Europejski Samorząd

samorząd
Europejski
RANKING WYKORZYSTANIA
FUNDUSZY
UNIJNYCH
Czwartek 18 lipca 2013
Biorą najwięcej euro z Unii
FUNDUSZE UE | Do końca ubiegłego roku samorządy sięgnęły po 71,3 mld zł dotacji. To 30 proc. rozdzielonych już pieniędzy z Brukseli.
Z danych wynika, że jednostki
samorządu terytorialnego są
głównym odbiorcą pomocy
unijnej na lata 2007–2013. Dostały 71,3 mld zł, więcej niż
przedsiębiorstwa (69,3 mld zł)
i administracja rządowa (58,9
mld zł). Do końca ubiegłego
roku jednostki samorządu terytorialnego były w trakcie realizacji projektów (lub już je
zakończyły) o wartości 112,5
mld zł (podpisane umowy). Na
inwestycje te Bruksela dorzuca
71,3 mld zł, czyli około 64 proc.
W sumie gminy, powiaty i województwa wykorzystują 30 proc.
wszystkich pieniędzy europejskich.
– Wyraźnie widać, że samorządy są najbardziej aktywnymi beneficjentami funduszy
unijnych. Dzięki tej aktywności
zmienia się Polska gminna i
powiatowa – mówi Jerzy Kwieciński, ekspert Business Centre
Club, wcześniej wiceminister
rozwoju regionalnego. – Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci zachowują się trochę jak
przedsiębiorcy. Następuje
ogólna profesjonalizacja lokalnej administracji, którą wymuszają m.in. pieniądze unijne.
Samorządowcy, dbając o swój
teren, inwestują pieniądze z
lokalnych budżetów i zdobywają środki, głównie unijne, z
zewnątrz. Chcą zapewnić jak
najwyższy poziom życia w
swojej gminie, w tym poziom
usług publicznych. Dbają również o rozwój gospodarki. Ci,
którzy robią to najlepiej, zostają liderami rankingu obejmującego wykorzystanie funduszy
UE.
>OPINIA
27,8 mld €
dostaną województwa
na nowe programy regionalne
2014–2020
>WYBRANE EFEKTY REALIZACJI REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH NA LATA 2007–2013
Od uruchomienia programów regionalnych do końca
czerwca 2013 r. wybudowano łącznie prawie 500
km dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
Przebudowano 5889 km dróg. Poza tym wybudowano bądź przebudowano 94 km linii kolejowych.
Kupiono lub zmodernizowano 72 jednostki taboru
kolejowego o pojemności 12,2 tys. miejsc i 802
sztuki taboru komunikacji miejskiej o pojemności
Laureaci rankingu
W tegorocznej edycji konkursu „Europejski samorząd”
liderami zostały: Gdańsk w
kategorii miast na prawach
powiatu, Uniejów (województwo łódzkie) w kategorii gmin
miejskich i miejsko-wiejskich
oraz Mielnik (województwo
58,8 tys. miejsc (w tym ostatnim przypadku
większość inwestycji to zakup nowych autobusów).
Wybudowano i oznakowano 638 km ścieżek
rowerowych. Zmodernizowano bądź wybudowano
ponad 5000 km sieci kanalizacji sanitarnej.
Powierzchnia terenów uzbrojonych pod inwestycje
wyniosła 3660 ha. Udostępniono też 1905
publicznych punktów dostępu do Internetu. ∑
podlaskie) w kategorii gmin
wiejskich.
Gdańsk w rankingu „Rz”
dwukrotnie, w latach 2010 i
2011, plasował się na 36. pozycji. Rok temu przesunął się na
21. miejsce, by w tym roku
zwyciężyć. Wygrana to między
innymi efekt rosnącego zaawansowania dużych inwesty-
dla „rz”
P.WITTMAN
poprzedniego roku potwierdziły Krosno i Olsztyn. Nie
dość, że oba miasta utrzymały
się w czołowej dziesiątce zestawienia, to jeszcze poprawiły
swoje lokaty. Krosno awansowało z ósmego miejsca na
drugie, a Olsztyn z siódmego na
czwarte. Dobrze z dotacjami
radzi sobie też Lublin. Rok
temu był czwarty, teraz jest
siódmy.
W kategorii gmin miejskich i
miejsko-wiejskich tegoroczny
zwycięzca, Uniejów, obronił
pierwsze miejsce z ubiegłego
roku. Uniejów wyrasta na lidera w tej kategorii samorządów
w ostatnich latach. Wygrał w
DOTACJE, KTÓRE TRAFIŁY DO JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
>paweł orłowski | wiceminister rozwoju regionalnego
konkurencyjności regionów i poziom życia
Wszystkie województwa dobrze sobie
mieszkańców. Dane te dobrze rokują na
radzą z realizacją regionalnych prograprzyszłość i przekonały nas do podjęcia
mów operacyjnych na lata 2007–2013.
decyzji o dalszej decentralizacji systemu
Zawarte umowy obejmują już blisko 90
wdrażania funduszy unijnych. W latach
proc. dostępnej puli. Najwięcej pieniędzy
2014–2020 regiony będą zarządzały
województwa przeznaczyły na transport
większą niż obecnie pulą europejskich
oraz na badania, rozwój, innowacje i
pieniędzy. I co za tym idzie, będą w większej
przedsiębiorczość. Trzecim pod
względem wartości obszarem wsparcia są mierze odpowiedzialne za realizację
unijnych i krajowych strategii rozwojowych.
inwestycje w infrastrukturę społeczną.
Zmiany zachodzące na poziomie lokalnym, W ich gestii znajdzie się prawie 60 proc.
środków przyznanych Polsce z Europejskiepocząwszy od inwestycji infrastrukturalgo Funduszu Rozwoju Regionalnego i
nych, skończywszy na wsparciu mikroprzedsiębiorstw, przekładają się na wzrost Europejskiego Funduszu Społecznego. ∑
cji infrastrukturalnych, jak i
nowych umów, w tym wielkiej
ponadmiliardowej dotacji z
programu operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” na
Trasę Słowackiego (połączenie
lotniska z gdańskim portem
morskim).
W kategorii miast na prawach powiatu dobre wyniki z
>OPINIA
2013, 2012 i 2010 r. (w 2011 r. był
na miejscu 26.).
Poza liderem zmieniła się
cała pierwsza dziesiątka w tej
kategorii, co może świadczyć o
tym, że stałe pozyskiwanie
dotacji jest trudne (Uniejów
otrzymuje m.in. granty z programu regionalnego województwa łódzkiego na kolejne
etapy swojej sztandarowej inwestycji, jaką są uniejowskie
termy). Jedyną gminą z ubiegłorocznej dziesiątki (szóste
miejsce), która i w tym roku
znalazła się wysoko (11. miejsce), jest Nowe Warpno.
W kategorii gmin wiejskich
wygrał podlaski Mielnik, który
rok temu zajął 16. miejsce.
Nowy lider realizuje wiele do-
towanych przez Unię inwestycji.
Gmina pozyskała na nie pieniądze zarówno z programu regionalnego województwa podlaskiego, jak i trzech programów
krajowych („Innowacyjna gospodarka”, „Kapitał ludzki”,
„Rozwój Polski w wschodniej”).
Potrafi więc sięgać po dotacje
europejskie z różnych źródeł.
W tej kategorii w czołowej
dziesiątce utrzymała się jedynie
jedna gmina – Solec Zdrój.
Awansowała z czwartej na
trzecią pozycję. Dwa lata wcześniej była 33.
Na co wydają gminy
Zwycięzcy rankingu i pozostałe samorządy pozyskują
unijne dofinansowanie głównie
na przedsięwzięcia transportowe, m.in. budowę i modernizację dróg gminnych i powiatowych, ale też na zakup taboru
czy budowę ścieżek rowerowych. Druga ważna grupa inwestycji to te związane z gospodarką wodno-ściekową, w tym
budową sieci wodociągowych
i sanitarnych. Samorządy budują też publiczne punkty dostępu do Internetu, uzbrajają
tereny pod inwestycje, przeciwdziałają wykluczeniu cyfrowemu, inwestują w infrastrukturę ochrony zdrowia, szkolnictwa i kultury. Za dotacje
powstają też nowe obiekty turystyczne. ∑
Rozmowa z Elżbietą Bieńkowską,
minister rozwoju regionalnego, >E2
Ranking samorządów
najefektywniej wykorzystujących
fundusze unijne >E2-3
Zwycięzcy rankingu >E4
dla „rz”
R.GUZ
ARTUR OSIECKI
>waldemar sługocki | poseł, b. wiceminister rozwoju regionalnego
inwestowaniu sprawiają, że poziom życia
Modernizacja Polski dzięki funduszom
oraz konkurencyjność Polski wzrasta wraz
pochodzącym z budżetu Unii Europejz kolejnymi transferami środków
skiej odbywa się na różnych poziomach
europejskich. Jednak zachodzące zmiany,
zarządzania państwem, od centralnego
zarówno te w wymiarze globalnym, jak i
przez regionalny po lokalny. Samorządy,
szczególnie gminne, stanowią najliczniej- europejskim, wymagają starannego
zredefiniowania celów rozwojowych w
szą grupę biorców europejskiej pomocy.
kolejnej perspektywie finansowej
Z coraz większą swobodą, będącą
2014–2020, i to na wszystkich poziokonsekwencją wieloletnich już doświadczeń, ale również z większą rozmyślnością mach, tak aby proces inwestowania
środków publicznych – i tych krajowych, i
i odpowiedzialnością, zorientowaną na
tych pochodzących z budżetu UE – sprzyinwestycje prorozwojowe, samorządy
sięgają po środki z programów krajowych i jał wzrostowi potencjału Polski oraz
sprostaniu wyzwaniom współczesności. ∑
regionalnych. Skala i odpowiedzialność w
europejski samorząd
Czwartek | 18 lipca 2013
>FUNDUSZE UNIJNE – GMINY MIEJSKO - WIEJSKIE
Umowy
poz. poz.
2013 2012
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
1
65
51
19
48
6
98
2
45
70
9
47
57
39
18
55
60
56
91
86
23
93
67
29
13
32
16
52
71
Gmina
Województwo
Suma
punktów
Uniejów
Karpacz
Czechowice-Dziedzice
Biłgoraj
Przemków
Połaniec
Nisko
Glinojeck
Kock
Kołobrzeg
Karlino
Nowe Warpno
Kisielice
Gostynin
Szczucin
Wisła
Tolkmicko
Muszyna
Zagórz
Prusice
Tłuszcz
Łosice
Dąbrowa Białostocka
Ciechanowiec
Myszyniec
Radzionków
Kargowa
Sieradz
Trzebiatów
Bochnia
Zwierzyniec
Opoczno
Dęblin
Działdowo
Łochów
Nowe Brzesko
Tyszowce
Kępice
Skarżysko-Kamienna
Żywiec
Żabno
Zator
Piwniczna-Zdrój
Czarna Białostocka
Stronie Śląskie
Jeziorany
Skawina
Brwinów
Milanówek
Nowe Miasteczko
Mikołów
Mszczonów
Krasnobród
Bukowno
Kościerzyna
Wałbrzych
Dzierzgoń
Świdnica
Barlinek
Ulanów
Białobrzegi
Dąbrowa Tarnowska
Jawor
Olsztynek
Stalowa Wola
Buk
Koniecpol
Kudowa-Zdrój
Głogów
Grodzisk Mazowiecki
Środa Wielkopolska
Zelów
Bardo
Cieszanów
Puławy
Rydułtowy
Sztum
Odolanów
Dobczyce
Bytom Odrzański
Dynów
Bodzentyn
Żarki
Solec Kujawski
Rajgród
Pilica
Zgorzelec
Opalenica
Nałęczów
Goleniów
Myślenice
Brześć Kujawski
Nowy Targ
Środa Śląska
Drohiczyn
Jelcz-Laskowice
Oleśnica
Kalety
Leśnica
Gryfino
łódzkie
dolnośląskie
śląskie
lubelskie
dolnośląskie
świętokrzyskie
podkarpackie
mazowieckie
lubelskie
zachodniopomorskie
zachodniopomorskie
zachodniopomorskie
warmińsko-mazurskie
mazowieckie
małopolskie
śląskie
warmińsko-mazurskie
małopolskie
podkarpackie
dolnośląskie
mazowieckie
mazowieckie
podlaskie
podlaskie
mazowieckie
śląskie
lubuskie
łódzkie
zachodniopomorskie
małopolskie
lubelskie
łódzkie
lubelskie
warmińsko-mazurskie
mazowieckie
małopolskie
lubelskie
pomorskie
świętokrzyskie
śląskie
małopolskie
małopolskie
małopolskie
podlaskie
dolnośląskie
warmińsko-mazurskie
małopolskie
mazowieckie
mazowieckie
lubuskie
śląskie
mazowieckie
lubelskie
małopolskie
pomorskie
dolnośląskie
pomorskie
dolnośląskie
zachodniopomorskie
podkarpackie
mazowieckie
małopolskie
dolnośląskie
warmińsko-mazurskie
podkarpackie
wielkopolskie
śląskie
dolnośląskie
dolnośląskie
mazowieckie
wielkopolskie
łódzkie
dolnośląskie
podkarpackie
lubelskie
śląskie
pomorskie
wielkopolskie
małopolskie
lubuskie
podkarpackie
świętokrzyskie
śląskie
kujawsko-pomorskie
podlaskie
śląskie
dolnośląskie
wielkopolskie
lubelskie
zachodniopomorskie
małopolskie
kujawsko-pomorskie
małopolskie
dolnośląskie
podlaskie
dolnośląskie
dolnośląskie
śląskie
opolskie
zachodniopomorskie
55,32
49,49
48,88
42,72
42,56
36,45
31,74
29,49
29,02
27,58
25,32
24,71
24,49
22,31
21,76
21,65
21,51
21,36
21,12
20,06
19,97
19,70
18,97
18,70
18,63
18,51
18,30
17,95
17,95
17,78
17,67
17,31
17,26
17,12
16,88
16,87
16,33
16,26
16,22
16,14
15,93
15,72
15,59
15,48
15,40
15,37
15,30
15,16
14,91
14,70
14,56
14,39
14,28
14,07
13,93
13,71
13,66
13,53
13,31
13,26
13,20
13,09
13,06
13,04
13,02
12,85
12,78
12,66
12,66
12,57
12,55
12,44
12,30
12,30
12,23
12,12
12,10
12,08
11,93
11,93
11,86
11,74
11,70
11,68
11,68
11,67
11,67
11,56
11,51
11,48
11,44
11,41
11,41
11,30
11,30
11,20
11,16
11,14
11,11
11,10
Przychody z UE - paragraf z końcówką 1, 5, 7, 8
Liczba
Przychody z UE podpisane
w 2012 r.
w 2012 r. podpisanych
(zł/osoba) (zł/osoba) umów (szt.)
4 024
1 727
123
714
1 714
1 122
846
2 076
754
503
830
1 407
2 062
733
686
328
845
1 246
222
882
190
57
236
493
1 522
287
167
243
1 392
114
989
136
192
113
951
832
895
362
261
115
1 019
535
898
336
412
261
573
1 232
646
139
323
199
691
495
139
244
1 074
157
163
404
268
257
74
219
545
377
599
396
101
381
142
984
750
456
713
269
340
950
722
197
478
167
311
534
150
457
249
271
828
108
898
421
274
349
835
137
215
108
601
471
356
1 854
3 014
2 075
1 483
1 182
1 325
252
1 295
1 303
822
518
12
778
693
702
640
162
830
264
1 028
1 109
843
632
24
606
431
601
76
854
359
890
928
810
167
340
256
315
305
660
219
485
120
701
472
248
177
9
180
629
231
480
271
321
578
233
27
286
267
418
516
433
234
375
380
243
240
217
438
221
483
12
178
231
201
359
221
14
90
484
269
494
467
215
586
188
177
487
67
186
10
365
308
328
47
313
252
414
42
223
4
2
2
3
1
5
2
2
1
2
3
1
1
2
3
6
2
4
5
5
2
2
3
3
1
5
8
5
1
3
1
2
1
3
3
2
2
6
7
4
1
2
3
1
3
7
5
1
4
3
6
4
2
3
3
6
1
6
6
2
2
3
7
4
1
4
2
4
4
4
3
1
1
3
1
3
4
1
2
2
2
2
1
2
1
3
5
1
1
6
1
1
3
2
1
4
4
3
3
2
ekonomia.rp.pl ◊
Promujemy
współpracę
ELŻBIETA BIEŃKOWSKA | Życie Europejczyka nie zamyka się
w gminie. Stąd propozycja, by samorządy wychodziły poza sztywne
granice administracyjne – mówi minister rozwoju regionalnego.
◊: Zbliżamy się do końca
okresu 2007–2013. Jak ocenia pani wykorzystanie dotacji
unijnych przez samorządy lokalne?
Elżbieta Bieńkowska: Bardzo pozytywnie, choć nie
bezkrytycznie. Samorządy są,
obok przedsiębiorstw, najaktywniejszym beneficjentem
pieniędzy europejskich. Prawie jedna trzecia wartości
wszystkich realizowanych
w Polsce projektów dotowanych z UE to inwestycje
jednostek samorządu terytorialnego. Dofinansowanie
unijne tych przedsięwzięć sięgnęło już 73 mld zł. Z reguły
to bardzo dobre, rozwojowe
projekty, poprawiające jakość
życia mieszkańców.
Wiele gmin zadłużyło się jednak ponad miarę, aby zdobyć
środki własne na finansowanie inwestycji dotowanych
przez Unię.
Zapewnienie wkładu własnego należy do
podstawowych reguł działania funduszy UE i tego nie
zmienimy. Dobre wiadomości
są takie, że udało się wynegocjować utrzymanie
możliwości refundacji
VAT w nowej perspektywie.
Zgoda Brukseli wcale nie była
pewna. Poza tym maksymalny poziom dofinansowania
wciąż będzie wynosił 85 proc.
Dzięki tym decyzjom instytucjom sektora publicznego,
w tym samorządom, łatwiej
będzie zapewnić pieniądze
na udział własny w finansowaniu inwestycji. Będzie on
po prostu niższy. Nie ma co
ukrywać, że niektóre samorządy przeszacowały swoje
możliwości finansowe, sięgając po fundusze
na lata 2007–2013, i mogą
mieć problemy ze znalezieniem środków na wkład
własny w nowej perspektywie. Zdecydowana większość
z nich planuje jednak wydatki rozwojowe długofalowo,
mając na uwadze nie tylko
następne wybory samorządowe, ale i kolejne lata.
Jesteśmy i zawsze będziemy
ich sojusznikiem.
Z jednej strony jest problem
z zadłużeniem, a z drugiej
– długie listy rezerwowe
projektów. Jak to pogodzić?
Skala potrzeb jest i pewnie
zawsze będzie większa niż
dostępne środki finansowe.
O tym było wiadomo od początku. Zresztą nie dotyczy to
tylko samorządów. Kluczowe
jest ustalenie właściwych
priorytetów i wsparcie
w pierwszej kolejności tych
inwestycji, które przyczyniają
się do osiągnięcia średnioi długookresowych celów rozwojowych oraz
do powiększenia tzw. bazy
podatkowej. Na część projektów rezerwowych można
znaleźć możliwość dofinansowania w momencie, gdy
w danym programie lub określonym jego działaniu
pojawiają się oszczędności.
Dlatego samorządy, zgłaszając
więcej projektów, są przygotowane na taką okoliczność.
szowością mamy z okresu 2004–2006. Ideałem
byłaby możliwość dofinansowania jednej inwestycji
z dwóch funduszy, ale na to
nie chce się zgodzić Komisja
Europejska. Wyzwaniem będzie więc takie
ukierunkowanie pieniędzy,
żeby z obu źródeł
finansowane były projekty
wobec siebie komplementarne. Możliwe są różne
rozwiązania, m.in. nabory nie
na dofinansowanie jednego
projektu, ale całego pakietu
czy organizowanie bliźniaczych naborów. Przykładowo
szkoła kupuje sprzęt komputerowy, a jednocześnie
pozyskuje fundusze na program w postaci dodatkowych
zajęć dla uczniów i szkoleń
dla nauczycieli. Będziemy rekomendować takie podejście.
ROBERT GARDZINSKI
2
E
Samorządy lokalne będą musiały mocniej ze sobą
współpracować. Mam na
myśli zintegrowane inwestycje terytorialne i obszary
funkcjonalne.
Będziemy promować taką
współpracę. Chodzi przede
wszystkim o zmianę sposobu
prowadzenia polityki rozwoju. Życie Europejczyka nie
zamyka się w jednej gminie
czy powiecie, stąd propozycja
wyjścia poza sztywne granice
administracyjne. Aby dostać
fundusze na taką współpracę,
samorządy będą musiały zawiązać partnerstwo
i przedstawić plan działań
w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.
Wsparcie otrzymają projekty
dotyczące np. transportu publicznego czy gospodarki
niskoemisyjnej. Wskazaliśmy,
że ZIT-y powinny być realizowane w miastach
wojewódzkich i ich obszarach
funkcjonalnych, ale nie zamykamy drzwi przed mniejszymi
miastami. Marszałek województwa będzie mógł
zdecydować o stworzeniu
ZIT-u w innym ośrodku.
Coraz mocniej decentralizuje
pani podział i zarządzanie
środkami unijnymi, przekazując to marszałkom. Z czego to
wynika?
Z doświadczenia, bo marszałkowie najlepiej wiedzą,
na co potrzebne są fundusze
w ich województwach. Bardzo dobrze poradzili sobie
z inwestycjami unijnymi w tej
perspektywie, więc mam
podstawy, by sądzić, że tak
samo będzie w przyszłej. Nie
jestem superministrem, który
zna odpowiedź na każde pytanie dotyczące rozwoju
wszystkich zakątków Polski.
Samorządy województw same opracowują swoje
strategie rozwoju i na ich
podstawie tworzą obecnie
programy regionalne. W konsultacjach obu dokumentów
uczestniczą także samorządy
niższego szczebla.
Przed regionami stoi też wyzwanie w postaci programów
dwufunduszowych?
Nie jest to dla nas całkowita nowość, bo pewne
doświadczenia z dwufundu-
W przypadku firm po 2013
roku więcej pieniędzy ma być
oferowanych w formie pożyczek i innych instrumentów
zwrotnych. Gminy też dostaną
mniej dotacji, a więcej kredytów?
Faktycznie instrumenty
zwrotne będą kierowane
do przedsiębiorców w większym stopniu niż dotychczas.
Zwłaszcza w przypadku prostego wsparcia
inwestycyjnego. Tam, gdzie innowacyjny projekt obarczony
będzie ryzykiem, zaproponujemy stosowanie dotacji.
Samorządy także będą korzystać ze zwrotnych form
finansowania. Już w tej perspektywie projekty
rewitalizacyjne objęte są inicjatywą Jessica. Na razie
analizujemy obszary, w których moglibyśmy wprowadzić
instrumenty zwrotne.
A na co z programów krajowych mogą liczyć samorządy
po 2013 roku?
To, na jakie inwestycje samorządy będą mogły uzyskać
fundusze z poszczególnych
programów krajowych, jest
jeszcze przedmiotem ustaleń.
Wiemy natomiast, że oprócz
programów regionalnych największym źródłem funduszy
dla samorządów będzie następca programu
„Infrastruktura i środowisko”.
Będą tam pieniądze np.
na termomodernizację, gospodarkę wodno-ściekową
i odpadową.
W okresie 2014–2020 samorządy pozostaną głównym
odbiorcą pieniędzy z Unii?
Jak najbardziej. Samorządy
z jednej strony zostały włączone w zarządzanie
programami operacyjnymi,
a drugiej są beneficjentami
unijnej pomocy. To pokazuje,
że są nieodzownym partnerem w działaniach na rzecz
efektywnego wykorzystania
funduszy europejskich. Bardzo dobrze, że wiele
samorządów już teraz planuje
inwestycje, na które będą pozyskiwane pieniądze
z nowego budżetu UE. Zdobyte doświadczenie może im
w tym pomóc.
—rozmawiał Artur Osiecki
◊ ekonomia.rp.pl
europejski samorząd
Czwartek | 18 lipca 2013
>FUNDUSZE UNIJNE – GMINY WIEJSKIE
>METODOLOGIA RANKINGU: EUROPEJSKI SAMORZĄD
Jak ocenialiśmy samorządy pozyskujące dotacje z UE
Umowy
poz. poz.
∑ Przygotowując ranking „Europejski samorząd”, jak co
roku samorządy sklasyfikowaliśmy w trzech kategoriach: I. miasta na prawach powiatu, II. gminy miej skie i miej sko -wiej skie, III. gminy wiej skie.
∑ Wykorzystaliśmy dane z Ministerstwa Finansów oraz
Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Zestawienie
powstało na podstawie danych o dochodach
budżetowych pochodzących
z funduszy unijnych (dochody: środki unijne §
z końcówką 1, 5, 7 i 8) oraz
na podstawie wielkości
wsparcia unijnego przyznanego jednostkom samorządu
terytorialnego z krajowych
programów operacyjnych (In-
frastruktura i środowisko, Kapitał ludzki,
Innowacyjna gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej, Pomoc
techniczna) i regionalnych
programów operacyjnych.
W przypadku danych z resortu rozwoju regionalnego
wzięliśmy pod uwagę jedynie
wartość dofinansowania unijnego bez tzw. wkładu
krajowego.
Analizując nowe umowy o dofinansowanie, tak jak
w dwóch poprzednich latach
braliśmy pod uwagę wyłącznie
dane za ostatni rok, czyli w
tym przypadku 2012.
Tak jak rok temu, analizując
umowy o dofinansowanie
podpisane w 2012 roku
uwzględniliśmy (już po raz
trzeci) dotacje pozyskane
przez spółki komunalne,
w których samorząd ma co
najmniej 51 proc. udziałów.
∑ Zasady przyznawania
punktów samorządom się nie
zmieniły. Tak jak w roku ubiegłym jednostka samorządu
terytorialnego mogła maksymalnie uzyskać 100
punktów, w tym:
>45 punktów za wartość wykazanych w budżecie za 2012
r. dochodów z funduszy unijnych w przeliczeniu
na jednego mieszkańca,
>45 punktów za łączną wartość umów o dofinansowanie
(z wyżej wymienionych programów operacyjnych), zawartych
w 2012 roku, w przeliczeniu
na jednego mieszkańca,
>10 punktów za liczbę
podpisanych umów.
—osa
>FUNDUSZE UNIJNE – MIASTA NA PRAWACH POWIATU
Umowy
poz. poz.
2013 2012
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
21
8
27
7
30
5
4
18
32
34
57
56
25
17
20
35
11
3
31
2
13
51
12
9
16
36
37
55
15
39
24
55
1
10
44
33
53
6
29
49
52
45
54
47
14
46
38
19
40
60
41
23
28
58
42
59
Miasto
Województwo
Gdańsk
pomorskie
Krosno
podkarpackie
Rzeszów
podkarpackie
Olsztyn
warmińsko-mazurskie
Płock
mazowieckie
Białystok
podlaskie
Lublin
lubelskie
Wrocław
dolnośląskie
Toruń
kujawsko-pomorskie
Jelenia Góra
dolnośląskie
Świętochłowice
śląskie
Gorzów Wielkopolski lubuskie
Zabrze
śląskie
Nowy Sącz
małopolskie
Elbląg
warmińsko-mazurskie
Jaworzno
śląskie
Dąbrowa Górnicza śląskie
Częstochowa
śląskie
Kielce
świętokrzyskie
Tychy
śląskie
Przemyśl
podkarpackie
Rybnik
śląskie
Włocławek
kujawsko-pomorskie
Łomża
podlaskie
Tarnobrzeg
podkarpackie
Jastrzębie-Zdrój
śląskie
Gdynia
pomorskie
Szczecin
zachodniopomorskie
Chorzów
śląskie
Suwałki
podlaskie
Chełm
lubelskie
Siedlce
mazowieckie
Biała Podlaska
lubelskie
Słupsk
pomorskie
Konin
wielkopolskie
Poznań
wielkopolskie
Opole
opolskie
Koszalin
zachodniopomorskie
Świnoujście
zachodniopomorskie
Bydgoszcz
kujawsko-pomorskie
Bytom
śląskie
Grudziądz
kujawsko-pomorskie
Łódź
łódzkie
Zielona Góra
lubuskie
Sosnowiec
śląskie
Tarnów
małopolskie
Bielsko-Biała
śląskie
Ruda Śląska
śląskie
Katowice
śląskie
Kraków
małopolskie
Żory
śląskie
Legnica
dolnośląskie
Piotrków Trybunalski łódzkie
Radom
mazowieckie
Gliwice
śląskie
Skierniewice
łódzkie
Piekary Śląskie
śląskie
Siemianowice Śląskie śląskie
Mysłowice
śląskie
Przychody z UE – paragraf z końcówką 1, 5, 7, 8
Suma
punktów
92,08
45,88
45,85
40,39
33,44
30,94
28,71
26,84
26,00
23,39
20,88
19,99
18,70
18,29
17,07
16,78
16,71
16,49
16,24
15,86
15,09
14,71
14,38
14,27
14,15
13,44
13,19
12,43
12,35
11,99
11,91
11,69
11,22
11,20
10,19
10,17
10,02
9,38
9,37
9,24
8,64
8,52
8,15
8,10
7,78
7,32
7,27
7,15
6,99
6,97
6,73
6,60
6,57
6,21
5,81
4,42
4,36
2,95
1,90
3
E
Przychody z UE podpisane
w 2012 r.
w 2012 r.
(zł/osoba) (zł/osoba)
1 889
653
698
481
577
665
449
529
869
682
237
71
524
146
395
290
605
314
443
578
567
404
561
159
295
460
469
285
231
344
126
413
453
361
262
341
184
326
166
158
247
229
163
186
211
182
224
173
112
79
142
135
234
177
80
123
100
101
58
4 024
2 562
2 354
2 251
1 389
457
1 238
641
65
268
1 103
1 487
369
1 176
425
771
58
246
137
39
68
232
17
640
302
74
31
96
276
303
721
91
1
83
92
147
280
69
223
154
61
88
46
68
134
82
24
85
52
45
114
117
15
66
163
58
66
12
9
Liczba
podpisanych
umów (szt.)
5
4
7
9
10
24
10
17
11
10
7
4
5
4
7
3
4
15
10
4
2
6
2
8
9
4
4
11
9
1
2
2
1
4
7
1
6
2
7
9
5
5
9
7
3
5
4
5
9
11
5
5
2
3
5
2
3
1
1
2013 2012
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
16
35
4
46
41
29
98
25
13
39
68
51
83
17
52
32
22
92
12
86
84
89
20
40
Gmina
Województwo
Suma
punktów
Mielnik
Wisznice
Solec-Zdrój
Końskowola
Wola Uhruska
Olsztyn
Czernice Borowe
Ciechanów
Jeziorzany
Chodzież
Wiskitki
Stromiec
Ożarowice
Izabelin
Jadów
Grudusk
Daszyna
Trzciana
Sztutowo
Ślemień
Szczurowa
Moszczenica
Koszyce
Mrozy
Budry
Klwów
Osina
Słupia
Lubrza
Płoniawy-Bramura
Biłgoraj
Sękowa
Kije
Konopiska
Sławno
Somianka
Krasne
Świerczów
Krzeszów
Dobroszyce
Szelków
Rząśnia
Pokrzywnica
Biszcza
Mircze
Staroźreby
Góra Św. Małgorzaty
Tuchomie
Baćkowice
Rymań
Jarocin
Polska Cerekiew
Janów Podlaski
Zabrodzie
Niedźwiada
Łapanów
Nowe Ostrowy
Krzynowłoga Mała
Stare Miasto
Wijewo
Wartkowice
Karsin
Przemęt
Żabia Wola
Rudka
Mycielin
Dźwierzuty
Stężyca
Radowo Małe
Budziszewice
Uścimów
Solina
Oleśnica
Lubiewo
Czarnocin
Kolsko
Maków
Łąck
Wohyń
Bodzechów
Besko
Pozezdrze
Trawniki
Platerów
Jaświły
Stara Dąbrowa
Uście Gorlickie
Malanów
Zakrzówek
Wietrzychowice
Lipnica Wielka
Szczaniec
Giby
Dębica
Brenna
Stopnica
Grębów
Leoncin
Cyców
Łękawica
podlaskie
lubelskie
świętokrzyskie
lubelskie
lubelskie
śląskie
mazowieckie
mazowieckie
lubelskie
wielkopolskie
mazowieckie
mazowieckie
śląskie
mazowieckie
mazowieckie
mazowieckie
łódzkie
małopolskie
pomorskie
śląskie
małopolskie
małopolskie
małopolskie
mazowieckie
warmińsko-mazurskie
mazowieckie
zachodniopomorskie
łódzkie
lubuskie
mazowieckie
lubelskie
małopolskie
świętokrzyskie
śląskie
łódzkie
mazowieckie
mazowieckie
opolskie
podkarpackie
dolnośląskie
mazowieckie
łódzkie
mazowieckie
lubelskie
lubelskie
mazowieckie
łódzkie
pomorskie
świętokrzyskie
zachodniopomorskie
podkarpackie
opolskie
lubelskie
mazowieckie
lubelskie
małopolskie
łódzkie
mazowieckie
wielkopolskie
wielkopolskie
łódzkie
pomorskie
wielkopolskie
mazowieckie
podlaskie
wielkopolskie
warmińsko-mazurskie
lubelskie
zachodniopomorskie
łódzkie
lubelskie
podkarpackie
świętokrzyskie
kujawsko-pomorskie
łódzkie
lubuskie
łódzkie
mazowieckie
lubelskie
świętokrzyskie
podkarpackie
warmińsko-mazurskie
lubelskie
mazowieckie
podlaskie
zachodniopomorskie
małopolskie
wielkopolskie
lubelskie
małopolskie
małopolskie
lubuskie
podlaskie
podkarpackie
śląskie
świętokrzyskie
podkarpackie
mazowieckie
lubelskie
śląskie
55,70
51,37
50,62
50,55
49,65
47,99
47,43
44,26
41,99
38,11
36,88
36,61
33,26
33,05
33,02
32,28
31,93
31,26
30,90
30,87
30,42
30,41
30,40
29,83
29,79
29,65
29,04
28,04
27,34
26,39
26,02
25,84
25,79
25,28
25,26
24,96
24,94
24,76
24,69
24,48
24,47
24,09
24,05
23,76
23,63
23,58
23,15
23,10
23,08
22,92
22,82
22,33
22,13
22,06
22,05
21,95
21,74
21,50
21,46
21,38
21,16
21,04
20,98
20,80
20,66
20,18
20,08
20,01
19,94
19,77
19,75
19,68
19,61
19,55
19,24
19,21
19,19
19,16
18,86
18,71
18,49
18,42
18,23
18,11
18,00
17,99
17,92
17,81
17,73
17,72
17,54
17,54
17,44
17,29
17,28
17,27
17,23
17,15
17,13
17,11
Przychody z UE - paragraf z końcówką 1, 5, 7, 8
Przychody z UE podpisane
w 2012 r.
w 2012 r.
(zł/osoba) (zł/osoba)
1 186
1 837
2 062
163
1 563
1 176
1 993
589
1 874
72
666
1 625
833
903
1 454
1 429
1 413
1 379
1 354
904
802
775
1 139
823
1 314
1 308
1 141
1 149
1 202
878
879
1 135
586
909
1 105
932
1 032
854
1082
925
598
519
356
509
309
929
1 010
894
402
828
862
948
724
867
958
832
874
515
626
160
921
617
337
299
889
874
650
374
829
855
852
652
653
285
262
775
704
92
567
726
721
755
776
582
727
774
767
721
342
317
751
754
655
339
458
501
546
734
729
662
3 920
1 065
675
6 576
1 833
2 679
138
4 443
14
5 192
2 681
22
1 618
1 659
44
13
13
24
52
896
1 012
1 679
517
1 149
17
17
311
142
14
619
708
11
1 460
211
20
89
208
311
12
482
1 230
1 572
1 940
1 702
2 175
337
14
87
1 797
416
147
95
633
22
20
115
99
1 208
555
2 467
11
670
1 551
1 940
40
16
568
1 439
126
16
23
359
492
1 803
1 830
45
266
2 213
656
129
110
138
44
499
20
14
27
156
1061
1434
21
13
167
422
41
487
338
18
33
97
Liczba
podpisanych
umów (szt.)
3
4
1
2
3
4
3
1
1
1
4
1
4
2
1
1
1
1
1
5
6
2
2
4
1
1
2
2
1
3
2
1
3
4
1
4
1
4
1
1
3
2
3
1
2
1
1
3
2
2
3
1
2
3
1
3
2
2
4
1
1
3
3
1
1
1
2
2
1
1
1
3
2
1
1
2
2
2
2
2
2
1
1
2
2
1
1
1
3
1
1
1
2
7
7
3
3
1
1
2
E
4
najlepsi w pozyskiwaniu funduszy UE
Czwartek 18 lipca 2013
ekonomia.rp.pl ◊
GDAŃSK – I MIEJSCE
W KATEGORII MIAST
Za pieniądze unijne powstają
inwestycje transportowe, ale
też system ochrony przed
nadmiarem wody z opadów.
Trzy największe projekty realizowane przez Gdańsk, przy
wsparciu funduszy UE pozyskanych w okresie 2007–2013,
to budowa Trasy W-Z (odcinek
Kartuska – Otomińska), gdański program rewitalizacji oraz
ochrona wód Zatoki Gdańskiej. W końcu grudnia 2011 r.
oddano do użytku ostatni odcinek Trasy W-Z. Stanowi ona
teraz najważniejszą arterię
łączącą miasto z autostradą A1.
I jest dogodnym połączeniem
śródmieścia Gdańska z obwodnicą Trójmiasta.
Dzięki gdańskiemu programowi rewitalizacji zmieniają
się cztery dzielnice tego miasta: Letnica, Dolne Miasto,
Nowy Port i Dolny Wrzeszcz.
Celem rewitalizacji jest podniesienie atrakcyjności przestrzeni miejskiej oraz pobudzenie społeczności lokalnych
do współdziałania z organizacjami pozarządowymi.
Jeszcze przed Euro 2012
miasto zrealizowało większą
część programu rewitalizacji
Letnicy. Jest to dzielnica, w
sąsiedztwie której powstał
stadion piłkarski i Centrum
Wystawienniczo-Kongresowe
Amber Expo. Inwestycje w
Letnicy rozpoczęły się w 2011
r. Gruntownie wyremontowano 29 budynków. Gdańskie
TBS wybudowały tam ponad
120 nowych mieszkań.
W ramach ochrony wód
Zatoki Gdańskiej miasto rozbudowało i zmodernizowało
system odprowadzania wód
opadowych, a także system
retencjonowania i zapobiegania powodziom będącym wynikiem opadów (partnerem
projektu jest Pruszcz Gdański). Zrealizowana już inwestycja składała się z 19 zadań.
Była wśród nich m.in. budowa
nowych kolektorów kanalizacji deszczowej, zbiorników
retencyjnych i przepompowni
wód deszczowych. Przy okazji
miasto wzbogaciło się o kolejne rekreacyjne tereny zielone.
W ubiegłym roku, co przełożyło się na sukces w rankingu
„Rz”, Gdańsk podpisał kolejne
cztery umowy o dofinansowa-
UM GDAŃSK
Cztery umowy o dotacje w 2012 roku
≥Trasa Słowackiego w Gdańsku
nie unijne. Trzy z nich mieszczą się w programie „Infrastruktura i środowisko” (1.
„Połączenie Portu Lotniczego
z Portem Morskim Gdańsk –
Trasa Słowackiego”; 2. Gdański
Projekt Komunikacji Miejskiej,
etap III A; 3. Połączenie dróg
krajowych – Trasa Sucharskie-
go). Natomiast czwarta umowa
została zawarta w ramach
programu regionalnego. Dotyczy wykonania kompleksowej
dokumentacji projektowej dla
ulicy Nowej Bulońskiej Północnej.
Trasa Słowackiego pozwoli
na poprawę dostępu lądowego
do portów: morskiego i lotniczego w Gdańsku. A przede
wszystkim usprawni tranzyt
oraz komunikację między
dzielnicami górnego i dolnego
tarasu miasta. Długość trasy
wyniesie około 18 km. Najbardziej spektakularnym jej
fragmentem będzie najdłuższy
w Polsce tunel pod rzeką
(martwą Wisłą). Inwestycja,
podzielona na cztery zadania,
ma kosztować 1,49 mld zł, z
czego wkład UE to 1,15 mld zł.
Miasto kontynuuje też
Gdański Projekt Komunikacji
Miejskiej. Jak podkreślają
urzędnicy magistratu, powszechnie dostępny, sprawny
i ekologiczny transport publiczny to jeden z priorytetów
władz miasta. Rozbudowa i
poprawa funkcjonowania
ekologicznej komunikacji
tramwajowej ma się przyczynić do zmniejszenia ruchu samochodowego.
W planach jest też budowa
Trasy Sucharskiego i połączenie
jej z obwodnicą południową
oraz autostradą A-1.
– Czas PRL cofnął Polskę w
stosunku do Europy o lata
świetlne. Musimy odrabiać
przepaść, jaka dzieli nas od
innych miast europejskich.
Bez dotacji unijnych ten wyścig z czasem byłby po prostu
niemożliwy. Europejska pomoc jest nieoceniona. Pozwala
na mozolne nadrabianie straconych dziesięcioleci – mówi
Paweł Adamowicz, prezydent
—Artur Osiecki
Gdańska.
UNIEJÓW – I MIEJSCE
WŚRÓD MNIEJSZYCH MIAST
Miasto to zwyciężyło wśród
gmin miejskich i miejsko-wiejskich. Od kilku lat
konsekwentnie inwestuje
w projekt termalny. I potrafi
pozyskać na to środki z UE.
Na stronie internetowej urzędu miasta można przeczytać,
że Uniejów to pierwsze uzdrowisko termalne w Polsce. A
wszystko to dzięki realizacji
wieloetapowej inwestycji Termy Uniejów – Regionalny
Markowy Produkt Turystyki
Uzdrowiskowej dofinansowanej z regionalnego programu
operacyjnego województwa
łódzkiego na lata 2007–2013.
W maju ubiegłego roku otwarto w Uniejowie nowoczesny
kompleks basenów termalnych, zespół muzealno-noclegowy Zagroda Młynarska,
centrum artystyczno-kulturalne Dom Pracy Twórczej, kompleks boisk z zapleczem
sportowym oraz odrestaurowany zamek arcybiskupów
gnieźnieńskich z XIV wieku.
Wszystkie te inwestycje wchodzą w skład projektu Termy
Uniejów. Od lata ubiegłego
roku miasto ma status uzdrowiska termalnego.
Józef Kaczmarek, burmistrz
Uniejowa, podkreśla, że dzięki
środkom unijnym gmina może
wykorzystać swoje największe
bogactwo, jakim są wody
lecznicze. Uniejowskie wody,
odkryte w latach 70. ubiegłego
wieku, mogą być wykorzystywane zarówno do ogrzewania
domów, jak i w szeroko pojętym lecznictwie oraz rekreacji.
Są szczególnie korzystne w
leczeniu chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych,
nerwic, przewlekłych chorób
dróg oddechowych i zatok
oraz otyłości. Poleca się też je
w okresach rekonwalescencji
po urazach i zabiegach chirurgicznych.
Od kilku lat Uniejów konsekwentnie inwestuje w projekt
termalny. W ubiegłym roku
gmina pozyskała na ten cel
kolejne pieniądze. Chodzi o
projekt „Budowa i kompleksowa promocja marki – Termy
Uniejów etap III”.
Miasto dostało też środki z
krajowego programu operacyjnego „Kapitał ludzki” na
indywidualizację programu
nauczania w szkołach podstawowych. Pieniądze przeznaczono na dodatkowe zajęcia
dla uczniów klas I–III oraz na
uzupełnienie bazy dydaktycznej szkół. Uniejów pozyskał też
w 2012 r. dwie dotacje z programu regionalnego na przedsięwzięcia związane z terenami aktywizacji gospodarczej.
Umowy te sprawiły, że Uniejów utrzymał I miejsce w kategorii gmin miejskich i miejsko—osa
-wiejskich z 2012 r.
UMWŁ
Unia pomaga wykorzystać
naturalne bogactwo
≥Termy uniejowskie to sztandarowa, kilkuetapowa
inwestycja gminy
Priorytet to rozwój turystyki
– Dzięki dotacjom gmina Mielnik ma szansę powrócić do
dawnej historycznej świetności, a także powstrzymać emigrację młodych ludzi w poszukiwaniu stabilnej pracy – mówi
Adam Tobota, wójt gminy. –
Stawiamy na rozwój turystyczny regionu. Główną atrakcją
ma być Park Historyczny Trylogia. Pierwszy etap, Stanica
Chreptiowska, powstanie do
końca br. Będzie kosztować ok.
30 mln zł, z czego 27 mln zł
pochodzi z funduszy unijnych.
Do budowy kolejnych etapów,
przeznaczonych pod usługi
hotelarskie, poszukiwani są
inwestorzy.
Źródłem współfinansowania Parku Trylogia jest Regionalny Program Operacyjny
Województwa Podlaskiego.
Stanica Chreptiów wraz z infrastrukturą ma być jednym z
11 elementów Parku Historycznego, który przeniesie
odwiedzających w scenerię
XVII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów (zostaną
wykorzystane motywy z „Trylogii” Sienkiewicza i jej ekranizacji w reżyserii Jerzego Hoffmana).
– Do rozwoju atrakcyjności
turystycznej regionu przyczyni się również budowa kładki
pieszo-rowerowej na rzece
Bug w miejscowości Niemirów.
Gmina otrzyma na to dotację
7 mln zł – mówi wójt Mielnika.
Budowa kładki wraz z zagospodarowaniem bezpośrednio
przylegającego do niej terenu
oraz połączeniem z ciągiem
ścieżek rowerowych to część
większego przedsięwzięcia,
jakim jest projekt „Trasy rowe-
rowe w Polsce wschodniej –
województwo podlaskie”.
Gmina zadbała też o to, aby
jej mieszkańcy mogli korzystać
z nowych technologii. Dotowany z programu „Innowacyjna
gospodarka” projekt przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu w gminie przewiduje
zakup zestawów komputero-
wych i usługi dostępu do Internetu dla 85 gospodarstw
domowych. Chodzi o osoby
spełniające kryteria uprawniające do otrzymywania pomocy
społecznej (m.in. świadczenia
rodzinne, niepełnosprawność). Ludzie ci zostaną przeszkoleni w zakresie obsługi
komputera i korzystania z In-
ternetu. Komputery trafią też
do Zespołu Szkół w Mielniku
(65 sztuk), Gminnej Biblioteki
Publicznej (sześć sztuk) i
Gminnego Ośrodka Kultury,
Sportu i Rekreacji (cztery).
Będą przeznaczone dla mieszkańców zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, których
nie objęto wsparciem bezpo-
≤Tak będzie wyglądał Park
Historyczny Trylogia
UG MIELNIK
MIELNIK – I MIEJSCE
WŚRÓD GMIN WIEJSKICH
Pieniądze z UE mają pomóc
gminie przyciągnąć turystów.
Budowana jest też kanalizacja,
a mieszkańcy zagrożeni
wykluczeniem cyfrowym
dostają dostęp do Internetu.
średnim (zakup komputera i
usługi internetowej).
W ubiegłym roku gmina
podpisała trzy kolejne umowy
o dotacje. Pierwsza z nich (z
programu regionalnego) ma
posłużyć do sfinansowania
budowy kanalizacji sanitarnej
i modernizacji stacji uzdatniania wody w Mielniku. W ramach tej inwestycji powstanie
14 km sieci kanalizacji sanitarnej. Obejmie ona wszystkie
zabudowania w granicach
administracyjnych Mielnika.
Zostanie do niej podłączonych
525 gospodarstw domowych.
W 2012 r. gmina pozyskała
też dwa granty z programu
,,Kapitał ludzki”. Pierwszy jest
przeznaczony na przedsięwzięcie ,,Skuteczne NGO –
strategia współpracy gminy
Mielnik z organizacjami pozarządowymi”. A za drugi grant
zrealizowano projekt polegający na indywidualizacji procesu nauczania.
—Artur Osiecki