Prognoza rozwoju rynku zboża /pszenicy i kukurydzy/ w

Prognoza rozwoju rynku zboża /pszenicy i kukurydzy/ w Egipcie1
1.
Rynek pszenicy
W roku finansowym 2013/14 w Egipcie prognozowany jest wzrost produkcji
pszenicy w rocznym tempie 2,5% do poziomu produkcji 9,1 mln ton. Wzrost plonów
pszenicy będzie wynikiem zwiększenia areału upraw o 3,7% w skali roku do wielkości
1,4 mln ha. Zwiększenie areału upraw jest skutkiem wysokiego poziomu rządowych cen
skupu ziarna, niemniej braki zaopatrzenia w energię i opóźnienia w transporcie mogą
powodować obniżenie prognozowanej wielkości produkcji. W konsekwencji realna
wielkość rządowego skupu pszenicy w Egipcie w roku finansowym 2013/14 wyniesie ok.
3 mln ton i będzie mniejsza wobec wielkości skupu prognozowanej przez rząd na
poziomie ok. 4 - 5 mln t. Prognozowana wielkość importu pszenicy winna także
uwzględniać występujące problemy związane z niedostatkiem rezerw zagranicznych
Egiptu.
W długim okresie czasu w Egipcie prognozowany jest wzrost produkcji pszenicy
o ok.13,4% do poziomu 9,5 mln ton w roku 2016/17. Spodziewany wzrost produkcji
będzie skutkiem zwiększenia obszaru uprawy i wyższych plonów jako rezultat poprawy
przez farmerów uprawy ziemi. Niemniej działania rozwojowe farmerów są ograniczane
wysokimi kosztami upraw. Produkcja pszenicy w Egipcie utrzyma się więc na poziomie
niższym od całkowitego popytu, utrwalając dużą zależność Egiptu od importu pszenicy.
Egipcjanie są największymi na rynku światowym konsumentami per capita
pszenicy w postaci różnych rodzajów chleba objętego subsydiami rządowymi i makaronu
będącego podstawowym składnikiem diety. Zboża takie jak pszenica, kukurydza, proso i
ryż stanowią większą część diety Egipcjan, zapewniając ponad 72% dziennego
zapotrzebowania na kalorie i białko. Rząd subsydiuje popularne placki chlebowe baladi
umożliwiając ich dostępność dla najbiedniejszej części społeczeństwa.
W 2013 r. spodziewany jest niewielki wzrost spożycia pszenicy - do 18,9 mln ton
- albowiem zakłócenia rynkowe po rewolucji w Egipcie oraz wysokie światowe ceny
zbóż ograniczają popyt ze strony egipskiej branży przetwórstwa spożywczego. W
okresie 2012 – 2017 prognozowany jest wzrost zapotrzebowania w Egipcie na pszenicę o
12,8% do 20,9 mln ton.
Tabela niżej prezentuje prognozowane wartości produkcji i konsumpcji pszenicy
w Egipcie do 2017 roku.
1
na podstawie BMI Emerging Markets Information Service; Egypt Agribusiness Report - Grain Outlook Q3 2013
1
rok
produkcja pszenicy /w tys. ton/
spożycie pszenicy /w tys. ton/
2010
8.523,0
17.900,0
2011
7.200,0
17.700,0
20122
8.400,0
18.600,0
20133
8.862,0
18.938,4
2014
9.086,9
19.310,3
2015
9.232,9
19.770,4
2016
9.378,9
20.324,5
2017
9.524,8
20.979,3
Pszenica, będąc podstawowym produktem na rynku egipskim dotkniętym inflacją
cen żywności, jest szczególnie ważna dla bezpieczeństwa żywnościowego Egiptu. W tym
kontekście zbiory pszenicy w roku 2013/14 będą mieć szczególne znaczenie w związku z
niepewną polityczną stabilnością oraz niskim poziomem rezerw zagranicznych /rząd
obalonego prezydenta M. Mursiego uzależniał import pszenicy o dużej skali także od
możliwości porozumienia w sprawie pożyczki Egiptu z MFW oraz zapowiadał
utrzymanie wobec farmerów egipskich wysokiej ceny skupu 395,- dol. USA/1 tonę
pszenicy przy cenie importowanej pszenicy z Francji ok. 313,- dol. USA/1 tonę a z Rosji
ok. 260,- dol. USA/1 tonę/. Oczekiwane w tych uwarunkowaniach wysokie zbiory
pszenicy winny przyczynić się do stabilizacji poziomu wskaźnika wzrostu cen żywności
w nadchodzącym okresie. Wzrost cen żywności w Egipcie miał w okresie ostatnich 3 lat
trend spadkowy, osiągając w 2012 r. najniższy poziom - niewiele ponad 8% - w okresie
ostatnich 5 lat. Spodziewane jest stabilizowanie wskaźnika inflacji żywności w wyniku
przewidywanych wysokich zbiorów pszenicy w Europie Wschodniej oraz realizacji przez
Egipt importu pszenicy z regionu Morza Czarnego, redukującego import inflacjogenny i
pozwalającego na utrzymanie ustabilizowanych cen chleba na rynku krajowym.
Jednakże w świetle decyzji egipskiego rządu obalonego prezydenta M. Mursiego
o redukcji importu pszenicy w 2013 r. w celu oszczędzania rezerw zagranicznych
szczególnego znaczenia nabiera wielkość egipskich plonów pszenicy w bieżącym
sezonie. Dotychczasowa wielkość zbiorów jest obiecująca i pozwala na prognozę
umiarkowanego wzrostu produkcji pszenicy w Egipcie w roku 2013/14, a przy
utrzymaniu się cen pszenicy na umiarkowanie wyższym poziomie w II połowie 2013 r.
prawdopodobnie przyczyni się do zachowania wskaźnika wzrostu cen żywności w
Egipcie niewiele ponad 8%. W przypadku wystąpienia trudności we wzroście produkcji
pszenicy Egipt będzie zmuszony do zwiększenia jej importu, który może okazać się
relatywnie tani jeśli wielkość zbiorów pszenicy w krajach Europy Wschodniej będzie
zgodna z oczekiwaniami.
2. Rynek kukurydzy
W roku finansowym 2013/14 w Egipcie prognozowany jest wzrost produkcji
kukurydzy o 6,9% do wielkości 6,2 mln ton. Prognoza wynika z szacunkowego
zwiększenia w porównaniu z rokiem 2012/13 obszaru upraw o ok. 10% do 825 tys. ha.
Spadek wartości funta egipskiego /EGP/ powoduje wzrost cen w imporcie kukurydzy
stanowiąc bodziec dla farmerów do zwiększenia jej upraw. Niemniej Egipt będzie
kontynuować import dużych ilości kukurydzy, głównie z Ukrainy. Importerzy egipscy
zazwyczaj odmawiają importowania kukurydzy z USA z uwagi na wyższe ceny w
eksporcie z USA oraz przekonanie, że w końcu sezonu na rynku amerykańskim
oferowana jest kukurydza niższej jakości. W długim okresie do roku 2016/17 na rynku
2
3
dane za 2012 r. są szacunkowe
dane za 2013 r. i lata następne są prognozowane
2
egipskim prognozowany jest wzrost o 22,7% produkcji kukurydzy do wielkości 6,7 mln
ton, m.in. w efekcie większego wykorzystania odmian genetycznie modyfikowanych oraz
popularności stosowania ziarna kukurydzianego jako taniej paszy dla bydła.
Przewidywane jest zwiększenie egipskiego popytu na kukurydzę w 2013 r. o
3,8% do wielkości 12,1 mln ton, a w długim okresie - do 2017 r. - konsumpcja kukurydzy
w Egipcie zwiększy się o 23,3% do wielkości 14,4 mln ton. Po zmniejszeniu hodowli
bydła na skutek pryszczycy w lutym 2012 r. spodziewany jest w 2013 r. wzrost produkcji
wołowiny, powodujący zwiększony popyt na ziarno kukurydziane, a jego umiarkowane
ceny będą dodatkowo sprzyjać zwiększeniu egipskiego popytu, albowiem kukurydza w
ok. 80% w Egipcie jest przeznaczana na paszę zwierzęcą. Również egipska produkcja
drobiu będzie stanowić silny bodziec wzrostu zapotrzebowania na kukurydzę w krótkim i
średnim okresie.
Tabela niżej prezentuje prognozowane wartości produkcji i konsumpcji
kukurydzy w Egipcie do 2017 roku.
rok
produkcja kukurydzy / w tys. ton/
spożycie kukurydzy /w tys. ton/
2010
6.280,0
12.000,0
2011
6.500,0
12.500,0
20124
5.500,0
11.700,0
20135
5.800,0
12.142,4
2014
6.200,0
12.618,4
2015
6.516,2
13.154,3
2016
6.633,5
13.756,0
2017
7.746,3
14.430,2
3. Ryzyko prognozy
Główne ryzyko prognozy po stronie produkcji wynika z rozbudowywania skupisk
miejskich i braku wody w Egipcie, przyczyniających się do ograniczania i bez tego
deficytowej wielkości obszarów rolniczych, a dodatkowe utrudnienia powodowane są
pustynnieniem obszarów w efekcie zmian klimatycznych. Zatem perspektywiczny wzrost
produkcji sektora rolnego w Egipcie będzie zależny od efektywności wykorzystania
posiadanych zasobów uprawnych.
Ewentualne ponowne wystąpienie ptasiej grypy będzie mieć zasadniczy
negatywny wpływ na zapotrzebowanie na kukurydzę, co potwierdzają sytuacje znane z
wcześniejszych przypadków występowania tej choroby. Również ewentualne pojawienie
się świńskiej grypy może powodować spadek cen kukurydzy na rynku światowym i
zmniejszenie zapotrzebowania na mięso wieprzowe. Powyższe sytuacje kreować będą
stan korzystny - w zależności od długości okresu występowania i nasilenia zjawisk
chorobowych – dla egipskich importerów zainteresowanych niskimi cenami zakupu, a w
efekcie dla możliwości wzrostu konsumpcji kukurydzy i stabilizowania wskaźnika
wzrostu cen żywności w Egipcie.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
WPHI w Kairze, wrzesień 2013 r.
4
5
dane za 2012 r. są szacunkowe
dane za 2013 r. i lata następne są prognozowane
3