakwitn¹æ w okolicy œwi¹t Bo¿ego Narodzenia Trawnik * regularnie sprz¹tamy trawnik zasypywany przez liœcie opadaj¹ce z drzew. Grabimy go i w drugiej po³owie miesi¹ca kosimy po raz ostatni – wy¿sza trawa ³atwiej zgnije pod œniegiem * na wiêkszych powierzchniach sprz¹tanie liœci znacznie przyspieszy zastosowanie maszyn, takich jak odkurzacze ogrodowe * kosiarkê rozk³adamy i czyœcimy, a nastêpnie dobrze oliwimy, sk³adamy i odstawiamy na zimê do suchego pomieszczenia. „Eden-Ogrody Marzeñ” Us³ugi Ogólnoogrodnicze Krzysztof Zegar 39-106 £¹czki Kucharskie 183 tel. 783 501 401 ryba. Dobrym rozwi¹zaniem s¹ te¿ ró¿ne, jednogarnkowe dania warzywne z dodatkami. A co zjeœæ na kolacjê? Wieczorem proponujê zupê. S¹ one wspania³ym pomys³em na jesienne, d³ugie wieczory, bo nas po prostu szybko rozgrzewaj¹. Dodatkowo w naszej jesiennej diecie mog¹ znaleŸæ siê produkty, których spo¿ywanie poprawi nam nastrój. Oto ich lista: banany, daktyle, morele, figi, rodzynki, orzechy, br¹zowy ry¿, kasza jaglana, kasza gryczana, pêczak, ziemniaki, groch, fasola, bób, soczewica, seler, pietruszka, marchew, mleko, jajka, kapusta, kukurydza, ³osoœ, œledzie, sardynki, Ci¹g dalszy na str. 34 STR. 33 TO I OWO Ci¹g dalszy ze str. 33 tuñczyk, makrela, siemiê lniane, zielone warzywa liœciaste, kie³ki zbó¿, kie³ki soi, miód, owoce morza, chudy drób i podroby, p³atki owsiane, dro¿d¿e piwne, awokado, grzyby, cytrusy, owoc dzikiej ró¿y, makarony z m¹ki razowej, pieczywo pe³noziarniste, buraki, jab³ka, goŸdziki, jarmu¿, kakao, czekolada. A kiedy na dworze deszcz pada, temperatura nie jest przyjemna i wracamy zmarzniêci z pracy, czy ze szko³y, tylko jedna myœl jest w g³owie – jak by tu siê ogrzaæ. W takich sytuacjach przedstawiona poni¿ej propozycja sprawdza siê szczególnie. Nie dosyæ, ¿e jest rozgrzewaj¹ca, to w dodatku bardzo treœciwa i syc¹ca. Kapuśniak – zupa rozgrzewająca, pachnąca późną jesienią składniki: kapusta kwaszona – 30 dag, grzyby suszone – garść, ziemniaki – 3 do 5 szt., boczek – 5 plastrów, pieprz, sól, sok z kiszonej kapusty, ziele angielskie, liść laurowy i majeranek – według uznania. etapy przygotowania: ziemniaki obieramy, myjemy, kroimy w kostkę i gotujemy osobno w lekko osolonej wodzie do miękkości. Pokrojony w słupki boczek smażymy na skwarki. Grzyby zalewamy dwiema szklankami gorącej wody, zagotowujemy i trzymamy przez 10 minut na ogniu. Następnie je wyjmujemy. Będziemy je mogli zużyć do pierogów z grzybami, krokietów lub naleśników. Kapustę lekko przepłukujemy, jeśli jest długa – kroimy w drobniejsze paseczki i podsmażamy na wolnym ogniu na tłuszczu z wytopionego boczku. Wywar z grzybów łączymy z 2 szklankami soku z kiszonej kapusty i szklanką wody z ugotowanych ziemniaków. Doprowadzamy do wrzenia, dodajemy kapustę i pokrojone w kostkę ugotowane wcześniej ziemniaki. Gotujemy przez 10 minut, następnie dodajemy skwarki z boczku i świeżo mielony pieprz. Taki jesienny kapuSTR. 34 śniaczek wspaniale smakuje, syci i rozgrzewa. Można go urozmaicić, dodając ugotowaną czerwoną fasolą – może też być to fasola z puszku. By przygotowaæ aromatyczny, intensywnie czekoladowy napój wystarczy nieca³y kwadrans. Gor¹ca czekolada zapewne poprawi nam humor Jesienn¹ por¹ roku w kuch- w jesienny wieczór. ni powinny równie¿ królowaæ ziemniaki. Jest to pyszne warzywo, zdrowe i pe³ne sk³adników od¿ywczych, a znajduje zastosowanie w wielu ró¿nych potrawach. Ziemniaki to równie¿ bardzo dietetyczne warzywo. Mitem jest mówienie, ¿e s¹ one tucz¹ce i ¿e nie posiadaj¹ ¿adnych wartoœci od¿ywczych. 100 g ugotowanych ziemniaków bez skórki to 86 kcal, 20 g lekkostrawnych wê- Czekolada do picia na gorąco glowodanów, 1,7 g bia³ka, któ- składniki: 250 ml mleka 3,2%, 100 re dorównuje jakoœci¹ bardzo ml śmietanki 30%, 200 g czekolazdrowemu bia³ku sojowemu, dy kawowo -śmietankowej, do de0,10 g t³uszczu, 1,8 g b³onni- koracji: ubita śmietanka, kakao. ka, który sprzyja procesowi tra- etapy przygotowania: mleko zagowienia i a¿ 75 procent wody. towujemy ze śmietanką i dodajemy Pamiêtajmy, ¿e to dodatki do pokruszoną czekoladę. Całość doziemniaków, takie jak sosy, kładnie mieszamy do całkowitego miêso i t³uszcz, s¹ przyczyn¹ roztopienia czekolady. Podajemy na nadwagi. A ziemniaki maj¹ gorąco. Dekorujemy ubitą śmienie tylko w³aœciwoœci odchu- tanką i kakao. dzaj¹ce, lecz tak¿e pozytywnie Do mieszania czekolady nie używawp³ywaj¹ na zdrowie, m.in. na my łyżki, tylko metalowej trzepaczuk³ad nerwowy, dziêki czemu ki. Inaczej napój będzie pełen grupozwalaj¹ przetrwaæ ró¿ne na- dek. Nie zostawiamy również rondla na ogniu, ponieważ czekolada strojowe huœtawki. może łatwo się przypalić. pozwoli wydobyæ jeszcze bardziej intensywny smak czekolady. Spróbujmy mieszaæ ze sob¹ ró¿ne rodzaje czekolady, np. mleczn¹ z gorzk¹. Mo¿emy równie¿ u¿yæ nadziewanych batoników. Poeksperymentujmy z ró¿nymi przyprawami i zio³ami, takimi jak bazylia, tymianek, ga³ka muszkato³owa, czy imbir. Doskona³ym dodatkiem do bêdzie cynamon. By nie daæ siê przeziêbieniu warto jeœæ owoce, warzywa i naturalne produkty: jajka – szczególnie te ugotowane na miêkko, dostarczaj¹ cynk do naszego organizmu; miód – jest naturalnym produktem, znanym od dawna, pomocnym przy przeziêbieniach; a mleko z miodem lub herbata z cytryn¹ i miodem to wzmacniaj¹cy napój na jesienne dni; natka pietruszki – zawiera du¿o witaminy C, mo¿e byæ dodatkiem do wielu dañ obiadowych, czy sa³atek; czosnek – to dodatkowy naturalny „wzmacniacz” znany ju¿ naszym babciom. Dzia³a antybakteryjnie i nie pozwala na rozprzestrzenianie siê i rozmna¿anie wirusów. £atwo wykorzystaæ go w wielu potrawach Mo¿liwoœci udoskonalaj¹- i sa³atkach. cych ten napój jest nieskoñczenie wiele, np.: mo¿emy Eugenia Strojny przyprawiæ go wed³ug w³asnePowiatowy Zespó³ go uznania lub dodaæ odroDoradztwa Rolniczego binê alkoholu. Szczypta soli w Ropczycach Nadziewane ziemniaki składniki: 4 średnie mączyste ziemniaki, 10 dag wędzonej szynki, 10 dag tartego sera edamskiego, 100 g kwaśnej śmietany, łyżka ostrej musztardy, sól i pieprz – według uznania. sposób przygotowania: ziemniaki myjemy i gotujemy w wodzie lub na parze. Gdy będą miękkie lekko studzimy, następnie kroimy wzdłuż na połówki. W międzyczasie przygotowujemy nadzienie: mieszamy szynkę pokrojoną w kostkę, starty ser, śmietanę oraz musztardę. Doprawimy do smaku solą i pieprzem. Nadzienie układamy na ziemniakach i zapiekamy ok. 3 minut w mocno nagrzanym piekarniku. Mamy per³ê Podczas targów w Poznaniu zosta³y wrêczone kulinarne „per³y”, czyli nagrody XV edycji konkursu „Nasze kulinarne dziedzictwo – smaki regionów”. Targi te s¹ œwiêtem mi³oœników tradycyjnej, polskiej ¿ywnoœci, przyrz¹dzanej wed³ug dawnych receptur. Wydarzenie to odbywa siê w po³¹czeniu z targami Polagra Food oraz Polagra Gastro. Wœród najlepszych tradycyjnych, regionalnych i lokalnych produktów oraz dañ, które otrzyma³y statuetkê „Per³a 2O15” znalaz³y siê gruszki w syropie miodowym zg³oszone do konkursu przez Krystynê ¯uczek z Nockowej. Inf. PZDR Ropczyce ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) TO I OWO Produkty zbo¿owe podstaw¹ diety Prawid³owe ¿ywienie ma szczególne znaczenie dla m³odych organizmów. Zdrowe zwyczaje ¿ywieniowe, które m³odzie¿ wprowadzi w ¿ycie zaowocuj¹ ich lepszym stanem zdrowia i samopoczuciem w wieku doros³ym. Piramida ¿ywienia jednoznacznie przedstawia, ¿e to w³aœnie produkty zbo¿owe powinny stanowiæ podstawê zbilansowanej diety, bardzo czêsto jednak o tym zapominamy. Jak wa¿n¹ rolê w codziennej diecie pe³ni¹ produkty zbo¿owe mówi Anna Ró¿yk, dietetyk programu edukacyjnego „Lubella inspiruje i edukuje” Produkty zbo¿owe to wszystkie postacie przetworzonych ziaren, przyk³adowo pszenicy, ¿yta, jêczmienia czy ry¿u. Jest to bardzo bogata grupa produktów spo¿ywczych, pozwalaj¹ca na wiele eksperymentów w kuchni. Znajdziemy w niej makarony, kasze, p³atki, ry¿, a tak¿e pieczywo i inne produkty m¹czne. Pamiêtajmy przy tym, ¿e urozmaicenie posi³ków stanowi fundament zdrowej diety. W ziarnie znajdziemy blisko 70% skrobi - najwa¿niejszego roœlinnego wêglowodanu z³o¿onego, witaminy z grupy B, witaminê E, a tak¿e magnez i inne sk³adniki mineralne oraz b³onnik. Wysoka zawartoœæ wêglowodanów z³o¿onych sprawia, ¿e po zjedzeniu produktów zbo¿owych odczuwamy sytoœæ do nastêpnego posi³ku. Jest to bardzo wa¿ne, bo dziêki temu nie siêgamy po przek¹ski – czêsto wysokokaloryczne i o niskiej wartoœci od¿ywczej. Wêglowodany s¹ g³ównym Ÿród³em energii dla zarówno dla dzieci i m³odzie¿y, jak i osób doros³ych. Zapewniaj¹ si³ê do nauki i koncentracjê List w sprawie polonistów Polonista to nie zawód, lecz hobby, Polonist¹ byæ - nie ¿yczê nikomu. Polonista po godzinach nie dorobi, Choæby zabra³ robotê do domu. Polonista, niepoprawny romantyk, Nie najwiêkszym siê cieszy mirem, Ale ja mu - laury i akanty, Ale ja mu - kadzid³o i mirrê! Polonista nie wêdruje po mieszkaniach, Nie odzywa siê wchodz¹c ze dworu: - Bardzo ³adnie rozbieram zdania, Czy jest jakieœ stare zdanie do rozbioru? Ale ja go ca³ujê w ramiê, Ale ja go podziwiam i ceniê, A ty przed nim na kolana, chamie, Ca³y w z³ocie i volkswagenie! Choæby szuka³, racji i pretekstów I tak zawsze pozostanie na uboczu Mniej siê ceni analizê tekstu Od banalnej analizy moczu ... Bo je¿eli jesteœ i ja jestem, To dlatego, ¿e stoj¹cy na warcie Polonista znu¿onym gestem Kartki ksi¹¿ek wertowa³ uparcie Cera blada, na portkach ³aty, Rozmaite braki w kondycji, Oœwieceniem nie oœwiecisz sobie chaty, Pozytywizm nie poprawi twej pozycji. Za kajzera i za Hitlera, I za cara, i za innych carów paru, I dlatego w³aœnie nie umiera Coœ wa¿nego, co nazywa siê Naród. Poloniœcie stercz¹ chude ¿ebra Jak sztachety mizernego p³otu, Gdy siê jeden raz u Zuzi rozebra³, To siê sk³ada³ z orzeczenia i z podmiotu. Wiêc zamieszczam na koñcu listu Ja, satyryk, b³azen i ladaco, Zdanie proste: - Kocham polonistów! Rozwiniêcie zdania: ... bo jest za co! A jak inny zlecia³ kiedyœ z ³awki, Bo by³ gapa wyj¹tkowa i niezgu³a, To zosta³y zeñ cztery przydawki, Dwa zaimki i partyku³a... ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) Andrzej Waligórski Anna Różyk – dietetyk programu edukacyjnego „Lubella inspiruje i edukuje”, absolwentka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Specjalistka ds. żywienia, która doświadczenie zdobywała m.in. w Europejskim Centrum Leczenia Otyłości Dzieci i Dorosłych oraz w Klinice Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii na Warszawskim Szpitalu Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pracuje jako dietetyk dla dorosłych oraz przeprowadza wykłady odnośnie prawidłowego żywienia w placówkach oświaty. Specjalizuje się w układaniu planów żywieniowych dla dzieci. Prywatnie, mama dwoch córek, przekładająca wiedzę zdobytą podczas studiów na żywienie najbliższych przez ca³y dzieñ. Aby zapewniæ ich optymaln¹ iloœæ w diecie nale¿y siêgaæ po produkty zbo¿owe minimum piêæ razy dziennie. Opieraj¹c ka¿dy posi³ek na tych produktach naj³atwiej jest realizowaæ to zalecenie. Aby prawid³owo bilansowaæ jad³ospisy, nale¿y pamiêtaæ o odpowiednich porcjach. W tym przypadku za porcjê uznamy trzy ³y¿ki suchego makaronu, ry¿u, kaszy czy p³atków. Za porcjê pieczywa uznajemy du¿¹ kromkê chleba, czy po³ówkê bu³ki. Dok³adn¹ iloœæ porcji ustalamy w oparciu o energetycznoœæ diety, która zale¿y miê- dzy innymi od wieku, p³ci i aktywnoœci fizycznej. Eliminowanie, czy nawet ograniczanie spo¿ycia produktów zbo¿owych mo¿e zak³óciæ rozwój organizmu. Mózg, aby sprawnie funkcjonowa³, potrzebuje 130g wêglowodanów przyswajalnych na dobê. Co wa¿ne - pomimo, ¿e wykorzystuje glukozê jako noœnik energii, najlepiej, aby pochodzi³a ona w³aœnie z produktów zbo¿owych. Regularne spo¿ywanie zdrowych produktów z tej grupy, oczywiœcie w odpowiednim towarzystwie, gwarantuje prawid³owy wzrost i pracê naszego organizmu. Humor w szkole - Jak nazwaæ nauczyciela bez nerwicy? - Bezrobotny. Delegacja nauczycieli przychodzi na spotkanie z ministrem. - Panie ministrze, my w ogóle nie mamy pieniêdzy! - Trudno... WchodŸcie... Przychodzi Micha³ek do domu w czerwcu i mówi do taty: - Tata, przed³u¿yli mi kontrakt z szóst¹ klas¹ na najbli¿sze 12 miesiêcy. Na biologii: - Jak, myœlicie, dok¹d leci ptak trzymaj¹cy w dziobie s³omkê? - Napiæ siê oran¿ady! W poniedzia³ek na pierwszej lekcji Jasio szepce do kolegi: - Która godzina? - Dwadzieœcia po ósmej. - Do licha! Ale ten tydzieñ siê wlecze. STR. 35 PTTK ROPCZYCE W ostatni¹ sobotê sierpnia cz³onkowie oraz sympatycy ropczyckiego oddzia³u PTTK spêdzili dzieñ na tradycyjnej wycieczce. Tym razem celem by³a Lubelszczyzna, bardzo chêtnie odwiedzana przez turystów. Wêdrówkê rozpoczêliœmy od Koz³ówki, uwa¿anej za najwiêksz¹ atrakcjê Lubelszczyzny. Znajduj¹cy siê w tej miejscowoœci pa³ac rodziny Zamoyskich wzniesiono oko³o 1742 r. wed³ug projektu Józefa Fontany. Z autentycznym wyposa¿eniem z XIX wieku, zgromadzonym przez I ordynata koz³owieckiego Konstantego Zamoyskiego, otoczony ogrodami, jest absolutnym cudem! A jeszcze wiêksze wra¿enie wywo³uje fakt, ¿e zamek przetrwa³ obie wojny i ¿e nikt go nie rozgrabi³, jak wiele podobnych rezydencji i pa³aców. Ponoæ ksiê¿na Zamoyska w czasie II wojny p³aci³a Niemcom takie kontrybucje, ¿e ca³kowicie siê tym zaspokajali, a radziecki dowódca, który dotar³ tu ze swoim wojskiem, tak siê pa³acem zachwyci³, ¿e zabroni³ swoim ¿o³nierzom, pod groŸb¹ œmierci, zbli¿yæ siê do niego. Jedyne utracone obrazy, meble i pami¹tki, to te, które Jadwiga Zamoyska wywioz³a wiosn¹ 1944 r. do Warszawy, z nadziej¹ na ocalenie. Niestety, wszystko zosta³o zniszczone podczas Powstania Warszawskiego. Wnêtrza zwiedziliœmy ze wspania³¹ przewodniczk¹, która bardzo interesuj¹co przedstawi³a historiê pa³acu, rodu Zamoyskich, ich herbu, dewizy – „to mniej boli !”, opowieœci na temat ordynacji spadkowej i przeró¿ne historyjki o dzie³ach, meblach, miœnieñskich piecach kaflowych, obrazach i weneckich lustrach we wspania³ych ramach. Spacerowaliœmy po urz¹dzonych z przepychem pomieszczeniach – jadalni, sypialniach, pokojach goœcinnych. Du¿e wra¿enie zrobi³y na nas ³azienki – szeœæ pomieszczeñ z ciep³¹ i bie¿¹c¹ wod¹, to jak na XIX wiek by³o prawdziwym luksusem. STR. 36 Dzieñ w Koz³ówce Galeria sztuki socjalistycznej To a¿ nieprawdopodobne, ¿e wszystko zachowa³o siê w nienaruszonym stanie! Na w³asne oczy zobaczyliœmy te wszystkie wspania³oœci, wœród których jeszcze niedawno ¿y³a ta rodzina, zanim, za œmieszn¹ kwotê, zgodzi³a siê zrzec wszelkich praw do Koz³ówki i innych maj¹tków Zamoyskich w Polsce. Obecnie potomkowie rodu mieszkaj¹ w USA i Kanadzie i mog¹, w czasie wizyt w Polsce, mieszkaæ w Koz³ówce. Koz³owiecki zespó³ pa³acowo-parkowy szczyci siê te¿ niezwykle piêknym, romantycznym parkiem i ogrodem „tysi¹ca ró¿” z fontann¹ i pomnikiem ¿o³nierzy napoleoñskich, ptaszarni¹ i placem zabaw dla dzieci. Obejrzeliœmy równie¿ wystawê czasow¹ „Jaœnie pañstwo w k¹pieli”, na której zaprezentowano akcesoria toaletowe w XIX i XX wieku. Zwiedziliœmy tak¿e kaplicê z lat 19031910, zaprojektowan¹ przez warszawskiego architekta Jana Henricha na wzór kaplicy królewskiej w Wersalu i powozowniê, w której mieszcz¹ siê zabytkowe powozy z XIX i pocz¹tku XX wieku ze zbiorów Muzeum Zamku w £añcucie, latarnie, sprzêt jeŸdziecki i akcesoria podró¿ne. W dawnej powozowni mieœci siê dziœ galeria sztuki socrealizmu, która wita przyby³ych has³em dewiz¹: „wróg ciê kusi coca – col¹” Jest to pierwsza w Euro- pie galeria, prezentuj¹ca najciekawsze prace polskich artystów z lat 1949-1954. W latach 60-tych znajdowa³y siê tu magazyny, do których zwo¿ono g³ównie rzeŸby, ale tak¿e grafiki, obrazy i plakaty z pierwszej po³owy lat 50-tych. W 1989 roku do 1600 rzeŸb do³¹czy³y pomniki Bieruta i Lenina. Ludzie chcieli zobaczyæ zbiory zgromadzone w magazynach. W 1994 roku otwarto czasow¹ wystawê, która trwa do dziœ i czyni Koz³ówkê jeszcze bardziej wyj¹tkow¹. Ta wystawa ma charakter polityczno-dydaktyczno-artystyczny, gdy¿ przez umiejêtnie dobrane eksponaty ostrzega przed wszelkimi przejawami sztuki sterowanej przez rz¹dy totalitarne. Kolejnym celem naszej podró¿y by³ Na³êczów-Zdrój. Miasto le¿y na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego i jest jedynym w Polsce uzdrowiskiem o profilu wy- ³¹cznie kardiologicznym. W Na³êczowie najwa¿niejsze jest wiêc serce. Zostanie ono tutaj wyleczone, ale tak¿e poruszone przez piêkno okolicy, nale¿¹cej do s³ynnego trójk¹ta turystycznego, obejmuj¹cego ponadto Pu³awy i Kazimierz Dolny. Ponad 200 lat temu odkryto tutaj lecznicze w³aœciwoœci wód: popularnej „Na³êczowianki” i „Cisowianki” oraz z³o¿a borowin. Bywali tutaj, wypoczywali i tworzyli wielcy artyœci, politycy, pisarze, naukowcy, architekci, m. in. Ignacy Paderewski, Zofia Na³kowska, Henryk Sienkiewicz, Stanis³aw Przybyszewski i Boles³aw Prus. Do dziœ podziwiaæ mo¿na „Chatê” Stefana ¯eromskiego, w której od 1928 r. funkcjonuje muzeum pisarza. Zwiedziliœmy stare £azienki i pa³ac Ma³achowskich. Za pere³ki architektury, które mo¿na ogl¹daæ w Na³êczowie odpowiada bratanek s³ynnego Stanis³awa i stryjeczny brat Witkacego – Jan Witkiewicz Koszczyc. Byliœmy w pijalni czekolady i wód mineralnych. Podczas spaceru po piêknym parku zdrojowym, w którym koncentruje siê ¿ycie towarzyski uzdrowiska, s³uchaliœmy piosenek w wykonaniu m³odego ukraiñskiego artysty. Wycieczka by³a bardzo udana. Dopisywa³a nam pogoda i mi³a atmosfera. Dziêkujemy serdecznie organizatorce tej wspania³ej turystycznej imprezy Zofii Król, prezes Oddzia³u PTTK w Ropczycach oraz niezawodnemu kierowcy Bogdanowi Ocha³owi za bezpieczn¹ jazdê. MS Pa³ac w Koz³ówce ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) PTTK ROPCZYCE Skarby przyrody 12 wrzeœnia 2015 r odby³ siê rajd rowerowy pod has³em „Skarby przyrody” zorganizowany przez Szkolne Ko³o PTTK przy Zespole Szkó³ Nr 2 w Ropczycach. W rajdzie wziêli udzia³ uczniowie gimnazjum z w/w szko³y wraz z opiekunem Markiem Ochmañskim. Trasa wycieczki wiod³a z Ropczyc przez Gnojnicê, Górê Ropczyck¹, Zagorzyce, Szkodn¹, Wielopole, Brzeziny, Ma³¹, by ponownie wróciæ do Ropczyc. Myœl¹ przewodni¹ tego wyjazdu by³o poszukiwanie w najbli¿szej okolicy Myœl¹ przewodni¹ rajdu by³o poszukiwanie miejsc ciekawych przyrodniczo i regionie miejsc ciekawych przyrodniczo, zagro¿onych zniszczeniem i degradacj¹ oraz istniej¹cych pomników przyrody. Takim miejscem jest niew¹tpliwie park „Buczyna” Ju¿ po raz XXVII odby³ siê rajd pieszy pod nazw¹ Po¿egnanie lata organizowany przez Oddzia³ PTTK w Ropczycach. Uczestnicy rajdu W tym roku rajd rozpocz¹³ siê w Ko³aczycach, niedaleko Jas³a. Grupa wyruszy³a ¿ó³tym i czarnym szlakiem turystycz- nym na trasê Gogo³ów, Huta Gogo³owska, Soœnice z noclegiem w Wielopolu. W trakcie marszu turyœci zwiedzili ko- Wycieczka w deszczu 26 wrzeœnia, wczesnym rankiem wyruszy³a z Ropczyc jednodniowa wycieczka, organizowana przez oddzia³ PTTK w Ropczycach. By³a to ju¿ czwarta wycieczka w tym roku. Deszczem nie przejmowaliœmy siê zbytnio, bo klimat naszych wycieczek jest zawsze bardzo przyjazny i ciep³y. Zalet¹ ma³ych miejscowoœci jest to, ¿e wszyscy siê dobrze znaj¹, a takie wycieczki jeszcze bardziej integruj¹. Pierwszy na trasie by³ zamek Krzy¿topór wzniesiony przez Fot. R. Kiepiel Uczestnikom wycieczki dopisywa³y humory mimo z³ej pogody wojewodê Krzysztofa Ossoliñskiego w I po³owie XVII w. Jest to najwiêksza budowla pa³acowa w Europie (powsta³a 40 lat ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) w Górze Ropczyckiej, w pobli¿u którego znajduje siê stary platan klonolistny. Drzewo to jest mocno spróchnia³e i czêœciowo obumar³e. Swym stanem stwarza zagro¿enie dla okolicznych mieszkañców. Zachodzi wiêc obawa, ¿e na proœ- bê ludnoœci konserwator zabytków wyda zgodê na jego wyciêcie. Postanowiliœmy wiêc odszukaæ to miejsce i wykonaæ pami¹tkowe fotografie, by zachowaæ w pamiêci ten istniej¹cy jeszcze „skarb przyrody”. M. Ochmañski œció³ pw. œw. Katarzyny w Gogo³owie wzniesiony w 1672 roku oraz cmentarz parafialny, gdzie znajduje siê murowana, póŸnoklasycystyczna kaplica grobowa Denkerów oraz najstarsze nagrobki nekropolii, m.in. Ignacego Kruszelnickiego, powstañca listopadowego i genera³a wojsk belgijskich, póŸniejszego w³aœciciela Gogo³owa. Na trasie marszu wêdrowcy zatrzymali siê przy pomniku przyrody, kamieniu „Dudniacz”, punkcie widokowym w Jaszczurowej. Wieczorem przy ognisku odby³ siê konkurs turystyczno-krajoznawczy przeprowadzony przez W. Szczepanka, w którym zwyciêzcy otrzymali nagrody ksi¹¿kowe oraz gad¿ety turystyczne. Nastêpnego dnia, po mszy œw. „rajdowcy” poszli w kierunku Ropczyc szlakiem czarnym przez Broniszów, Krzy¿ III Tysi¹clecia, by póŸnym popo³udniem dotrzeæ do Ropczyc. W tym dwudniowym rajdzie, który odby³ siê w dniach 19-20.09.2015 uczestniczyli uczniowie Gimnazjum Nr 2 w Ropczycach wraz z opiekunami: M. Ochmañskim i W. Szczepankiem, a tak¿e uczniowie z Zespo³u Szkó³ w Zawadzie z opiekunem K. Gier³achem. Sk³adamy serdeczne podziêkowania wójtowi gminy Wielopole Skrzyñskie Markowi Têczarowi za okazan¹ pomoc. przed Wersalem). Mia³a mieæ tyle okien – ile dni w roku, komnat – ile tygodni, wielkich sal – ile miesiêcy i baszt, ile pór roku. Konie w stajniach jad³y z marmurowych ¿³obów, przegl¹daj¹c siê w kryszta³owych lustrach. Dziœ, niestety, to tylko ruiny. Zachowa³o siê 90% pierwotnych murów i oko³o 10% sklepieñ. Kolejny etap naszej wycieczki to malowniczo po³o¿ona wieœ w woj. œwiêtokrzyskim – Kurozwêki i zespó³ pa³acowo – parkowy z XIV w. Obecny w³aœciciel, Marcin Popiel, po odkupieniu od pañstwa rodzinnego maj¹tku piêknie odrestaurowa³ pa³ac, oficyny (wynajmowane dla turystów), oran¿eriê i stajnie. Wzbogaci³ otoczenie o wiele ciekawych atrakcji; 15 lat temu sprowadzi³ stado bizonów amerykañskich (obecnie 64 sztuki), utworzy³ mini zoo, stadninê koni oraz park angielski z wiekowymi platanami. Specjalnym wozem, tzw. „safari bizon” objechaliœmy trzy rozleg³e pastwiska, aby z bliska obejrzeæ bizony. Potem by³a gor¹ca kie³baska z grilla i biesiadny œpiew. Posileni i syci wra¿eñ powróciliœmy do Ropczyc. Deszcz w niczym nam nie przeszkadza³. Halina Godek uczestniczka wycieczki STR. 37 WIADOMOŒCI SPORTOWE SP nr 2, które mimo ambitnej postawy przegra³y wszystkie mecze ró¿nic¹ jednej bramki. Turnieje ORLIKA o puchar premiera RP wyniki meczów: Gnojnica Dolna – Mała ................ 1-0 SP nr 5 – SP nr 2 ...................... 1-0 Gnojnica Dolna – SP nr 5 ........... 1-0 Mała – SP nr 2 .......................... 1-0 Gnojnica Dolna – SP nr 2 ........... 1-0 Mała – SP nr 5 .... 0 – 0 (karne: 2-3) tabela: 1. Gnojnica Dolna ................... 9 pkt. 2. SP nr 5 .............................. 4 pkt. 3. Mała .................................. 4 pkt. 4. SP nr 2 .............................. 0 pkt. Dziewczêta Na boisku „Orlik” w Witkowicach rozegrany zosta³ turniej pi³ki no¿nej dziewcz¹t o puchar premiera RP. Turniej odby³ siê w dwóch kategoriach wiekowych: roczniki 2002/2003 oraz 2004/2005. W batalii dziewcz¹t m³odszych bezkonkurencyjne okaza³y siê zawodniczki z Gnojnicy Dolnej, które minimalnie, ale pewnie wygra³y swoje mecze, nie trac¹c ¿adnej bramki w ca³ych zawodach. Drugie Rozgrywki turniejowe miejsce zajê³y uczennice ze Szko³y Podstawowej nr 5 w Ropczycach, które po zwyciêstwie z reprezentacj¹ Szko³y Podstawowej nr 2 zremisowa- Zwyciê¿czynie turnieju Orlika dziewcz¹t starszych – ZS nr 5 ³y bezbramkowo z ekip¹ z Ma³ej, a o wy¿szym miejscu zdecydowa³y lepiej wykonywane rzuty karne (3-2). Czwart¹ lokatê zajê³y przedstawicielki ze Do udzia³u w zawodach grupy starszej zg³osi³y siê reprezentacje piêciu szkó³, które tak¿e rywalizowa³y ze sob¹ systemem „ka¿dy z ka¿dym”. Najlepsz¹ ekip¹ okaza³y siê dziewczêta z Witkowic (gospodynie zawodów), trac¹c punkty tylko z dru¿yn¹ z NiedŸwiady Górnej. Dru¿yny prezentowa³y równy poziom, a wyniki poszczególnych spotkañ do koñca by³y spor¹ niewiadom¹. Drugie miejsce przypad³o dziewczêtom z Czekaja, które przegra³y tylko jedno spotkanie i do koñca zawodów liczy³y siê w walce o pierwsze miejsce. Uczennice z NiedŸwiady Górnej zaprezentowa³y bardzo solidn¹ grê w obronie, ale dwa zwyciêstwa wystarczy³y zaledwie do zajêcia trzeciej lokaty w turnieju. Dwa najs³absze zespo³y w tych zawodach podzieli³y siê punktami, a o wy¿szym miejscu zdecydowa³a lepsza ró¿nica bramek osi¹gniêta przez dru¿ynê z Gnojnicy Dolnej. wyniki meczów: ZS nr 2 – Gnojnica Dolna ........... 0-0 ZS nr 3 – ZS nr 5 ...................... 0-1 Gnojnica Dolna – ZS nr 3 ........... 0-1 Niedźwiada Górna – ZS nr 2 ...... 2-0 ZS nr 3 – Niedźwiada Górna ...... 1-0 ZS nr 5 – Gnojnica Dolna ........... 2-0 Niedźwiada Górna – ZS nr 5 ...... 0-0 ZS nr 2 – ZS nr 3 ...................... 0-2 ZS nr 5 – ZS nr 2 ...................... 1-0 Gnojnica Dolna – Niedźwiada G. . 1-2 tabela: 1. ZS nr 5 ............................ 10 pkt. 2. ZS nr 3 .............................. 9 pkt. 3. Niedźwiada Górna .............. 7 pkt. 4. Gnojnica Dolna ................... 1 pkt. Zwyciê¿czynie turnieju Orlika dziewcz¹t m³odszych Zdobywczynie trzeciego miejsca w grupie starszej – 5. ZS nr 2 .............................. 1 pkt. – uczennice z Gnojnicy Dolnej dziewczêta z NiedŸwiady Górnej STR. 38 ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) WIADOMOŒCI SPORTOWE Ch³opcy Dru¿yny ch³opców z rocznika 2004/2005 i 2002/2003 równie¿ uczestniczy³y w turnieju pi³ki no¿nej o puchar premiera RP. W kategorii roczników m³odszych rywalizacja toczy³a siê w dwóch grupach po cztery zespo³y w ka¿dej. Poziom zawodów by³ bardzo zró¿nicowany, bo dru¿yny mog³y siê sk³adaæ tylko z trzech zawodników zrzeszonych w klubach, a nie z najlepszych z danej szko³y. Grupê pierwsz¹ po trzech pewnych zwyciêstwach wygra³a dru¿yna SP nr 5, nie trac¹c ¿adnej bramki. Minimalna wygrana uczniów z £¹czek Kucharskich nad zespo³em SP nr 2 da³a tej dru¿ynie mo¿liwoœæ grania o trzecie miejsce w turnieju. Ekipa z Gnojnicy Woli, mimo ambitnej postawy, zakoñczy³a rywalizacjê bez zdobyczy bramkowej i punktowej, zajmuj¹c ostatnie miejsce w grupie. Bardziej emocjonuj¹ca by³a rywalizacja w grupie drugiej. Strata bramki przez ch³opców z Gnojnicy Dolnej na minutê przed koñcem meczu z dru¿yn¹ SP nr 5 spowodowa³a, ¿e zwyciêzcami tej grupy zostali uczniowie SP nr 1, pomimo dwóch remisów. Trzecie miejsce – dla zespo³u z NiedŸwiady Dolnej, który drugie miejsce straci³ po pora¿ce w bezpoœrednim meczu z Gnojnic¹ Doln¹. Po grach grupowych rozegrano spotkania o miejsca w zawodach. Pi¹ta lokata przypad³a dru¿ynie z NiedŸwiady Dolnej, która lepiej Rozpoczêcie turnieju wykonywa³a rzuty karne ni¿ reprezentacja SP nr 2; w regulaminowym czasie gry pad³ wynik 0 – 0. Bardzo widowiskowe i wyrównane spotkanie stoczy³y ze sob¹, walcz¹ce o trzecie miejsce, ekipy z NiedŸwiady Dolnej i £¹czek Kucharskich. Minimalnie lepszy okaza³ siê zespó³ z NiedŸwiady, zapewniaj¹c sobie najmniejszy z pucharów. Spotkanie fina³owe sta³o na wysokim poziomie, a obie dru¿yny dba³y przede wszystkim o to, by nie straciæ bramki. Kiedy wydawa³o siê, ¿e spotkanie rozstrzygnie seria rzutów karnych, bramkê zdobyli uczniowie ze SP nr 1 i ta dru¿yna awansowa³a do nastêpnego etapu rozgrywek o puchar premiera RP. Wrêczenie pucharów Zwyciêzcy turnieju w grupie starszej – reprezentacja ZS nr 1 Ropczyce ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) wyniki – grupa I Gnojnica Wola – SP nr 2 ............. 0-2 SP nr 5 – Łączki Kucharskie ....... 3-0 Gnojnica Wola – SP nr 5 ............. 0-1 SP nr 2 – Łączki Kucharskie ....... 0-1 Gnojnica Wola – Łączki Kuch. ..... 0-3 SP nr 2 – SP nr 5 ...................... 0-1 wyniki – grupa II Niedźwiada Dolna – Gnojnica D. . 0-1 SP nr 6 – SP nr 1 ...................... 1-1 Niedźwiada Dolna – SP nr 6 ....... 1-1 Gnojnica Dolna – SP nr 1 ........... 1-3 Niedźwiada Dolna – SP nr 1 ....... 1-1 Gnojnica Dolna – SP nr 6 ........... 1-1 mecz o piąte miejsce: SP nr 2 – Niedźwiada Dolna: 0-0; (karne: 3-4) mecz o trzecie miejsce: Łączki Kucharskie – Gnojnica Dolna: 0-1 mecz finałowy: SP nr 5 – SP nr 1: 0-1 Do rywalizacji w kategorii roczników starszych zg³osi³o siê dziewiêæ ekip z gminy Ropczyce. W grupie pierwszej bataliê o awans do fina³u toczy³o piêæ dru¿yn. Jak wa¿ne s¹ bramki w ka¿dym meczu oraz ich iloœæ przekonali siê uczniowie z ZS nr 2 w Ropczycach, którzy przegrali rywalizacjê z reprezentacj¹ Gnojnicy Dolnej gorszym bilansem bramkowym – ró¿nic¹ jednego gola. W bezpoœrednim meczu tych dru¿yn pad³ wynik remisowy, a zgodnie z regulaminem, dru¿yna, która strzeli wiêcej bramek zdobywa wy¿sze miejsce, co w tym wypadku by³o plusem dla zawodników z Gnojnicy Dolnej. Obydwie dru¿yny prezentowa³y wysoki poziom i bardzo pewnie pokona³y pozosta³ych grupowych rywali. Grupê drug¹ wygrali przedstawiciele „jedynki”, którzy pokonali ekipy z NiedŸwiady Dolnej oraz ZS nr 5, a tak¿e zremisowali z Ma³¹. Zwyciêstwo z rówieœnikami z Ma³ej oraz remis z dru¿yn¹ z Witkowic zapewni³y szkole z NiedŸwiady Dolnej mo¿liwoœæ rozegrania meczu o trzecie miejsce w zawodach. Dru¿ynom, które w grupach zajê³y miejsca poni¿ej drugiego wrêczono Ci¹g dalszy na str. 40 Zwyciêzcy turnieju w grupie m³odszej – uczniowie SP nr 1 STR. 39 WIADOMOŒCI SPORTOWE Ci¹g dalszy ze str. 39 dyplomy za pi¹te miejsce, nie rozgrywaj¹c spotkañ o dalsze miejsce w zawodach. W meczu o trzecie miejsce ch³opcy z ZS nr 2 zdecydowanie pokonali team z NiedŸwiady Dolnej, tym samym zdobywaj¹c najmniejszy z pucharów. Tak¿e w meczu fina³owym doœæ pewne zwyciêstwo jednej z dru¿yn; od pocz¹t- ku spotkania uwidoczni³a siê przewaga uczniów z ZS nr 1, a po strzeleniu drugiego gola ekipa ta potwierdzi³a, ¿e by³a najlepsza w swojej kategorii wiekowej. Wszyscy uczestnicy zawodów otrzymali dyplomy oraz opaski odblaskowe, a ich opiekunowie – pami¹tkowe koszulki ufundowane przez premiera RP. wyniki – grupa I Niedźwiada Górna – Gnojnica Wola . 0-0 ZS nr 2 – ZS nr 3 ...................... 3-0 Gnojnica Wola – Gnojnica Dolna .. 0-3 Niedźwiada Górna – ZS nr 2 ...... 0-3 ZS nr 3 – Gnojnica Wola ............. 0-0 Gnojnica Dolna – ZS nr 2 ........... 1-1 Niedźwiada Górna – ZS nr 3 ...... 0-0 ZS nr 3 – Gnojnica Dolna ........... 0-4 Gnojnica Wola – ZS nr 2 ............. 0-4 Gnojnica Dolna – Niedźwiada Górna 4-1 wyniki – grupa II Mała – Niedźwiada Dolna ........... 0-1 ZS nr 5 – ZS nr 1 ...................... 0-2 Niedźwiada Dolna – ZS nr 5 ....... 0-0 Mała – ZS nr 1 .......................... 1-1 ZS nr 5 – Mała ......................... 0-0 ZS nr 1 – Niedźwiada Dolna ....... 2-0 mecz o trzecie miejsce: Niedźwiada Dolna – ZS nr 2: 0-2 mecz finałowy: Gnojnica D. – ZS nr 1: 0-2 RCSiR Turniej kadetów o puchar Burmistrza Ropczyc W sobotê, 19 wrzeœnia 2015 roku, oby³ siê w Ropczycach turniej siatkarski kadetów o puchar Burmistrza Ropczyce. Dru¿yny rozegra³y po trzy spotkania, systemem ka¿dy z ka¿dym. Pierwsze miejsce w turnieju zajê³a dru¿yna Efektora Kielce, na drugim miejscu uplasowali siê gospodarze – KS B³êkitni Ropczyce, a kolejne zajêli: UKS Kêpa Dêbica (trzecie) i UKS Olimp Czudec. Z ka¿dej dru¿yny wybrano najlepszego zawodnika turnieju, którym prezesi KS B³êkitni Ropczyce: Krzysztof Waszczuk i Miros³aw Jamróz Zawodnicy Efektora Kielce wrêczyli nagrody rzeczowe, ufundowane przez Stanis³awa Golona, w³aœciciela firmy Dischtung z Sêdziszowa M³p. W dru¿ynie ropczyckiej wyró¿niony zosta³ Dominik Wnêk. Wszystkie dru¿yny otrzyma³y puchary, które ufundowa³o Ropczyckie Centrum Sportu i Rekreacji. RCSiR Zawodnicy NURT-u Przemyœl wygrywaj¹ turnieje Grand Prix m³odzików i kadetów w tenisie sto³owym na Podkarpaciu W niedzielê, na obiektach Miejskiego Oœrodka Sportu i Rekreacji w Dukli odby³y siê zawody I Grand Prix Podkarpacia kadetów w tenisie sto³owym. W kategorii kadetek turniej odbywa³ siê pod dyktando m³odziczek Nurtu: Katarzyny Królikowskiej (by³a zawodniczka UKS NiedŸwiada Dolna) i Martyny Stachniak, które spotka³y siê w finale. Po emocjonuj¹cej grze na bardzo wysokim poziomie zwyciê¿y³a Katarzyna Królikowska 3:2 (/11/ 2, 11/7,9/11,8/11,11/9). STR. 40 Dru¿yna B³êkitnych Ropczyce z trenerem M. Betlej¹ Ju¿ wkrótce otwarcie basenu wraz z nowym jacuzzi. W drodze do fina³u zwyciê¿czyni pokona³a kolejno: 1/16 Szczêch Nataliê z UKS Korzeniów 3:0; 1/8 Zuzannê Wielgos z LZS K¹kolówka 3:1; 1/4 kole¿ankê klubow¹ Justynê Sas 3: 1; 1/2 Juliê Stachiewicz z KS Pegaz £añcut 3:1. Inf. w³asna Szczegó³y na stronie www.rcsir.pl ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) WIADOMOŒCI SPORTOWE Rozpoczêcie zawodów Indywidualne mistrzostwa SZS w lekkiej atletyce Na stadionie Ropczyckiego Centrum Sportu i Rekreacji odby³y siê indywidualne mistrzostwa w lekkiej atletyce dziewcz¹t i ch³opców szkó³ podstawowych i gimnazjalnych. W zawodach wziê³o udzia³ oko³o 250 uczniów z Zespo³ów Szkó³ nr: 1, 2, 3, 4 i 5 w Ropczycach, oraz z Zespo³ów Szkó³ w: NiedŸwiadzie Górnej, NiedŸwiadzie Dolnej, Ma³ej, £¹czkach Kucharskich oraz Lubzinie. Wspania³e warunki i s³oneczna pogoda sprawi³y ¿e m³odzie¿ bardzo dzielnie walczy³a z rówieœnikami oraz z czasem i d³ugoœci¹ oddanych rzutów lub skoków. Liczba uczestników zawodów œwiadczy o tym, ¿e coraz wiêksza rzesza m³odzie¿y interesujê siê lekkoatletyk¹, a nowe warunki do uprawiania tej dyscypliny sprawiaj¹, ¿e wiêkszoœæ zawodników uzyskuje coraz lepsze wyniki sportowe. Poni¿ej podajemy wyniki zawodników i zawodniczki (oraz sztafet), którzy uplasowali siê na miejscach 1-3, daj¹cych przepustkê do zawodów powiatowych. Grupa ta otrzyma³a pami¹tkowe dyplomy. RCSiR W zawodach uczestniczyli uczniowie ze wszystkich zespo³ów szkó³ w naszej gminie SZKO£Y PODSTAWOWE dziewczęta – 60 m. 1. Katarzyna Królikowska 2. Gabriela Wrona 3. Emilia Michalska dziewczęta – 600 m. 1. Anna Bereś 2. Monika Sowa 3. Agnieszka Bartuś dziewczęta – skok w dal 1. Faustyna Gondek 2. Dziedzic Gabriela 3. Milena Kłak dziewczęta – rzut piłeczką palantową 1. Izabela Woźny 2. Karolina Cesarz 3. Weronika Jasek chłopcy – 60 m. 1. Dawid Kuraś 2. Dawid Dziedzic 3. Miłosz Ciskał chłopcy – 1000 m. 1. Bartłomiej Kośkiewicz 2. Piotr Rojek 3. Michał Śliwa chłopcy – skok w dal 1. Radosław Kubiak 2. Kacper Guzik 3. Alan Bochenek chłopcy – rzut piłeczką palantową 1. Kamil Pypeć 2. Marcin Cabaj 3. Maksymilian Zakrzewski SZKO£Y GIMNAZJALNE dziewczęta – 100 m. 1. Sonia Strzok 2. Beata Kordek 3. Anna Mucha dziewczęta – 300 m. 1. Martyna Kopala ZIEMIA ROPCZYCKA nr 10/2015 (288) 2. Weronika Bochenek 3. Sylwia Baran dziewczęta – 600 m. 1. Gabriela Budzik 2. Aleksandra Gera 3. Patrycja Adamczyk dziewczęta – pchnięcie kulą 1. Monika Przywara 2. Sabina Pawłowska 3. Mariola Dubiel dziewczęta – skok w dal 1. Małgorzata Węgrzyn 2. Paulina Łabaj 3. Faustyna Lisak dziewczęta – sztafeta 4 x 100 m. 1. Gimnazjum nr 1 Ropczyce 2. Gimnazjum Mała 3. Gimnazjum Łączki Kucharskie chłopcy – 100 m. 1. Paweł Róg 2. Daniel Bielatowicz 3. Patryk Guzek chłopcy – 300 m. 1. Kamil Zięba 2. Miłosz Ruszel 3. Arkadiusz Misiak chłopcy – 1000 m. 1. Gabriel Pietras 2. Damian Wanat 3. Jakub Zapał chłopcy – pchnięcie kulą 1. Gabriel Madeja 2. Jakub Ciebień 3. Damian Orkisz chłopcy – skok w dal 1. Dominik Wnęk 2. Adrian Gondek 3. Dariusz Matuszkiewicz chłopcy – sztafeta 4 x 100 m. 1. Gimnazjum Lubzina 2. Gimnazjum nr 1 Ropczyce 3. Gimnazjum Mała STR. 41 Rekonstrukcja historyczna w Ropczycach www.kosydar.pl Redaguje Elżbieta Kosydar W ŚWIECIE KWIATÓW Koniec października to okres przygotowań do Święta Zmarłych i czas wspominania ludzi, którzy już od nas odeszli. Najczęściej pozostawili oni niezatarty ślad w naszej pamięci, dlatego częściej, niż zazwyczaj w zadumie odwiedzamy cmentarze. Zastanawiamy się nad nieubłaganie przemijającym czasem i, jak zwykle o tej porze, planujemy roślinną dekorację grobu. Niezawodnymi kwiatami w okresie Święta Zmarłych są od wielu lat chryzantemy. Kupujemy je w doniczkach i ustawiamy w estetycznych osłonkach bezpośrednio na grobie. Ogrodnicy zaskakują nas co roku różnorodnością odmian, wyszukanym kształtem kwiatów i szeroką paletą barw. Czas pamięci Najczęściej sprzedawanymi chryzantemami są te drobnokwiatowe, tworzące duże kopuły i zwarty kobierzec drobnych kwiatów. Bardzo elegancko wyglądają również chryzantemy wielkokwiatowe, występujące w odmianach doniczkowych lub uprawiane na kwiat cięty. Posiadają one okazały kwiatostan, dlatego pięknie wygląda w wazonie ułożona z nich wiązanka, lub kompozycja w misie albo na florecie. Rośliny cięte muszą mieć stały dostęp do wody, aby mogły utrzymać turgor kwiatów i być ozdobą przez kilka dni. Floret, to zielona gąbka do układania roślin osłonięta plastikową siatką. Wbijając rośliny do gąbki florystycznej możemy uzyskać odpowiedni kąt i prawidłowe położenie kwiatu, jak również zapewnić roślinie dostęp do wody. Do floretu wbijamy, oprócz chryzantem, zieleń ozdobną i gałązki roślin iglastych, aby zamaskować gąbkę florystyczną. Całość kompozycji powinna być utrzymana w odpowiednim kolorze. Ciekawą ozdobą grobu może być wieniec uwity z gałązek roślin iglastych, przyozdobiony krzyżem i roślinami. Często forma wianka wykonywana jest FUH computers Komputery Kasy fiskalne Akcesoria Papiery do drukarek i kas fiskalnych na gotowym, słomianym podkładzie. Wianek to jedna z najstarszych historycznie kompozycji i od lat stosowana do dekoracji żałobnych. Alternatywą dla kwiatów żywych są kompozycje z roślin sztucznych. Wykonuje się je najczęściej na florecie z szarą gąbka do roślin sztucznych i suchych. Wykorzystać można gałęzie roślin iglastych, ale z dodatkiem kwiatów sztucznych estetycznych i dobrych gatunkowo. Czasami możemy nabyć kwiaty sztuczne ułożone w misach lub pojemnikach. Kompozycje takie nie brudzą nagrobka i są trwałe, co jest ważne, jeżeli groby naszych bliskich są daleko od naszego miejsca zamieszkania. Coraz częściej na cmentarzach spotykamy niekonwencjonalne dekoracje w formie krzyża, poduszki, kuli lub wianka. Kompozycje na grobach nie powinny być zbyt duże i muszą zachować swój niepowtarzalny, żałobny charakter. Na grobie należy przewidzieć miejsce na przyniesione przez nas znicze. Kwiaty wyrażają uczucia, miedzy innymi, naszą miłość do ludzi, którzy już od nas odeszli, jak zwykle za wcześnie. FIRMA ZM SERVICE Sp. z o.o. w Ropczycach zatrudni osoby na stanowisku: SALON SPRZEDAŻY ul. 3 Maja 34A, 39-120 Sędziszów Młp. tel. 17 22 16 746 [email protected] ul. 3 Maja 4, 39-100 Ropczyce tel. 17 222 85 86 [email protected] ELEKTROMECHANIK - wymagania: wykształcenie średnie techniczne lub zawodowe, uprawnienia elektryczne, dobra znajomość czytania schematów elektrycznych, mile widziane prawo jazdy KAT. B. KONSTRUKTOR - wymagania: wykształcenie wyższe techniczne, znajomość programów CAD-CAM, INVENTOR, ESPRIT, AUTOCAD, umiejętność projektowania maszyn i urządzeń, znajomość języka angielskiego, mile widziane prawo jazdy KAT. B. KONTAKT: tel. 17 222 95 96 - DZIAŁ KADR i PŁAC W sprawie reklam prosimy o kontakt: tel. 17 22 18 228, e-mail: [email protected] lub na adres redakcji (w stopce) Materiał pochodzi i jest sfinansowany przez Komitet Wyborczy PSL LISTA POZYCJA 5 5