Rola giełdy na rynku energii elektrycznej energii elektrycznej.

Transkrypt

Rola giełdy na rynku energii elektrycznej energii elektrycznej.
Rola giełdy na rynku
energii elektrycznej.
elektrycznej
Nowe zadania i nowe wyzwania w
warunkach deficytu mocy i niedoboru
uprawnień do emisji CO2
Jan Noworyta
Doradca Zarządu
Warszawa, 25 kwietnia 2008
Międzynarodowa Debata REDUKCJA EMISJI CO2 – RESTYTUCJA MOCY
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (1)
W chwili obecnej hurtowy rynek energii
podzielony jest na trzy zasadnicze segmenty:
9
rynek
y
kontraktowyy
udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom
k ń
końcowym
wyniósł
ió ł ok.
k 92% w 2007 roku
k ((w ttym KDT
KDT-y))
9
rynek SPOT (giełda i platformy obrotu)
udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom
końcowym wyniósł ok. 6% w 2007 roku – w tym TGE ponad 2%
9
rynek bilansujący
udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom
końcowym wyniósł ok. 3% w 2007 roku
2
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (2)
Siła rynkowa dwóch dominujących grup
wystarczająca do stanowienia lokalnych cen.
Stałe tendencje do dalszej administracyjnej
konsolidacji
Grupa 1
(PGE)
Grupa 2
(TAURON)
45%
29%
Grupa 3
(ENEA)
17%
26%
Grupa 4
(ENERGA)
10%
2%
14%
Udział w rynku wytwarzania
15%
mierzony produkcją
Udział w rynku dystrybucji
3
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (3)
-
Subsydiowanie skrośne;
Brak przejrzystości kosztowej i cenowej.
W Polsce mamy najwyższe opłaty sieciowe i
najniższe ceny energii w UE
UE.
Jest to sytuacja bardzo niekorzystna z punktu
widzenia bezpieczeństwa energetycznego
systemu gdyż czyni nieopłacalnymi niezbędne
systemu,
inwestycje w podsektorze wytwórczym.
4
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (3)
Bilans szczytowej podaży* oraz szczytowego
zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce
(GW)
32,6
33,2
31 9
31,9
31,2
30,5
29,4
28,3
29,9
28 6
28,6
27,9
26,8
27,1 27,1
27,3
26 5
26,5
27,0 26,9
27,5
27,9 27,8
27,3
27,3
26,2
26,0
26,1
* Moc netto elektrowni i
elektrociepłowni systemowych
skorygowana o przewidywaną
dyspozycyjność, uwzględnia
wszystkie planowane inwestycje w
krajowe moce wytwórcze. W roku
2008 szczytowa podaż 27 GW
odpowiada mocy zainstalowanej ~35
GW.
25,1
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Źródło: PGE
podaż
popyt
5
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (4)
Wadliwie skonstruowany rynek bilansujący
Zamiast pełnienia funkcji rynku
technicznego stał się konkurencją dla rynku
giełdowego i innych platform obrotu energią.
6
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (4)
( )
Średnie ceny (1)/ różnica TGE - RB (2) dla
poszczególnych godzin w okresie od 25.12.2007 do
25.01.2008
[zł/MWh]
.
260,00
(1)
200,00
140,00
80,00
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
RB CROs
50,00
TGE
(2)
30,00
10,00
-10,00
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
-30,00
30 00
-50,00
-70,00
7
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (4)
Średnie obroty
y dla p
poszczególnych
g y godzin
g
w okresie
od 25.12.2007 do 25.01.2008
[MWh]
24 000
Zapotrzebowanie w KSE
20 000
16 000
12 000
2 000
1 000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Rynek Bilansujący
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
SPOT (TGE i POEE)
8
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (5)
Przydział uprawnień na II fazę EU ETS
Przegrana Polski
przed
Europejskim
Sądem w
Luksemburgu –
czyżby jednak
208,5 mln ton
CO2?
208,5 mln ton
- 26,7 %
EUROPA: 2080,93 mln ton
- 10,5 %
POLSKA:
9
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (5)
Przewidywana emisja CO2 w energetyce
zawodowej oraz przyznany limit pozwoleń (mln ton
CO2)
3% rocznie
148,5
152,9
157,6
162 3
162,3
167,2
,
172,2
132
Proponowany
limit pozwoleń
dla energetyki
zawodowej
W latach 2008-2012
energetyce brakować
będzie pozwoleń na
emisję od 21 do 40 mln
t CO2 rocznie.
ton
i Łączny
Ł
koszt może sięgnąć 14,4
– 28,9 mld zł*
*Liczony po cenie 25 – 50€/tonę, kurs
3,8 PLN/EUR
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Źródło: PGE
10
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obraz REE (5)
Ceny EUA i CER na II fazę EU ETS
Deutsche Bank
podtrzymuje
prognozę cen
uprawnień do
emisji CO2 w II
fazie EU ETS na
poziomie 35 EUR/t
CO2
Źródło: Tendances Carbone April 2008, www.bluenext.eu
11
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Co jjest istotnego
g do zrobienia w obszarze
krajowym (1):
9 Cena odniesienia dla kontraktów
dwustronnych
y
Wykreowanie rynkowej (wiarygodnej – opartej na
dużym wolumenie) ceny energii elektrycznej dla różnej
długości kontraktów terminowych, będącej ceną
odniesienia dla uczestników rynku,
y
, w tym
y także dla
podmiotów
w
skonsolidowanych
grupach
energetycznych.
12
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Co jeszcze jest istotnego do zrobienia w obszarze
krajowym (2):
9 Zmiany w mechanizmie bilansującym
-
Likwidacja subsydiowania skrośnego.
skrośnego Mechanizm Bilansujący musi być
neutralny finansowo, tzn. przychody z opłat za niezbilansowanie muszą
pokrywać
koszty
związane
z
zarządzaniem
ograniczeniami
systemowymi. Niedopuszczalne jest obciążanie tymi kosztami innych firm
(i odbiorców końcowych) poprzez dodatkowe opłaty w taryfie
przesyłowej.
-
zmiana zasad płatności
ś za generację wymuszoną systemowo (zachęty
(
muszą być wystarczające aby wytwórcy byli zainteresowani
świadczeniem tej usługi).
-
Wprowadzenie
odpowiednich
mechanizmów
zapobiegających
wykorzystywania rynku bilansującego jako kolejnego segmentu rynku
energii – rynek bilansujący tylko rynkiem technicznym
13
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Co jest istotnego do zrobienia w
obszarze polskiej giełdy energii:
9 Centralizacja popytu i podaży w obszarze krajowym ...
Jedno miejsce = większa płynność
Większa płynność = cena referencyjna
Co zrobić?
9
J d kraj,
Jeden
k j jjedna
d giełda
i łd energiiii
9
Obowiązek
ą
zakupu
p p
przez g
giełdę
ę
(przykład włoski – przy dużej konsolidacji rynku obowiązek zakupu na
jednej giełdzie.)
14
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Co jest istotnego do zrobienia w
obszarze polskiej giełdy energii:
9 Uruchomienie Rynku terminowego – konieczność
powstania Izby Rozliczeniowej. Odrębnej w stosunku
do Giełdy,
Giełdy przenoszącej ryzyko rozliczeń
rozliczeń.
9 Uruchomienie Rynku Dnia Bieżącego
Umożliwiającego dobilansowanie portfela za
pośrednictwem giełdy energii w dniu dostawy
dostawy.
(konieczne zmiany w Rozporządzeniu Ministra
Gospodarki, w Regulaminie Rynku Bilansującego
zatwierdzonego przez Prezesa URE, przygotowanie
techniczne OSP oraz zmiana w regulaminie TGE.
Giełda jest przygotowana technicznie do uruchomienia
RDB.
15
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Docelowy model rynku hurtowego
Rynek Terminowy
Rynek Dnia
Następnego
Rynek Dnia Mechanizm
Bieżącego
Bilansujący
Towarowa
Giełda
Energii
Towarowa
Giełda
Energii
Kontrakty
dwustronne
OTC
Kontrakty
dwustronne
OTC
Izba rozliczeniowa
energetyki
Rynek z dostawą fizyczną
•TGE: standardowe kontrakty
•OTC: standardowe i
niestandardowe kontrakty
Rynek instrumentów
rozliczanych finansowo
•
OSP
• TGE: standardowe kontrakty
Lata, miesiące, tygodnie, dni
przed terminem dostawy
czas
Dzień n-1
Termin dostawy energii
Jest jeszcze dużo do zrobienia !!!
16
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Obszar międzynarodowy
ę y
y - uruchomienie w p
pełni
konkurencyjnego rynku regionalnego
Co do zrobienia:
9 Rozbudowa połączeń międzysystemowych z sąsiednimi rynkami,
9 Mechanizm Market Coupling (Koncepcja zarządzania
ograniczeniami systemowymi dla wymiany międzysystemowej z
wykorzystaniem Rynku Dnia Następnego i Rynku Bieżącego giełd
energiiii w regionie),
i i )
9 Wprowadzenia tych samych reżimów czasowych, produktów
rynkowych i podobnych zasad bilansowania w całym regionie
regionie.
17
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Sposób na niedobór uprawnień
Najważniejsze to zmiana podejścia z fundamentalnego
na prorynkowe.
Uprawnienia do emisji CO2 są towarem,
towarem którym
można handlować.
Wzorem koncernów
W
k
ó energetycznych
t
h – aktywne
kt
uczestniczenie w EU ETS na wszystkich możliwych
obszarach:
Rynek OTC
Rynek giełdowy
Transakcje
T
k j SWAP,
SWAP SPOT,
SPOT terminowe
t
i
finansowe
fi
i
forward.
18
Towarowa Giełda Energii S.A.
Polish Power Exchange
Dziękuję
D i k j za uwagę !
TGE S.A. kontakt:
Tel: 022 341 99 32
Fax: 022 341 99 20
E-mail: [email protected]
www.tge.pl