Wysokoczuły mikrofon bezprzewodowy Wysokoczuły

Transkrypt

Wysokoczuły mikrofon bezprzewodowy Wysokoczuły
Forum Czytelników
Wysokoczuły mikrofon
bezprzewodowy
Na łamach EP, EdW, ŚR opisywano już wiele
różnego rodzaju nadajników, nadajniczków
pracujących na falach ultrakrótkich. Zaintere−
sowanie nimi nie słabnie. Niekiedy są one ofe−
rowane za cenę dużo większą od wartości
podzespołów składowych. Świadczą o tym
choćby ogłoszenia drobne zamieszczane przez
wielu elektroników.
Prezentowany poniżej mikrofon bezprzewo−
dowy charakteryzuje się:
✱ wysoką czułością;
✱ prostotą (2 łatwo dostępne tranzystory, 1 cewka
powietrzna, brak diody pojemnościowej);
✱ łatwo dostępnym zasilaniem (popularna
bateria 9V);
✱ stosunkowo niedużym poborem prądu
(do 8 mA);
✱ zasięgiem kilkunastu ... kilkudziesięciu
metrów (w otwartym terenie nieco więcej);
✱ częstotliwością pracy obejmującą “dolny”
i “górny” UKF.
Opis konstrukcji
Opis działania nie jest długi – wystarczy spoj−
rzeć na schemat pokazany na rysunku 1.
Mikrofon jest zasilany za pośrednictwem re−
zystora R1. Sygnał akustyczny z mikrofonu po−
dawany jest przez kondensator C1 na dzielnik
R2, R3, ustalający punkt pracy T1 i dalej na ba−
zę T1. Te elementy wraz R4 i R5 stanowią czu−
ły przedwzmacniacz mikrofonowy – dzięki
temu mikrofon dobrze odbiera dźwięki z odle−
głości do kilku metrów.
Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
Pojemność C1 ustala dolną częstotliwość
przenoszonego sygnału akustycznego. Dla
47nF mikrofon jest mniej wrażliwy na kilku−
dziesięciohercowe sygnały – dźwięk mowy jest
bardziej wyrazisty. Sygnał z przedwzmacniacza
moduluje jednotranzystorowy generator w.cz.
o częstotliwości pracy określonej przez pojem−
ność C5, C4 i indukcyjność cewki L1. Antenę
stanowi kilkunastocentymetrowy odcinek zwy−
kłego, pojedynczego, izolowanego przewodu.
Montaż i uruchomienie
Układ jest prostą konstrukcją. Całość można
zlutować na małej płytce drukowanej (prototyp
na uniwersalnej o wymiarach 29 x 11 mm).
Cewkę nawinięto na wiertle 3 mm, emaliowa−
nym przewodem o średnicy 0,6 mm (7,5 zwo−
ja). Można próbować zastosować nieco grubszy
lub cieńszy drut, a cewkę nawinąć na wiertle
(gwoździu) o innej średnicy (2 ... 5 mm) licząc
się ze zmianą częstotliwości pracy układu.
Wlutowanie wszystkich elementów w płytkę
nie zajmie dużo czasu. Układ został zamknięty
w małej obudowie (patrz wykaz). Bateria jest
umieszczona na zewnątrz za pośrednictwem
złączki 9V – tzw. kijanki. W prototypie przymo−
cowana jest do obudowy – dzięki temu, po do−
łączeniu baterii, cały układ ... stoi na niej i łatwo
odwrócić go “ w dowolną stronę świata”.
Układ zestrajamy na częstotliwość, na której
nie nadaje żadna radiostacja. Prototyp zestrojo−
no na około 89MHz. W innych rejonach Polski
na tej częstotliwości może nadawać jakaś radio−
stacja, trzeba wybrać inną, wolną.
Trymer C5 należy stroić plastykowym śrubo−
krętem lub stroikiem opisanym w EdW 7/99 na str.
64 w zakresie 5...40pF. Pozwala to na ustawienie
dowolnej częstotliwości z zakresu 64...108MHz
(dla cewki jak w opisie, zwoje ściśnięte). Układ
prototypowy testowano na radiomagnetofonie po−
siadającym zarówno “dolny”, jak i “górny” UKF
oraz pasmo pomiędzy tymi zakresami.
Wypada przypomnieć ewentualnym zło−
śliwcom czy kandydatom na szpiegów, że za−
kłócanie odbioru radiostacji sąsiadom i innym
osobom lub/i podsłuchiwanie ludzi jest karalne
i naganne. Zaprezentowany układ jest stworzo−
ny do innych celów – np. do porozumiewania
się między blokami na osiedlu mieszkaniowym
(w roli odbiornika zwykłe radio z zakresem
UKF – oba nadajniki zestrojone na tę samą,
uzgodnioną przez obu rozmówców, częstotli−
wość), na wakacjach pomiędzy namiotami, do
kontrolowania małych dzieci (np. w celu usta−
lenia, czy śpiące w sąsiednim pokoju dziecko
już się obudziło). Możliwych, pożytecznych
zastosowań może być wiele – wszystko zależy
od użytkownika.
Dariusz Knull
Od Redakcji. Ten interesujący układ trafił
do Forum Czytelników ze względu na słabą
stabilność częstotliwości. Zbliżenie ręki lub ja−
kiegokolwiek przedmiotu do nadajnika powo−
duje znaczące odstrojenie.
Należy przypuszczać, że wadę tę można wy−
eliminować, stosując odpowiednie ekranowa−
nie. Czytelnicy zechcą wypróbować różne spo−
soby ekranowania we własnym zakresie.
Wykaz elementów
Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12k Ω
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91k Ω
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .910k Ω
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130 Ω
R5, R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15k Ω
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,2k Ω
Kondensatory
C1
C2
C3
C4
C5
. . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF (miniaturowy monolityczny)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF (j/w)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15nF (ceramiczny)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6pF (ceramiczny)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .trymer strojeniowy 5/40 pF
Półprzewodniki
T1, T2 . . . . . . . . . . . . . . BC559 (niskoszumne) lub podobne
Pozostałe
L1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .cewka powietrzna (patrz tekst)
płytka drukowana
obudowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .np. Z–43 lub inna
przewód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . antena
mikrofon elektretowy
zacisk baterii 9V (“kijanka”)
bateria 9V.
87