aktualizacja strategii rozwoju - Strona główna

URZĄD MIEJSKI
w BISZTYNKU
Strategia Zrównoważonego Rozwoju
Gminy i Miasta Bisztynek
Bisztynek 2008
Opracował: Adam Puza
Szanowni Państwo
Z satysfakcją przedstawiamy Państwu Strategię Zrównoważonego Rozwoju Gminy i
Miasta Bisztynek. Stanowi ona wynik pracy wielu mieszkańców naszego miasta i gminy,
członków Rady oraz instytucji i liderów, którzy w okresie od 16 listopada do 7 grudnia 2007
roku uczestniczyli w procesie aktualizacji Strategii.
Za ich aktywny udział i twórczy wkład pracy w budowę Strategii składamy w tym
miejscu serdeczne podziękowania.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy i Miasta Bisztynek jest dokumentem, który
pozwala ukierunkować jej rozwój w perspektywie kilkunastu lat, umożliwia planowanie
poszczególnych przedsięwzięć i inwestycji, umożliwia wreszcie pozyskiwanie zewnętrznych
środków na realizację poszczególnych zadań.
Jesteśmy przekonani, że praktyczne efekty przedstawionej Strategii będą widoczne w
najbliższych latach, a osiągnięte zostaną dzięki realizacji celu nadrzędnego – zrównoważonego
rozwoju gminy.
Możliwe to będzie tylko wtedy, gdy strategia stanie się dokumentem wszystkich
mieszkańców, którzy aktywnie włączą się w realizację wizji rozwoju Bisztynka jako gminy
dobrze zaspokajającej ludzkie potrzeby, a także przyjaznej dla środowiska i jego zasobów.
Z poważaniem
Przewodniczący Rady Miejskiej
Burmistrz Bisztynka
1
Sprawozdanie Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Wdrażania Strategii
Ekorozwoju z dotychczasowej realizacji Strategii Ekorozwoju
Gminy i Miasta Bisztynek oraz zakres jej aktualizacji
Strategia Ekorozwoju Gminy i Miasta Bisztynek jest wynikiem prac wielu mieszkańców
naszej Gminy, członków Rady Miejskiej oraz instytucji, którzy w okresie od kwietnia do
listopada 1990 roku aktywnie brali udział i wnieśli twórczy wkład pracy w budowę strategii.
Przyjęcie do realizacji Strategii Ekorozwoju Gminy i Miasta Bisztynek nastąpiło na podstawie
uchwały Nr XII/83/99 Rady Miejskiej w Bisztynku z dnia 28 grudnia 1999r.
Wypracowana strategia jest dokumentem, który pozwolił spojrzeć na gminę całościowo i
zaplanować jej rozwój w perspektywie kilkunastu lat.
Określenie ekorozwoju czy rozwoju zrównoważonego ujęte w tytule dokumentu oznacza
zrównoważony rozwój społeczno – gospodarczy, w którym w celu równoważenia szans dostępu
do środowiska poszczególnych społeczeństw i ich obywateli – zarówno współczesnych jak i
przyszłych pokoleń, następuje proces integrowania działań:
- politycznych,
- gospodarczych,
- społecznych
z
zachowaniem
równowagi
przyrodniczej
oraz
trwałości
poszczególnych
procesów
przyrodniczych.
Ekorozwój nie był wąsko rozumianą ochroną środowiska, nie przeciwstawiał się
rozwojowi społecznemu i gospodarczemu Gminy i nie oznaczał rozwoju gospodarczego
naruszającego w sposób istotny i nieodwracalny zasoby środowiska.
Ujęty w strategii ekorozwój (rozwój zrównoważony ) to integracja czterech ładów:
Ładu ekologicznego, który oznacza zgodność z wymogami szeroko rozumianej ochrony
środowiska oraz nienaruszanie trwałych zasobów środowiska naturalnego.
Ładu gospodarczego związanego z trwałymi podstawami rozwoju gospodarczego
Gminy, który jest niezbędnym elementem dla prawidłowego funkcjonowania każdej
społeczności lokalnej.
Ładu społecznego rozumianego jako zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności oraz
rozwijanie więzi społecznych i związanych z nimi instytucji życia społecznego. Ważne
zagadnienie stanowi likwidacja patologii społecznych oraz stwarzanie właściwych warunków
wszystkim mieszkańcom Gminy.
Ładu przestrzennego oznaczającego integrację wymienionych powyżej pozostałych
lądów w granicach określonego obszaru – terytorium Gminy.
2
Zgodnie z definicją ekorozwoju niezwykle pożądanym była integracja wymienionych powyżej
ładów z ładem polityczno – instytucjonalnym.
Przy budowie strategii autorzy sformułowali główny cel jako: Zrównoważony rozwój
społeczno – gospodarczy Gminy i Miasta Bisztynek a wizję osiągnięcia celu określono
następująco:
Bisztynek to gmina ekologiczna, o rozwiniętym nowoczesnym rolnictwie, turystyce i przemyśle
lekkim, której społeczność jest wykształcona i otwarta na świat, i która stwarza dobre warunki do
życia i wypoczynku wszystkim mieszkańcom i turystom.
Przebieg realizacji strategii przedstawiają załączone do niniejszego raportu roczne sprawozdania
z wykonania.
Analizując poszczególne sprawozdania strategia realizowana była zgodnie z założeniami i tak dla
podkreślenia ważniejszych inwestycji zostały zrealizowane:
1. Rozbudowa i modernizacja kompleksu szkolnego w Bisztynku
2. Systematyczne zaopatrzenie terenu Gminy w wodę.
3. Rozwiązanie problemu gospodarowania odpadami stałymi.
4. Coroczne poprawianie estetyki Gminy
Cel główny Strategii nadal zachowuje swoją aktualność. Wymaga jednak modyfikacji, przede
wszystkim z powodu dostosowania do zmieniającej się rzeczywistości. Liczne zmiany w
gospodarczo – społecznym otoczeniu lokalnym, rozpoczęta integracja europejska, jak również
większe możliwości korzystania ze środków unijnych dla realizacji Strategii sprawiają, że
istnieje potrzeba dokonania aktualizacji dokumentu, który powinien być powiązany z innymi
dokumentami operacyjnymi m.in. ze Strategią Rozwoju
Województwa Warmińsko –
Mazurskiego, Planem Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bisztynek i miejscowości
Sątopy – Samulewo
Wychodząc naprzeciw wymienionym potrzebom, jak również kierując się zasadami
planowania strategicznego, a w szczególności uwzględniając fakt , iż Strategia Ekorozwoju
Gminy i Miasta Bisztynek w większym stopniu daje odpowiedź na pytanie jak wykorzystać
wszystkie zasoby Gminy, uwzględniając aktualne trendy rozwojowe i warmińsko – mazurskie
położenie Bisztynka Komisja Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Wdrażania Strategii Ekorozwoju
GiM wniosła o przystąpienie do aktualizacji Strategii, argumentując tę decyzję następującymi
przesłankami:
3
1. Niektóre zapisane w Strategii programy operacyjne straciły swoją aktualność, inne
wymagają nowej redakcji; celem merytorycznym prac nie jest zbudowanie odmiennej do
dotychczasowej Strategii, lecz na jej bazie dokonanie aktualizacji.
2. Proces wejścia Polski do Unii Europejskiej wnosi istotne zmiany w sposobie
przygotowania i realizacji przedsięwzięć rozwojowych Gminy
3. Strategia Gminy i Miasta Bisztynek będzie, w większym niż dotychczas stopniu,
programem działania, stanowiącym podstawę do efektywnego zarządzania gminą.
4. Strategia ma pełnić funkcję informacyjną i promocyjną – powinna informować
potencjalnych inwestorów o kierunkach rozwoju Gminy, ukazywać walory środowiska
przyrodniczego, gospodarczego i kulturalnego Gminy.
5. Ze Strategii, w większym stopniu, powinna wynikać hierarchia celów, które chce gmina
zrealizować w długofalowym okresie.
6. Strategia powinna mieć charakter społeczny, partnerski – kluczem do powodzenia jej
realizacji jest szeroko rozumiany udział opinii społecznej mieszkańców.
Mając na uwadze powyższe przesłanki zostały zorganizowane warsztaty z udziałem radnych,
kierowników jednostek samorządowych, sołtysów oraz pracowników urzędu. W spotkaniach
warsztatowych z udziałem moderatora w oparciu o uzyskane dane dokonano weryfikacji celów,
przy aktywnym udziale uczestników i pozytywnym klimacie emocjonalnym, ustalono listę
istotnych dla gminy kluczowych inwestycji:
- Kompleksowe uporządkowanie infrastruktury wodno-ściekowej na terenie aglomeracji
Bisztynek
-
Rozbudowa
i
modernizacja
infrastruktury
wodno-ściekowej
w
rejonie
użytku
ekologicznego Polder Sątopy.
- Przystosowanie Zakładu Zagospodarowania Odpadami dla obsługi rejonu wyznaczonego w
PGOW-M
- Droga dojazdowa do obszaru planowanej budowy zakładu estryfikacji oleju rzepakowego.
- Przywrócenie zniszczonej substancji przestrzennej zabytkowego centrum miasta – poprzez
wybudowanie nowego ratusza
- „e-Gmina” – budowa społeczeństwa informacyjnego w Gminie Bisztynek
- Wiejskie centrum sportu i rekreacji w Sątopach
- Brama Lidzbarska izbą dziedzictwa kultury Bisztynka
- Przestrzeń publiczna miejscowości Sątopy – Samulewo rozwojem tożsamości społeczności
wiejskiej,
4
- Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej infrastrukturą współczesną na szlakach
turystycznych.
Proces aktualizacji Strategii będzie przyjmowany jako systemowy element zarządzania
strategicznego Gminą, a nie jednorazową akcją. Strategia powinna być aktualizowana
i
korygowana w takt istotnych zmian w otoczeniu wewnętrznym i zewnętrznym Gminy.
5
Lista obecności uczestników warsztatów planistycznych:
1.
Banach Iwona
32.
Wadowski Jarosław
2.
Ćwik Ryszard
33.
Winciun Ryszard
3.
Dąbrowska Bożena
34.
Wójcik Jan
4.
Dąbrowski Marian
35.
Zagajewska Janina
5.
Depta Bożena
36.
Zalewska Malwina
6.
Depta Roman
37.
Zapadka Marianna
7.
Drozdowski Mariusz
38.
Zasada Barbara
8.
Drozdowska Joanna
39.
Zawistowska Krystyna
9.
Dominiak Jolanta
10.
Domżalski Mirosław
11.
Fijałkowska Barbara
12.
Filipczyk Zbigniew
13.
Goszcz Elżbieta
14.
Grabowska Marlena
15.
Gutkowska Magdalena
16.
Kaliszewski Bogusław
17.
Kulesa Andrzej
18.
Lewandowska Justyna
19.
Lewandowski Władysław
20.
Maciorowska Teresa
21.
Majewski Grzegorz
22.
Malinowski Stanisław
23.
Papszun Jerzy
24.
Poreda Sławomir
25.
Rękawek Krzysztof
26.
Rysztowski Roman
27.
Sujeta Irena
28.
Świetlikowski Bronisław
29.
Tarkowian Mieczysław
30.
Tomasik Lidia
31.
Wachol Danuta
6
SPIS TREŚCI
I. Wstęp .......................................................................................................................................... 1
1. Przesłanki aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy i Miasta Bisztynek .................................. 1
2. Metodologia prac aktualizacyjnych ...................................................................................... 2
II. Wizja i cel nadrzędny rozwoju gminy w 2015 r. ........................................................................ 5
III. Cele strategii .............................................................................................................................. 6
IV. Struktura celów strategii ........................................................................................................... 7
V. Cele główne, szczegółowe i operacyjne ..................................................................................... 8
VI. Zarządzanie realizacją Strategii. Wdrażanie, monitoring i aktualizacja Strategii .................. 12
I. Wstęp
1. Przesłanki aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy i Miasta Bisztynek
W 1999 roku Rada Miejska w Bisztynku przyjęła do realizacji „Strategię Ekorozwoju
Gminy i Miasta Bisztynek” (opracowaną zgodnie z zaleceniami agendy 21), która określiła
cele strategiczne rozwoju społeczno-gospodarczego gminy oraz wyznaczyła programy
operacyjne, których realizacja miała te cele urzeczywistnić. Dokument ten był efektem pracy
wielu mieszkańców, w wyniku wielu dyskusji wytyczył kierunki rozwoju Gminy i Miasta
Bisztynek (uspołecznienie procesu). Do dnia dzisiejszego większość celów i projektów
wyszczególnionych w dokumencie była realizowana. W tym czasie Polska stała się członkiem
Unii Europejskiej, przez co gmina otrzymała szansę uczestniczenia w zintegrowanej
gospodarce i finansach zjednoczonej Europy.
W 2002 roku przeprowadzono „Audyt zrównoważonego rozwoju Gminy i Miasta
Bisztynek”.
Za najważniejsze, długofalowe cele rozwoju gminy uznano:
1. Rozwinięte nowoczesne rolnictwo i agroturystyka, bazujące na walorach
środowiskowych i kulturowych gminy.
2. Rozwinięty przemysł i usługi, zapewniające miejsca pracy dla wszystkich
mieszkańców, i zharmonizowane z tradycyjną funkcją rolniczą gminy.
3. Wysoka jakość infrastruktury komunalnej, gospodarczej i turystycznej w gminie.
4. Wysoki poziom wykształcenia wszystkich mieszkańców gminy.
Cele te, sformułowane bardzo szeroko, nadal zachowują aktualność. Wymagają jednak
modyfikacji, przede wszystkim z tego powodu, że część zapisanych zadań realizacyjnych
została zrealizowana, inne straciły swoją aktualność wskutek zachodzących zmian.
Zmiany w gospodarczo-społecznym otoczeniu lokalnym, potrzeba dostosowania ustaleń
Strategii do celów i priorytetów zawartych w polityce regionalnej Unii Europejskiej na lata
2007-2013 oraz w dokumentach planistycznych opracowanych na szczeblu kraju i
województwa, możliwość pozyskania środków na realizowane przedsięwzięcia sprawiły, iż
postanowiono dokonać aktualizacji dokumentu.
Proces aktualizacji Strategii to systemowy element zarządzania strategicznego gminą, a
nie jednorazowa akcja. Strategia powinna być aktualizowana i korygowana w takt istotnych
zmian zachodzących w jej wewnętrznym i zewnętrznym otoczeniu.
1
2. Metodologia prac aktualizacyjnych
Przy realizacji prac aktualizacyjnych „Strategii Ekorozwoju Gminy i Miasta Bisztynka
do 2015 roku” wykorzystano metodę ekspercką-partnerską, która pozwoliła połączyć wiedzę i
doświadczenie ekspertów oraz uczestnictwo społeczne, zarówno instytucji, podmiotów
gospodarczych, organizacji pozarządowych jak i mieszkańców miasta.
Zadaniem metodycznym w aktualizowaniu Strategii było zawarcie w niej celów
i priorytetów określonych w „Narodowym Planie Rozwoju 2007-2014” oraz Regionalnym
Programie Operacyjnym Warmia i Mazury. Oba te dokumenty, między innymi określają cele i
zawierają opisy strategii, zmierzającej do osiągnięcia spójności gospodarczej, społecznej i
przestrzennej z krajami i regionami Wspólnoty Europejskiej. W ten sposób niniejsza Strategia
staje się dokumentem uniwersalnym i pomocnym przy ubieganiu się o dofinansowanie ze
strony Unii Europejskiej przedsięwzięć realizowanych przez gminę.
Zgodnie z zasadą programowania rozwoju i komplementarności polityk rozwoju
regionalnego i lokalnego, aktualizacja „Strategii Ekorozwoju Gminy i Miasta Bisztynka” jest
dostosowana do układu celów i priorytetów „Strategii Rozwoju Województwa WarmińskoMazurskiego” oraz „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Bartoszyckiego”. Zbieżność
kierunków rozwoju tych dokumentów może być argumentem przy ubieganiu się przez
samorząd gminny o środki budżetu państwa oraz funduszy unijnych na realizację
przedsięwzięć strategicznych.
Aktualizowana
Strategia
obejmuje
lata
2008-2015,
czyli
dotyczy
okresu
programowania Unii Europejskiej na lata 2007-2013 z zachowaniem zasady n+2 lata, oraz
nieco więcej niż 2 okresów budżetowych, co umożliwi samorządowi Gminy określanie
wielkości środków kierowanych na realizację poszczególnych priorytetów zadaniowych.
W celu pełnego i rzeczywistego zobrazowania stanu gminnej gospodarki oraz
dokonania na jego podstawie aktualizacji celów „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy i
Miasta Bisztynek” została opracowana diagnoza stanu w postaci „Audytu zrównoważonego
rozwoju Gminy i Miasta Bisztynek w latach 2002-2006” (załącznik do Strategii). Dokument
sporządzono na podstawie informacji uzyskanych z Banku Danych Regionalnych Głównego
Urzędu Statystycznego. Dodatkowo do opracowania diagnozy stanu wykorzystano ustalenia
Planu Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Bisztynek z 2004 roku oraz Studium Uwarunkowań
i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy i Miasta Bisztynek.
2
Podstawą aktualizacji „Strategii Ekorozwoju Gminy i Miasta Bisztynka” było
przeformułowanie celów strategicznych, wynikających ze zmian sytuacji społecznogospodarczej gminy oraz uwarunkowań zewnętrznych jej rozwoju.
W Strategii wyznaczono cele strategiczne rozwoju gminy do 2015 roku, lecz przyjęto
zasadę, iż będzie to dokument „otwarty”, podlegający dalszym modyfikacjom i korektom w
zależności od tempa zmian zachodzących w bliższym i dalszym otoczeniu gminy.
Aktualizacja opracowanej uprzednio Strategii, zgodnie z zasadami Agendy 21, oznacza
m.in. uspołecznienie procesu jej przygotowania. W praktyce znaczyło to podjęcie prac nad
poszczególnymi etapami przez Zespół Opracowujący Strategię - grupę zainteresowanych
przedstawicieli
społeczności
gminy,
przedstawicieli
samorządu,
instytucji
lokalnych
liderów,
państwowych
i
w
tym
w
szczególności:
samorządowych,
prywatnych
przedsiębiorców. Niezależnie od zaproszenia do udziału w pracach nad strategią wystosowanego do określonych osób - każdy zainteresowany przedstawiciel społeczności
gminy miał możliwość wzięcia bezpośredniego udziału w pracach. Takie rozwiązanie jest
niezwykle istotnym elementem Agendy 21, stanowiąc także o stabilności rozwiązań
zapisanych w końcowym dokumencie. Nie jest on bowiem jedynie opracowaniem eksperckim
lub wykonanym przez grupę osób związanych z aktualnymi władzami samorządowymi, ale
przez zespół reprezentujący całą społeczność gminy.
Przy aktualizacji Strategii utrzymano podstawowe założenia strategii zrównoważonego
rozwoju gminy:
1. racjonalne wykorzystanie dostępnych zasobów lokalnych, przy ograniczeniu dostarczenia
ich (lub ich odpowiedników) z zewnątrz,
2. wykorzystywanie w pierwszym rzędzie zasobów odtwarzalnych,
3. zintegrowane wykorzystanie potencjału (łącznie różnych zasobów), poprzez
rozwiązywanie różnych problemów łącznie, w ich wzajemnym oddziaływaniu,
4. poszukiwanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska naturalnego,
5. budowanie rozwoju na kontynuacji pozytywnych tendencji, szacunku dla dziedzictwa i
wartości,
6. traktowanie więzi społecznej jako fundamentu stosunków społecznych i gospodarczych,
7. budowanie współpracy między lokalnymi „aktorami” (władze lokalne, podmioty
gospodarcze, organizacje pozarządowe, lokalni liderzy),
8. tworzenie lokalnych systemów kooperacji gospodarczej i ich aktywne łączenie z bliższymi
i odleglejszymi rynkami zbytu.
Podstawą tworzenia strategii jest analiza lokalnych zasobów i potencjałów, mobilizacja
liderów, zainwestowanie w rozwój i stworzenie systemu działań partnerskich tak, aby uzyskać
3
efekt „kuli śniegowej”, to znaczy żywiołowego przyrastania inicjatyw i kumulowania się ich
skutków. Kluczowe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu rozwoju gminy ma uspołecznienie
podejmowanych decyzji.
Zaktualizowana Strategia stanowi dokument programujący drogę rozwoju gminy.
Pozwala on na prowadzenie bardziej racjonalnej gospodarki komunalnej, planowanie
poszczególnych przedsięwzięć i inwestycji, wreszcie - pozyskiwanie środków zewnętrznych
przeznaczonych na poszczególne przedsięwzięcia i projekty.
4
II. Wizja i cel nadrzędny rozwoju gminy w 2015 r.
Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej środowiskowej i przestrzennej Gminy i
Miasta Bisztynek oraz analiza różnych uwarunkowań zewnętrznych, potwierdzają trafność
wyboru długofalowego celu rozwoju sformułowanych w Strategii Ekorozwoju Gminy i Miasta
Bisztynek w 1999 roku.
Tworzenie wizji przyszłości stanowi pierwszy etap prac strategicznych – pomaga
myśleć pozytywnie i zjednoczyć zróżnicowane grupy społeczne wokół wspólnego celu, jakim
jest rozwój.
Wizja przyszłości jest:
 wewnętrznie spójnym - obrazem pragnień i dążeń mieszkańców (nie zawiera elementów
sprzecznych),
 bliska marzeniom o przyszłości, ale nie oddala się od najważniejszych faktów
geograficznych i społecznych,
 punktem wyjścia do określenia celów: nadrzędnego, głównych, szczegółowych i
cząstkowych
Jednakże, po analizach diagnozy stanu, w oparciu o konsultacje, z uwzględnieniem
nowych uwarunkowań zdecydowano się przyjąć wizję gminy w 2015 roku
Wizja:
Bisztynek to gmina ekologiczna, o rozwiniętym nowoczesnym rolnictwie,
turystyce i przemyśle lekkim, której społeczność jest wykształcona i
otwarta na świat, i która stwarza dobre warunki do życia i wypoczynku
wszystkim mieszkańcom i turystom
Naturalną kontynuacją wypracowanej wizji rozwoju gminy jest określenie jej celu
nadrzędnego - określającego w sposób hasłowy istotę wizji. Wyraża on podstawową ideę
przyszłego rozwoju Bisztynka i określa stan jaki mamy szansę osiągnąć. Cel ten, za
sformułowaniem z poprzedniej strategii przyjęto następująco:
Cel nadrzędny:
Zrównoważony rozwój społeczno - gospodarczy Gminy i Miasta Bisztynek
Zaproponowany cel nadrzędny przyczyni się do wzrostu konkurencyjności gminy w skali
krajowej i międzynarodowej.
5
III. Cele strategii
Wyboru kierunków działań strategicznych dla gminy dokonano na podstawie
następujących przesłanek:
-
związanych z jego atutami,
-
wynikających z trendów rozwoju,
-
mających związek z najbardziej dotkliwymi deficytami w rozwoju gminy,
-
identyfikacji oczekiwań mieszkańców.
Cele główne Gminy i Miasta Bisztynek zostały wytyczone w trzech sferach:
gospodarczej, społecznej i ekologicznej (środowiskowej), obejmującej zarówno stan
środowiska jak i stan infrastruktury technicznej oraz zagospodarowania przestrzennego.
Realizacja celów głównych uwarunkowana jest osiągnięciem celów szczegółowych. Celom
szczegółowym przypisane zostały cele operacyjne, do których można dołączyć wykaz
konkretnych zadań i działań.
Dla realizacji celów głównych wytypowano 13 celów szczegółowych, które
konkretyzują wizje sformułowane dla poszczególnych ładów rozwoju gminy. Cele
szczegółowe zostały rozpisane na 41 celów operacyjnych. Są one podrzędne w stosunku do
celów pośrednich i poprzez ich realizację gmina osiągnie konkretne efekty do 2015 roku.
6
IV. Struktura celów strategii
Określone w pracach eksperckich i konsultacji społecznej cele główne, szczegółowe oraz operacyjne prezentuje schemat.
Wizja:
Bisztynek to gmina ekologiczna, o rozwiniętym nowoczesnym rolnictwie,
turystyce i przemyśle lekkim, której społeczność jest wykształcona i otwarta na
świat, i która stwarza dobre warunki do życia i wypoczynku wszystkim
mieszkańcom i turystom
Cel nadrzędny:
Zrównoważony rozwój społeczno - gospodarczy Gminy i Miasta Bisztynek
A. Ład ekologiczny
Cel główny:
Poprawa walorów środowiska
Cele szczegółowe
A1. Likwidacja zagrożeń środowiska
A2. Wysoka jakość komunalnej
infrastruktury technicznej
A3. Rozwój terenów zielonych
A4. Podniesienie świadomości
ekologicznej społeczności
B. Ład gospodarczy
Cel główny:
Rozwinięte rolnictwo,
przemysł i usługi,
zapewniające godne życie mieszkańcom
B1. Utworzenie infrastruktury turystycznej i
rekreacyjnej
B2. Poprawa estetyki zagród i osiedli
B3. Rewitalizacja Starego Miasta w Bisztynku
oraz renowacja pozostałych obiektów
zabytkowych w gminie
B4. Rozwój usług niezbędnych dla
nowoczesnego rolnictwa (ubojnia, masarnia,
chłodnia owocowo - warzywna)
B5. Wsparcie grup producenckich
B6. Przyjazny urząd
C. Ład społeczny
Cel główny:
Wysoka jakość życia mieszkańców
C1. Wysoki poziom wykształcenia
wszystkich mieszkańców gminy
C2. Rozbudowa i wyposażenie bazy
kulturalnej i sportowej
C3. Zwiększenie poczucia
bezpieczeństwa
7
V. Cele główne, szczegółowe i operacyjne
Układ celów głównych, szczegółowych i operacyjnych
Wizja: Bisztynek to gmina ekologiczna, o rozwiniętym nowoczesnym rolnictwie, turystyce i przemyśle lekkim, której społeczność jest
wykształcona i otwarta na świat, i która stwarza dobre warunki do życia i wypoczynku wszystkim mieszkańcom i turystom
Cel nadrzędny: Zrównoważony rozwój społeczno - gospodarczy Gminy i Miasta Bisztynek
A. Ład ekologiczny (środowisko, stan infrastruktury komunalnej, zagospodarowania przestrzennego)
Cel główny: Poprawa walorów środowiska
A1. Likwidacja zagrożeń środowiska
1. Uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej
1.1. Modernizacja oczyszczalni ścieków
1.2. Skanalizowanie obszaru gminy
1.3. Ograniczenie spływów powierzchniowych
1.4. Podczyszczanie wód kanalizacji deszczowej
2. Likwidacja zanieczyszczeń pochodzących z niskiej emisji
2.1. Systemy grzewcze zdalaczynne (systemy co)
2.2. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii ( w tym elektrownie wiatrowe)
2.3. Wykorzystanie do celów grzewczych paliw przyjaznych środowisku
2.4. Modernizacja istniejących kotłowni
2.5. Gazyfikacja obszaru gminy
3. Utworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami
3.1. Modernizacja, rozbudowa i doposażenie wysypiska w Sękitach
3.2. Ograniczenie ilości odpadów, segregacja odpadów u źródeł
3.3. Monitoring wód podziemnych w obrębie mogilnika w Wozławkach
3.4. Likwidacja dzikich wysypisk
8
A2. Wysoka jakość komunalnej infrastruktury technicznej
1. Zaopatrzenie mieszkańców w wodę – rozwój sieci wodociągowej
2. Rozbudowa systemów melioracyjnych
3. Gazyfikacja obszaru gminy
4. Poprawa dostępności transportowej gminy
4.1. Analiza stanu własności dróg przebiegających przez teren gminy (krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne, innych użytkowników) ze
skorygowaniem stanu władania
4.2. Modernizacja dróg gminnych
4.3. Modernizacja dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych
5. Społeczeństwo Informacyjne (sieci dostępowe, e-usługi, e-administracja)
A3. Rozwój terenów zielonych
1. Zalesianie gleb nieprzydatnych i niewykorzystanych rolniczo i zadrzewianie terenów do tego przeznaczonych
2. Dbałość o zieleń przydomową
3. Zwiększenie obszarów zieleni urządzonej
4. Zieleń izolacyjna przy ulicach i drogach
5. Korytarze ekologiczne
A4. Podniesienie świadomości ekologicznej społeczności
9
B. Ład gospodarczy
Cel główny: Rozwinięte rolnictwo, przemysł i usługi, zapewniające godne życie mieszkańcom
B1. Utworzenie infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej
1. Opracowanie programu turystycznego i rekreacyjnego korzystania ze środowiska
2. Budowa niezbędnej infrastruktury (wieże widokowe, drogi, parkingi, tablice informacyjne, ścieżka edukacyjno – ekologiczna)
3. Wykorzystanie nasypów kolejowych do wykonania ścieżek rowerowych
B2. Poprawa estetyki zagród i osiedli
B3. Rewitalizacja Starego Miasta w Bisztynku oraz renowacja pozostałych obiektów zabytkowych w gminie
B4. Rozwój usług niezbędnych dla nowoczesnego rolnictwa (ubojnia, masarnia , chłodnia owocowo - warzywna)
B5. Wsparcie grup producenckich
B6. Przyjazny urząd (w tym budowa Ratusza w Bisztynku)
10
C. Ład społeczny
Cel główny: Wysoka jakość życia mieszkańców
C1. Wysoki poziom wykształcenia wszystkich mieszkańców gminy
1. Remonty i modernizacje bazy lokalowej szkół (sale gimnastyczne, boiska, pracownie komputerowe)
2. Poprawa jakości nauczania w szkołach
3. Podnoszenie kwalifikacji kadry
4. Kształcenie ustawiczne dorosłych i podnoszenie kwalifikacji mieszkańców
5. Szkoła ponadgimnazjalna w Bisztynku
C2. Rozbudowa i wyposażenie bazy kulturalnej i sportowej
1. Opracowanie programu rozbudowy, modernizacji i wyposażenia bazy kulturalnej i sportowej
2. Rozbudowa stadionu miejskiego i boisk wiejskich
3. Remont i modernizacja świetlic wiejskich
4. Remont i rozbudowa Ośrodka Kultury i Aktywności Lokalnej
5. Budowa amfiteatru, modernizacja istniejącego amfiteatru na stadionie
C3. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa
1. Propagowanie zdrowego i aktywnego trybu życia
2. Bogata oferta spędzania czasu wolnego
3. Przeciwdziałanie patologiom społecznym
4. Współpraca na liniach dom, rodzina, szkoła, kościół, organizacje pozarządowe, policja
5. Finansowanie (kontraktowanie usług) organizacji pozarządowych i poręczanie lub prefinansowanie programów ze środków zewnętrznych
11
VI. Zarządzanie realizacją Strategii. Wdrażanie, monitoring i aktualizacja
Strategii
Realizacja uchwalonej Strategii obejmuje następujące etapy:
- wdrożenia,
- monitorowanie realizacji,
- aktualizowanie.
Proces wdrożenia Strategii oparty jest na zasadach: jawności życia publicznego,
odpowiedzialności personalnej za wykonanie zadań oraz wieloletniego planowania. Strategia
będzie wdrażana przez wyznaczone do tego podmioty.
Każda strategia musi mieć swój system oceny (monitoringu), na ile realizacja
poszczególnych zadań posunęła się do przodu oraz czy zbliżamy się do osiągnięcia
zakładanych celów. Taki system umożliwia wprowadzanie zmian w trakcie - jeśli trzeba coś
poprawić - i powoduje, że strategia nie staje się dokumentem sztywnym.
W rezultacie strategia nigdy nie jest dokumentem zamkniętym i ulega stałym
modyfikacjom. Ważny jest zatem monitoring i kontrola założeń w trakcie realizacji strategii
oraz dostosowanie jej do zmieniających się warunków zewnętrznych i wewnętrznych.
Pomocnym narzędziem staje się Audyt Zrównoważonego Rozwoju Gminy i Miasta
Bisztynek stanowiący Załącznik do niniejszej Strategii.
Opracowana strategia zrównoważonego rozwoju gminy zakłada elastyczność i łatwe
przystosowanie do zachodzących zmian. Zakłada się, że będzie ona poddawana stałej kontroli,
czy obrane kierunki rozwoju, przyjęte cele i zadania są nadal aktualne lub czy nie zmieniły
swojej hierarchii. Sposób podejmowania decyzji zostaje przyjęty w strategii jako system
aktualizacji strategii.
Ze względu na swój długookresowy charakter planowanie strategiczne, jest procesem
ciągłym wymagającym stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych, politycznych
wreszcie elastyczności w dostosowaniu się do priorytetów w zakresie uzyskiwania
zewnętrznych środków finansowych
Polityka gminy nastawiona jest obecnie na realizację wpisujących się w strategię
projektów, które mogą być współfinansowane ze środków unijnych na lata 2007-2013, przede
wszystkim z Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury oraz Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich. Gmina dysponuje znaczącą ilością opracowanych projektów lub fiszek
projektowych, gotowych do wykorzystania w miarę ogłaszanych konkursów.
W procesie wdrożeniowym ważną rolę spełnia Wieloletni Plan Inwestycyjny (WPI),
obejmujący wydatki planowane na inwestycje i projekty, zamieszczane w przyjętych przez
Radę Miejską corocznych budżetach. Preferowane są oczywiście inwestycje, które mają szansę
uzyskania znaczącego dofinansowania zewnętrznego.
Wdrażanie Strategii jest procesem ciągłym. Burmistrz i Rada Miejska decydują, kto
będzie realizatorem poszczególnych projektów. Z realizacji Strategii corocznie przedkładane
jest sprawozdanie. Równolegle zostanie wdrożony mechanizm pomiaru i oceny postępów we
wdrażaniu Strategii oparty o monitoring wskaźnikowy i społeczny. Określone zostaną poziomy
wskaźników dla wszystkich celów szczegółowych w latach 2009, 2011, 2013 i 2015.
12
Wynikające z monitorowania Strategii zmiany w zapisach dokumentu mogą być
dokonywane na bieżąco w programach operacyjnych i politykach branżowych.
Realizacja Strategii opierać się będzie o:
- budżetowe finansowanie wydatków majątkowych,
- środki pomocowe z funduszy Unii Europejskiej,
- pozabudżetowe finansowanie wydatków majątkowych – partnerstwo publicznoprywatne.
Gmina ma ograniczone możliwości bezpośredniego wspierania podmiotów
gospodarczych mogących realizować elementy Strategii, lecz może tworzyć sprzyjające
warunki do rozwoju gospodarczego, przyciągania inwestorów, zdobywania środków
pomocowych z Unii Europejskiej i pobudzania przedsiębiorczości mieszkańców.
Utrzymanie wysokiego tempa rozwoju gminy przy ograniczonych wolnych środkach
budżetowych wymaga stosowania montażu finansowego, opartego przede wszystkim na
pozyskiwaniu środków zewnętrznych i środków z funduszy celowych oraz na partnerstwie
publiczno-prywatnym.
13