KARTA KURSU

Geografia, I stopień
studia stacjonarne
Aktualizacja 2015/2016
KARTA KURSU
Nazwa
Regionalne ćwiczenia terenowe – Pojezierza i Pobrzeża Bałtyku
Nazwa w j. ang.
Regional field classes –the lake district belt and the Baltic coast
Punktacja ECTS*
Kod
Koordynator
dr hab. Krzysztof Bąk,
prof. UP
Zespół dydaktyczny
2
dr hab. Krzysztof Bąk
dr hab. Tomasz Bryndal
Opis kursu (cele kształcenia)
Po zakończeniu kursu student potrafi obserwować, opisywać, rysować i interpretować różne
elementy fizyczno-geograficzne i społeczno-ekonomiczne związane z obszarem Wybrzeża
Gdańskiego i Pobrzeża Kaszubskiego oraz przedstawić wzajemne relacje tych elementów.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Podstawowa wiedza z zakresu topografii, geologii, geomorfologii,
gleboznawstwa, hydrologii, klimatologii, geografii społeczno-ekonomicznej,
turystyki
Możliwość rozpoznania podstawowych form krajobrazu i elementarnych
zależności pomiędzy różnymi elementami środowiska przyrodniczego
kartografia i topografia, geologia, geomorfologia, hydrologia, meteorologia z
klimatologią, geografia ekonomiczna, kształtowanie i ochrona środowiska,
geografia społeczna, geografia regionalna Polski (fizyczna i ekonomiczna)
Efekty kształcenia
Wiedza
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów
kierunkowych
1
W01 Zna i rozumie wpływ podstawowych procesów
geologicznych, geomorfologicznych, klimatycznych i
glebowych na powstanie zróżnicowanego środowiska
geograficznego obszaru Pojezierzy i Wybrzeża Bałtyku
K_W02, K_W03,
K_W06, K_W07,
K_W08, K_W09, K_W10
W02 Zna kryteria klasyfikacji i rozmieszczenie regionów
fizyczno-geograficznych Pojezierzy i Wybrzeża Bałtyku
K_W01, K_W25
W03 Posiada wiedzę na temat zróżnicowania
kulturowego tych regionów oraz jego walorów
krajoznawczych
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekty kształcenia dla kursu
U03 Potrafi scharakteryzować cechy fizycznogeograficznych poszczególnych regionów Pobrzeża
Gdańskiego i Pojezierza Kaszubskiego
Umiejętności
K_U01, K_U17
U04 Potrafi przedstawić historię osadnictwa i rozwoju
tych regionów oraz aktualne problemy społeczne i
gospodarcze regionów w nawiązaniu do historii Pomorza
U05 Zna formy ochrony przyrody wybranych obszarów
tych regionów, zagrożeń środowiska przyrodniczego i
podejmowanych działań na rzecz jego ochrony
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekty kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K01 Jest świadom złożoności funkcjonowania systemu
przyrodniczego na Ziemi, wykazuje postawę
odpowiedzialności za poszanowanie środowiska
przyrodniczego
K_K01, K_K04
K02 Potrafi poszukiwać i poszerzać wiedzę oraz ma
nawyk uczenia się przez całe życie
K_K09
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
-
K
L
S
P
E
36
2
Opis metod prowadzenia zajęć
Zajęcia prowadzone są w formie zajęć terenowych (5-dniowe) w wybranych przez prowadzących
obszarach Pobrzeża Gdańskiego i Pojezierza Kaszubskiego.
Kryteria oceny
Uwagi
x
x
x
x
x
x
x
Inne
Zaliczenie
pisemne
x
x
x
x
x
x
x
Egzamin ustny
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Praca pisemna
(esej)
Referat
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Udział w
dyskusji
W01
W02
W03
U01
U02
U03
U04
K01
K02
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
x
X
X
X
X
X
x
Zaliczenie ćwiczeń uzyskuje student, który prowadził poprawnie notatki z
obserwacjami terenowymi, wykonał mapę trasy ćwiczeń regionalnych z
zaznaczonymi punktami postojowymi oraz zaprezentował referat na zadany
temat w trakcie ćwiczeń posługując się stosownymi do tematu załącznikami
graficznymi. Zaliczył scriptum/kolokwium podsumowujące ćwiczenia.
1/ Warunkiem dopuszczenia studenta do ćwiczeń terenowych jest posiadanie
odpowiedniego obuwia terenowego, notatnika i stosownych map
topograficznych obszaru ćwiczeń, zapoznanie się oraz podpisanie regulaminu
ćwiczeń terenowych.
2/ Warunkiem przystąpienia do pisemnego zaliczenia kursu jest pełne (5dniowe) uczestnictwo w zajęciach terenowych; jego zasady prezentują osoby
prowadzące przed rozpoczęciem ćwiczeń.
Treści merytoryczne w nawiązaniu do miejsca ćwiczeń
1/ Słowiński Park Narodowy i północna część Pojezierza Kaszubskiego:
Tematy: georóżnorodność Pobrzeża Gdańskiego widoczna w zróżnicowaniu rzeźby
młodoglacjalnej, walory i atrakcje krajoznawcze, znaczenie turystyki w gospodarce regionu,
rozwój osadnictwa na tle historii regionu, obszary chronione, problemy społeczne i gospodarcze
regionu (rolnictwo, przemysł, wsie popegeerowskie, bezrobocie, migracje ludności, starzenie się
społeczeństwa).
2/ Erozyjne i akumulacyjne wybrzeże południowego Bałtyku (Jastrzębia Góra, Kużnica, Hel)
Tematy: rozwój paleogeograficzny Bałtyku, działalność rzeźbotwórczej morza - niskie i wysokie
3
brzegi morskie, sposoby stabilizacji klifu, powstanie kosy helskiej, historyczne i współczesnych
funkcje półwyspu helskiego, formy ochrony przyrody na mierzei.
3/ Rozwój paleogeograficznego rejonu Zatoki Puckiej, Zatoki Gdańskiej i zachodniej części
Pojezierza Kaszubskiego,
Tematy: współczesne procesy rzeźbotwórcze, rozwój osadnictwa, walory i atrakcje
krajoznawcze, energetyka alternatywna, Gdynia (rozwój, funkcje, znaczenie), przyrodnicze
ograniczenia rozwoju Trójmiasta.
4/ Aglomeracja Trójmiasta
Tematy: układ przestrzenny aglomeracji, historia i funkcje Gdańska i Sopotu, układ przestrzenny i
zespół zabytkowy Głównego Miasta w Gdańsku, gospodarka morska, przemysł stoczniowy i jego
zmiany, zanieczyszczenie wód Zatoki Gdańskiej.
5/ Rzeźba polodowcowa Pojezierza Kaszubskiego i Żuławy Wiślane.
Tematy: jeziora rynnowe; rozwój delty Wisły, rolnicze wykorzystanie Żuław, gospodarka wodna
na Żuławach, osadnictwo na Żuławach Wiślanych (w tym migracje po II wojnie światowej),
Malbork – zamek; walory i atrakcje krajoznawcze, Kanał Elbląski.
Wykaz literatury
Andrulewicz E., 2008, Rybołówstwo bałtyckie wobec nowych koncepcji wykorzystania
przestrzeni morskiej, [w:] Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów
gospodarczych i ekologicznych, Inst. Morski, Gdańsk: 22-39.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Bałdowski J., 1997, Przewodnik Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, SiT., Warszawa: 382 ss.
Basiński T., Pruszak Z., Tarnowska M., Zeidler R., 1993, Ochrona brzegów morskich, IBW PAN,
Gdańsk: 536 ss.
Biskup M., Czaja R., (red.), 2009, Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach, władza i
społeczeństwo, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 576 ss.
Cebulak K., 2010, Delta Wisły powyżej i poniżej poziomu morza, Stowarzyszenie Żuławy i
Lokalna Grupa Działania Żuławy i Mierzeja, Nowy Dwór Gdański: 61 ss.
(http://www.zulawyimierzeja.org.pl/download/Delta.pdf)
Domy Żuławskie, w poszukiwaniu zaginionej tradycji budownictwa, Lokalna Grupa Działania
Żuławy i Mierzeja, Nowy Dwór Gdański, 2009: 90ss.
(http://www.zulawyimierzeja.org.pl/download/Domy zulawskie.pdf)
Gawlik R., Leś E., Sokulska D., 2008, Partnerstwo dla Bałtyku pracą nad równoważeniem
rozwoju między użytkownikami przestrzeni morskiej, [w:] Przyszłe wykorzystanie polskiej
przestrzeni morskiej dla celów gospodarczych i ekologicznych, Inst. Morski, Gdańsk153-169.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Jagielski T., 2008, Steblewo, historia wsi Żuławskiej, AGNI, Pruszcz Gdański: 72 ss.
(http://www.kaszubi.pl/kbi/download/Steblewo.pdf)
Jurys L., Kaulbarsz D., Koszka-Maroń D., Zaleszkiewicz L., 2008, Baltic cliffs and mach more,
Przegl. Geol., 56 (8/1): 595-603.
(http://www.pgi.gov.pl/images/stories/przeglad/pg)
Kondracki J., 2009, Geografia regionalna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 441 ss.
Konkol D., Perka T., 2011, Polskie porty morskie, Księży Mlyn Dom Wydawniczy, Łódź: 130.
Kosmowska-Ceramowicz B., 2008, Glowing stone: Amber In Polish deposits and collections,
Przegl. Geol., 56 (8/1): 604-610.
(http://www.pgi.gov.pl/images/stories/przeglad/pg)
Kowalczyk U., 2008, Znaczenie małych portów i przystani dla rozwoju społeczno-gospodarczego
miast i gmin nadmorskich, [w:] Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów
gospodarczych i ekologicznych, Inst. Morski, Gdańsk: 128-135.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Kruk H., Waldziński D., 2008, Ekonomiczno-kulturowe aspekty ochrony środowiska morskiego
4
Bałtyku, [w:] Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów gospodarczych i
ekologicznych, Inst. Morski, Gdańsk: 200-211.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon miast Polskich, Muza S.A., 1103 ss.
Leśniak T., 2002, Materiały pomocnicze do terenowych zajęć geologicznych w rejonie
nadmorskim, skrypt uczelniany 1648, Uczelniane Wyd. Nauk.-Dydakt., AGH, Kraków: 40 ss.
(http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0054/lesniak.pdf)
Lorens P., 2008, Współczesne strategie przekształceń przestrzeni portów w kontekście przemian
miast i regionów [w:] Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów
gospodarczych i ekologicznych, Inst. Morski, Gdańsk: 118-127.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Łęcki W., (red.)., 2005, Kanon krajoznawczy Polski, Wyd. PTTK „Kraj", Warszawa: 374 ss.
Mamuszka F., 1990, Gdańsk i okolice, przewodnik, SiT, Warszawa: 336 ss. Mansfeld B., 1983,
Okolice Trójmiasta, Wybrzeże, Kaszuby, Żuławy, nawigator turystyczny, carta Blanca, Warszawa
2008: 128 ss.
Okoniewska B., 1992, Gospodarka rolna i osadnictwo na Żuławach w okresie powojennym, Wisła
w dziejach i kulturze Polski, 7, Wyd. UW, Warszawa: 100 ss.
Omilanowska M., Majewski S., 2008, Gdańsk i Pomorze Wschodnie, Przewodniki Wiedzy i Życia,
Wiedza i Życie, Warszawa: 295 ss.
Polska, podróże z historią, przewodnik turystyczny, carta Blanca, Warszawa: 400 ss.
Pomian I., 2008, Morska turystyka wrakowa w świetle ochrony podwodnego dziedzictwa
kulturowego - z doświadczeń Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, [w:] Przyszłe
wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów gospodarczych i ekologicznych, Inst.
Morski, Gdańsk: 136-151.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Sadowski J., Perspektywy rozwoju marikultury w polskiej strefie przybrzeżnej Bałtyku, [w:]
Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów gospodarczych i ekologicznych,
Inst. Morski, Gdańsk: 44-56.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 1046 ss.
Tomczak A., 2002, Półwysep Helski w świetle najnowszych badań geologicznych , [w:] Geologia
Regionu Gdańskiego, Przewodnik 73 Zjazdu PTG, PIG, Gdańsk
Warszawa nawigator turystyczny, carta blanca, Warszawa 2009: 128 ss.
Wybrzeże Bałtyku, Uznam, Wolin, Kaszuby, Żuławy Wiślane, Copernicus, Warszawa: 160 ss.
Zaniewski P., 2005, Szlakami zamków krzyżackich, Sport i Turystyka, Muza S.A., Warszawa:
362 ss.
Zaucha J., 2008, Rybołówstwo ważnym czynnikiem współczesnej gospodarki na morzu, [w:]
Przyszłe wykorzystanie polskiej przestrzeni morskiej dla celów gospodarczych i ekologicznych,
Inst. Morski, Gdańsk: 40-43.
(http://www.im.gda.pl/images/ksiazki/2009)
Strony internetowe:
Gospodarka morska: www.gospodarkamorska.pl
Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE): http://www.paiz.gov.pl/strefa inwestora/sse
Turystyka:
http://www.pot.gov.pl/
Żuławy:
www.zulawy.org
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
Wykład
-
5
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Ćwiczenia terenowe (zajęcia praktyczne)
36
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
2
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
10
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
4
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca indywidualna w grupie)
4
Przygotowanie do zaliczenia
4
Ogółem bilans czasu pracy (w tym liczba godzin pracy studenta w ramach zajęć o
charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych)
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika (w tym liczba punktów, którą
student musi uzyskać w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć
laboratoryjnych i projektowych)
60/36
2/1,5
6