Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i
Transkrypt
Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i
Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Zamawiający: Ministerstwo Infrastruktury Wykonawca: ECORYS Polska Sp. z o.o. Warszawa, grudzień 2010 r. Badanie ewaluacyjne finansowane ze środków Unii Europejskiej oraz budŜetu państwa w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy ECORYS Polska Sp. z o.o. Łucka 2/4/6 00-845 Warszawa Polska T +48 22 339 36 40 F +48 22 339 36 49 E [email protected] W www.ecorys.pl 2 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 1 Kontekst badania ........................................................................................................................ 13 2 Informacje na temat badania ..................................................................................................... 16 3 2.1 Wprowadzenie do problematyki badania ............................................................................. 16 2.2 Uszczegółowienie problemu badawczego ........................................................................... 16 2.3 Cele badania ........................................................................................................................ 17 2.4 Zakres oraz sposób organizacji i realizacji badania ............................................................ 18 Priorytety transportowe PO IiŚ.................................................................................................. 20 3.1 Charakterystyka priorytetów................................................................................................. 20 3.1.1 Priorytet VI - Drogowa i lotnicza sieć TEN-T ................................................................... 20 3.1.2 Priorytet VII Transport przyjazny środowisku .................................................................. 22 3.1.3 Priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe ........................... 25 3.2 Wskaźniki produktu, rezultatu i kontekstowe dla priorytetów transportowych PO IiŚ.......... 28 3.2.1 Wskaźniki produktu i rezultatu ......................................................................................... 28 3.2.2 Wskaźniki kontekstowe.................................................................................................... 28 4 Wyniki badania............................................................................................................................ 42 4.1 Weryfikacja wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zmieszczonych w PO IiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji............................................................. 42 4.2 Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. ................................ 64 4.3 Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji................................................................................ 76 5 Rekomendacje............................................................................................................................. 88 Załącznik 1 – Lista wskaźników produktu i rezultatu dla projektów VI, VII i VIII priorytetu......... 91 Załącznik 2 – Metodologia realizacji badania ................................................................................... 96 Załącznik 3 - Lista respondentów .................................................................................................... 104 Załącznik 4 – Literatura..................................................................................................................... 105 3 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Oznaczenia skrótów zawartych w Raporcie Końcowym: BDR - Bank Danych Regionalnych CATI – Computer Assisted Telephone interview CAWI – Computer Assisted Web Interview (CUPT) - Centrum Unijnych Projektów Transportowych GDDKiA - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad GUS - Główny Urząd Statystyczny IDI - Individual In-Depth Interview IP – Instytucja Pośrednicząca IW – Instytucja WdraŜająca KGP - Komenda Główna Policji KSI - Krajowy System Informatyczny KWO- kontekstowy wskaźnik obowiązkowy NSRO – Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia OPIE- Operational Programme: Infrastructure and Environment (POIiŚ) PO IiŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PP – Priority Project PR- wskaźnik produktu R – wskaźnik rezultatu RLM – RównowaŜna Liczba Mieszkańców SAR- Morska SłuŜba Poszukiwania i Ratownictwa TEN-T - The Trans-European Transport Network 4 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Streszczenie Głównym celem przeprowadzonego badania była analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ pod kątem ich 1) wartości docelowych, 2) trafności oraz 3) mierzalności. Osiągniecie celu głównego było moŜliwe poprzez zrealizowanie trzech celów szczegółowych: a) Weryfikacja wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zamieszczonych w PO IiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji, b) Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji oraz c) Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. W ramach prac na opracowaniem raportu zastosowane zostały róŜnorodne techniki badawcze takie jak: analiza danych zastanych (desk research), IDI (Individual In-Depth Interview), analizy eksperckie, panel ekspertów, CAWI (Computer Assisted Web Interview), CATI (Computer Assisted Telephone Interview). W wywiadach wzięli udział przedstawiciele: Instytucji Pośredniczącej oraz Instytucji WdraŜającej dla VI, VII i VIII osi PO IiŚ oraz Beneficjenci wybranych projektów. Realizacja badania podzielona została na trzy części odpowiadające celom szczegółowym badania. Weryfikacja wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zmieszczonych w PO IiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji Prawidłowość definicji Spośród przeanalizowanych wskaźników produktu i rezultatu w czterech przypadkach stwierdzono niejasności definicyjne. Zidentyfikowane problemy dotyczą wskaźników: wartość oszczędności czasu w przewozach pasaŜerskich i towarowych, długość zmodernizowanych linii kolejowych, zbudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe oraz przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach. W przypadku pierwszego z wyŜej wymienionych wskaźników, ze względu na występujące problemy z jego pomiarem sugerowana jest rezygnacja z jego uwzględniania w tym okresie programowania i wprowadzenie jednolitej metodyki pomiaru w przyszłej perspektywie finansowej. W odniesieniu do dwóch pozostałych wskaźników zaproponowano zmiany w nazwie wskaźników. Dla jednego wskaźnika nie zaproponowano zmian. Trafność wskaźników w odniesieniu do efektów realizacji poszczególnych osi oraz w stosunku do działań wyróŜnianych w ramach priorytetów Istniejący zestaw wskaźników pozwala na pełną ocenę dwóch z pięciu oczekiwanych efektów realizacji osi VI. W odniesieniu do pozostałych trzech oczekiwanych efektów moŜliwa jest ocena pośrednia. Zestaw wskaźników dla osi VI uwzględnia natomiast wszystkie działania i rodzaje projektów realizowanych w ramach tego priorytetu. W przypadku osi VII obecne wskaźniki produktu i rezultatu pozwalają na bezpośrednią ocenę trzech z czterech zakładanych efektów realizacji tej osi. W przypadku celu środowiskowego moŜliwa jest ocena pośrednia, przy czym podstawowe znaczenie naleŜy w tym przypadku przypisać wskaźnikom monitorowania wpływu na środowisko, które nie weszły w zakres niniejszego badania. Zestaw wskaźników określonych dla osi VII nie znajduje zastosowania do działania 7.4 i 7.5. Z związku z tym sugerowane jest uwzględnienie dodatkowego wskaźnika odnoszącego się do masy ładunków transportowanych drogą śródlądową. Nie wszystkie rodzaje 5 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy projektów realizowane w ramach osi VII mogą być uwzględnione przy wykorzystaniu istniejącego zestawu wskaźników. Nie stwierdzono jednak potrzeby wprowadzenia nowych wskaźników. Wskaźniki określone dla osi VIII nie uwzględniają wszystkich realizowanych w jej ramach działań. Nie stwierdzono jednak potrzeby wprowadzenia nowych wskaźników. Wartości docelowe i uwarunkowania ich osiągnięcia W celu zachowania przejrzystości analizy stworzono trójstopniową klasyfikację wskaźników, w której: grupa I oznaczała wskaźniki, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest bardzo prawdopodobne, grupa II wskaźniki, których osiągniecie wymaga przyśpieszenia procedur wyłaniania projektów zakwalifikowanych do dofinansowania, natomiast do grupy III zostały zaliczone wskaźniki,, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest moŜliwe jedynie przy zwiększeniu alokacji ze środków UE na dane działanie. Do poszczególnych grup zaliczone zostały następujące wskaźniki: Grupa I Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (działanie 6.1); Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (działanie 7.1); Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (działanie 7.2); Liczba projektów (oś VIII); Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (działanie 8.2) ; Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (działanie 8.4). Grupa II Poziom ukończenia TEN-T PP23 (działanie 7.1), Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (działanie 6.1), Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (działanie 6.3); Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (działanie 6.3); Liczba projektów (oś VII); Długość zmodernizowanych linii kolejowych (działanie 7.1); Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (działanie 7.2); Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (działanie 7.3); Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (działanie 7.3); Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (działanie 8.2) Grupa III Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (działanie 6.1); Liczba projektów (oś VI); Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (działanie 6.1); Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (działanie 6.1); Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (działanie 7.3); Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (działanie 8.2). Na postawie powyŜszej klasyfikacji, bazującej na wynikach analiz dokumentacji projektów dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie oraz po uwzględnieniu odpowiedzi uzyskanych w wywiadach oraz opinii ekspertów zweryfikowano dotychczas zakładane wartości docelowe dla poszczególnych wskaźników. Zasugerowano znaczne obniŜenie wartości docelowych dla wskaźników: Liczba projektów, oś VI (numer 78), Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (79); Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (80), Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (81), Liczba projektów oś VII (96), Długość zmodernizowanych linii kolejowych (97), Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (107), Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (108), Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (113), Długość zmodernizowanych dróg wodnych (117).Szczegółowe propozycje zawiera tabela 27. 6 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy NaleŜy podkreślić, iŜ w przydatku 7 wskaźników stwierdzono, iŜ podniesienie poziomu alokacji mogłoby znacząco wpłynąć na poziom osiągnięcia ich wartości docelowych. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji związanych z autostradami i drogami ekspresowymi (wskaźniki nr 79, 80 i 125), przebudową dróg krajowych (81, 127). W przypadku transportu miejskiego kluczowe znaczenie ma równieŜ podniesienie poziomu dofinansowania poszczególnych projektów (107, 108). Ostatnim etapem realizacji tej części badania było określenie uwarunkowań których w znaczący sposób wpłynęły na realizację projektów, a co za tym idzie na moŜliwy do osiągnięcia poziom wartości docelowych wskaźników: Uwarunkowania ogólne • zbyt wysokie szacunki dotyczące moŜliwości realizacji projektów, przyjęte na etapie formułowania Programu Operacyjnego Uwarunkowania ekonomiczne • dezaktualizacja pierwotnych wartości kosztorysowych • ograniczenie moŜliwości finansowania inwestycji z BudŜetu Państwa • ograniczenie moŜliwości finansowania ze środków własnych samorządów • ograniczenie moŜliwości pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych • ogólna sytuacja ekonomiczna Uwarunkowania prawne • wprowadzenie nowych przepisów z zakresu ochrony środowiska • wyznaczanie nowych obszarów Natura 2000 Uwarunkowania organizacyjne • nieprzygotowanie organizacyjne beneficjentów do realizacji projektów Uwarunkowania związane z rynkiem wykonawców • wąski rynek wykonawców o charakterze specyficznym dla danej branŜy Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. Prawidłowość definicji Poprawność definicji wskaźników określonych na poziomie poszczególnych działań budzi wątpliwości w jednym przypadku. Po analizach nie zaproponowano zmiany definicji. Trafność wskaźników w odniesieniu do celów poszczególnych działań oraz rodzajów dofinansowywanych inwestycji Analizie poddano trafność istniejącego zestawu wskaźników produktu i rezultatu w odniesieniu do celów poszczególnych działań. W 46 z 53 trafność ta została określona jako wysoka. Natomiast sześć pozostałych wskaźników zaliczono do grupy częściowo trafnych. Trafność obowiązującego zestawu wskaźników w odniesieniu do rodzajów inwestycji realizowanych w ramach poszczególnych działań nie budzi zastrzeŜeń. 7 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Wartości docelowe wskaźników Ocena poprawności przyjętych wartości docelowych nie była moŜliwa poniewaŜ wartości wskaźników na poziomie działań są jedynie monitorowane – nie były dla nich robione załoŜenia. Dla tej grupy wskaźników oszacowano spodziewane wartości na koniec okresu programowania. Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji Prawidłowość definicji W wyniku realizacji badania zaproponowane zostały definicje dla obecnego zestawu wskaźników kontekstowych. W przypadku dwóch wskaźników zaproponowano zmianę jednostki pomiaru, co wynikało ze zidentyfikowanych trudności z pomiarem tych wskaźników. Zweryfikowano równieŜ wartości bazowe oraz źródła informacji przyjęte dla istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych. W przypadku czterech wskaźników wartości bazowe zostały określone błędnie i konieczne jest ich uaktualnienie. Trafność wskaźników kontekstowych w odniesieniu do wskaźników produktu i rezultatu W ramach badania sprawdzono czy wskaźniki kontekstowe tworzą odpowiednie tło do oceny wskaźników produktu i rezultatu. Dla 13 wskaźników produktu i rezultatu nie zidentyfikowano odpowiadających im wskaźników kontekstowych. W wybranych przypadkach moŜliwe było sformułowanie propozycji uzupełnienia istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych o dodatkowe wskaźniki, które mogą być określane na podstawie dostępnych publicznie statystyk. W jednym przypadku zasugerowano zmianę wskaźnika kontekstowego. Propozycje zmian, wynikające z rezultatów zaproponowanego badania zostały zebrane w tabeli rekomendacji. Maja one charakter propozycji i sugestii. MoŜliwości ich wdroŜenia są w wielu przypadkach zaleŜne od uwarunkowań zewnętrznych, pozostających poza wpływem instytucji zaangaŜowanych we wdraŜanie programu. 8 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Summary of the Final Report. The principal goal of the realised research was to analyse product and result indicators and context indicators for VI, VII and VIII priority of Operational Programme Infrastructure and Environment. The analyse regards indicators and theirs: 1) target values 2) accuracy 3) measurability. It was possible to accomplish the principal goal due to realization of the three objectives: a) Target values verification of product and result indicators (that exist in the Programme) for VI, VII and VIII priority of Operational Programme Infrastructure and Environment with an update offer b) Verification of context indicators (that exist in the Programme) for VI, VII and VIII priority of Operational Programme “Infrastructure and Environment ”, with an update offer c) Analysis of product and result indicators and theirs’ target value for VI, VII and VIII priority of Operational Programme “Infrastructure and Environment” that are described in The Detailed Description of Priorities of Operational Programme: Infrastructure and Environment. There have been used various research techniques while the report was elaborated: desk research, Individual In-Depth Interview, experts analysis, expert panel, CAWI (Computer Assisted Web Interview), CATI (Computer Assisted Telephone Interview). The following representatives have been interviewed: Intermediate Body, Implementing Institution for VI, VII and VIII priority of OPIE and Beneficiaries of chosen projects. The research implementation was divided into three stages regarding objectives of the research. Verification of product and result indicator target values for Priority VI, VII, VIII that are in the OPIE (POIiŚ) with an update offer. Correctness of the definition Amongst all analysed product and result indicators four definition cases were not clear. Identified problems regards following indicators: the value of time saving in passenger and cargo transport, the length of modernized railway lines, built logistic centres and container terminals, increase of passenger number that are being served at rebuilt airports. It is suggested to resign (in this period of Programme) from the first indicator due to occurring measurement problems. It is suggested to implement unified methods of measurement in the further financial perspective. It is suggested to modify names of the other two indicators. One of mentioned indicators should stay unchanged. Accuracy of indicators relating to the effects of particular axis realization and in relation to particular sub-sections of priorities. Existing set of indicators allows to evaluate totally two of the five expected effects of the axis VI. The three other expected effects may be evaluated partially. Set of indicators for axis VI relates to all sub-sections and types of projects realised under this priority. Current product and result indicators for axis VII allow making a direct estimation of three out of four expected effects. There is a possibility to make a transitional evaluation according to environmental aspects. The principal meaning in this matter have indicators that monitor environmental impact and are not included in the scope of this research. Set of the indicators from the axis VII are not applicable for the sub-sections 7.4 and 7.5. That is why it is suggested to take into consideration additional indicator that relates to the weight of inland transported goods. Current set of indicators is not applicable for all types of projects realised under axis VII . However it hasn’t been suggested to introduce new indicators. Indicators defined for axis VIII don’t considerate all activities realized in this axis. However it hasn’t been suggested to introduce new indicators. 9 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Target values and conditioning of their attainment. Three stage classification of indicators has been implemented to keep the analyses simple. Group I relates to indicators that achievement is not in danger, Group II of indicators may be achieved only by advancing the procedures of choosing qualified projects to be financed. Group III consist of indicators that can be achieved only by increasing the financing designated for the projects from the specific thematic field. Groups consist of the following indicators: Group I The value of saved time needed for passenger and goods transportation that was gained by construction or modernization of roads (activity 6.1); the value of saved time needed for passenger and goods transportation that was gained by construction or modernization of rail lines (activity 7.1); increase of reloading availability in harbours (activity 7.2); the number of projects from axis VIII, the length of built and modernized expressways in the TEN-T network(activity 8.2);; The number of the airports reconstructed for protection and safety purposes,(activity 8.4); Group II The level of completion of TEN-T PP 23 (activity 7.1),The level of completion of TEN-T PP 25 (activity 6.1); the number of rebuilt airports in the network TEN-T (activity 6.3); the increase in the number of passengers on the rebuilt airports (activity 6.3); the number of projects (axis VII); the length of modernized railway lines (activity 7.1); built and modernized landing piers (activity 7.2); the length of modernized rail and trolley bus network(activity 7.3); additional number of passengers that were being served by enhanced municipal transport (activity 7.3);the length of national road reconstructed to bearing capacity 115 kN/axle (activity 8.2); Group III The length of the highways build in the network TEN-T (activity 6.1); The number of projects (axis VI), the length of built expressways in the TEN-T network (activity 6.1); the length of national road reconstructed to bearing capacity 115 kN/axle (activity 6.1); the length of constructed rail and trolley bus network(activity 7.3); the length of built and modernized expressways (activity 8.1);. The classification was based on the results of projects’ documentation analyses (that have signed grant agreements already), interview answers and experts opinions. Planned target values of specific indicators were verified on the bases of this classification. It was suggested to decrease target values for indicators: The number of projects (axis VI), the length of the highways build in the network TEN-T (79); the length of built expressways in the TEN-T network (80), the length of national road reconstructed to bearing capacity 115 kN/axle (81), The number of projects (axis VII), the length of modernized railway lines (97), the length of constructed rail and trolley bus network (107), the length of modernized rail and trolley bus network (108), additional number of passengers that were being served by enhanced municipal transport 113, built and modernized landing piers (117). Detailed information and proposition is included in the table number 27. It is predicted that increase of the financing level in seven indicators would influence significantly the level of target values achievement. It relates to investments connected with highways and expressways (indicators number 79, 80 and 125), national roads reconstruction (81,127) and municipal transport (107, 108). In case of municipal transport very important would be also to increase the level of financing of individual projects. i The last implementing stage of this part of the research was to define conditions that influenced significantly the projects realization and target values level that is possible to be achieved. 10 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy General conditions: • Too high predictions regarding possibilities to realize projects that were expected during the stage of Operational Programme establishment. Financial conditons: • Primary estimated costs became outdate • National budget limited possibilities of investment financing • Limitation of possibilities to finance investments from domestic financial means of local government • Limitation of possibilities to obtain financial means from external sources • General economic situation Legal conditions • Implementation of new regulations in the field of environmental protection • Designation of new Natura 2000 Regions Organisational conditions: • Beneficiaries were not organizationally prepared to implement projects Conditions in relation to contractors market • Narrow constructors market with a peculiar character in some branches. Analysis of the product and result indicators and their target values for priority VI, VII and VIII of Operational Programme: Infrastructure and Environment, inserted in The Detailed Description of Priorities OPIE. Accuracy of the definition Correctness of indicator definitions that are defined on the level of detailed sub-sections is questionable in one case. After analysis it was suggested not to change the indicators name. Accuracy of the indicators concerning the goals of specified sub-sections and types of financed investments. The accuracy of existing set of product and result indicators was analysed referring to goals of specified sub- sections. Accuracy was estimated to be very high in indicators number 46 and 53. The six other indicators were estimated to be accurate partially only. It is suggested to resign from the 110 indicator. Accuracy of indicators that shows types of investments realized under specified sub- section is estimated to be good. The target value of the indicators Estimation of target value accuracy was not possible because no such assumptions were made. Values of the indicators are monitored on the bases of Beneficiaries information. The estimated value is predicted for the last stage of Programme for this group of indicators. 11 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Verification of context indicators for VI, VII and VIII priority OPIE (POIiŚ), that are in The Programme with an update offer. Correctness of definition As a result of this research definitions for current set of context indicators have been offered. In the case of two indicators it was proposed to modify the unit of measure. The offer resulted from defined difficulties with measurement of these indicators. Accuracy of context indicators in relation to product and result indicators Context indicators were verified in the research process if they form a right background for the product and result indicators. There were no right context indicators for 13 product and result indicators. In chosen it was possible to make an offer to supplement the existing set of context indicators with new indicators that can be defined on the bases of available public statistics. There is one case when it is suggested to change context indicator. The proposed changes, resulting from the conducted research, are summarized in the recommendation table. They are meant as suggestions and proposals, as the real possibilities of their realization strongly depend on external conditions, which very often can not by influenced by the institutions which are implementing the Programme. 12 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 1 Kontekst badania Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko finansowany z funduszy UE, jest jednym z sześciu programów krajowych Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Główny cel Programu tj. Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu toŜsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialne, ma w załoŜeniu realizować dwa cele horyzontalne wymienione w NSRO, tj.: 1. „Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski”, 2. „Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej”. Pierwszy cel horyzontalny NSRO wspierany jest poprzez realizację infrastruktury technicznej i społecznej w zakresie sektora transportu, środowiska, energetyki, kultury, szkolnictwa wyŜszego oraz ochrony zdrowia. Są to głównie duŜe inwestycje, mające kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego kraju. Natomiast drugi cel realizowany jest przede wszystkim poprzez wyodrębnione w ramach osi priorytetowej VI działania mające na celu włączenie w system transportowy kraju największych ośrodków miejskich Polski wschodniej. Wszystkie zaplanowane działania zostały pogrupowanie w 14 priorytetów (osi priorytetowych – tabela 1). Tab. 1 Cele osi priorytetowych PO IiŚ Osie priorytetowe Cele osi priorytetowych PO IiŚ 1. Gospodarka wodno-ściekowa. WyposaŜenie (do końca 2015 r.) aglomeracji powyŜej 15 tys. RLM w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków zgodnie z wymogami dyrektywy Rady 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. 2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Zwiększenie korzyści gospodarczych poprzez zmniejszenie udziału odpadów komunalnych składowanych i rekultywację terenów zdegradowanych oraz ochronę brzegów morskich. 3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagroŜeniom środowiska Zapewnienie odpowiedniej ilości zasobów wodnych na potrzeby ludności i gospodarki kraju oraz minimalizacja skutków negatywnych zjawisk naturalnych, przeciwdziałanie powaŜnym awariom, zapewnienie dobrego stanu wód przybrzeŜnych, a takŜe wzmocnienie procesów decyzyjnych poprzez zapewnienie wiarygodnych informacji o stanie środowiska uzyskiwanych w ramach monitoringu środowiska. 4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska Ograniczanie negatywnego wpływu istniejącej działalności przemysłowej na środowisko i dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów prawa wspólnotowego. 5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Ograniczenie degradacji środowiska naturalnego oraz strat jego zasobów i zmniejszania róŜnorodności biologicznej. 6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T Poprawa dostępności komunikacyjnej Polski i połączeń międzyregionalnych poprzez rozwój drogowej i lotniczej sieci TEN-T oraz poprawa połączeń komunikacyjnych głównych miast województw wschodniej Polski z pozostałą częścią kraju poprzez rozwój sieci drogowej na terenie tych 13 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Osie priorytetowe Cele osi priorytetowych PO IiŚ województw. 7. Transport przyjazny środowisku Zwiększenie udziału przyjaznych środowisku gałęzi transportu w ogólnym przewozie osób i ładunków. 8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Poprawa stanu bezpieczeństwa oraz dostępności komunikacyjnej Polski i krajowych połączeń międzyregionalnych, połoŜonych poza siecią TEN-T oraz wybranych odcinków dróg objętych tą siecią. 9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna Zmniejszenie oddziaływania sektora energetyki na środowisko. 10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii Poprawa bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez tworzenie nowych zdolności przesyłowych i transportowych, gazu ziemnego, ropy naftowej i produktów ropopochodnych, energii elektrycznej oraz poprzez rozbudowę podziemnych magazynów gazu ziemnego i magazynowanie ropy naftowej i jej pochodnych, a takŜe poprzez zapewnienie dostępności sieci gazowej na terenach niezgazyfikowanych i modernizację istniejących sieci dystrybucji. Dywersyfikacja źródeł energii będzie dodatkowo wspierana poprzez zwiększenie dostępności na rynku urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych. 11. Kultura i dziedzictwo kulturowe Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski. 12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy. 13. Infrastruktura szkolnictwa wyŜszego Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich przede wszystkim kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii. 14. Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Sprawne i efektywne wykorzystanie środków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013. Szerokie spektrum priorytetów i działań przewidzianych do realizacji w ramach PO IiŚ znajduje odzwierciedlenie w róŜnorodności Beneficjentów udzielanego wsparcia. NaleŜą do nich m.in. jednostki samorządu terytorialnego, instytucje naukowe oraz jednostki badawczo-rozwojowe, instytucje oświatowe, organizacje pozarządowe, zakłady opieki zdrowotnej, zarządcy dróg i linii kolejowych, kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia, PGL Lasy Państwowe, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska, urzędy morskie, Komenda Główna oraz komendy wojewódzkie Państwowej StraŜy PoŜarnej, SłuŜba Celna, StraŜ Graniczna, StraŜ PoŜarna, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, PKP PLK S.A., Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwo Infrastruktury. Projekty realizowane przy wsparciu Programu, zgodnie z art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 14 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 984), dzielą się na projekty a takŜe projekty indywidualne. wyłonione w trybie konkursu, projekty systemowe, Projekty konkursowe Projekty wybierane w wyniku otwartego lub zamkniętego konkursu prowadzone są przez konkretną Instytucję WdraŜającą, do której naleŜy takŜe czuwanie nad realizacją danego działania. Wybór projektów następuje wedle ustalonych etapów i zgodnie z zasadami naboru projektów zawartych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. Projekty systemowe Projekty systemowe polegają na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych zadań publicznych. Tryb projektów systemowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ma zastosowanie do projektów pomocy technicznej. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko projekty pomocy technicznej, wybierane w trybie systemowym, oceniane są pod względem poprawności formalnej i merytorycznej zgodnie z kryteriami formalnymi oraz kryteriami merytorycznymi przyjętymi przez komitet monitorujący dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Projekty systemowe nie są objęte zakresem niniejszego badania. Projekty indywidualne Do projektów indywidualnych zaliczyć moŜna inwestycje o strategicznym znaczeniu dla realizacji Programu. Są to projekty, których realizacja jest istotna z punktu widzenia strategii danego sektora lub obszaru. Decyzja o dofinansowaniu tych projektów uzaleŜniona jest od spełnienia przez nie formalnych i merytorycznych kryteriów zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący POIiŚ. Listy projektów indywidualnych aktualizowane są co pół roku. 15 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 2 Informacje na temat badania 2.1 Wprowadzenie do problematyki badania Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, jako jeden z programów operacyjnych stanowiących narzędzia wdraŜania polityki spójności Unii Europejskiej w Polsce, wynika z załoŜeń Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia – strategicznego dokumentu określającego priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdraŜania funduszy unijnych. Jego głównym celem jest Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu toŜsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Z tak sformułowanego celu wynika cecha charakterystyczna PO Infrastruktura i Środowisko, jaką jest integralne ujęcie problematyki rozbudowy podstawowej infrastruktury. Integralność podejścia wyraŜa się w sformułowaniu 13 osi priorytetowych odnoszących się do najwaŜniejszych zagadnień z tego zakresu (oś XIV dotyczy pomocy technicznej). Biorąc pod uwagę róŜnorodność zaplanowanych działań i równocześnie wielkość transferów środków unijnych, przeznaczonych na działania rozwojowe w Polsce, konieczne jest zapewnienie odpowiedniego systemu kontroli i monitoringu postępu we wdraŜaniu zaplanowanych działań. Mając na uwadze długi okres obowiązywania programu operacyjnego (2007-2013), zmiany gospodarcze jakie zaszły w tym okresie, a takŜe fakt, iŜ lista projektów indywidualnych tworzona była w połowie 2006 roku, konieczną wydaje się weryfikacja wskaźników i ich wartości docelowych określonych w początkowym okresie obowiązywania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. 2.2 Uszczegółowienie problemu badawczego Celem głównym badania ewaluacyjnego jest analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ pod kątem ich wartości docelowych, trafności oraz mierzalności. Aby osiągniecie tego celu było moŜliwe, konieczne jest wzięcie pod uwagę trzech rodzajów wskaźników: wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zamieszczonych w PO IiŚ, wskaźników kontekstowych dla tych osi priorytetowych oraz wskaźników produktu i rezultatu dla poszczególnych działań w ramach VI, VII i VIII priorytetu, zamieszczonych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. W badaniu uwzględnione zostały zarówno same wskaźniki jak i ich wartości docelowe i bazowe. Analiza istniejącego systemu wskaźników obejmowała kilka aspektów, dla których wspólnym mianownikiem są zmiany, które zaszły od momentu sformułowania Programu oraz Szczegółowego Opisu Priorytetów PO IiŚ aŜ do dnia dzisiejszego. Po ponad 3 latach obowiązywania PO IiŚ moŜliwe jest stwierdzenie, na ile istniejący system wskaźników jest trafny oraz spójny. Wskaźniki powinny być moŜliwe do wykorzystania dla większości projektów dofinansowanych w ramach danego działania. Nie jest to jednak regułą ze względu na duŜą róŜnorodność projektów dofinansowywanych w ramach poszczególnych działań. Fakt rozpoczęcia realizacji projektów pozwolił takŜe na sprawdzenie, w jakim stopniu określony wcześniej zestaw wskaźników jest mierzalny, czy występują trudności z pozyskaniem odpowiednich danych lub inne problemy wynikające np. z nieprecyzyjnych definicji. Bardzo waŜnym zagadnieniem jest takŜe kwestia wartości docelowych wskaźników. NaleŜy jednakŜe stwierdzić, Ŝe określenie oczekiwanych wartości docelowych z 5 - letnim wyprzedzeniem jest zagadnieniem złoŜonym, które moŜe być obarczone duŜym stopniem niepewności, szczególnie w kontekście zamian gospodarczych i prawnych, jakie zaszły 16 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy w ciągu ostatnich 3 lat i mogą zajść w latach następnych. Pomimo to, obecne zaawansowanie we wdraŜaniu Programu Operacyjnego pozwala na zweryfikowanie załoŜonych wcześniej wartości docelowych, pod kątem realnych moŜliwości ich uzyskania. Informacja o zidentyfikowanych w trakcie badania czynnikach mających największy wpływ na osiągniecie wartości docelowych, moŜe być takŜe wykorzystana w następnych okresach programowania, a jej uwzględnienie będzie miało korzystny wpływ na prawidłowość przyjmowanych załoŜeń. 2.3 Cele badania Głównymi celami badania była analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ pod kątem ich 1) wartości docelowych, 2) trafności oraz 3) mierzalności. Cele te zostały osiągnięte poprzez realizację następujących celów szczegółowych: a) Weryfikację wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zamieszczonych w PO IiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji. b) Weryfikację wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji. c) Analizę wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. Cele główne i cele szczegółowe zostały przedstawione na rycinie 1. 17 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Ryc. 1. Cele główne i szczegółowe badania. Cele główne Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ Wartości docelowe Trafność Mierzalność Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji. Cele szczegółowe Weryfikacja wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zamieszczonych w POIiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji. Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu POIiŚ zamieszczonych Szczegółowym Opisie Priorytetów POIiŚ. Źródło: Opracowanie własne na podstawie SOPZ 2.4 Zakres oraz sposób organizacji i realizacji badania Sposób organizacji badania Dla osiągnięcia najlepszych jakościowo wyników badania ewaluacyjnego prace zostały zorganizowanie w trzech etapach, obejmujących odmienne działania i właściwe przypisanie im 18 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 1 metody realizacji badania (ryc. 2). Podejście takie, rekomendowane w literaturze , stosowane jest z powodzeniem w praktyce ewaluacyjnej. Jego istotą jest skoncentrowanie prac na: 1. Fazie strukturyzacji (identyfikacji potrzeb informacyjnych, konceptualnym uporządkowaniu przedmiotu badania, identyfikacji źródeł danych, itd.), 2. Fazie obserwacyjnej (analizie zjawisk i procesów, gromadzeniu danych), 3. Fazie analizy i oceny (zintegrowanej analizie materiału badawczego, zastosowaniu jasnych kryteriów i punktów odniesienia dla ocen, sformułowaniu wniosków i rekomendacji). Etap strukturyzacji Identyfikacja potrzeb informacyjnych, strukturyzacja przedmiotu badania, opracowanie narzędzi badawczych, identyfikacja źródeł danych Etap obserwacji Gromadzenie danych Etap analizy i oceny Analiza zebranego materiału badawczego, formułowanie wniosków i rekomendacji Ryc. 2. Schemat etapów badania. Źródło: opracowanie własne Etap strukturyzacji objął wszelkie prace niezbędne do powstania raportu metodologicznego. Na tym etapie zgromadzono dane, które dostarczyły niezbędnych informacji do właściwego ukierunkowania badania i przygotowania adekwatnych narzędzi. Efektem tego etapu jest raport metodologiczny, przedstawiony i zaakceptowany przez Zamawiającego. Etap obserwacji, czyli zbieranie danych, stanowił główną część badania. Dla osiągnięcia celów badania zastosowany został szeroki wachlarz metod i narzędzi. NaleŜały do nich analizy dokumentacji (wniosków i umów o dofinansowanie) projektów, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie. Przeanalizowano dokumentację 97 projektów realizowanych w ramach działań 6.1, 6.2, 6.3, 7.1, 7.2, 7.3, 7.5, 8.1, 8.2 i 8.4. Obok informacji wynikających z dokumentacji projektów, uzupełniającym źródłem wiedzy były wywiady z respondentami. Przeprowadzono badanie ankietowe wśród wybranych beneficjentów programu oraz wywiady z przedstawicielami Instytucji Pośredniczącej i WdraŜającej. Szczegółowy opis wykorzystanych narzędzi badawczych oraz lista respondentów, a takŜe zestawienie projektów poddanych szczegółowej analizie znajdują się w załącznikach 2 i 4. Podczas etapu analizy, opracowano wyniki badania, które zostały zaprezentowane w niniejszym raporcie końcowym łącznie z wnioskami oraz rekomendacjami. Raport przedstawia wyniki badania oraz wynikające z nich wnioski w podziale cele główne i poszczególne cele szczegółowe (rozdział 4). Rekomendacje w formie tabeli rekomendacji stanowią treść rozdziału 5. 1 Na przykład The GUIDE – evaluation of socio-economic development, London, Tavistock Institute in association with GHK and IRS, London, December 2003: http://www.evalsed.info/frame_downloads.asp, Ewaluacja Narodowego Planu Rozwoju i programów operacyjnych w Polsce. Poradnik, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa maj 2005 19 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 3 Priorytety transportowe PO IiŚ 3.1 Charakterystyka priorytetów Do sektora „transport” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, naleŜą priorytety: priorytet VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T, priorytet VII Transport przyjazny środowisku oraz priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe. Instytucją Zarządzającą dla całego Programu jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych oraz Departament Wsparcia Programów Infrastrukturalnych. Dla priorytetów szczegółowo analizowanych w ramach niniejszego badania Instytucją Pośredniczącą jest Ministerstwo Infrastruktury, Departament Funduszy UE, a Instytucją WdraŜającą Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT). PoniŜej zamieszczone zostały podstawowe informacje dotyczące uwzględnianych w badaniu priorytetów. 3.1.1 Priorytet VI - Drogowa i lotnicza sieć TEN-T W ramach tego priorytetu realizowana jest budowa odcinków autostrad A1, A2, A4 i A18, budowa odcinków dróg ekspresowych pomiędzy największymi aglomeracjami (m.in.: S1, S2, S3, S5, S7, S8, S17, S69) oraz budowa obwodnic i przebudowa odcinków innych dróg krajowych znajdujących się w sieci TEN-T, w tym odcinków w miastach na prawach powiatu. W priorytecie VI wyróŜnione zostały 3 działania (tab. 2-4). Tab. 2 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 6.1 z priorytetu VI PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010 dla projektów indywidualnych i na dzień 6.12.2010 dla projektów konkursowych) DZIAŁANIE 6.1: ROZWÓJ SIECI DROGOWEJ TEN-T Poprawa płynności ruchu, skrócenie czasu przejazdu w ruchu tranzytowym i w połączeniach między duŜymi miastami kraju, poprawa stanu bezpieczeństwa ruchu oraz przejezdności przez miasta w ramach sieci TEN-T. Typ beneficjentów 1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 2. Miasta na prawach powiatu, 3. Wyodrębnione ustawowo podmioty słuŜące realizacji projektów drogowych (spółki specjalnego przeznaczenia). Alokacja finansowa na działanie ogółem 8 749,96 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 7 437,47 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 1 312,49 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 4 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 14 indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) z listy rezerwowej: 4 Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 30 indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) z listy rezerwowej: 3 Liczba projektów indywidualnych z 15 podpisanymi umowami Cel działania 20 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 3 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 6.2 z priorytetu VI PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 6.2 ZAPEWNIENIE SPRAWNEGO DOSTĘPU DROGOWEGO DO NAJWIĘKSZYCH OŚRODKÓW MIEJSKICH NA TERENIE WSCHODNIEJ POLSKI Cel działania Poprawa połączeń komunikacyjnych głównych miast województw wschodniej Polski z pozostałą częścią kraju poprzez rozwój sieci drogowej. Typ beneficjentów 1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 2. Wyodrębnione ustawowo podmioty słuŜące realizacji projektów drogowych (spółki specjalnego przeznaczenia). Alokacja finansowa na działanie ogółem 1 189,90 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 1 011,41 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 178,48 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Zgodnie z harmonogramem przewidziano Liczba projektów konkursowych z wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 2 indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) z listy rezerwowej: 2 Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 4 indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) z listy rezerwowej: 2 Liczba projektów indywidualnych z 0 podpisanymi umowami Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 4 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 6.3 z priorytetu VI PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 6.3 ROZWÓJ SIECI LOTNICZEJ TEN-T Cel działania Zwiększenie przepustowości portów lotniczych znajdujących się w sieci TEN-T i przepustowości polskiej przestrzeni powietrznej oraz zapewnienie wysokiego standardu świadczonych usług. Typ beneficjentów 1. Podmioty zarządzające portami lotniczymi znajdującymi się w sieci TEN-T100, 2. Spółki celowe powołane do realizacji projektów infrastrukturalnych przez podmioty zarządzające portami lotniczymi znajdującymi się w sieci TEN-T 3. Polska Agencja śeglugi Powietrznej 4. Ministerstwo Infrastruktury Alokacja finansowa na działanie ogółem 608,43 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 353,48 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 17,94 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Zgodnie z harmonogramem przewidziano wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków Liczba projektów konkursowych z 21 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami z listy podstawowej: 14 z listy rezerwowej: 11 z listy podstawowej: 13 z listy rezerwowej: 8 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury 3.1.2 Priorytet VII Transport przyjazny środowisku Realizacja priorytetu słuŜy zwiększeniu udziału w przewozie ładunków i osób gałęzi transportu alternatywnych w stosunku do transportu drogowego (transport kolejowy, morski, transport publiczny w obszarach metropolitalnych, intermodalny, wodny śródlądowy). Powinno doprowadzić to do lepszego zrównowaŜenia systemu transportowego, zmniejszenia negatywnego oddziaływania transportu na środowisko oraz do redukcji zatłoczenia motoryzacyjnego. W priorytecie VII wyróŜnione zostało 5 działań (tab. 5-9). Tab. 5 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 7.1 z priorytetu VII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 7.1: ROZWÓJ TRANSPORTU KOLEJOWEGO Cel działania Poprawa stanu połączeń kolejowych wchodzących w skład sieci TEN-T, a takŜe wybranych odcinków znajdujących się poza tą siecią, oraz poprawa obsługi pasaŜerów w międzynarodowym i międzyregionalnym transporcie kolejowym. Typ beneficjentów 1. PKP PLK S.A. 2. przedsiębiorstwa kolejowych przewozów pasaŜerskich 3. PKP S.A. Alokacja finansowa na działanie ogółem 7 137,31 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 4 862,96 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 1 874,35 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Zgodnie z harmonogramem przewidziano Liczba projektów konkursowych z wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 18 indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) z listy rezerwowej: 7 Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 35 indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) z listy rezerwowej: 17 Liczba projektów indywidualnych z 8 podpisanymi umowami Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 6 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 7.2 z priorytetu VII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) Cel działania DZIAŁANIE 7.2: ROZWÓJ TRANSPORTU MORSKIEGO Zwiększenie konkurencyjności polskich portów 22 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Typ beneficjentów Alokacja finansowa na działanie ogółem Wkład ze środków unijnych na działanie Wkład ze środków publicznych krajowych na działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Liczba projektów konkursowych z podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami morskich w regionie Morza Bałtyckiego. 1. Zarządy portów morskich – Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście, Police, Elbląg, Darłowo, Kołobrzeg 2. Ww. miasta portowe (jednostki samorządu terytorialnego) 3. Urzędy morskie w Gdyni, Słupsku i Szczecinie 4. Morska SłuŜba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR) 5. PKP PLK S.A. 713,94 mln euro 606,85 mln euro 72,95 mln euro Zgodnie z harmonogramem przewidziano wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków z listy podstawowej: 18 z listy rezerwowej: 11 z listy podstawowej: 24 z listy rezerwowej: 9 4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 7 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 7.3 z priorytetu VII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 7.3: TRANSPORT MIEJSKI W OBSZARACH METROPOLITALNYCH Cel działania Zwiększenie udziału przyjaznego środowisku transportu publicznego w obsłudze mieszkańców obszarów metropolitalnych. Typ beneficjentów 1. Gminy i miasta na prawach powiatu leŜące w obszarach metropolitalnych lub działające w ich imieniu jednostki organizacyjne 2. Związki i porozumienia jednostek samorządu terytorialnego 3. Przewoźnicy świadczący usługi w zakresie transportu pasaŜerskiego na podstawie odpowiednich umów, 4. Zarządcy dróg 5. Zarządcy infrastruktury komunikacyjnej 6. Zarządcy infrastruktury kolejowej 7. Samorządy województw Alokacja finansowa na działanie ogółem 3 863,38 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 2 014,04 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 1 849,34 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Zgodnie z harmonogramem przewidziano wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków Liczba projektów konkursowych z podpisanymi umowami 23 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami z listy podstawowej: 3 z listy rezerwowej: 0 z listy podstawowej: 25 z listy rezerwowej: 3 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 8 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 7.4 z priorytetu VII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 7.4 ROZWÓJ TRANSPORTU INTERMODALNEGO Cel działania Zwiększenie udziału transportu intermodalnego w ogólnych przewozach ładunków. Typ beneficjentów 1. Operatorzy terminali kontenerowych i centrów logistycznych 2. Zarządy portów morskich (Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście oraz Police, Darłowo, Kołobrzeg, Elbląg) 3. Przedsiębiorcy wykonujący lub zamierzający wykonywać działalność gospodarczą w zakresie transportu intermodalnego Alokacja finansowa na działanie ogółem 252,18 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 111,26 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 0 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Przewidziano wyłącznie tryb konkursowy Liczba przewidzianych projektów naboru wniosków indywidualnych (stan na dzień 31.05.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 9 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 7.5 z priorytetu VII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 7.5 POPRAWA STANU ŚRÓDLĄDOWYCH DRÓG WODNYCH Cel działania Powstrzymanie regresu Ŝeglugi śródlądowej poprzez inwestycje na drogach wodnych i poprawę warunków Ŝeglugowych na istniejących drogach wodnych. Typ beneficjentów 1. Zarządy gospodarki wodnej 2. Urzędy Ŝeglugi śródlądowej Alokacja finansowa na działanie ogółem 95,19 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 80,91 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 14,28 mln euro działanie 24 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów Liczba projektów konkursowych z podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 31.05.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami Zgodnie z harmonogramem przewidziano wyłącznie tryb indywidualny naboru wniosków z listy podstawowej: 7 z listy rezerwowej: 7 z listy podstawowej: 6 z listy rezerwowej: 8 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury 3.1.3 Priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe W ramach priorytetu wsparcie uzyskują projekty związane z poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Powinno ono wynikać z jednej strony z poprawy wyposaŜenia dróg krajowych w urządzenia zwiększające bezpieczeństwo ruchu, z drugiej ze zmian postaw i zachowań uczestników ruchu na całej sieci drogowej. Na poprawę bezpieczeństwa wpływa takŜe poprawa stanu dróg krajowych znajdujących się poza siecią TEN-T oraz wybranych odcinków dróg objętych tą siecią. Zakładany był takŜe rozwój Inteligentnych Systemów Transportowych, w tym w szczególności systemów zarządzania ruchem. W ramach tego priorytetu realizowane są takŜe projekty związane z zapewnieniem niezbędnych standardów bezpieczeństwa w transporcie lotniczym zgodnie z przepisami międzynarodowymi i krajowymi. W priorytecie VIII wyróŜnione zostały 4 działania (tab. 10-13) Tab. 10 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 8.1 z priorytetu VIII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 8.1: BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO Cel działania Poprawa stanu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Typ beneficjentów 1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 2. Komenda Główna Policji 3. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 4. Komenda Główna Państwowej StraŜy PoŜarnej, Komendy Wojewódzkie Państwowej StraŜy PoŜarnej 5. Główny Inspektorat Transportu Drogowego, 6. Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 7. Instytut Transportu Samochodowego 8. Miasta na prawach powiatu. Alokacja finansowa na działanie ogółem 117,65 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 100,00 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 17,65 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 0 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 1 indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) z listy rezerwowej: 0 Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 13 25 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami z listy rezerwowej: 0 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 11 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 8.2 z priorytetu VIII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010 dla projektów indywidualnych i na dzień 6.12.2010 dla projektów konkursowych) DZIAŁANIE 8.2: DROGI KRAJOWE POZA SIECIĄ TEN-T Cel działania Poprawa stanu dróg połoŜonych poza siecią TEN-T oraz wybranych dróg objętych ta siecią Typ beneficjentów 1. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 2. Miasta na prawach powiatu 3. Wyodrębnione ustawowo podmioty słuŜące realizacji projektów drogowych (spółki specjalnego przeznaczenia). Alokacja finansowa na działanie ogółem 3 124,11 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 2 655,49 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 468,62 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 9 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 5 indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) z listy rezerwowej: 3 Liczba przewidzianych projektów z listy podstawowej: 28 indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) z listy rezerwowej: 3 Liczba projektów indywidualnych z 8 podpisanymi umowami Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 12 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 8.3 z priorytetu VIII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 8.3: ROZWÓJ INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH Cel działania Usprawnienie zarządzania ruchem. Typ beneficjentów 1. Gminy i miasta na prawach powiatu lub działające w ich imieniu jednostki organizacyjne 2. Związki i porozumienia jednostek samorządu terytorialnego 3. Zarządcy dróg 4. Zarządcy infrastruktury komunikacyjnej Alokacja finansowa na działanie ogółem 164,71 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 140,00 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na 24,71 mln euro działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 0 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów 26 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami Przewiduje się wyłącznie tryb konkursowy naboru wniosków Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury Tab. 13 Zestawienie podstawowych informacji na temat działania 8.4 z priorytetu VIII PO IiŚ (stan na dzień 31.08.2010) DZIAŁANIE 8.4: BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA TRANSPORTU LOTNICZEGO Cel działania Poprawa stanu bezpieczeństwa w transporcie lotniczym. Typ beneficjentów Podmioty zarządzające portami lotniczymi obsługującymi regularny ruch międzynarodowy Alokacja finansowa na działanie ogółem 58,82 mln euro Wkład ze środków unijnych na działanie 50,00 mln euro Wkład ze środków publicznych krajowych na działanie Liczba dotychczas ogłoszonych konkursów 1 Liczba projektów konkursowych z 19 podpisanymi umowami Liczba przewidzianych projektów indywidualnych (stan na dzień 6.03.2008) Przewiduje się wyłącznie tryb konkursowy Liczba przewidzianych projektów naboru wniosków indywidualnych (stan na dzień 31.08.2010) Liczba projektów indywidualnych z podpisanymi umowami Źródło: Opracowanie własne na podstawie Szczegółowego opisu priorytetów PO i 2007-2013, list projektów indywidualnych, danych Ministerstwa Infrastruktury 27 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 3.2 Wskaźniki produktu, rezultatu i kontekstowe dla priorytetów transportowych PO IiŚ Wskaźnik moŜe być zdefiniowany jako miernik wyznaczonego celu, zmobilizowanych zasobów, osiągniętego efektu, miernik jakości lub zmienna kontekstowa. KaŜdy wskaźniki powinien składać się z definicji, wartości oraz jednostki miary. W niniejszym badaniu pod uwagę wzięte zostały trzy typy wskaźników: produktu, rezultatu oraz kontekstowe. 3.2.1 Wskaźniki produktu i rezultatu Wśród wskaźników programowych moŜna wyróŜnić między innymi wskaźniki produktu oraz wskaźniki rezultatu. Wskaźniki produktu odnoszą się do działań i przedsięwzięć. Dotyczą bezpośrednich, materialnych efektów i mierzone są konkretnymi wielkościami, liczonymi w jednostkach rzeczowych lub finansowych. Natomiast wskaźniki rezultatu odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym lub występującym w krótkim terminie efektom projektu lub programu. Dostarczają one informacji o wpływie programu na otoczenie społeczno-ekonomiczne oraz zmianach jakie realizacja programu spowodowała m.in. w zachowaniu, potencjale lub działalności beneficjentów. Zarówno dla wskaźników produktu jak i rezultatu określane są wartości bazowe i docelowe. Wartości bazowe odnoszą się do początkowych wielkości, w stosunku do których określane są następnie wartości wskaźnika. Wartości bazowe są niezbędne dla nadania znaczenia wskaźnikom programowym, bowiem określają odpowiedni kontekst dla działań realizowanych w ramach programu. Istnieją dwie koncepcje wyznaczania wartości wskaźników bazowych: statyczna i dynamiczna. Pierwsza z nich jest stosowana częściej i polega na jednorazowym określeniu wartości bazowej na podstawie wartości wskaźnika w określonym punkcie w przeszłości. Koncepcja dynamiczna implikuje natomiast uaktualnianie wartości bazowej w trakcie okresu programowania. Wartości docelowe, dotyczą zakładanej wartości wskaźnika po zakończeniu wdraŜania programu. Wskaźniki produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zostały określone na dwóch poziomach szczegółowości. Lista wskaźników zawarta w treści samego Programu odnosi się do poziomu priorytetów, natomiast zestawienie stanowiące załącznik do Szczegółowego Opisu Priorytetów obejmuje takŜe wskaźniki przypisane do poszczególnych działań w obrębie analizowanych priorytetów (załącznik 1). W tabelach 17-25 zestawione zostały projekty dofinansowywane w ramach poszczególnych działań oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (pochodzące z listy wskaźników obowiązkowych). 3.2.2 Wskaźniki kontekstowe Zgodnie z Artykułem 37 Rozporządzenia Rady 1083/20062 programy powinny zawierać analizę sytuacji w postaci przedstawienia silnych i słabych stron regionów lub obszarów polityk, których program dotyczy. Aby spełnić to wymaganie, definiowane są tzw. wskaźniki kontekstowe. Są one istotne przy ocenie potrzeb regionalnych, w ramach analizy społeczno-gospodarczej państwa lub właściwego regionu, a takŜe w kontekście monitorowania rozwoju ogólnego kontekstu wdraŜania programu. Ukazują sytuację w danym sektorze lub na danym terytorium w szerszej perspektywie. 2 Rozporządzenie Rady nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 28 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Wskaźniki kontekstowe powinny być uaktualniane w raportach (sprawozdaniach) rocznych i stosowane przy ewaluacji programu. Źródłem danych dla wskaźników kontekstowych często mogą być oficjalne statystyki, co skutecznie ogranicza wysiłek konieczny do zdobycia niezbędnych informacji. PoniewaŜ ten typ wskaźników pokazuje tło programu, na które program nie oddziałuje (lub oddziałuje, ale w sposób pośredni), dokumenty programowe nie zawierają celów ilościowych dla tego typu wskaźników. Wskaźniki kontekstowe dla analizowanych priorytetów, określone w treści PO IiŚ zostały zestawione w tabelach 14-16. Priorytet VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T Tab. 14 Wskaźniki kontekstowe dla priorytetu VI PO IiŚ Oś priorytetowa VI Wskaźniki kontekstowe Wartość w 2005 Nazwa wskaźnika Długość autostrad (km) 551,7 Długość dróg ekspresowych (km) 257,7 Długość dróg w sieci TEN-T (km) 4 816 Liczba lotnisk w sieciach TEN-T 8 Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilmetrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Źródło danych GUS, „Transportwyniki działalności” GUS, „Transportwyniki działalności” Ministerstwo Transportu” Ministerstwo Transportu 72,6 Komenda Główna Policji 14,3 5444 KGP Źródło: opracowanie własne na podstawie PO IiŚ 2007-2013 Priorytet VII Transport przyjazny środowisku Tab. 15 Wskaźniki kontekstowe dla priorytetu VII PO IiŚ Oś priorytetowa VII Wskaźniki kontekstow e Nazwa wskaźnika Długość linii kolejowych normalnotorowych (km) Długość nabrzeŜy w portach morskich handlowych (km) Wartość w 2005 Źródło danych Drogi wodne (km) 3 638 Przewozy ładunków transportem kolejowym (tys. ton) Przewozy ładunków transportem kolejowym (mln tonokilometrów) Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (tys. os.) 1 422 576 228 215,9 1 046 930 GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” Przewozy pasaŜerów transportem 56 GUS, „Transport-wyniki Czynne trasy tramwajowe (km) 19 843 75,1 933 29 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy kolejowym (mln pasaŜerokilometrów) 182,6 Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie osobowym (%) 24,86% Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie towarowym (%) 20,28% działalności” GUS, „Transport-wyniki działalności” (transport kolejowy, morski i Ŝegluga śródlądowa) GUS, „Transport-wyniki działalności” (transport kolejowy, morski i Ŝegluga śródlądowa) Źródło: opracowanie własne na podstawie PO IiŚ 2007-2013 Priorytet VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Tab. 16 Wskaźniki kontekstowe dla priorytetu VIII PO IiŚ Oś priorytetowa VIII Wskaźniki kontekstowe Nazwa wskaźnika Wartość w 2005 Źródło danych Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilmetrów) 72,6 Komenda Główna Policji Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) 14,3 5444 KGP (rocznie) 12 Ministerstwo Transportu Liczba lotnisk Źródło: opracowanie własne na podstawie PO IiŚ 2007-2013 30 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 6.1 Tab. 17 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 6.1 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). 85 86 87 Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 84 Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 83 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 82 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 81 Liczba wybudowanych obwodnic w sieciach TEN-T (szt.) 80 Długość przebudowanych dróg krajowych w sieci TEN-T w miastach na prawach powiatu (km) 79 Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) Projekt/Wskaźnik REZULTATU Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) Numer wskaźnika PRODUKTU Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) Typ wskaźnika Budowa mostu drogowego w Toruniu wraz z drogami dojazdowymi Budowa drogi ekspresowej S3, odcinek Szczecin - Gorzów Wielkopolski Przebudowa drogi krajowej nr 4, odcinek Machowa - Łańcut Budowa drogi ekspresowej S8 odcinek węzeł Powązkowska - węzeł Marki (tylko Modlińska-Marki) Budowa autostrady A1, odcinek Pyrzowice - Maciejów - Sośnica Budowa drogi ekspresowej S8 odcinek węzeł Konotopa – węzeł Powązkowska Budowa autostrady A4, odcinek Kraków Tarnów, odcinek węzeł Szarów - węzeł "KrzyŜ" Budowa drogi ekspresowej S5, odcinek Gniezno - Poznań (węzeł "Kleszczewo") Budowa autostrady A4, odcinek Tarnów Rzeszów, odcinek węzeł "KrzyŜ" - węzeł "Rzeszów Wschód" Budowa drogi ekspresowej S7, odcinek Elbląg (S22) - Olsztynek (S51), pierwszy wniosek na odcinek Elbląg – Miłomłyn Budowa autostrady A2, odcinek węzeł Lubelska - Siedlce, obwodnica Mińska Mazowieckiego Budowa autostrady A1, odcinek Toruń Stryków Budowa drogi ekspresowej S7, odcinek Gdańsk (A1) - Elbląg (S22), odcinek Gdańsk (A1) - Koszwały (Południowa Obwodnica Miasta Gdańska) Rozbudowa węzła OT (DK S-6) z ul. Kartuską (DK7) – Węzeł Karczemki w Gdańsku 31 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Budowa drogi ekspresowej S2, w Warszawie, odcinek węzeł "Konotopa" węzeł "Puławska" wraz z odcinkiem węzeł "Lotnisko" - Marynarska (S79) Przebudowa Drogi Krajowej 69 (ul. śywiecka) w Bielsku - Białej odcinek od ul. Górskiej do ul. Prostej Budowa dwujezdniowej ul. Nowe Zawady w Poznaniu (DK 5) - etap II od ul. Głównej do ul. Podwale Budowa obwodnicy miejscowości Miękowo w ciągu drogi krajowej nr 3 Przebudowa drogi krajowej nr 1 i 86 Gdańsk - Cieszyn na odcinku od Autosalonu Toyota do południowej granicy Miasta Tychy Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 32 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 6.3 PRODUKTU Numer wskaźnika 93 94 95 Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) Projekt/Wskaźnik Liczba przebudowanych lotnisk w Typ wskaźnika sieci TEN-T (szt.) Tab. 18 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 6.3 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). REZULTATU Port lotniczy w Gdańsku - modernizacja infrastruktury lotniskowej po stronie airside śródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 33 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 7.1 Tab. 19 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 7.1 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). Numer wskaźnika 97 98 99 100 101 102 Projekt/Wskaźnik Liczba zmodernizowanych jednostek taboru (szt.) Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) REZULTATU Liczba zakupionych jednostek taboru (szt.) PRODUKTU Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) Typ wskaźnika Modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 na odcinku Warszawa – Gdynia - obszar LCS Ciechanów Modernizacja linii kolejowej E 59 na odcinku Wrocław - Poznań, etap II, odcinek Wrocław - granica województwa dolnośląskiego Modernizacja linii kolejowej E 20/CE 20 na odcinku Siedlce Terespol, etap II - PRACE PRZYGOTOWAWCZE Modernizacja linii kolejowej nr 8, budowa łącznicy do lotniska Okęcie (od przystanku osobowego SłuŜewiec do stacji MPL Okęcie) Budowa połączenia kolejowego MPL „Katowice” w Pyrzowicach z miastami aglomeracji górnośląskiej, odcinek Katowice - Pyrzowice PRACE PRZYGOTOWAWCZE Modernizacja linii kolejowej E 75 Rail Baltica Warszawa - Białystok granica z Litwą, etap I, odcinek Warszawa Rembertów - Zielonka Tłuszcz (Sadowne) - PRACE PRZYGOTOWAWCZE Odtworzenie Zabytkowego Historycznego Kompleksu Dworca Wrocław Główny z przebudową kolejowej infrastruktury technicznej Modernizacja linii kolejowej E 30, etap II, odcinek Zabrze – Katowice – Kraków – PRACE PRZYGOTOWAWCZE” Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 34 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 7.2 Tab. 20 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 7.2 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). Numer wskaźnika 103 104 105 Projekt/Wskaźnik Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) Wybudowane/przebudowane drogi w układach transportowych portów morskich (km) Wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich (km) REZULTATU 106 Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) PRODUKTU Typ wskaźnika Przebudowa Kanału Portowego w Porcie Gdynia Przebudowa falochronu wschodniego w Świnoujściu Modernizacja dostępu drogowego do Portu w Szczecinie Budowa statku ratowniczego I kat. Typu SAR-3000/III Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 35 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 7.3 Tab. 21 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 7.3 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). REZULTATU 107 108 109 110 111 112 Projekt/Wskaźnik Liczba zakupionych jednostek taboru komunikacji miejskiej (szt.) Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką (szt.) Liczba wybudowanych obiektów „park&ride” Liczba wybudowanych obiektów „bike&ride” 113 Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) Numer wskaźnika Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) PRODUKTU Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) Typ wskaźnika Zintegrowany transport publiczny w aglomeracji krakowskiej – etap II Uruchomienie obsługi transportem kolejowym Lotniska Okęcie im. Fryderyka Chopina Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 36 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 7.5 Typ wskaźnika PRODUKTU Numer wskaźnika 117 Projekt/Wskaźnik Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) Tab. 22 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 7.5 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Wrocław – przystosowanie do III kl. drogi wodnej Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 37 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 8.1 Tab. 23 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 8.1 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). 120 121 122 123 Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczbawypadków na 1 mln pojazdo-kilometrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdo-kilometrów) Projekt/Wskaźnik 119 Liczba projektów dotyczących zakupu sprzętu Numer wskaźnika REZULTATU Liczba osób, do której mają dotrzeć/dotarły kampanie (mln osób PRODUKTU Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) Typ wskaźnika Kampanie społeczne promujące bezpieczne zachowania wśród uczestników ruchu drogowego Bezpieczne Centrum – doposaŜenie jednostek organizacyjnych Państwowej StraŜy PoŜarnej w cięŜkie pojazdy i sprzęt specjalistyczny do ratownictwa technicznego na drogach Bezpieczne Południe – rozbudowa systemu ratownictwa drogowego na ciągach komunikacyjnych Polski południowej Na straŜy bezpiecznej drogi - doposaŜenie jednostek Państwowej StraŜy PoŜarnej w sprzęt do ratownictwa technicznego na drogach woj. lubuskiego, zachodniopomorskiego i pomorskiego Trans-BiaLubOl. Poprawa bezpieczeństwa na drogach lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim w województwie DoposaŜenie jednostek Policji w specjalistyczny sprzęt słuŜący poprawie bezpieczeństwa w ruchu drogowym na obszarze całego kraju Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 38 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 8.2 Tab. 24 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 8.2 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). 130 131 132 Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 129 Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 128 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 127 Liczba wybudowanych obwodnic w ciągach dróg krajowych 126 Długość przebudowanych dróg krajowych w miastach na prawach powiatu (km) Projekt/Wskaźnik 125 w tym w sieci TEN-T Numer wskaźnika REZULTATU Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) PRODUKTU Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) Typ wskaźnika Budowa drogi ekspresowej S7, odcinek Grójec Białobrzegi Budowa obwodnicy m. Kraśnik w ciągu dróg krajowych nr 19 Suwałki - Rzeszów i nr 74 Kielce Kraśnik Budowa drogi ekspresowej S-19, odcinek Stobierna - Rzeszów Budowa obwodnicy Serocka w ciągu drogi krajowej NR 61 Budowa obwodnicy śyrardowa w ciągu drogi krajowej nr 50 Budowa obwodnicy Mszczonowa w ciągu drogi krajowej nr 50, etap II Budowa drogi ekspresowej S7, odcinek Radom (Jedlińsk) - Jędrzejów (odcinek SkarŜysko Kamienna - Występa) Budowa obwodnicy m. Nowogard w ciągu drogi S-6 Usprawnienie i poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez przebudowę DK 78 w Rybniku Przebudowa ul. Lotniczej w ciągu drogi krajowej nr 94 we Wrocławiu Przebudowa ul. Królowej Jadwigi wraz z budową kanalizacji deszczowej w Nowym Sączu (ciąg drogi krajowej nr 87) Przebudowa miejskiego fragmentu drogi krajowej nr 12 w Radomiu - ulicy 1905 Roku, na odcinku od ulicy Limanowskiego do wiaduktu w ulicy Grzecznarowskiego wraz z dwupoziomowym skrzyŜowaniem z ulicą Młodzianowską Budowa nowego przebiegu ul. Artyleryjskiej z budową wiaduktu w ciągu ulic Partyzantów Wojska Polskiego Przebudowa drogi krajowej nr 79 ul. Katowicka w Chorzowie wraz z estakadą na odcinku od skrzyŜowania z ulicą Konopnickiej do skrzyŜowania z ulicą Metalowców 39 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Przebudowa drogi krajowej nr 5 w Lesznie, odcinek ul. Fabryczna - południowa granica miasta - etap II Budowa Trasy Mostu Północnego od węzła z ul. Pułkową do węzła z ul. Modlińską oraz od węzła z ul. Pułkową do węzła przesiadkowego "Młociny" Budowa drogi krajowej nr 1"Trasa Górna" na odcinku od Al. Jana Pawła II do ul. Rzgowskiej etap II odc. Paradna - Pabianicka Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 40 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Działanie 8.4 Typ wskaźnika PRODUKTU Numer wskaźnika 134 Projekt/Wskaźnik Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) Tab. 25 Lista projektów posiadających podpisane umowy o dofinansowanie w ramach działania 8.4 oraz wykorzystywane w nich wskaźniki produktu i rezultatu (z listy wskaźników obowiązkowych). WyposaŜenie rozbudowanego terminalu pasaŜerskiego MPL Kraków-Balice w urządzenia i systemy kontroli Rozbudowa systemów bezpieczeństwa MPL Kraków-Balice w związku z rozwojem infrastruktury Zakup sprzętu operacyjnego dla Lotniskowej StraŜy PoŜarnej Portu Lotniczego w Warszawie Wzrost bezpieczeństwa poŜarowego MPL Kraków Balice przez modernizację infrastruktury i zakup sprzętu Wzrost poziomu bezpieczeństwa MPL Kraków-Balice w wyniku zakupu sprzętu do zimowego utrzymania lotniska Zakup pojazdów specjalnych w celu poprawy bezpieczeństwa MPL Katowice Zakup urządzeń do zimowego utrzymania Portu Lotniczego w Warszawie Dostosowanie wyposaŜenia Portu Lotniczego Łódź w zakresie standardów ochrony przeciwpoŜarowej Rozwój systemów bezpieczeństwa w zakresie przeciwpoŜarowym i eksploatacyjnym lotniska Szczecin-Goleniów Modernizacja systemu kontroli bagaŜu EDS oraz przenośników taśmowych terminalu PL Szczecin-Goleniów Zakup lotniskowego pojazdu ratowniczo-gaśniczego w Porcie Lotniczym w Gdańsku Poprawa bezpieczeństwa i ochrony w Porcie Lotniczym Wrocław Spółka Akcyjna Rozwój systemów bezpieczeństwa w zakresie przeciwpoŜarowym i eksploatacyjnym lotniska Poznań-Ławica Poprawa systemu ochrony lotniska Poznań – Ławica Budowa bazy technicznej do przechowywania sprzętu zimowego w Porcie Lotniczym w Gdańsku Poprawa bezpieczeństwa Portu Lotniczego Łódź w zakresie zapobiegania incydentom Budowa drogi patrolowo-technicznej (etap II) w Porcie Lotniczym w Gdańsku Zakup systemów kontroli bezpieczeństwa pasaŜerów i bagaŜu w Porcie Lotniczym w Gdańsku. Poprawa bezpieczeństwa ruchu lotniczego w MPL Kraków -Balice dzięki rozbudowie infrastruktury Portu Źródło: opracowanie własne wskaźnik uwzględniony w projekcie 41 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 4 Wyniki badania 4.1 Weryfikacja wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu zmieszczonych w PO IiŚ wraz z propozycją ich aktualizacji Wskaźniki produktu i rezultatu dla kaŜdego z priorytetów zamieszczone w treści Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, są miarą stopnia osiągnięcia przewidywanych efektów realizacji działań, w obrębie poszczególnych priorytetów. Stan realizacji wskaźników jest monitorowany przez IW w oparciu o dane przedstawiane przez Beneficjentów we wnioskach o płatność w ramach części sprawozdawczej, które są gromadzone w Krajowym Systemie Informatycznym KSI (SIMIK 07-13). W przypadku złoŜonego charakteru wskaźników, (np. koszty czasu podróŜnych) metoda ich określania moŜe być zaczerpnięta z tzw. „Niebieskich ksiąg” dla poszczególnych rodzajów infrastruktury. Treścią tej części badania była ocena trafności i mierzalności analizowanych wskaźników produktu i rezultatu określonych na poziomie Programu. Pod uwagę wzięty został obecny system wskaźników, sposoby ich określania, realne moŜliwości osiągnięcia załoŜonych początkowo wartości docelowych wraz z czynnikami zewnętrznymi mającymi wpływ na postęp wdraŜania uwzględnianych priorytetów. Dzięki przeprowadzonym analizom moŜliwe było znalezienie odpowiedzi na pytania badawcze 1-9. 1. Jakie są realne moŜliwości osiągnięcia zakładanych wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu w kontekście zmian prawnych, uwarunkowań gospodarczych oraz zmian finansowych zachodzących po roku 2007? Źródłem informacji na temat moŜliwości osiągnięcia zakładanych wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu były wywiady indywidualne, analizy eksperckie oraz analizy dokumentacji projektów. NaleŜy przy tym podkreślić, iŜ analizy objęły jedynie te projekty, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie do dnia 31.08.2010. Dla działań 6.1,i 8.2 uwzględniono projekty indywidualne, dla których umowa została podpisana do grudnia br. Nie uwzględniono zatem grupy projektów, znajdujących się w róŜnych fazach przygotowania do realizacji, co moŜe częściowo zaniŜać uzyskane wyniki Spośród zebranych informacji priorytetową wagę przy określaniu prawdopodobieństwa osiągnięcia poszczególnych wskaźników nadano odpowiedziom respondentów. Ze względu na bezpośrednie zaangaŜowanie pytanych osób w nadzór nad realizacją projektów, posiadają one najpełniejszą wiedzę na temat stanu realizacji projektów. Informacje wynikające z przeprowadzonej analizy dokumentacji projektów oraz analiz eksperckich potraktowano jako uzupełniające. Scenariusze przyprowadzonych wywiadów, zakres analiz eksperckich oraz listy respondentów znajdują się w załącznikach 2 i 3 do niniejszego raportu. Sposób prowadzenia analiz dokumentacji projektów przedstawiono w załączniku 2, natomiast zastosowana klasyfikacja wskaźników została objaśniona poniŜej. Oznaczenia: X - stosunek sumy wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach, dla których podpisano umowy, do zakładanej wartości w roku docelowym 42 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy X= suma wartosci docelowych wskaznika zalozonych w projektach wartosc wskaznika zakladana w roku docelowym Y- stosunek sumy wartości dofinansowania ze środków UE dla projektów uwzględniających dany wskaźnik do dofinansowania ze środków UE przewidzianego dla danego działania Y= suma wartosci dofinansowania na srodkow UE dla projektow uwzlgedniajacych wskaznik wartosc dofinansowania UE przewidziana dla danego dzialania Grupa I - wskaźniki, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest bardzo prawdopodobne Do tej grupy zaliczono wskaźniki dla których stosunek sumy wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach do zakładanej wartości w roku docelowym (X) wynosi 0,4 lub więcej. PowyŜszy próg nie został ustalony na poziomie 0,5 mimo, iŜ badanie prowadzone jest w połowie okresu programowania. Długi okres przygotowywania projektów do podpisania umowy wpływa na to, iŜ pierwsze umowy podpisywane są w pewnym przesunięciem czasowym w stosunku momentu rozpoczęcia obowiązywania Programu Operacyjnego. Równocześnie, w okresie prowadzenia badania część projektów moŜe być juŜ zakwalifikowana do dofinansowania lecz nie posiadać jeszcze podpisanych umów. Grupa II – wskaźniki, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest moŜliwe pod warunkiem przyspieszenia procedur konkursowych oraz procedur wyłaniania do realizacji projektów indywidualnych. Ewentualne nie osiągniecie wskaźników nie wynika ze zbyt niskiej alokacji. Do tej grupy zaliczono wskaźniki, dla których stosunek sumy wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach do zakładanej wartości w roku docelowym (X) wynosi mniej niŜ 0,4, natomiast stosunek sumy wartości dofinansowania ze środków UE dla projektów uwzględniających dany wskaźnik do dofinansowania ze środków UE przewidzianego dla danego działania (Y) nie przekracza wartości X o więcej niŜ 50%. Czyli X< 0,4 i Y ∈ <0,5X; 1,5X> Grupa III - wskaźniki, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest moŜliwe jedynie przy zwiększeniu alokacji ze środków UE na dane działanie. Do tej grupy zaliczono wskaźniki dla których stosunek sumy wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach do zakładanej wartości w roku docelowym (X) wynosi mniej niŜ 0,4, natomiast stosunek sumy wartości dofinansowania ze środków UE dla projektów uwzględniających dany wskaźnik do dofinansowania ze środków UE przewidzianego dla danego działania (Y) przekracza wartość X o więcej niŜ 50%. Czyli X< 0,4 i Y> 1,5 X Wyniki analiz dokumentacji projektów, informacje uzyskane w trakcie wywiadów oraz z analiz eksperckich zebrano w tabeli 26. NaleŜy podkreślić, iŜ zarówno w przypadku wskaźników na poziomie Programu jak i poszczególnych działań, w badaniu zastosowano multiplikację źródeł danych tj. informacje dotyczące tego samego zagadnienia pozyskiwane były z kilku źródeł (szczegółowe informacje dot. metodologii badania znajdują się w Załączniku 2 - Metodologia realizacji badania). Pozwoliło to na zapewnienie maksymalnej wiarygodności rezultatów badania, zgodnie z zakresem określonym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. 43 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Suma wartości dofinansowanie ze środków UE dla projektów uwzględniających dany wskaźnik Dofinansowanie ze środków UE przewidziane dla danego działania(na podstawie UoD)* Stosunek sumy wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach do zakładanej wartości w roku docelowym (X) Stosunek sumy wartości dofinansowania ze środków UE dla projektów uwzględniających dany wskaźnik do dofinansowania ze środków UE przewidzianego dla (Y) danego działania Klasyfikacja wskaźnika Suma wartości docelowych wskaźnika załoŜonych w projektach dla których podpisane zostały umowy Zakładana wartość w roku docelowym 2013 (lub 2015) Wartość w roku bazowym Wskaźnik Numer wskaźnika Tab. 26 Wyniki oceny moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych dla wskaźników produktu i rezultatu, określonych na poziomie PO IiŚ 27 547 433 781 36 620 458 308 0,29 0,75 III Oś VI 78 Liczba projektów 0 70 20 Działanie 6.1 79 Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) 0 477 (636) 344,46 14 238 822 898 0,72 0,46 III** 80 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 0 1132 (1310) 249,07 12 146 319 190 0,22 0,39 III 81 Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 0 375 (500) 84,40 1 116 661 694,63 0,22 0,04 II 84 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 0 100 33,22 8 385 536 311,48 0,33 0,27 II 85 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 0 180 000 000 7 309 324 9 44,90 22 346 914 751 40,6 0,72 I 0,12 0,03 II 30 942 106 441 Działanie 6.3 93 Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (szt.) 0 8 1 45 630 000 1 470 599 826,34 44 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 94 Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) 7,1 25,2 - - - - 95 Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) 0 20,5 (22,5) 0,66 0,03 0,03- II 0,15 0,01 II 0,1 0,12 II 0,1 0,060 II 0 0 0,75 0,12 I 1,64 0,02 II Oś VII 96 Liczba projektów 0 100 15 3 142 086 630 31 934 546 006 Działanie 7.1 97 Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 0 1248 (1566) 119,56 2 351 293 2 52,66 100 Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) 29 (74) 100 7,62 127347789 5,2 101 Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 0 9 (17) 0 0 102 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) 0 54 000 000 40 592 175, 06 2 351 293 2 52,66 20 231 37 2 488 Działanie 7.2 103 Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 0 1,5 (2,5) 2,47 53 726 362,96 106 Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) - 3,5 25,9 132 816 362,96 7,4 0,05 I 107 Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 0 550 4,17 184 241 541,11 0,0075 0,02 III 108 Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 0 550 1,22 184 241 541,11 0,022 0,02 II 113 Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) 0 31 500 000 470 000,00 334 657 826,61 0,01 0,04 II 2 524 678 055 Działanie 7.3 8 379 010 612 Działanie 7.5 45 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 117 Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) 0 370 0 0 336 651 4 76 42 3 231 463 217 12 254 122 047 - 416 030 000 0 - 0,7 0,26 I - - - 0,08 0,13 III 0 0 - 0,20 0,11 II 16,24 0,43 I 0,63 0,35 I Oś VIII 118 Liczba projektów 0 60 Działanie 8.1 119 Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) - - Działanie 8.2 Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) 0 641 50,8 126 w tym: w sieci TEN-T 0 89 0 0 127 Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 0 300 59,89 124755322 5,45 130 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 0 36 000 000 571 215 852,40 4 750 140 789,61 125 1 463 356 014,66 11 047 63 5 047 Działanie 8.4 134 Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) 0 11 8 72 197 928,15 208 015 000 Źródło: opracowanie własne wskaźnik zaliczony do grupy I wskaźnik zaliczony do grupy II wskaźnik zaliczony do grupy III brak moŜliwości oceny na podstawie dokumentacji projektów ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowej wskazywane przez respondentów wywiadów ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowej wskazywane przez respondentów ekspertów. * przyjęto kurs euro z lipca 2010, 4,1603 ** wskaźnik zaliczony do grupy III, ze względu na informacje uzyskane od respondentów 46 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Dla kaŜdego z analizowanych priorytetów określony został ogólny wskaźnik dotyczący przewidywanej liczby projektów, które zostaną zrealizowane w ramach danej osi. Według odpowiedzi respondentów całkowita liczba projektów zrealizowanych będzie przypuszczalnie nieznacznie niŜsza niŜ zakładano w przypadku priorytetów VI i VII. Analizy dokumentacji projektów wskazują natomiast, iŜ przy podobnym koszcie przyszłych projektów (w stosunku do tych z podpisanymi umowami), zrealizowanie zakładanej liczby projektów nie jest moŜliwe. Osiągniecie tego wskaźnika wymagałoby zwiększenia nakładów finansowych na te działania. Natomiast w przypadku osi VIII osiągniecie planowanej ogólnej liczby projektów nie wydaje się być zagroŜone. Transport drogowy (numery wskaźników: 79, 80, 81, 84, 85, 119, 125, 126, 127, 130). Spośród wskaźników dotyczących sieci infrastruktury drogowej, według opinii respondentów, w około trzech przypadkach wartości docelowe wskaźników mogą nie zostać osiągnięte. Dotyczy to wskaźników: długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T, długość wybudowanych dróg ekspresowych oraz długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś. W przypadku autostrad rozbieŜność między zakładanymi wartościami, a rzeczywistym kilometraŜem wybudowanych autostrad nie powinna być znacząca. Poziom osiągnięcia wskaźnika szacowany jest na około 440 km Zdecydowanie mniejszy procent realizacji załoŜonych pierwotnie wartości przewidywany jest w przypadku dróg ekspresowych. Długość wybudowanych i moŜliwych do wybudowania do roku 2015 odcinków szacowana jest na około 50% zakładanej w Programie wartości. ZbliŜona sytuacja prawdopodobna jest dla trzeciego z wyŜej wymienionych wskaźników. Obraz uzyskany z analiz dokumentacji projektów, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie jest zbliŜony do opinii respondentów. Z przeprowadzonych analiz wynika, iŜ nie jest zagroŜone osiągniecie wskaźnika dotyczącego długości wybudowanych autostrad. Natomiast w przypadku dróg ekspresowych oraz dróg krajowych osiągnięcie wartości docelowych wskaźników jest zdecydowanie mniej prawdopodobne. Budowa zakładanej długości odcinków dróg ekspresowych i przebudowanych dróg krajowych wymagałaby przede wszystkim zwiększenia finansowania projektów z tej grupy. Podobnie zakończenie projektu priorytetowego PP 25 (wskaźnik nr 84) według analiz dokumentacji wymaga zwiększenia dostępnych środków budŜetowych oraz intensyfikacji prac. NaleŜy jednak podkreślić, iŜ w badaniu uwzględnione zostały jedynie projektu dofinansowywane z PO IiŚ. Realizacja inwestycji naleŜących PP 25 prowadzona jest jednak równieŜ w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego oraz innych środków pomocowych. Stąd moŜe wynikać rozbieŜność między prawdopodobieństwem osiągnięcia wskaźnika nr 84 w ocenie respondentów i oszacowanym na podstawie dokumentacji projektów. NaleŜy równieŜ podkreślić znaczące rozbieŜności między zakładaną wartością oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów, a znacznie większą wartością wykazywaną w projektach. MoŜe to wskazywać na problemy z definicją tego wskaźnika (patrz pytanie 9). Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 20 kolejnych projektów z zakresu transportu drogowego. Wynikające z nich dodatkowe wartości wskaźników z zakresu transportu drogowego są szacowane przez tą Instytucję następująco (przy uwzględnieniu zarówno projektów znajdujących się w ocenie, jak i tych, które mają zostać złoŜone): • długość wybudowanych dróg ekspresowych: wskaźnik nr 80 + 11,7% (dodatkowa, w stosunku do obecnej, wartość wskaźnika wynikająca w projektów będących w ocenie oraz takich, o których IW wie, Ŝe zostaną złoŜone do oceny) ; wskaźnik nr 125 + 52,1%, 47 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy • długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś: wskaźnik nr. 81 + 12%; wskaźnik nr127 + 103,9 %, • liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych wskaźnik nr 119 +110%. Transport kolejowy (numery wskaźników 97, 100, 101) W przypadku wszystkich wskaźników dotyczących projektów z zakresu transportu kolejowego respondenci wywiadów wskazali na ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowych (wskaźnik wartości oszczędności czasu nie był brany pod uwagę w wywiadach patrz pyt. 9). Poziom osiągnięcia wskaźnika dotyczącego długości zmodernizowanych linii kolejowych, zaleŜy od przyjętej definicji tego wskaźnika. Jeśli za modernizację zostanie uznana implementacja systemów zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS) moŜliwe będzie osiągnięcie wyŜszej wartości tego wskaźnika. W przypadku przyjęcia szerszej definicji, sumaryczna długość zmodernizowanych odcinków będzie wyŜsza niŜ załoŜona w Programie. Przy utrzymaniu obecnego tempa realizacji inwestycji z tego zakresu prognozowane jest zmodernizowanie około 230 km linii kolejowych, co stanowiłoby zaledwie 15% zakładanej wartości. NaleŜy przy tym podkreślić, iŜ tempo realizacji projektów kolejowych zaleŜy jednak przede wszystkim od aktywności Beneficjenta i uległo zwiększeniu, dlatego teŜ sugerowana wartość docelowa tego wskaźnika wynosi 650km. Poziom realizacji projektu priorytetowego PP 23 zakładany w roku 2013 – 74% jest według respondentów realny do osiągnięcia w roku 2015. MoŜliwe są więc nieznaczne opóźnienia w realizacji projektów cząstkowych PP 23. Do osiągnięcia tego wskaźnika przyczynia się obecnie jeden projekt z podpisaną umową - Modernizacja linii kolejowej E 65/CE 65 na odcinku Warszawa-Gdynia – obszar LCS Ciechanów”. Na chwilę obecną nie została podjęta ostateczna decyzja co do realizacji projektu TEN-T PP 27, dlatego teŜ szacowanie prawdopodobieństwa osiągnięcia wartości docelowej jest utrudnione. Jednym wskaźnikiem z zakresu transportu kolejowego, dla którego osiągnięcie wartości docelowych jest prawdopodobne, jest wskaźnik dotyczący wartości oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów transportem kolejowym. Istnieją jednak wątpliwości co do metodyki szacowania tego wskaźnika (patrz pytanie 9). Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 17 kolejnych projektów z zakresu transportu kolejowego. Wynikająca z nich dodatkowa wartość wskaźnika z zakresu transportu kolejowego jest szacowana przez tę Instytucję następująco (przy uwzględnieniu zarówno projektów znajdujących się w ocenie, jak i tych, które mają zostać złoŜone): • długość zmodernizowanych linii kolejowych: wskaźnik nr 97 + 34.8%. Transport lotniczy (numery wskaźników: 93, 94, 95, 134) Spośród wskaźników dotyczących transportu lotniczego ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowej zostało zidentyfikowane przez respondentów jedynie w przypadku wskaźnika dotyczącego przyrostu liczby pasaŜerów (95). NaleŜy jednak podkreślić, iŜ wartości osiągane przez ten wskaźnik są sumą oddziaływania wielu czynników zewnętrznych. Realizacja projektów w ramach PO IiŚ przekłada się w niewielkim stopniu na osiągane wartości. Dlatego teŜ sugerowana jest rezygnacja z tego wskaźnika. Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 9 kolejnych projektów z zakresu transportu lotniczego. Wynikające z nich dodatkowe wartości wskaźników z zakresu transportu lotniczego są szacowane przez tą 48 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Instytucję następująco (przy uwzględnieniu zarówno projektów znajdujących się w ocenie, jak i tych, które mają zostać złoŜone): • liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T: wskaźnik nr 93 + 87,5%, Transport morski (numery wskaźników: 103, 106) Realizacja projektów z zakresu transportu morskiego, a co za tym idzie osiągniecie wskaźników w tym zakresie zdaniem respondentów nie jest zagroŜona. Wyniki analiz wskazują natomiast, iŜ przy zachowaniu dotychczasowych tendencji z zakresie budowy i modernizacji nadbrzeŜy, moŜliwe jest osiągniecie około 56% zakładanej wartości docelowej. RozbieŜność wydaje się wynikać z dostępnej ewaluatorowi dokumentacji, w związku z czym wskaźnik ten naleŜy traktować jako niezagroŜony. Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 13 kolejnych projektów z zakresu transportu morskiego. Wynikająca z nich dodatkowa wartość wskaźnika z zakresu transportu morskiego jest szacowana przez tą Instytucję następująco (przy uwzględnieniu zarówno projektów znajdujących się w ocenie, jak i tych, które mają zostać złoŜone): • wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km): wskaźnik nr 103 + 186, 84%. Transport miejski w obszarach metropolitarnych (numery wskaźników: 107, 108, 113) Respondenci wywiadów indywidualnych wskazywali na ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowych dla projektów z zakresu transportu miejskiego, jednak poziom moŜliwych rozbieŜności określony został jako stosunkowo niewielki. Na duŜe ryzyko nieosiągnięcia wartości docelowych wskazuje natomiast analiza dokumentacji projektów. W działaniu 7.3 odnoszącym się do transportu miejskiego podpisane zostały dotychczas jedynie dwie umowy o dofinansowanie. Wkład tych projektów w osiągniecie wartości docelowych utrzymuje się na poziome zaledwie kilku procent. NaleŜy podkreślić, iŜ kluczowa dla realizacji projektów z tego zakresu jest zła sytuacja finansowa miast, dlatego teŜ sugerowane jest zwiększenie poziomu dofinansowania poszczególnych projektów oraz podniesienie alokacji na to działanie. Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 21 kolejnych projektów z zakresu transportu miejskiego Wynikająca z nich dodatkowa wartość wskaźnika z zakresu transportu miejskiego jest szacowana przez tę instytucję następująco (przy uwzględnieniu zarówno projektów znajdujących się w ocenie, jak i tych, które mają zostać złoŜone): • długość wybudowanej i zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego: wskaźnik nr 107 i 108 + 44 % Transport intermodalny (numer wskaźnika: 114) W ocenie respondentów wywiadów szacowanie prawdopodobieństwa osiągnięcia wartości docelowej tego wskaźnika jest nieuprawnione, ze względu na brak rozstrzygniętych konkursów w działaniu dotyczącym tego rodzaju transportu. Zdaniem ekspertów z tej dziedziny, liczba Beneficjentów zainteresowanych uzyskaniem dofinansowania moŜe być mniejsza niŜ zakładano, ze względu na silnie negatywne skutki kryzysu gospodarczego mające wpływ na funkcjonowanie tej branŜy. Transport wodny śródlądowy (numer wskaźnika: 117) W ocenie respondentów osiągniecie wartości docelowej dla tego wskaźnika nie jest w obecnej sytuacji prawdopodobne. RozbieŜność między zakładaną wartością docelową a wartością realną w ocenie respondentów wynosi około 70%. RównieŜ w ocenie ekspertów osiągniecie wartości 49 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy docelowej tego wskaźnika będzie zagroŜone. PoniewaŜ nie podpisano umów dla projektów z zakresu modernizacji dróg wodnych, analizy dokumentacji nie dają podstaw do przeprowadzenia oceny. Podpisana umowa dla projektu z działania 7.5 dotyczy modernizacji śluz. Z informacji uzyskanych z Instytucji WdraŜającej wynika, Ŝe do połowy roku 2011 powinno zostać ocenionych oraz złoŜonych 6 projektów z zakresu transportu wodnego śródlądowego. Dotyczą one jednak przede wszystkim inwestycji punktowych, dlatego teŜ sugerowana jest zmiana nazwy wskaźnika na Liczba przebudowanych obiektów na drogach wodnych 2. Jakie czynniki warunkują osiągnięcie lub nie poszczególnych wskaźników? 3. Jakie są przyczyny ewentualnego braku moŜliwości osiągnięcia pierwotnie zakładanych wartości wskaźników? Ze względu na zbliŜone zagadnienia poruszane w pytaniach nr 2 i 3, został one rozpatrzone łącznie. Podstawą do uzyskania odpowiedzi na te pytania były wywiady z respondentami, analizy eksperckie oraz analizy dokumentów programowych. Uwarunkowania ogólne Na podstawie zebranych w badaniu informacji moŜliwe jest stwierdzenie, iŜ w ogólnym ujęciu załoŜenia zrobione przed rozpoczęciem okresu programowanie 2007-2013 zostały przeszacowane. Proces prognozowania moŜliwych do osiągnięcia wartości docelowych wskaźników był obarczony bardzo duŜą niepewnością. Szczególnie dotyczy to zainteresowania Beneficjów realizacją projektów z poszczególnych zakresów tematycznych oraz ich moŜliwości finansowanych i organizacyjnych. W kontekście przedstawionych niŜej trudności ekonomiczno-finansowych beneficjentów, duŜym utrudnieniem w realizacji projektów były takŜe niskie, w stosunku do kosztów poszczególnych projektów, kwoty dofinansowania przyznane beneficjentom. Uwarunkowania ekonomiczne Jednym z najwaŜniejszych czynników mających wpływ na moŜliwości osiągnięcia pierwotnie zakładanych wartości wskaźników są uwarunkowania ekonomiczne. Wśród nich moŜna wyróŜnić kilka przyczyn szczegółowych: • dezaktualizacja pierwotnych wartości kosztorysowych Zmiana realnych kosztów inwestycyjnych, w stosunku do zakładanych wartości kosztorysowych, szczególnie widoczna jest w przypadku projektów drogowych. Inwestycje drogowe zaplanowane do realizacji w ramach priorytetu VI określone zostały na podstawie Programu Budowy Dróg. Program ten formułowany był na przełomie lat 2006/2007 i uwzględniał projekty, dla których kosztorysy zostały sporządzone w latach 2005-2006. Zawierały one koszty realizacji projektów określone dla warunków gospodarczych tamtego okresu. Dodatkowo zanotowano znaczący wzrost cen i kosztów inwestycyjnych w latach 2008- 2009, będący wynikiem światowego kryzysu. Oznacza to, iŜ realizacja zaplanowanych projektów przy poziomie finansowania ustalonym na podstawie szacunków z lat 2006-2007 juŜ na początku okresu obowiązywania Programu Operacyjnego nie była moŜliwa. Obserwowane w chwili obecnej znaczne oszczędności poprzetargowe nie rekompensują wcześniejszego wzrostu cen. • ograniczenie moŜliwości finansowania inwestycji z BudŜetu Państwa Światowy kryzys gospodarczy obserwowany w latach 2008-2009 w znaczącym stopniu wpłynął na ograniczenie moŜliwości współfinansowania inwestycji z BudŜetu Państwa. Dotyczy to przede wszystkim projektów indywidualnych, w tym inwestycji drogowych. Obok BudŜetu Państwa źródłem współfinansowania inwestycji drogowych mogą być równieŜ fundusze celowe, takie jak Krajowy Fundusz Drogowy. JednakŜe limity środków, które mogą zostać przeznaczone na 50 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy dofinansowanie inwestycji drogowych ustalone zostały na niskim poziome, ze względu na oszczędności związane z kryzysem gospodarczym. Problem niewystarczających środków budŜetowych na zapewnienie wkładu własnego dotyczy takŜe projektów kolejowych. DuŜy wpływ na moŜliwości ich realizacji będzie miała decyzja Ministerstwa Finansów w sprawie ewentualnego kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na zapewnienie brakujących środków. Analogicznie do inwestycji drogowych, część kosztów związanych z przedsięwzięciami kolejowymi moŜe zostać pokryta z Funduszu Kolejowego. JednakŜe znaczna część zgromadzonych w nim środków, przeznaczana jest na spłatę zadłuŜenia spółki PKP S.A., powoduje to uszczuplenie potencjalnej puli środków inwestycyjnych. Organicznie dostępności środków miało równieŜ wyraźny wpływ na moŜliwości realizacji projektów z zakresu transportu wodnego śródlądowego. Główni Beneficjenci tych projektów – Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej są równieŜ dysponentami środków budŜetowych, a więc ograniczeniu uległy ich moŜliwości współfinansowania inwestycji. • ograniczenie moŜliwości finansowania ze środków własnych samorządów Projekty mniejsze, o niŜszej wartości, przygotowywane są przez miasta na prawach powiatu. W takim przypadku środki na realizację projektu, w części nie dofinansowywanej z funduszy Unii Europejskiej muszą zostać zapewnione w budŜecie danej jednostki. Wysokość wpływów do budŜetów jednostek samorządu terytorialnego uzaleŜniona jest między innymi od środków wynikających z podatków dochodowych od osób fizycznych i prawnych. Kwoty te w okresie kryzysu gospodarczego uległy zmieszeniu, przez co sumy przeznaczone na współfinansowanie projektów były mniejsze od pierwotnie zakładanych3. W szczególności dotyczy to projektów związanych z rozwojem transportu miejskiego oraz z przebudową miejsc niebezpiecznych. • ograniczenie moŜliwości pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych Ze względu na kryzys gospodarczy zmniejszeniu uległy równieŜ moŜliwości uzyskania finansowania wkładu własnego projektów lub / i kosztów niekwalifikowanych, z takich źródeł jak kredyty i poŜyczki bankowe. Wzrosło oprocentowanie nowo zaciąganych kredytów oraz zaostrzeniu uległy zasady przyznawania kredytów. Z tego względu w przypadku mniejszych projektów przygotowywanych przez przedsiębiorców, moŜliwości realizacji projektów przy braku wystarczającej ilości środków własnych uległy zdecydowanemu ograniczeniu. • ogólna sytuacja ekonomiczna NaleŜy dodatkowo podkreślić, iŜ w przypadku niektórych wskaźników, na ich wartości w bardzo duŜym stopniu wpływ mają czynniki zewnętrzne, niezaleŜne od realizacji projektów. Przykładem takiego wskaźnika moŜe być liczba pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach. Ogólna liczba pasaŜerów linii lotniczych spadła w okresie kryzysu, na co nie mają wpływu Beneficjenci projektów. Uwarunkowania prawne DuŜy wpływ na realizację inwestycji, w tym w szczególności drogowych miało wejście w Ŝycie 3 października 2008 roku ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Jednym z najwaŜniejszych wymagań, których kształt został zmieniony przez tą ustawę (w porównaniu do Prawa Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.), były szczegółowe zapisy dotyczące uzyskiwania przez inwestycje mogące znacząco oddziaływać na środowisko tzw. decyzji środowiskowych. W przypadku projektów drogowych i linie kolejowych wszystkie projekty 3 GUS. BudŜety jednostek samorządu terytorialnego w latach 2003-2009 51 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy zobowiązane są do uzyskania tego typu decyzji. Znacznie wydłuŜa to przygotowywanie projektów. Uzyskiwane decyzje środowiskowe nakładają na inwestorów obowiązki w zakresie ochrony środowiska, które w wybranych przypadkach znacząco podnoszą koszt realizacji. Wynika to zarówno z konieczności wprowadzenia zmian w projektach, jak i rozwiązań technicznych, które muszą zostać zastosowane (np. przejścia dla zwierząt). Wśród kwestii środowiskowo-prawnych wpływających na realizację projektów naleŜy takŜe podkreślić opóźnienia realizacji projektów związane z wyznaczaniem nowych obszarów sieci Natura 2000. Uwarunkowania organizacyjne Uwarunkowanie organizacyjne odegrały szczególnie duŜą rolę jeśli chodzi o realizację projektów kolejowych. Według opinii respondentów, w początkowym okresie główny Beneficjent wsparcia w tym obszarze – PKP PLK SA nie był odpowiednio przygotowany do realizacji projektów. Przejście od struktury procesowej do projektowej pozwoliło na rozpoczęcie realizacji inwestycji, jednakŜe ze znacznym opóźnieniem. Podobnie, problemy organizacyjne beneficjenta zostały wskazane jako jedna z przyczyn opóźnień w realizacji projektów z zakresu transportu wodnego. Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej zajmujące się wcześniej przede wszystkim kwestiami związanymi z ochroną środowiska stopniowo przystosowywały się do roli Beneficjentów w projektach o charakterze inwestycyjnym. Kwestią podkreślaną przez wszystkich ekspertów było przygotowanie projektów. Szczególnie w przypadku procedur konkursowych szanse na wdroŜenie mają przede wszystkim projekty, które zostały wcześniej przygotowane do realizacji, równieŜ z innych źródeł finansowania. Gruntowne przygotowanie projektu od momentu ogłoszenia konkursu, a w najlepszym przypadku od chwili rozpoczęcia obowiązywania Programu Operacyjnego do momentu zakończenia okresu naboru wniosków jest praktycznie niemoŜliwe. Pośpiech w wykonywaniu dokumentacji projektowej niezbędnej do uzyskania dofinansowania odbija się na jakości projektów, a takŜe często na ich charakterze. Rezygnuje się z projektów kompleksowych, o niewątpliwie wysokiej wartości dodanej, na rzecz projektów mniejszych, stosunkowo prostych w realizacji. Zjawisko to moŜe mieć negatywny wpływ np. na ogólną jakość infrastruktury miejskiej, ze względu na brak koordynacji działań. Uwarunkowania związane z rynkiem wykonawców Niewątpliwy wpływ na moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników odnoszących się do projektów kolejowych miał i ma obecnie istniejący rynek wykonawców. Ze względu na specyfikę projektów kolejowych rynek wykonawców jest ograniczony, co znacząco spowalnia realizację projektów z tego zakresu. 4. Jakie wartości powinny przyjąć wskaźniki produktu i rezultatu dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ w obecnych warunkach prawnych, gospodarczych i finansowych tak, aby osiągnięte zostały wyznaczone cele rozwojowe w ramach PO IiŚ? 5. Jakie jest obiektywne uzasadnienie dla zmian wartości poszczególnych wskaźników? Wartości jakie powinny przyjąć wskaźniki produktu i rezultatu, tak by były one realne do osiągnięcia przy istniejących uwarunkowaniach zewnętrznych zostały określone na podstawie dokumentacji projektów, opinii respondentów i ekspertów (tabela 27). Tab. 27 Proponowane wartości docelowe dla wskaźników produktu i rezultatu określonych na poziomie PO IiŚ Nr Nazwa wskaźnika wska Obecna Sugerowan Źródło wartość a wartość informacji docelowa docelowa 78 Liczba projektów (oś VI) 70 50 DP 79 Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) 477 438 DP, IP, IW, źnika 52 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 80 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 1132 447 DP, IP, IW, 81, Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 375 155 DP, IP, IW, 84 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 100 90% DP, IP, IW, 88 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 268 48 DP, IP, IW, 96 Liczba projektów (oś VII) 100 60 DP 1246 650 DP, IP, IW, AE 74 70 DP, IP, IW, 9 brak moŜliwości oceny 1,5 7 DP, IP, IW, AE 410 300 DP, IP, IW, AE 97 Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 100 Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) 101 Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 103 Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 107 Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 108 Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 113 Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) 117 Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) 125 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) DP, IP, IW, AE 31 500 000 6 100 000 DP 270 sugerowan a zmiana charakteru i nazwy wskaźnika DP, IP, IW, AE 484 288 DP, IP, IW, Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do 255 77 DP, IP, IW, 127 nośności 115 kN/oś (km) DP- dokumentacja projektów, IP – wywiad z przedstawicielami Instytucji Pośredniczącej, IW- wywiad z przedstawicielami Instytucji WdraŜającej, AE – Analizy ekspertów W przypadku wskaźnika nr 101 brak jest moŜliwości określenia jaki poziom powinna mieć wartość docelowa ze względu na brak moŜliwości określania prawdopodobieństwa realizacji projektu priorytetowego PP 27. W tabeli określono wartości docelowe realne do osiągnięcia przy zbliŜonych do obecnych warunkach zewnętrznych oraz przy utrzymaniu obecnego poziomu dofinansowania. O ile uwarunkowania zewnętrze są niezaleŜne od działań Instytucji WdraŜającej i Instytucji Pośredniczącej, w przydatku 7 wskaźników stwierdzono, iŜ podniesienie poziomu alokacji mogłoby znacząco wpłynąć na poziom osiągniecie ich wartości docelowych. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji związanych z autostradami i drogami ekspresowymi (wskaźniki nr 79, 80 i 125), przebudową dróg krajowych (81, 127) oraz transportem miejskim (107, 108). Na podstawie kosztów projektów, dla których dotychczas zostały podpisane umowy, stwierdzono, iŜ czynnik finansowy moŜe mieć istotny limitujący wpływ na poziom osiągnięcia tych wskaźników, przy czym w przypadku projektów z zakresu transportu miejskiego kluczowe znaczenie przypisać naleŜy podniesieniu poziomu dofinansowania dla poszczególnych projektów. 6. Czy wskaźniki produktu i rezultatu priorytetu uwzględniają wszystkie działania i rodzaje projektów dofinansowywanych w ramach danego priorytetu? Podstawą odpowiedzi na to pytanie badawcze były wyniki analizy dokumentacji projektowej oraz Załącznika 5 do Szczegółowego Opis Priorytetów PO IiŚ. W celu znalezienia odpowiedzi na pierwszą cześć pytania sprawdzono, czy dla kaŜdego z działań naleŜących do danej osi znajduje zastosowanie przynajmniej jeden wskaźnik produktu i rezultatu określony na poziomie Programu Operacyjnego. Wskaźniki produktu określone w treści PO IiŚ uwzględniają wszystkie działania, za wyjątkiem działania 8.3 Rozwój inteligentnych systemów transportowych. Wskaźniki produktu określone w treści PO IiŚ dla tej osi nie znajdują zastosowania do tego działania, mimo iŜ zwiększenie zakresu stosowania Inteligentnych 53 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Systemów Transportowych jest jednym z przewidywanych efektów realizacji tej osi priorytetowej (określonym w treści PO IiŚ). Jeśli chodzi o wskaźniki drugiego typu, Ŝaden z określonych na poziomie PO IiŚ wskaźników rezultatu nie znajduje zastosowania do działań 7.4 Rozwój transportu intermodalnego, 7.5 Poprawa stanu śródlądowych dróg wodnych, 8.1 Bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz 8.3 Rozwój inteligentnych systemów transportowych. W przypadku działania 7.4 wydaje się, iŜ wprowadzanie dodatkowego wskaźnika rezultatu na poziomie Programu Operacyjnego nie jest konieczne. Wzrost liczby centrów przeładunkowych oraz obsługiwanych przez nie ładunku nie jest bowiem bezpośrednio przewidywanym efektem realizacji tej osi Programu. Wśród przewidywanych efektów realizacji tej osi VII wymieniane jest natomiast zwiększenie udziału w przewodzie ładunków i osób gałęzi transportu alternatywnych do transportu drogowego w tym śródlądowego transportu wodnego. Dlatego teŜ wydaje się wskazane aby wśród wskaźników rezultatu na poziomie PO IiŚ monitorowany był równieŜ wskaźnik związany z transportem śródlądowym np. dotyczący wzrostu masy ładunków przewoŜonych z wykorzystaniem tej formy transportu. PoniewaŜ do dnia 20.09.2010 podpisano tylko jedną umowę o dofinansowanie dla projektu w ramach tego działania, wydaje się iŜ dodanie takiego wskaźnika jest jeszcze moŜliwe. Ze względu na fakt, iŜ jednym z przewidywanych efektów realizacji VIII priorytetu jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, wydaje się, iŜ wskaźnik określany na poziomie działania 8.1 - Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach powinien być agregowany do poziomu Programu Operacyjnego. Ze względu na trudności związane z pomiarem rezultatów projektów realizowanych w ramach działania 8.3 Rozwój inteligentnych systemów transportowych nie sugeruje się wprowadzania dodatkowego wskaźnika rezultatu (a jedynie wskaźnika produktu patrz wyŜej) na poziomie Programu, który uwzględniałby to działanie. Druga część pytania badawczego odnosząca się do poszczególnych projektów oceniona została poprzez określenie liczby i rodzaju projektów (z podpisanymi umowami o dofinansowanie), dla których nie znajduje zastosowania Ŝaden ze wskaźników rezultatu i produktu, określonych na poziomie PO IiŚ. W działaniu 7.1 zidentyfikowano 5 takich projektów są to jednak głównie przedsięwzięcia mające charakter prac przygotowawczych do realizacji projektów z zakresu tego działania. W działaniu 7.2 do jednego z czterech projektów nie zalazł zastosowania Ŝaden ze wskaźników. Nie stwierdzono jednak potrzeby wprowadzenia z tego powodu dodatkowego wskaźnika. W ramach działania 7.5 podpisano jedną umowę o dofinansowanie. Do tego projektu wskaźniki produktu i rezultatu z poziomu PO IiŚ nie znalazły zastosowania, jednak trudno oceniać poprawność doboru wskaźnika na podstawie jednego projektu. Kwestia ta powinna zostać powtórnie sprawdzona po podpisaniu większej liczby umów na realizację projektów z zakresu tego działania. Wśród wskaźników zdefiniowanych w treści Programu Operacyjnego jeden przypisany jest do działania 8.1. Nie odpowiada on jednak tematycznie Ŝadnemu z 7 projektów zatwierdzonych dotychczas do realizacji, które koncentrują się przede wszystkim na zakupie sprzętu. Biorąc pod uwagę cele priorytetu, wydaje się jednak, iŜ nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowego wskaźnika, który pozwoliłby na uwzględnienie produktów i rezultatów tych projektów. Sam fakt ich przeprowadzenia został uwzględniany poprzez zliczanie liczby projektów zrealizowanych w ramach tego działania. Wskaźnikiem z poziomu PO IiŚ, który moŜe być wykorzystywany do monitorowania postępów w realizacji projektów z działania 8.4 jest Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa. Został on wykorzystany w 8 z 11 projektów zatwierdzonych dotychczas do realizacji. Pozostałe 3 projekty, dla których podpisano umowy o dofinansowania nie uwzględniły tego wskaźnika poniewaŜ mają charakter zakupowy. Uwzględniając rodzaje dofinansowanych projektów, wskaźnik ten wydaje się być więc sformułowany zbyt wąsko. Wszystkie projekty z tego działania przyczyniają się do realizacji celu priorytetu, jakim jest poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, nawet jeśli nie dotyczą one przebudowy lotniska. W przyszłym okresie programowania istnieje potrzeba uwzględnienia 54 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy dodatkowego wskaźnika odnoszącego się liczby projektów z tego działania dotyczących zakupu sprzętu. 7. Czy wskaźniki produktu i rezultatu pozwalają na ocenę stopnia osiągnięcia przewidywanych efektów realizacji osi priorytetowej? Przewidywane efekty realizacji poszczególnych osi priorytetowych wraz ze wskaźnikami produktu i rezultatu pozwalającymi na ocenę stopnia ich osiągnięcia zamieszczono w tabeli 28. Jeśli chodzi o przewidywane efekty realizacji priorytetu VI, wskaźniki pozwalają na pełną ocenę dwóch z nich. Ocena stopnia poprawy bezpieczeństwa moŜliwa jest pośrednio i wymusza przyjęcie przelicznika, który pozwoliłby na przełoŜenie liczby kilometrów wybudowanych dróg róŜnych klas na poprawę bezpieczeństwa ruchu. Podobnie w sposób pośredni moŜliwa jest ocena stopnia realizacji efektów dotyczących Polski Wschodniej (wzrost dostępności komunikacyjnej terenów Polski wschodniej, wzmocnienie atrakcyjności dwóch największych miast Polski wschodniej dla lokalizacji inwestycji produkcyjnych). W tych przypadkach konieczna jest analiza wartości odpowiednich wskaźników, z uwzględnieniem miejsca realizacji projektów. Wśród efektów realizacji priorytetu VII najtrudniejsza, na podstawie istniejącego zestawu wskaźników, wydaje się być ocena efektu: zmniejszenie negatywnych oddziaływań transportu na środowisko. Niewątpliwie wykorzystywanie innych form transportu niŜ transport drogowy moŜe mieć pozywany wpływ na ograniczenie ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska. Zmiana tej ilości jest jednak trudna do oszacowania na podstawie długości wybudowanych i zmodernizowanych odcinków infrastruktury innych typów transportu. Dla oceny stopnia realizacji tych celów zdecydowanie większe znacznie znaczenie mają wskaźniki monitorowania wpływu na środowisko (nie objęte zakresem niniejszego badania). PoniewaŜ jednym z celów osi VII jest zwiększenie udziału w przewozie ładunków i osób gałęzi transportu alternatywnych w stosunku do transportu drogowego, sugerowane jest uwzględnienie w następnym okresie programowania nowego wskaźnika rezultatu odnoszącego się do transportu wodnego. Analogicznie do transportu kolejowego i drogowego proponuje się dostanie wskaźnika Wzrost liczby pasaŜerów masy ładunków przewoŜonych z wykorzystaniem transportu wodnego śródlądowego (tonokilometry/rok i pasaŜerokilometry/rok). W odniesieniu do priorytetu VIII i przewidywanych efektów jego realizacji brak jest wskaźnika, który umoŜliwiałby ocenę zwiększenia zakresu stosowania Inteligentnych Systemów Transportu. W tym przypadku moŜliwe byłoby branie pod uwagę wskaźnika określonego na poziomie działania 8.3 Liczba zainstalowanych systemów. W takim przypadku koniecznie byłoby określenie wartości docelowej tego wskaźnika, lub dodatnie odpowiedniego wskaźnika kontekstowego. Istniejący wskaźnik Liczba przebudowanych lotnisk w zakresie ochrony i bezpieczeństwa pozwala na częściową ocenę stopnia realizacji celu Poprawa bezpieczeństwa w transporcie lotniczym. Cel ten realizowany moŜe być równieŜ przez projekty nie obejmujące budowy lotnisk np. projekty dotyczące zakupu sprzętu, w związku z czym istniejący wskaźnik nie pozwala na pełną ocenę postępów realizacji tego celu (por. pytanie 9). 55 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Tab. 28 Zakładane efekty realizacji poszczególnych priorytetów wraz we wskaźnikami pozwalającymi na ocenę stopnia ich osiągnięcia. Oś Efekt realizacji Wskaźnik produktu Wskaźnik rezultatu stworzenie sieci sprawnych połączeń transportowych, słuŜących intensyfikacji wymiany • Wybudowane autostrady w sieci TEN-T (km) handlowej na jednolitym rynku • Wybudowane drogi ekspresowe w sieci TEN-T (km) • rozwój ekonomiczny regionów i poprawa dostępności do głównych aglomeracji miejskich w Drogi w sieci TEN-T przebudowane do nośności 115 • Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) • kN/oś (km) • (mln pasaŜerów) • Przebudowane lotniska w sieci TEN-T (szt.) Polsce VI poprawa bezpieczeństwa w transporcie • Wybudowane autostrady w sieci TEN-T (km)* • Wybudowane drogi ekspresowe w sieci TEN-T (km)* społecznych i ekonomicznych wypadków • Drogi w sieci TEN-T przebudowane do nośności 115 drogowych • Wybudowane autostrady w sieci TEN-T (km) • Wybudowane drogi ekspresowe w sieci TEN-T (km)# • Drogi w sieci TEN-T przebudowane do nośności 115 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) # • Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%)# • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok)# • kN/oś (km)# miast Polski wschodniej dla lokalizacji inwestycji produkcyjnych • kN/oś (km)* wzrost dostępności komunikacyjnej terenów wzmocnienie atrakcyjności dwóch największych Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów) pozwalająca na ograniczenie wysokich kosztów Polski wschodniej Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T • Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów)# # Przebudowane lotniska w sieci TEN-T (szt.) • Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów)# zwiększenie udziału w przewozie ładunków i osób VII • • Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) Zmodernizowane linie kolejowe (km) • Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów gałęzi transportu alternatywnych w stosunku do • Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) transportu drogowego (transport kolejowy, morski, • Wybudowane lub zmodernizowane sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) • Wzrost zdolności przeładunkowej portów (mln ton) • Drogi wodne zmodernizowane (km) • Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony intermodalny, śródlądowy wodny, transport publiczny na obszarach metropolitalnych) uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) transport miejski (os./rok) lepsze zrównowaŜenie systemu transportowego • Zmodernizowane linie kolejowe (km) • Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) • Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok)* 56 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy szynowego i trolejbusowego (km) • zmniejszenie negatywnych oddziaływań transportu na środowisko redukcja zatłoczenia motoryzacyjnego Drogi wodne zmodernizowane (km) • Zmodernizowane linie kolejowe (km)* • Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km)* • Wybudowane lub zmodernizowane sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km)* • Drogi wodne zmodernizowane (km)* • Zmodernizowane linie kolejowe (km) • Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) • Wybudowane lub zmodernizowane sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego usprawnienie połączeń o charakterze międzyregionalnym, VIII • Drogi wodne zmodernizowane (km) • Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych • Wybudowane i zmodernizowane drogi ekspresowe (km) • Drogi krajowe przebudowane do nośności 115 kN/oś (km) • Liczba przebudowanych lotnisk w zakresie ochrony i w tym: w sieci TEN-T • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) • Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) zwiększenie zakresu stosowania Inteligentnych Systemów Transportu poprawa bezpieczeństwa w transporcie lotniczym bezpieczeństwa* Źródło: opracowanie własne * Wskaźniki pozwalające na pośrednią ocenę stopnia osiągnięcia danego efektu realizacji osi # Ocena stopnia osiągnięcia danego efektu realizacji osi moŜliwa pod warunkiem analizy wartości wskaźnika z uwzględnieniem miejsca realizacji projektu 57 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 8. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników? Z odpowiedzi badanej próby beneficjentów nie wynika, aby ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości któregoś ze wskaźników wystąpiły trudności. NaleŜy jednak pamiętać, iŜ we wnioskach o płatność Beneficjenci przekazują informacje o osiągniętych wartościach wskaźnika produktu. Przypuszczalnie nie podejmowali więc jeszcze prób pomiaru wskaźników rezultatu, których określenie moŜe nastręczać większych trudności. Przypuszczenie to znajduje potwierdzenie w wypowiedziach przedstawicieli Instytucji Pośredniczącej i ekspertów, według których szczególnie trudne jest określenie wartości oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (oś VI i VIII) oraz dla przewozów kolejowych (oś VII). Sposób liczenia wartości tego wskaźnika opisany jest m.in. w Niebieskich księgach inicjatywy Jaspers. Mimo istnienia takiej instrukcji, metoda wyznaczania wartości wskaźnika pozostaje skomplikowana i wykonanie odpowiednich oszacowań wymaga duŜego nakładu czasu. Wyniki uzyskane podczas analizy dokumentacji projektów, dla których podpisane zostały umowy (szczególne w odniesieniu do transportu drogowego) wskazują, iŜ przy określaniu wartości tego wskaźnika popełniane są błędy. Obecna jego wartość wynikająca z umów o dofinansowanie wielokrotnie przewyŜsza wartość zakładaną. Pozwala to sądzić, iŜ wskaźnik ten liczony jest błędnie na poziomie poszczególnych projektów lub teŜ źle oszacowano wartość wskaźnika na etapie określania wartości docelowych. Z praktycznego punktu widzenia zasadność mierzenia wartości oszczędności czasu w przewozach pasaŜerskich i towarowych była więc kwestionowana zarówno przez respondentów wywiadów, ekspertów jak i ewaluatorów. 9. Czy wskaźniki produktu i rezultatu zostały prawidłowo zdefiniowane? Prawidłowość definicji wskaźników produktu i rezultatu została oceniona na dwa sposoby. Po pierwsze zbadano poprawność pod kątem formalnym – czy sposób sformułowania definicji oraz określenia ich jednostek jest prawidłowy. Analizowano równieŜ poprawność definicji wskaźników w szerszym rozumieniu - jako ich trafność do oceny postępów w realizacji projektów z danego zakresu tematycznego. Transport drogowy, transport kolejowy W opinii respondentów wywiadów istniejący zestaw wskaźników został prawidłowo zdefiniowany pod kątem formalnym. Z praktycznego punktu widzenia kwestionowano jednak (zarówno respondenci jak i eksperci) zasadność mierzenia wartości oszczędności czasu w przewozach pasaŜerskich i towarowych (por. pytanie 8). Dodatkowo Beneficjenci wskazywali, iŜ wartości tego wskaźnika są zaleŜne od wielu czynników nie zawsze zaleŜnych od działań inwestora. Z tego względu sugerowana jest rezygnacja z pomiaru tego wskaźnika w tym okresie programowania i ujednolicenie, standaryzacja metodologii jego pomiaru w przyszłości. Wymagałoby to powszechnego udostępnienia modelu wykonującego takie obliczenia. Mógłby to być model komputerowy, skalibrowany wcześniej na podstawie odcinków testowych Zapewniłoby to porównywalność wyników uzyskiwanych dla róŜnych projektów oraz wyeliminowało błędy, wynikające z braku wiedzy eksperckiej w tym zakresie u osób zajmujących się przygotowaniem projektów. Rezygnacja z pomiaru wskaźnika w obecnym okresie programowania spowoduje skutki dwojakiego rodzaju. Z jednej strony wartość oszczędności czasu jest jednym z waŜniejszych elementów uwzględnianych w analizie ekonomicznej projektów. Ma on szczególne znaczenie w przypadku projektów, których realizacja ma uzasadnienie ekonomiczne, nie finansowe. Z finansowego punktu widzenia przedsięwzięcie moŜe być nie opłacalne, jednak za jego realizacją często przemawiają korzyści ekonomiczne, w tym wartość oszczędności czasu. NaleŜy takŜe podkreślić, iŜ w niektórych projektach jest to jedyny uwzględniany wskaźnik. Z drugiej zaś strony przy obecnych trudnościach z pomiarem wskaźnika porównywanie wartości 58 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy pomiędzy projektami moŜe prowadzić do błędnych wniosków. Dlatego teŜ zdaniem ewaluatorów omawiany wskaźnik moŜe być stosowany w poszczególnych projektach lecz sugerowana jest rezygnacja z jego agregacji na wyŜszych poziomach. Dla projektów kolejowych proponowane jest zastąpienie wskaźnika dotyczącego wartości czasu następującymi wskaźnikami: • długość linii kolejowych przystosowanych do kursowania pociągów z prędkością 160 km/h lub większą (km), Uzasadnienie: propozycja ta odzwierciedla fakt, iŜ dla konkurencyjności transportu kolejowego kluczowym parametrem w przypadku przewozu osób jest prędkość. • długość linii kolejowych przystosowanych do kursowania pociągów o nacisku 221 kN na oś (km). Uzasadnienie: propozycja ta odzwierciedla fakt, iŜ dla konkurencyjności transportu kolejowego towarowego kluczowa jest ilość towarów moŜliwa do przewiezienia, wyraŜona w maksymalnym nacisku na oś. Wskaźniki odnoszące się do postępów w realizacji projektów priorytetowych (PP 23, 25 ,27), liczone są na poziomie Programu Operacyjnego, z uwzględnieniem projektów wdraŜanych z innych źródeł finansowania niŜ PO IiŚ. Powinno to zostać zaznaczone jako uwaga do wskaźnika w Zał. 5. do Szczegółowego Opisu Priorytetów PO IiŚ. Wskaźnik nr 97 dotyczący długości zmodernizowanych linii kolejowych nie został precyzyjnie zdefiniowany tj. brak jest jasności czy jako modernizacja linii kolejowej traktowane są takie działania jak: modernizacja obiektów inŜynieryjnych, modernizacja skrzyŜowań jednopoziomowych, modernizacja krawędzi peronowych dla obsługi podróŜnych, wprowadzanie technologii ERTMS (ETCS i GSM-R). Definicja tego wskaźnika powinna więc zostać uszczegółowiona. Dla transportu drogowego stworzono takŜe propozycje dodatkowych wskaźników, które mogą być wykorzystywane w następnym okresie programowania. Ze względu na zaawansowanie wdraŜania Programu, wprowadzenie dodatkowych wskaźników tym okresie wydaje się być nie moŜliwe. Dla następnych okresów programowania proponowane są następujące wskaźniki: • długość wybudowanych dróg o przekroju 2+1 (km) (pasy do wyprzedzania występują naprzemiennie) Uzasadnienie: budowa drogi o przekroju 2+1 przy natęŜeniach nie uzasadniających budowy drogi dwujezdniowej jest znacznie efektywniejsza ekonomicznie niŜ budowa drogi ekspresowej; moŜe teŜ stanowić bardzo efektywny etap budowy drogi dwujezdniowej w korytarzu planowanej drogi ekspresowej. • długość dróg z poboczami utwardzonymi przebudowanych do przekroju 2+1 lub do przekroju dwupasmoowego bez utwardzonych poboczy (km) Uzasadnienie: przekrój 2+1 zastosowany w miejsce przekroju z utwardzonymi poboczami jest znacznie efektywniejszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem. W szczególnych miejscach, np. przy przejściu przez miejscowości przekrój w poboczami utwardzonymi moŜe być zastąpiony przekrojem bez takich poboczy, a środkowa część jezdni moŜe być wykorzystana jako pas manewrowy do skrętu w lewo lub instalacji azyli dla pieszych i wysp kryjących. Transport intermodalny W przypadku wskaźnika nr 114 powstaje wątpliwość w zakresie nomenklatury wykorzystywanej w nazwie wskaźnika. Terminal kontenerowy jest określeniem potocznym i o węŜszym zakresie 59 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy znaczeniowym niŜ terminal intermodalny. Kontener jest zdefiniowany jako specjalne pudło do przewozu, ładunku, odpowiednio mocne by mogło być wielokrotnie uŜywane, podatne na piętrzenie i wyposaŜone w elementy umoŜliwiające przeładunek międzygałęziowy. Do przewozów intermodalnych zgodnie z definicją zliczany jest przewóz ładunków (w jednej i tej samej jednostce ładunkowej lub pojeździe) przez kolejne gałęzie transportu bez przeładunku samych ładunków w zmieniających się gałęziach transportowych. Z kolei do intermodalnych jednostek ładunkowych zaliczane są kontenery, nadwozia wymienne i naczepy właściwie przystosowane dla transportu intermodalnego. Jednak z uwagi na zaawansowanie we wdraŜaniu Programu sugeruje się pozostawienie wskaźnika w jego obecnym brzmieniu. Transport miejski Wśród wskaźników dotyczących transportu miejskiego konieczne, zdaniem ekspertów, jest doprecyzowanie jednostek w przypadku wskaźników 107, 108. Sugerowana jest zmiana jednostki z kilometrów na kilometry toru pojedynczego (kmtp). Proponowana jest takŜe zmiana wskaźnika o charakterze bezwzględnym Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski na wskaźnik o charakterze względnym Przyrost liczby pasaŜerów korzystających z transportu publicznego w stosunku do sytuacji przed realizacją projektu. Eksperci zaproponowali takŜe dodatkowe wskaźniki, które mogą zostać wykorzystane w następnym okresie programowania: • liczba planów mobilności - liczba przygotowanych i wdroŜonych planów mobilności skierowanych do grup mieszkańców, uczniów, studentów lub pracowników przekraczających 100 osób, • liczba osób, do których dotarły kampanie na rzecz transportu zbiorowego - liczba odbiorców kampanii medialnych będących przedmiotem projektu, które mają na celu wzrost świadomości społecznej związanej z korzystaniem z transportu zbiorowego. Transport lotniczy Wśród wskaźników lotniczych, wątpliwości zarówno beneficjentów jak i ekspertów budzi wskaźnik Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach, dla którego wartość docelową w 2013 roku przyjęto na poziomie 20,5 mln. Przede wszystkim naleŜy podkreślić, Ŝe jest to prognozowana wielkość ruchu pasaŜerskiego, a nie wartość, o którą ten ruch wzrośnie. Zmiany wymaga więc nazwa wskaźnika lub przyjęta wartość docelowa. Sugerowana jest zmiana nazwy wskaźnika na Prognozowana wielkość lotniczego ruchu pasaŜerskiego. Po drugie problematyczny jest równieŜ związek przyczynowo-skutkowy między dofinansowaniem przyznawanym w ramach PO IiŚ, a prawdopodobieństwem osiągnięcia wartości docelowych wskaźnika. Dofinansowane projekty dadzą techniczną moŜliwość osiągnięcia pewnego poziomu ruchu pasaŜerskiego, jednak jego rzeczywiste wartości zaleŜeć będą od szerokiego spektrum uwarunkowań funkcjonowania pasaŜerskiego transportu lotniczego w Polsce i jego powiązania z globalną kondycją branŜy. Na wielość uwarunkowań zewnętrznych wpływających na wartości tego wskaźnika wskazywali równieŜ badani Beneficjenci. Dlatego teŜ najlepszym rozwiązaniem byłoby usunięcie tego wskaźnika. Zdaniem Beneficjentów równieŜ wskaźnik produktu nr 134 tj. Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa nie jest do końca trafnie określony z praktycznego punktu widzenia. Wiele projektów z zakresu bezpieczeństwa i ochrony transportu lotniczego (działanie 8.4) ma charakter zakupowy. Mimo, iŜ w wielu przypadkach ich wpływ na poprawę bezpieczeństwa ruchu lotniczego jest znaczny, wymieniony wyŜej wskaźnik nie znajduje do nich zastosowania (por pytanie 7). W przypadku uwzględniania tego typu działań w następnym okresie programowania sugerowane byłoby więc uwzględnienie dodatkowego wskaźnika produktu dotyczącego liczby projektów polegających na zakupie sprzętu. 60 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Transport śródlądowych i morski W odniesieniu do wskaźników dotyczących transportu morskiego eksperci wskazali na niepełną trafność wskaźnika nr 105 tj. Wzrost zdolności przeładunkowej w portach. Wskaźnik ten dotyczy zdolności teoretycznej, która w obecnej chwili jest wyŜsza niŜ wartość ładunków faktycznie przeładowywanych. Rzeczywistą sytuację obrazować mógłby wskaźnik dotyczący wzrostu przeładunków w portach. Powstaje jednak obawa, iŜ podobnie jak w przypadku wskaźnika nr 95 dotyczącego transportu lotniczego moŜliwości jego osiągnięcia byłyby w znacznym stopniu uzaleŜnione od czynników zewnętrznych, niezaleŜnych od działań Beneficjentów. Dlatego teŜ w następnym okresie programowania zalecane byłoby monitorowanie wartości obu wskaźników tj. Wzrost zdolności przeładunkowej w portach oraz Wzrost przeładunków w portach. Podsumowanie rozdziału 4.1 Pierwszym z zagadnień poddanych analizie w ramach rozdziału 4.1 była prawidłowość definicji wskaźników określonych na poziomie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Spośród przeanalizowanych wskaźników produktu i rezultatu w czterech przypadkach stwierdzono niejasności definicyjne. Zidentyfikowane problemy dotyczą wskaźników: wartość oszczędności czasu w przewozach pasaŜerskich i kolejowych, długość zmodernizowanych linii kolejowych, zbudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe oraz przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach. W przypadku pierwszego z wyŜej wymienionych wskaźników, ze względu na występujące problemy z jego pomiarem sugerowana jest rezygnacja z jego uwzględniania w tym okresie programowania i wprowadzenie jednolitej metodyki pomiaru w przyszłej perspektywie finansowej. W odniesieniu do dwóch pozostałych wskaźników zaproponowano zmiany w nazwie wskaźników, jeden pozostawiono bez zmian. Oprócz poprawności definicji waŜnymi elementami oceny zestawu wskaźników było sprawdzenie, czy pozwalają one na ocenę załoŜonych efektów realizacji poszczególnych osi oraz czy odzwierciedlają działania zaliczane do poszczególnych priorytetów. Istniejący zestaw wskaźników pozwala na pełną ocenę dwóch z pięciu oczekiwanych efektów realizacji osi VI. W odniesieniu do pozostałych trzech oczekiwanych efektów moŜliwa jest ocena pośrednia. Zestaw wskaźników dla osi VI uwzględnia natomiast wszystkie działania i rodzaje projektów realizowanych w ramach tego priorytetu. W przypadku osi VII obecne wskaźniki produktu i rezultatu pozwalają na bezpośrednią ocenę trzech z czterech zakładanych efektów realizacji tej osi. W przypadku celu środowiskowego moŜliwa jest ocena pośrednia, przy czym podstawowe znaczenie naleŜy w tym przypadku przypisać wskaźnikom monitorowania wpływu na środowisko, które nie weszły w zakres niniejszego badania. Zestaw wskaźników określonych dla osi VII nie znajduje zastosowania do działania 7.4 i 7.5. Z związku z tym sugerowane jest uwzględnienie dodatkowego wskaźnika odnoszącego się do masy ładunków transportowanych drogą śródlądową. Nie wszystkie rodzaje projektów realizowane w ramach osi VII mogą być uwzględnione przy wykorzystaniu istniejącego zestawu wskaźników. Nie stwierdzono jednak potrzeby wprowadzenia nowych wskaźników. Wskaźniki określone dla osi VIII nie uwzględniają wszystkich realizowanych w jej ramach działań. mimo tego nie stwierdzono jednak potrzeby wprowadzenia nowych wskaźników. Wskaźniki produktu i rezultatu określone na poziomie PO IiŚ zostały równieŜ przeanalizowane pod kątem prawdopodobieństwa osiągnięcia wartości docelowych. W celu zachowania przejrzystości analizy stworzono trójstopniową klasyfikację wskaźników, w której: grupa I oznaczała wskaźniki, przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest bardzo prawdopodobne, grupa II wskaźniki, których osiągniecie wymaga przyśpieszenia procedur wyłaniania projektów zakwalifikowanych do dofinansowania, natomiast do grupy III zostały 61 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy zaliczone wskaźniki, w przypadku których osiągniecie wartości docelowych jest moŜliwe jedynie przy zwiększeniu alokacji ze środków UE na dane działanie. Do poszczególnych grup zaliczone zostały następujące wskaźniki: Grupa I • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg; • Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych; • Wzrost zdolności przeładunkowej w portach; • Liczba projektów (oś VIII); • Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T; • Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa. Grupa II • Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) • Poziom ukończenia TEN-T PP 25; • Liczba projektów (oś VII), • Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T; • Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach; • Długość zmodernizowanych linii kolejowych; • Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe; • Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego; • Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski; • Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś. Grupa III • Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T; • Liczba projektów (oś VI); • Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T; • Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś; • Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego; • Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych. Na postawie powyŜszej klasyfikacji, bazującej na wynikach analiz dokumentacji projektów, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie oraz po uwzględnieniu odpowiedzi uzyskanych w wywiadach oraz opinii ekspertów zweryfikowano dotychczas zakładane zawartości docelowe dla poszczególnych wskaźników. Zasugerowano znaczenie obniŜenie wartości docelowych dla wskaźników numer 78, 79, 80, 81, 96, 97, 107, 108, 113, 117. Szczegółowe propozycje zmodyfikowanych wartości docelowych zawiera tabela 27. NaleŜy podkreślić, iŜ w przydatku 7 wskaźników stwierdzono, iŜ podniesienie poziomu dofinansowania mogłoby znacząco wpłynąć na poziom osiągnięcia ich wartości docelowych. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji związanych z autostradami i drogami ekspresowymi (wskaźniki nr 79, 80 i 125), przebudową dróg krajowych (81, 127), liniami kolejowymi (97) oraz transportem miejskim (107, 108). Ostatnim etapem realizacji tej części badania było określenie uwarunkowań, które w znaczący sposób wpłynęły na realizację projektów, a co za tym idzie na moŜliwy do osiągnięcia poziom wartości docelowych wskaźników. Zidentyfikowano następujące przyczyny opóźnień w realizacji projektów: Uwarunkowania ogólne 62 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy • zbyt wysokie szacunki dotyczące moŜliwości realizacji projektów, przyjęte na etapie formułowania Programu Operacyjnego Uwarunkowania ekonomiczne • dezaktualizacja pierwotnych wartości kosztorysowych • ograniczenie moŜliwości finansowania inwestycji z BudŜetu Państwa • ograniczenie moŜliwości finansowania ze środków własnych samorządów • ograniczenie moŜliwości pozyskiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych • ogólna sytuacja ekonomiczna Uwarunkowania prawne • wprowadzenie nowych przepisów z zakresu ochrony środowiska • wyznaczanie nowych obszarów Natura 2000 Uwarunkowania organizacyjne • nieprzygotowanie organizacyjne beneficjów do realizacji projektów Uwarunkowania związane z rynkiem wykonawców • wąski rynek wykonawców dla charakterze specyficznym dla danej branŜy 63 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 4.2 Analiza wskaźników produktu i rezultatu oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ. 1. Czy biorąc pod uwagę zakres i rodzaj inwestycji zdefiniowany w ramach Listy projektów indywidualnych oraz w wyniku planowanych, wszczętych i zakończonych procedur konkursowych trafnie dobrano wskaźniki w kontekście celów określonych w programie ze szczególnym uwzględnieniem wskaźników zamieszczonych równieŜ w Programie? (trafność) 2. Dla jakiej części projektów dofinansowywanych w ramach danego działania wskaźniki produktu i rezultatu znajdują zastosowanie? (trafność) PoniŜsza odpowiedź dotyczy obu pytań badawczych. Trafność wskaźników określonych na poziomie Programu Operacyjnego w odniesieniu do przewidywanych efektów realizacji priorytetów została oceniona w pytaniach 6 i 7, w rozdziale 4.1. PoniŜej przedstawiono wyniki oceny trafności dla wskaźników określonych na poziome poszczególnych działań, z uwzględnieniem wskaźników zamieszczonych równieŜ w Programie. W analizie uwzględniono zarówno trafność wskaźników w odniesieniu do celów działań określonych w Programie Operacyjnym, jak i ich trafność w kontekście rodzajów inwestycji zatwierdzonych do realizacji (tabela 29). Trafność wskaźników w kontekście celów działania oceniono w skali trójstopniowej, gdzie wartość 1 oznaczała bardzo niską, 2 - częściową, a 3 - pełną trafność danego wskaźnika. Spośród przeanalizowanej grupy 53 wskaźników, 46 oceniono jako w pełni trafne w kontekście celu działania, natomiast 7 jako częściowo trafne. Nie zidentyfikowano wskaźników których trafność byłaby bardzo niska. W przypadku 3 działań – 7.1, 7.3 (wskaźnik Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski) i 8.2 częściowa trafność dotyczyła wskaźników rezultatu, które nie wynikają bezpośrednio z celu działania, ale są z nim związane zaleŜnością przyczynowo-skutkową. Wskaźnik z działania 7.3 Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką został oceniony jako częściowo trafny. Mając na uwadze jego częściową trafność oraz fakt, iŜ wskaźnik ten zawiera się we wskaźniku działania 8.3 moŜliwa byłaby rezygnacja z tego wskaźnika w odniesieniu do działania 7.3. Dwa wskaźniki produktu, dotyczące działania 7.4 uznano za częściowo trafne. Wydaje się jednak, iŜ brak jest moŜliwości ustalenia innych wskaźników, o wyŜszej trafności, które byłby jednocześnie mierzalne. Trafność wskaźników w odniesieniu do rodzajów inwestycji realizowanych w ramach poszczególnych działań została oceniona z wyłączeniem działań 6.2, 7.4 i 8.3 ze względu na brak projektów z podpisanymi umowami o dofinansowanie. Stwierdzono równieŜ, iŜ bardzo mała liczba projektów z podpisanymi umowami w działaniach 6.3 (1 projekt), 7.3 (2 projekty) oraz 7.5 (1 projekt) nie daje podstaw do oceny trafności. W pozostałych przypadkach zwrócono szczególną uwagę na wskaźniki, które nie znalazły zastosowania do Ŝadnego z realizowanych projektów. Dotyczy to wskaźników z działań 7.1, 8.1 i 8.2. Spośród wskaźników z działania 7.1 trzy nie znalazły dotychczas zastosowania do Ŝadnego z projektów. Nie wynika to jednak z braków listy wskaźników, lecz z rodzaju dofinansowanych dotychczas projektów. Mają one w duŜej mierze charakter przygotowawczy. Dopiero właściwe projekty, których realizacja moŜliwa będzie dzięki opracowanym na etapie przygotowawczym dokumentom, odnosić się będą do wskaźników produktu i rezultatu dla tego działania. W odniesieniu do działania 8.1 trzy wskaźniki - Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych, Liczba wypadków na przebudowanych 64 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy odcinkach oraz Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach nie zostały dotychczas wykorzystane w Ŝadnym z projektów. Wydaje się jednak, iŜ po podpisaniu umów dla projektów wyłonionych w drodze konkursu (koniec okresu przyjmowania wniosków - 5 lipca 2010), sytuacja ta ulegnie zmianie. NaleŜy równieŜ uwzględnić, Ŝe cześć z projektów indywidualnych, realizowanych w ramach działania 8.1 dotyczy rozbudowy systemu ratownictwa medycznego. Mają więc one wpływ na liczbę ofiar śmiertelnych lecz siłą rzeczy nie dotyczą przebudowywanych odcinków dróg. Wśród wskaźników dla działania 8.2, jeden tj Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) w sieci TEN-T nie znalazł zastosowania w Ŝadnym z projektów. Wskaźnik ten naleŜy jednak traktować jako uszczegółowienie wskaźnika Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych wskazanego w czterech projektach. Nie wzbudza on więc zastrzeŜeń co do trafności, 65 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Tab. 29 Trafność wskaźników produktu i rezultatu w kontekście celów działań oraz dofinansowywanych inwestycji Ocena Działa nie Cel działania Poprawa płynności ruchu, skrócenie czasu przejazdu w ruchu tranzytowym i w 6.1 połączeniach między duŜymi miastami kraju, poprawa stanu bezpieczeństwa ruchu oraz przejezdności przez miasta w ramach sieci TEN-T. Poprawa połączeń komunikacyjnych 6.2 głównych miast województw wschodniej Polski z pozostałą częścią kraju poprzez rozwój sieci drogowej. Wskaźnik Liczba trafności projektów wskaźnika w uwzględniają kontekście cych dany celu działania wskaźnik Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) 3 5 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 3 10 Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 3 8 Długość przebudowanych dróg krajowych w sieci TEN-T w miastach na prawach powiatu (km) 3 4 Liczba wybudowanych obwodnic w sieciach TEN-T (szt.) 3 3 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 3 2 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 3 17 Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 3 19 Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 3 19 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 3 - Długość przebudowanych dróg ekspresowych (km) 3 - Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 3 - Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 3 - Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 3 - 66 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (szt.) 3 1 Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) 3 0 Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) 3 1 Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 3 3 Liczba zakupionych jednostek taboru (szt.) 3 - Liczba zmodernizowanych jednostek taboru (szt.) 3 - Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) 3 1 międzyregionalnym transporcie Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 3 - kolejowym. Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) 2 3 Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 3 1 Wybudowane/przebudowane drogi w układach transportowych portów morskich (km) 3 1 Wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich (km) 3 - Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) 3 2 Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 3 1 Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 3 1 Liczba zakupionych jednostek taboru komunikacji miejskiej (szt.) 3 1 Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką (szt.) 2 - Liczba wybudowanych obiektów „park&ride” 3 - Liczba wybudowanych obiektów „bike & ride" 3 - Zwiększenie przepustowości portów lotniczych znajdujących się w sieci TEN-T 6.3 i przepustowości polskiej przestrzeni powietrznej oraz zapewnienie wysokiego standardu świadczonych usług. Poprawa stanu połączeń kolejowych wchodzących w skład sieci TEN-T, a takŜe wybranych odcinków znajdujących 7.1 się poza tą siecią, oraz poprawa obsługi pasaŜerów w międzynarodowym i Zwiększenie konkurencyjności polskich 7.2 portów morskich w regionie Morza Bałtyckiego. 7.3 Zwiększenie udziału przyjaznego środowisku transportu publicznego w obsłudze mieszkańców obszarów metropolitalnych. 67 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) 2 2 Zbudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt.) 2 (3)* - Przebudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt) 2 (3)* - Wielkość ładunków obsłuŜonych przez wybudowane/przebudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe (tys. TEU) 3 (2)* - Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) 3 - Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) 3 - Liczba osób, do której mają dotrzeć/dotarły kampanie (mln osób) 3 1 Poprawa stanu bezpieczeństwa w ruchu Liczba projektów dotyczących zakupu sprzętu 3 6 drogowym Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 3 - Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 3 0 Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) 3 4 w tym: w sieci TEN-T 3 0 Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 3 5 Długość przebudowanych dróg krajowych w miastach na prawach powiatu (km) 3 9 Liczba zbudowanych obwodnic w ciągach dróg krajowych (szt.) 3 4 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 2 17 Liczb wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 2 17 Zwiększenie udziału transportu 7.4 intermodalnego w ogólnych przewozach ładunków. Powstrzymanie regresu Ŝeglugi śródlądowej poprzez inwestycje na 7.5 drogach wodnych i poprawę warunków Ŝeglugowych na istniejących drogach wodnych. 8.1 8.2 Poprawa stanu dróg połoŜonych poza siecią TEN-T oraz wybranych dróg objętych ta siecią 68 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 8.3 Usprawnienie zarządzania ruchem. Poprawa stanu bezpieczeństwa w 8.4 Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 2 17 Liczba zainstalowanych systemów (szt.) 3 - Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) 3 8 transporcie lotniczym. Źródło: opracowanie własne Oznaczenia: 1 –trafność wskaźnika bardzo niska 2 –trafność wskaźnika częściowa, 3 – pełna trafność wskaźnika * - w nawiasach podano ocenę trafności wskaźników zgodną ze zdaniem Beneficjentów . 69 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 3. Czy przyjęte wartości docelowe poszczególnych wskaźników (z wyłączeniem tych, które były weryfikowane wcześniej) są właściwie określone? (wartości docelowe) Sposób szacowania moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych dla działań, dla których podpisane zostały umowy o dofinansowanie został szczegółowo opisany w metodologii badania (w załączniku 2). PoniewaŜ dla Ŝadnego ze wskaźników opisanych na poziomie działania nie została określona wartość docelowa, nie moŜliwe było zastosowanie stworzonej klasyfikacji. Podjęto próbę oszacowania wartości moŜliwych do osiągnięcia przy zachowaniu średniej kosztochłonności projektów oraz tempa ich realizacji. We wszystkich przeanalizowanych przypadkach tempo realizacji projektów jest głównym czynnikiem ograniczającym moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników. ZałoŜone kwoty dofinansowania pozwalają na osiągnięcie wyŜszych wartości wskaźników, niŜ określone w tabeli 30, jednak zbyt wolne jest tempo wydatkowania tych środków Trudnymi do szacowania są wskaźniki dotyczące zmiany liczny wypadków oraz zmiany ofiar śmiertelnych. Wartości tych wskaźników w pojedynczych projektach są ujemne tj nie zawsze liczba wypadków i ofiar maleje po zakończeniu realizacji projektów. Wynika to przede wszystkim ze wzrostu natęŜenia ruchu. W rzeczywistości pozytywnym efektem realizacji projektów moŜe być teŜ wolniejszy wzrost tych wartości, nie koniecznie ich spadek. Podobny problem zanotowano w przypadku bezwzględnie określanej liczby wypadków i ofiar śmiertelnych, dlatego teŜ oszacowanie prognozowych wartości tych wskaźników nie było moŜliwe. 70 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy wskaźnika Szacunkowa, realna do osiągnięcia wartość Klasyfikacja wskaźnika UE przewidzianego dla danego działania dany wskaźnik do dofinansowania ze środków Stosunek sumy wartości dofinansowania ze środków UE dla projektów uwzględniających wskaźnika załoŜonych w projektach do zakładanej wartości w roku docelowym Stosunek sumy wartości docelowych dla danego działania Dofinansowanie ze środków UE przewidziane dla projektów uwzględniających dany wskaźnik Suma wartości dofinansowanie ze środków UE podpisane zostały umowy załoŜonych w projektach dla których Suma wartości docelowych wskaźnika Zakładana wartość w roku docelowym 2015 Wartość w roku bazowym Wskaźnik Numer wskaźnika Tab. 30 Prognozowane wartości docelowe wskaźników produktu i rezultatu, określonych na poziomie działań. Oś VI Działanie 6.1 82 Długość przebudowanych dróg krajowych w sieci TEN-T w miastach na prawach powiatu (km) 0 - - - -- - - - 83 Liczba wybudowanych obwodnic w sieciach TEN-T (szt.) 0 - 3 1 868 565 227 - 0,06 - 6 86 Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - - 11,96 87 Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 30 942 - - 106 441 - 26 418 560 974,83 2,47 0,85 - - Oś VII Działanie 7.1 71 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 98 99 Liczba zakupionych jednostek taboru (szt.) 0 0 0 0 Liczba zmodernizowanych jednostek taboru (szt.) 0 0 0 0 - 0 - - - 0 - - - 0,03 - 6 0 - 0 - - - 0,04 - 48 - 0 - - 20 231 3 72 488 Działanie 7.2 104 105 Wybudowane/przebudowane drogi w układach transportowych portów morskich (km) 0 Wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich (km) 0 - 2,63 79 090 000 2 524 67 8 055 - 0 Działanie 7.3 109 Liczba zakupionych jednostek taboru komunikacji miejskiej (szt.) - - 24 334 657 826,61 110 Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką (szt.) - - 0 0 111 Liczba wybudowanych obiektów „park&ride” - - 0 0 - 0 - - 112 Liczba wybudowanych obiektów „bike&ride - - 0 0 - 0 - - - 0,02 - 17 8 379 01 0 612 Oś VIII Działanie 8.1 120 416 030 Liczba osób, do której mają dotrzeć/dotarły kampanie (mln osób) - - 8,5 9 384 000 121 Liczba projektów dotyczących zakupu sprzętu 0 - 6 128 819 307,94 - 0,31 - 11 122 Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdo-kilometrów) - - - - - - - - 000 72 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 123 Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów)* - - - - - - - - Działanie 8.2 128 Długość przebudowanych dróg krajowych w miastach na prawach powiatu (km) 0 - - - - - - - 129 Liczba zbudowanych obwodnic w ciągach dróg krajowych (szt.) 0 - 4 949 417 049 - 0,09 - 8 131 Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - - 21,3 43106032 15 - 0,4 - Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) - - - 0,38 - 132 17,7 41676509 03 11 047 6 35 047 Źródło: opracowanie własne wskaźnik zaliczony do grupy I wskaźnik zaliczony do grupy II wskaźnik zaliczony do grupy III brak moŜliwości oceny 73 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 4. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników? (mierzalność) W badaniu CAWI/CATI Beneficjanci dofinansowania nie zgłosili problemów ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników. Podobnie jak w odpowiedzi na pytanie 8 w rozdziale 4.1 naleŜy jednak zaznaczyć, iŜ odpowiedzi Beneficjentów są miarodajne przede wszystkim dla wskaźników produktu, w mniejszym stopniu dla wskaźników rezultatu. 5. Czy wskaźniki produktu i rezultatu zostały prawidłowo zdefiniowane? (trafność) Sposób zdefiniowania wskaźników produktu i rezultatu określonych na poziomie działań nie budził wątpliwości Beneficjentów i respondentów. Eksperci wskazali na niejasności w zakresie nomenklatury jedynie w przypadku wskaźnika nr 115 dotyczącego transportu intermodalnego, podobnie jak w przypadku wskaźnika nr 114. Problem ten został szerzej omówiony w rozdziale 4.1 pytanie 9. Dodatkowo sformułowano listę wskaźników odnoszących się do transportu miejskiego, które mogą zostać wykorzystane w następnym okresie programowania, w zaleŜności od typów projektów, które zostaną przewidziane do dofinansowania. Tab. 31 Propozycja wskaźników produktu i rezultatu na przyszły okres programowania z zakresu transportu miejskiego Wskaźnik Rodzaj Definicja Długość wyznaczonych pasów autobusowych PR Liczba km nowo wyznaczonych pasów autobusowych Długość wyznaczonych dróg autobusowych PR Liczba km nowo wyznaczonych dróg autobusowych (na które mogą składać się nowo wybudowane jezdnie autobusowe, torowiska tramwajowe dostosowane do ruchu autobusów lub wydzielone pasy autobusowe) Długość zorganizowanych (wyznaczonych) PR torowisk tramwajowo-autobusowych do ruchu autobusów Długość wybudowanych torowisk tramwajowo - PR autobusowych Liczba Liczba km torowisk tramwajowych przystosowanych Liczba km nowo wybudowanych torowisk tramwajowo-autobusowych zorganizowanych wspólnych PR Liczba wspólnych przystanków tramwajowych R RóŜnica czasu przejazdu transportem zbiorowym z przystanków tramwajowo-autobusowych Skrócenie czasu przejazdu w korytarzu transportowym Liczba pasaŜerów korzystająca z transportu pkt A do B przed i po realizacji inwestycji R zbiorowego w korytarzu transportowym Przyrost liczby pasaŜerów w korytarzu transportowym analizowanej inwestycji w stosunku do stanu przed realizacją inwestycji Liczba zbudowanych/zmodernizowanych PR przystanków/stacji transportu zbiorowego Liczba przystanków poddanych modernizacji polegającej np. na poprawie komfortu pasaŜerów (zadaszenie, dostosowanie wysokości platformy do taboru), poprawie (poszerzenie informacji bezpieczeństwa platformy, pasaŜerskiej odgrodzenie), (system pasaŜerów poprawie informacji dla pasaŜerów). System roweru publicznego PR Liczba stworzonych systemów roweru publicznego udostępniających uŜytkownikom co najmniej 500 74 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy sztuk rowerów Ulice zamknięte dla ruchu samochodowego i z PR priorytetem dla transportu zbiorowego Liczba km ulic zamkniętych dla ruchu samochodowego z obsługą w postaci komunikacji autobusowej, tramwajowej lub trolejbusowej Ulice z ograniczonym ruchem samochodowym PR i z priorytetem dla transportu zbiorowego Liczba km ulic z ograniczonym co najmniej o 50% natęŜeniem ruchu samochodowego i z obsługą w postaci komunikacji autobusowej, tramwajowej lub trolejbusowej Zajęcia z zakresu edukacji transportowej PR Liczba zrealizowanych programów edukacyjnych na rzecz promowania transportu zbiorowego w szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach obejmujących grupę co najmniej 50 osób Zwiększenie liczby korzystających z transportu R zbiorowego w granicach miasta Zwiększenie liczby dojazdów rowerem do przystanku transportu zbiorowego Przyrost liczby pasaŜerów transportu zbiorowego w wyniku zastosowanego działania R Przyrost liczby podróŜy wykonywanych rowerem do przystanku transportu zbiorowego Źródło: opracowanie własne Podsumowanie rozdziału 4.2 W rozdziale 4.2 przedstawione zostały wyniki badania w odniesieniu do wskaźników określonych na poziomie działań, z pominięciem wskaźników, które zostały przeanalizowane w pierwszej części badania. Jeśli chodzi o definicje wskaźników, ich poprawność budzi wątpliwości w jednym przypadku. Po przeprowadzeniu analiz nie zaproponowano jednak zamiany definicji. Analizie poddano trafność istniejącego zestawu wskaźników produktu i rezultatu w odniesieniu do celów poszczególnych działań. W 46 z 53 trafność ta została określona jako wysoka. Natomiast siedem pozostałych wskaźników zaliczono do grupy częściowo trafnych. Wśród tej grupy sugerowana jest rezygnacja za wskaźnika nr 110. Trafność obowiązującego zestawu wskaźników w odniesieniu do rodzajów inwestycji realizowanych w ramach poszczególnych działań nie budzi zastrzeŜeń. Ocena poprawności przyjętych wartości docelowych nie była ze względu na brak załoŜonych wartości docelowych– ich wartości są monitorowane na podstawie informacji dostarczanych przez Beneficjentów. Dla tej grupy wskaźników oszacowano spodziewane wartości na koniec okresu programowania. 75 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 4.3 Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ zamieszczonych w Programie wraz z propozycją ich aktualizacji Rolą wskaźników kontekstowych jest przedstawienie tła, warunków zewnętrznych realizacji danego programu. Prawidłowo dobrany i zdefiniowanych zestaw tych wskaźników powala więc na ocenienie wpływu podejmowanych działań na sytuację danego sektora. Weryfikacja wskaźników kontekstowych dla VI, VII i VIII osi PO IiŚ była moŜliwa dzięki znalezieniu odpowiedzi na poniŜsze pytania badawcze 1. Czy wskaźniki kontekstowe oraz ich jednostki zostały prawidłowo zdefiniowane? Dla wskaźników kontekstowych brak jest definicji w wskaźników obowiązkowych (KWO). Ze względu na oczywiste podobieństwo wielu wskaźników kontekstowych do wskaźników produktu i rezultatu, część definicji z katalogu wskaźników obowiązkowych moŜe w nieznacznie zmienionej formie zostać wykorzystana w odniesieniu do wskaźników kontekstowych. Propozycje definicji dla poszczególnych wskaźników kontekstowych zawarto w tabeli 32. W przypadku dwóch wskaźników zaproponowano zmianę jednostki pomiaru. Było to podyktowane trudnościami w pomiarze tych wskaźników w obecnym kształcie, sygnalizowanymi przez respondentów wywiadów (por. pyt. 6). Tab. 32 Propozycje definicji dla obecnej listy wskaźników kontekstowych Nazwa wskaźnika Propozycja definicji Oś VI Długość autostrad (km) Długość odcinków autostrad Długość dróg ekspresowych (km) Długość odcinków dróg ekspresowych Długość dróg w sieci TEN-T (km) Długość odcinków dróg wszystkich kategorii w ciągu korytarzy TEN –T (km). Liczba lotnisk w sieciach TEN-T Liczba lotnisk w sieciach TEN-T Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilometrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Proponowana jest modyfikacja tego wskaźnika i wyraŜenie do w bezwzględnej liczbie wypadków: Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych. Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Oś VII Długość linii kolejowych normalnotorowych (km) Długość nabrzeŜy w portach morskich handlowych (km) Łączna długość odcinków normalnotorowych (km) linii kolejowych Łączna długość odcinków nabrzeŜa portowego w obrębie portów morskich handlowych (km) 76 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Czynne trasy tramwajowe (km) Łączna długość czynnej sieci tramwajowej (km) i długość wybudowanej sieci trolejbusowej Drogi wodne (km) Łączna długość odcinków dróg wodnych (km) Przewozy ładunków transportem kolejowym (tys. ton) Przewozy ładunków transportem kolejowym (tys. ton) Przewozy ładunków transportem kolejowym (mln tonokilometrów) Przewozy ładunków tonokilometrów) Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (tys. os.) Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (mln pasaŜerokilometrów) transportem kolejowym (mln Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (tys. os.) Przewozy pasaŜerów pasaŜerokilometrów) transportem kolejowym (mln Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie osobowym (%) Udział liczby pasaŜerów transportu kolejowego, morskiego i wodnego śródlądowego w całkowitej liczbie pasaŜerów wszystkich środków transportu. Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie towarowym (%) Udział masy ładunków przetransportowanych drogą kolejową, morską i wodną śródlądową, w całkowitej masie przetransportowanych ładunków Oś VIII Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilometrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg. Proponuje się rezygnację z przeliczania na 1 mln pojazdokilometrów Liczba lotnisk Liczba portów lotniczych uŜytku publicznego zarejestrowanych w Rejestrze lotnisk cywilnych Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Źródło: opracowanie własne 2. Czy przyjęte wartości poszczególnych wskaźników kontekstowych dla roku 2005 są właściwe? 3. Czy źródła danych podane dla poszczególnych wskaźników są wyczerpujące? Wszystkie wskaźniki kontekstowe oraz ich wartości określone w treści PO IiŚ zostały poddane weryfikacji. Sprawdzono moŜliwość pozyskania informacji z podanych w Programie źródeł oraz prawidłowość określonych wartości dla roku 2005. Wyniki przeprowadzonej analizy przedstawia tabela 33 Tab. 33 Poprawność źródeł informacji oraz wartości bazowych dla wskaźników kontekstowych Nazwa wskaźnika Wartość określona w treści PO IiŚ Źródło danych podane w PO IiŚ Wynik weryfikacji wartości bazowych Wynik weryfikacji źródła danych 551,7 GUS, „Transportwyniki działalności” poprawna poprawne Oś VI Długość autostrad (km) 77 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Długość dróg ekspresowych (km) Długość dróg w sieci TEN-T (km) Liczba lotnisk w sieciach TEN-T 257,7 4 816 GUS, „Transportwyniki działalności” Ministerstwo Transportu” poprawna poprawne poprawna poprawne poprawne, równieŜ GUS, „Transportwyniki działalności” w przypadku określania wskaźnika w liczbach bezwzględnych Statystyka wypadków w roku 2005 GDDKiA Ministerstwo Transportu poprawna 72,6 KGP wskaźnik obecnieokreślany w liczbach bezwzględnych, w takim przypadku poprawna wartość bazowa to 10 111 14,3 5 444 KGP poprawna (w liczbach bezwzględnych) poprawne 19 843 GUS, „Transportwyniki działalności” poprawna poprawne Długość nabrzeŜy w portach morskich handlowych (km) 75,1 GUS, „Transportwyniki działalności” poprawna poprawne Czynne trasy tramwajowe (km) 933 poprawna poprawne Drogi wodne (km) 3 638 poprawna poprawne Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilmetrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) Oś VII Długość linii kolejowych normalnotorowych (km) 8 GUS, „Transportwyniki działalności” GUS, „Transportwyniki działalności” Przewozy ładunków transportem kolejowym (tys. ton) 1 422 576 GUS, „Transportwyniki działalności” Przewozy ładunków transportem kolejowym (mln tonokilometrów) 228 215,9 GUS, „Transportwyniki działalności” Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (tys. os.) 1 046 930 GUS, „Transportwyniki działalności” Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (mln pasaŜerokilometrów) 56 182,6 GUS, „Transportwyniki działalności” 24,86% GUS, „Transportwyniki działalności” (transport kolejowy, morski i Ŝegluga śródlądowa) Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie osobowym (%) niepoprawna, prawidłowa wartość: 269 533 niepoprawna, prawidłowa wartość: 49 972,1 niepoprawna, prawidłowa wartość 258 110 niepoprawna, prawidłowa wartość 18 156, 5 poprawna poprawne poprawne poprawne poprawne poprawne 78 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Udział transportu przyjaznego środowisku w transporcie towarowym (%) 20,28% GUS, „Transportwyniki działalności” (transport kolejowy, morski i Ŝegluga śródlądowa) poprawna poprawne w przypadku określania wskaźnika w liczbach bezwzględnych Statystyka wypadków w roku 2005 GDDKiA Oś VIII Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilmetrów) 72,6 Komenda Główna Policji wskaźnik obecnie określany w liczbach bezwzględnych, w takim przypadku poprawna wartość bazowa to 10 111 Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) 14,3 5 444 KGP (rocznie) poprawna (w liczbach bezwzględnych) poprawne niepoprawna poprawne, równieŜ GUS, „Transportwyniki działalności” Liczba lotnisk 12 Ministerstwo Transportu Dla większości spośród wskaźników kontekstowych dla priorytetu VI, VII i VIII wartości bazowe oraz źródła danych zostały określone poprawnie. W przypadku dwóch wskaźników zaproponowana została zmiana jednostki pomiaru. Proponuje się określanie liczby wypadków oraz liczby ofiar śmiertelnych bez przeliczania na pojazdokilometry. Ułatwi to znacznie zbieranie danych, nie zmniejszając równocześnie wartości informacyjnej wskaźnika. Weryfikacja wartości bazowych czterech wskaźników z informacjami podanymi we wskazanym źródle danych wykazała, Ŝe zostały one określone błędnie. Problem ten dotyczy wskaźników: Przewozy ładunków transportem kolejowym, Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym, Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym, Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym. Prawidłowe wartości bazowe zostały podane w powyŜszej tabeli. Problematyczna jest równieŜ wartość bazowa wskaźnika „liczba lotnisk”. W roku 2005 w Polsce według rejestrów Urzędu Lotnictwa Cywilnego istniało 12 portów lotniczych, natomiast lotnisk było znacznie więcej, co wynika z róŜnic w definicjach obu terminów. Zmiany wymaga więc albo nazwa wskaźnika albo jego wartość bazowa. Proponowane brzmienie wskaźnika: Liczba portów lotniczych uŜytku publicznego zarejestrowanych w Rejestrze lotnisk cywilnych. 4. Czy wskaźniki kontekstowe tworzą odpowiednie tło do oceny wartości wszystkich wskaźników produktu i rezultatu? 5. Czy powinny zostać uwzględnione dodatkowe wskaźniki kontekstowe? Ze względu na związek przyczynowo- skutkowy między zagadnieniami zawartymi w pytaniach 4 i 5, były one analizowane łącznie. W tabeli 34 zebrano wskaźniki produktu i rezultatu określone na poziomie poszczególnych osi oraz przypisano im odpowiadające wskaźniki kontekstowe. Pozwoliło to na stwierdzenie, czy dla wszystkich wskaźników produktu i rezultatu dobrane zostały 79 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy wskaźniki kontekstowe, umoŜliwiające określenie tła realizacji projektów naleŜących do danej osi priorytetowej. Tab. 34 Wskaźniki produktu i rezultatu określone na poziome osi priorytetowych oraz odpowiadające im wskaźniki kontekstowe. Wskaźnik produktu / rezultatu Nr wskaźnika OŚ VI Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) Długość przebudowanych dróg ekspresowych (km) Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (szt.) 79 89 80, 88 Wskaźnik kontekstowy Długość autostrad (km) Długość dróg ekspresowych (km) Długość dróg w sieci TEN-T (km) 81 Długość dróg w sieci TEN-T (km) – 84 brak, proponowany wskaźnik: Długość dróg w sieci TEN-T 85, 90 brak, proponowany wskaźnik: brak 93 Liczba lotnisk w sieciach TEN-T brak, proponowany wskaźnik: przepustowość portów lotniczych w sieci TEN-T; źródło Polska Agencja śeglugi Powietrznej, dane portów lotniczych brak, proponowany wskaźnik: Przewozy pasaŜerów transportem lotniczym ,źródło GUS Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) 94 Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) 95 OŚ VII Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 97 Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 100 101 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) 102 Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 103 Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) 106 Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) Długość linii kolejowych normalnotorowych (km) brak, proponowany wskaźnik: brak brak, proponowany wskaźnik: brak Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (tys. os.) Przewozy pasaŜerów transportem kolejowym (mln pasaŜerokilometrów) Długość nabrzeŜy w portach morskich handlowych (km) brak, Przewozy ładunków transportem morskim, źródło GUS lub Ładunki tranzytowe załadowana i wyładowane w portach morskich, źródło: GUS 107 Czynne trasy tramwajowe (km) 108 Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) 113 brak, proponowany wskaźnik: ludność w miastach obsługiwanych przez zakłady komunikacji miejskiej; źródło: GUS, BDR Zbudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt.) 114 brak, proponowany wskaźnik: brak 80 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) 117 Drogi wodne (km) proponowany wskaźnik: długość dróg wodnych spełniających standardy klasy III i wyŜszej (lub standardy międzynarodowej drogi wodnej) OŚ VIII Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) w tym: w sieci TEN-T Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) 119 126 Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (na 100 tys. mieszkańców oraz w liczbach bezwzględnych) brak, proponowany wskaźnik: długość dróg ekspresowych (km) brak, proponowany wskaźnik: brak 127 brak, proponowany wskaźnik: brak, 130 brak, proponowany wskaźnik: brak 134 Liczba lotnisk 125 Priorytet VI Dla czterech spośród wskaźników produktu i rezultatu określonych dla priorytetu VI brak jest odpowiadających wskaźników kontekstowych. Dla jednego z nich tj wartości oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) nie zaproponowano uwzględnienia nowych wskaźników kontekstowych. Dla dwóch wskaźników rezultatu: zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T, przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach zaproponowano nowe wskaźniki kontekstowe, których określenie jest moŜliwe na podstawie danych z GUS i Polskiej Agencji śeglugi Powietrznej. Dodatkowo, dla wskaźnika długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km), zaproponowano dodatkowy wskaźnik kontekstowy: długość dróg krajowych o nośności 115 kN/oś (km). Priorytet VII Wśród wskaźników produktu i rezultatu określonych dla osi VII, dla pięciu nie znaleziono odpowiednich wskaźników kontekstowych. W trzech przypadkach nie zaproponowano nowych wskaźników kontekstowych. Były to wskaźniki: poziom ukończenia TEN-T PP23, poziom ukończenia TEN-T PP27, zbudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe. Poziom ukończenia poszczególnych projektów priorytetowych nie wymaga wskaźników kontekstowych poniewaŜ określany jest w wartościach względnych. W przypadku centrów logistycznych nie znaleziono odpowiedniego źródła danych dla ewentualnego wskaźnika kontekstowego. Dla wskaźnika rezultatu, dotyczącego zdolności przeładunkowej w portach zaproponowano wskaźnik kontekstowy: Przewozy ładunków transportem morskim lub Ładunki tranzytowe załadowana i wyładowane w portach morskich, którego określenie moŜliwe jest na podstawie GUS. To samo źródło danych umoŜliwiłoby monitorowanie liczby pasaŜerów komunikacji miejskiej (proponowany wskaźnik kontekstowy: ludność w miastach obsługiwanych przez zakłady komunikacji miejskiej). W przypadku transportu śródlądowego eksperci zaproponowali dodatkowy wskaźnik kontekstowy – długość dróg wodnych spełniających standardy klasy III i wyŜszej (lub standardy międzynarodowej drogi wodnej). Odzwierciedlałoby to fakt, Ŝe decydujące znaczenie dla 81 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy transportu śródlądowego ma jakość istniejących dróg wodnych. Ich długość od dłuŜszego czasu nie ulega zmianie. PowyŜsze propozycje odnoszą się przede wszystkim do następnego okresu programowania. Priorytet VIII W przypadku wskaźników produktu i rezultatu z priorytetu VIII, dla czterech nie znaleziono odpowiadających wskaźników kontekstowych: długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km), w tym: w sieci TEN-T, długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km), wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok). W trzech pozostałych przypadkach nie zaproponowano wskaźników kontekstowych. W przypadku długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km), wskaźnikiem kontekstowym moŜe być długość dróg ekspresowych (km) 6. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników kontekstowych? Z przeprowadzonych wywiadów indywidualnych wynika, iŜ problemy z pomiarem tj określaniem wartości dotyczyły wskaźnika Liczba wypadków na pozamiejskich odcinkach dróg krajowych (na 1 mln pojazdokilometrów) – oś Vi i VIII. Źródłem trudności była przyjęta jednostka wskaźnika – pojazdokilometry. Z tego powodu w chwili obecnej wskaźnik zbierany jest w wartościach bezwzględnych, określana jest sumaryczna liczba wypadków. Podsumowanie rozdziału 4.3 W rozdziale 4.3 analizie poddane zostały wskaźniki kontekstowe dla VI, VII i VIII osi PO IiŚ. W wyniku realizacji badania zaproponowane zostały definicje dla obecnego zestawu wskaźników kontekstowych. W przypadku dwóch wskaźników zaproponowano zmianę jednostki pomiaru, co wynikało ze zidentyfikowanych trudności z pomiarem tych wskaźników. Zweryfikowano równieŜ wartości bazowe oraz źródła informacji przyjęte dla istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych. W przypadku czterech wskaźników wartości bazowe zostały określone błędnie i konieczne jest ich uaktualnienie. Dodatkowo przeanalizowano wskaźniki kontekstowe pod kątem ich trafności. Sprawdzono, czy tworzą one odpowiednie tło do oceny wskaźników produktu i rezultatu. Dla 13 wskaźników produktu i rezultatu nie zidentyfikowano odpowiadających im wskaźników kontekstowych. W sześciu przypadkach moŜliwe było sformułowanie propozycji uzupełnienia istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych o dodatkowe wskaźniki, które mogą być określane na podstawie dostępnych publicznie statystyk. Propozycje te mogą być przydatne w przyszłym okresie programowania. W jednym przypadku zasugerowano zmianę wskaźnika kontekstowego. 82 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Zestawienie proponowanych zmian w wartościach docelowych wskaźników Dz. L.p. Rodz. Wskaźnik Zakładana wartość Proponowana w roku Rekomendacja Komentarz/Uzasadnienie wartość docelowa docelowym 2013 (2015) 70 50 - Zwiększenie finansowania projektów w ramach tej osi powinno umoŜliwić osiągniecie wartości docelowej wskaźnika 477 (636) 438 Zwiększenie alokacji na projekty uwzględniające dany wskaźnik Czynnikiem ograniczającym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest wysokość alokacji Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 1132 (1310) 447 Zwiększenie alokacji na projekty uwzględniające dany wskaźnik Czynnikiem ograniczającym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest wysokość alokacji PRODUKTU Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 375 (500) 155 Zwiększenie alokacji na projekty uwzględniające dany wskaźnik Czynnikiem ograniczającym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest wysokość alokacji 82 PRODUKTU Długość przebudowanych dróg krajowych w sieci TEN-T w miastach na prawach powiatu (km) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 6.1 83 PRODUKTU Liczba wybudowanych obwodnic w sieciach TEN-T (szt.) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 6.1 84 REZULTATU Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 100 90 Zwiększenie środków finansowych Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest brak środków budŜetowych Rezygnacja z monitorowania wskaźnika w tym okresie programowania. Ujednolicenie metodyki obliczania wskaźnika w przyszłym okresie programowania. Występują trudności z pomiarem wskaźnika Oś VI 78 PRODUKTU Liczba projektów 6.1 79 PRODUKTU Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) 6.1 80 PRODUKTU 6.1 81 6.1 6.1 85 REZULTATU Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 6.1 86 REZULTATU 6.1 87 REZULTATU 180 000 000 brak Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar - brak moŜliwości - Brak załoŜonej wartości docelowej 83 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) oceny 6.2 88 PRODUKTU Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 268 (268) 49 6.2 89 PRODUKTU Długość przebudowanych dróg ekspresowych (km) - brak moŜliwości oceny Zwiększenie środków finansowych Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest brak środków budŜetowych - Brak załoŜonej wartości docelowej Rezygnacja z monitorowania wskaźnika w tym okresie programowania. Ujednolicenie metodyki obliczania wskaźnika w przyszłym okresie programowania. Występują trudności z pomiarem wskaźnika 6.2 90 REZULTATU Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 6.2 91 REZULTATU Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 8 8 - - 6.2 92 REZULTATU Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 6.3 93 PRODUKTU Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (szt.) 180000000 25,2 bez zmian - Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika są problemy z tworzeniem obszarów ograniczonego uŜytkowania oraz długość trwania procesu pozyskiwania decyzji środowiskowych 20,5 (22,5) brak moŜliwości oceny Rezygnacja z monitorowania wskaźnika Wskaźniki nieobiektywny Liczba projektów 100 60 - Zwiększenie finansowania projektów w ramach tej osi powinno umoŜliwić osiągniecie wartości docelowej wskaźnika PRODUKTU Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 1248 650 Intensyfikacja prac nad realizacją projektów przez Beneficjenta Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej są uwarunkowania organizacyjne Beneficjenta 98 PRODUKTU Liczba zakupionych jednostek taboru (szt.) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 99 PRODUKTU Liczba zmodernizowanych jednostek taboru - brak - Brak załoŜonej wartości docelowej 6.3 94 REZULTATU Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) 6.3 95 REZULTATU Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) Oś VII 96 PRODUKTU 7.1 97 7.1 7.1 84 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy (szt.) moŜliwości oceny 7.1 100 REZULTATU Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) 74 (100) 70 - Wartość docelowa proponowana na podstawie wyników wywiadów 7.1 101 REZULTATU Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 9 (17) brak moŜliwości oceny - Brak projektów uwzględniających ten wskaźnik - Zastąpienie w następnym okresie programowania tego wskaźnika wskaźnikami: długość linii kolejowych przystosowanych do kursowania pociągów z prędkością 160 km/h lub większą oraz długość linii kolejowych przystosowanych do kursowania pociągów o nacisku 221 kN Występują trudności z pomiarem wskaźnika Intensyfikacja i przyspieszenie procedur przyznawania dofinansowania projektów uwzględniających ten wskaźnik Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest czas trwania procesu wyboru projektów do dofinansowania. 7.1 102 REZULTATU Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) 54 000 000 7.2 103 PRODUKTU Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 7.2 104 PRODUKTU Wybudowane/przebudowane drogi w układach transportowych portów morskich (km) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 7.2 105 PRODUKTU Wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich (km) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 7.2 106 REZULTATU Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) 3 (3,5) brak zmian - ZałoŜona wartość realna do osiągnięcia 7.3 107 PRODUKTU Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 7.3 108 PRODUKTU Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) Zwiększenie poziomu dofinansowania projektów Czynnikiem ograniczającym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika są problemy finansowe beneficjentów – miast na prawach powiatów 7.3 109 PRODUKTU 7.3 110 PRODUKTU 1,5 (2,5) 7 410(550) 300 Liczba zakupionych jednostek taboru komunikacji miejskiej (szt.) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką (szt.) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 85 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 7.3 111 PRODUKTU Liczba wybudowanych obiektów „park&ride” - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 7.3 112 PRODUKTU Liczba wybudowanych obiektów „bike & ride" - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 7.3 113 REZULTATU Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (mln os./rok) 31,5 6,1 Zwiększenie poziomu dofinansowania projektów Czynnikiem ograniczającym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika są problemy finansowe beneficjentów – miast na prawach powiatów 7.4 114 PRODUKTU Zbudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt.) 3(5) brak moŜliwości oceny - Brak projektów uwzględniających dany wskaźnik 7.4 115 PRODUKTU Przebudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 7.4 116 REZULTATU Wielkość ładunków obsłuŜonych przez wybudowane/przebudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe (tys. TEU) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 270 (370) 300 - Wartość docelowa proponowana na podstawie wyników wywiadów, brak projektów uwzględniających danych wskaźnik. Sugerowana zmiana nazwy wskaźnika. 60 brak zmian - ZałoŜona wartość realna do osiągnięcia 15 (20) brak moŜliwości oceny - Brak projektów uwzględniających danych wskaźnik Liczba osób, do której mają dotrzeć/dotarły kampanie (mln osób) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej PRODUKTU Liczba projektów dotyczących zakupu sprzętu - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 122 REZULTATU Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 8.1 123 REZULTATU Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 8.2 125 PRODUKTU Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) 484 (641) 288 Zwiększenie środków finansowych Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika 7.5 117 PRODUKTU Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) Oś VIII 118 PRODUKTU Liczba projektów 8.1 119 PRODUKTU Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) 8.1 120 PRODUKTU 8.1 121 8.1 86 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy jest brak środków budŜetowych 8.2 126 PRODUKTU w tym: w sieci TEN-T 89 (89) brak zmian 8.2 127 PRODUKTU 8.2 128 8.2 129 Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 225 (300) 77 PRODUKTU Długość przebudowanych dróg krajowych w miastach na prawach powiatu (km) - PRODUKTU Liczba zbudowanych obwodnic w ciągach dróg krajowych (szt.) - 8.2 130 REZULTATU Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 8.2 131 REZULTATU 8.2 132 8.3 8.4 - ZałoŜona wartość realna do osiągnięcia Zwiększenie środków finansowych Głównym czynnikiem warunkującym osiągniecie wartości docelowej wskaźnika jest brak środków budŜetowych brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej Rezygnacja z monitorowania wskaźnika w tym okresie programowania. Ujednolicenie metodyki obliczania wskaźnika w przyszłym okresie programowania. Występują trudności z pomiarem wskaźnika 36 000 000 brak Liczb wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej REZULTATU Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 133 PRODUKTU Liczba zainstalowanych systemów (szt.) - brak moŜliwości oceny - Brak załoŜonej wartości docelowej 134 PRODUKTU Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) 11 8 - - Źródło: opracowanie własne 87 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 5 Rekomendacje Wniosek Lp. Tytuł (strona w raportu raporcie) 1 Adre- Sposób Sta- Termin Klasyfi Obszar Rekomendacja sat wdroŜenia tus realizacji kacja tematyczny (strona w Reko- raporcie) mendac ji Czynnikiem ograniczającym moŜliwości osiągnięcia Zwiększenie alokacji na projekty związane z acja wartości docelowych wybranych wskaźników: Długość wskaźni wybudowanych autostrad w sieci TENT-T, Długość ków oraz ich Weryfik IZ, IP Podjęcie działań na rzecz I kwartał Infrastruktura i autostradami, drogami ekspresowymi i drogami uzyskania zgody KE na 2011 Środowisko 2007- krajowymi. Zwiększenia puli środków krajowych w podniesienie alokacji na wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (80), ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na projekty drogowe oraz Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do lata 2011-2015. podjęcie działań na rzecz (str. 44-50) zwiększenia puli środków wartości nośności 115 kN/oś (81), Długość dróg krajowych docelow przebudowanych do nośności 115kN/oś (127) krajowych w ramach ych dla jest zbyt niska alokacja przeznaczona na działania Programu Budowy Dróg VI, VII i wpływające na wartości tych wskaźników. (str. 44-50) Krajowych na lata 2011- 2013 2015 VIII priorytet u PO IiŚ 2 Jw. Czynnikiem ograniczającym moŜliwości osiągnięcia Uzyskanie zgody KE na podniesienie poziomu wartości docelowych wskaźników dotyczących transportu dofinansowania projektów (str. 44-50) IZ, IP Podjęcie działań na rzecz I Infrastruktura i uzyskania zgody KE na półrocze ł Środowisko 2007- miejskiego: Długość wybudowanej sieci transportu podniesienie poziomu 2011 2013 szynowego i trolejbusowego (107), Długość dofinansowania zmodernizowanej sieci transportu szynowego i projektów. trolejbusowego (108), są trudności finansowe miast (str. 44-50) 3 Jw. Głównym czynnikiem warunkującym osiągnięcie wartości Intensyfikacja i przyspieszenie procedur oceny Przyspieszenie procedur Działanie Infrastruktura i docelowych wskaźników zaliczonych do grupy II jest czas projektów, w szczególności z obszaru działania oceny projektów bieŜące Środowisko 2007- 7.2 realizujących wskaźnik: Wybudowane i indywidualnych trwania procesu oceny projektów (str. 44-50) IW 2013 zmodernizowane nadbrzeŜa portowe. (str. 44-50)) 4 Jw. Obecne wskaźniki produktu i rezultatu nie pozwalają na Podjęcie negocjacji z KE w celu monitorowanie pełną ocenę osiągnięcia przewidywanych efektów realizacji na poziomie Programu dodatkowego wskaźnika osi VII (str. 55) IZ, IP Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- Wzrost liczby pasaŜerów masy ładunków listy wskaźników na 2011 2013 przewoŜonych z wykorzystaniem transportu poziomie Programu 88 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy wodnego śródlądowego. (str. 55) 5 6 Jw. Jw. Operacyjnego Występują trudności z pomiarem wskaźników odnoszących Rezygnacja z monitorowania wskaźników IZ Podjecie działań I Infrastruktura i się do wartości oszczędności czasu w przewozach dotyczących wartości oszczędności czasu w mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- pasaŜerskich i towarowych (dla transportu drogowego i obecnym okresie programowania. Ujednolicenie listy wskaźników na 2011 2013 kolei). (str. 58) metodyki obliczania tych wskaźników w poziomie Programu przyszłym okresie programowania. (str. 58) Operacyjnego Uwzględnienie propozycji W Infrastruktura i Wskaźnik dotyczący wartości oszczędności czasu w Zastąpienie w następnym okresie programowania przewozach pasaŜerskich i towarowych nie jest trafny w tych kontekście projektów kolejowych. Dla konkurencyjności kolejowych wskaźników wskaźnikami: przystosowanych długość do IZ linii kursowania wskaźników przy okresie Środowisko 2007- formułowaniu listy prac 2013 transportu kolejowego znacznie waŜniejszymi parametrami pociągów z prędkością 160 km/h lub większą wskaźników na następny przygoto są maksymalna prędkość kursowania pociągu na danej linii oraz długość linii kolejowych przystosowanych do okres programowania wawczyc oraz dopuszczalny nacisk na oś kursowania pociągów o nacisku 221 kN (str. 59) h do (str. 59). nowego okresu programo wania 7 Jw. Brak precyzji w definicji wskaźnika nr 97 (Długość Doprecyzowanie definicji wskaźnika (str. 48) IZ, zmodernizowanych linii kolejowych) utrudnia oszacowanie IW prawdopodobieństwa jego osiągnięcia. (str. 48) IP, Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu półrocze Środowisko 2007- dookreślenie definicji 2011 2013 Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- listy wskaźników na 2011 2013 Podjecie działań I Infrastruktura i wskaźnika 8 Jw. Jednostki dla wskaźników 107 i 108 Długość wybudowanej Zmiana jednostek dla wskaźników 107 i 108 na sieci transportu szynowego i trolejbusowego Długość kilometry toru pojedynczego. (str. 60) zmodernizowanej sieci transportu szynowego IZ, IP i trolejbusowego są nieprecyzyjne. (str. 60) poziomie Programu Operacyjnego 9 Jw. Wskaźnik o (Dodatkowa charakterze liczba bezwzględnym pasaŜerów numer obsłuŜonych 113 przez usprawniony transport miejski) nie obrazuje w pełni poprawy sytuacji w transporcie miejskim. (str. 60) 10 Jw. Realne moŜliwości osiągnięcia wskaźnika nr 95 Przyrost Zmiana względny charakteru – wskaźnika IZ. IP mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- listy wskaźników na 2011 2013 stosunku do sytuacji przed realizacją projektu (str. poziomie Programu 60). Operacyjnego z liczby wskaźnik w korzystających Przyrost na transportu pasaŜerów publicznego Rezygnacja z monitorowania wskaźnika.(str. 60) IZ, IP Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- lotniskach) zalezą w duŜej mierze od uwarunkowań listy wskaźników na 2011 2013 zewnętrznych (str.60) poziomie Programu liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych Operacyjnego 11 Jw. Wiele projektów realizowanych w ramach działania 8.4 nie Uwzględnienie w nowym okresie programowania polegających na przebudowie lotniska ma wpływ na dodatkowego Uwzględnienie propozycji W Infrastruktura i wskaźnika przy okresie Środowisko 2007- poprawę bezpieczeństwa. Ich realizacji nie uwzględnia wskaźnik 134 (Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie projektów zakupowych realizowanych w ramach formułowaniu listy prac 2013 projektów transportu lotniczego (str. 60) wskaźników na następny przygoto okres programowania wawczyc wskaźnika dotyczącego IZ liczby bezpieczeństwa) (str. 55) h do nowego okresu programo wania 12 Jw. Wskaźnik nr 105 (wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich) nie Uwzględnienie w następnym okresie programowania wskaźnika odwołującego się do IZ Uwzględnienie propozycji w okresie Infrastruktura i wskaźników przy prac Środowisko 2007- 89 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy oddaje rzeczywistej sytuacji w portach morskich (str. 60) rzeczywistej ilości ładunków przeładowywanych w formułowaniu listy przygoto portach (str. 60) wskaźników na następny wawczyc okres programowania h do 2013 nowego okresu programo wania 13 14 Jw. Jw. Wskaźnik z działania 7.3 numer 110 (Systemy komunikacji Rezygnacja z monitorowania miejskiej objęte telematyką) jest częściowo trafny w ramach działania 7.3 (str. 64) wskaźnika w IZ, IP Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- kontekście celów tego działania i zawiera się we wskaźniku listy wskaźników dla 2011 2013 z działania 8.3 (str. 64) działania 7.3 Zidentyfikowano trudności kontekstowych określanych w pomiarze w wskaźników odniesieniu do pojazdokilmetrów. (str. 82). Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- Pomiar wskaźnika w liczbach bezwzględnych. listy wskaźników 2011 2013 (str. 82) kontekstowych dla Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- listy wskaźników 2011 2013 Rezygnacja z pomiaru w jednostce jaką są pojazdokilometry. wskaźników IZ, IP kontekstowych. priorytetów VI i VIII 15 Jw. Wartości bazowe dla wskaźników kontekstowych: Przewozy ładunków transportem kolejowym(w tyś ton i mln tonokilometrów), Przewozy pasaŜerów Zweryfikowanie wartości bazowych wybranych IZ, IP wskaźników kontekstowych. (str. 79) transportem kolejowym (w tyś osób, w mln pasaŜerokilometrów) zostały kontekstowych na określone błędnie. (str. 79) poziomie Programu Operacyjnego 16 Jw. Nazwa wskaźnika kontekstowego liczba lotnisk nie odpowiada podanej wartości bazowej. ( str. 79) Zmiana nazwy wskaźnika kontekstowego na IZ, IP Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- zarejestrowanych w Rejestrze lotnisk cywilnych. listy wskaźników 2011 2013 (str. 79) kontekstowych na Liczba portów lotniczych uŜytku publicznego poziomie Programu Operacyjnego 17 Jw. Większość projektów realizowanych w ramach działania Zmiana 7.5 ma charakter punktowy, nie liniowy. Obecny w przebudowanych obiektów na drogach wodnych wskaźnik (str.50) nr 117 Długość zmodernizowanych dróg wskaźnika na wskaźnik Liczba IZ, IP wodnych (km) nie jest w pełni trafny (str.50) Podjecie działań I Infrastruktura i mających na celu zmianę półrocze Środowisko 2007- listy wskaźników na 2011 2013 poziomie Programu Operacyjnego 18 Jw. Wskaźniki kontekstowe nie tworzą tła dla oceny wszystkich Uwzględnienie wskaźników produktu i rezultatu (str. 80-81) Uwzględnienie propozycji w okresie kontekstowych w nowym okresie programowania: wskaźników przy prac - długość dróg wodnych spełniających standardy formułowaniu listy przygoto klasy wskaźników na następny wawczyc okres programowania h do III dodatkowych i wyŜszej (lub wskaźników standardy międzynarodowej drogi wodnej) IZ - przepustowość portów lotniczych w sieci TEN-T nowego - przewozy pasaŜerów transportem lotniczym okresu - przewozy ładunków transportem morskim lub programo ładunki tranzytowe załadowane i wyładowane w wania portach morskich - ludność w miastach obsługiwanych przez zakłady komunikacji miejskiej (str. 80-81) 90 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Załącznik 1 – Lista wskaźników produktu i rezultatu dla projektów VI, VII i VIII priorytetu Dz. L. p. Rodz. VI 78 PR Wartość w roku bazowym Wskaźnik Liczba projektów 0 Zakładana wartość w roku 2010 Zakładana wartość w roku docelowym 2013 (2015) Źródło danych 70 KSI DZIAŁANIE 6.1: ROZWÓJ SIECI DROGOWEJ TEN-T Długość wybudowanych autostrad w sieci TEN-T (km) 0 477 (636) Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 0 1132 (1310) Długość dróg krajowych w sieci TEN-T przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 0 375 (500) 82 Długość przebudowanych dróg krajowych w sieci TEN-T w miastach na prawach powiatu (km) 0 83 Liczba wybudowanych obwodnic w sieciach TEN-T (szt.) 0 84 Poziom ukończenia TEN-T PP 25 (%) 3 100 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 0 180 000 000 81 6.1 85 86 REZULTATU 80 PRODUKTU 79 Sprawozdawczość beneficjentów Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) DZIAŁANIE 6.2: ZAPEWNIENIE SPRAWNEGO DOSTĘPU DROGOWEGO DO NAJWIĘKSZYCH OŚRODKÓW MIEJSKICH NA TERENIE WSCHODNIEJ POLSKI Sprawozdawczość 6.2 Długość wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T (km) 0 268 (268) 88 beneficjentów PRO DUKT U 87 91 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Długość przebudowanych dróg ekspresowych (km) 90 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 91 REZULTATU 89 92 180000000 Zmiana liczby wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) Zmiana liczby ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 93 6.3 94 95 PRO REZULTATU DUKT U DZIAŁANIE 6.3: ROZWÓJ SIECI LOTNICZEJ TEN-T Liczba przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T (szt.) Zwiększenie przepustowości portów lotniczych w sieci TEN-T (mln pasaŜerów/rok) Przyrost liczby pasaŜerów obsługiwanych na przebudowanych lotniskach (mln pasaŜerów/rok) 0 2 8 7,1 11,6 25,2 0 Sprawozdawczość beneficjentów 20,5 (22,5) Priorytet 7 98 99 7.1 100 101 102 PRODUKTU 97 PR REZULTATU 96 Liczba projektów 0 DZIAŁANIE 7.1: ROZWÓJ TRANSPORTU KOLEJOWEGO 100 Długość zmodernizowanych linii kolejowych (km) 0 64 Liczba zakupionych jednostek taboru (szt.) 0 Liczba zmodernizowanych jednostek taboru (szt.) 0 Poziom ukończenia TEN-T PP23 (%) 29 74 (100) Poziom ukończenia TEN-T PP27 (%) 0 9 (17) Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki modernizacji linii kolejowych (euro/rok) 0 54 000 000 KSI 1248 (1556) Sprawozdawczość beneficjentów 7.2 103 PRO DUKT U DZIAŁANIE 7.2: ROZWÓJ TRANSPORTU MORSKIEGO Wybudowane i zmodernizowane nabrzeŜa portowe (km) 0 6,6 (8,9) Sprawozdawczość beneficjentów 92 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Wybudowane/przebudowane drogi w układach transportowych portów morskich (km) 0 105 Wybudowane/przebudowane linie kolejowe w układach transportowych portów morskich (km) 9 106 REZU LTAT U 104 Wzrost zdolności przeładunkowej w portach (mln t/rok) 3 (3,5) DZIAŁANIE 7.3: TRANSPORT MIEJSKI W OBSZARACH METROPOLITALNYCH 107 Długość wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) 0 108 109 7.3 PRODUKTU 410(550) Długość zmodernizowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego (km) Liczba zakupionych jednostek taboru komunikacji miejskiej (szt.) Systemy komunikacji miejskiej objęte telematyką (szt.) 111 Liczba wybudowanych obiektów „park&ride” 112 Liczba wybudowanych obiektów „bike & ride" REZU LTAT U 110 113 0 Dodatkowa liczba pasaŜerów obsłuŜonych przez usprawniony transport miejski (os./rok) Sprawozdawczość beneficjentów 0 31,5 DZIAŁANIE 7.4: ROZWÓJ TRANSPORTU INTERMODALNEGO 114 PRODUKTU Zbudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt.) 115 Przebudowane centra logistyczne oraz terminale kontenerowe (szt) 116 Wielkość ładunków obsłuŜonych przez wybudowane/przebudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe (tys. TEU) 0 1 3(5) Sprawozdawczość beneficjentów 7.4 Sprawozdawczość beneficjentów DZIAŁANIE 7.5: POPRAWA STANU ŚRÓDLĄDOWYCH DRÓG WODNYCH 93 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 7.5 117 PRODUKTU Długość zmodernizowanych dróg wodnych (km) 0 50 270 (370) Sprawozdawczość beneficjentów 60 KSI PRIORYTET VIII VIII 118 PR Liczba projektów 0 119 120 121 PRODUKTU DZIAŁANIE 8.1: BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO 122 123 REZULTATU 8.1 Liczba przebudowanych miejsc niebezpiecznych (szt.) 0 7 15 (20) Liczba osób, do której mają dotrzeć/dotarły kampanie (mln osób) Liczba projektów dotyczących zakupu sprzętu Sprawozdawczość beneficjentów Liczba wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) DZIAŁANIE 8.2: DROGI KRAJOWE POZA SIECIĄ TEN-T Długość wybudowanych i zmodernizowanych dróg ekspresowych (km) 0 484 (641) 126 w tym: w sieci TEN-T 0 89 (89) Długość dróg krajowych przebudowanych do nośności 115 kN/oś (km) 0 Długość przebudowanych dróg krajowych w miastach na prawach powiatu (km) 0 Liczba zbudowanych obwodnic w ciągach dróg krajowych (szt.) 0 Wartość oszczędności czasu dla przewozu pasaŜerów i towarów uzyskanych dzięki budowie i modernizacji dróg (euro/rok) 0 127 128 PRODUKTU 125 129 130 REZULTAT U 8.2 150 Sprawozdawczość beneficjentów 225 (300) 36 000 000 94 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 131 Liczb wypadków na przebudowanych odcinkach (roczna liczba wypadków na 1 mln pojazdokilometrów) 132 Liczba ofiar śmiertelnych wypadków na przebudowanych odcinkach (liczba ofiar śmiertelnych w ciągu roku na 1 mln pojazdokilometrów) 8.3 133 PROD UKTU DZIAŁANIE 8.3: ROZWÓJ INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW TRANSPORTOWYCH Sprawozdawczość beneficjentów Liczba zainstalowanych systemów (szt.) 8.4 134 PROD UKTU DZIAŁANIE 8.4: BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA TRANSPORTU LOTNICZEGO Liczba lotnisk przebudowanych w zakresie ochrony i bezpieczeństwa (szt.) 0 4 11 Sprawozdawczość beneficjentów 95 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Załącznik 2 – Metodologia realizacji badania Narzędzia badawcze W trakcie realizacji badania zostały zastosowane narzędzia badawcze: 1. Analiza danych zastanych (desk research), w tym analiza dokumentów programowych, dokumentacji projektu posiadanej przez Beneficjenta oraz innych opracowań związanych z tematyką badania, np.: a. Przegląd dokumentów: analizie zostaną poddane dokumenty programowe, by zrozumieć formalne mechanizmy działania oraz dokumentacja projektowa wybranych projektów tj. wnioski o dofinansowanie oraz umowy wraz z aneksami; b. Analiza literatury tematu i dokumentów kontekstowych. 2. IDI (Individual In-Depth Interview) – wywiad osobisty, którego celem jest poszerzenie wiedzy na temat danego zjawiska, zrozumienie mechanizmów jego powstawania i działania; 3. Diady/Triady - wywiad prowadzony jednocześnie z odpowiednio dwojgiem i trojgiem uczestników. 4. CAWI (Computer Assisted Web Interview) – wywiad internetowy przy uŜyciu komputera, jest to technika, w której respondent samodzielnie pobiera kwestionariusz ankiety CAWI ze strony organizatora badania. Odpowiedzi respondenta są bezpośrednio zapisywane na serwerze organizatora. Kwestionariusz ankiety CAWI zostanie zamieszczony na stronie internetowej, której adres zostanie udostępniony respondentom. Ten sposób przeprowadzenia ankiety zapewni szybkie zebranie odpowiedzi w formie bazy danych. 5. CATI (Computer Assisted Telephone Interview) – jest to wywiad telefoniczny przy uŜyciu komputera. Kontakt ankietera z respondentem odbywa się przy pomocy telefonu, zaś odpowiedzi respondenta są zapisywane w arkuszu ankiety bezpośrednio do komputera. 5. Panel ekspertów – jego celem była analiza i podsumowanie informacji zebranych w trakcie realizacji badania, sformułowanie wniosków oraz wypracowanie ostatecznych rekomendacji w postaci propozycji zmian w zakresie wskaźników. 6. Analizy eksperckie które dotyczyły istniejącego systemu wskaźników, czynników mogących mieć wpływ na moŜliwość osiągnięcia ich wartości docelowych oraz propozycji zmian w zakresie wskaźników. Respondenci oraz liczba planowanych wywiadów w kaŜdej z ww. technik badawczych została przedstawiona w tabeli 35 Tab. 35 Respondenci i liczba wywiadów w poszczególnych technikach badawczych. Technika badawcza Respondenci Przedstawiciele Departamentu Funduszy UE w Ministerstwie Infrastruktury jako Instytucji Pośredniczącej IDI/diady/triady Przedstawiciele Centrum Unijnych Projektów Transportowych jako Instytucja Pośrednicząca II stopnia/Instytucja WdraŜająca Beneficjenci projektów dla których zostały podpisane CAWI umowy o dofinansowania , wyłonieni w drodze wyboru próby badawczej – w liczbie 15, czyli 35% Beneficjentów Liczba wywiadów 2 15 96 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Technika badawcza Respondenci CATI Beneficjenci projektów wybranych w drodze wyboru próby badawczej, którzy nie wypełnili ankiety CAWI Liczba wywiadów w zaleŜności od poziomu zwrotu ankiet CAWI Źródło: opracowanie własne Scenariusz wywiadu IDI I. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w PO IiŚ 1. Czy wskaźniki produktu i rezultatu zostały prawidłowo zdefiniowane? 2. Jeśli nie, których wskaźników dotyczy problem? 3. Na czym polega niepoprawność definicji? i. nieprecyzyjny, błędny opis wskaźnika ii. brak jednostek pomiaru iii. źle określone jednostki pomiaru 4. W jaki sposób wskaźnik powinien zostać poprawiony? 5. Czy wartości docelowe wszystkich wskaźników produktu i rezultatu określone w treści PO IiŚ mają szanse zostać osiągnięte? 6. Jeśli nie, których wskaźników to dotyczy? 7. Jakie są przyczyny braku moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych? 8. Którym z tych przyczyn moŜna przypisać priorytetowe znaczenie? 9. Jakie inne uwarunkowania natury prawnej, gospodarczej, finansowej mają wpływ na moŜliwość osiągnięcia lub nie wartości docelowych pozostałych wskaźników? 10. Którym z nich moŜna przypisać priorytetowe znaczenie? 11. Na jakich poziomach powinny zostać ustalone wartości docelowe poszczególnych wskaźników, tak aby ich osiągnięcie było realne? 12. W jaki sposób moŜna uzasadnić te wartości? 13. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników? 14. Jeśli tak, których wskaźników to dotyczyło? 15. Jaki charakter miały zaobserwowane przyczyny? Były to problemy: i. organizacyjne (np. nie przekazywanie odpowiednich informacji przez Beneficjentów) ii. czasowe (np. opóźniania w przekazywaniu danych) iii. techniczne (np. brak technicznych moŜliwości pomiaru) iv. definicyjne (np. brak jasności jak powinien być mierzony dany wskaźnik) v. inne, jakie? 97 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 16. Na którym z poziomów zbierania i przekazywania informacji pojawiło się najwięcej tego typu problemów? i. Beneficjenta ii. Instytucji WdrąŜającej iii. Instytucji Pośredniczącej iv. Instytucji Zarządzającej II. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ 17. Czy biorąc pod uwagę zakres i rodzaj projektów, dla których podpisane zostały dotychczas umowy o dofinansowanie, wskaźniki zostały trafnie dobrane w kontekście celów określonych w Programie (dotyczy wszystkich wskaźników produktu i rezultatu)? 18. Czy wskaźniki produktu i rezultatu (z wyłączeniem określonych w treści PO IiŚ) zostały prawidłowo zdefiniowane? 19. Jeśli nie, których wskaźników to dotyczy? 20. Na czym polega niepoprawność definicji? i. nieprecyzyjny, błędny opis wskaźnika ii. brak jednostek pomiaru iii. źle określone jednostki pomiaru iv. inne, jakie? 21. W jaki sposób powinna być ona poprawiona? 22. Czy wartości docelowe wszystkich wskaźników produktu i rezultatu określone w Szczegółowym Opisie Priorytetów (z wyłączeniem określonych w treści PO IiŚ) mają szanse zostać osiągnięte? 23. Jeśli nie, których wskaźników to dotyczy? 24. Jakie są przyczyny braku moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych? 25. Którym z tych przyczyn moŜna przypisać priorytetowe znaczenie? 26. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników? 27. Jeśli tak, których wskaźników to dotyczyło? 28. Jaki charakter miały zaobserwowane przyczyny? Były to problemy: i. organizacyjne (np. nie przekazywanie odpowiednich informacji przez Beneficjentów) ii. czasowe (np. opóźniania w przekazywaniu danych) iii. techniczne (np. brak technicznych moŜliwości pomiaru) iv. definicyjne (np. brak jasności jak powinien być mierzony dany wskaźnik) v. inne, jakie? 98 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 29. Na którym z poziomów zbierania i przekazywania informacji pojawiło się najwięcej tego typu problemów? i. Beneficjenta ii. Instytucji WdrąŜającej iii. Instytucji Pośredniczącej iv. Instytucji Zarządzającej III. Zagadnienia dotyczące wskaźników kontekstowych dla VI, VII, VIII priorytetu, PO IiŚ 30. Czy wskaźniki kontekstowe oraz ich jednostki zostały prawidłowo zdefiniowane? 31. Jeśli nie, których wskaźników to dotyczy? 32. Na czym polega niepoprawność definicji? i. nieprecyzyjny, błędny opis wskaźnika ii. brak jednostek pomiaru iii. źle określone jednostki pomiaru iv. inne, jakie? 33. W jaki sposób powinna być ona poprawiona? 34. Czy wszystkie wskaźniki kontekstowe są adekwatne do treści danego priorytetu? 35. Jeśli niektórych wskaźników kontekstowych to dotyczy? 36. Czy zestawy wskaźników kontekstowych dla priorytetów VI, VII, VII są kompletne, tworzą odpowiednie tło do oceny wartości wszystkich wskaźników produktu i rezultatu? 37. Jeśli nie, jakie dodatkowe wskaźniki kontekstowe powinny zostać uwzględnione? 38. Jakie powinny zostać określone dla nich źródła danych? 39. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników kontekstowych? 40. Jaki charakter miały zaobserwowane przyczyny? Formularz ankiety CAWI Nr osi Nr działania Tytuł projektu 1. Czy wskaźniki produktu i rezultatu obowiązkowe do uwzględnienia przez Państwa w projekcie, zostały prawidłowo (jasno) zdefiniowane? 2. Jeśli nie, jakiego wskaźnika/wskaźników to dotyczyło? 3. Na czym polegał błąd w definicji tego wskaźnika/tych wskaźników? 4. Czy istnieją takie wskaźniki, które były obowiązkowe dla Państwa projektu, a Państwa zdaniem nie powinny mieć charakteru obowiązkowego? 5. Jeśli tak, jakie? 99 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy 6. Jakie czynniki, niezaleŜne od Państwa starań, warunkują osiągnięcie lub nie wartości poszczególnych wskaźników (obowiązkowych i nie obowiązkowych)? 7. Jakie są przyczyny ewentualnego braku moŜliwości osiągnięcia pierwotnie zakładanych wartości wskaźników? 8. Które z tych przyczyn naleŜy uznać za najwaŜniejsze? 9. Których wskaźników to dotyczy? 10. Czy wystąpiły problemy ze zbieraniem danych potrzebnych do ustalenia wartości wskaźników? 11. Jakiego rodzaju były to problemy? Zakres i metody analizy dokumentacji projektowej W celu określenia realnych moŜliwości osiągnięcia zakładanych wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu oraz określenia ich trafności analizie została poddana dokumentacja wszystkich projektów z priorytetów VI-VIII, dla których dotychczas podpisano umowy. Zbadano 100% próbę projektów. Informacje o projektach uzyskane zostały na podstawie wniosków o dofinansowanie oraz umów o dofinansowanie, wraz z załącznikami. Dla kaŜdego z projektów zebrane zostały następujące dane: • Numer osi • Numer działania • Tytuł projektu • Skrócony opis projektu • Rodzaj projektu (konkursowy/indywidualny) • Wartość dofinansowania • Wskaźniki produktu , wartości przewidywane w 2013 oraz 2015: • o wskaźniki z listy wskaźników obowiązkowych o wskaźniki charakterystyczne dla danego projektu Wskaźniki rezultatu, wartości przewidywane w 2013 oraz 2015 o wskaźniki z listy wskaźników obowiązkowych o wskaźniki charakterystyczne dla danego projektu Na podstawie tych informacji stworzono zestawienia dla poszczególnych działań i priorytetów. Informacja o procentowym udziale przyznanego dofinansowania na projekty z danego działania (dla których podpisano umowy), w przewidywanym całkowitym wkładzie pochodzącym ze środków unijnych na realizację tych działań pozwoliła na ocenienie prawdopodobieństwa osiągnięcia załoŜonych wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu. Przyjęto załoŜenia, Ŝe wartości wskaźników produktu i rezultatu przyjęte w poszczególnych projektach są wprost proporcjonalne do ilości wydatkowanych środków. Przyjęte załoŜenie obrazuje poniŜszy przykład podany w tabeli 36 100 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Tab. 36 Sposób oceny trafności wartości docelowych wskaźników Projekty Wartość dofinansowania ze środków UE w poszczególnych projektach ZałoŜona w wskaźnika Projekt 1 A1 W1 Projekt 2 A2 W2 Projekt 3 A3 W3 Projekt 4 A4 W4 suma A W projekcie wartość docelowa Źródło: opracowanie własne Wartość sumaryczna przyznanego dofinansowania UE dla projektów w danym działaniu, dla których podpisano umowy: A Przewidziana wartość wkładu ze środków unijnych na dane działanie: S Udział przyznanego dofinansowania UE dla projektów w danym działaniu, dla których podpisano umowy, w przewidywanym całkowitym wkładzie ze środków unijnych na dane działanie: A/S = X Sumaryczna wartość wskaźnika załoŜona w projektach, dla których podpisane zostały umowy: W Wartość docelowa wskaźnika załoŜona w PO IiŚ: Wdocelowe Szacowana sumaryczna wartość wskaźnika po wyczerpaniu wkładu ze środków unijnych (po zamknięciu listy projektów, którym przyznano dofinansowanie): Wszacowane = W/X JeŜeli W szacowane >> W docelowe, a więc jeśli oszacowana na podstawie badania moŜliwa do osiągnięcia wartość wskaźnika znacząco róŜni się od załoŜonej w Programie Operacyjnym wartości docelowej, moŜe to wskazywać na brak moŜliwości osiągnięcia wartości docelowej i tym samym na fakt niewłaściwego określenia tej wartości. Na podstawie wyŜej wyliczonych wartości wskaźniki zostały sklasyfikowane zgodnie z klasyfikacją przedstawioną w rozdziale 4.1 Opisane wyŜej postępowanie zastosowano w przypadku działań, a tym samym wskaźników, w ramach których podpisano juŜ umowę o dofinansowanie dla konkretnych projektów. W przypadku działań 7.4 ,7.5, 8.3 i odnoszących się do nich wskaźników, dla których brak jest takich projektów, ocenę wartości docelowych wskaźników przeprowadzono poprzez analizy eksperckie. Zakres analiz eksperckich Eksperci z poszczególnych gałęzi transportu, (zgodnie z zestawieniem zawartym w załączniku 3), wykonali analizy, których zakres tematyczny przestawiony został poniŜej. 1. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w PO IiŚ 101 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy - prawidłowości definicji wskaźników produktu i rezultatu (wskazanie ewentualnych, źle zdefiniowanych wskaźników wraz z uzasadnieniem i propozycją poprawy, z uwzględnieniem przyszłej perspektywy finansowej), - ocen moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu (podział na kategorie prawdopodobieństwa osiągnięcia, określenie przyczyn uniemoŜliwiających osiągniecie wartości docelowych), - wskazania czynników warunkujących osiągnięcie lub nie poszczególnych wskaźników oraz ich znaczenia w skali punktowej, - wskazania osiągalnych poziomów wskaźników, - wskazania obiektywnego uzasadnienia dla zmian wartości poszczególnych wskaźników. 2. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ - prawidłowości definicji wskaźników produktu i rezultatu (wskazanie ewentualnych źle zdefiniowanych wskaźników wraz z uzasadnieniem i propozycją poprawy, z uwzględnieniem przyszłej perspektywy finansowej), - trafności doboru wskaźników w kontekście celów określonych w Programie, ze szczególnym uwzględnieniem wskaźników zamieszczonych równieŜ w Programie (wraz z ewentualnymi propozycjami zmian, z uwzględnieniem przyszłej perspektywy finansowej), - prawidłowości przyjętych wartości docelowych (z wyłączeniem wskaźników zawartych w Programie) - oceny moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu (podział na kategorie prawdopodobieństwa osiągnięcia, określenie przyczyn uniemoŜliwiających osiągniecie wartości docelowych), - kompletności istniejącego zestawu wskaźników produktu i rezultatu w odniesieniu do rodzajów projektów dofinansowywanych w ramach danych działań (z uwzględnieniem faktu, iŜ wskaźniki produktu i rezultatu określone w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ nie muszą znajdować zastosowania do wszystkich projektów dofinansowywanych w ramach danego działania). 3. Zagadnienia dotyczące wskaźników kontekstowych dla VI, VII, VIII priorytetu PO IiŚ - prawidłowości definicji wskaźników kontekstowych (wskazanie zdefiniowanych wskaźników wraz z uzasadnieniem i propozycją poprawy), ewentualnych, źle - kompletności, adekwatności, wiarygodności źródeł danych, podanych dla poszczególnych wskaźników (wraz z propozycjami zmian i uzupełnień), - oceny prawidłowości wartości poszczególnych wskaźników kontekstowych dla roku 2005 (wraz z pozycjami korekt), - kompletności, trafności istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych (wraz z propozycjami zmian i uzupełnień, przyszłej perspektywy finansowej). Panel ekspertów Panel ekspertów zorganizowany został w siedzibie firmy Ecorys Polska Sp. z o.o. w dniu 15.11.2010. Lista osób, które wzięły w nim udział zamieszczona została w załączniku 3. Podczas panelu dyskutowane były następujące zagadnienia: 1. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w PO IiŚ - ocena moŜliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu (podział na kategorie prawdopodobieństwa osiągnięcia, określenie przyczyn uniemoŜliwiających osiągniecie wartości docelowych), 102 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy - wskazanie czynników warunkujących osiągnięcie lub nie poszczególnych wskaźników oraz ich znaczenia w skali punktowej, - wskazanie osiągalnych poziomów wskaźników, - wskazanie obiektywnego uzasadnienia dla zmian wartości poszczególnych wskaźników, 2. Zagadnienia dotyczące wskaźników produktu i rezultatu dla VI, VII, VIII priorytetu, określonych w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO IiŚ - prawidłowość definicji wskaźników produktu i rezultatu (wskazanie ewentualnych źle zdefiniowanych wskaźników wraz z uzasadnieniem i propozycją poprawy), 3. Zagadnienia dotyczące wskaźników kontekstowych dla VI, VII, VIII priorytetu, PO IiŚ - kompletność, trafność istniejącego zestawu wskaźników kontekstowych (wraz z propozycjami zmian i uzupełnień, z uwzględnieniem przyszłej perspektywy finansowej). 103 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Załącznik 3 - Lista respondentów Tab. 37. Respondenci wywiadów indywidualnych Instytucja Liczba respondentów Ministerstwo Infrastruktury. Departament Funduszy UE 3 Centrum Unijnych Projektów Transportowych 1 Źródło: opracowanie własne Ta. 38. Autorzy analiz eksperckich i uczestnicy panelu ekspertów. Imię i nazwisko Dariusz Ciszewski Marek Kałas Instytucja Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. (Białystok) PKP Polskie Linie Kolejowe Miron Mironowicz Łukasz Oleszczuk Siskom dr hab. Józef Suda Politechnika Warszawska dr Piotr Szagała Transeko dr Piotr Trzepacz Uniwersytet Jagielloński Henryk Zielaskiewicz PKP Cargo Źródło: opracowanie własne 104 Weryfikacja wskaźników oraz ich wartości docelowych dla VI, VII i VIII priorytetu PO IiŚ Raport końcowy Załącznik 4 – Literatura Podczas realizacji przeanalizowano poniŜsze dokumenty: - Dokument programowy Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, - Dokument programowy Szczegółowy Opis Priorytetów PO IiŚ 2007 - 2013, - Załącznik nr 5 do „Szczegółowego opisu priorytetów PO IiŚ 2007-2013”, - Ewaluacja ex-ante POIiŚ – analiza systemu wskaźników w ramach tej ewaluacji (http://www.pois.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/Documents/Ocena_szacunkowa_POIiS_0 61206r2.pdf), - Zapisy obowiązujących dokumentów dot. sytemu wdraŜania VI-VIII Priorytetó w PO IiŚ, w tym Wytyczne horyzontalne, Wytyczne w ramach PO IiŚ itp., - Aktualna lista projektów indywidualnych dla PO IiŚ 2007-2013, - Lista projektów zatwierdzonych do dofinansowania w procedurze konkursowej PO IiŚ, - Raport z badania ewaluacyjnego pt. Analiza ex-post wskaźników Sektorowego Programu Operacyjnego Transport (grudzień, 2008), - Raport z badania ewaluacyjnego pt. Analiza systemu wskaźników Programu, Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (wrzesień, 2008) (http://www.pois.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/Documents/Raport_POIiS_200809.pdf), - Katalog wskaźników obowiązkowych - VI-VIII priorytety, znajdujący się na stronie: http://www.pois.gov.pl/Dokumenty/Wzorydokumentow/Strony/Wzorydokumentow.aspx#zakladka =5 - Dane statystyczne, GUS, statystyki policyjne, - Sprawozdania okresowe z wdraŜania priorytetów transportowych PO IiŚ, - Zaktualizowane harmonogramy realizacji projektów, - Podpisane umowy o dofinansowanie (wraz z aneksami) lub zatwierdzone wnioski o dofinansowanie, - Raport z badania pt. ZagroŜenia w procesie realizacji projektów lotniczych przewidzianych do finansowania w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko (grudzień 2009 r.) (http://www.pois.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/Documents/20091222_Raport_koncowy_ projekty_lotnicze_POIS.pdf ) 105