Pobierz PDF
Transkrypt
Pobierz PDF
Ściąga eksperta Alkohole węglowodory - to podstawowe zwiazki organiczne, składające się tylko z węgla i wodoru. Jeżeli niektóre atomy wodoru zastąpi się atomami lub grupami atomów innych pierwiastków otrzyma się związki organiczne bedące pochodnymi weglowodorów pochodne węglowodorów to związki organiczne zbudowane z grupy węglowodorowej oraz podstawnika zwanego grupą funkcyjną. Grupa funkcyjna jest to atom lub grupa atomów, która w połaczeniu z grupą węglowodorową tworzy cząsteczkę pochodnej węglowodoru i nadaje powstałej cząstecze charakterystycznych dla niej własciwości. Obecnosć jednej grupy funkcyjnej powoduje że zwiazek zaliczany jest do grupy jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów np. są to alkohole, kwasy karboksylowe, aminy. Gdy związek posiada więcej grup funkcyjnych jest zwiazkiem wielofunkcyjną pochodną węglowodorów są to np. aminokwasy alkohole są to związki organiczne pochodne węglowodorów, w których atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową –OH. Wzór ogólny alkoholi: CnH2n+1OH, gdzie n= 1, 2, 3, 4. Spotykany jest także zapis ROH, gdzie R – jest to grupa węglowodorowa, OH - grupa hydroksylowa Alkohole mogą być nazywane przy użyciu: - nazw zwyczajowych składają się one z nazwy grupy alkilowej poprzedzonej słowem alkohol np. alkohol metylowy, alkohol etylowy; - nazw systematycznych - gdzie do nazwy najdłuzszego łańcucha węglowodorowego dodaje się końcowkę ol np. metanol, etanol, propanol Alkohole można podzielić ze względu na liczbę grup hydroksylowych - alkohole monohydroksylowe czyli takie co zawierają jedną grupę OH np. metanol, etanol - alkohole polihydroksylowe o kilku grupach hydroksylowych: np. glikol etylenowy (zawiera 2 grupy hydroksylowe), gliceryna (3 grupy hydroksylowe) dwa najważniejsze alkohole należące do grupy alkoholi monohydroksylowych to metanol i etanol. przyjzyjmy się im bliżej metanol (alkohol metylowy) - CH3OH - jest to najprostszy alkohol, jest pochodną metanu. Jeden atom wodoru zastąpiono grupą OH. Jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu, lotną i łatwo palną. Metanol jest związkiem silnie toksycznym. Jego spożycie grozi utratą wzroku. Jako substancja chemiczna ma zastosowanie głównie jako rozpuszczalnik Etanol C2H5OH - Wywodzi się od etanu gdyż jeden atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową. Otrzymywany jest w procesie fermentacji cukrów zachodzącej pod wpływem drożdży. Alkohol etylowy jest stosowany jako rozpuszczalnik, lek cucący i odkażający oraz składnik napojów alkoholowych a także wyrobów perfumeryjnych. Długotrwałe użycie prowadzi do uzależnienia – alkoholizmu, a także do marskości i raka wątroby Alkohole o łańcuchach C1 - C12 są w temperaturze pokojowej cieczami ROZPUSZCZALNOŚĆ ALKOHOLI MONOHYDROKSYLOWYCH ZALEŻY OD ILOŚCI ATOMÓW WĘGLA W CZĄSTECZCE. Metanol, etanol, propanol bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie. Począwszy od butanoli czyli alkoholu o 4 atomach węgla w cząsteczce rozpuszczalnośc alkoholi gwałtownie maleje. Alkohole o ilości atomów węgla ponad 8 praktycznie w wodzie nie rozpuszczają się. Alkohole nie wykazują odczynu kwaśnego ani zasadowego. Alkohole ulegają reakcji spalania: Produktem reakcji może być CO2, CO (czad) lub C. Produkty CO i C powstają przy niedostatecznej ilości tlenu. Reakcje spalania etanolu mozna przedstawić nastepujacymi równaniami: C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O C2H5OH + 2O2 2CO + 3H2O C2H5OH + O2 2C + 3H2O Alkohole mogą reagować z metalami takim jak sód, potas czy glin z wydzieleniem wodoru. 2CH3OH + 2Na 2CH3ONa + H2 W reakcji atom wodoru grupy hydroksylowej jest wypierany przez bardziej aktywny chemicznie atom sodu. Wodór opuszcza środowisko reakcji w postaci gazowej Odwadniając cząsteczkę alkoholu możemy otrzymać alkeny. CH3CH2OH CH2=CH2 + H2O Alkohole można otrzymać w wyniku fermentacji węglowodanów (cukrów), a także przyłączenia cząsteczki wody do alkenów. Do fermentacji nadaje się tylko cukier i skrobia. Fermentacja przebiega pod wpływem drożdży i jest to najstarsza synteza chemiczna stosowana przez człowieka. Produktem fermentacji jest głównie alkohol etylowy. C6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 alkoholami wielowodorotlenowymi nazywamy takie alkohole, które w cząsteczce mają więcej niż jedną grupę wodorotlenową. Zaliczyć tu www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/2 Ściąga eksperta można glikol etylenowy o dwóch grupach hydroksylowych i glicerynę o trzech grupach Glikol etylenowy C2H4(OH)2 - jest bezbarwną, gęstą cieczą dobrze rozpuszczalną w wodzie. Substancja ta występuje w wielu wyrobach przemysłowych, takich jak detergenty i kosmetyki, oraz jest istotnym składnikiem płynów chłodzących (Borygo) używanych w silnikach samochodowych. Jest trucizną Gliceryna (glicerol) C3H5(OH)3 - Jest to gęsta, bezbarwna i higroskopijna ciecz, składnik tłuszczów. Miesza się z wodą w każdym stosunku. Posiada szerokie zastosowanie m.in. w produkcji leków i kosmetyków. Wykorzystuje się ją także jako półprodukt w produkcji dynamitu i nitrogliceryny. Występuje w cząsteczce tłuszczy, o których dowiesz się więcej oglądając film pod kwasy karboksylowe Alkohole wielowodorotlenowe podobnie jak jednowodorotlenowe ulegają reakcji spalania i reakcji z metalami z wydzieleniem wodoru. Jednak alkohole wielowodorotlenowe w przeciwieństwie do alkoholi jednowodorotlenowych reagują z wodorotlenkiem miedzi (II). w wyniku reakcji powstaje roztwór o barwie szafirowej. Jest to reakcja charakterystyczna pozwalajaca odróżnić te dwie grupy alkoholi od siebie. Alkohole wielowodorotlenowe są mniej toksyczne niż alkohole jednowodorotlenowe. Zwiększenie liczny grup OH w cząsteczce oraz długości łańcucha węglowego zmniejsza toksyczność alkoholu. www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Strona 2/2