118 Slupik.qxp

Transkrypt

118 Slupik.qxp

Fizjoterapia Polska
KRÓTKIE DONIESIENIE / SHORT REPORT
1
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
Wystêpowanie zaburzeñ snu u kobiet
leczonych z powodu raka piersi
– doniesienie wstêpne1
-d
istr
ibu
The prevalence of sleep disorders in women
treated for breast cancer – a preliminary report1
S³owa kluczowe: rak piersi, zaburzenia snu, jakoœæ snu
Key words: breast cancer, sleep disorder, quality of sleep
STRESZCZENIE
pe
rs
on
al
us
eo
nly
Wstêp. U kobiet leczonych z powodu raka piersi obserwuje siê negatywn¹ ocenê jakoœci snu. Celem pracy jest przedstawienie badañ wstêpnych oceniaj¹cych jakoœæ oraz rodzaj zaburzeñ snu w tej grupie chorych.
Materia³ i metody. Badanie wykonano wœród kobiet w wieku 41-69 lat. Grupa badana obejmowa³a 23 kobiety leczone
operacyjnie z powodu raka piersi w Centrum Onkologii w Warszawie w okresie od 4 tygodni do 1 roku od operacji. Grupê
kontroln¹ stanowi³o 37 kobiet bez choroby onkologicznej w wywiadzie. Badanie wykonano za pomoc¹ skróconej skali PSQI
(Pittsburgh Sleep Quality Index).
Wyniki. W grupie badanej œredni wynik wg kwestionariusza badañ PSQI wyniós³ 7,3 pkt, w grupie kontrolnej – 4,5 pkt.
Statystycznie wy¿sze wyniki w grupie badanej zaobserwowano w zakresie parametrów 1, 2, 4, 5 i 6. Nie wykazano statystycznie istotnej zale¿noœci otrzymanego wyniku od wieku pacjentów i czasu jaki min¹³ od operacji.
Wnioski. 1. W grupie badanej zaobserwowano znacznie czêstsze wystêpowanie zaburzeñ snu, co mog³o byæ spowodowane zastosowanym leczeniem i jego skutkami ubocznymi. 2. Wystêpowanie zaburzeñ snu mo¿e powodowaæ obni¿enie
jakoœci ¿ycia. Z tego powodu zaburzenia te powinny byæ leczone. 3. Zasadne wydaje siê byæ przeprowadzenie dalszych badañ oceniaj¹cych wp³yw zastosowanego leczenia na jakoœæ snu u pacjentek leczonych z powodu raka piersi.
SUMMARY
is c
op
y is
for
Background. Women treated for breast cancer tend to assess their sleep quality as poor. This paper presents the preliminary results of a study undertaken to assess the quality and type of sleep disorders in this group of patients.
Material and methods. The study group consisted of 23 women aged 41-69 treated at the Centre of Oncology in Warsaw, Poland. The patients had undergone breast cancer surgery 4 weeks to 1 year before the beginning of the study. The
control group involved 37 women without a history of cancer. The abridged version of the Pittsburgh Sleep Quality Index
(PSQI) was employed.
Results. Mean PSQI scores were 7.3 in the study group and 4.5 in the control group. The study group scored higher on
five domains of the index (1, 2, 4, 5 and 6). There was no statistically significant relationship between sleep disorders and
the patients' age or the length of time since surgery.
Conclusions. 1. Sleep disorders were more common in the study group, which can be attributed to the treatment and
its side effects. 2. Sleep disorders can impair the quality of life and should therefore be treated. 3. Further studies of the effect of treatment on sleep quality of patients treated for breast cancer seem advisable.
Liczba s³ów/Word count: 3313
Tabele/Tables: 2
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Anna S³upik
01-407 Warszawa, ul. Deotymy 15/17 m. 22
tel./fax: (0-22) 622-80-05, e-mail: [email protected]
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
tio
np
roh
ibit
Ko³o Naukowe Fizjoterapii przy Zak³adzie Rehabilitacji Oddzia³u Fizjoterapii II WL, Akademia Medyczna, Warszawa
Zak³ad Rehabilitacji, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Sk³odowskiej-Curie, Warszawa
1
Physiotherapy Research Group for Students at the Division of Rehabilitation, Physiotherapy Department,
2nd Medical Faculty, Medical University of Warsaw, Poland
2
Division of Rehabilitation, M. Sklodowska-Curie Memorial Cancer Centre & Institute in Warsaw, Poland
2
Ryciny/Figures: 1
Piœmiennictwo/References: 11
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
12.12.2006 r.
29.03.2007 r.
-
ed
.
Anna S³upik1(A,B,C,D,E), Katarzyna Ziêba1(A,B,E,F),
Agnieszka Kwiatkowska1(A,B,F), Hanna Tchórzewska2(A),
Dorota Szczêœniak2(B), Dariusz Bia³oszewski1(D,F)
Zaanga¿owanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piœmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
-
-
© MEDSPORTPRESS, 2007; 2(4); Vol. 7, 179-184
179
BACKGROUND
The question of neoplastic disease is one of the most
frequently discussed issues in contemporary medicine. Results of published studies indicate that sleeping problems
occur more often among oncological patients [1]. Almost
1/3 of our life is spent sleeping and sleep disorders affect
our body, for example by impairing physical and mental
performance [2].
Sleeping disorders in cancer patients can be caused by
many factors, from individual sleep sensitivity, circadian
rhythm, age, sex, stress level, to factors which directly disturb the sleep cycle (noise, drugs) [1]. The progression of
disease itself can also directly lead to sleep disorders.
Nonetheless, attention should be paid to associated complaints such as pain, asthenia, stress, type of treatment, life
style changes, impaired social relationships and an impaired ability to relax [3,4,5,6].
The aim of this paper is to present the preliminary results of a study assessing the quality and nature of sleep
disorders in women treated for breast cancer.
MATERIA£ I METODY
MATERIAL AND METHODS
Badaniem objêto grupê 23 kobiet, leczonych z powodu
raka piersi. Kobiety te w czasie, kiedy badanie by³o przeprowadzane by³y poddawane rehabilitacji w Centrum Onkologii
– Instytucie im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Warszawie.
Kryterium zakwalifikowania do grupy badanej to: wiek
40-70 roku ¿ycia, obecne lub przebyte leczenie raka piersi,
przebyta operacja z powodu raka piersi na co najmniej 4 tygodnie, a maksymalnie 12 miesiêcy przed dat¹ badania
ankietowego oraz zgoda na wype³nienie ankiety. Wiek w tej
grupie wyniós³ œrednio 56,6 lat (zakres: 41-69 lat).
Grupê kontroln¹ stanowi³o 37 kobiet. Kryterium zakwalifikowania do grupy to: wiek 40-70 roku ¿ycia, brak choroby onkologicznej w wywiadzie oraz zgoda na wype³nienie
ankiety. Wiek w tej grupie wyniós³ œrednio 46,6 lat (zakres: 43-52 lata).
Badanie wykonano za pomoc¹ skróconej skali PSQI
(Pittsburgh Sleep Quality Index). Skala ma formê ankiety
do samodzielnego wype³nienia przez osobê badan¹ i sk³ada
siê z 9 pytañ posiadaj¹cych podpunkty. Pytania maj¹ zarówno formê „otwart¹” (do samodzielnego wpisania odpowiedzi),
jak równie¿ „zamkniêt¹” (4 odpowiedzi do wyboru).
Kwestionariusz pozwala na ocenê 7 parametrów snu:
1. subiektywn¹ jakoœæ snu,
2. latencjê snu,
3. d³ugoœæ snu,
4. efektywnoœæ snu,
5. zachowanie ci¹g³oœci snu,
6. za¿ywanie œrodków nasennych,
7. wystêpowanie zmêczenia w ci¹gu dnia.
Za ka¿dy parametr uzyskuje siê od 0 do 3 punktów, w zale¿noœci od wartoœci punktowej udzielonej odpowiedzi. Maksymalna, mo¿liwa do uzyskania liczba punktów, to 21 [7].
The study group consisted of 23 women treated for
breast cancer. During the study the patients were rehabilitated at the M. Sk³odowska-Curie Memorial Institute & Centre of Oncology in Warsaw.
The inclusion criteria were as follows: age of 40-70,
past or present treatment for breast cancer, breast cancer
surgery 4 weeks to 12 months before the date of the survey and the consent to fill in the survey form. The mean
age in this group was 56.6 (range 41-69 years).
The control group consisted of 37 women matching the
following inclusion criteria: age of 40-70, no history of cancer and the consent to fill in the survey form. The mean age
in this group was 46.6 (range 41-69 years).
The study used the abridged version of the Pittsburgh
Sleep Quality Index (PSQI). The Index was in the form of
a survey to be filled in by the participants on their own. It
consisted of 9 questions with subsections. The questions
were either open (with the participants providing their own
answers) or closed (with four answers to choose from).
The questionnaire assessed 7 sleep domains:
1. subjective sleep quality,
2. sleep latency,
3. sleep duration,
4. habitual sleep efficiency,
5. sleep disturbances,
6. use of sleeping medication,
7. daytime dysfunction (fatigue).
Each domain was scored from 0 to 3 depending on the
point value of the answer provided. The maximum possible
score was 21 [7].
With the PSQI, sleep is classified as undisturbed (good
quality sleep) if the global score remains within 0-5 points,
or as disturbed (poor quality sleep) if the score is 6 points
Th
is c
op
y is
for
pe
rs
on
al
us
eo
nly
-d
istr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
WSTÊP
Jednym z najczêœciej poruszanych problemów we
wspó³czesnym œwiecie medycyny jest choroba nowotworowa. Wyniki publikowanych badañ wskazuj¹ na czêstsze
wystêpowanie problemów ze snem wœród chorych onkologicznych [1]. Sen wype³nia prawie 1/3 naszego ¿ycia, a jego zaburzenia niekorzystnie odbijaj¹ siê na naszym organizmie, wyra¿aj¹c siê miêdzy innymi pogorszeniem sprawnoœci psychofizycznej [2].
Na zaburzenia snu w chorobach nowotworowych ma
wp³yw wiele czynników, pocz¹wszy od indywidualnej wra¿liwoœci snu, rytmu oko³odobowego, wieku, p³ci, poziomu
stresu do takich, które bezpoœrednio zak³ócaj¹ cykl snu (ha³as, leki) [1]. Równie¿ sam proces nowotworowy mo¿e byæ
czynnikiem bezpoœrednio prowadz¹cym do powstawania
zaburzeñ snu, ale nale¿y równie¿ zwróciæ uwagê na towarzysz¹ce tej chorobie dolegliwoœci takie, jak ból, os³abienie
organizmu, stres, rodzaj stosowanego leczenia, zmiana stylu ¿ycia, zaburzenia w relacjach spo³ecznych, upoœledzona zdolnoœæ do wypoczywania [3,4,5,6].
Celem pracy jest przedstawienie badañ wstêpnych oceniaj¹cych jakoœæ oraz rodzaj zaburzeñ snu wystêpuj¹cych
u kobiet leczonych z powodu nowotworu piersi.
-
-
-
-
-
S³upik A. i wsp., Zaburzenia snu w przebiegu raka piersi
180
or more. A global score of over 10 points corresponds to
the category of severely disturbed sleep.
The survey also included questions concerning: age,
body mass, height, occupation and analgesic use during
the previous 4 weeks. In addition, the study group was
asked about the length of time since surgery and the type
of treatment (surgical: breast-sparing or mastectomy; breast
reconstruction; supplementary: chemotherapy, radiotherapy,
hormone therapy). However, these parameters were not
analyzed during this study.
The statistical analysis was performed with the Statistica PL package (version 7.1).
tio
np
roh
ibit
ed
.
PSQI umo¿liwia zaklasyfikowanie snu jako zdrowego,
gdy uzyskany wynik zawiera siê w granicach 0-5 pkt, lub
zaburzonego, gdy suma punktów jest wy¿sza ni¿ 6 pkt.
Wyró¿nia siê równie¿ kategoriê zaburzeñ snu znacznego
stopnia, gdy wynik punktowy jest wy¿szy od 10 pkt.
W kwestionariuszu uwzglêdniono równie¿ takie pytania
jak: wiek, masa cia³a, wzrost, zawód, przyjmowanie œrodków przeciwbólowych w ostatnich 4 tygodniach oraz dodatkowo w grupie badanej: czas, jaki up³yn¹³ od operacji i rodzaj leczenia onkologicznego (rodzaj operacji – oszczêdzaj¹ca lub mastektomia, rekonstrukcjê, leczenie uzupe³niaj¹ce – chemioterapiê, radioterapiê, leczenie hormonalne). Parametry te nie by³y jednak analizowane podczas tego badania.
Analizê statystyczn¹ wykonano za pomoc¹ programu
Statistica PL (wersja 7.1).
RESULTS
ibu
WYNIKI
eo
nly
-d
istr
The mean PSQI score in the study group was 7.3±4.8
pts, with a range of 0 and 17 points. Ten of the 23 women
had undisturbed sleep, another 13 had disturbed sleep
(57%), with six suffering from severely disturbed sleep.
The mean PSQI score in the control group was 4.5±2.0
pt (range 1-8). Of the 37 women, 26 had undisturbed sleep,
with the remaining 11 (30%) suffering from disturbed sleep.
Scores above 10 points suggesting severe sleep disturbances were not registered in this group.
Detailed scores obtained in both groups are presented
in Tab 1.
The statistical significance of the differences was assessed by the t-Student test for independent samples. The
scores obtained in the study group were statistically higher
than those in the control group for the assumed level of statistical significance p<0,005 (Fig. 1).
Statistically higher scores (p<0.05) in the study group
were noted in the following domains: 1 – subjective sleep
quality, 2 – sleep latency, 4 – habitual sleep efficiency,
5 – sleep disturbances, and 6 – use of sleeping medication
(Tab. 2).
The scores were not related to age in either group and
the correlation between the scores and the length of time
since surgery was weak (r=-0.22).
pe
rs
on
al
us
W grupie badanej œredni wynik wg kwestionariusza badañ PSQI wyniós³ 7,3±4,8 pkt. Wyniki znajdowa³y siê
w przedziale od 0 do 17 pkt. Z 23 kobiet 10 cechowa³ sen
zdrowy, 13 sen zaburzony (57%), w tym 6 sen zaburzony
w stopniu znacznym.
W grupie kontrolnej uzyskano œredni wynik 4,5±2,0 pkt
(zakres 1-8). Z grupy 37 osób 26 charakteryzowa³o siê
zdrowym snem, a 11 snem zaburzonym (30%), przy czym
wynik powy¿ej 10 punktów, sugeruj¹cy znaczne problemy
ze snem, nie wystêpowa³. Szczegó³owe wyniki uzyskane
w obu grupach przedstawia Tab. 1.
Istotnoœæ statystyczn¹ ró¿nic zbadano za pomoc¹ testu
t-Studenta dla prób niezale¿nych. Wyniki uzyskane w grupie badanej by³y statystycznie wy¿sze ni¿ w grupie kontrolnej dla przyjêtego poziomu istotnoœci statystycznej p<0,005
(Ryc. 1).
Statystycznie wy¿sze wyniki (p<0,05) w grupie badanej
zaobserwowano w zakresie parametrów: 1 – subiektywna
ocena jakoœci snu, 2 – latencja snu, 4 – efektywnoœæ snu,
5 – zachowanie ci¹g³oœci snu oraz 6 – za¿ywanie œrodków
nasennych (Tab. 2).
Zale¿noœæ pomiêdzy otrzymanym wynikiem a wiekiem
nie wystêpowa³a w ¿adnej z grup. Korelacja uzyskanego wyniku i czasu, który up³yn¹³ od operacji by³a s³aba (r=-0,22).
Th
is c
op
y is
for
Tab. 1. Wyniki uzyskane za pomoc¹ kwestionariusza PSQI w grupie badanej i kontrolnej
Tab. 1. PSQI scores of the study group and the controls
-
-
-
-
-
S³upik A. et al., The sleep disorders in breast cancer
181
ibu
-d
istr
Ryc. 1. Ró¿nica wyniku sumarycznego w grupie kontrolnej i badanej (punkt – œrednia, ramka – odchylenie standardowe, w¹sy
– 1,96 odchylenia standardowego)
Fig. 1 Difference between total PSQI scores in the control and study group (point = mean score, frame = standard deviation, lines
= 1.96 times standard deviation)
eo
nly
Tab. 2. Œrednie uzyskane w zakresie poszczególnych parametrów w grupie badanej i kontrolnej oraz wystêpowanie ró¿nic istotnych dla p<0,05
Tab. 2. Mean PSQI domain scores in the study group and the control group. Significance of differences between results (p-value
<0.05)
us
al
on
pe
rs
DYSKUSJA
Th
is c
op
y is
for
Zaburzenia snu s¹, obok bólu i objawów wegetatywnych, jedn¹ z najbardziej uci¹¿liwych dolegliwoœci u kobiet
leczonych z powodu raka piersi. Osi¹gniête wyniki potwierdzaj¹ jedynie czêste wystêpowanie zaburzeñ snu w tej grupie chorych, ale nie pozwalaj¹ na wyjaœnienie mechanizmu
ich powstawania [1].
Znacznie gorsza ocena jakoœci snu w grupie kontrolnej
(parametr 1) mo¿e byæ spowodowana wystêpowaniem
u wielu pacjentek nastroju depresyjnego. Równie¿ d³uga
latencja snu (parametr 2) mog³a byæ zwi¹zana z niepokojem i nastrojem depresyjnym.
Najczêstszymi przyczynami obni¿enia efektywnoœci
snu (parametr 4), czyli stosunku czasu przeznaczonego na
sen i czasu rzeczywistego snu oraz zachowania ci¹g³oœci
snu (parametr 5) jest czêste budzenie siê w ci¹gu nocy
-
-
-
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
-
182
DISCUSSION
Besides pain and autonomic symptoms, sleep disorders are one the most upsetting complaints in women treated for breast cancer. Our results only confirm the high prevalence of sleep disorders in this group of patients, but do not
make it possible to explain the underlying mechanism [1].
The considerably worse subjective assessment of
sleep quality (domain 1) in the cancer patients versus the
control group may have been caused by a depressive
mood of many of the cancer patients. The long sleep latency (domain 2) could also have been related to anxiety and
a depressive mood.
The decrease in habitual sleep efficiency (domain 4),
i.e. in the ratio of time dedicated to sleep to actual sleep
time, as well as sleep disturbances (domain 5) are most
often caused by frequent arousals from sleep during the
eo
nly
-d
istr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
night and by difficulties with falling asleep again. In cancer
patients these sleep problems may result from adverse
drug effects, including hormone therapy (increased diuresis, hot or cold flushes), the above mentioned depressive
mood and anxiety as well as from pain in the operated area
[1,8]. This study did not allow for a comprehensive assessment of the causes of decreased habitual sleep efficiency.
The higher percentage of patients using sleeping medication (domain 6) in the study group may have been caused
both by actual problems presented above (long sleep
latency, a difficulty in preserving sleep continuity) as well as
by the low assessment of sleep quality by the patients
themselves. Nevertheless, sleep medication alleviates only
the symptoms of sleep disorders, but does not correct the
underlying causes.
Foreign authors have also indicated that sleep disorders are a problem in patients treated for breast cancer. In
his study of 88 patients, Andrykowski obtained a mean
PSQI score of 7.1 [8]. A similar result of 6.8 PSQI points
was obtained in a group of 72 patients by Fortner et al. [9].
This study did not demonstrate any correlation between
sleep quality and patient age or the period of time since
surgery, which could have been related to the small sample size.
Problems with sleep constitute a significant risk factor
for such conditions as hypertension, stroke, and are also
a component of the depression syndrome. Accordingly,
sleep disorders require preventative measures, diagnostic
work-up and effective treatment [10,11].
To date, too few papers and studies have addressed the
problem of sleep disorders in oncological patients. Therefore,
it seems advisable to continue this study and expand its
scope to account for the connection between sleep disorders
and lowered quality of life in patients treated for cancer.
al
us
i problemy z powtórnym zaœniêciem. U pacjentów z chorob¹ nowotworow¹ mo¿e byæ to spowodowane dzia³aniem
ubocznym leków, w tym hormonalnych (wzmo¿ona diureza, uderzenia zimna lub gor¹ca), wspomnianym ju¿ nastrojem depresyjnym i niepokojem oraz bólem operowanej
okolicy [1, 8]. Przedstawione badanie nie pozwoli³o na pe³n¹ ocenê przyczyn obni¿onej efektywnoœci snu.
Wiêkszy w grupie badanej odsetek osób za¿ywaj¹cych
œrodki nasenne (parametr 6) mo¿e byæ skutkiem, zarówno
faktycznych problemów przedstawionych powy¿ej (d³uga
latencja snu, trudnoœci z zachowaniem ci¹g³oœci snu), jak
równie¿ niskiej oceny jakoœci snu przez samego chorego.
Stosowanie leków nasennych nie wp³ywa jednak na przyczynê zaburzeñ snu, lecz dzia³a jedynie objawowo.
Badania œwiatowe równie¿ wskazuj¹ na istnienie problemu wystêpowania zaburzeñ snu w grupie pacjentek leczonych z powodu raka piersi. W badaniach Andrykowskiego uzyskano œredni wynik 7,1 pkt u 88 osób badanych
za pomoc¹ skali PSQI [8]. Podobny wynik – 6,8 pkt wed³ug
kwestionariusza PSQI otrzyma³ Fortner i jego zespó³ u 72
pacjentek [9].
W prezentowanym badaniu nie wykazano istnienia korelacji pomiêdzy jakoœci¹ snu a wiekiem pacjentek oraz
czasem, jaki up³yn¹³ od operacji, co mog³o byæ spowodowane ma³¹ liczebnoœci¹ grupy badanej.
Problemy ze snem s¹ istotnym czynnikiem ryzyka takich chorób jak nadciœnienie têtnicze czy udar mózgu, jak
równie¿ jednym z elementów zespo³u depresyjnego. Z tego powodu zaburzenia snu wymagaj¹ profilaktyki, diagnostyki i skutecznego leczenia [10,11].
Nadal jest zbyt ma³o literatury i badañ naukowych dotycz¹cych problemu zaburzeñ snu wœród chorych onkologicznych. Zasadne wydaje siê wiêc byæ kontynuowanie badañ,
jak równie¿ rozszerzenie ich w aspekcie zwi¹zku zaburzeñ
snu z wystêpowaniem obni¿onej jakoœci ¿ycia u pacjentów
leczonych z powodu choroby nowotworowej.
on
WNIOSKI
op
y is
for
pe
rs
1. Zaburzenia snu w badanej grupie wystêpuj¹ u 57% kobiet leczonych z powodu raka piersi.
2. Problemy ze snem przejawiaj¹ siê w tej grupie chorych
poprzez ni¿sz¹ subiektywn¹ ocenê jakoœci snu, d³u¿szy czas zasypiania, zwiêkszone za¿ywanie œrodków
nasennych, ni¿sz¹ efektywnoœæ snu i zak³ócon¹ ci¹g³oœæ snu.
3. Zaburzenia snu mog¹ utrudniaæ proces rehabilitacji
leczniczej i dlatego wymagaj¹ profilaktyki oraz skutecznej diagnostyki i leczenia.
4. Zasadne wydaje siê przeprowadzenie szerszych badañ w celu wykazania zale¿noœci jakoœci snu od rodzaju prowadzonej terapii u pacjentek leczonych z powodu
nowotworu piersi.
1
The work was awarded First Prize in the General Topics Poster
Session of the 5th Interdisciplinary Congress on Reconstructive
Treatment and Rehabilitation in Musculoskeletal Oncology, Warsaw,
8-9 December 2006, under the media patronage of the Polish
Journal of Physiotherapy.
Th
is c
1
Praca nagrodzona I nagrod¹ w Sesji Plakatowej – Tematy Wolne
V Kongresu Interdysplinarnego nt.: „Leczenie rekonstrukcyjne
i rehabilitacja w onkologii narz¹du ruch”, Warszawa 8-9 grudnia 2006 r.,
którego patronem medialnym by³a „Fizjoterapia Polska”
CONCLUSIONS
1. Sleep disorders occurred in 57% of women treated for
breast cancer in the study group.
2. Problems with sleep in this group were reflected as
lower subjective sleep quality, a longer time of falling
asleep, an increased use of sleeping medication, lower
sleep efficiency and disturbances of sleep continuity.
3. Sleep disorders can hinder rehabilitation and hence
require preventative measures, effective diagnostic
work-up and treatment.
4. It seems advisable to conduct a broader study in order
to demonstrate a relation between sleep quality and the
type of therapy in patients treated for breast cancer.
-
-
-
-
-
S³upik A. et al., The sleep disorders in breast cancer
183
PIŒMIENNICTWO / REFERENCES
eo
nly
-d
istr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
1. Skalski M. Zaburzenia snu w chorobach nowotworowych. Onkologia w Praktyce Klinicznej 2006; 2 (1): 32-39.
2. Sieradzki A, Kiejna A, Rymaszewska J. Epidemiologia zaburzeñ snu w Polsce i na œwiecie przegl¹d piœmiennictwa. Sen 2002;
2 (1): 33-38.
3. Ancoli-Israel S, Liu L, Marler MR i wsp. Fatigue, sleep, and circadian rhythms prior to chemotherapy for breast cancer. Support
Care Cancer 2006; 14: 201-209.
4. Bower JE, Ganz PA, Desmond KA, Rowland JH, Meyerowitz BE, Belin TR. Fatigue in Breast Cancer Survivors: Occurrence,
Correlates, and Impact on Quality of Life. J Clin Oncol 2000; 18: 743-753.
5. Pi¹tek J, Krauss H, Gaik M, Krawczyñ J, Sajdak S. Jakoœæ ¿ycia kobiet po amputacji piersi. Przegl¹d Ginekologiczno Po³o¿niczy 2004; 4: 173-177.
6. Nadine T, Juffs HG, Downie FP i wsp. Cognitive Function, and Menopausal Symptoms in Women Receiving Adjuvant Chemotherapy for Breast Cancer. J Clin Oncol 2003; 21: 4175-4183.
7. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research 1989, 28: 193-213.
8. Andrykowski MA, Curran SL, Lightner R. Off-treatment fatigue in breast cancer survivors: a controlled comparison. J Behav
Med 1998; 21: 1-18.
9. Fortner BV, Stepanski EJ, Wang SC, Kasprowicz S, Durrence HH. Sleep and quality of life in breast cancer patients. J Pain
Symptom Manage 2002; 24: 471-480.
10. Savard J, Simard S, Ivers H, Morin CM. Randomized Study on the Efficacy of CognitiveBehavioral Therapy for Insomnia
Secondary to Breast Cancer, Part I: Sleep and Psychological Effects. J Clin Oncol 2005; 23: 6083-6096.
11. Grabowski K, Jakitowicz J. Zaburzenia snu jako problem spo³eczny i ekonomiczny. Sen 2006; 6 (1): 41-46.
-
Th
is c
op
y is
-
for
pe
rs
on
al
us
-
-
-
184

118 Slupik.qxp

Transkrypt

Podobne dokumenty

This copy is for personal use only

Dzienniczek snu graficzny

Sprawozdanie z konferencji The Art of Good Sleep

Pobierz - Margot Medical

Seksomnia jako szczególna postać parasomnii

This copy is for personal use only

NAPADOWE ZABURZENIA SNU WIEKU ROZWOJOWEGO

FULL TEXT - Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

pobrać pod tym linkiem.