Czytaj całość

„Jak żyć zdrowo?”
Zdrowie jest największym skarbem człowieka. Żyć długo, zdrowo i szczęśliwie to życzenia ,
które kierujemy do siebie przy wielu okazjach. Bez zdrowia długie życie nie jest możliwe, trudno
też nazwać je szczęśliwym. Współczesna wiedza o człowieku pozwala ustalić potencjalną długość
życia na 100-120 lat. Jeżeli jeszcze tego wieku nie dożywamy, dzieje się tak najczęściej wskutek
różnych popełnianych przez nas błędów dotyczących stylu życia. Oznacza to, że robimy pewne
rzeczy, które nam szkodzą, albo nie robimy innych, które są dla nas korzystne.
Długość i jakość życia człowieka zależą głównie od czterech czynników. Są to (w przybliżeniu):
Wyposażenie genetyczne 12%
Medycyna kliniczna(lecznictwo) 18%
Wpływ środowiska 14%
Styl życia 56%
Trzy pierwsze z wymienionych czynników są mało zależne od nas samych. Jednak styl życia
jaki prowadzimy ma decydujące znaczenie dla naszego zdrowia.
To właśnie niehigieniczny tryb życia powoduje, że w Polsce około 4 miliony ludzi choruje na
nadciśnienie tętnicze, ponad milion na cukrzycę, 65% cierpi na nadwagę i otyłość, 60% ma wyższy
niż należny poziom cholesterolu, olbrzymia większość nie uprawia żadnej formy ruchu, za to liczba
palących i pijących mimo nasilonych kampanii zwalczających te nałogi, nie maleje. Wciąż pali
ponad 50% mężczyzn i 35% kobiet.
Na choroby nowotworowe corocznie zapada około 100 tysięcy nowych osób, co informuje
nas pośrednio, że co czwartemu Polakowi grozi nowotwór, a co piąty umierający, umiera właśnie na
raka.
Autorską koncepcję „Dekalogu zdrowego stylu życia” opracował i rozpowszechnił Zbigniew
Cendrowski, redaktor naczelny LIDERA - miesięcznika poświęconego promocji zdrowia, kulturze
zdrowotnej i fizycznej. Dekalog Zdrowego Stylu Życia został nagrodzony Drugą Nagrodą na I
Międzynarodowym Kongresie Filozofii Uniwersalistycznej, który odbył się w Warszawie w dniach
15 - 20 sierpnia 1993 roku.
A oto 10 najważniejszych zasad postępowania służących zachowaniu i pomnażaniu zdrowia.
Zasada pierwsza: WIEDZA O SAMYM SOBIE
Oznacza najogólniej rzecz biorąc, konieczność zrozumienia wszystkich podstawowych zasad
funkcjonowania organizmu, w takim stopniu, aby człowiek umiał oceniać stan swojego zdrowia,
prawidłowo interpretować różne dolegliwości i co najważniejsze aby posługując się tą wiedzą umiał
uprawiać strategię zdrowego stylu życia, planować i realizować różne przedsięwzięcia
wyprzedzające chorobę, nie dopuszczać do zachorowań, przewidywać, wybiegać myślą w
przyszłość, nie tylko unikać choroby, ale wspomagać zdrowie.
Zasada druga: UTRZYMYWANIE SIŁ OBRONNYCH W STAŁE GOTOWOŚCI
Wywodzi się z zasady pierwszej, opiera się bowiem na wiedzy. W obrębie tej zasady wyróżniamy
dzialania:
- niedopuszczanie do takich zachowań, które mają bezpośredni wpływ na obniżenie bariery
immunologicznej (lekomania, palenie papierosów, alkohol, narkotyki).
- realizowanie takich procedur, które wzmacniają nasze siły obronne. Są to m.in. właściwe
odżywianie, systematyczna aktywność fizyczna, hartowanie ciała.
- umiejętne postępowanie podczas różnych chorób i dolegliwości, by nie tylko nie spowodowały one
niekorzystnych następstw, ale aby wykorzystać je dla wzmocnienia organizmu. Mają tu m.in.
zastosowanie leki i różne techniki z obszaru medycyny naturalnej. Wiedząc ponadto, że różne
dolegliwości są dowodem toczącej się walki, z której zwycięskie wyjście zostawia organizm
wzmocniony, postępujemy tak, by pomóc (ale nie zastępować) naszym siłom organicznym w
pokonaniu choroby.
- pogłębianie umiejętności wykorzystania naszych sił psychicznych. Chodzi tu między innymi o
różnego rodzaju techniki relaksacyjne, psychoterapoeutyczne., wizualizacyjne i inne z obszary
medycyny naturalnej.
Zasada trzecia: NIE NADUŻYWANIE LEKÓW
Nadużycie leków jest
jednym z najgroźniejszych współczesnych zjawisk społeczno –
zdrowotnych. W większości przypadków różne dolegliwości ( ból , złe samopoczucie, gorączka itp.)
Są świadectwem walki organizmu z chorobą. Tymczasem najczęściej kierujemy swe wysiłki na
usunięcie objawów a nie samej choroby. Interwencja z zewnątrz dezorganizuje walkę organizmu z
chorobą. Ta procedura wielokrotnie ponawiana sprawia ,że organizm staje się bezbronny wobec
kolejnych ataków różnych chorób. Nie oznacza to oczywiście całkowitej rezygnacji z leków, a
jedynie bardzo znaczące ograniczenie ich użycia do przypadków absolutnie niezbędnych.
Zasada czwarta: UTRZYMYWANIE WSZECHSTRONNEJ AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ
Lista zalet ćwiczeń fizycznych jest wielka i nie sposób ją całą wymienić. Koniecznie jednak
podkreślić należy, że procesowi wzmacniania sił fizycznych z reguły towarzyszy wzmacnianie sił
psychicznych. Fizyczna pewność siebie łatwo przenosi się na pewność w ogóle – wzmacnia i
podwyższa kondycję antystresową, czyni człowieka pogodniejszym i życzliwszym dla innych.
Zasada piąta: PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE SIĘ
Jest to sprawa bardzo prosta. Bowiem spośród ogromu zaleceń i norm łatwo wyłonić te zalecenia,
które są decydujące i gdybyśmy tylko w tych kilku sprawach osiągnęli powszechne stosowanie
byłby to sukces ogromny. Te zasady to:
-Przestrzeganie prawa bilansu energetycznego, tzn. należy tylko tyle spożywać, ile się .zużywa.
- Maksymalne wyeliminowanie z diety tłuszczów zwierzęcych (i zastąpienie ich olejami roślinnymi)
oraz produktów wysoko przetworzonych, czasem zwanych "białymi truciznami", jak cukier, sól,
biała mąka.
- Spożywanie dużych ilości warzyw i owoców.
- Ograniczenie spożycia potraw o wysokiej zawartości cholesterolu.
Zasada szósta: HARTOWANIE SIĘ
Chodzi tu nie tylko o wzmocnienie bariery immunologicznej ( chroniącej przed chorobami), ale o
takie świadome , planowe poddawanie swego ciała ( i psychiki ) różnego rodzaju bodźcom, by
wzmocnić się, przygotować do trudnej sytuacji, uodpornić na ekstremalne bodźce w sferach:
fizycznej, psychicznej i społecznej.
Zasada siódma: ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WALKI ZE STRESEM
Chodzi tu nie tylko o trening fizyczny (sportowy), ale też o różne techniki psychoterapeutyczne w
tym również między innymi treningi asertywności, pozwalające na obronę swojego JA bez
uszczerbku dla innych. Jednak u każdego człowieka pojawia się chęć „agresji lub ucieczki” przed
różnymi sytuacjami w życiu. Stąd konieczne jest sztuczne wyładowanie nagromadzonej energii, a
więc „odtrucie „ organizmu, co najlepiej udaje się przez zorganizowany trening fizyczny, a
szczególnie o charakterze wytrzymałościowym, który zastępuje naturalne formy zużycia
nagromadzonej energii.
Zasada ósma: WYELIMINOWANIE NAŁOGÓW
Podstawowym kluczem do sukcesu jest motywacja i wsparcie. Żeby człowiek nie wpadł w jakiś
nałóg, albo się go pozbył, musi w zasięgu ręki znaleźć coś atrakcyjnego , co zastąpi i wyprze ów
nałóg. Porzucenie nałogu musi przynosić temu, kto taką decyzję podejmuje, odpowiednią nagrodę.
Nagrodą może być : uznanie ludzi, polepszenie zdrowia, satysfakcja z własnej silnej woli. Drogą do
pozbycia się nałogu mogą być różne czynności i zajęcia prowadzące do osiągnięcia stanów
zapewniających nagrodę. Na pierwszym miejscu można postawić wszelkiego rodzaju aktywność
fizyczną, która systematycznie prowadzona przynosi pożądane rezultaty.
Zasada dziewiąta: ŻYCZLIWOŚĆ DLA INNYCH
Nie wdając się w różne zawiłości, powiedzmy tutaj, że zdrowym społecznie jest ten, kto czyni
dobro, jest życzliwy dla innych, zna wartość pojęć: tolerancja i kompromis i posługuje się nimi w
praktyce.
Zasada dziesiąta: ZACHOWANIE POSTAWY COMPINGOWEJ
Coping znaczy : dawanie sobie rady w życiu. Ludziom wypowiadającym słowa „ OK.” Nie zawsze
idzie dobrze, nie wszystko jest u nich o.k., ale demonstrując takie optymistyczne postawy,
wzmacniają się psychiczne, tworzą swój obraz u innych bardziej pozytywnym , niż jest w
rzeczywistości. Z takimi warto trzymać, warto robić interesy i zabiegać o ich przyjaźń. Są wtedy
odbierani jako ludzie sukcesu, którym się powiodło. Takim ludziom łatwiej żyć niż tym, którzy
często nie mając po temu racjonalnych powodów narzekają na byle co, roztaczają wokół siebie
atmosferę nieudacznictwa i wszelkich możliwych nieszczęść. Taka postawa odstrasza ludzi, traci się
przyjaciół, a i wreszcie samemu sobie można wmówić to ,czego rzeczywiście doświadczamy.
Idea Dekalogu jest prosta, pożyteczna, praktyczna, optymistyczna i uniwersalna, czyli
może dotyczyć wszystkich zainteresowanych, bez względu na wiek. Przestrzeganie strategii
zdrowego stylu życia, mającego wpływ na jego jakość nie wymaga ani specjalnych nakładów czy
warunków. Potrzebne jest tylko jedno. Trzeba chcieć.
Opracowała – mgr Elżbieta Gawron
Nauczyciel wychowania fizycznego
Gimnazjum nr 3 w Żorach
Zbigniew Cendrowski, "Przewodzić innym"; wyd. Agencja PROMO-LIDER, Warszawa 1997.