Standaryzacja a prawo patentowe

Standaryzacja a prawo
patentowe
Dr Rafał Sikorski
Zakład Prawa Europejskiego
Wydział Prawa i Administracji UAM
standaryzacja
• różnorodność dziedzin życia, w których mamy
do czynienia (wielkości produktów, jakość
usług, warunki handlowe w obrocie)
• standardy techniczne (określenie specyfikacji
technicznej)
standardy techniczne a patenty
• standaryzacja w obszarze technologii
informatycznych, telekomunikacji, elektroniki
• standard techniczny składa się zwykle z szeregu
niezależnych rozwiązań technicznych
• poszczególne rozwiązania tworzące standard
mogą, choć nie muszą, korzystać z ochrony
patentowej
standardy własnościowe / wolne
standardy
• przykładowe standardy własnościowe (2G, 3G,
4G – telekomunikacja)
• 2G – 4000 patentów na całym świecie
• 3G – 8000 patentów na całym świecie
kluczowi gracze w procesach
standaryzacji
• przedsiębiorcy działający wyłącznie na rynku
rozwoju technologii / przedsiębiorcy nie
implementujący swoich rozwiązań w
produktach /
• przedsiębiorcy obecni na rynku technologii
oraz na rynku produktowym jednocześnie /
• przedsiębiorcy obecni wyłącznie na rynku
produktowym – tj. stosujący patenty /
różne interesy kluczowych graczy
• łatwy dostęp do rozwiązań składających się na
standard / niskie opłaty licencyjne / zyski na
rynku produktowym
• wysokie opłaty licencyjne / zyski osiągane z
komercjalizacji rozwiązań technicznych
gdzie dochodzi do standaryzacji
• standaryzacja ad hoc
• standaryzacja w ramach stałych organizacji
standaryzacyjnych (ISO, ETSI, JEDEC)
• standaryzacja de facto
standaryzacja
• korzyści
• zagrożenia
korzyści (1)
• interoperacyjność / kompatybilność /
• efekty skali / wzrost wartości technologii na
rynkach o silnych efektach sieciowych /
• korzyści z punktu widzenia odbiorców
końcowych wynikające z rozpowszechnienia
technologii /
Korzyści (2)
• konkurencja na rynku w ramach standardów
• przykłady na rynku telekomunikacji (standard 3G)
• przykłady na rynku elektroniki konsumpcyjnej
(standard MPEG-4)
zagrożenia (1)
• standaryzacja zakłada w wielu wypadkach
współpracę pomiędzy konkurentami
• współpraca pomiędzy konkurentami może
ułatwić podejmowanie praktyk, które godzą w
konkurencję
zagrożenia (2)
• niebezpieczeństwo ograniczenia konkurencji
na rynkach technologii / ograniczenia
innowacyjności /
• klauzule zobowiązujące do niestosowania
innych technologii niż ta, która stanowi
standard /
zagrożenia (3)
• zamknięcie dostępu do rynku dysponentom
rozwiązań konkurencyjnych
• standaryzacja może skutkować wyborem
technologii, która wcale nie jest technologią
najlepszą
zagrożenia (4)
• ograniczenie konkurencji na rynku produktowym
poprzez zamknięcie lub ograniczenie dostępu do
technologii
• odmowa dostępu – odmowa licencjonowania
• licencjonowanie na warunkach
dyskryminacyjnych
zagrożenia (5)
• submarine patents
• lock-in effects
• nadmiernie wygórowane opłaty licencyjne
studium przypadku
Sprawa Rambus
• ukrycie faktu dysponowania patentami
istotnymi w procesie ustalania standardu
• poniesienie znacznych kosztów w związku z
implementacją standardu na rynku
• ujawnienie patentów i wystąpienie z
roszczeniami zapłaty opłat licencyjnych
zapobieganie negatywnym zjawiskom
• transparentność procesu standaryzacji /
otwartość procesu standaryzacji
• obowiązek ujawniania technologii chronionych
• obowiązek licencjonowania na warunkach
FRAND
obowiązek ujawnienia chronionych
rozwiązań
• co powinno być ujawnione?
• kiedy powinno dojść do ujawnienia
chronionych rozwiązań?
Licencje (F)RAND
• obowiązek zawarcia licencji
• warunki licencyjne fair & reasonable
• zakaz dyskryminacji