Gazociąg Północny

Gazociąg Północny –
Bezpieczna dostawa energii oraz
infrastruktura dla Europy >
Jens D. Müller, zastępca dyrektora ds. komunikacji w spółce Nord Stream AG
Niemiecko-Polska konferencja w Sulechowie / 16 listopada 2012 r.
Rosnące zapotrzebowanie na gaz ziemny w Europie >
W roku 2030 UE będzie musiała importować dodatkowo 211 mld m³ gazu ziemnego
626
mld m³
508 mld
m³
55
156
312
Deficyt gazu
 211 mld m³
Istniejący import
UE
312
196
Spadek produkcji własnej w
UE
Produkcja własna
Żródło: IEA World Energy Outlook 2011
Istniejący import
103
Dodatkowe
zapotrzebowanie na import
Gazociąg Północny
2
Rosnący udział gazu ziemnego w mix-ie
energetycznym w UE i w Polsce >
Udział gazu ziemnego w
mix-ie energetycznym w UE
2009
25,2 %
2030
29,8 %
Udział gazu ziemnego w
mix-ie energetycznym w
Polsce
2010
12,9 %
2030
14,5 %
Żródła: dla Polski: “Polityka energetyczna Polski do roku 2030” (polskie Ministerstwo Gospodarki, 2009) | Dla UE-27: IEA World Energy Outlook, 2011
3
Strategia UE: dywersyfikacja źródeł oraz
infrastruktury przesyłowej >
Import z
Norwegii
Import
LNG
Import z Rosji
Wydobycie
gazu
łupkowego
Import z
Azerbejdżanu
Import z
Północnej
Afryki
4
Dywersyfikacja wydobycia oraz tras przesyłowych w
Polsce >
Planowany
import LNG
Planowany
gazociąg
BernauSzczecin
Przesył
zwrotny,
tzw.
„wirtualny
rewers“
gazociągiem
jamalskim
Import z Rosji
przez Gazociąg
Jamalski
Wydobycie
gazu
łupkowego
Gazociągi
pomiędzy
państwami
sąsiadującymi
(DE, CZ, UA, BY)
5
Potrzebne są dodatkowe trasy przesyłu gazu
ziemnego >
Gazociągi działające od roku 2008
Gazociąg Północny
Gazociągi w budowie
(55 mld. m3 rocznie)
Działają obie nitki
Europejska sieć przesyłowa
Gazociąg
Nabucco West*
Galsi
3
Medgaz (8 mld m rocznie)
(8 mld m3 rocznie)
Transmed
(+ 7 mld m3 rocznie)
Źródło: Komisja Europejska, Plan priorytetowych połączeń 2007;
Gazociąg Północny
(10-23 mld m3 rocznie)
Gazociąg
Transadriatycki
Gazociąg
(TAP)*
Południowy
(10 mld m3
(63 mld m3 rocznie)
rocznie)
ITGI / IGI
Poseidon
(8-10 mld m3
rocznie)
Połączenie
Turkey-GreeceInterconnector
(11-12 mld m3
rocznie)
Gazociąg
Trans-Anatolian
(TANAP)
(16 mld m3 rocznie)
* Uwaga: Gazociąg Nabucco West oraz Gazociąg Transadriatycki starają się o dalszy przesył gazu
ziemnego poprzez TANAP, prawdopodobnie zostanie zrealizowany tylko jeden z tych projektów.
6
Gazociąg Północny: projekt w interesie Europy >
> Gazociąg Północny został uznany za projekt
priorytetowy w ramach Dyrektyw dotyczących sieci
transeuropejskich („Dyrektywy TEN-E“)
 w roku 2000 Gazociąg Północny
zakwalifikowano w Dyrektywie TEN-E jako
„przedsięwzięcie leżące we wspólnym
interesie “
 w roku 2003 potwierdzono status gazociągu
 w roku 2006 Gazociąg Północny uznano za
„przedsięwzięcie leżące w interesie Europy“
> Oznacza to, że Gazociąg Północny…
 Jest zgodny z celami europejskiej polityki energetycznej - stałości,
konkurencyjności i bezpieczeństwa dostaw
 Został uznany przez państwa członkowskie UE za jeden z najbardziej
znaczących projektów uwzględniających zapotrzebowanie na
infrastrukturę w Europie
Źródło: decyzja 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady Europejskiej, 6 września 2006 r.
Wyzwania w zakresie zaopatrzenia w gaz w Europie >
Gazociąg Północny jest „prawdziwie
europejskim projektem“ oraz dobrym
przykładem współpracy w obszarze Morza
Bałtyckiego.
Jose Manuel Barroso
Prezydent Komisji Europejskiej
Stralsund, 31 maja 2012 r.
8
Struktura energetyczna dla Europy>
Gazociąg Północny
> Dwie równoległe nitki przebiegające
przez Morze Bałtyckie , o długości
1.224 km każda
> Przepustowość przesyłu 55 mld m³
rocznie
> Bezpośrednie połączenie złóż gazu w
Rosji z Unią Europejską
> Stanowi uzupełnienie istniejącej sieci
gazowej oraz planowane projekty
budowy gazociągów
Gaz z Gazociągu Północnego może
> Dostarczyć energię elektryczną i
cieplną do 26 milionów gospodarstw w
Europie
> W znaczący sposób przyczynić się do
osiągnięcia celów klimatycznych UE
> Dotrzeć do odbiorców już od listopada
2011
9
Nord Stream AG –
silne europejsko-rosyjskie konsorcjum >
51%
15,5%
15,5%
9%
9%
10
Wzajemne interesy kształtują europejsko-rosyjskie
stosunki energetyczne >
> Przychody z eksportu gazu ziemnego do
Europy * (27,26 mld euro) stanowiły w roku
2010 ok. 50% przychodów ogółem z
eksportu spółki Gazprom.
148,1 mld m³ gazu
> Około 20% przychodów Rosji pochodzi z
Gazpromu
Niezawodna i stabilna współpraca leży w
interesie obu partnerów
€
27,26 mld euro
Quellen: Gazprom, 2010 | * Europa = EU-27 exklusive baltische Staaten, plus Schweiz, Türkei, Serbien, Kroatien
11
Projekt Gazociągu Północnego w zarysie >
Gazociąg Północny przyczynia się do bezpieczeństwa energetycznego w Europie oraz
do osiągnięcia celów UE w zakresie ochrony klimatycznej
> Gazociąg Północny jest jednym z kluczowych projektów mających na celu zapewnienie dostaw
energii w Europie przez najbliższe 50 lat
> Gazociąg Północny jest bezpiecznym i ekologicznym gazociągiem, zbudowanym zgodnie z
rygorystycznymi międzynarodowymi i krajowymi standardami
> Gazociąg Północny jest długofalowym projektem współpracy pomiędzy UE a Rosją
> Realizacja Gazociągu Północnego odbyła się zgodnie z planem finansowym oraz
harmonogramem czasowym i od listopada 2011 płynie nim gaz bezpośrednio do Unii
Europejskiej
> W październiku 2012 uruchomiono w pełni zautomatyzowany system gazociągów.
Studium
wykonalności
1997-1999
Ocena
wpływu na
Projekt środowisko Wnioski &
I i II etap
techniczny naturalne pozwolenia finansowania
2005-2009
2006-2008
2009
2009-2011
Budowa 1 Uruchomienie Budowa 2
nitki
nitki
1 nitki
2010-2011
2011
2011-2012
Uruchomienie
Wstępne
2 nitki
uruchomienie
2 nitki
2012
2012
12
Dziewięć państw graniczących z Morzem Bałtyckim wzięło
udział w konsultacjach na mocy konwencji z Espoo >
Państwa zaangażowane w proj.:
Państwa, których dotyczy proj.:
Odbyło się 16 konsultacji na mocy konwencji z Espoo oraz 25 publicznych wysłuchań
2006
2008
2007
19 kwietnia
listopad
luty
Powiadomienie państw,
które dotyczy projekt
przez państwa
zaangażowane
Zastosowanie konwencji z
Espoo przez państwa
zaangażowane
listopad
2009
listopad
marzec
czerwiec 15 czerwca
Końcowe
Złożenie raportu dot.
spotkanie w
konsultacji na mocy
sprawie Espoo
konwencji z Espoo w
– koniec
krajowych urzędach
procedury na
krajów graniczących z
mocy konwencji
Morzem Bałtyckim
z Espoo
Dokument dot. przebiegu
trasy gazociągu
Drugi etap udziału
przedłożono do
publicznego
publicznej dyskusji
Przedłożenie
dokumentu dot.
przebiegu trasy do
publicznej debaty
Pierwszy etap udziału
publicznego
13
Wszystkie krajowe pozwolenia otrzymano przed
rozpoczęciem budowy >
2009
30 czerwca
2 paź.
Wydano pozwolenie
zgodnie z ustawą o
gospodarce wodnej
20 paź.
5 list.
Wydano
pozwolenie na
budowę
Wydano
pozwolenie na
usunięcie
niewypałów
2010
12 lutego 26 lut./19 sierp.
18 grud. 21/28 gru.
Wydano
pozwolenie na
budowę
Wydano
pozwolenie
zgodnie z ustawą
o gospodarce
wodnej
Wydano pozwolenie na
Wydano
Wydano pierwsze i
zmianę trasy
pozwolenia dot.
drugie pozwolenie na
gazociągu na obszarze
wyłącznej strefy
budowę
niemieckich wód
ekonomicznej
14
Środowisko zobowiązuje>
Spółka Nord Stream
> Zainwestowała 100 milionów euro w badania
środowiskowe oraz optymalizację trasy przebiegu
gazociągu
> Wykonała badania geofizyczne dna morza na
odcinku 40.000 km
> Przeprowadziła kompleksowe oceny wpływu na
środowisko oraz studia środowiskowe
> Usunęła ponad 100 niewypałów
> Lokalizując 100 wraków statków wzdłuż trasy
gazociągu przyczyniła się do zachowania
dziedzictwa kulturowego
> Zainwestowała ponad 40 milionów euro w program
monitoringu środowiskowego
15
Kompleksowy monitoring środowiskowy podczas
budowy oraz po jej zakończeniu >
> Spółka Nord Stream stworzyła pięć
narodowych programów monitoringu
środowiskowego
> Monitoring i analiza możliwego wpływu
16 naukowo określonych czynników w
trakcie budowy
> Wyznaczono ok. 1.000 punktów
pomiaru wzdłuż trasy gazociągu
> Udział 22 renomowanych firm
RU
FI
SE
DK
DE
+
+
+/+
+/+
+
+
+
+
+
+/+
+
+
+/+
+/+
+
Czynniki fizyczne i chemiczne
Jakość wody
Osady na dnie morza
Hydrografia i topografia dna
morskiego
Ukształtowanie dna
Krajobraz i topografia
Jakość powietrza
Hałas
+
+
+
+
+
+
+
Czynniki biologiczne
Ryby
Ptaki
> Inwestycje o wartości ponad 40
milionów euro
Ssaki morskie
> Pierwsze wyniki z roku 2010 i 2011
pokazuję, że budowa gazociągu nie
wpłynęła negatywnie na środowisko
Czynniki socjoekonomiczne
Flora i fauna morska
Flora i fauna lądowa
+/+
+/+
+
+
+
Obszary połowu ryb
Dziedzictwo kulturowe
+
+/+
+/+
+/+
+/+
+/+
+/+
+
+/+
+
+/+
+
+
+/+
+/+
+
+/+
+
+
Monitoring i usuwanie niewypałów
Amunicja konwencjonalna
Amunicja chemiczna
+ Monitoring w trakcie budowy. +/+ Monitoring w trakcie budowy oraz w czasie eksploatacji.
+
+
+
16
Efektywna i prośrodowiskowa koncepcja logistyczna >
Drogi transportowe do statków
układających gazociąg poniżej 100 mil
morskich, wzdłuż całej trasy
> Dwie betoniarnie produkujące płaszcze
betonowe oraz magazyny pośrednie w
miejscowościach: Mukran (w
Niemczech) i Kotka (w Finlandii)
> Trzy dodatkowe magazyny pośrednie
w: Hanko (w Finlandii), Slite i Karlskrona
(oba w Szwecji)
> Na kosztach transportu zaoszczędzono
60 mln euro
> Dzięki optymalizacji dróg
transportowych zredukowano ilość CO2
o 200.000 ton
Ułożono 199.755 rur
> Dzięki inteligentnym nakładkom na rury
wyposażonym w chipy RFID możliwe
jest zidentyfikowanie każdej rury oraz
ustalenie jej położenia
17
Budowa obu nitek gazociągu zakończona >
2011
Maj
KP 350
C6
Lipiec
Solitaire
Czer.
KP 297
Sierp.
KP 487
KP 470
Wrze.
Paź.
List.
KP 675
Gru.
2012
Sty.
Luty
Marz.
Kwiec.
KP 1195
* KP = punkt kilometrowy
18
Eksploatacja Gazociągu Północnego >
> Stacja odbiorcza - Wyborg w Rosji

Połączenie z rosyjską siecią gazowniczą
poprzez gazociąg Gryazovets-Wyborg
> Stacja odbiorcza - Lubmin w Niemczech

Gaz ziemny jest dostarczany do europejskiej
sieci gazowniczej gazociągiem OPAL i NEL
> Centrum kontroli - Zug w Szwajcarii

Stały monitoring oraz sterowanie Gazociągu
Północnego - 24 godziny na dobę, 365 dni w
roku
> Przesył danych online z obu stacji odbiorczych i do
nich
> Stały monitoring oraz rejestracja danych za pomocą
systemu SCADA*
> Monitorowane jest ciśnienie w gazociągu oraz jego
szczelność, co pozwala na wczesne wykrywanie
uszkodzeń, unikanie nadciśnienia oraz
zagwarantowanie dostawy gazu w ilościach
umownych
*SCADA oznacza Supervisory Control and Data Acquisition (system nadzorujący przebieg procesu technologicznego lub
produkcyjnego )
19
Gazociąg Północny – bezpieczeństwo dostaw oraz
inwestycja (1) >
Spółka Nord Stream dokonała ogółem inwestycji w
wysokości 6 miliardów euro
> Nord Stream zdobywa zlecenia i tworzy miejsca
pracy dla swoich partnerów w 12 krajach
> Produkcja rur i ich powlekanie
– Nitka 1: EUROPIPE (Niemcy, 75%) i OMK
(Rosja, 25%)
– Nitka 2: EUROPIPE (65%), OMK (25%) i
Sumitomo (Japonia, 10%)
> Płaszcze betonowe i wsporniki
– EUPEC (Francja)
> Układanie rurociągu
– Saipem Services S.p.A. (Włochy)
20
Gazociąg Północny – bezpieczeństwo dostaw oraz
inwestycja (2) >
Nord Stream und
i udziałowcy
Anteilseigner
1
2
3
Nord Stream AG
OAO Gazprom
GDF SUEZ S.A.
4
5
6
BASF SE/Wintershall Holding GmbH
E.ON Ruhrgas AG
N.V. Nederlandse Gasunie
Szwecja
Nord
– odbiorcy gazu
Nord Stream
Stream Gasabnehmer
1
2
Gazprom Marketing
and Trading Ltd, UK
DONG Energy A/S
3
4
5
1
GDF SUEZ S. A.
WINGAS GmbH & Co. KG
E.ON Ruhrgas AG
2
3
EUPEC
Hafen Sassnitz-Mukran
Hafen Kotka
1
2
9
7
2
Hafen Hanko
Hafen Slite
Hafen Karlskrona
1
8
5
7
Rohrei materiały*
Rury
& Materialien* Budowa
Pipelinebau*
gazociągu* Pipelinebetrieb*
Eksploatacja gazoc.*
2
3
4
EUROPIPE
OMK
Sumitomo**
PetrolValves
5
6
7
8
9
Saipem
Allseas
Van Oord
Boskalis-Tideway
Rohde Nielsen
10
11
12
13
Technip
Statoil
Siemens
IMPaC
Umweltstudien,
Studia
środowiskowe,
Qualitätsmanagement
zarządzanie jakością
& Sicherheit*
i bezpieczeństwo*
1
2
3
Marin Mätteknik
Rambøll
DoF
4
5
6
PeterGaz
ERM
DNV
7
8
3
2
4
2
Rosja
4
5
Niemcy
1
12
10
Francja
2
Dania
13
6
5
6
Holandia
1
1
4
6
3
Wielka
Brytania
4
5
6
3
11
Logistik
Logistyka
Finlandia
Norwegia
6
1
Szwajcaria
5
4
Włochy
FOGA
SGS TÜV
*Wybrani partnerzy biznesowi **Sumitomo ma główną siedzibę w Tokio w Japonii.
21
Gazociąg Północny – efektywny projekt >
W granicach
budżetu
< 7,4
mld euro wydano
na budowę
gazociągu, zgodnie
z projektem
Zgodnie z
harmonogramem
BHP
6
2x
lat od rozpoczęcia
procedur
konsultacyjnych
zgodnie z konwencją
w Espoo do
zakończenia prac
budowlanych
lepsza niż bilans
bezpieczeństwa w
branży olejowej i
gazownictwie w
Europie
Ochrona
środowiska
1.000
punktów pomiaru:
brak
nieoczekiwanych
skutków
22
Studium wykonalności dotyczące rozbudowy
Gazociągu Północnego >
> Udziałowcy zlecili spółce Nord Stream
przeanalizowanie możliwości zwiększenia ilości gazu
przesyłanego przez Morze Bałtyckie
> Nord Stream dokonała oceny projektu 2 dodatkowych
nitek gazociągu według następujących kryteriów:
 Rozwiązania techniczne
 Alternatywny przebieg trasy
 Aspekty środowiskowe
 Aspekty finansowe
> W dniu 8 października 2012 udziałowcy podjęli decyzję
o powołaniu nowej spółki do końca stycznia 2013 r.,
która zajęłaby się dalszymi działaniami związanymi z
projektem.
23