Obróbki blacharskie wykonuje się wszędzie tam, gdzie dach jest

13
akcesoria dachowe
Obróbki
blacharskie
Obróbki blacharskie wykonuje się wszędzie
tam, gdzie dach jest szczególnie narażony na
przenikanie wilgoci. Poprawne wykonanie tych
połączeń zasadniczo przedłuża jego żywotność.
1
14
akcesoria dachowe
Ewa Kalicka
szelkie załamania i przebicia
połaci, strefy połączeń różnych
elementów czy materiałów,
krawędzie, okolice kominów,
włazów, okien dachowych
i wywietrzników, a także elementów
wystających ponad dach – wszystko to
potencjalne miejsca przecieków. Obróbki
uszczelniają strefy zagrożone przeciekami
i odprowadzają wodę do rynien i poza
obręb budynku.
Przy wyborze obróbki do pokrycia dachu
należy wiedzieć, że im bardziej skomplikowany jest dach, tym więcej obróbek
i wyższe koszty robocizny. Znaczenie ma
także kąt nachylenia połaci. Im mniejszy
spadek dachu, tym szersza obróbka.
Po dachach o niewielkim spadku woda
spływa wolno i tylko odpowiednio szeroka
obróbka może zapobiec wnikaniu wilgoci
pod pokrycie.
Materiał na obróbki musi mieć trwałość
zbliżoną do trwałości pokrycia, żeby obróbki nie zużyły się wcześniej niż pokrycie.
Dla przykładu, przy pokryciach ceramicznych, których trwałość szacuje się na około 100 lat, obróbki powinny być wykonane
z miedzi (100–300 lat), cynku lub blachy
i dopasowane kolorystycznie kosze, które
wystarczy przed montażem dociąć do odpowiedniej długości. Gdy kosz od podstaw
dopasowujemy na placu budowy, należy
pamiętać o tym, że arkuszy blachy nie
można łączyć ze sobą poprzez przybijanie
ich do podłoża, ale na rąbek podwójny.
Gwoździe dziurawiące powierzchnię kosza
niepotrzebnie zmniejszają jego szczelność.
v Pasy nadrynnowe i podrynnowe – są
zabezpieczane blachą uformowaną
w kształcie litery „L”. Dolna krawędź ma
kształt kapinosa (wyprofilowana krawędź
blachy, po której spływająca woda odrywa
się i nie zalewa ściany).
v Kominy – obróbką blacharską jest
kołnierz, który szczelnie łączy ścianę
komina z pokryciem dachu. Wykonanie
takiego połączenia w sposób prawidłowy
wymaga fachowej wiedzy i umiejętności.
Obróbkę wokół komina zwykle wykonuje
się z blachy. Należy wyciąć z niej pasy
o szerokości ok. 40 cm i zagiąć je pod
kątem, jaki tworzy komin z połacią dachu,
przez którą przechodzi. Gotowe kołnierze zwykle łączy się na dachu na zakład
2 i lutuje – gdy są wykonywane z blachy
cynkowej, albo na rąbki podwójne – gdy
obróbka jest z blachy stalowej. Największe
problemy rodzi wykonanie takiej obróbki,
tytanowo-cynkowej (70–100 lat).
gdy komin umieszczony jest w koszu
Barwę i fakturę obróbki powinno się
(w załamaniu dwóch połaci dachu). Podopasować także do wyglądu pokrycia.
wszechnie uznaje się, że zaprojektowanie
Ułatwi to zakup gotowych obróbek od
takiego rozwiązania jest błędem architekta
producenta materiału, którym pokrylii dekarze bardzo niechętnie podejmują się
śmy dach. Obróbki gotowe i w idealnie
wykonania takiego zlecenia.
dopasowanym kolorze często wchodzą
v Mury ogniochronne – niskie mury
w skład całego systemu dachowego.
ogniochronne należy zabezpieczyć obO systemie mówi się wówczas, gdy na
róbką od strony dachu, z góry i najlepiej
przykład producent pokryć ceramicztakże z drugiej strony muru. Mury
nych oferuje nie tylko dachówki, lecz
o wysokości większej niż 0,5 m wystarczy
także specjalnie dopasowane do nich
przykryć tylko z góry. Mocowanie blachy
folie dachowe, akcesoria, takie jak ławy
do górnej części muru oczywiście pokominiarskie, drabinki przeciwśniegowe
winno odbyć się w taki sposób, który nie
i inne. Obróbki systemowe w postaci
zmniejszy szczelności obróbki. W mur
kołnierzy uszczelniających są także prowbijane są gwoździe lub kołki, a do nich
dukowane jako element uzupełniający do
przywiązywany drut, który przekłada się
okien połaciowych.
przez otwory w obróbce i przylutowuje
kapkami wykonanymi z tego samego
Miejsca zastosowania
materiału co obróbka. Obróbkę można
Obróbek blacharskich wymagają:
także mocować nasuwając ją na żabki
v Kosz – to zagłębienie na linii styku dwóch
wcześniej przybite do muru lub za pomopołaci, w którym zbiera się woda spłycą specjalnych klejów do klejenia obróbek
wająca z dachu. Kosze podczas opadów
blacharskich do murów. Ostatnia metoda
mogą być bardzo silnie obciążone wodą,
pozwala dekarzowi zaoszczędzić najwiędlatego też błędy w ich wykonaniu mogą
cej czasu i nie ma konieczności dziuramieć bardzo poważne konsekwencje. Do
wienia blachy.
obróbek tego elementu stosuje się rynny
v Okna połaciowe i włazy – okna są sprzekoszowe w kształcie litery „V”, którymi
dawane w komplecie z kołnierzem. Ważwoda spływa do rynien i rur spustowych.
ne, żeby wraz z oknem zakupić kołnierz
Niektórzy producenci oferują gotowe
16
akcesoria dachowe
3
przeznaczony do odpowiedniego rodzaju
pokrycia – płaskiego lub profilowanego
– w innym wypadku uszczelnienie okna
z pokryciem nie będzie skuteczne.
v Połączenia dachu ze ścianą, lukarną
itp. – mury nieosłonięte okapem dachowym zabezpiecza się obróbkami wyprofilowanymi, tak aby woda nie spływała po
ścianie.
v Szczyt dachu – wykańcza się obróbką
blacharską zwaną wiatrownicą. Także ten
rodzaj obróbki można kupić jako gotowy
element.
Rodzaje blach na obróbki
Materiały, z których najczęściej wykonuje się obróbki to:
v blacha stalowa ocynkowana grubości
0,6–0,8 mm. Dodatkowo może mieć
warstwę plastizolu lub poliestru. Powłoki
te chronią blachę przed korozją i zarysowaniem. Malowana jest farbą w standardowych kolorach. Jej trwałość szacuje się
na 30–50 lat.
v blacha cynkowa lub tytanowo-cynkowa
grubości 0,6–0,7 mm. Nie wymaga konserwacji i jest trwalsza od blachy stalowej (oko-
1. Kosz dachowy zbiera wodę ze znacznej części połaci
dachowej, więc powinien być wykonany ze szczególną starannością. (fot. Klober)
2. Kalenice, świetliki czy okna dachowe – prawidłowe
ich uszczelnienie ułatwiają elastyczne taśmy dekarskie i specjalne kołnierze. (fot. Klober)
3. Dobrze wykonane obróbki powinny być idealnie
dopasowane do pokrycia dachowego pod względem
kolorystycznym. (fot. RuppCeramika)
ło 70-100 lat). Jednak w niskich temperaturach jest krucha i łamliwa. Wymaga więc
szczególnej ostrożności przy wykonywaniu
robót zimą. Niektórzy producenci zalecają,
by przy temperaturze poniżej 10ºC, obrabiane miejsca nagrzewać. Blachy cynkowej
nie powinno się łączyć z miedzią, ponieważ
przyspiesza to korozję. Pod blachę cynkową
stosuje się specjalne maty, które zapewniają
odpowiednią wentylację. Przy porównaniu
cenowym z innymi materiałami należy
więc doliczyć wartość maty.
v blacha miedziana grubości 0,55–0,65
mm. Jest plastyczna, odporna na korozję
i nie wymaga konserwacji. Trwałość tego
materiału szacuje się nawet na 300 lat.
Pod wpływem wilgoci pokrywa się
charakterystycznym zielonym nalotem –
patyną. Nie wolno łączyć miedzi z cyną,
a wszystkie akcesoria muszą być wykona-
ne z miedzi lub mosiądzu.
v blacha aluminiowa grubości 0,7 mm.
Blachę pokrywa się farbą w kolorach
białym, brązowym lub czarnym.
Zarówno elementy mocujące, jak i obróbki, muszą być wykonane z tego samego
materiału, między innymi po to, żeby
„starzały” się w tym samym tempie. Kolejny powód to korozja – metale różnych
typów bardzo często korodują w kontakcie
ze sobą, dlatego nie można dopuścić, aby
się stykały.
Do montażu obróbek stosujemy:
v specjalne gwoździe malowane, z podkładką lub bez podkładki,
v blachowkręty o różnych kształtach łebka
i kolorach,
v żabki stałe i ruchome, pozwalają na
zamocowanie obróbki bez dziurawienia.
Umożliwiają także wydłużenie i kurczenie się obróbki bez zmiany miejsca
zamocowań.
v choć najczęściej obróbki wykonuje się
z blach, to coraz większą popularnością
cieszą się taśmy elastyczne, które są
doskonałym rozwiązaniem w miejscach,
w których użycie blachy jest utrudnione. c