Blaski i cienie wolnego dostępu do zbiorów. Z doświadczeń

Magdalena Fedorczyk-Falis
Blaski i cienie wolnego dostępu do
zbiorów.
Z doświadczeń Biblioteki
Uniwersyteckiej w Warszawie
Wstęp
Minęło już 10 lat odkąd Biblioteka
Uniwersytecka w Warszawie zmieniła
swoją lokalizację. Wraz ze zmianą
lokalizacji zastosowano nową organizację
zbiorów. Zdecydowano się na znany
przede wszystkim w Stanach
Zjednoczonych Wolny Dostęp.
Dziedziny
W BUW książki i czasopisma znajdujące się w strefie WD rozlokowane są na I i
II poziomie w obrębie ośmiu szerokich dziedzin. Częścią WD jest też
Księgozbiór Dydaktyczny.
Przestrzeń Wolnego Dostępu
Przestrzeń WD wyposażona jest w regały stacjonarne oraz pomocnicze
miejsca pracy wbudowane w ciągi regałów tzw. „celki”
Informacja
-
bibliotekarze dziedzinowi
informatorium
system informacji wizualnej, tablice informacyjne i ulotki
Klasyfikacja Biblioteki Kongresu
W BUW zastosowano do ustawienia zbiorów w WD Klasyfikację Biblioteki Kongresu.
Przyjęto zasadę, iż wszystkie książki i czasopisma z WD muszą znaleźć się w
zautomatyzowanym katalogu oraz uzyskać symbol KBK (wpływ bieżący od 1994 r.
znajduje się już w naszym OPAC-U).
Każdy wolumin przeznaczony do WD
uzyskał specjalną naklejkę z KBK:
niebieską dla książek wypożyczanych
i czerwoną dla udostępnianych
jedynie prezencyjnie.
Użytkownik w wolnym dostępie ma obecnie dostęp do 416 102 wol. książek i czasopism.
Mankamenty Klasyfikacji Biblioteki
Kongresu
KBK oprócz niewątpliwych zalet ma też niestety swoje wady. Są to
m.in.:

bardzo niekiedy rozbudowany symbol klasyfikacyjny utrudniający
zlokalizowanie książki na półce.

trudność dopasowania niektórych tematów do poszczególnych
dziedzin:
- fotografia
- moda
- architektura ogrodów
- Konstytucja 3 Maja
Mankamenty Klasyfikacji Biblioteki
Kongresu

jeden temat w wielu dziedzinach.
Przykładem posłużyć może nam temat „Powstanie Styczniowe”.
-
DK … – powstanie styczniowe (Nauki historyczne)
-
BX… - duchowieństwo w powstaniu 1863 (Filozofia. Psychologia.
Religia. Oświata)
-
KKP… - sądy i prawo w powstaniu styczniowym (Prawo. Nauki
polityczne)
Mankamenty Klasyfikacji Biblioteki
Kongresu
-
RA… - służba zdrowia w powstaniu styczniowym (Geografia. Nauki matematyczne,
przyrodnicze, stosowane)
-
PG… - literatura, folklor (Język. Literatura)
-
UB… - wojskowość (Geografia. Nauki matematyczne, przyrodnicze, stosowane)
-
HD… - uwłaszczenie (Nauki społeczne. Antropologia)
-
JA… - polska myśl polityczna w powstaniu styczniowym (Prawo. Nauki polityczne)
-
ND…- obrazy Artura Grottgera czy Aleksandra Sochaczewskiego (Muzyka.
Architektura. Sztuki piękne)
Zalety Klasyfikacji Biblioteki Kongresu
Mimo tych wszystkich „niedogodności”
KBK ma jedną podstawową zaletę.
Czytelnik szukając jakiejś książki na
określony temat, obok, pod podobną
klasyfikacją znajdzie inne pozycje o
zbliżonej tematyce, na które może by
nie natrafił przeglądając katalogi.
Mankamenty Wolnego Dostępu





anonimowość użytkowników
przestawienia
zabezpieczenia łatwe do usunięcia
(kradzieże i zniszczenia)
hałas
trudność egzekwowania regulaminu
Co sprawia, że jednak Wolny Dostęp
jest potrzebny?






brak konieczności wypełniania rewersów (oszczędność czasu)
możliwość natychmiastowego rozpoczęcia lektury, a przynajmniej
zapoznania się ze spisem treści
komfort samoobsługi
możliwość znalezienia wielu książek o podobnej tematyce w tym
samym miejscu – w przypadku stosowania KBK
(większe prawdopodobieństwo natrafienia na właściwą pozycję)
wyższe wskaźniki wykorzystania zbiorów
zadowolenie naszych użytkowników
Akcja - BUW dla sów…
Dziękuję za uwagę
Magdalena Fedorczyk-Falis
Biblioteka Uniwersytecka w
Warszawie