dziecko nadpobudliwe psychoruchowo w przedszkolu

Publiczne Przedszkole Nr 8 w Strzelcach Opolskich
DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO W PRZEDSZKOLU „ DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO W PRZEDSZKOLU „
- mgr Krystyna Adaśko
pedagog - logopeda dyplomowany
z II stopniem specjalizacji zawodowej,
ekspert Ministra Edukacji Narodowej
d/s awansu zawodowego nauczycieli.
Motto:
„Bądź pełen zapału, aby zmienić to, co można zmienić,
Miej pokorę, aby zaakceptować to, co nieuchronne,
oraz mądrość, aby właściwie rozstrzygać” –parafraza modlitwy Reinholda Niebuhra.
ZESPóŁ NADPOBUDLIWOŚCI PSYCHORUCHOWEJ
Z ZABURZENIAMI KONCENTRACJI UWAGIADHD- Attention Deficyt Hiperkinetic Disorder - jest jednym z najczęstszych zaburzeń wieku rozwojowego.Ocenia
się, że występuje u 3-20 % dzieci. O zespole nadpobudliwości psychoruchowej mówimy tylko wtedy, gdy:
- objawy są niewspółmierne do wieku i poziomu rozwoju dziecka,
- stają się źródłem wyraźnych niepowodzeń w domu i przedszkolu,
- niekorzystnie wpływają na życie rodzinne, naukę i rozwój dziecka.
Z nadpobudliwością psychoruchową mamy do czynienia wtedy, gdy dochodzi do powstania przewagi procesów
pobudzania nad procesami hamowania.
Model Psychologiczny:
Utrata zdolności hamowania zachowań i samokontroli prowadzi do następujących zakłóceń pracy w mózgu:
- niezdolność do refleksji nad zdarzeniami
- niezdolność do przewidywania
- niezdolność do przestrzegania ustalonych zasad w grupie przedszkolne
- brak zdolności ukrywania emocji, duża ich impulsywność
np. dziecko 6-letnie dużo mówi podczas wykonywania zadania i nie potrafi instruować siebie po cichu, jak wykonać
zadanie.
Z psychologicznego punktu widzenia (na podstawie badań naukowych i obserwacji) istotą zaburzenia w
nadpobudliwości psychoruchowej są nieprawidłowości w rozwoju mechanizmów samokontroli.
Przyczyny powstania nadpobudliwości psychoruchowej:
-
czynniki genetyczne
uwarunkowania psychospołeczne
urazy okołoporodowe
alergia pokarmowa
Kryteria diagnostyczne ADHD zgodnie z DSM -IV
1. ZABURZENIA KONCENTRACJI
2. NADRUCHLIWOŚĆ
3. IMPULSYWNOŚĆ
Ad1. ZABURZENIA KONCENTRACJI UWAGI:
strona 1 / 4
Publiczne Przedszkole Nr 8 w Strzelcach Opolskich
DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO W PRZEDSZKOLU - Dziecko nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć w przedszkolu, lub w czasie
wykonywania innych czynności
- Często ma trudności z utrzymaniem uwagi za grach, zadaniach
- często wydaje się nie słuchać tego co do niego się mówi
- Często nie stosuje się do kolejno podawanych instrukcji i ma kłopoty z dokończeniem zadań i wypełnieniem
codziennych obowiązków,
- Często ma trudności ze zorganizowaniem sobie zajęć lub zabaw
- Nie lubi, ociąga się lun unika rozpoczęcia zajęć wymagających wysiłku umysłowego jak zajęcia dydaktyczne w
przedszkolu
- Często gubi zabawki, ołówki, książki, przybory przedszkolne,
Ad.2 NADRUCHLIWOŚĆ:
- Dziecko ma często nerwowe ruchy rąk lub stóp, bądź nie jest w stanie usiedzieć w miejscu
- Wstaje z miejsca w czasie zajęć dydaktycznych w przedszkolu lub w innych sytuacjach wymagających spokojnego
siedzenia
- Często chodzi po pomieszczeniu lub wspina się na meble w sytuacjach gdy jest to zachowanie niewłaściwe- w
przedszkolu, w domu,
- Często ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem
- Często jest nadmiernie gadatliwe
Ad.3 IMPULSYWNOŚĆ:
- Często wyrywa się z odpowiedzią zanim pytanie zostało sformułowane w całości przez nauczyciela,
- Często ma kłopoty z zaczekaniem na swoją kolej,
- Często przerywa lub przeszkadza innym np. wtrąca się do rozmowy lub zabawy,
Uwaga: Sześć lub więcej objawów ADHD musi utrzymywać się u dziecka przynajmniej przez 6 miesięcy oraz
występować w różnych sytuacjach (przedszkole, dom, zabawa), w stopniu utrudniającym funkcjonowanie dziecka w
grupie rówieśniczej, bądź w stopniu niewspółmiernym do jego rozwoju.
W ramach klasyfikacji DSM- IV wyróżnia się trzy podtypy ADHD:
- Podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi:
- dziecko nie może się skupić, jest jednak w stanie pozostać w bezruchu, jeśli wymaga tego sytuacja
- Podtyp z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej:
- tzw. „żywe srebro” na którego aktywność nie ma wpływu żadna sytuacja. Odpowiednio zmotywowany jest w
stanie skupić się na dłużej.
- Podtyp mieszany:
- u dziecka występują zarówno nasilone objawy niepokoju ruchowego, słaba kontrola impulsów oraz zaburzenia
uwagi.
Pamiętaj!
- Im młodsze dziecko, tym wyraźniejsze są objawy nadruchliwości i kłopotów z kontrolą impulsów
- Im starsze dziecko- na plan pierwszy wysuwają się trudności w zakresie koncentracji uwagi
- U chłopców częściej występuje podtyp mieszany lub podtyp z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej
- U dziewczynek częściej stwierdza się podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi
- U dzieci w wieku przedszkolnym występuje najczęściej podtyp z dominującą nadpobudliwością psychoruchową.
strona 2 / 4
Publiczne Przedszkole Nr 8 w Strzelcach Opolskich
DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO W PRZEDSZKOLU W niemowlęctwie nadpobudliwość psychoruchowa przejawia się:
1. Krzykliwością
2. Płaczliwością
3. Zaburzeniami snu
4. Zaburzeniami łaknienia
U dzieci starszych w wieku przedszkolnym-szkolnym występuje w złożonych formach i obejmuje trzy sfery
rozwojowe:
1. Ruchową
2. Poznawczą
3. Emocjonalną
Pełna diagnostyka w kierunku ADHD dokonywana jest przez lekarza specjalistę
neurologa lub psychiatrę dziecięcego obejmuje następujące czynności:
- Zabranie wywiadu od rodziców i obserwacji dziecka
- Badanie pediatryczne
- Badanie psychologiczne ( ocena ilorazu inteligencji)
- Badanie neurologiczne ( EEG)
- Analiza opinii n nauczyciela przedszkola ( funkcjonowanie dziecka w grupie przedszkolnej)
- Rozmowa z dzieckiem
- Ocena funkcjonowania dziecka na podstawie kryteriów DSM- IV, ICD-10.
W przypadku stwierdzenia ADHD należy podjąć wielokierunkowe postępowanie
· Oddziaływania psychospołeczne
· Psychoterapia
· Farmakoterapia
Praca z dzieckiem z ADHD w przedszkolu.
- Ścisła współpraca z rodzicami- jednolite metody wychowawcze
- Zapewnieniu dziecku atmosfery spokoju i bezpieczeństwa
- Zapewnienie stałego, rytmicznego planu dnia
- Ograniczanie bodźców rozpraszających jego uwagę (cisza, w domu puste biurko, w przedszkolu pierwsza ławka
blisko nauczyciela )
- Wszystkie polecenia formułowane krótko, jasno, precyzyjnie.
- Akcentowanie mocnych stron dziecka, wzmacnianie pozytywne
„…Mów dziecku że jest dobre, że może, że potrafi… ” - Janusz Korczak
DZIESIĘĆ PODSTAWOWYCH PRóŚB DZIECKA NADPOBUDLIWEGO:
1. Pomóż mi skupić się na jednej czynności
2. Chcę wiedzieć, co się zdarzy za chwilę
3. Poczekaj na mnie, pozwól mi się zastanowić
4. Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić, pokaż mi wyjście z tej sytuacji
5. Chciałbym od razu wiedzieć, czy to co robię, jest zrobione dobrze
6. Dawaj mi tylko jedno polecenie naraz
7. Przypomnij mi, żebym się zatrzymał i pomyślał
8. Dawaj mi małe zadania do wykonania, kiedy cel jest daleko gubię się
9. Chwal mnie choć raz dziennie, bardzo tego potrzebuję
strona 3 / 4
Publiczne Przedszkole Nr 8 w Strzelcach Opolskich
DZIECKO NADPOBUDLIWE PSYCHORUCHOWO W PRZEDSZKOLU 10.
Wiem, że potrafię być męczący, ale czuję, że rosnę, kiedy okazujesz mi, jak mnie kochasz.
Specjalistyczne metody pracy z dzieckiem nadpobudliwym:
- Metoda Weroniki Sherborne- system ćwiczeń ruchowych pod nazwą Ruch Rozwijający. Umożliwia dzieciom
nauczenie się kontrolowania swego ruchu, panowania nad nim, wyładowania swojej energii, różnicowania płynności
ruchu, czyniąc dzieci zdolnymi do kontroli nad swoim zachowaniem.
- Metoda Paula Dennisona- Gimnastyka mózgu –usprawnia motorykę dziecka, nadaje płynność jego ruchom,
usprawnia koordynację wzrokowo-ruchową, stymuluje rozwój intelektualny poprzez pobudzani9e, aktywizowanie
pracy mózgu.
- Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne-relaksacja eliminuje niepożądane zachowania dzieci. Dziecko uczy się
panowania nad swoim ciałem, pozwala na kontrolowanie gestów, czynów, pomaga w koncentracji uwagi i skupieniu
się na wykonywanych czynnościach.
- Metoda M. Montessori- ćwiczenia wyciszające- integracja ciała, psyche i ducha, czyli budowa osobowości
dziecka dokonuje się przez ruch. Zjawisko polaryzacji uwagi, towarzyszy ruchowi i jest związane z ciszą.
- Metoda Dobrego Startu- metoda ta rozwija umiejętność prawidłowego wykonywania czynności ruchowych w
harmonii z czynnościami poznawczymi. Wszechstronnie oddziaływuje na rozwój psychomotoryczny dziecka i ułatwia
naukę czytania i pisania.
Literatura:
1. Praca z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo w przedszkolu. CMPPP 2006
2. Dzieci nadpobudliwe i roztargnione w: Świat Nauki, Listopad 1998
3. Dzieci trudne do kochania, Instytut Wydawniczy CRZZ
4. Wychowanie dziecka nadpobudliwego psychoruchowo; Natowska H 1982
5. Dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi CMPPP Warszawa 1996
6. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci; Wolańczyk T, Kołakowski A, 1999
7. Wszystko o ADHD; Linda J.Pfiffner, Zysk i S-ka 1996
8. Twoje nadpobudliwe dziecko; Gordon Serfontein, Prószyński i S-ka 1990
strona 4 / 4