Zrozumieć ewaluację
Transkrypt
Zrozumieć ewaluację
Zrozumieć ewaluację Gdańsk, 13 kwietnia 2011 r. Konferencja: Ewaluacja a rozwój szkół i placówek województwa pomorskiego Leszek Korporowicz Uniwersytet Jagielloński 1. Ewolucja tożsamości i zastosowania badań ewaluacyjnych na przestrzeni ostatnich stu lat: cykliczność kryzysów Generacje ewaluacji : I GENERACJA II GENERACJA III GENERACJA IV GENERACJA …. V GENERACJA Cele ewaluacji: POMIAR OPIS DECYZJA DYSKURS ??? kryzys kryzys kryzys kryzys redukcja redukcja redukcja redukcja epistem. prakseol. społeczna technokratyczna 2. Konkurujące strategie ewaluacji w dobie ich kryzysu i przesilenia Model technokratyczny nastawienie na: Model rozwojowy nastawienie na: uprawomocnienie krytykę opis dyscyplinowanie kontrolę zmianę procesy uczenia się rozumienie wspieranie autorefleksję 3. Sprzeczności współczesnej cywilizacji wiedzy • wiedza jako narzędzie i wiedza jako wartość, mądrość i emancypacja • formalna instytucjonalizacja i personalizacja systemów wiedzy • kontrolowana dystrybucja i zdecentralizowana sieć dostępu • de-kulturalizacja i in-kulturalizacja wiedzy 4. Polskie idee zmiany społecznej lat dziewięćdziesiątych: u narodzin ewaluacji wspierającej Projektowanie społeczeństwa otwartego, obywatelskiego i nowoczesnego Ewaluacja jako projekt społeczny Ewaluacja jako wartość publiczna Ewaluacja jako demokratyzacja 5. Idee demokratycznego odrodzenia lat dziewięćdziesiątych w „polskim modelu” społecznej misji ewaluacji *demokratyzacja kultury organizacyjnej polskich instytucji, szkół i życia publicznego, *otwarcie dyskursu społecznego na procesy uspołecznienia i partycypacji, animacja potencjałów społecznych środowisk lokalnych, wspólnot pracowniczych, edukacyjnych i badawczych *kooperacja międzynarodowa organizacji uczących się i zorientowanych na rozwój, *wspieranie myślenia i wzorców „refleksyjności instytucjonalnej” zorientowanych na dialog, środowiskowy i interakcyjny model życia publicznego *wyraźne postawienie kwestii jakości zarządzania jako elementu samoświadomości, uspołecznienia, modernizacji i otworzenia na procesy rozwojowe Rozumienie ewaluacji • Ewaluacja to refleksyjne rozpoznawanie wartości konkretnych działań w oparciu o przyjętą metodę i kryteria, w wyniku uspołecznionego procesu, którego celem jest ich poznanie, zrozumienie i rozwój 6. Zagrożenia okresu polskich transformacji (1) • Uwikłanie w strategiczne zagubienie i technokratyczne potrzeby nowych standardów zarządzania • tendencja do instrumentalizacji i komercjalizacji wiedzy • wiedza narzędziem technik optymalizacji, podnoszenia efektywności i skuteczności działań a nie zintegrowanej refleksyjności i ogólnie pojętej „mądrości” 7. Zagrożenia okresu polskich transformacji (2) • Zredukowane rozumienie „refleksyjności instytucjonalnej” (A.Giddens) sprowadzonej do kontroli • Brak należytego przygotowania przedsięwzięć o znaczeniu strategicznym i rozwojowym oraz ich uwikłanie w partykularne interesy i konflikty polityczne • Ustawiczne zmiany przyjmowanych rozwiązań i brak efektu kumulacji 8. Napięcia rozwojowe współczesnej polskiej ewaluacji • • • • • • • biurokratyzacja centralizacja instrumentalizacja de-kontekstualizacja profesjonalizacja specjalizacja de-personalizacja uspołecznienie regionalizacja upodmiotowienie re-kontekstualizacja społeczna partycypacja integracja re-personalizacja 9. Przyczyny współczesnego kryzysu czyli o dewaluacji ewaluacji • Brak przygotowania do systemowych działań ewaluacyjnych • Brak rozpoznania specyfiki poszczególnych badań diagnostycznych • Potrzeba uproszczonych strategii i technik ewaluacji • Brak kwalifikacji i doświadczenia ewaluacyjnego początkujących ewaluatorów • Brak systemowego kształcenia kompetencji ewaluacyjnych • Biurokratyczne praktyki europejskich systemów zarządzania • Chaotyczny rynek badań ewaluacyjnych • Mieszanie różnych form diagnostyki społecznej i edukacyjnej 10. Wyzwania piątej generacji • • • • • Wzrost znaczenia interakcyjnych wymiarów procesu ewaluacyjnego Wzrost społecznej świadomości uczestników procesu Poszerzenie informacyjnej przestrzeni ewaluacji Transgresja partykularnych odniesień ewaluowanych działań Wykorzystanie wirtualnych przestrzeni interakcji uczestników procesu ewaluacji, co ułatwia ale i „dematerializuje” badane społeczności • Wzrost znaczenia kompetencji informacyjno-komunikacyjnych tak ewaluatorów, jak i ewaluowanych, co stwarza nowe pola wykluczenia, ubocznych konsekwencji selekcji społecznych, ale także wykorzystania procesu i wyników badania ewaluacyjnego. 11. Potrzeba re-waloryzacji ewaluacji Wkomponowanie w potrzeby społeczeństwa otwartego, obywatelskiego i nowoczesnego: akcentowanie strategii ewaluacji rozwojowej (developmental evaluation) Ewaluacja jako projekt społeczny: akcentowanie strategii ewaluacji dialogicznej (responsive evaluation) Ewaluacja jako wartość publiczna: akcentowanie w procesie ewaluacyjnym elementów dyskursu, interakcyjności i społecznej etyki badań