Osoba z zaburzeniami psychicznymi ma prawo do

PRAWA I UPRAWNIENIA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI ORAZ
POMOC I WSPARCIE , KTÓRE MOŻNA UZYSKAĆ W OBSZARZE POWIATU
PRUDNICKIEGO
Zdrowie psychiczne jest jednym z najważniejszych zasobów współczesnego społeczeństwa.
Przemiany społeczno-gospodarcze, które dokonały się w Polsce w ostatnich latach negatywnie odbiły
się na kondycji zdrowotnej społeczeństwa, bowiem coraz więcej osób cierpi na różnego rodzaju
zaburzenia psychiczne. Pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi wymaga współpracy
interdyscyplinarnej. Przy czym, istotne oprócz działań sensu stricto medycznych, jest również
wsparcie środowiskowe umożliwiające osobom z zaburzeniami psychicznymi funkcjonowanie
w środowisku.
Dlatego też przygotowaliśmy dla Państwa kompendium informacji o przysługujących prawach,
uprawnieniach oraz instytucjach, w których osoby z zaburzeniami psychicznymi znajdą wsparcie,
a także pomocną dłoń.
Osoba z zaburzeniami psychicznymi ma prawo do:
• Bezpłatnej, wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki
i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.
• Wyrażenia zgody na badanie lekarskie, przyjęcie do
szpitala psychiatrycznego i zabiegi
diagnostyczno-lecznicze.
• Ochrony swoich dóbr osobistych (w tym tajemnicy).
• Otrzymywania informacji o celu przyjęcia jej, stanie zdrowia, proponowanych czynnościach
diagnostycznych i leczniczych oraz
o dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich
zaniechania.
• Porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami (korespondencja takiej osoby nie
podlega kontroli).
• Złożenia, w dowolnej formie, wniosku o nakazanie wypisania jej ze szpitala.
• Uczestniczenia w postępowaniu w sprawach dotyczących przyjęcia tej osoby do szpitala
psychiatrycznego oraz wypisania jej z takiego szpitala.
• Prawo do kuratora (wyznaczonego przez sąd), jeśli potrzebuje pomocy do prowadzenia swoich
spraw albo spraw określonego rodzaju.
Ponadto, osoby z zaburzeniami psychicznymi mają prawo do
specjalistycznych usług
opiekuńczych, które w szczególności mogą obejmować:
- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza: uczenia
umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, w tym funkcjonowania społecznego,
motywowania do aktywności, prowadzenia treningów samoobsługi i umiejętności społecznych,
wspierania w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych (utrzymywanie kontaktów
z domownikami, rówieśnikami w miejscu nauki i pracy, organizowanie i spędzanie czasu wolnego,
korzystanie z usług różnych instytucji);
- interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: poradnictwo specjalistyczne, wsparcie
psychologiczne, ułatwienie dostępu do edukacji i kultury, koordynacja działań innych służb na rzecz
rodziny podopiecznego, współpraca z jego rodziną;
- pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (uzyskanie świadczeń, wypełnianie dokumentów);
- wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia (szukanie informacji o pracy, pomoc w znalezieniu
zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą,
rozwiązywanie problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku);
- pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi (nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu
wydatków, usamodzielnianie finansowe);
- usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu (zgodnie z zaleceniami lekarskimi, współpraca ze
specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego);
- pomoc mieszkaniową (w uzyskaniu mieszkania, organizowaniu drobnych remontów, napraw,
kształtowanie właściwych relacji z sąsiadami);
- zapewnienie dzieciom i młodzieży z głębokim upośledzeniem dostępu do zajęć rewalidacyjnych
i rewalidacyjno-wychowawczych, jeżeli nie mają ich zapewnionych.
FORMY USLUG Z KTÓRYCH MOŻE SKORZYSTAĆ OSOBA Z ZABURZENIAMI
PSYCHICZNYMI
Opieka w domu
Część osób z zaburzeniami psychicznymi, choć nie wymaga pobytu w szpitalu albo domu
pomocy społecznej, ma kłopoty z radzeniem sobie z codziennymi czynnościami. W takim przypadku
warto zapytać o specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Taką pomoc dla osób z zaburzeniami psychicznymi i niepełnosprawnych umysłowo organizują ośrodki
pomocy społecznej w porozumieniu z poradniami zdrowia psychicznego lub innymi specjalistycznymi
placówkami terapeutycznymi.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (ale także usługi
specjalistyczne dla pozostałych grup) są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do
wykonywania zawodu: m.in. psychologa, pedagoga, logopedy, pracownika socjalnego, terapeuty
zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności
pozwalające świadczyć te usługi. Dodatkowo, specjaliści świadczący usługi dla osób z zaburzeniami
psychicznymi muszą posiadać co najmniej półroczny staż: m.in. w szpitalu psychiatrycznym,
w środowiskowym domu samopomocy, domu pomocy społecznej dla osób z upośledzeniem
umysłowym, placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami
rozwoju lub upośledzeniem umysłowym. Usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą także
świadczyć osoby, które nabyły doświadczenie pracując już w ramach tego rodzaju usług.
Wniosek o przyznanie takiej pomocy składa się w ośrodku pomocy społecznej właściwym dla miejsca
zamieszkania. Po złożeniu wniosku w ośrodku należy spodziewać się wizyty pracownika socjalnego,
który przeprowadzi wywiad środowiskowy. Od chwili złożenia przez chorego wniosku ośrodek ma
miesiąc na wydanie decyzji. Jeśli jest ona niekorzystna, można się odwołać do samorządowego
kolegium odwoławczego.
Zasady odpłatności za korzystanie z usług opiekuńczych w przypadku osób z zaburzeniami
psychicznymi ustala Minister Polityki Społecznej.
Inną formą opieki w domu jest długoterminowa opieka pielęgniarska. Trzeba jednak
pamiętać o tym, że taka pomoc nie przysługuje w momencie ostrej fazy choroby psychicznej.
Podstawą przyznania pielęgniarskiej opieki długoterminowej jest wniosek lekarza. Do zadań takiej
pielęgniarki należy m.in. profilaktyka przeciwodleżynowa czy zakładanie kroplówek.
Na terenie powiatu prudnickiego właściwym Ośrodkiem zajmującym się pomocą
w organizowaniu powyższych usług jest:
Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Jagiellońska 3
E-mail: [email protected]
Tel. 077 406 70 38
Kolejną instytucjonalną formą wsparcia na terenie naszego powiatu jest
Środowiskowy
Dom Samopomocy (ŚDS).
Jest to placówka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Celem jej działalności jest
podtrzymywanie dobrej kondycji psychofizycznej osób chorujących psychicznie. Jak również
rehabilitacja, aktywizacja i pomoc w integracji społecznej. Ważnym elementem pracy jest także,
rozwijanie umiejętności funkcjonowania w społeczeństwie oraz przygotowanie do możliwie jak
najbardziej samodzielnego życia pomimo choroby.
W Środowiskowym Domu Samopomocy organizowane są różne zajęcia grupowe, warsztaty terapii
zajęciowej oraz treningi umiejętności społecznych z wielu sfer życia potrzebnych do samodzielnego
funkcjonowania. Odbywają się również dodatkowe aktywności sportowe i kulturalne.
1. Uczestnikiem Środowiskowego Domu Samopomocy może być:

osoba przewlekle chora psychicznie,

osoba upośledzona umysłowo w stopniu znacznym lub umiarkowanym oraz osoba
z lekkim upośledzeniem umysłowym, gdy jednocześnie występują inne sprzężone
zaburzenia, zwłaszcza neurologiczne,

osoba wykazująca inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, które zgodnie
ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, z wyłączeniem
osób uzależnionych od środków psychoaktywnych.
2. Okresowy całodobowy pobyt w Środowiskowym Domu Samopomocy jest odpłatny.
Oto adres placówki funkcjonującej na terenie Powiatu Prudnickiego
Środowiskowy Dom Samopomocy
ul. Parkowa 6
48-200 Prudnik
woj. opolskie
tel.: tel. fax 0-77 436 71 27
e-mail : [email protected]
Inną formą, również o instytucjonalnym spektrum świadczonej pomocy jest
Społecznej
Dom Pomocy
(DPS), który świadczy całodobowe usługi bytowe (zapewnia miejsce zamieszkania,
wyżywienie, utrzymanie czystości), opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne w zakresie i formach
wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. W Domach Pomocy Społecznej
respektuje się zasadę podmiotowego i partnerskiego traktowania mieszkańców, poszanowania ich
wolności, godności, niezależności i intymności. Mieszkańcy mają możliwość udziału w zajęciach
terapeutycznych i rehabilitacyjnych.
Domy pomocy społecznej, w zależności od tego dla kogo są przeznaczone, dzielą się na domy dla:

osób w podeszłym wieku

osób przewlekle somatycznie chorych

osób przewlekle psychicznie chorych

dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie

dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie

osób niepełnosprawnych fizycznie
Kierowanie do Domu Pomocy Społecznej:
1.
Prawo do umieszczenia w Domu Pomocy Społecznej przysługuje osobie wymagającej
całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która nie może
samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej
pomocy w formie usług opiekuńczych.
2.
Do Domu Pomocy Społecznej kieruje się na podstawie pisemnego wniosku osoby ubiegającej
się o skierowanie, złożonego do Ośrodka Pomocy Społecznej oraz na podstawie rodzinnego
wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy
społecznej.
3.
Do wniosku dołącza się:
 decyzję o przyznaniu osobie ubiegającej się zasiłku stałego oraz pisemną zgodę na
ponoszenie opłaty za pobyt w domu, a także pisemną zgodę na jej potrącanie przez osobę
ubiegającą się lub przedstawiciela ustawowego;
 decyzję organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty oraz
pisemną zgodę na ponoszenie opłaty i na jej potrącanie przez właściwy organ emerytalnorentowy;
 oświadczenie o stanie majątkowym;
 kserokopię dowodu tożsamości;
 zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia oraz badania (morfologia, mocz, OWA, rtg klatki
piersiowej);
 orzeczenie o niepełnosprawności.
4. Okresowy całodobowy pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Wysokość
odpłatności uzależniona jest od dochodu osoby/rodziny i określona w ustawie o pomocy
społecznej z dnia 12 marca 2004 r. z późniejszymi zmianami.
Na terenie Powiatu Prudnickiego funkcjonują trzy placówki świadczące tego typu usługi, w tym jedna
z nich jest skierowana stricto do osób z zaburzeniami psychicznymi. Oto adresy:
Ośrodek Rehabilitacji i Opieki Psychiatrycznej
w Racławicach Śląskich
ulica Zwycięstwa 34
48-250 Głogówek - Racławice Śląskie
Telefon - (077)437-65-03
woj. Opolskie
e-mail - [email protected]
Dom Pomocy Społecznej w Prudniku
ul. Młyńska 11
48-200 Prudnik,
tel.: (0-77) 436 21 53 lub (0-77) 436 28 58, fax: (0-77) 436 28 58 (wew. 14)
Adres e-mail: [email protected]
Strona WWW: www.dpsprudnik.pl
Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety
48-210 Biała, Grabina 72
tel. 77 437 60 05, fax 77 437 60 48
e-mail: [email protected]
www.dpsgrabina.domypomocy.pl
Równie cenne wsparcie oraz fachową pomoc w zakresie usług wspierających osoby
z zaburzeniami psychicznymi, uzyskacie Państwo w Powiatowym Ośrodku Interwencji Kryzysowej
oraz Stowarzyszeniu Aktywnej Pomocy Rodzinie „S.A.P.R.A.” w Prudniku. Oba podmioty posiadają
bogatą ofertę świadczonych usług oraz wachlarz wsparcia kierowanego nie tylko do osób
z zaburzeniami psychicznymi, ale także do ich rodzin. Jedną z niniejszych form jest Projekt „NOWE
HORYZONTY- warsztaty artystycznego wyrazu i ekspresji połączone z treningiem umiejętności
społecznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin” działanie to jest finansowane ze
środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Prudniku i Stowarzyszenia S.A.P.R.A.
Więcej
informacji
na
powyższy
temat
zaczerpniecie
Państwo
pod
adresem
www.nowehoryzonty.org , a także udając się bezpośrednio do placówki.
Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej
ul. Kościuszki 55 a tel. 077 436 47 00
48-200 Prudnik
oraz
Stowarzyszenie Aktywnej Pomocy Rodzinie "Alternatywa" - S.A.P.R.A
ul. Kościuszki 55 a
48-200 Prudnik
Tel.: 77 436 47 00
www.sapra.pl
e-mail [email protected]
Formą udzielającą wsparcia w zakresie medycznym oraz farmakologicznym jest
Zdrowia Psychicznego
Poradnia
(PZP), która to jest zazwyczaj pierwszym miejscem kontaktu osoby
chorującej psychicznie z lekarzem psychiatrą lub psychologiem. Podczas konsultacji, wstępnie
rozpoznawane jest schorzenie pacjenta i ustalane są ewentualne kroki konieczne do podjęcia w celu
powrotu do zdrowia. Psychiatra może wydać pacjentowi skierowanie na psychoterapię indywidualną
lub grupową lub, gdy zachodzi konieczność leczenia – skierowanie do szpitala psychiatrycznego,
oddziału odwykowego czy detoksykacyjnego.
W Poradni Zdrowia Psychicznego, która realizuje świadczenia w ramach NFZ, konsultacja ze
specjalistą jest bezpłatna.
W ramach leczenia ambulatoryjnego realizowane są:
Usługi lekarskie:

diagnostyka psychiatryczna

poradnictwo

farmakoterapia

psychoedukacja

psychoterapia indywidualna

wsparcie psychospołeczne dla rodzin i opiekunów osoby chorej psychicznie
Usługi psychologiczne:

diagnoza psychologiczna

pomoc terapeutyczna

poradnictwo

psychoterapia indywidualna
W przypadku braku ubezpieczenia zdrowotnego, będąc w sytuacji kryzysowej, można
skorzystać z pomocy ośrodka interwencji kryzysowej, który oferuje krótkoterminową pomoc
w sytuacji trudnej, traumatycznej. Głównym celem jest zredukowanie lęku pacjenta i udzielenie
pierwszego wsparcia potrzebnego do tego, aby nie doszło do dezorganizacji psychologicznej.
W ramach pomocy, terapeuci kryzysowi pomagają pacjentom uspokoić się, zapewniają poczucie
bezpieczeństwa oraz wskazują możliwości pomocy. Niektóre ośrodki zapewniają również pomoc
doradczą, prawną i pedagogiczną.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że by skorzystać z pomocy lekarza psychiatry nie potrzebujemy
skierowania od lekarza pierwszego kontaktu. Wystarczy znaleźć poradnię zdrowia psychicznego,
która ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W ramach NFZ chorzy mogą
korzystać także z indywidualnej oraz grupowej psychoterapii. Aby móc skorzystać z tej formy
wsparcia wymagane jest skierowanie od lekarza psychiatry bądź lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej.
Gdy wymaga tego sytuacja, osoba z zaburzeniami psychicznymi może zostać skierowana na
przymusowe leczenie psychiatryczne w szpitalu. Dzieje się tak wtedy, jeżeli jej stan zagraża jej
zdrowiu i życiu bądź innych ludzi. W nagłych sytuacjach nie trzeba pytać takiej osoby o zgodę,
a w przypadku osób całkowicie ubezwłasnowolnionych nie trzeba pytać ich wyznaczonych przez sąd
opiekunów. To samo dotyczy poddaniu chorego badaniu psychiatrycznemu w nagłych sytuacjach.
Przesłanką do przymusowego leczenia psychiatrycznego w szpitalu może być np. nieudana próba
samobójcza.
Warto pamiętać o tym, że zaburzenia psychiczne są przeciwwskazaniem do leczenia sanatoryjnego.
W Prudniku w zakresie w/w usług funkcjonuje:
Poradnia Zdrowia Psychicznego
ul. Kościuszki 55a
48-200 Prudnik
tel. (77) 436 47 25
Osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne nie rzadko mogą też skorzystać z przysługującego
im prawa do Renty. Tak jak każda inna choroba, zaburzenie psychiczne może stać się podstawą do
starania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Trzeba jednak pamiętać o tym, że taka renta
przysługuje tylko ubezpieczonym (czyli z ich wynagrodzenia muszą być odprowadzane składki do
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). ZUS musi uznać taką osobę za niezdolną do pracy. Trzeba też
mieć wymaganą przepisami odpowiednią liczbę tzw. okresów składkowych i nieskładkowych,
a niezdolność do pracy musi powstać w określonym przepisami czasie. Należy zacząć od
zgromadzenia wszystkich dokumentów poświadczających zarobki i staż pracy, m.in. świadectwa
pracy i książeczki ubezpieczeniowe z adnotacją o wysokości zarobków. Potrzebna też będzie
dokumentacja medyczna oraz czytelnie wypełniony wniosek na druku ZUS Rp-1 (przez osobę
zainteresowaną albo jej opiekuna wyznaczonego przez sąd). Potem pozostaje czekać na wezwanie do
stawienia się przed lekarzem orzecznikiem. To lekarz przyznawany losowo, nie można go sobie
wybrać tak, jak np. robimy to w przypadku lekarza pierwszego kontaktu. Od decyzji orzecznika można
się odwołać do komisji ZUS, a jeżeli ona także podejmie niekorzystną dla nas decyzję, pozostaje
odwołanie się do sądu.
Pamiętajmy !
Świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane przez Zakład Opieki
Zdrowotnej, który zawarł stosowną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, są nieodpłatne.
Już czas abyśmy wszyscy mogli się cieszyć życiem społecznym, abyśmy mogli tworzyć, rozwijać się,
kreować nasz świat.
Wyjdź z domu!!
Dołącz do nas!!
Zbyt Długo byłeś samotny!!