5. Mikroprzedsiębiorstwa
Transkrypt
5. Mikroprzedsiębiorstwa
Działalność mikroprzedsiębiorstw w województwie podkarpackim Rzeszów, 26 czerwca 2015 r. CELE I PROBLEMATYKA BADANIA CELE BADANIA CEL GŁÓWNY BADANIA: DIAGNOZA STANU I ANALIZA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ORAZ GŁÓWNYCH PROBLEMOWYCH MIKROPRZEDSIĘBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM (Z OBSZARÓW UKAZANIEM ICH KONDYCJI NA TLE INNYCH WOJEWÓDZTW ORAZ POLSKI W LATACH 2008-2012) 1) analiza mikroprzedsiębiorstw w województwie podkarpackim na tle innych regionów i Polski oraz wskazanie jej specyfiki (np. struktura wewnętrzna wg profilu działalności, zatrudnienia, dochodów z działalności); 2) ocena struktury mikroprzedsiębiorstw w ujęciu przestrzennym ; 3) ocena uwarunkowań dla rozwoju sektora mikroprzedsiębiorstw ; 4) analiza konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku; 5) stan i struktura sektora mikroprzedsiębiorstw w województwie podkarpackim w porównaniu do pozostałych typów przedsiębiorstw (małe, średnie, duże) na Podkarpaciu; CELE SZCZEGÓŁOWE V CELE SZCZEGÓŁOWE CELE BADANIA 6) zidentyfikowanie barier rozwoju wskazanie kierunków ich likwidacji; przedsiębiorczości oraz 7) ocena wpływu integracji z UE i funduszy unijnych na stan rozwoju mikroprzedsiębiorstw na Podkarpaciu, w tym analiza ilości i wartość uzyskanych przez przedsiębiorców w tym mikro dotacji na założenie i rozwój działalności gospodarczej (układ geograficzny i sektorowy, wg źródeł: RPO, PROW, POKL, urzędy pracy, programy krajowe); 8) uzyskanie rekomendacji dla przyszłych działań mających na celu rozwój przedsiębiorczości w ramach polityk wsparcia unijnego; 9) poznanie opinii właścicieli mikroprzedsiębiorstw na temat istotnych obszarów funkcjonowania przedsiębiorstw (oceny sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej, zatrudnienia, dostępności zewnętrznego finansowania, inwestycji, eksportu, innowacyjności, otoczenia biznesu); METODOLOGIA BADANIA METODY I TECHNIKI BADAWCZE WYNIKI BADANIA I UWARUNKOWANIA PROCESU BADAWCZEGO ORAZ ANALIZ STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Liczba mikroprzedsiębiorstw przypadająca na 100 tys. ludności w poszczególnych województwach w 2012 roku 5 069 Liczba nowo zarejestrowanych i wykreślonych z rejestru REGON podmiotów gospodarki narodowej w przeliczeniu na 10 tys. ludności w poszczególnych województwach w 2012 roku 3 632 5 281 3 611 4 112 5 740 5 249 4 401 4 744 4 982 3 496 3 696 3 593 4 509 3 263 4 807 Liczba mikroprzedsiębiorstw przypadająca na 100 tys. ludności powyżej 5100 od 4501 do 5 100 od 4000 do 4500 poniżej 4000 (3) (5) (2) (6) Liczba podmiotów na 10 tys. ludności 120 jednostki nowo zarejestrowane jednostki wykreślone z rejestru Stosunek podmiotów nowo zarejestrowanych do wykreślonych z rejestru 150% i więcej od 140 do 149% od 130 do 139% poniżej 130% (2) (6) (5) (3) STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Rozkład terytorialny podmiotów gospodarki narodowej zatrudniających do 9 pracowników w roku 2012 bieszczadzki 1,40% leski 1,80% lubaczowski 2,00% 5,6 3,2 2,2 2,5 … 2,6 2,2 2 6,4 3,6 mielecki 6,40% rzeszowski 6,90% Rzeszów 14,50% 5,3 14,5 2,9 5,5 2,3 6,9 2,4 3,9 2,4 5 3,5 Rozkład tery torialny 4,7 mikroprzedsiębiorstw (w %) 4,4 1,8 1,4 5% i więcej od 3,1 do 4,9% od 2,5 do 3,0% do 2,4% (7) (6) (4) (8) Ambiwalentny charakter danych z rejestru REGON – wyczerpujący charakter bazy vs. problemy dot. jej aktualizacji utrudniające wnioskowanie o wielkości sektora przedsiębiorstw (w tym podmiotów mikro) STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Liczba nowo zarejestrowanych i wykreślonych z rejestru REGON podmiotów gospodarki narodowej w przeliczeniu na 10 tys. ludności Stosunek nowo zarejestrowanych podmiotów do podmiotów wyrejestrowanych: 100 78 80 66 61 61 55 50 40 56 51 51 43 38 36 48 42 54 51 46 45 54 60 53 52 52 45 44 92 82 73 75 78 77 64 93 90 71 69 100 94 83 60 Rok 2010: Polska – 142,4% Podkarpacie – 142% 104 Ryzyko nadinterpretacji danych w przypadku gwałtownych zmian w danym momencie pomiaru 73 70 65 68 64 56 61 51 62 65 52 66 65 52 47 45 39 30 20 2003 2004 2005 2006 2007 podmioty nowo zarejestrowane woj. podkarpackie podmioty nowo zarejestrowane Makroregion Polski Wschodniej podmioty wykreślone z rejestru Polska 2008 2009 2010 2011 2012 podmioty nowo zarejestrowane Polska podmioty wykreślone z rejestru woj. podkarpackie podmioty wykreślone z rejestru Makroregion Polski Wschodniej STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW 80,3% 19,7% Polska 78,4% 21,6% Makroregion Polski Wschodniej 80,5% 19,5% woj. podkarpackie 80,7% 19,3% 2009 2008 woj. podkarpackie Polska 78,0% 22,0% Makroregion Polski Wschodniej 80,5% 19,5% 2010 woj. podkarpackie 80,9% Struktura mikroprzedsiębiorstw pod względem formy prawnej prowadzenia działalności w poszczególnych województwach w 2012 roku 75,1 77,3 80,9 77,9 19,1% Polska 77,9% 22,1% Makroregion Polski Wschodniej 80,4% 19,6% woj. podkarpackie 80,0% 20,0% 74,6 71,4 74 78,9 79,3 2011 70,9 Polska 76,8% Makroregion Polski Wschodniej 79,6% 2012 woj. podkarpackie 20,8% 76,0% Makroregion Polski Wschodniej 24,0% 78,8% 0% 20% 40% 80,8 75,2 20,4% 79,2% Polska osoby fizyczne 23,2% 78,9 76,9 Formy prawne - udział ośób fizycznych (w %) 78% i więcej od 76 do 77% od 74 do 75% do 73% 79,2 77,7 (6) (4) (4) (2) 21,2% 60% 80% 100% pozostałe formy prawne Forma prawna jako przykład danych o ograniczonym charakterze różnicującym badaną populację w wymiarze terytorialnym, jak i temporalnym STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Struktura branżowa wg sekcji PKD 2007 w poszczególnych podregionach woj. podkarpackiego w 2012 roku Sekcje PKD mikroprzedsiębiorstwa małe przedsiębiorstwa średnie przedsiębiorstwa duże przedsiębiorstwa krośnieński przemyski rzeszowski tarnobrzeski krośnieński przemyski rzeszowski tarnobrzeski krośnieński przemyski rzeszowski tarnobrzeski krośnieński przemyski rzeszowski tarnobrzeski A. 4,3% 2,3% 1,3% 1,6% 1,2% 3,3% 0,8% 0,7% 3,8% 2,9% 1,0% 2,1% 0,0% 0,0% 1,3% 0,0% B. 0,1% 0,1% 0,1% 0,2% 0,9% 0,3% 0,2% 0,2% 0,3% 0,0% 0,5% 0,0% 5,1% 0,0% 1,3% 1,7% C. 9,4% 7,3% 9,4% 9,9% 15,7% 13,3% 17,1% 21,7% 23,1% 18,7% 18,3% 27,3% 51,3% 26,9% 26,6% 55,0% D. 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,2% 0,1% 0,3% 0,2% 1,0% 0,0% 0,3% 2,4% 2,6% 3,8% 5,1% 0,0% E. 0,2% 0,3% 0,2% 0,3% 1,7% 1,9% 1,3% 2,2% 1,4% 1,9% 2,5% 2,9% 2,6% 0,0% 1,3% 1,7% F. 12,8% 11,6% 12,5% 13,6% 6,2% 7,6% 8,5% 8,4% 4,5% 7,7% 9,0% 7,8% 0,0% 0,0% 6,3% 3,3% G. 27,6% 31,4% 27,3% 30,2% 16,9% 19,6% 19,6% 17,3% 8,7% 7,7% 18,8% 12,8% 5,1% 19,2% 10,1% 6,7% H. 6,5% 6,4% 7,6% 6,8% 2,2% 3,0% 2,7% 2,9% 2,1% 2,9% 1,5% 2,4% 2,6% 7,7% 2,5% 5,0% I. 4,2% 2,7% 2,2% 2,8% 2,8% 2,4% 3,4% 2,1% 0,7% 0,0% 0,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% J. 1,9% 1,5% 3,2% 1,7% 0,6% 0,6% 1,5% 0,9% 0,0% 0,0% 1,0% 0,5% 2,6% 0,0% 2,5% 0,0% K. 2,5% 2,9% 3,0% 2,8% 0,3% 1,1% 1,1% 0,6% 0,7% 1,0% 1,0% 0,8% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% L. 2,0% 4,0% 2,8% 2,5% 1,4% 0,8% 1,4% 1,0% 1,4% 2,9% 1,3% 0,8% 0,0% 0,0% 2,5% 1,7% M. 7,2% 6,5% 9,9% 7,5% 1,3% 1,0% 2,8% 1,5% 0,7% 0,5% 2,8% 0,3% 0,0% 0,0% 2,5% 0,0% N. 1,8% 1,8% 1,9% 1,5% 0,8% 0,3% 1,4% 1,4% 1,0% 0,0% 1,0% 0,8% 2,6% 0,0% 3,8% 10,0% O. 1,3% 1,4% 0,8% 1,0% 3,9% 4,3% 3,2% 2,7% 14,3% 15,3% 10,0% 10,4% 2,6% 11,5% 12,7% 1,7% P. 2,9% 3,3% 3,1% 3,2% 34,6% 30,3% 26,0% 27,2% 26,2% 24,4% 21,3% 20,9% 2,6% 3,8% 5,1% 0,0% Q. 5,5% 5,9% 5,5% 5,3% 4,9% 6,3% 4,1% 5,1% 6,6% 10,0% 5,8% 4,5% 20,5% 23,1% 15,2% 11,7% R. 2,5% 2,4% 2,0% 2,1% 2,3% 2,1% 2,4% 2,2% 1,7% 1,4% 2,3% 1,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% S. 7,5% 8,1% 7,1% 6,9% 2,1% 1,7% 2,1% 1,4% 1,4% 2,9% 1,0% 1,6% 0,0% 3,8% 1,3% 1,7% RAZEM 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 76,4% STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW 80% 50,3% 60% Liczba osób zatrudnionych w mikroprzedsiębiorstwach na podstawie umów o pracę oraz innego rodzaju umów 2,1% 9 0,4% 8 0,3% 1,7% 7 0,3% 2,0% 6 0,9% 1,4% 5 2,0% 2,6% 4 3,3% 4,0% 3 5,0% 5,7% 2 9,3% 7,4% 20% 9,7% 15,1% 40% 2 3 4 5 6 7 8 9+ 0% 0 1 zatrudnienie na umowę o pracę 0 1 zatrudnienie na podstawie innego rodzaju umów Liczba osób pracujących ze względu na klasę wielkości przedsiębiorstwa w woj. podkarpackim 160 000 151 734 140 000 120 000 129 831 103 827 100 000 131 633 40 000 79 535 55 599 131 477 91 549 93 162 90 200 78 068 80 912 82 530 79 109 52 758 54 776 57 163 57 522 80 000 60 000 136 518 86 098 20 000 0 2008 2009 mikroprzedsiębiorstwa średnie przedsiębiorstwa 2010 2011 małe przedsiębiorstwa duże przedsiębiorstwa 2012 Problemy w przypadku badań o charakterze pierwotnym: (a) kogo włączyć do próby? (b) „firmy” a samozatrudnieni (c) pracujący a zatrudnieni STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW DANE FISKALNE Z IZBY SKARBOWEJ: (a) unikalność i duża użyteczność danych (b) tylko pośrednia możliwość wnioskowania o sektorze mikroprzedsiębiorstw (c) brak możliwości profilowania branżowego (d) możliwość prowadzenia analiz uwzględniających zróżnicowania terytorialne (e) brak możliwości porównań międzywojewódzkich / integracji danych W woj. podkarpackim w 2012 roku przychody podatkowe osób fizycznych stanowiły 40,8% całości przychodów podatkowych, lecz statystyka ta ulega wyraźnemu zróżnicowaniu terytorialnemu. Najwyższy udział przychodów podatkowych osób fizycznych występuje w powiatach: niżańskim (77,7%), leskim (75,4%) lubaczowskim (75,4%), na terenie M. Przemyśla i powiatu przemyskiego (74,1%), a także w powiecie strzyżowskim (73,9%) i te powiaty należy uznać, za obszary, na których sektor mikroprzedsiębiorstw ma największe znaczenie dla gospodarki. Z kolei najmniejszy udział przychody podatkowe osób fizycznych posiadają w powiatach kolbuszowskim (20,9%), mieleckim (30,1%), M. Rzeszów i rzeszowskim (30,7%), a także leżajskim. W powiatach, gdzie znaczenie mikroprzedsiębiorstw jest największe osiągane są niższe przychody, a w powiatach, gdzie znaczenie mikroprzedsiębiorstw jest najmniejsze przychody należą do najwyższych. STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Wielkość przychodów i dochodów podatkowych przypadająca na jeden zarejestrowany pomiot gospodarki narodowej w poszczególnych powiatach woj. podkarpackiego w 2012 roku Dochód podatkowy Przy chód podatkowy na 1 przedsiębiorstwo (w tys. zł) na 1 przedsiębiorstwo (w tys. zł) 62,2 do 100,4 46,6 do 62,2 36,5 do 46,6 17,1 do 36,5 730 do 1 610 650 do 730 580 do 650 180 do 580 (6) (4) (8) (7) (7) (3) (6) (9) STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW 100% Brak możliwości pozyskania danych dot. PKB w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw na poziomie województw 80% 60% 33,6% 33,1% 33,5% 34,1% 13,9% 14,0% 14,5% 14,1% 10,4% 10,9% 10,8% 10,9% 42,1% 42,0% 41,3% 40,9% 2010 2011 40% Udział w tworzeniu wartości dodanej brutto wg klas wielkości przedsiębiorstw w Polsce 20% 0% 2008 duże przedsiębiorstwa małe przedsiębiorstwa 2009 średnie przedsiębiorstwa mikroprzedsiębiorstwa 450 394,8 400 374,5 368,1 350 353,4 299,6 337,0 348,3 Wartość dodana brutto w sektorze przedsiębiorstw w przeliczeniu na 1 przedsiębiorstwo w woj. podkarpackim 300 294,3 276,3 286,7 300,0 250 248,7 200 2008 2009 woj. podkarpackie Polska 2010 2011 Makroregion Polski Wschodniej Najwyższą wartością dodaną brutto cechuje się woj. mazowieckie (560,2), śląskie (496,9) oraz dolnośląskie (495,2). Najniższą zaś zachodniopomorskie (233,7). STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW 20% 16,8% 15,6% 14,0% 15% 10% 9,6% 9,9% 8,5% Udział małych przedsiębiorstw prowadzących działalność innowacyjną wśród ogółu małych przedsiębiorstw w woj. podkarpackim w 3-letnim okresie od 2010 do 2012 roku 5% 0% innowacje produktowe lub procesowe Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie innowacje organizacyjne lub marketingowe przedsiębiorstwa wdrażające: małe przedsiębiorstwa sektor przedsiębiorstw ogółem Udział przedsiębiorstw prowadzących działalność innowacyjną w woj. podkarpackim w latach 2010 – 2012 Największym udziałem małych przedsiębiorstw prowadzących działalność innowacyjną cechują się woj. podlaskie (13,3%), mazowieckie (12,9%) oraz zachodniopomorskie (12,3%). Najniższym zaś: wielkopolskie i pomorskie (6,5%). Przedsiębiorstwa akty wne innowacyjnie (w %) 0,1235 do 0,143 0,104 do 0,1235 0,0845 do 0,104 0,065 do 0,0845 (4) (5) (5) (2) 0,18 przedsiębiorstwa wdrażające innowacje procesowe lub produktowe przedsiębiorstwa wdrażające innowacje marketingowe lub organizacyjne STRUKTURA I KONDYCJA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW 14% 11,6% 12% 10% Odsetek mikro- i małych przedsiębiorstw prowadzących działalność eksportową 10,3% 10,0% 8,6% 8% 9,3% 10,8% 8,9% 9,2% 7,4% 5,9% 6% 6,0% 5,5% 4% 5 5 2% 9,6 10,6 0% 2010 5,7 2011 woj. podkarpackie Polska 2012 2013 Makroregion Polski Wschodniej 7,8 7,1 6,9 7,6 3,3 10,6 Odsetek mikro- i małych przedsiębiorstw prowadzących działalność eksportową w 2013 roku w poszczególnych województwach 12,8 Odsetek mikro- i mały ch przedsiębiorstw prowadzących działalność eksportową w 2013 r. 10,44 do 12,8 8,06 do 10,44 5,68 do 8,06 3,3 do 5,68 (3) (2) (6) (5) 5,4 8,4 5,9 4,8 KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Zakres danych ujęty w ramach wskaźników syntetycznych 0,2 0,1 0,166 0,084 0,046 0,046 0,043 0,041 0,037 0,0 -0,004 -0,021 -0,024 -0,1 -0,102 -0,2 -0,3 -0,137 -0,183 -0,201 -0,227 -0,238 Zmiana wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju mikroprzedsiębiorstw pomiędzy 2008 a 2012 rokiem KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MIKROPRZEDSIĘBIORSTW Dolnośląskie 1,0 Zachodniopomor skie Kujawsko pomorskie 0,8 Wielkopolskie 0,63 Wartość syntetycznych wskaźników zasobów, działalności i wyników mikroprzedsiębiorstw w 2012 roku Lubelskie 0,67 0,6 0,57 0,67 0,55 0,59 Warmińsko mazurskie 0,4 0,59 0,37 0,25 0,56 Świętokrzyskie 0,64 0,41 0,28 0,21 0,38 0,23 0,56 0,40 0,53 0,39 Łódzkie 0,35 0,58 0,30 0,40 Śląskie 0,35 0,22 0,38 0,76 0,39 0,26 0,0 0,040,17 0,08 0,15 0,58 0,32 0,50 0,2 0,19 Lubuskie 0,35 0,25 0,39 0,60 0,81 0,62 0,64 Małopolskie 0,50 0,70 0,74 Pomorskie Mazowieckie Podlaskie Opolskie Podkarpackie Syntetyczny wskaźnik zasobów Syntetyczny wskaźnik działalności Syntetyczny wskaźnik wyników ZNACZENIE BRANŻ W SEKTORZE MIKROPRZEDSIĘBIORSTW NISKA WYSOKA 0,10 B E 0,06 R F dynamika LQ 2009-2012 0,04 S H I 0,02 N Q C P przemysł (B,C,D,E) 0,45 L 0,55 0,65 0,75 ` 0,00 0,95 0,85 J 1,15 1,05 1,25 1,35 1,45 1,55 1,65 1,75 1,85 1,95 O G -0,02 M UJEMNA Zastosowanie metody współczynnika lokalizacji do analizy znaczenia poszczególnych branż reprezentowanych przez firmy sektora mikro, z wykorzystaniem danych o liczbie firm DODATNIA 0,08 A -0,04 D -0,06 K -0,08 wartość LQ 2012 ZNACZENIE BRANŻ W SEKTORZE MIKROPRZEDSIĘBIORSTW NISKA WYSOKA 0,45 0,35 S dynamika LQ 2009-2012 0,25 R 0,15 H 0,05 UJEMNA Zastosowanie metody współczynnika lokalizacji do analizy znaczenia poszczególnych branż reprezentowanych przez firmy sektora mikro, z wykorzystaniem danych o wielkości zatrudnienia DODATNIA J M F 0,60 0,70 0,80 I 0,90 G 1,10 1,00 -0,05 P N Q L -0,15 LQ 2012 BCDE (przemysł) 1,20 1,30 CZYNNIKI I BARIERY ROZWOJU MIKROPRZEDSIĘBIORCZOŚCI Zastosowanie podejścia jakościowego i meta-ewaluacyjnego Czynniki rozwoju związane ze wsparciem: dotacje bezpośrednie inwestycyjne, dotacje na utworzenie działalności gospodarczej, niskooprocentowane pożyczki UM, działalność ARR, szkolenia. Czynniki rozwoju związane z zarządzaniem firmą: planowanie, plan marketingowy, strategia wdrożeniowa i eksportowa, strategia niszy rynkowej, zaplecze badawczo-rozwojowe, znajomość rynku, działalność innowacyjna, aktywność klastrowa. CZYNNIKI ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Czynniki rozwoju wynikające z wewnętrznych dyspozycji firm: Jakość świadczonych usług, konkurencyjne ceny, terminowość, doświadczenie, wiedza, sieć kontaktów, kompetencje pracowników, umiejętności miękkie, elastyczność. Czynniki rozwoju specyficzne dla Podkarpacia oraz jego położenia geograficznego: Sąsiedztwo ze Słowacją i Ukrainą, objęcie Programem Polski Wschodniej, niskie koszty prowadzenia działalności, tania kadra pracownicza, poczucie bezpieczeństwa. CZYNNIKI I BARIERY ROZWOJU MIKROPRZEDSIĘBIORCZOŚCI Bariery rozwoju związane ze wsparciem: Dostęp do wsparcia (brak informacji, brak zabezpieczenia finansowego, ograniczona dostępność środków), biurokracja (skomplikowane i czasochłonne aplikowanie, czas oczekiwania na wyniki), tematyka szkoleń. Bariery finansowe: Ograniczona ilość środków własnych (niska płynność finansowa i rentowność, ryzyko ekonomiczne), utrudnienia prawne (składki ZUS, wysokie podatki, wysokie pozapłacowe koszty zatrudniania), postawa banków komercyjnych (wysokie oprocentowanie i skomplikowane warunki uzyskania kredytu). BARIERY ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Bariery w prowadzeniu firmy: Wewnętrzne (małe doświadczenie, brak następcy, nieodpowiednia polityka cenowa, mało zleceń, brak szybkich efektów, niska świadomość szkoleniowa), zewnętrzne (mały zasób wykwalifikowanych pracowników, konkurencja, przepisy prawne, popyt, szara strefa). Bariery rozwoju specyficzne dla Podkarpacia oraz jego położenia geograficznego: Peryferyjna lokalizacja, trudności logistyczno-komunikacyjne, lokalizacja przestrzenna IOB. OCENA STOSOWANYCH INSTRUMENTÓW WSPARCIA Liczba i wartość projektów zrealizowanych przez podmioty sektora przedsiębiorstw Program operacyjny Przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób Wartość projektów Przedsiębiorstwa zatrudniające 10 osób i więcej Liczba projektów Wartość projektów Liczba projektów Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 301 608 668,18 zł 201 1 217 236 556,03 zł 359 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej - - 3 957 909,30 zł 1 Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego 264 485 653,98 zł 253 1 044 478 720,59 zł 484 RAZEM 566 094 322,16 zł 454 2 265 673 185,93 zł 844 Oceniając efektywność nie można zapominać o grupie docelowej, która poprzez bariery związane z dostępem do wsparcia może być nieadekwatna. Oznacza to, iż z racji barier rozwoju mikroprzedsiębiorczości wsparcie otrzymują osoby, które posiadają określoną pulę środków finansowych umożliwiającą im realizację projektu we własnym zakresie. Dlatego też ocena efektywności i skuteczności wsparcia oferowanego przedsiębiorcom nie może być jednoznaczna. Efektywność instrumentów wsparcia • Ocena efektywności wsparcia zależna jest od obszaru, na którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa. Efektywność została oceniona najlepiej przez przedsiębiorców pochodzących z dużych miast. Ci w mniejszych miastach dostrzegają niewielki wpływ funduszy unijnych na rozwój przedsiębiorczości. • Najczęściej wskazywane efekty wsparcia: wzrost obrotów przedsiębiorstwa, poprawę konkurencyjności, innowacyjności i rentowności przedsiębiorstwa, unowocześnienie środków trwałych. • O niskiej efektywności unijnego wsparcia może świadczyć fakt, iż część przedsiębiorstw utrzymuje się na rynku jedynie przez pierwsze dwa lata – okres związany z niższymi opłatami ZUS. Jednak spośród firm, które założono przy pomocy uzyskanego dofinansowania w latach 2008 – 2011 działalność zakończyło 15%. OCENA STOSOWANYCH INSTRUMENTÓW WSPARCIA Analiza skali osiągniętych wartości wskaźników produktu i rezultatu potwierdza wniosek o większej możliwości oddziaływania interwencji publicznej w przypadku przedsiębiorstw zatrudniających 10 osób i więcej. W przypadku większości analizowanych wskaźników produkty i rezultaty osiągane przez mikroprzedsiębiorstwa są znacznie niższe, aniżeli osiągane przez przedsiębiorstwa o większym zatrudnieniu. Taki stan rzeczy wskazuje na oddziaływanie wsparcia RPO WP w mniejszym stopniu na mikroprzedsiębiorstwa, aniżeli na sektor małych, średnich i dużych przedsiębiorstw. Ocena skali wpływu poszczególnych rodzajów wsparcia publicznego na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa dotacje na założenie przedsiębiorstwa 3,88 dotacje na inwestycje w przedsiębiorstwie 3,67 finansowanie zakupu usług na rzecz rozwoju przedsiębiorstwa subsydiowanie zatrudnienia pracowników przez Urząd Pracy finansowanie udziału w targach / imprezach branżowych udział pracowników lub właścicieli w szkoleniach 3,65 3,56 3,53 3,13 innego rodzaju wsparcie 1 bardzo mały wpływ 3,38 2 3 4 5 bardzo duży wpływ OCENA STOSOWANYCH INSTRUMENTÓW WSPARCIA POZYCJA 1 2 Zastosowanie marketingowego narzędzia analitycznego conjoint analysis do identyfikacji najbardziej preferowanych form wsparcia 3 TREŚĆ WARIANTU Wsparcie bezzwrotne polegające na finansowaniu inwestycji mających na celu rozwój dotychczasowej działalności firmy z wymaganym wkładem własnym na poziomie 20% kosztów. Wsparcie bezzwrotne polegające na finansowaniu szkoleń pracowników lub właścicieli mających na celu wprowadzanie innowacji z wymaganym wkładem własnym 10% kosztów. Wsparcie bezzwrotne polegające na finansowaniu zakupu usług doradczych lub konsultacyjnych mających na celu rozwój w dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa, bez wymaganego wkładu własnego. 4 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu inwestycji mających na celu wprowadzanie innowacji bez wymaganego wkładu własnego. 5 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu inwestycji mających na celu rozwój dotychczasowej działalności firmy z wymaganym wkładem własnym na poziomie 10% kosztów. 6 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu szkoleń pracowników lub właścicieli mających na celu rozwój dotychczasowej działalności firmy bez wymaganego wkładu własnego. 7 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu zakupu usług doradczych lub konsultacyjnych mających na celu rozwój dotychczasowej działalności firmy, z wymaganym wkładem własnym na poziomie 10% kosztów. 8 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu szkoleń pracowników lub właścicieli mających na celu rozwój dotychczasowej działalności firmy z wymaganym wkładem własnym na poziomie 20% kosztów. 9 Wsparcie zwrotne polegające na finansowaniu zakupu usług doradczych lub konsultacyjnych mających na celu wprowadzanie innowacji, z wymaganym wkładem własnym na poziomie na poziomie 20% kosztów. OCENA 7,73 6,33 6,16 5,62 4,76 4,28 3,72 3,66 3,38 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Pracownia Badań i Doradztwa „Re-Source” Ul. Spławie 53, 61-312 Poznań [email protected] www.re-source.pl Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013