Invest in Pomerania : Aktualności

2010-04-20
Posiadanie pirackiego oprogramowania to przestępstwo
Polska jest jednym z niechlubnych liderów piractwa w Unii Europejskiej. Krajami o wyższej skali
tego zjawiska są jedynie Grecja, Rumunia oraz Bułgaria. Z danych Business Software Alliance,
jednej z najbardziej znanych na świecie organizacji zajmujących się promowaniem korzystania z
autoryzowanego oprogramowania wynika, że szkody poniesione w Polsce przez producentów
oprogramowania wynoszą ponad 500 mln dolarów w skali roku.
Edukacja to sposób na piratów
Szacuje się, że około 55% zainstalowanych programów w Polsce to kopie pirackie. Według ekspertów z BSA, głównym
powodem tak wysokiego poziomu piractwa w Polsce jest niska świadomość społeczna. Uważają oni, że w Polsce
istnieje społeczne przyzwolenie na kradzież własności intelektualnej. Ponadto, eksperci zwracają uwagę, że także
niska wydajność polskiego wymiaru sprawiedliwości przyczynia się do utrzymywania się wysokiego wskaźnika
dotyczącego korzystania z nieautoryzowanego oprogramowania.
By walczyć z problemem pozyskiwania i używania nieautoryzowanego oprogramowania, organizacje zrzeszające
twórców oraz firmy takie jak Microsoft czy Adobe, od kilku lat podejmują różne działania mające na celu edukowanie
naszego społeczeństwa w kwestii ochrony praw własności intelektualnej.
- Microsoft angażuje się w różne działania edukacyjne. Uważam, że to najlepszy sposób na walkę z piractwem.
Przykładowo, obecnie współpracujemy z innymi firmami i organizacjami w ramach Sztabu Antypirackiego, który ma
celu uświadamianie Polaków, że korzystanie z nieautoryzowanych wersji oprogramowania to przestępstwo - informuje
Krzysztof Janiszewski z Microsoftu.
Prawda i mity
Osoby korzystające z nielegalnego oprogramowania często powołują się na wysokie ceny programów. Jednak jak
twierdzi Krzysztof Janiszewski: To mit. Biorąc pod uwagę, że użytkownik korzysta średnio z oprogramowania przez 3
do 5 lat to koszt nie jest duży.
Jak wynika z informacji BSE, nie powinniśmy spodziewać się dużego spadku cen oprogramowania. Jest to związane
w dużym stopniu z wysokim poziomem inwestycji w badania i rozwój, na który firmy software`owe przeznaczają ok.
1
20% przychodów. Z drugiej strony, widoczna jest tendencja do dywersyfikacji ofert, wprowadzania wersji
edukacyjnych i domowych oraz do obniżania kosztów dla pewnych grup docelowych, takich jak studenci.
Srogie kary za pirackie oprogramowanie
W Polsce prawa twórców chronione są przez dwie ustawy: Kodeks Karny i Ustawę o Prawie Autorskim i Prawach
Pokrewnych. W myśl tych aktów, kopiowanie i korzystanie z kopii programów komputerowych bez zgody producenta
jest zabronione. Ponadto, kopiowanie lub wejście w posiadanie nielegalnych programów komputerowych jest, zgodnie
z Kodeksem Karnym, przestępstwem.
Przepisy Kodeksu Karnego, które regulują kwestię odpowiedzialności karnej dotyczącą nielegalnego oprogramowania
to:
Art. 278. §1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
§2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej.
Paserstwo umyślne programu komputerowego:
Art. 291. §1. Kto rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywa lub pomaga do jej zbycia albo tę rzecz
przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Paserstwo nieumyślne programu komputerowego:
Art. 292. §1. Kto rzecz, o której na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że została
uzyskana za pomocą czynu zabronionego, nabywa lub pomaga do jej zbycia albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga do
jej ukrycia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. W wypadku znacznej wartości rzeczy, o której mowa w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
Natomiast przepisy z ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, które dotyczą nielegalnego
oprogramowania to:
Art. 115. §1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego
utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat
3.
§2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji
oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne
wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
§3. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w inny sposób niż określony w ust. 1 lub 2 narusza cudze prawa
autorskie lub prawa pokrewne określone w art. 16, art. 17, art. 18, art. 19 ust. 1 lub 2, art. 20 ust. 1-4, art. 40 ust. 1 lub
2, art. 86, art. 94 ust. 4 i art. 97, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
2
Art. 116. §1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo
w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
§3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo
działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6
miesięcy do lat 5.
§4. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 117. §1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom w celu rozpowszechnienia utrwala lub zwielokrotnia
cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub
nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo
działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 118. §1. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedmiot będący nośnikiem utworu, artystycznego
wykonania, fonogramu, wideogramu rozpowszechnianego lub zwielokrotnionego bez uprawnienia albo wbrew jego
warunkom nabywa lub pomaga w jego zbyciu albo przedmiot ten przyjmuje lub pomaga w jego ukryciu, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo
działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od roku
do lat 5.
§3. Jeżeli na podstawie towarzyszących okoliczności sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 lub 2 powinien
i może przypuszczać, że przedmiot został uzyskany za pomocą czynu zabronionego, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 1181. §1. Kto wytwarza przedmioty przeznaczone do niedozwolonego usuwania lub obchodzenia technicznych
zabezpieczeń przed odtwarzaniem, przegrywaniem lub zwielokrotnianiem utworu, albo dokonuje obrotu takimi
przedmiotami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
§2. Kto posiada, przechowuje lub wykorzystuje przedmioty, o których mowa w ust. 1, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 119. Kto uniemożliwia lub utrudnia wykonywanie prawa do kontroli korzystania z utworu, artystycznego
wykonania, fonogramu lub wideogramu albo odmawia udzielenia informacji przewidzianych w art. 47, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
W przypadku naruszenia autorskich praw majątkowych, osoba, czy firma, która dopuściła się tego procederu może
3
zostać zobowiązana do naprawienia szkody poprzez zapłatę wynagrodzenia, w przypadku zawinionego naruszenia
praw, nawet do trzykrotności wysokości wynagrodzenia, które należałoby się za udzielenie zgody (licencji) na
korzystanie z programu.
Z informacji Komendy Głównej Policji w 2009 roku wynika, iż w zakresie zwalczania naruszania praw autorskich,
podczas działań policyjnych zabezpieczono 221 175 sztuk płyt CD i DVD oraz 5685 sztuk innych nośników.
Wszczętych zostało 2930 postępowań przygotowawczych, w wyniku których stwierdzono 39 200 przestępstw.
Zarzutami karnymi objęto 3211 osób. Policjanci przerwali także przestępczą działalności 256 osób popełniających
tego typu przestępstwa w Internecie.
Ewa Millack
Autor
EM
4