Edukacja w społeczeństwie informacyjnym

mgr Barbara Olczak
nauczyciel przedmiotów zawodowych
w Zespole Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr 1
00-193 Warszawa ul Stawki 4
Spis treści
Edukacja w społeczeństwie informacyjnym............................................................................................................................... 2
1. Fundacja Stefana Batorego ............................................................................................................................................ 2
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej - edukacja informatyczna ....................................................................................... 8
4. ComputerLand w akcji „ Internet w każdej gminie”...................................................................................................... 9
5. Program "Interkl@sa "................................................................................................................................................. 10
6. Projekt firmy INTEL i Microsoft "Teach to the future" .............................................................................................. 13
7. OfertaTelekomunikacji Polskiej S.A. .......................................................................................................................... 14
Zakończenie ............................................................................................................................................................................. 15
1
Edukacja w społeczeństwie informacyjnym
Język audiowizualny staje się dziś podstawowym i ponadkulturowym językiem "globalnej
wioski". Dawniej do wyszukiwania informacji wystarczyła znajomość kolejnych liter alfabetu i
liczb, a obecnie niezbędna jest umiejętność wyszukiwania, dekodowania i zrozumienia
informacji medialnych na stronach WWW w Internecie. Umiejętność odczytywania czy
tworzenia złożonych przekazów multimedialnych staje się dzisiaj koniecznością. Gwałtownie
rośnie rola i znaczenie edukacji szeroko rozumianej.
Internet zyskał ogromną popularność w każdej sferze życia współczesnego człowieka.
Trwający rozwój internetowych czasopism, internetowego handlu i internetowych usług
bankowych, a także realizacja postulatów w rodzaju „Internet w każdej gminie” czy „Internet
w każdej szkole” doprowadzi w nadchodzących latach do szybkiego rozwoju sieci
komputerowych. Można przypuszczać, że będą one miały pozycję znaczącego i trwałego
elementu światowej kultury materialnej.
Inicjatywy komputeryzacji polskich szkół
1. Fundacja Stefana Batorego
W powszechnej opinii polskiej szkole od wielu lat brakuje pieniędzy. Na długiej liście potrzeb
komputery znajdują się gdzieś na samym końcu. Tymczasem od kilku lat przybywa w nich
nowoczesnego sprzętu, programów i wyszkolonych nauczycieli.
Tendencję tą zilustrowałam na wykresie 1 przedstawiającym liczbę komputerów w szkołach
(w liczbach bezwzględnych) w okresie od 1990 r. do 1997 r.
Wykres 1
2
Liczba kom puterów znajduj¹cych siê
w szko³ach
liczba komputeró
30000
25000
20000
15000
licea
ogólnokszta³c¹ce
zawodowe
10000
5000
podstawowe
0
90
91
92
93
94
95
96
97
lata
źródło: MEN i Gazeta Wyborcza 1999 r
www.wyborcza.pl/lso/Raporty/Internet/350rap.html
Wzrost liczby komputerów nie byłby możliwy gdyby nie pomoc wielu instytucji.
Komputeryzacja polskiej szkoły dokonała się dzięki takim inicjatywom jak:
- program Internet,
- Internet Dla Szkół.
Podłączenie szkół do sieci zaczęło się kiedy ruszyła akcja „Internet dla Szkół”. Pod koniec
1994 r. grupa naukowców1 z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego postanowiła
przybliżyć Internet młodzieży. Program ruszył przy wsparciu sponsorów z branży
telekomunikacyjnej oraz Fundacji imienia Stefana Batorego.
Program Internet powstał jesienią 1995 r. Od początku 1996 r. do końca 1998 r. Fundacja
Stefana Batorego współfinansowała inicjatywę Internet Dla Szkół – najpierw jako projekt
Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który później przekształcił się w komercyjny
IDS (Internet Data Systems). Dzięki tej współpracy do końca
1998 r. podłączono do
Internetu ponad 1200 szkół oraz przeszkolono ponad 6000 uczniów i nauczycieli. Bardzo
1
wsperana przez dr Jacka Gajewskiego animatora programu
3
ważnym elementem tego programu była akcja współorganizowania letnich i zimowych
warsztatów dla szkół. W działaniach tych wspomagały Fundację takie firmy jak: TP S.A., Sun
Microsystems,
Optimus,
Bank
Przemysłowo
Handlowy,
Bank
Śląski,
Microsoft.
Zorganizowano 4 edycje konkursów pod nazwą „Edukacja w Internecie”.
Od połowy 1997 r. Fundacja zajęła się i uruchomiła projekt „Pszczoły do Ula”, którego
podstawowym celem było opracowanie i wprowadzenie do Internetu informacji, danych i
biuletynów promujących rozwój trzeciego sektora w Polsce.
Kiedy startował program IdS, nie było jeszcze ogólnopolskiego numeru internetowego TP
S.A. IdS tworzył więc specjalne węzły dostępne dla szkół. 9 marca 1995 r. podłączono 14
szkół w czterech miastach. Pakiet startowy składał się z modemu, konta dostępnego,
podręczników i szkolenia dla nauczycieli. Na początku, kiedy szkół było mało Fundację stać
było nawet na refundację kosztów połączeń telefonicznych.
Po pierwszym roku szkolnym w sieci było już kilkadziesiąt szkół. Po drugim – około 500. Do
1998 r. w ramach IdS udało się podłączyć do sieci około 1,4 tys. szkół, głównie liceów
ogólnokształcących.. Fundacja Batorego przestała
finansować IdS pod koniec 1998 r.
W latach 1995 -1998 (4 lata) Fundacja wspierała omawiane programy
przekazując na ten cel ok. 4 mld. starych złotych. W tym czasie w szkołach zaczęło
przybywać komputerów (zmniejszyła się liczba uczniów przypadających na jeden komputer) .
Na wykresie 2 przedstawiam wskaźnik natężenia ilości uczniów przypadających na jeden
komputer. Bardzo duże zmiany pod tym względem dokonały się w szkołach podstawowych.
Wykres 2
4
liczba ucznió
Liczba uczniów przypadaj¹cych na
jeden kom puter w szkole
400
350
300
250
200
150
100
50
0
licea
ogólnokszta³c¹ce
zawodowe
podstawowe
95
97
99
2000
lata
źródło: MEN i Gazeta Wyborcza 1999 r
www.wyborcza.pl/lso/Raporty/Internet/350rap.html
5
2. Rola firmy Internet Data Systems
Z programu „Internet dla Szkół” wydzieliła się w 1999 r. firma Internet Data Systems (IDS).
Internet Data Systems (IDS)2 stał się jednym z większych polskich dostawców usług
Internetu, działającym na terenie całego kraju3. IDS należał do Grupy ISP Softbank SA która była największą grupą providerów internetowych w Polsce. IDS specjalizował się w
dostarczaniu usług Internetowych szerokiej gamie instytucji i firm, w tym szkołom,
samorządom lokalnym, firmom komercyjnym małym i takim, które mają wiele oddziałów
rozrzuconych na terenie całej Polski.
Połowę ich klientów stanowiły szkoły i inne placówki edukacyjne, którym firma zapewniała
kompleksowe usługi od dostępu do Internetu po szkolenia i konkursy w ramach pakietów
usług "Eureka". IDS obsługiwała do końca 2001 r. ponad 600 szkół na terenie całej Polski w
tym dla ok. 200 dostarczała dostęp łączami stałymi o przepustowościach powyżej 128 kbps.
Zapewniała też usługi Internetowe ponad 100 polskim gminom i miastom, rozrzuconym po
całym kraju, często w odległych wiejskich regionach. Obsługiwała 2 spośród 16 urzędów
wojewódzkich: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie oraz Warmińsko-Mazurski
Urząd Wojewódzki w Olsztynie.
Szkoły bardzo chętnie uczestniczą w nowoczesnych formach kształcenia, pod warunkiem, że
nie pociągają one za sobą zbyt dużych kosztów. Na ten właśnie czuły punkt zwróciła uwagę
firma IDS wprowadzając (od września 2000 r.) częściową refundację kosztów poniesionych
na korzystanie z Internetu. Z tej możliwości skorzystało wiele placówek oświatowych. Moja
szkoła, w której uczę, także była odbiorcą usług od firmy IDS4..
Największym odbiorcą usług internetowych (ze względu na refundację części ponoszonych
kosztów) były placówki oświatowe co zilustrowałam poniższym rysunkiem.
Wykres 3
2
w ww.ids.net.pl
zgodnie z koncesją nr 423/98/1 wydaną przez Ministra Łączności
4
Od 1 stycznia 2002 r. firma IDS już nie istnieje, powstała nowa pod nazwą TDC.
3
6
Struktura ilościowa klientów na 30 września 2000 r.
O soby fizyczne
5,5%
Korporacje
0,8%
Firm y
28,2%
O œwiata
53,5%
O soby fizyczne
Korporacje
Firm y
Sam orz¹d
O œwiata
Sam orz¹d
12%
żródło: www.ids.net.pl
7
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej - edukacja informatyczna
Problematyka nauczania wspomaganego komputerem od kilku lat jest przedmiotem
zainteresowania MEN. W reformie edukacji położono między innymi nacisk na stopniowe
rozszerzanie się nauczania wspomaganego siecią komputerową.5
MEN zrealizowało w latach 1998-2000 dwa duże projekty wspomagające edukację
informatyczną:
•
„Pracownia internetowa w kazdej gminie”
•
„Pracownia internetowa w każdym gimnazjum”
Celem tych projektów było:6
przygotowanie uczniów do życia w globalnym społeczeństwie informatycznym poprzez
zapewnienie im możliwości korzystania z technologii informacyjnej i komunikacyjnej w
uczeniu się i rozwiązywaniu problemów;
usprawnienie komunikacji w systemie oświaty
działanie na rzecz wyrównywania szans młodzieży z małych i oddalonych od centrów
kulturowych miejscowości;
działania inicjujące dalszy rozwój edukacji informatycznej, a w szczególności
upowszechnienie dostępu do Internetu.
Internet w każdej gminie
W 1998 r. do gmin trafiło 25 tys. komputerów wraz z podstawowym oprogramowaniem.
Powstało około 2,5 tys. pracowni internetowych (wyposażonych w 10 komputerów oraz
serwer i podstawowe oprogramowanie dydaktyczne).
Taki jest efekt programu „Internet w każdej gminie” powstałego z inicjatywy posłanki Grażyny
Staniszewskiej przewodniczącej sejmowej Komisji Edukacji, która w budżecie na rok 1998
znalazła 95 mln zł z przeznaczeniem na szkolne pracownie komputerowe.
Internet w każdym gimnazjum
Następną inicjatywą posłanki Grażyny Staniszewskiej był „Internet w każdym gimnazjum”.
Na ten cel w budżecie 1999 r. przeznaczono 30 mln zł. Do końca roku około 800 gimnazjów
wyposażono w pracownie komputerowe. Łącznie kupiono 8100 komputerów.
Gminy pokryły koszty przygotowania, umeblowania i zabezpieczenia sal, a także koszty
przeszkolenia trzech nauczycieli w każdej szkole. Koszty poniesione przez samorządy
wyniosły ok. 1/3 kosztów pokrytych z budżetu, czyli ok. 10 min zł. W 2000 r. wyposażono
5
Różnica między nauczaniem komputerowym a sieciowym odnosi się przede wszystkim do
liczebności i przestrzennego rozproszenia audytorium
6
materiały MEN
8
2510 gimnazjów w 10 stanowiskowe pracownie komputerowe z dostępem do Internetu i
oprogramowaniem. Koszty wyniosły 100 mil zł. Łącznie kupiono 25100 komputerów.
Ośrodek Szkoleniowy "Internet Data Systems" S.A., w wyniku weryfikacji przeprowadzonej
przez Ministerstwo Edukacji Narodowej został w maju 2000 r. zakwalifikowany jako ośrodek
uprawniony do prowadzenia wszystkich typów szkoleń dla nauczycieli realizowanych w
ramach projektu "Pracownia internetowa w każdym gimnazjum".
W/w projekt nałożył na organ prowadzący szkołę i szkołę zobowiązał do sfinansowania
szkoleń:
•
3 nauczycieli na kursach A - pierwszego kontaktu z komputerem;
•
3 nauczycieli (którzy ukończyli kursy A) na kursach B - podstawy internetu;
•
2 nauczycieli (którzy ukończyli kursy B) na kursach C - komputer i internet w dydaktyce;
•
1 nauczyciela (który ukończył kurs B) na kursie D - opiekun-administrator
pracowni komputerowej;
•
1 przedstawiciela kadry kierowniczej szkoły na kursie K - komputer i internet w zarządzaniu
szkołą.
To są bardzo cenne inicjatywy, lecz nie wszystkie szkoły mogą brać w nich udział. W obu
projektach zapomniano o placówkach oświatowych, które podlegają powiatom.
4. ComputerLand w akcji „ Internet w każdej gminie”
W grudniu 1998 r. MEN i ComputerLand podpisały umowę7, na mocy której ComputerLand
uruchomił :
•
245 pracowni komputerowych w gminnych szkołach podstawowych tzw. regionu VII,
obejmującego województwa: bialskopodlaskie, chełmskie, lubelskie, tarnobrzeskie,
zamojskie i przemyskie;
•
Ponadto wyposażył 270 szkolnych pracowni internetowych w województwach:
szczecińskim, koszalińskim, gorzowskim, poznańskim, pilskim i zieleniogórskim (region
I);
•
292 pracownie regionu IV tj. województwa: suwalskie, białostockie, łomżyńskie,
ostrołęckie, ciechanowski, siedleckie.
Łączna wartość trzech kontraktów podpisanych przez ComputerLand z Ministerstwem
Edukacji Narodowej wyniosła przeszło 27 mln zł. ComputerLand przyjął na siebie obowiązek
naprawy lub wymiany uszkodzonego elementu.
9
Przystępując do realizacji projektu firma skupiła się przede wszystkim na zrozumieniu
potrzeb
i
oczekiwań
podstawowych.
tak
Problem
specyficznego
konsultowano
użytkownika,
z
jakim
wykładowcami
jest
kursów
młodzież
dla
szkół
nauczycieli,
przeprowadzono również ankietę, na którą odpowiedzieli znawcy zagadnienia. W rezultacie
do dyspozycji szkół oddano dobry sprzęt
oraz przyjazne i dostosowane do ich potrzeb
oprogramowanie. Instalacja kilkudziesięciu tysięcy komputerów połączonych siecią było
poważnym przedsięwzięciem logistycznym. Realizowano je zgadnie z procedurami ISO
90018.
Program „Pracownie internetowe w każdej gminie” to największy projekt w dotychczasowej
historii edukacji informatycznej w Polsce. To jest również pierwszy etap, otwierający akcję
Narodowy Program Rozwoju Edukacji Informatycznej9. Podstawowym celem tego programu
jest przygotowanie uczniów do życia w globalnym społeczeństwie informacyjnym.
5. Program "Interkl@sa "
Do najważniejszych inicjatyw w zakresie powszechnej edukacji informatycznej należy
program Interkl@sa. Program przygotowujący młodzież do swobodnego funkcjonowania
w społeczeństwie informacyjnym „Interkl@sa” powstał z inicjatywy Pani Poseł Grażyny
Staniszewskiej, popartej przez Sejmową Komisję Edukacji, Nauki Młodzieży, Ministerstwo
Edukacji Narodowej, znaczące organizacje pozarządowe oraz wiele firm. Program jest
częścią większej całości, nad którą od kilku lat pracuje, pod kierunkiem pani poseł grupa
zaangażowanych decydentów i ekspertów. Są to działania prowadzące do przygotowania
Narodowego Programu Edukacji na rzecz Społeczeństwa Informacyjnego.
Jednym z celów programu jest przygotowanie uczniów do swobodnego korzystania
z zasobów Internetu jako źródła informacji. Teraz informacja jest multimedialna, cyfrowa i
ogólnie dostępna. Jedyny problem stanowi fakt, że jest ona nie uporządkowana i jest jej za
dużo. Stąd też pomysł katalogowania
zasobów edukacyjnych Internetu podjęty przez
pomysłodawców programu. Oprócz porządkowania danych powstanie sieć bibliotek
przekształconych w szkolne multimedialne i internetowe centra edukacji. Pomysł ten zastał
zaakceptowany przez MEN i jest realizowany od grudnia 2000 r.
Jedną z inicjatyw Interkl@sy jest konkurs zdobywania przez szkoły znaku jakości Interkl@sa.
Znak Jakości Interkl@sa, to ogólnopolska inicjatywa, której głównym celem jest promowanie
szkół przygotowujących uczniów do funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym.
W tych szkołach:
7
INFOMAN 2/3' 99
PN ISO 9001 System jakości. Model zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych, produkcji,
instalowaniu i serwisie
9
INFOMAN 2/3 ’99 „Pracownia interetowa w każdej gminie” str 51
8
10
- Uczniowie wykorzystują komputery i sieć Internet do wyszukiwania,
selekcjonowania i
celowego wykorzystywania informacji.
- Nauczyciele stosują technologię informacyjną w nauczaniu i jako element swojego
warsztatu pracy.
- Personel administracyjny oraz kadra kierownicza stosuje komputery w administrowaniu i
zarządzaniu szkołą.
-
Pracownie
komputerowe
są
wykorzystywane
nie
tylko
w
procesie
nauczania
poszczególnych przedmiotów, ale także w innych przedsięwzięciach – oczekiwanych przez
społeczność lokalną.
Znak Jakości „Interkl@sa” potwierdza, że szkoła stała się ośrodkiem wdrażania idei
społeczeństwa informacyjnego. Szkoła ubiegająca się o Znak Jakości „Interkl@sa” była
oceniana pod względem stopnia i poziomu spełnienia następujących kryteriów:
Tabela nr 1
Znak Jakości "Interkl@sa"
Wykaz możliwych kryteriów i ich punktacja
Kryteria
Wskaźniki
Punkty
1.
Uczniowie zaprojektowali, wykonali i prowadzą szkolną
witrynę WWW umieszczoną na serwerze WWW.
2.
Uczniowie wydają regularnie szkolną gazetkę oraz tworzą Przykładowe egzemplarze z ostatniego
jej internetową emisję.
kwartału i ocena poziomu.
30 pkt
3.
Uczniowie przystępują do zdawania egzaminu na
Europejskie Komputerowe Prawo Jazdy (ECDL)10.
SP – brak wymagań.
Gimnazjum – 40% uczniów zdało
egzamin z czterech wybranych modułów
ECDL.
Szkoła ponadpodstawowa
(ponadgimnazjalna) – 50% uczniów
otrzymało certyfikat ECDL (tzn. zdało
wszystkie siedem modułów).
Nie dotyczy
SP
100 pkt
gimn.
20% nauczycieli otrzymało certyfikat
ECDL lub posiada wyższe kwalifikacje
(wykształcenie kierunkowe lub studia
podyplomowe z TI).
80 pkt
Adres strony i ocena poziomu.
4.
Nauczyciele przystępują do zdawania egzaminu na
Europejskie Komputerowe Prawo Jazdy (ECDL).
5.
Nauczyciele stosują komputery i techno-logię informacyj- 40% nauczycieli oraz ocena poziomu
ną, w tym możliwości sieci Internet, w pracy dydaktycznej własnych materiałów dydaktycznych.
lub jako element swojego warsztatu pracy.
10
ECDL -European Computer Driving Licence
11
40 pkt
100 pkt
ponadpodst.
i
ponadgimn.
120 pkt
6.
Personel administracyjny szkoły, w tym kadra kierowni- Komputery w gabinecie dy-rektora,
cza, stosuje komputery w administrowaniu i zarządzaniu
sekretariacie, księgo-wości oraz ocena
szkołą.
stosowa-nego oprogramowania.
40 pkt
7.
Biblioteka szkolna jest miejscem dostępu do Internetu
oraz multimedialnych źródeł informacji.
1 komputer w szkole liczącej do 150
uczniów + 1 na każde następne 300
uczniów oraz ocena stosowanego
oprogramowania.
70 pkt
8.
Pokój nauczycielski jest miejscem, w którym nauczyciel
może korzystać z pomocy komputerowych w pracy
własnej i w przygotowaniu zajęć.
1 komputer na 20 nauczycieli.
60 pkt
9.
Uczniowie uczestniczą w międzyszkolnych konkursach
i olimpiadach, w których komputer i sieć Internet jest
elementem zadań konkursowych lub ich rozwiązań.
Wykaz uczniów oraz ze względu na
różnorodność konkursów ocena poziomu
i zasięgu terytorialnego.
80 pkt
10. Uczniowie i nauczyciele wykorzystują technologię
informacyjną w projektach realizowanych wspólnie z
osobami spoza szkoły, ze społecznością lokalną lub z
innymi szkołami.
Wykaz projektów i ocena poziomu.
100 pkt ucz.
100 pkt
naucz.
11. Szkolna pracownia informatyczna jest otwarta dla
uczniów w czasie zajęć pozalekcyjnych oraz dla inicjatyw
społeczności lokalnej.
Wykaz zajęć pozalekcyjnych oraz
inicjatyw i ocena efektów.
80 pkt
12. Inicjatywy szkoły
100 pkt
źródło: opracowania MEN
O znak jakości „Interkl@sa” mogły ubiegać się wszystkie szkoły w kraju w kategoriach:
−
szkoły podstawowe,
−
gimnazja,
−
szkoły ponadpodstawowe (ponadgimnazjalne).
Znak jakości przyznawany jest na okres jednego, dwóch bądź trzech lat, w zależności od
ilości punktów uzyskanych przez szkołę
Skład Kapituły oceniającej szkoły i przyznającej punkty (w 2000 r.)
Grażyna Staniszewska
Koordynator Programu Interkl@sa, Przewodnicząca
(Przewodnicząca Kapituły)
Sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Unia
Wolności
Andrzej Blikle
Profesor, informatyk, cukiernik
Marek Borowski
Wicemarszałek Sejmu, lider SLD, organizator konkursów
informatycznych w szkołach
Peter A. Bruc
Profesor, przewodniczący jury europejskiego konkursu
multimedialnego "EuroPrix"
Krystyna Janda
Wybitna polska aktorka
Aleksander Łuczak
Profesor, lider PSL, b. minister edukacji
Jan Madey
Profesor, informatyk, prorektor Uniwersytetu
12
Warszawskiego
Kazimierz Marcinkiewicz
Lider AWS, b. wiceminister edukacji
Czesław Niemen
Twórca multimedialny, kompozytor, piosenkarz
Bp. Tadeusz Pieronek
Profesor, Rektor Papieskiej Akademii Teologicznej
w Krakowie
Aleksander Wolszczan
Profesor, astronom
Andrzej Zoll
Profesor, prawnik, rzecznik praw obywatelskich
W skład Komisji wchodzili ponadto:
•
Koordynatorzy edukacji informatycznej w województwach.
•
Przedstawiciel Stowarzyszenia Komputer w Szkole „SKOS”.
•
Przedstawiciel Stowarzyszenia Komputer i Sprawy Szkoły „KISS”.
•
Przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Informatycznego „PTI”.
•
Przedstawiciele Zespołu Zadaniowego Programu „Interkl@sa”.
Szkóły, które otrzymały Znak Jakości „Interkl@sa” będą miały prawo używania Godła
Promocyjnego „Interkl@sa” przez okres 2 lat11, a Ministerstwo Edukacji Narodowej na stronie
WWW zamieściło wykaz szkół, którym przyznano Znak Jakości „Interkl@sa”.
Pierwsze uroczyste wręczenie Godła Promocyjnego "Interkl@sa" wyróżnionym szkołom
miało miejsce połowie 2001 roku.
6. Projekt firmy INTEL i Microsoft "Teach to the future"
Aby jednak uczniowie w pełni mogli wykorzystywać dobrodziejstwa współczesnej technologii
komputerowej musi znaleźć się odpowiednio przeszkolona kadra nauczycielska, która
potrafiłaby prowadzić zajęcia z wykorzystaniem Internetu. Niezwykle pomocny może okazać
się wspólny projekt
Intrekl@sa , MEN,
firmy Microsoft oraz Intel – „Nauczanie ku
przyszłości” (Teach to the Future). Celem programu jest bezpłatne przeszkolenie
4000
nauczycieli w efektywnym wykorzystaniu komputerów i Internetu w procesie nauczania. Jego
realizacja rozpoczęła się na początku kwietnia 2001 r. i potrwa do końca roku. Każdy
nauczyciel biorący udział w organizowanych przez Intela kursach spędzi łącznie 30 godzin,
poznając sposoby wykorzystania pakietu Microsoft Office Profesional na zajęciach
lekcyjnych. Oprogramowanie dostarczył producent – firma Microsoft. Do powszechnego i
prawidłowego
korzystania
z
nowoczesnych
technologii
potrzebne
jest
ich
lepsze
zrozumienie, większa wiedza, a także nowoczesne oprogramowanie. Inicjatywa „Nauczanie
ku przyszłości” scala wszystkie te elementy. Zadaniem programu jest połączenie wysiłków
11
Kryteria przyznawania Znaku Jakości "Interkl@sa" w kolejnych latach mogą ulec zmianie.
13
firm, nauczycieli, naukowców i niezależnych ekspertów w celu wspólnego pokonania barier
internetowej edukacji. Według założeń projektu „Nauczanie ku przyszłości”, każdy z 4000
przeszkolonych nauczycieli przekaże swoją wiedzę 20 innym12. Pozwoli to uzyskać ok. 80
tys. pedagogów posiadających kwalifikacje odpowiednie do wykorzystywania nowoczesnych
technologii w nauczaniu.
Pomysł programu powstał w Stanach Zjednoczonych. Intel czerpie z doświadczeń jakie
zebrał w tym kraju. Na podstawie tych doświadczeń stworzono podstawy metodologii
nauczania w naszym kraju.
Program ma strukturę kaskadową. Na początku wakacji Intel przeszkoli za darmo 100
nauczycieli (tzw. trenerów) w czterech wybranych firmach szkoleniowych:
•
DC Edukacja
•
OSI Computrain
•
Ogólnopolskiej Fundacji Edukacji Komputerowej
•
Ośrodku Edukacji informatycznej i Zastosowań Komputerów
Na zajęcia składać się będzie 10 trzygodzinnych modułów. W czasie ich trwania nauczyciele
nauczą się m.in. efektywnie wykorzystywać Microsoft Office 2000 Professional i korzystać z
Internetu. W drugim etapie – który ma się odbyć podczas wakacji – trenerzy wyszkolą 4 tys.
„liderów informatyki. Każdy „lider informatyki” zobowiąże się do przeszkolenia przynajmniej
20 nauczycieli ze swej szkoły czy gminy. Zgodnie z tym projektem lider technologii
informatycznej (TI), będzie miał kompetencje nauczyciela prowadzącego zajęcia informatyki,
a ponadto będzie doradcą pozostałych osób personelu szkoły (nauczycieli, bibliotekarzy,
administracji), w zakresie tworzenia infrastruktury TI.
Podobne projekty od ubiegłego roku realizowane są w 20 krajach m. In. USA, Niemczech,
Wielkiej Brytanii i Irlandii. W Irlandii podobny program – „Internet Teacher Awareness
Progamme” istnieje już od dłuższego czasu i świetnie się sprawdza. Jest pierwszym krokiem
na drodze tworzenia cyfrowej gospodarki.
Polska jest pierwszym krajem Europy Wschodniej, w której komputerowe szkolenia
nauczycieli odbędą się na tak dużą skalę.
Polska edycja programu „Nauczanie ku przyszłości” będzie kosztowała ponad 2 mln zł. Intel,
który go opracował, jest głównym promotorem i sponsorem – rozpoczął go w 1999 r. w USA
Unia Europejska również kładzie duży nacisk na edukację młodzieży w zakresie nowych
technologii. Planuje nie tylko doskonalenie kadry i organizowanie sal komputerowych, ale
również zwraca uwagę na potrzebę obniżenia kosztów dostępu do Internetu.
7. OfertaTelekomunikacji Polskiej S.A.
12
Dziennik Życie, dodatek "Życie w sieci", Lekcja z komputerem, 2.04.2001 r.
14
Dnia 20 lutego 2000r. Telekomunikacja Polska S.A. podpisała z Ministerstwem Edukacji
Narodowej projekt "Internet dla szkół". Od tego czasu TP S.A. wspiera szkoły, które
korzystają z Internetu za pośrednictwem linii telefonicznych.
Firma sponsoruje internetowe połączenia w polskich szkołach. Wprowadziła promocyjną
cenę 1 zł (plus 22% VAT) za uzyskanie przez szkoły dodatkowego dostępu do sieci TP SA
(na potrzeby szkolnej pracowni internetowej). Szkoły,
które posiadają pracownie
komputerowe według standardów MEN (minimum 10 komputerów)13 otrzymają bonifikatę w
wysokości 600 jednostek taryfikacyjnych miesięcznie14. Dotyczy ona połączeń z siecią
Internet poprzez numery dostępowe ISDN - 0-20 24 22 i PSTN - 0-20 21 22 .
Bonifikata przekłada się na 40 godzinny program edukacyjny w zakresie informatyki.
Promocja dotyczy szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadpodstawowych, publicznych
lub niepublicznych o uprawnieniach szkoły publicznej. Do końca roku 2000 z obu form
promocji skorzystało ponad 6 tys. szkół.(kid)
W związku z powyższym Telekomunikacja Polska S.A. otrzymała w 2000 r. tytuł sponsora
połączeń internetowych. Tytuł przyznany został przez MEN.
Zakończenie
Komputerów w polskich szkołach jest jeszcze zbyt mało. Na szczęście są one na tyle
nowoczesne, by radzić sobie z wymogami multimedialnej współczesności, a to dzięki
instytucjom prywatnym, rządowym i pozarządowym, które starałam się zaprezentować w
swojej pracy. Większość sprzętu zakupiona została ze środków budżetowych w ramach
projektów „Internet w każdej gminie” i „Internet w każdym gimnazjum”. W chwili obecnej
potrzeby oświaty są jeszcze ogromne. Na jeden komputer przypada obecnie 75 uczniów15
(wg statystyk mamy około 7,5 mln uczniów). Najlepiej wyposażone w komputery są
gimnazja, bo to one mają odgrywać główną rolę w reformie oświaty. W gimnazjum na jeden
komputer przypada 20 uczniów, a w szkole podstawowej już 85 uczniów16.
Sam sprzęt to
jeszcze za mało, by można było mówić o edukacji informatycznej. Niestety , na dzień
dzisiejszy, brakuje drugiego niezbędnego elementu jakim jest dobrze przygotowany do pracy
z komputerem
nauczyciel.
W
Polsce
na
większości
uniwersyteckich
kierunkach
pedagogicznych nie ma wcale zajęć z informatyki, nie mówiąc o wykorzystaniu komputera w
nauczaniu. Dlatego nawet nauczyciela, który dopiero skończył studia trzeba wysłać na
dodatkowe kursy, a na to także brakuje pieniędzy. W rezultacie dotychczas zaledwie 12% –
13%, polskich nauczycieli ukończyło studia lub kursy w zakresie informatyki i technologii
13
Od niedawna wystarczy żeby szkoła miały tylko 5 komputerów w pracowni internetowej, wówczas skorzysta
z 40 darmowych godzin dostępu do Internetu miesięcznie.
14
www.tpsa.pl
15
MEN, Wydział Informatyki, p. J. Dałek.
16
Gazeta Wyborcza z 01.04.01, Edukacyjny raport „Komputera”
15
informacyjnej17. Z tego połowa nie prowadzi zajęć z użyciem komputera. Niechęć do tego
narzędzia wynika najczęściej z wystarczającego oswojenia się z tym sprzętem. Nauczyciel
zaczyna doceniać komputer w swojej pracy wówczas, gdy ma go w domu i wykorzystuje go
na co dzień. Łatwo się domyśleć, że większość nauczycieli jak na razie nie stać na tę
inwestycję. Co dziesiąty polski nauczyciel potrafi posługiwać się komputerem. W krajach
rozwiniętych te proporcje są odwrócone aż 90% nauczycieli ma przynajmniej podstawowe
przeszkolenie komputerowe. Wskaźnik ten w USA18 jest jeszcze wyższy. Co trzeci
amerykański nauczyciel opanował komputer w stopniu dobrym a nawet celującym.
W celu wyrównania tak dużych różnic w posługiwaniu się i stosowaniu nowoczesnych TI w
nasze edukacji uruchomiony został program „Interkl@sa”. Ma on zapewnić przeszkolenie
odpowiedniej liczby nauczycieli na kursach (o różnym stopniu zaawansowania) przy udziale
finansowym gmin. W rzeczywistości nie wszyscy wójtowie i burmistrzowie chętnie wywiązują
się z tego obowiązku.
„Interklasa” to także program, którego drugim celem jest przygotowanie polskiej młodzieży
do życia w społeczeństwie informacyjnym. Od 1998 r. do 2000 r. wyposażono około 6 tys.
pracowni i podłączona je do Internetu. Najwięcej pieniędzy na ten cel wyłożył budżet
państwa. Samorządy lokalne także wspierają ten program przygotowując pomieszczenia na
szkolne pracownie internetowe oraz finansują szkolenie trzech nauczycieli. To jest
najsłabszy punkt tego programu, bo gminom szkoda pieniędzy (a może ich brak) na kursy.
Ponadto we wspieraniu edukacji informatycznej w polskiej edukacji bierze udział szereg firm i
instytucji. Zaliczyłam do nich Fundację Stefana Batorego, Sejmową Komisję Edukacji i jej
przewodniczącą Grażynę Staniszewską, Ministerstwo Edukacji Narodowej, firmy: Interent
Data
Systems,
ComputerLand,
INTEL,
Microsoft,
Telekomunikację
Polską
S.A..
Powszechna edukacja informatyczna staje się faktem. Nie ma od tej drogi odwrotu. Jest
integralnym elementem tworzenia się społeczeństwa wieku informacji.
17
18
W krajach Unii Europejskiej wskażnik ten wynosi 50% -60%.
Gazeta Wyborcza z 01.04.01, Edukacyjny raport „Komputera”.
16