Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I

Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3
I PÓŁROCZE
Dopuszczający
Przejawia gotowość i chęć do
przyswajania nowych wiadomości i
umiejętności.
Sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy
historyczne dotyczące okresu XIX w. w
czasie.
Posługuje się pojęciami i terminami
oraz nazwami własnymi: abolicjonizm,
antysemityzm, Biali, „biali”, branka,
cezaryzm, chadecja, czartyzm,
Czerwoni, demokraci, doktryna
Monroego, ekspansja kolonialna,
emancypacja, emisariusz,
germanizacja, Gromady Ludu
Polskiego, Hakata, Hotel Lambert,
I Międzynarodówka, II Cesarstwo, II
Rzesza, industrializacja, inteligencja,
internacjonalizm, izolacjonizm,
karbonaryzm, katolicka nauka
społeczna, Komisja Kolonizacyjna,
koncentracja kapitału, Konfederacja,
konserwatyzm, legitymizm, liberalizm,
lud, mesjanizm, Młoda Europa,
monopol, nacjonalizm, neutralność,
opozycja legalna i nielegalna, polityka
reakcji, powstanie narodowe,
pozytywizm, praca organiczna,
proletariat, propaganda, rabacja,
rasizm, republikanie, restauracja,
romantyzm, równowaga europejska,
ruch ludowy, ruch narodowy, ruch
robotniczy, rugi pruskie, rusyfikacja,
sanacja, secesja, socjalizm utopijny i
naukowy, komunizm, marksizm,
reformizm, socjaldemokracja,
społeczeństwo masowe, sprzysiężenie
podchorążych, suwerenność ludu,
syjonizm, szowinizm, Święte
Przymierze, Unia, urbanizacja,
uwłaszczenie, Wielka Emigracja,
Dostateczny
Uczeń opanował wiadomości i
umiejętności na ocenę
dopuszczającą oraz:
Wykazuje aktywność na lekcji.
Dostrzega proste związki
przyczynowo-skutkowe
analizowanych wydarzeń, zjawisk i
procesów historycznych
Porządkuje wydarzenia, zjawiska i
procesy historyczne oraz ustala
związki poprzedzania, i następstwa;
dostrzega podstawowe zmiany w
życiu społecznym
Posługuje się pojęciami i terminami
dekabryści, dominium, Filareci,
Filomaci, impresjonizm, Kaliszanie,
kocioł bałkański, kółka rolnicze,
krwawa niedziela, Kulturkampf,
Młoda Polska, monarchia bankierów,
naturalizm, noc paskiewiczowska
odwilż posewastopolska, parlament
frankfurcki, przeludnienie agrarne,
realizm, sufrażystki, trójlojalizm, trust,
Wolnomularstwo Narodowe, Zagłębie
Dąbrowskie, Związek Celny, Związek
Niemiecki, Związek
Północnoniemiecki.
Potrafi przedstawić postacie oraz
opowiedzieć o ich wpływie na dzieje i
życie ludzi: Beck Józef, Comte
August, Cubertin Piotra de, Curie
Pierre, Curie Skłodowska Maria,
Czartoryski Adam, Grant Ulysses
Simpson, Krukowiecki Jan,
Krzyżanowski Seweryn, Lee Robert
Edward, Niemojowscy Bonawentura i
Wincenty, Sherman William
Tecumseh, Stadion Franz von,
Ściegienny Piotr, Zajączek Józef,
Zamoyski Andrzej.
Dobry
Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę
dopuszczającą i dostateczną oraz:
Potrafi samodzielnie pracować z podręcznikiem i
materiałem źródłowym, podejmuje się wykonania
zadań o charakterze dobrowolnym.
Ustala związki równoczesności oraz ciągłość w
rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.
Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo - skutkowe
analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów
historycznych;
Bierze udział w dyskusjach, wymianie poglądów;
potrafi argumentować i bronić swoich racji.
Porównuje strukturę społeczeństwa polskiego przed
1795 r. i w Królestwie Polskim; sytuację gospodarczą
Królestwa Polskiego i Księstwa Warszawskiego,
rozwój życia umysłowego na ziemiach polskich po
kongresie wiedeńskim i w czasach stanisławowskich,
liberałów, demokratów i karbonariuszy, charakter
walk w powstaniach styczniowym i listopadowym,
programy partii politycznych na ziemiach polskich,
cele i metody działania głównych orientacji
politycznych w społeczeństwie polskim, politykę
poszczególnych zaborców wobec Polaków, rozwój
gospodarczy poszczególnych zaborów, uwłaszczenie
w poszczególnych zaborach, efekty germanizacji i
rusyfikacji,
Charakteryzuje: sprawę polską na kongresie
wiedeńskim, społeczeństwo przemysłowe, socjalizm
utopijny, przemiany sytuacji polit. w Królestwie
Polskim w latach 1815-1830, postawy Polaków w
latach 1830-1831, i dokonuje ich oceny, programy
obozów Wielkiej Emigracji, Anglię wiktoriańską.
autonomię galicyjską, pracę organiczną, główne
nurty polityczne na ziemiach polskich, nowe kierunki
w sztuce, sytuację międzynarodową na przełomie
wieków, zróżnicowanie poziomu rozwoju
społecznego, gospodarczego, kulturowego i
politycznego świata na początku XX w., Korzystając
z mapy omawia:
zmiany terytorialne ustalone na kongresie
1z4
Bardzo dobry
Uczeń opanował wiadomości i
umiejętności na ocenę dopuszczającą,
dostateczną i dobrą oraz:
Opanował pełny zakres wiedzy i
umiejętności określony programem
nauczania historii w I półroczu 1 klasy.
Wyjaśnia wpływ człowieka na
środowisko naturalne.
Sprawnie posługuje się wiadomościami
i umiejętnościami, potrafi samodzielnie
interpretować i wyjaśniać fakty i
zjawiska historyczne.
Potrafi wyjaśnić przyczyny różnic w
interpretacji faktów, dostrzega
dynamikę zmian w przeszłości.
Porównuje: zasady kongresu z jego
faktycznymi decyzjami, Królestwo
Polskie i Księstwo Warszawskie z 1807
r. oraz 1809 r. pod względem
przebiegu granic, powierzchni i liczby
ludności,, pozycję różnych grup
społecznych, ustrój Księstwa
Warszawskiego i Królestwa Polskiego,
ich sytuację wobec hegemona, główne
nurty działalności opozycyjnej i
niepodległościowej w latach 18151989, sytuację na ziemiach polskich
przed powstaniem listopadowym i po
jego upadku, nurty Wielkiej Emigracji,
imperializm rosyjski i amerykański z
brytyjskim i francuskim, strukturę
społeczną i industrializację w I i w II
połowie XIX w., życie i warunki pracy i
płacy oraz ochronę zdrowia robotników
w XIX w. i współcześnie.
Dostrzega: początki współcześnie
występujących zjawisk w przemianach
zachodzących w drugiej połowie XIX
wieku, oddziaływanie wydarzeń w
Polsce na sytuację międzynarodową,
Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3
I PÓŁROCZE
Wiosna Ludów, wojna secesyjna,
wojna totalna, wyzysk.
Potrafi przedstawić postacie oraz
opowiedzieć o ich wpływie na dzieje i
życie ludzi: Aleksander I, Aleksander
II, Bem Józef, Bismarck Otto von,
Burke Edmund, Cavour Camillo
Chłopicki Józef, Czartoryski Adam
Jerzy, Dąbrowski Jarosław, Darwin
Charles Robert, Drucki-Lubecki
Franciszek Ksawery, Engels Fryderyk,
Franciszek Józef I, Garibaldi
Giuseppe, Konarski Szymon,
Konstanty ks., Kossuth Lajos,
Langiewicz Marian, Lelewel Joachim,
Lincoln Abraham, Ludwik Filip, Marks
Karol wł. Karl Heinrich Marx, Mazzini
Giuseppe, Metternich Klemens Lothar
Wenzel von, Mierosławski Ludwik,
Mikołaj I, Mikołaj II, Napoleon III,
Paskiewicz Iwan F., Paweł I,
Prądzyński Ignacy, Skrzynecki Jan,
Staszic Stanisław, Szela Jakub,
Talleyrand Charles Maurice de,
Traugutt Romuald, Wielopolski
Aleksander, Wiktor Emanuel II,
Wiktoria, Wilhelm I, Wilhelma II, Witos
Wincenty, Wysocki Piotr.
ZNA WYDARZENIA: 1814-1815 –
kongres wiedeński, 1815 – utworzenie
Królestwa Polskiego, utworzenie
Świętego Przymierza, 1829 –
niepodległość Grecji i autonomia
Serbii, Mołdawii i Wołoszczyzny, 1830
27 lipca – rewolucja we Francji, 1830 4
października – ogłoszenie
niepodległości Belgii, 1830 29 XI –
wybuch powstania listopadowego,
1831 25 I – detronizacja Mikołaja I,
1846 – wybuch powstania w Krakowie,
rabacja, 1848-1849 – Wiosna Ludów,
ZNA WYDARZENIA: 1816 –
utworzenie uniwersytetu w
Warszawie, 1821 - powstaje
Towarzystwo Patriotyczne, 1825 –
powstanie dekabrystów, 1828 – sąd
sejmowy, 1828 – utworzenie Banku
Polskiego, 1829 – lokomotywa
parowa – Jerzy Stephenson 1831 –
bitwy pod Grochowem, Wawrem,
Dębem Wielkiem, Iganiami,
Ostrołęką,szturm Pragi, 1848 –
Manifest komunistyczny, 1851 –
pierwszy związek zawodowy w
Anglii, 1853-1856 – powstanie
królestwa Rumunii, 1863 –
Powszechny Niemiecki Związek
Robotniczy 1864 I Międzynarodówka,
Sylabus, 1887 – Liga Polska. 1891Rerum novarum 1892 w Paryżu
Związek Zagraniczny Socjalistów
Polskich (ZZSP) 1896-olimpiada
1912 i 1913 – wojny na Bałkanach,
Wymienia:: główne osiągnięcia
polskiej oświaty, nauki i kultury w XIX
w., główne nurty polityczne na
ziemiach polskich i ich najważniejsze
partie, bitwy o przełomowym
znaczeniu dla przebiegu wojen
toczonych w XIX w. i uzasadniać
swój wybór, przyczyny i skutki
Wiosny Ludów, jednoczenia Włoch i
Niemiec uwzględniając dążenia grup
społecznych i cele władców, nowe
kierunki w sztuce w XIX w., konflikty
kolonialne i ich skutki, przykłady
sztuki secesyjnej, Pokazuje na
mapie:
Królestwo Polskie i jego sąsiadów,
główne ośrodki przemysłowe na
ziemiach polskich, państwa, w
których dokonały się największe
wiedeńskim i konferencji paryskiej oraz
poczdamskiej, walki polsko-rosyjskie 1831, 1863,
przebieg Wiosny Ludów, przemiany na Bałkanach w
XIX w.; jednoczenie Włoch i Niemiec, ekspansję
terytorialną USA, wojnę secesyjną, sytuację
polityczną świata w II połowie XIX w.; ekspansję
kolonialną, wymienia terytoria zależne od Rosji,
obszary szybkiego rozwoju i zacofania na świecie,
główne ośrodki przemysłowe na ziemiach polskich w
XIX w.
Wyjaśnia: dlaczego kongres nie przywrócił na
ziemiach polskich stanu z 1795 r., przyczyny
powstania opozycji legalnej i nielegalnej, dlaczego
powstanie krakowskie możemy nazwać rewolucją,
cel likwidacji kościoła grecko – katolickiego w Rosji,
następstwa klęsk powstań narodowowyzwoleńczych
Polaków, przyczyny rozbicia politycznego Wielkiej
Emigracji, związki polskiej literatury romantycznej z
historią narodu, że brak szerokiego rozpropagowania
zawartej w Manifeście Rządu Narodowego reformy
uwłaszczeniowej był jedną z przyczyn upadku
rewolucji krakowskiej i rzezi galicyjskiej, sytuację
Polaków w trzech zaborach po 1815 r., konieczność
dążenia do współpracy między narodami, podłoże
konfliktów polsko – ukraińskich i Węgrów ze
Słowianami Południowymi na Kongresie Słowiańskim
w Pradze, że brak szerokiego rozpropagowania
reformy uwłaszczeniowej Tymczasowego Rządu
Narodowego to przyczyna niechętnego stosunku
większości chłopów do powstańców, że carski ukaz
uwłaszczeniowy jest jedną z metod władz mającą na
celu stłumienie polskiego ruchu narodowego, jaki
wpływ miał abolicjonizm na przemiany świadomości
społecznej w Ameryce i Europie, dlaczego Afryka i
Azja uległy w XIX w. kolonizacji, wpływ osiągnięć
rewolucji przemysłowej na nowy podział społeczny w
Europie, wpływ przemian społecznych na
kształtowanie się nowych stosunków politycznych,
wpływ reformy uwłaszczeniowej na przemiany
struktury społeczeństwa polskiego, potrzebę walki
Polaków z germanizacją i rusyfikacją oraz przyczyny
2z4
wpływ przemian społecznych na
postawy ludzi.
Rozumie i wyjaśnia: następstwa decyzji
kongresu funkcjonujące we
współczesnym świecie, w tym problem
mniejszości narodowych, istnienie
nierówności społecznych, rozbieżność
postanowień konstytucyjnych z
praktyką, wpływ Wiosny Ludów na
kształtowanie się postaw
demokratycznych, wpływ Wiosny
Ludów na kształtowanie się
świadomości narodowej, wpływ
imperializmu rosyjskiego na
wyzwolenie narodów bałkańskich,
oddziaływanie kapitalistycznych
stosunków społecznych na dążenia
zjednoczeniowe, związek między
przebiegiem działań wojennych a
Proklamacją zniesienia niewolnictwa,
czynniki zewnętrzne i wewnętrzne,
wpływające na położenie Polaków pod
zaborami, dlaczego lata 1871-1914
nazwano la belle epoque, dlaczego
przedstawiciel Francji, która przegrała
wojnę, miał jeden z decydujących
głosów na kongresie, różnice między
Związkiem Niemieckim i Cesarstwem
Niemieckim, które elementy
programowe polskich partii politycznych
XIX w. stały się trwałym składnikiem
naszej współczesności,
Ocenia: realizację zasady wpływ
kongresu wiedeńskiego na sytuację
polityczną i społeczną w Europie i na
ziemiach polskich, reakcje
społeczeństw europejskich na politykę
Świętego Przymierza, zasługi
Ksawerego Druckiego-Lubeckiego i
Stanisława Staszica dla rozwoju
gospodarczego, na ile Królestwo było
Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3
I PÓŁROCZE
1854-1856-wojna krymska, 1861 proklamowanie Królestwa Włoch, 1861
- reforma agrarna w Rosji, 1861-1865 wojna secesyjna, 1863 22 I - wybuch
powstania, 1864 2 III – ukaz carski o
uwłaszczeniu, 1870 - wojna francuskopruska, 1871 – utworzenie Cesarstwa
niemieckiego, 1882 – powstanie
Trójprzymierza, 1893 II Proletariat i
ZRP weszły w skład PPS. 1893-Liga
Narodowa 1894 Socjaldemokracja
Królestwa Polskiego (od 1900
Socjaldemokracja Królestwa Polskiego
i Litwy – SDKPiL 1895 - Stronnictwo
Ludowe, 1897 - Stronnictwo
Narodowo-Demokratyczne (SND),
1901-strajk szkolny we Wrześni, 1903
- Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL),
1904-1905 wojna rosyjsko-japońska,
1905-1907 – rewolucja, 1907 powstanie Trójporozumienia,
Wymienia: przyczyny i zdobycze
rewolucji społecznych XIXw., główne
postanowienia traktatu wersalskiego,
przejawy i skutki rewolucji
przemysłowej, główne przyczyny i
skutki wojen XIX w., rabacji, Wiosny
Ludów, powstań narodowych XIX w.,
obrońców dawnego porządku i
zwolenników zmian, społeczne skutki
urbanizacji i industrializacji, warunki
pracy w fabrykach, formy i przejawy
ruchu robotniczego, przyczyny
powstawania związków zawodowych i
robotniczych partii politycznych,
przykłady działań społecznych i
gospodarczych, które wchodziły w
zakres pracy organicznej w zaborze
pruskim, okoliczności uwłaszczenia
chłopów w zaborze rosyjskim, nowe
formy spędzania wolnego czasu,
zmiany w przemyśle, potęgi
kolonialne i ich największe
posiadłości,
Omawia rolę Świętego Przymierza,
Zna: cele kongresu wiedeńskiego,
główne postanowienia kongresu,
kierunki przemian w rolnictwie i
przemyśle na ziemiach polskich w
XIX w., przyczyny upadku powstań,
bezpośrednie przyczyny wybuchu
powstań i wojen, stosunek rządów i
ludów Europy do powstań; politykę
zaborców wobec ziem polskich i
społeczeństwa polskiego po upadku
powstania listopadowego,
ugrupowania polityczne Wielkiej
Emigracji i główne założenia ich
programów, przykłady działalności
kulturowej Polaków na emigracji,
okoliczności rzezi galicyjskiej, idee
przyświecające ludom Europy
biorącym udział w rewolucjach lat
1848-1849, przebieg walk
narodowych na ziemiach polskich
1848 r., zróżnicowanie etniczne i
religijne Bałkanów, główne etapy
zjednoczenia Włoch i Niemiec, skutki
zjednoczenia Włoch dla Państwa
Kościelnego, istotę programu
pozytywistów, rozwijające się w XIX
w. nowe gałęzie przemysłu, cele
polityki germanizacji i rusyfikacji,
powody przeciwstawiania się
germanizacji i rusyfikacji, przemiany
społ., polityczne i gosp., jakie zaszły
na ziemiach polskich pod zaborami,
rolę jaką odegrał Kościół katolicki w
zachowaniu polskości, stanowiska
głównych partii politycznych wobec
rewolucji 1905-07 r., konflikty między
państwami przełomu XIX i XX w.,
podjęcia pracy organicznej przez Polaków, efekty
germanizacji i rusyfikacji, wpływ odkryć naukowych i
wynalazków na przemiany cywilizacyjne i życie
codzienne, genezę kryzysu duchowego końca XIX
w., wpływ postępu naukowo-technicznego na
działania wojenne, genezę i przebieg konfliktów
pomiędzy różnymi państwami europejskimi, wpływ
romantyzmu na powstanie opozycji nielegalnej,
wpływ powstań na kształtowanie się narodu
polskiego, wpływ Wielkiej Emigracji na kształtowanie
się narodu polskiego, wzajemne oddziaływania
tendencji zjednoczeniowych Włoch i Niemiec,
oddziaływanie idei wolnościowych i
nacjonalistycznych na kształtowanie się świadomości
narodowej, na czym polega dualizm gospodarczy
Północ – Południe, rolę Piemontu w zjednoczeniu
Italii i pozycję Prus wśród państw niemieckich od I
poł. XIX w., znaczenie doktryny Monroego.
Ocenia: legitymizm, politykę reakcyjną, sytuację
robotników w pierwszej połowie XIX w., skutki
rewolucji przemysłowej, politykę margrabiego
Aleksandra Wielopolskiego, wpływ zróżnicowania
religijnego i etnicznego na powstanie powiedzenia
„kocioł bałkański”, politykę władz wobec kultury,
postawy romantyczne, udział
Na przykładzie wykazuje wpływ wybitnych postaci na
dzieje,
Uczeń rozumie czym kierowały się główne państwa
ustanawiające porządek porewolucyjny, rolę
konserwatyzmu i liberalizmu jako głównych ideologii
nowożytnych, konsekwencje rywalizacji gospodarczej
między państwami uprzemysłowionymi, znaczenie
upowszechnienia oświaty, prasy, literatury wśród
niższych warstw społecznych, powody, dla których
walka Greków o niepodległość zakończyła się
powodzeniem, przyczyny rozbieżności między
obietnicami a faktyczną polityką władz, przyczyny
różnic w tempie rozwoju cywilizacyjnego w zaborach,
trwałe i przejściowe skutki Wiosny Ludów dla
poszczególnych państw i narodów, dlaczego
państwa i właściciele kapitału dążyli do pozycji
3z4
suwerenne, postawy i działania:
podchorążych, wyższych dowódców,
Konstantego, Chłopickiego, skutki
powstania, wpływ sporów emigrantów
na sprawę polską w oczach Europy,
skutki wydarzeń 1846 r. w Krakowie i
Galicji, politykę mocarstw na Bałkanach
i jej wpływ na sytuację mieszkających
tam narodów, wojnę secesyjną i jej
skutki, politykę Bismarcka, wpływ
ekspansji kolonialnej na metropolie i
kolonie, przemiany społeczne na
ziemiach polskich, przemiany
społeczne XIX w., skuteczność zasad
legitymizmu, restauracji i równowagi sił,
czy wszystkie państwa uczestniczące
w kongresie były traktowane
równorzędnie, szanse zwycięstwa
powstań, reformy Aleksandra
Wielopolskiego i przyczyny
niepowodzenia jego polityki, wpływ
polityki mocarstw na małe państwa i ich
społeczeństwa,
Dostrzega w ruchach politycznych
przełomu XIX i XX w. źródła obecnych
nurtów politycznych,
Potrafi scharakteryzować postęp
cywilizacyjny, jaki dokonał się w XIX
wieku.
Określa miejsce ziem polskich na tle
postępu cywilizacyjnego Europy i
świata
Charakteryzuje czynniki rozsadzające
ład wiedeński, znaczenie warstwy
inteligencji w życiu społecznym,
politycznym, kulturalnym i
gospodarczym.
Ocenia poznane fakty, wydarzenia i
zjawiska z punktu widzenia wartości
ogólnoludzkich,
Krótko charakteryzuje poglądy
Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3
I PÓŁROCZE
przykłady germanizacji i rusyfikacji
oraz walki z nimi, próby zjednania
Polaków przez zaborców, represje
władz zaborczych, najważniejsze
osiągnięcia naukowe i techniczne XIX
w., najwybitniejszych twórców nauki i
kultury polskiej oraz ich osiągnięcia,
główne orientacje polityczne w
społeczeństwie polskim.
Pokazuje na mapie miejsca wydarzeń
XIX w., obszary rywalizacji mocarstw,
kierunki migracji ludności w XIX w.
wpływ rywalizacji mocarstw na
sytuację na Bałkanach; główne partie
polityczne w Polsce, ich główne
założenia programowe i czołowych
działaczy w XIX w,.
Rozumie, dlaczego Polacy wcielali w
życie hasło: Za Waszą i naszą
wolność,
przyczyny konfliktów społecznych i
narodowościowych po kongresie
wiedeńskim, formy walki starego
porządku ze zmianą, przejawy i
formy buntu romantycznego, skutki
uwłaszczenia chłopów w zaborze
pruskim i austriackim dla gospodarki i
życia narodowego, hasło za naszą i
waszą wolność, okoliczności i
sposób przeprowadzenia
uwłaszczenia chłopów w trzech
zaborach, znaczenie inicjatyw
prywatnych i społecznych dla
powstania polskich instytucji
kulturalnych i naukowych,
monopolistycznej, różnice między różnymi rodzajami
stref podporządkowanych, wpływ wzrostu liczby
ludności na procesy społeczno-ekonomiczne i
kulturowe w końcu XIX w., skutki upowszechnienia
się kultury masowej, rolę Galicji jako głównego
ośrodka kultury i nauki polskiej, związek przemian
społeczno-gospodarczych na ziemiach polskich z
narodzinami nowoczesnych ruchów politycznych,
związek narodzin ruchów politycznych na ziemiach
polskich z narodzinami podobnych ruchów w krajach
europejskich, wpływ idei i prądów filozoficznych na
sztukę przełomu wieków.
4z4
filozofów: Augusta Comte, Friedricha
Wilhelma Nietzsche, Karola Marksa.
Wyjaśnia słowa Ottona von
Bismarcka: Nie przemówienia i nie
rezolucje będą rozstrzygały o wielkich
zagadnieniach naszych czasów, lecz
krew i żelazo w odniesieniu do
zjednoczenia Niemiec.
Dostrzega istniejące do dzisiejszego
dnia następstwa przemian z XIX w.