informacja o stanie środowiska na terenie miasta oława

U r z ą d
M i e j s k i
w Oławie
Wy d z i a ł G o s p o d a r k i K o m u n a l n e j ,
Mieszkaniowej i Ochrony Środowiska
INFORMACJA
O S TA N I E Ś R O D O W I S K A
N A T E R E N I E M I A S TA O Ł AWA
Oława, 2006 r.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 2
Spis treści
1. Wstęp ............................................................................................................................ 3
2. Stan środowiska........................................................................................................... 5
2.1. Zanieczyszczenie powietrza.......................................................................................................... 5
2.1.1. Stężenia dopuszczalne............................................................................................................ 5
2.1.2. Dwutlenek siarki .................................................................................................................... 6
2.1.3. Tlenki azotu............................................................................................................................ 7
2.1.4. Pył zawieszony....................................................................................................................... 8
2.1.5. Ocena jakości powietrza....................................................................................................... 10
2.2. Wody ........................................................................................................................................... 12
2.2.1. Ocena jakości wód powierzchniowych ................................................................................ 12
2.2.2. Jakość wód powierzchniowych............................................................................................ 14
2.2.3. Wody podziemne.................................................................................................................. 18
2.3. Hałas............................................................................................................................................ 20
2.4. Gleby, ochrona powierzchni ziemi.............................................................................................. 20
2.5. Gospodarka odpadami komunalnymi.......................................................................................... 21
3. Sprawozdanie z realizacji Programu Ochrony Środowiska i Planu
Gospodarki Odpadami ........................................................................................... 22
3.1. Program Ochrony Środowiska. ................................................................................................... 22
3.2. Plan Gospodarki Odpadami ........................................................................................................ 29
4. Podsumowanie ........................................................................................................... 32
4.1. Stan środowiska........................................................................................................................... 32
4.2. Plan Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami ........................................................... 32
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 3
1. Wstęp
Stan środowiska, jego stopień przekształcenia i zanieczyszczenia, ma decydujący
wpływ na zdrowie ludzi, ich samopoczucie oraz stan fauny i flory. Konstytucja RP
z 2 kwietnia 1997 r. stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska,
kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Dla mieszkańców naszego miasta, ważny jest także rozwój miasta, budowa nowych zakładów i tworzenie nowych miejsc pracy. Tak więc, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, oba te tak ważne problemy muszą pozostać w równowadze.
Wprowadzone w ostatnim okresie zmianę przepisów z zakresu ochrony środowiska, z jednej strony wymuszają zmiany sposobu podejścia do ochrony środowiska (np.
powołanie obszarów „Natura 2000”, w obrębie którego znalazło się ponad 1/3 terenu
miasta), z drugiej, dają samorządom większe możliwości w zakresie wpływania na stan
środowiska (decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia, obowiązek opracowania programów ochrony środowiska i planów gospodarki odpadami).
Na potrzeby niniejszego opracowania wykorzystano dane zawarte w Raportach
o stanie środowiska w województwie dolnośląskim z lat: 2001 – 2005, oraz do celów
porównawczych dane z Raportu o stanie środowiska w województwie wrocławskim
w roku 1993, opracowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu. Powyższe raporty zostały opracowane dla następujących komponentów
środowiska:
1. Powietrze,
2. Wody powierzchniowe i podziemne,
4. Hałas,
5. Gleby,
6. Odpady,
7. Promieniowanie elektromagnetyczne (po raz pierwszy, jednakże objęły tylko miasto
Wrocław).
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 4
W zakresie stanu wód podziemnych oraz zrzutu ścieków wykorzystano dane udostępnione przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Oławie, prowadzący
bieżący monitoring stanu wody surowej pobieranej z ujęć głębinowych oraz wprowadzanej do sieci wodociągowej na potrzeby zaopatrzenia miasta Oława oraz ładunku zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych odprowadzanych do rzeki Odry.
W niniejszej informacji zawarto także informacje o realizacji Programu Ochrony
Środowiska i Plany Gospodarki Odpadami, od uchwalenia których minęły dwa lata.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 5
2. Stan środowiska
W ocenie stanu poszczególnych komponentów przedstawione będą wyniki pomiarów wykonane w ostatnich czterech latach (o ile są dostępne i wykonane według
porównywalnych metodyk) i porównawczo odniesione do stanu z roku 1993 (tendencja
zmian).
2.1. Zanieczyszczenie powietrza
Głównymi źródłami zanieczyszczeń w powietrzu na terenie naszego miasta,
w kolejności stopnia oddziaływania, są:
1.
Transport samochodowy,
2.
Źródła grzewcze (kotłownie i paleniska domowe),
3.
Źródła przemysłowe,
4.
Zanieczyszczenia migrujące,
5.
Naturalne źródła emisji.
2.1.1. Stężenia dopuszczalne
Tab. 1.
Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu na obszarach zamieszkałych –
kryterium ochrony zdrowia.
Dopuszczalny poziom
substancji w powietrzu
[µg/m3]
Dopuszczalna częstość
przekraczania dopuszczalnego poziomu w
roku kalendarzowym
5
-
Jedna godzina
200
18 razy
Rok kalendarzowy
40
-
Jedna godzina
350
24 razy
24 godziny
150
3 razy
Ołów
Rok kalendarzowy
0,5
-
Ozon
8 godzin
120
60 dni (uśredniona z
trzech ostatnich lat)
Pył zawieszony
(PM10)
24 godziny
50
35 razy
Rok kalendarzowy
40
-
Tlenek węgla
8 godzin
10000
-
Substancja
Benzen
Dwutlenek azotu
Dwutlenek siarki
Okres uśredniania wyników pomiarów
Rok kalendarzowy
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 2.
Str. 6
Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu – kryterium ochrony roślin
Substancja
Okres uśredniania wyników pomiarów
Dopuszczalny poziom
substancji w powietrzu
[µg/m3]
Tlenki azotu
Rok kalendarzowy
30
Dwutlenek siarki
Rok kalendarzowy
20
Ozon
Okres wegetacyjny
24 000 µg/(m3·h)
Uwaga: stężenia zanieczyszczeń w dalszej części podano w µg/m3
2.1.2. Dwutlenek siarki
Dwutlenek siarki (SO2) pochodzi głównie ze związków siarki zawartych w paliwach, dlatego istotny wpływ na jego stężenie w powietrzu ma rodzaj i ilość spalanego
paliwa. Jego źródłami są elektrownie i elektrociepłownie, kotłownie komunalne i zakładowe, indywidualne piece grzewcze i kuchenne oraz pojazdy samochodowe. Obserwuje
się znaczące różnice w wysokości stężeń pomiędzy okresem zimowym i letnim (emisja
związana z ogrzewaniem mieszkań).
Duży udział w stężeniach obserwowanych na terenie miasta mają zanieczyszczenia migrujące, których poziom jest niemożliwy do oszacowania.
Tab. 3.
Wyniki pomiarów SO2 na terenie miasta Oława.
Rok
Lokalizacja punktu
pomiarowego
Średnia
roczna
Max24 h
Średnia – sezon
grzewczy
Średnia – sezon
pozagrzewczy
1993
ul. Chrobrego
27
b.d.
b.d.
b.d.
ul. Chrobrego
12
54
17
9
ul Sikorskiego
6
51
9
3
2002
ul. Chrobrego
10,9
35
10,5
11,2
2003
ul. Chrobrego
10,7
48
12,3
9,2
2004
ul. 3 Maja
9,5
48
11,1
8,0
ul. Chrobrego
9,4
29,3
15,6
3,1
ul. Iwaszkiewicza
10,1
31,0
16,2
4,0
2001
2005
W latach 2002 - 2005 nie stwierdzono przekroczenia 24-godzinnego stężenia
dwutlenku siarki na terenie miasta Oława.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Rys. 1.
Str. 7
Zmiana średniego stężenia rocznego dwutlenku siarki.
45
40
1993 - Chrobrego
2001 - Chrobrego
2001 - Sikorskiego
2002 - Chrobrego
2003 - Chrobrego
2004 - 3 Maja
2005 - Chrobrego
2005 - Iwaszkiewicza
Stężenie dpuszczalne
35
30
25
20
15
10
5
0
Dwutlenek siarki
Średnie stężenie dwutlenku siarki w latach 2001 – 2005 utrzymuje się na poziomie 10 µg/m3 (25 % normy) z wyraźną tendencją malejącą.
2.1.3. Tlenki azotu
Źródłem emisji tlenków azotu (NOX), podobnie jak dwutlenku siarki, są głównie
procesy spalania paliw. Dwutlenek azotu powstaje głównie w reakcji utleniania azotu
z powietrza atmosferycznego w wysokich temperaturach. Zaledwie niewielkie ilości
pochodzą z azotu zawartego w paliwach. Związek ten jest trudniejszy do usuwania
z gazów odlotowych niż związki siarki. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym ich
emisję jest podnoszenie temperatur procesów spalania, co jest korzystne dla wzrostu
mocy i sprawności źródeł grzewczych oraz coraz większy udział ogrzewania gazowego
i olejowego, w których proces spalania prowadzony jest w wyższych temperaturach
w porównaniu z paleniskami na paliwo stałe. Coraz większy jest także udział emisji
tych związków ze spalania paliw w silnikach spalinowych, a w szczególności
w związku ze skierowaniem części pojazdów dotychczas przejeżdżających przez Wrocław (objazd miasta Wrocławia na kierunku Warszawa, Łódź – Kudowa).
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 4.
Str. 8
Wyniki pomiarów NO2 na terenie miasta Oława.
Rok
Lokalizacja punktu
pomiarowego
Max24 h
Średnia – sezon
grzewczy
Średnia – sezon
pozagrzewczy
1993
ul. Chrobrego
28
ul. Chrobrego
24
41
27
21
ul Sikorskiego
21
39
23
18
2002
ul. Chrobrego
30,5
-
30,8
30,2
2003
ul. Chrobrego
35,7
-
38,5
33,1
2004
ul. 3 Maja
31,8
-
33,1
30,6
ul. Chrobrego
21,0
33,4
27,6
14,4
ul. Iwaszkiewicza
19,0
31,8
25,6
12,4
2001
2005
Średnia
roczna
Zmiana średniego stężenia rocznego NO2.
Rys. 2.
45
40
1993 - Chrobrego
2001 - Chrobrego
2001 - Sikorskiego
2002 - Chrobrego
2003 - Chrobrego
2004 - 3 Maja
2005 - Chrobrego
2005 - Iwaszkiewicza
Stężenie dopuszczalne
35
30
25
20
15
10
5
0
Dwutlenek azotu
Stężenie tego zanieczyszczenia po wzroście w latach 2002 – 2003 do poziomu
około 80 % stężenia dopuszczalnego, w ubiegłym roku zmalało do poziomu około
20 µg/m3 (50 % normy dopuszczalnej).
2.1.4. Pył zawieszony
Głównymi źródłami pyłu w powietrzu atmosferycznym są:
a) procesy spalania (źródła grzewcze, paleniska domowe, silniki spalinowe,...),
b) procesy technologiczne (np. spawanie, piece hutnicze,...),
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 9
c) transport samochodowy (ścieranie opon i nawierzchni jezdni, wtórny poryw pyłów,...),
d) wtórna emisja zanieczyszczeń (poryw cząstek pyłu przez wiatr),
e) migracja pyłów z powietrzem atmosferycznym.
Cząstki pyłu o średnicach poniżej 10 µm, podlegają ruchom Browna, utrzymują
się w powietrzu atmosferycznym przez bardzo długi czas, stąd nazwa – pył zawieszony.
Skład chemiczny pyłów jest bardzo zróżnicowany i zależy od lokalnych źródeł emisji
oraz udziału i składu pyłów migrujących.
Tab. 5.
Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego na terenie miasta Oława.
Rok
1993
2001
2002
2003
2004
2005
Rys. 3.
Lokalizacja punktu
pomiarowego
ul. Chrobrego
ul. Chrobrego
ul. Sikorskiego
ul. Chrobrego
ul. 3 Maja
Średnia
Średnia – sezon
Max24 h
roczna
grzewczy
57
12
88
18
14
76
20
16,5
181,5
28,5
37,2
160,5
51,3
Nie prowadzono pomiarów
Nie prowadzono pomiarów
Średnia – sezon
pozagrzewczy
7
7
9
24,4
Zmiana średniego stężenia rocznego pyłu na terenie m. Oława.
60
1993 - Chrobrego
2001 - Chrobrego
2001 - Sikorskiego
2002 - Chrobrego
2003 - 3 Maja
2004 - brak pomiarów
2005 - brak pomiarów
Stężenie dopuszczalne
50
40
30
20
10
0
Pył zawieszony
Przyczyną rezygnacji z pomiaru tego zanieczyszczenia jest utrzymujący się od
kilku lat stosunkowo niski poziom zanieczyszczeń i zaliczenie rejonu Oławy do klasy A
pod względem jakości powietrza.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 10
2.1.5. Ocena jakości powietrza
Ocena stanu jakości powietrza, zgodnie z art. 87 - 91 Prawa ochrony środowiska,
dokonuje się dla stref obejmujących aglomeracje o liczbie mieszkańców powyżej 250
tysięcy oraz obszary powiatów nie wchodzących w skład aglomeracji. Obszar województwa dolnośląskiego został podzielony na 29 stref. Strefa dla miasta Oława obejmuje cały powiat oławski.
Zgodnie z powyższymi przepisami obowiązującymi od 2004 r., wojewoda co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie dokonuje klasyfikacji stref, w których:
1. poziom choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony
o poziom tolerancji,
2. poziom choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym
a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji,
3. poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego.
Wynikiem końcowym jest określenie jednej klasy dla strefy ze względu na
ochronę zdrowia i jednej ze względu na ochronę roślin (dla powiatów grodzkich nie
prowadzi się oceny ze względy na ochronę roślin). Zasady klasyfikacji i wymagane
działania przedstawia poniższa tabela:
Tab. 6.
Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń.
Poziom stężeń
Klasa strefy
Wymagane działania
Nie przekraczający wartości dopuszczalnej
A
Utrzymanie jakości powietrza w strefie na tym
samym lub lepszym poziomie
Powyżej wartości dopuszczalnej
lecz nie przekraczającej wartości
dopuszczalnej powiększonej o
margines tolerancji
B
Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnej
Powyżej wartości dopuszczalnej
powiększonej o margines tolerancji
C
Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych
powiększonych o margines tolerancji
Opracowanie programu ochrony powietrza
(POP)
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 11
Miasto Oława, jak i cały powiat oławski jako strefa, biorąc pod uwagę kryterium
ochrony zdrowia oraz kryterium ochrony roślin, został zaliczony do kategorii „A”.
W tabeli 7 i 8 przedstawiono wyniki klasyfikacji powiatu oławskiego oraz innych stref
zaliczonych do klasy B i C (przekroczenia norm).
Tab. 7.
Wynikowe klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna
z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia.
Lp. Nazwa strefy
Klasa
ogólna
SO2
NO2
PM10
Pb
C6H6
CO
O3
2004
A
A
A
A
A
A
A
A
2005
A
A
A
A
A
A
A
A
2004
B
A
B
A
A
A
A
B
2005
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
A
A
B
A
A
A
A
B
2005
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
A
A
A
A
A
A
A
A
2005
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
C
C
A
A
A
C
A
C
2005
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
A
A
C
A
A
A
A
C
2005
A
B
C
A
A
A
A
C
2004
C
A
A
A
A
A
A
C
2005
A
A
A
A
A
A
A
A
2004
A
A
C
A
A
A
A
C
2005
A
B
C
A
A
A
C
C
dzierżo- 2004
2005
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
A
A
A
A
A
A
A
A
2005
A
A
C
A
A
A
A
C
2004
A
A
A
A
A
A
A
A
2005
A
B
A
A
A
A
A
B
1
powiat oławski
2
Legnica
3
powiat lubiński
4
powiat głogowski
5
Jelenia Góra
6
powiat kłodzki
7
powiat wałbrzyski
8
Wrocław
9
powiat
niowski
10 powiat zgorzelecki
11 powiat ząbkowicki
Uwaga:
Rok
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń
W tabeli powyżej zaznaczono nazwy stref, dla których w 2005 r. nastąpiło pogorszenie stanu powietrza atmosferycznego w stosunku do roku 2004.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 8.
Wynikowe klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna
z uwzględnieniem kryterium ochrony roślin.
Lp. Nazwa strefy
1
Str. 12
p. oławski
Rok
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń
Klasa ogólna
SO2
NOx
O3
2004
A
A
A
A
2005
A
A
A
A
Teren całego województwa dolnośląskiego pod względem kryterium ochrony roślin został zaliczony do klasy „A” (obszar powiatów grodzkich: Wrocław, Legnica
i Jelenia Góra nie był objęty klasyfikacją – aglomeracje miejskie).
Na podstawie kwalifikacji stref województwa dolnośląskiego za 2005 r. stwierdzono potrzebę opracowania programów ochrony powietrza ze względu na ochronę
zdrowia dla następujących stref:
1.
Wrocław,
2.
Jelenia Góra,
3.
Legnica,
4.
powiat dzierżoniowski,
5.
powiat głogowski,
6.
powiat kłodzki,
7.
powiat lubiński,
8.
powiat zgorzelecki.
2.2. Wody
2.2.1. Ocena jakości wód powierzchniowych
Obowiązujące przepisy w zakresie oceny jakości wód powierzchniowych, klasyfikują je pod względem:
a)
przydatności wód do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,
b)
przydatności do utrzymania ryb.
Przepisy w sprawie jakości wód powierzchniowych do celów zaopatrzenia ludno-
ści dzielą je na pięć klas:
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Klasa I -
Str. 13
wody o bardzo dobrej jakości, spełniają wymagania dla wykorzystania do
zaopatrzenia ludności, wymagające prostego uzdatniania fizycznego (A1),
Klasa II - wody dobrej jakości, spełniają w odniesieniu do większości wskaźników,
wymagania określone dla wykorzystania do zaopatrzenia ludności, wymagające typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego (A2),
Klasa III - wody zadawalającej jakości, spełniają wymagania określone dla wykorzystania do zaopatrzenia ludności, wymagające uzdatniania fizycznego i chemicznego (A2),
Klasa IV - wody niezadowalającej jakości, spełniają wymagania określone dla wykorzystania do zaopatrzenia ludności w przypadku uzdatniania ich wysokosprawnymi metodami fizycznymi i chemicznymi (A3),
Klasa V - wody złej jakości, nie spełniające wymagań do zaopatrzenia ludności.
W tabeli poniżej, podano wartości graniczne dla podstawowych wskaźników jakości wód powierzchniowych dla poszczególnych klas z 52 określonych w przepisach.
Tab. 9.
Wartości graniczne dla wybranych wskaźników jakości wody w klasach jakości wód powierzchniowych.
Wskaźnik
Jednostka
Tlen rozpuszczony
Wartości graniczne w klasach I – V
I
II
III
IV
V
mg O2/l
7
6
5
4
<4
BZT5
mg O2/l
2
3
6
12
> 12
ChZTMn
mg O2/l
3
6
12
24
> 24
Przewodność elektryczna
µS/cm
500
1 000
1 500
2 000
> 2 000
Chlorki
mg Cl/l
100
200
300
400
> 400
mg SO4/l
100
150
250
300
> 300
mg/l
15
25
50
100
> 100
mg N/l
2,5
5
10
20
> 20
mg PO4/l
0,2
0,4
0,7
1,0
> 1,0
mg P/l
0,2
0,4
0,7
1,0
> 1,0
Odczyn
pH
6,5 – 8,5
6,0 – 8,5
6,0 – 9,0
5,5 – 9,0
< 5,5 lub
> 9,0
Chlorofil „a”
µg/l
10
25
50
100
> 100
w 100 ml
50
500
5 000
50 000
> 50 000
Siarczany
Zawiesina ogólna
Azot ogólny
Fosforany
Fosfor ogólny
Liczba bakterii
grupy coli typu
kałowego
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 14
Przy ocenie przydatności wód do celów utrzymania ryb, bierze się ich przydatność do hodowli ryb łososiowatych i karpiowatych. Oceniane są następujące parametry
jakości: temperatura, tlen rozpuszczony, odczyn, zawiesiny ogólne, BZT5, fosfor ogólny, azotany, związki fenolowe, węglowodory ropopochodne, niejonowy amoniak, azot
amonowy, całkowity chlor pozostały, cynk i miedź.
2.2.2. Jakość wód powierzchniowych
Rzeka Odra jest największą rzeką na terenie województwa dolnośląskiego. Jest
odbiornikiem większości ścieków z tego terenu, w tym także z terenu miasta Oława.
W tabeli poniżej przedstawiono stężenia podstawowych zanieczyszczeń w rzece
Odra powyżej i poniżej miasta Oława.
Tab. 10.
Stan czystości wód rzeki Odry (stężenia średnie).
Przekrój:
Wskaźnik
2003
Wielkość
Tlen rozpuszczony
BZT5
ChZTMn
Przewodność
elektryczna
Chlorki
Siarczany
Zawiesina
ogólna
Azot ogólny
2004
Klasa
Wielkość
I
2005
Klasa
Wielkość
10,7
I
III
II
2,96
6,67
µS/cm 1414
III
mg Cl/l 303
mg
116
SO4/l
mg/l
mg N/l
mg
Fosforany
PO4/l
Fosfor ogólny mg P/l
Odczyn
pH
Chlorofil „a”
µg/l
Liczba bakterii
w 100
grupy coli typu
ml
kałowego
2003
Klasa
Wielkość
10
II
II
III
2,91
5,86
1184
III
IV
289,2
II
23
poniżej m. Wrocław
(km 270)
2004
Klasa
Wielkość
10,6
I
III
III
3,4
5,2
1113
III
III
264,3
114,7
II
II
17,9
4,06
II
0,44
2005
Klasa
Wielkość
Klasa
10,5
I
10
I
III
II
2,76
6,33
II
III
2,52
5,77
II
III
1387
III
1152
III
1051
III
IV
291
III
262,9
III
236
IV
107,6
II
115
II
122,5
II
111,5
III
II
18
III
23
II
15,7
II
15
III
4,119
II
3,703
III
4,04
II
4,282
II
3,766
III
III
0,362
II
0,256
II
0,41
III
0,465
III
0,35
III
0,25
7,4
63,8
II
I
IV
0,246
8,0
28,4
II
I
III
0,229
8
42,6
II
I
IV
0,25
7,5
-
II
I
-
0,295
8,0
29,7
II
I
III
0,253
8
20,9
II
I
III
-
-
1181
III
2452
IV
-
-
1420
III
708
III
mg O2/l 11,1
mg O2/l
mg O2/l
powyżej m.
Wrocław
(km 231)
powyżej m. Oława (km 210)
Jednostka
3,2
5,0
Uwagi:
1. w 2004 i 2005 r. nie prowadzono pomiarów jakości rzeki Odry w km 231,
2. zaliczenie wód do klas czystości uzależnione jest od stężeń maksymalnych.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 15
Wody rzeki Odry, biorąc pod uwagę cały odcinek dolnośląski, są jakości niezadowalającej, chociaż w ostatnich latach zaobserwowano trwałą tendencję malejącą dla
większości czynników decydujących o jakości wód.
Dla wód powierzchniowych stosowana jest także tzw. ocena rybna, określająca
przydatność wód do hodowli poszczególnych rodzajów ryb.
Tab. 11.
Wyniki oceny rybnej jakości wód w rzece Odra w pobliżu Oławy.
Wskaźnik jakości
wody
Temperatura wody
Zawiesina ogólna
Odczyn
Tlen rozpuszczony
BZT5
Azot amonowy
Niejonowy amoniak
Azotany
Fosfor ogólny
Cynk
Miedź
Przekrój
powyżej m. Oława (km 210)
2004
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
non
non
non
non
Łososiowate
Łososiowate
2005
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
Karpiowate
Łososiowate
non
non
non
Łososiowate
Łososiowate
poniżej m. Wrocław
(km 270)
2004
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
Karpiowate
non
non
non
non
Łososiowate
Łososiowate
2005
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
non
Łososiowate
non
non
Łososiowate
Łososiowate
Jak wynika z powyższej tabeli, w okolicach Oławy, rzeka Odra nie spełnia warunków jakim winny odpowiadać wody śródlądowe będące naturalnym środowiskiem
życia ryb w warunkach naturalnych.
Odprowadzanie ścieków z miejskiej oczyszczalni ścieków do rzeki Odry, odbywa
się na podstawie pozwolenia wodnoprawnego z 2004 r., w którym określono dopuszczalne stężenia dopuszczalne zanieczyszczeń w ściekach. Średnie stężenia podstawowych parametrów oceny ścieków w latach 2004 – 2005 przedstawia poniższa tabela.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 12.
Str. 16
Stężenia zanieczyszczeń ścieków i zrzut dopuszczalny wg. pozwolenia wodnoprawnego z oczyszczalni ścieków dla Miasta Oława.
Wskaźnik
Jednostka
Stężenie średnie na
odpływie
2004 r.
2005 r.
Stężenie
dopuszczalne
% wykorzystania stężenia dopuszczalnego
2004 r.
2005 r.
BZT5
mg O2/l
5,9
5,07
15,0
39,3
33,8
ChZT
mg O2/l
34,5
32,32
125,0
27,6
25,9
mg/l
16,0
16,4
35,0
45,7
46,9
mg N/l
13,9
11,3
15,0
92,7
75,3
mg PO4/l
1,86
1,83
2,0
93,0
91,5
Zawiesina ogólna
Azot ogólny
Fosfor ogólny
Średni godzinowy zrzut ścieków w 2004 r. wyniósł 246 m3/h, w 2005 r. –
236,8 m3/h. W 2004 i w 2005 r. nie stwierdzono przekroczenia norm określonych
w przepisach i pozwoleniu wodnoprawnym, ładunku zanieczyszczeń odprowadzonych
do rzeki Odry.
Planowana na lata 2006 – 2007 modernizacja oczyszczalni ścieków w zakresie
układu osadników wtórnych wraz ze zgarniaczami osadu oraz prasy do osadów, pozwoli na dalsze obniżenie stężeń zanieczyszczeń na odpływie z oczyszczalni i poprawi warunki zagospodarowania osadów.
Rzeka Oława jest głównym źródłem wody pitnej dla miasta Wrocławia oraz
w około 30 % pokrywa zapotrzebowanie na wodę w Oławie.
W środkowym biegu rzeki wody są jakości niezadowalającej, w dolnym, poniżej
Kanału Przerzutowego, ilość wskaźników mieszczących się w I i II klasie przekracza
70 %. Ten właśnie odcinek decyduje o jakości wody produkowanej przez zakład na
Mokrym Dworze.
Analiza zmian w wieloleciu wskaźników zanieczyszczeń wskazuje na znaczne
ustabilizowanie się składu fizyko-chemicznego wód rzeki Oławy w ostatnich latach.
Poprawia się stan bakteriologiczny rzeki.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 13.
Str. 17
Stan czystości wód rzeki Oławy (stężenia średnie).
Przekrój:
Wskaźnik
Jednostka
poniżej Kanału Przerzutowego
(km 34,5)
2003
Wielkość
Tlen rozpuszmg O2/l 11,5
czony
2004
poniżej m. Siechnice
(km 7,4)
2005
2003
2004
2005
Klasa
Wielkość
Klasa
Wielkość
Klasa
Wielkość
Klasa
Wielkość
Klasa
Wielkość
Klasa
I
10,6
I
9,8
I
11,8
I
10,6
I
10,2
I
BZT5
mg O2/l
2,8
II
2,15
II
1,18
II
2,8
II
2,06
II
2,47
III
ChZTMn
mg O2/l
5,9
II
4,92
II
4,92
III
4,2
II
5,03
II
4,61
III
Przewodność
el.
µS/cm
531
II
627
II
613
II
529
II
552
II
508
II
Chlorki
mg Cl/l
31
I
42,8
I
41,7
I
31
I
40,6
I
36,2
I
Siarczany
mg
SO4/l
75
I
104,8
II
104,7
II
79
I
95,9
I
88,1
II
Zawiesina
ogólna
mg/l
73
IV
9,4
I
16,9
IV
13
I
6,9
I
7
II
II
3,264
II
3,716
III
2,75
II
2,828
II
2,726
III
Azot ogólny
mg N/l 3,44
Fosforany
mg
PO4/l
0,87
IV
0,347
II
0,317
III
0,44
III
0,246
II
0,22
II
Fosfor ogólny
mg P/l
0,27
II
0,209
II
0,251
III
0,18
I
0,177
I
0,201
III
Odczyn
pH
7,7
I
8,0
I
8,0
I
7,9
I
8,0
I
8,0
I
Chlorofil „a”
µg/l
b.d.
-
6,5
I
6,4
II
30,6
III
23
II
13,8
II
b.d.
-
1303
III
317
III
b.d.
-
388
II
254
III
Liczba bakterii
w 100
grupy coli typu
ml
kałowego
Uwaga: zaliczenie wód do klas czystości uzależnione jest od stężeń maksymalnych.
Stężenia średnie zanieczyszczeń w rzece Oława, w ostatnich trzech latach utrzymują się na stałym poziomie, chociaż w niektórych wskaźnikach nastąpiło obniżenie
klasy czystości rzeki (wskaźniki maksymalne).
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 14.
Str. 18
Wyniki oceny rybnej jakości wód w rzece Oława.
Przekrój
Wskaźnik jakości
wody
Temperatura wody
Zawiesina ogólna
Odczyn
Tlen rozpuszczony
BZT5
Azot amonowy
Niejonowy amoniak
Azotany
Fosfor ogólny
Cynk
Miedź
poniżej Kanału Przerzutowego
(km 34,5)
2004
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
non
non
non
non
Łososiowate
Łososiowate
2005
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
Karpiowate
Łososiowate
non
non
non
Łososiowate
Łososiowate
poniżej m. Siechnice
(km 7,4)
2004
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
Łososiowate
Łososiowate
non
non
Łososiowate
Łososiowate
2005
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
non
non
Łososiowate
Łososiowate
Podobnie jak rzeka Odra, Oława nie spełnia warunków „oceny rybnej” dla wód
powierzchniowych (związki azotu i fosforu).
Z powyższej tabeli wynika, że na odcinku Kanał Przerzutowy – Siechnice następuje samooczyszczenie rzeki, co świadczy o minimalnym wpływie miasta Oława na
stan czystości tej rzeki.
2.2.3. Wody podziemne
Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Oławie, dla potrzeb zaopatrzenia naszego
miasta, pobiera wodę z poziomu wodonośnego zlokalizowanego w utworach trzeciorzędowych. Warstwa ta jest wykształcona w postaci piasków drobno- i średnioziarnistych,
a w dolnych, przyspągowych partiach, także w postaci żwirów i piasków gruboziarnistych. Strop warstwy zalega na zmiennych głębokościach, posiada zróżnicowaną miąższość ( 4 – 24 m). Zwierciadło wody nawiercone jest na głębokości 55 – 80 m i stabilizuje się na poziomie 15 – 30 m ppt.
Stan wody utrzymuje się od kilku lat na stałym poziomie. Woda charakteryzuje
się średnią twardością, niską mineralizacją oraz dużą zawartością manganu i żelaza.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Tab. 15.
Str. 19
Podstawowe parametry wód podziemnych pobieranych dla potrzeb zaopatrzenia miasta oraz wprowadzanych do sieci.
Wartości średnie w latach 2004 - 2005
Wskaźnik
Jednostka
woda surowa
woda uzdatniona
woda z Mokrego
Dworu
2004
2005
2004
2005
2004
2005
NTU
-
3
0,1
0,15
0,4
2,0
mg Pt/l
23
15
<5
<5
2
8,0
7,2
7,31
7,5
7,5
7,9
7,92
µS/cm
576
573
520
553
502
586
Żelazo
mg/l
0,6
0,98
0,03
0,028
0,03
0,3
Mangan
mg/l
0,26
0,146
< 0,05
< 0,05
0,01
< 0,05
Chlorki
mg/l
11
17
14
16
33
45
Amoniak
mg/l
0,26
0,31
0,04
0,04
0,04
0,05
Azotyny
mg/l
< 0,001
< 0,001
Azotany
mg/l
< 0,02
0,14
Mętność
Barwa
Odczyn Ph
Przewodnictwo
< 0,001 < 0,001 < 0,003 < 0,001
0,2
0,27
7,51
1,39
Podobnie, jak dla wód powierzchniowych, tak i dla podziemnych określono
5 klas jakości. Wody podziemne pobierane na potrzeby miasta zostały zaliczone do
II klasy ze względu na podwyższoną zawartość żelaza i manganu. Pozostałe wskaźniki
mieszczą się w zakresie stężeń określonych dla I klasy – wody o bardzo dobrej jakości.
Zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym z 19 lutego 2004 r. maksymalny pobór
wód podziemnych dla potrzeb miasta Oława został określony w łącznej wysokości (ze
wszystkich ujęć podziemnych) na:
Qmax h = 320 m3/h (Qmax d = 7680 m3/dobę)
Powyższa ilość pozwoliłaby na pełne pokrycie zapotrzebowania na wodę dla Oławy,
jednakże wydajność Stacji Uzdatniania w Nowym Otoku wynosi tylko 160 m3/h
(3840 m3/dobę).
Wielkość „produkcji” wody z ujęć własnych wyniosła średnio w 2004 r około
148 m3/h i 164 m3/h w 2005 r., zaś zakup z ujęć obcych utrzymywał się na poziomie 85
m3/h w 2004 r. i 68 m3/h w 2005 r. Z powyższych danych wynika, że w 2005 r. została
w pełni wykorzystana wydajność stacji uzdatniania wody w Nowym Otoku, zaś zakup
wody droższej i o gorszej jakości, ograniczony do minimum.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 20
Przeprowadzone czyszczenie rurociągu przesyłowego z Mokrego Dworu (woda
wrocławska) oraz wodociągowej sieci rozdzielczej w latach 2003 – 2005 wyeliminowało wtórne zanieczyszczenie wody związkami żelaza i manganu, zgromadzonymi
w formie osadów w rurociągach.
2.3. Hałas
Głównymi źródłami hałasu jest transport i działalność przemysłowa. W ostatnich
latach, wobec gwałtownego rozwoju transportu samochodowego, nasiliła się uciążliwość tego źródła hałasu, przy jednoczesnym spadku uciążliwości pochodzącej od transportu kolejowego (spadek ilości przewożonych towarów i pasażerów, modernizacja linii
kolejowej Wrocław – Opole).
W 2004 i 2005 r. na terenie miasta Oława nie prowadzono pomiarów hałasu.
Z pomiarów wykonanych w latach ubiegłych wynika, że normy hałasu w dzień
i w nocy są przekroczone wzdłuż głównych ciągów komunikacji samochodowej (droga
krajowa i wojewódzka, niektóre drogi zaliczone do kategorii dróg powiatowych).
Objazd miasta Wrocławia dla samochodów ciężarowych na trasie Kudowa Zdrój,
Warszawa, przebiegający ciągiem dróg krajowej i wojewódzkiej, zwiększy natężenie
hałasu pochodzenia transportowego, który jest szczególnie uciążliwy dla mieszkańców
w godzinach nocnych oraz zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy.
2.4. Gleby, ochrona powierzchni ziemi
Na terenie miasta, szczególne w rejonie koncentracji przemysłu, stwierdzono ponadnormatywne stężenie metali ciężkich w glebie (Zn, Pb, Cd), jako pozostałość wieloletniej emisji metali ze źródeł przemysłowych, szczególnie Huty „Oława” czy „Wtórmetu” oraz przedsiębiorstw o podobnym profilu produkcji istniejących wcześniej (około
200 lat działalności przemysłowej w tym rejonie).
W 2005 r. na terenie Oławy nie wykonywano badań jakości gleby.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 21
2.5. Gospodarka odpadami komunalnymi
Na terenie miasta działają dwie firmy wywozowe zajmujące się odbiorem stałych
odpadów komunalnych oraz trzy, zajmujące się odbiorem ciekłych odpadów komunalnych. Decyzje zezwalające na świadczenie usług w tym zakresie posiada więcej, jednakże nie świadczą one usług w zakresie odbioru odpadów komunalnych.
Odbierane przez te firmy stałe odpady komunalne przekazywane są do Zakładu
Gospodarki Odpadami w Gaci, gdzie podawane są segregacji, ciekłe odpady komunalne
(ścieki z szamb), poprzez punkt zlewny na miejskiej oczyszczalni ścieków, łączone są
ze ściekami i podawane oczyszczaniu.
Od września 2003 r. wspólnie z firmą Trans-Formers Wrocław i Spółdzielnią
Mieszkaniową „ODRA” prowadzona jest na terenie miasta selektywna zbiórka odpadów. Na terenie miasta wystawiono:
– 53 pojemników na szkło,
– 47 pojemników na makulaturę,
– 42 pojemników na tworzywa sztuczne.
Ilość zebranych selektywnie odpadów, ilustruje poniższa tabela.
Tab. 16.
Zestawienie ilości zebranych selektywnie odpadów.
Rodzaj odpadów
Ilość zebranych odpadów
[Mg]
2004 r.
2005 r.
Makulatura
8,0
15,7
Stłuczka szklana
27,1
78,0
Tworzywa sztuczne
11,0
36,1
Odpady wielkogabarytowe
23,7
55,6
49,8
185,4
Razem:
Z powyższych danych wynika, że systematyczne wzrasta zainteresowanie mieszkańców selektywną zbiórką odpadów.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 22
3. Sprawozdanie z realizacji Programu Ochrony Środowiska
i Planu Gospodarki Odpadami
W dniu 28 czerwca 2004 r. Rada Miejska w Oławie uchwaliła dwa ważne
z punktu widzenia ochrony środowiska dokumenty:
1. Program Ochrony Środowiska dla miasta Oława,
2. Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Oława.
Autorem powyższych opracowań jest firma IME CONSULTING z Wrocławia.
Obowiązek opracowania powyższych dokumentów i przyjęcia ich w formie
uchwał Rady Miejskiej wynika z ustawy – Prawo Ochrony Środowiska oraz ustawy
o odpadach. Po dwóch latach ich obowiązywania można spróbować podjąć próbę oceny
ich realizacji oraz przydatności dokumentów.
3.1. Program Ochrony Środowiska.
Program w swej treści zawiera:
a) charakterystykę miasta pod względem przyrodniczym, demograficznym, zagospodarowania przestrzennego i rozwoju przemysłu a także stanu infrastruktury techniczno-przemysłowej,
b) analizę stanu środowiska w poszczególnych komponentach oraz tendencję zmian,
c) opis założeń rozwojowych miasta i ich wpływu na stan środowiska.
d) określenie priorytetów w zakresie ochrony środowiska celem poprawy jego stanu,
e) propozycję zadań z podziałem na zadania krótko- i długoterminowe ze wstępną oceną kosztów ich realizacji wraz ze wskazaniem źródeł ich finansowania.
Główne priorytety zapisane w Programie to:
1. W zakresie ochrony zasobów wodnych:
– uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej,
– ograniczenie emisji i zrzutu zanieczyszczeń zagrażających zasobom
wodnym.
Powyższe zadanie realizowane jest poprzez:
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 23
a) rozdzielenie kanalizacji ogólnospławnej na kanalizację sanitarną i deszczową.
b) objęcie wszystkich rejonów miasta kanalizacją sanitarną i skierowanie ścieków komunalnych i przemysłowych do miejskiej oczyszczalni ścieków,
c) poprawę stopnia oczyszczania ścieków na miejskiej oczyszczalni,
d) rozbudowa i porządkowanie układu kanalizacji deszczowej odprowadzającej wody
opadowe i roztopowe.
Realizacja rozbudowy sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej objęta jest
Programem ochrony wód zlewni rzek Ślęzy i Oławy realizowanego w ramach związku
międzygminnego powołanego przez gminy leżące w zlewniach tych rzek. W ramach
Programu przygotowywana jest realizacja następujących zadań:
a) modernizacja oczyszczalni ścieków obejmująca budowę mechanicznego zagęszczacza osadu z wyminą prasy do zagęszczania osadów,
b) budowa kanalizacji sanitarnej na osiedlu Zwierzyniec (2.700 mb. + przepompownie ścieków – 2 szt.),
c) budowa sieci wodociągowej i sanitarnej w rejonie ulicy Osadniczej (sieć wodociągowa – 1.900 mb., sieć kanalizacyjna – 2.050 mb.),
d) budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w rejonie ul Wiejskiej i Małopolnej (sieć wodociągowa – 2.400 mb, sieć kanalizacyjna 2.040 mb.),
e) budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w rejonie centrum miasta (sieć
wodociągowa 4.460 mb., sieć kanalizacyjna – 5.000 mb.),
f) budowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w rejonie ul. Lipowej (sieć wodociągowa – 210 mb., sieć kanalizacyjna – 900 mb.),
g) budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w rejonie ul. Zielnej (sieć wodociągowa – 200 mb., sieć kanalizacyjna – 3.020 mb. + przepompownia ścieków),
h) budowa kanalizacji sanitarnej – osiedle Nowy Otok – 8.430 mb + przepompownia ścieków).
i) budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na osiedlu Nowy Górnik (sieć
kanalizacyjna – 6.000 mb., sieć wodociągowa – 2.400 mb.).
W bieżącym roku na finansowanie tego zadania ze środków pomocowych przewidziana
jest w skali miasta Oława kwota około 1 mln zł.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 24
W latach 2004–2006 w ramach „porządkowania” układu kanalizacji sanitarnej
i sieci wodociągowej zrealizowano następujące zadania:
a) sieć wodociągowa w ul. Kruczej – 210 mb.,
b) tereny poradzieckie (sieć kanalizacyjna – 870 mb., sieć wodociągowa – 811,7
mb., kanalizacja deszczowa – 784,5 mb.),
c) przyłącze kanalizacji sanitarnej do budynku przy ul. Kutrowskiego 29-29a –
106 mb., i w ul. Małopolnej – 10 mb. (w tym kanalizacji deszczowej),
d) przebudowa kanalizacji ogólnospławnej w rejonie ul. Żołnierzy AK (warsztaty szkolne),
W 2005 r. zapewniono odbiór ścieków i dostawę wody do strefy ekonomicznej
w rejonie ul. Ofiar Katynia, a także przebudowano w tym rejonie układ rowów melioracyjnych. Przygotowywana jest także przebudowa następnych, celem zapewnienia odbioru wód opadowych i roztopowych.
Niezależnie od zadań realizowanych z budżetu miasta, bieżące naprawy i modernizacje sieci wodociągowej i kanalizacyjnej realizowane są przez Zakład Wodociągów
i Kanalizacji w ramach ich wieloletniego planu inwestycyjnego.
2. W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego:
– ograniczenie emisji z lokalnych źródeł cieplnych i rozwój sieci kotłowni zdalaczynnych
Prowadzone są prace w zakresie rozbudowy miejskiej sieci celem zapewnienia
dostawy ciepła do wszystkich budynków wielorodzinnych w centrum miasta. Część budynków wielorodzinnych z tego rejonu już podłączono do sieci ciepłowniczej. W bieżącym roku będzie zapewniona dostawa ciepła z miejskiej ciepłowni dla pozostałych budynków tego rejonu, a także planowane jest podłączenie budynków SM „Odra” z rejonu
ul. Kamiennej (likwidacja kotłowni lokalnych). Jednakże, w celu pełnego wykorzystania nowych warunków ogrzewania, konieczna jest modernizacja sieci c.o. w budynkach,
co spoczywa na wspólnotach mieszkaniowych oraz na gminie w budynkach komunalnych i we wspólnotach mieszkaniowych w ramach posiadanego udziału.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 25
Prowadzone są także działania w zakresie termomodernizacji budynków (docieplanie ścian zewnętrznych, stropodachów i piwnic, wymiana stolarki okiennej). Coraz
popularniejsze staje się w budynkach wielorodzinnych opomiarowanie zużycia ciepła
do celów grzewczych. Powyższe działania ograniczają straty ciepła oraz sprzyjają racjonalnemu wykorzystaniu energii cieplnej a co za tym idzie, ograniczają zużycie paliwa na jej produkcję (spadek emisji zanieczyszczeń). Przy okazji docieplania budynków
poprawia się też stan estetyczny wielorodzinnych zasobów mieszkaniowych, poprzez
wykonanie trwałych, kolorowych elewacji.
W ramach ograniczenia zużycia energii cieplnej, w placówkach szkolnych podległych gminie, od 2005 r. prowadzona jest akcja wymiany stolarki okiennej. Zużyte,
drewniane okna wymieniane są na okna z tworzyw sztucznych, o niskim współczynniku
przewodności cieplnej. Wymiana stolarki pozwala na zaoszczędzenie około 20 % energii na cele grzewcze i proporcjonalnie do tego maleje emisja zanieczyszczeń ze źródeł
grzewczych. Akcja ta objęła następujące szkoły podstawowe: SP nr 1, SP nr 2, SP nr 4,
SP nr 5, SP nr 8 oraz Gimnazjum nr 1. Zakończenie wymiany stolarki okiennej planowane jest na bieżący rok kalendarzowy.
– ograniczenie zanieczyszczeń pochodzenia komunikacyjnego (poprawa
stanu dróg miejskich, podjęcie starań o budowę obwodnicy, wyznaczanie obszarów ograniczonego ruchu)
W ramach realizacji tego zadania zmodernizowano nawierzchnie ulic: Magazynowa, Orla, Prusa, Reja, Kołłątaja, Łąkowa, Lwowska, Kasztanowa, Wierzbowa,
Na Grobli, Odrzańska, Słoneczna. Wymieniono także nawierzchnię na części ul. Zwierzyniec Duży, oraz utwardzono nawierzchnię ul. Perłowej.
Równolegle z budową nowych nawierzchni wykonywana jest także modernizacja układów kanalizacyjnych (sanitarnej i deszczowej).
W bieżącym roku planowane jest także rozpoczęcie przebudowy ul. Strzelnej
i Wiejskiej przy znaczącym udziale miasta (koszt przebudowy układu kanalizacyjnego,
koszt opracowania dokumentacji).
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 26
W październiku planowany jest remont nawierzchni ul. Bolesława Chrobrego na
odcinku od mostu na rzece Odra do ul. 3 Maja. Powyższy remont pozwoli na częściowe
ograniczenie uciążliwości hałasowych, szczególnie powodowanych przez samochody
ciężarowe (objazd miasta Wrocławia).
Na większości osiedli mieszkaniowych wyznaczono strefy ograniczonego ruchu
(ograniczono prędkość poruszania się pojazdów do 30 km/h, część osiedli jest oznakowana jako „strefa zamieszkania”) – ograniczenie prędkości poruszania się pojazdów do
20 km/h).
– ograniczenie emisji i oddziaływania źródeł przemysłowych (współpraca z przedsiębiorstwami, wpływanie w ramach prawa lokalnego i postępowań administracyjnych na przyszłe, ewentualne źródła emisji
związane z realizacją inwestycji i modernizacją istniejących zakładów)
Powyższe zadanie jest realizowane jako zadanie własne przedsiębiorstw. Udział
miasta ogranicza się do przygotowania planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego zawierających stosowne ograniczenia w zakresie lokalizacji inwestycji lub
wydania decyzji o warunkach zagospodarowania terenu. Nowym elementem w tej dziedzinie jest wprowadzony od połowy ubiegłego roku obowiązek uzyskiwania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć wpływających negatywnie lub mogących mieć negatywny wpływ na środowisko lub obszary Natura 2000. Dotyczy to jednak tylko nowych przedsięwzięć lub modernizacji, dla których wymagane
jest uzyskanie pozwolenia na budowę.
3. W zakresie gospodarki odpadami:
– wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów pochodzenia komunalnego i stwarzanie warunków do prawidłowego gospodarowania innymi
odpadami
Realizacja zadań w zakresie gospodarki odpadami zostanie przedstawiona w części poświęconej realizacji Planu Gospodarki Odpadami.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 27
4. W zakresie ochrony przed hałasem:
– poprawa stanu dróg
– budowa ekranów dźwiękochłonnych
– ograniczenie lokalnych źródeł hałasu
Poprawa stanu dróg na terenie miasta Oława została omówiona wcześniej.
Budowa ekranów dźwiękochłonnych wzdłuż ciągów komunikacyjnych miasta
uzależniona jest od potwierdzonych badaniami uciążliwości. Na dzisiaj brak jest takich
badań. Brak jest także mapy akustycznej powiatu. Obowiązek opracowania takiej mapy
spoczywa na Starostwie.
Bezpośredni nadzór nad emisją hałasu ze źródeł przemysłowych prowadzi Starosta. Z posiadanych przez Urząd Miejski danych uzyskanych z Państwowej Inspekcji
Ochrony Środowiska wynika, że na terenie Oławy nie stwierdzono uciążliwości hałasowych powodowanych przez działalność przemysłową.
5. W zakresie ochrony zasobów przyrodniczych:
– objęcie ochroną cennych gatunków i obszarów
– rozbudowa i modernizacja zieleni parkowej oraz poprawa stanu zieleni miejskiej
W ramach tworzonych nowych obszarów ochronnych w ramach europejskiej sieci obszarów Natura 2000, znaczna część miasta Oława została objęta ochroną w ramach
obszaru „Grądy Odrzańskie” – obszar ochrony ptaków. Pozytywną opinię Rady Miejskiej uzyskał planowany obszar ochrony siedlisk – „Grądy w Dolinie Odry”.
Poprawa i modernizacja zieleni miejskiej prowadzona jest w ramach bieżącej
konserwacji zieleni. Usuwane są drzewa chore i zamierające oraz zagrażające bezpieczeństwu ludzi i mienia. Corocznie dokonuje się także nowych nasadzeń drzew i krzewów na terenie miasta. W 2005 r. nasadzono 264 drzew i 2160 krzewów. W bieżącym
roku planuje się nasadzenie około 500 drzew i krzewów w ramach nasadzeń uzupełniających i wymiany. Poważnym problemem jest kradzież sadzonek z terenów zielonych.
W niektórych miejscach skradziono nawet ponad 50 % nowo nasadzonych drzew
i krzewów ozdobnych.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 28
6. Promocja „zdrowego stylu” życia oraz stwarzanie warunków do rekreacji i masowej kultury fizycznej:
– wspieranie działalności organizacji, rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej
Corocznie z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
przeznaczana jest kwota około 10 000 zł na dofinansowanie imprez proekologicznych
(wycieczki, obozy,...) organizowanych przez szkoły i organizacje młodzieżowe (kwota
dopłaty może wynieść do 10 zł/osobę/dzień).
W ramach rozwoju bazy sportowej w ubiegłym roku zakończono budowę sali
gimnastycznej przy Szkole Podstawowej nr 1.
W ramach rozwoju bazy rekreacyjnej na terenie miasta prowadzi się wymianę
urządzeń zabawowych na, nowe bezpieczne, posiadające atest „B”.
W ramach wspierania działalności organizacji pozarządowych przyznawane są
dotacje dla organizacji propagujących czynny wypoczynek oraz sport masowy.
7. Edukacja ekologiczna
Edukacja ekologiczna jest działalnością bardzo niewymierną i często wykonywaną w ramach obowiązków służbowych (udzielanie informacji, interwencje, szkolenia,
udostępnianie materiałów i wydawnictw,...). Główny kierunek prowadzonej edukacji
skierowany jest do młodzieży szkolnej. Pracownicy Wydziału Gospodarki Komunalnej,
Mieszkaniowej i Ochrony Środowiska na bieżąco współpracują w tym zakresie ze szkołami i nauczycielami.
W ramach akcji edukacji ekologicznej:
–
przygotowano i rozprowadzono ulotkę o zasadach selektywnej zbiórki odpadów,
–
prowadzone były akcje sprzątania (Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi).
–
w bieżącym roku Stowarzyszenie „EKOIDEA” przy współpracy ze szkołami,
Ośrodkiem Kultury i Urzędem Miejskim prowadziło akcję edukacyjną. W ramach
tej akcji na każdy miesiąc roku proponowana jest impreza proekologiczna. Z tej
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 29
okazji został wydany kalendarz w którym umieszczono krótkie sygnalne opisy poszczególnych imprez.
Edukację ekologiczną prowadzi się także na łamach prasy lokalnej (Wiadomości
Oławski, 3S) – artykuły tematyczne.
3.2. Plan Gospodarki Odpadami
Plan Gospodarki Odpadami, stanowiący oddzielne opracowanie, jest częścią
składową Programu Ochrony Środowiska, uszczegóławiający ten wycinek Programu.
Zawiera on:
1.
Charakterystykę miasta ze szczególnym uwzględnienie elementów, mających
wpływ na powstawanie i gospodarowanie odpadami,
2.
Ocenę aktualnego stanu gospodarki odpadami,
3.
Prognozy w zakresie zmian w ilości i jakości produkowanych odpadów,
4.
Propozycje w zakresie zmian w gospodarce odpadami,
5.
Wpływ realizacji Planu na środowisko.
Głównym załażeniem Planu Gospodarki Odpadami dla miasta Oława jest „Jed-
nolity System Gospodarki Odpadami” realizowany w oparciu o Ekologiczny Związek Gospodarki Odpadami „EKOGOK” oraz Zakład Gospodarki Odpadami w Gaci.
Zgodnie z powyższym systemem Zakład Gospodarki Odpadami winien być wyposażony w następujące linie technologiczne:
a)
składowisko odpadów,
b)
stację segregacji odpadów,
c)
kompostownię odpadów,
d)
układ do termicznego przekształcania odpadów.
ZGO w Gaci posiada linie technologiczne wymienione w p. a i b, z tym, że istnie-
jąca kwatera składowiska jest już wypełniona w ponad 80 % i konieczna jest budowa
następnej. Posiada także niezbędne budowle do uruchomienia kompostowania odpadów, jednakże konieczny jest zakup urządzeń do pryzmowania, przesiewania i pakowania kompostu.
Funkcjonowanie tych instalacji powinno być poprzedzone:
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 30
a) zbieraniem tworzyw sztucznych,
b) zbieraniem szkła,
c) zbieraniem makulatury i opakowań,
d) zbieraniem odpadów wielkogabarytowych,
e) zbieraniem odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych,
f) zbieraniem odpadów organicznych u źródła lub ich wydzieleniem na składowisku,
g) zbieraniem przepracowanych olejów,
h) zbieraniem olejów transformatorowych (zawierających PCB).
Na terenie miasta Oława, wspólnie z firmą „Trans-Formers Wrocław” i Spółdzielnią Mieszkaniową „ODRA” realizowane są zadania określone w punktach a – d
(dane w tym zakresie przedstawiono w części 2). Odpady niebezpieczne usuwane są ze
strumienia odpadów komunalnych w procesie sortowania ręcznego w ZGO Gać.
Ze względu na brak możliwości kompostowania odpadów organicznych, nie podejmuje się selektywnego zbierania odpadów organicznych.
Zmiany prawa wprowadzone w ubiegłym roku (uchwalenie ustawy recyklingu
pojazdów i ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym), w znaczący
sposób ogranicza problem przepracowanych substancji olejowych oraz odpadów niebezpiecznych, zawierających PCB. Obecnie na terenie miasta działają dwa punkty
zbiórki i demontażu pojazdów samochodowych, a także niektóre sklepy prowadzą
zbiórkę zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Lista punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektrofonicznego zostanie podana do wiadomości
mieszkańców do końca września br.
Poważnym problemem są indywidualne (poza warsztatami samochodowymi)
wymiany płynów eksploatacyjnych w pojazdach samochodowych. Ich właściciele bardzo często wylewają zużyte płyny do studzienek kanalizacyjnych (sanitarnych lub deszczowych).
Jednolity system gospodarki odpadami powinien być opłacany z „podatku śmieciowego”, jednakże do jego wprowadzenia konieczne jest przeprowadzenie referendum.
Wprowadzenie powyższego systemu jest uzależnione od dwóch zasadniczych
elementów:
1.
Pełnego współdziałania gmin – członków „EKOGOK”,
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
2.
Str. 31
Odpowiedniego przygotowania „EKOGOK-u” i ZGO w Gaci do pełnienia roli koordynatora „Jednolitego systemu zagospodarowania odpadów”.
Sytuacja w „EKOGOK-u” była przedstawiana na komisjach i sesjach Rady Miej-
skiej i do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia spraw z tym związanych, wprowadzenie
wspomnianego wyżej systemu jest w znaczący sposób utrudnione.
Po stronie gmin jest także przygotowanie prawa lokalnego, uwzględniającego
wymagania Planu Gospodarki Odpadami. Uchwalony w ubiegłym roku Regulamin
utrzymania porządku i czystości w mieście Oława uwzględnia w swej treści wymagania, jakie stawia Plan (za wyjątkiem „podatku śmieciowego”), zaś zarządzenie Burmistrza Miasta Oława Nr 199/0151/05 z dnia 12 grudnia 2005 r. w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca, ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych
z terenu miasta Oława, jest w pełni z nim zgodne.
Obecnie nowelizowane są pozwolenia na świadczenie usług w zakresie odbioru
stałych i ciekłych odpadów komunalnych z ich dostosowaniem do ww. przepisów prawa lokalnego i znowelizowanej ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach.
Firmy, które nie wystąpiły o nowelizację „koncesji” z uwzględnieniem powyższych
zmian, z dniem 13 czerwca 2006 r. straciły prawo do odbioru odpadów komunalnych na
terenie miasta i część z nich wystąpiła o wydanie nowych.
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
Str. 32
4. Podsumowanie
4.1. Stan środowiska
Obszar miasta Oława i powiatu Oławskiego, mimo dość znacznego uprzemysłowienia oraz niewielkiej odległości od dwóch dużych aglomeracji (wrocławskiej i opolskiej), zaliczany jest do jednego z najczystszych w województwie dolnośląskim. Okolice Oławy są także ciekawym pod względem przyrodniczym obszarem (pięć rezerwatów
przyrody, dwa obszary z sieci „Natura 2000”). Mogą one w przyszłości zadecydować
o rozwoju turystyki w naszym rejonie.
Bardzo ważny, ze względu na stan środowiska, jest problem związany z komunikacją samochodową: wzrastająca liczba samochodów, wprowadzenie przez teren naszego miasta objazdu miasta Wrocławia dla samochodów ciężarowych, rozwój przemysłu
i związany z nim wzrost transportu, przy jednoczesnym braku obwodnicy. Jeśli nie podejmie się zdecydowanych działań w zakresie eliminacji ruchu tranzytowego i zaopatrzeniowego z obrębu zabudowy mieszkaniowej, to uciążliwości z tym związane, mogą
spowodować, nie tylko pogorszenie stanu środowiska, ale także przyśpieszyć dekapitalizację dróg, budowli i uzbrojenia podziemnego oraz spowodować gwałtowny wzrost
zapotrzebowania na środki finansowe na remonty.
4.2. Plan Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami
W okresie po uchwaleniu Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki
Odpadami zaszły zmiany, które winny być uwzględnione przy uchwalaniu nowych lub
aktualizacji obowiązujących dokumentów. Są to:
1.
Powstanie na terenie miasta strefy ekonomicznej, co ma znaczący wpływ na rozwój działalności przemysłowej w mieście oraz dynamikę zmian innych elementów,
mających wpływ na stan środowiska. Z utworzeniem strefy ekonomicznej, częściowo zmieniły się także kierunki wydatków z budżetu miasta (zwiększenie nakładów na inwestycje związane z funkcjonowaniem strefy i ograniczenie nakładów
w innych dziedzinach).
Informacja o stanie środowiska w mieście Oława
2.
Str. 33
Wprowadzona w ubiegłym roku zmiana ustawy – Prawo ochrony środowiska,
w zakresie wyodrębnienia, jako oddzielnego postępowania administracyjnego,
oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko i obowiązek uzyskiwania
w ramach tej procedury decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji
przedsięwzięć, daje administracji gminnej większy wpływ na sposób, zakres
i stopień oddziaływania nowych inwestycji oraz na modernizację już istniejących
zakładów i innych przedsięwzięć, mających wpływ na stan środowiska.
3.
W ramach nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, wprowadzono na terenie kraju
nową formę ochrony przyrody – obszary „Natura 2000”. Około 37 % powierzchni
miasta Oława znalazło się w Specjalnym Obszarze Ochrony Ptaków – „Grądy Odrzańskie” (1000,3 ha północnej części miasta). Bezpośrednio w sąsiedztwie miasta,
obejmując jego północną część, planuje się zlokalizowanie Specjalnego Obszaru
Ochrony Siedlisk – „Grądy w Dolinie Odry” (pozytywnie zaopiniowany przez Radę Miejską). Ustanowienie powyższych obszarów ochrony ma wpływ na lokalizację i sposób realizacji przedsięwzięć, mogących negatywnie oddziaływać na elementy przyrody objęte ochroną. Powyższe obszary winny być uwzględniane
w planach zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentach, związanych
z planowanych rozwojem aglomeracji Oławskiej.
Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami były opracowywane
i uchwalane po raz pierwszy. Ich opracowanie i zakres były wzorowane na podobnych
opracowaniach, funkcjonujących w krajach Unii Europejskiej. Nie wszystkie doświadczenia unijne nadają się do bezpośredniego przeniesienia na grunt naszego kraju.
Mimo, że nie wszystkie zadania zapisane w Programie i Planie zostaną zrealizowane w pełnym zakresie i planowanych terminach, należy je jednak ocenić pozytywnie,
ponieważ przy planowaniu wszelkich działań, w tym także planowaniu wydatków budżetowych, wymuszają traktowanie „organizmu miejskiego” jako elementu środowiska
postrzeganego w sposób całościowy, z uwzględnieniem także negatywnych dla środowiska działań i wpływów. Uwzględniając powyższe uwagi wskazane byłoby znowelizowanie Programu i Planu w roku 2007.
Oława, dnia 15 września 2006 r.
Opracował: Jan Mosio