Pzl-Świdnik and offer the newest generation helicopters for

Pzl-Świdnik and offer the newest generation helicopters for

Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
Strona:
14 500
26
Ekwiwalent: 0,00
imm
mmmmmm
PZL-Świdnik to zaktad z ponad 60-letnim doświadczeniem, któ­
ry wyprodukował +7400 śmigłowców, to jedyny polski wytwór­
ca OEM z pełną zdolnością w zakresie projektowania, badań
i rozwoju, integracji systemów, produkcji, realizacji wsparcia
i szkoleń oraz modernizacji śmigłowców. Zakład pełni również
rolę kluczowego partnera przemysłowego w sektorze lotni­
czym, dostarczając struktury lotnicze dla wielu wiodących
producentów śmigłowców i samolotów na całym świecie.
PZL-Świdnik uczestniczy w przetargu na 70 śmigłowców
dla Sił Zbrojnych RP, w którym oferuje najnowszej generacji
wielozadaniowy śmigłowiec wojskowy AW149.
O
statnie dwie dekady istnienia PZL-Świdnik można
uznać za dramatyczne. Mimo tego, że na przeło­
mie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubie­
głego wieku udato się zintensyfikować produkcję śmi­
głowca W-3 Sokół, wprowadzić go do Sił Zbrojnych RP
w różnych wersjach, a także osiągnąć sporą sprzedaż
klientom cywilnym i zagranicznym, to pod koniec ubie­
głej dekady zamówienia na tę maszynę spadły do zera
i 29 stycznia 2010 r. zakład sprzedano jednej z zagra­
nicznych korporacji lotniczych (do tego momentu
PZL-Świdnik byt Spółką Skarbu Państwa kontrolowaną
przez Agencję Rozwoju Przemysłu). Najlepszą ofertę
złożyła należąca do Finmeccanica wtosko-brytyjska
grupa AgustaWestland.
Grupa ta miała w tym momencie już długą tradycję
współpracy z zakładami PZL-Świdnik sięgającą 1996 r.,
kiedy to dostarczono pierwszy kadłub do lekkiego
wielozadaniowego śmigłowca Agusta A109 (obecnie
AgustaWestland AW109). W PZL-Świdnik rozpoczęto
produkcję kadłubów i belek ogonowych śmigłowca.
W 2001 r. współpracę rozszerzono o produkcję kadłu­
ba do modelu Agusta A119 (obecnie AgustaWestland
AW119). W1998 r. w PZL-Świdnik rozpoczął się program
projektowania i produkcji struktur średniego wielozada­
niowego śmigłowca AW139. W fazie projektowania dzia­
łania świdnickich zakładów byty realizowane przez Biuro
Projektu Śmigłowca AW139, które utworzono w ramach
Zakładu Rozwoju i Wdrożeń PZL-Świdnik i obejmowały
projektowanie i udział w certyfikacji głównej struktury
kabiny, osłon silników, ścianek ogniowych i kanałów
wylotowych, drzwi kabiny pilotów, przedziału pasażer­
skiego i bagażowego. Następnie w Świdniku rozpoczęto
seryjną produkcję kompletnych kadłubów do AW139.
W ciągu trzech lat (2010-2012) grupa AgustaWest­
land zainwestowała 300 mln złotych (niemal tyle, ile
ją kosztował zakup większościowego pakietu akcji
PZL-Świdnik) w nowoczesną infrastrukturę (budyn­
ki i wyposażenie produkcyjne), umożliwiającą pra­
cę w warunkach bardziej komfortowych, zgodnych
z wymaganiami BHP i przyjaznych środowisku,
nowoczesne technologie, modernizację produktów
oraz zwiększenie możliwości produkcyjnych zakładu,
jak również szkolenie załogi. W ciągu kolejnych trzech
lat AgustaWestland planuje dalsze inwestycje, o łącznej
wartości 335 mln złotych.
AgustaWestland wspiera PZL-Świdnik w pozyski­
waniu nowych klientów na śmigłowce polskiej kon­
strukcji. O ile w 2009 r. jeszcze państwowym zakładom
udato się podpisać umowę na sprzedaż tylko jednej
maszyny, o tyle w ciągu pierwszych osiemnastu mie­
sięcy po przejęciu przedsiębiorstwo sprzedało 29 pol­
skich śmigłowców. W 2012 r. średnie zatrudnienie
w PZL-Świdnik utrzymywało się na poziomie 3441 osób,
a w ciągu ostatnich czterech lat liczba realizowanych
roboczogodzin wzrosła dwukrotnie - z 1,8 do 3,5 milio­
na rocznie. Przychody, po początkowym spadku
Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
w 2010 r., zaczęty rosnąć. W 2012 r. przychód spółki
wyniósł ponad 761,5 mln złotych, a księga zamówień
prawie kolejne 872 miliony. Sześć procent przychodów
- 43 mln złotych - zostało zainwestowane w 2013 r.
w działalność badawczo-rozwojową. Kwota ta była
wyższa niż w 2012 r, kiedy to na B+R wydano około
40 mln złotych.
Nic zatem dziwnego, że w ubiegłym roku PZL-Świdnik, spółka z grupy AgustaWestland, została wyróż­
niona nagrodą dla „Najlepszego Włoskiego Inwestora
Roku" (Top Italian Investor of the YearAward) w uzna­
niu za osiągnięcia przedsiębiorstwa oraz inwestycje
zrealizowane w zakładach w Świdniku. Nagroda ta jest
przyznawana za wkład w rozwój polskiej gospodarki,
przejawiający się skalą zrealizowanych inwestycji, wiel­
kością zatrudnienia, wprowadzaniem innowacji oraz
pełnieniem strategicznej roli w branży.
Ponadto PZL-Świdnik,spólkazgrupy AgustaWestland,
została uhonorowana Nagrodą Ministra Gospodarki
w konkursie „Wybitny Eksporter Roku 2013", w uznaniu
za dotychczasowe osiągnięcia oraz działalność ekspor­
tową prowadzoną przez przedsiębiorstwo.
Wicepremier, Minister Gospodarki Janusz Piecho­
ciński uzasadniając wyróżnienie przyznane PZL-Świdnik powiedział: Cieszę się, że produkowane przez
Spółkę wyroby spełniają najwyższe kryteria, konieczne
dla sprostania stale nasilającej się konkurencji i swoją
jakością przyczyniają się bezpośrednio do umacniania
na zagranicznych rynkach pozytywnej opinii o polskich
przedsiębiorcach oraz budują pozytywny wizerunek
Polski w Europie i świecie.
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
14 500
PZL-Świdnik wyprodukował też już łącznie ponad
600 zestawów struktur dla maszyn AW różnych
typów, w tym AW119 (kadłub i belka ogonowa, prawie
200 wyprodukowanych zestawów), AW109 (kadłub
i belka ogonowa, łącznie ponad 300 zestawów wszyst­
kich wersji tego śmigłowca), AW159 (statecznik pozio­
my), AW169 (zespoły układu sterowania lotem) i AW101
(płyta sufitowa, przednia część kadłuba, panele podło­
gowe, owiewki). Szczelność struktur produkowanych
w Świdniku jest testowana na miejscu
Oprócz tego zakłady są tradycyjnie kooperantem
dla firm spoza AgustaWestland. Powstają tutaj dla nich
wloty do gondoli turbinowego silnika odrzutowego
SaM146, centropłaty skrzydła dla samolotów ATR 42
i ATR 72, owiewki, mechanizmy drzwi pasażerskich
i drzwi bagażowe dla Airbusa A320 i A340, kadłuby,
Strona:
26
Ekwiwalent: 0,00
dzo wysoką wspólnotę podzespołów, szacowaną
- w zależności od wersji - na poziomie 80-90 pro­
cent. Kwestią czasu pozostaje rozpoczęcie produk­
cji AW149.
Zakład PZL-Świdnik ma się stać w najbliższej przy­
szłości także centrum doskonałości w zakresie podwo­
zi dla śmigłowców. Projektowane, rozwijane i produko­
wane mają być tutaj podwozia dla wszystkich statków
powietrznych AgustaWestland, począwszy od wspo­
mnianego AW609 TiltRotor.
Wzrost produkcji poszedł w parze z rozbudową bazy
poddostawców. Dzisiaj Świdnik korzysta z materiałów
i usług 1300 firm, z czego 900 to podmioty polskie.
Warto przy tym nadmienić, że 95 procent elementów
użytych do produkcji świdnickich struktur jest produ­
kowanych w Polsce.
Struktury i komponenty
Obok produkcji całych śmigłowców w zakładzie
intensywnie rozwinięto wytwarzanie komponentów
do maszyn AgustaWestland. Jako centrum doskona­
łości w zakresie produkcji struktur lotniczych do więk-
PZL-Świdnik to jeden z najstarszych zakładów lotniczych w Polsce. Kabina AW149 podczas testów wytrzy­
małościowych realizowanych w PZL-Swidnik.
Próby statyczne I zmęczeniowe
Obecnie PZL-Świdnik produkuje struktury do śmigłowców AgustaWestland, w tym do najlepiej sprzedają­
cego się na świecie średniego wielozadaniowego śmigłowca AW139.
szóści śmigłowców grupy, Świdnik dostarczył 520
z 800 wyprodukowanych kadłubów bardzo chętnie
kupowanych śmigłowców AW139. Średnio powstaje
ich tutaj rocznie około 60, chociaż czyniono przymiar­
ki do robienia nawet 10 kadłubów miesięcznie. Roczny
rekord budowy struktur dla tego typu śmigłowca sięga
87 sztuk. Każda z nich wędruje następnie do Stanów
Zjednoczonych bądź Włoch na linię montażu osta­
tecznego. W 2013 r. w PZL-Świdnik rozwinięto również
produkcję belek ogonowych dla śmigłowca AW139.
Do tej pory wyprodukowano już 12 sztuk, a w kolej­
nych miesiącach ma ich powstać więcej.
skrzydła do samolotów Pilatus PC-12, czy belka ogo­
nowa dla śmigłowca Bell 412 Huey II.
Produkcja struktur z roku na rok jest w Świdniku
większa. Na przykład zestawy dla AW119 są produko­
wane i w Polsce i we Włoszech, jednak coraz większa
część produkcji jest przenoszona do PZL-Świdnik.
16 grudnia 2013 r., tydzień po naszym pobycie na tere­
nie zakładu, została uruchomiona linia produkcyjna
struktur dla nowych śmigłowców AW189, cywilnej
odmiany oferowanego Silom Zbrojnym RP AW149.
Pierwszy kadłub miał być gotowy jeszcze pod koniec
tego miesiąca. Śmigłowce AW149 i AW189 mają bar-
W Świdniku w coraz szerszym zakresie dokonuje się
prób statycznych i zmęczeniowych większości kompo­
nentów statków powietrznych produkowanych przez
AgustaWestland, w tym: AW169, AW129 Mangusta,
AW159 Wildcat, AW149, AW189 i AW609. Realizuje
się także badania kadłubów śmigłowców AW149
i AW189 (badania te należały do procesu projektowa­
nia tych maszyn).
Do prób kadłubów służy tzw. „klatka" prób wytrzy­
małościowych wyposażona w 32 siłowniki, za pomocą
których wprowadza się obciążenia, jakich zaznawałby
śmigłowiec w locie. Trzy miesiące zintensyfikowanych
badań w tym urządzeniu symulują pracę śmigłowca
przez 1000 godzin lotnych. W czasie próby naprężenia
mierzone są w ponad 100 miejscach (punktach pomia­
rowych). W wypadku gdyby któryś z elementów pęki
bądź w nieprzewidziany sposób się odkształci! proces
zostałby zatrzymany i nastąpiłaby weryfikacja konstruk­
cji. Obecnie kadłuby są testowane w „klatce", w której
kiedyś badano kadłuby Sokoła i SW-4, jednak stoso­
wane dziś urządzenia pomiarowe są zmodyfikowane
pod wymagania nowoczesnych konstrukcji i umożli­
wiają obliczenia na najwyższym poziomie.
W 2013 r. obok starej „klatki" została postawio­
na zupełnie nowa, w której będą prowadzone próby
AW609 TiltRotor. Postawienie drugiego urządzenia spo­
wodowało kolejną inwestycję w infrastrukturę - wzmoc­
nienie sieci hydraulicznej.
Zaktad kompozytów
Wytwarzanie szerokiej gamy produktów jest możli­
we dzięki zdolności PZL-Świdnik do pracy z szeroką
Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
14 500
Wytwarzanie szerokiej gamy produktów jest możliwe dzięki zdolności PZL-Świdnik do pracy z szeroką gamą
materiałów konstrukcyjnych, w tym wytwarzania i obróbki kompozytów (na zdjęciu autoklaw).
gamą materiałów konstrukcyjnych, w tym wytwa­
rzania i obróbki kompozytów. Wasi konkurenci chcą
dopiero uruchamiać produkcję łopat kompozytowych.
My tymczasem robimy je w Świdniku od trzydziestu
lat. Na łopatach kompozytowych od lat latają nie tylko
śmigłowce W-3 Sokół i SW-4 ale nawet niektóre Mi-2
i Kania - wymienia Nicola Bianco, dyrektor zarzą­
dzający PZL-Świdnik. W tej chwili w naszym zakła­
dzie kompozytów, w trzech różnych działach, pracuje
prawie 600 osób. Przechodzimy obecnie na kolej­
ny poziom tych technologii, tak aby być zdolnym
do produkcji najnowszej generacji łopat śmigłowców
z rodziny AgustaWestland.
W Świdniku powstają części i zespoty wykonane
z preimpregnantów węglowych, szklanych i kewlarowych. Preimpregnant to tkanina przesączona odpowied­
nią żywicą epoksydową, która wygrzewa się (polimeryzu­
je) w piecach ciśnieniowych, tzw. autoklawach, w tempe­
raturach od 120 do 220 stopni Celsjusza i przy ciśnieniu
od 1 do 8 atmosfer. W czasie tego procesu pod wptywem
temperatury części nabierają odpowiedniego kształtu
i właściwości wytrzymałościowych. W najbliższej przy­
szłości w PZL-Świdnik ma pojawić się nowy autoklaw
o średnicy 5 m i długości około 20 m. Obecnie używany
piec ma 4 m średnicy i 10 m długości.
Części kompozytowe mogą być wykonywane z uży­
ciem wypełniacza o niskiej gęstości, tzw. plaster miodu
(ang. honeycomb core). Zapewnia on wytrzymałość
i sztywność ale nie zwiększa masy zespołu - są to
tzw. panele „sandwich". Wypełniacz jest wykonany
z różnego typu materiału np. aluminium albo papie­
ru aramidowego tzw. nomex. Materiały są wycinane
na ploterze tnącym na podstawie rozrysowań (nestingów) przygotowanych przez dział Projektowania.
Kolejny etap to układanie warstw prepregu w formach,
tak aby uzyskać elementy o odpowiednim kształcie
i grubości. Do tej operacji wykorzystuje się laserowy
system wskazywania konturu warstw VIRTEK, w którym
promień lasera wyświetla gdzie i co należy ułożyć.
Po procesie polimeryzacji części są obrabiane
na frezarce 5-osiowej, a następnie trafiają na badania
nieniszczące metodą ultradźwiękową gdzie są wykry­
wane ewentualne niedoklejenia i niedoskonałości
struktury. Dotychczas proces ten byt realizowany przy
użyciu ręcznych defektoskopów, jednak teraz wpro­
wadzane są nowe rozwiązania technologiczne pozwa­
lające ocenić części o skomplikowanych kształtach
i dużych gabarytach.
W-3 Sokół i SW-4
Obecnie zakład PZL-Świdnik produkuje dwa komplet­
ne śmigłowce. Oba zostały zaprojektowane w cza­
sach, kiedy przedsiębiorstwo znajdowało się w pol­
skich rękach. Jak na razie żadnej z tych konstrukcji
nie grozi odejście do lamusa.
Śmigłowiec SW-4 nie znalazł wprawdzie ostatnio
nowych nabywców i nie byt produkowany (chociaż
cały czas trwają rozmowy z kilkoma potencjalnymi
klientami), jest jednak nadal rozwijany przez polskich
i włoskich inżynierów do standardu SW-4 Solo - opcjo­
nalnie pilotowanego bezzatogowca. SW-4 Solo będzie
mógł być wykorzystany do wykonywania różnorodnych
zadań, w tym misji wywiadowczych i obserwacyjnych
oraz transportu ładunków. Obsługiwany przez pilota
będzie mógł służyć do transportu personelu oraz misji
z zakresu nadzoru i interwencji.
Pierwsze nieoficjalne informacje o rozpoczęciu prac
nad bezzałogową wersją SW-4 Solo pochodzą z 2010 r.
Strona:
26
Ekwiwalent: 0,00
AgustaWestland wybrała wówczas polski śmigłowiec
z racji niewielkich wymiarów i niskiej ceny. Oficjalna
deklaracja w tej sprawie padła z ust prezesa Giuseppe
Orsiego, w czasie marcowej wystawy Heli Expo 2011
w Orlando.
Wersja RUAS/OPH (RotorcraftUnmannedAirSysteml
Optionally Piloted Helicopter), czyli Śmigłowcowy
Bezzałogowy System
Powietrzny/Opcjonalnie
Pilotowany Śmigłowiec korzysta ze sprawdzonej jed­
nosilnikowej platformy SW-4. Mimo, że głównym part­
nerem AgustaWestland w programie stworzenia wersji
bezzatogowej jest Selex Galileo, w prace został zaan­
gażowany także zespół inżynierów z PZL-Świdnik.
W ubiegłym roku podczas prób w powietrzu był
badany m.in. układ automatycznego sterowania SW-4
Solo. Pilot siedzący w kabinie podczas prób nadzoro­
wał jedynie działanie automatyki zarządzającej lotem
i dokonywał dostrojenia jej elementów. W pierwszym
kwartale bieżącego roku ma on przejść serię prób
nad jednym z polskich poligonów.
Z kolei linia produkcyjna W-3 Sokół w czasie
naszej wizyty w zakładzie pracowała pełną parą.
Zaobserwowaliśmy na niej 6 kadłubów w różnych sta­
diach zaawansowania i jedną maszynę przebudowywa­
ną do standardu W-3PL Głuszec, do tego kilka świeżo
ukończonych maszyn w barwach lotnictwa wojskowe­
go Algierii oraz Polski, czekało na odbiór.
Załoga PZL-Świdnik jest przeszkolona w sposób
uniwersalny i jej ludzie mogą pracować przy różnych
typach śmigłowców. Dlatego, po zaangażowaniu
większej liczby pracowników na linię w produkcję
śmigłowca Sokół, linię produkcyjną mogą opuszczać
aż dwie maszyny miesięcznie, przy czym budowa
i testowanie pojedynczego śmigłowca trwa zazwyczaj
9 miesięcy, ale procedurę maksymalnie można skrócić
do pół roku. Oprócz Algierii i Polski, Sokola zamówiły
ostatnio Filipiny. Kolejne zamówienia na ten typ są spo­
dziewane także w bieżącym roku.
Dodajmy w tym miejscu, że śmigłowiec wsparcia
bojowego W-3PL Głuszec został opracowany przez
PZL-Świdnik i Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
we współpracy m.in. z Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie. Otrzymał
on wyposażenie umożliwiające mu wykonywanie
zadań o dowolnej porze dnia i w każdych warunkach
atmosferycznych. Głuszec posiada zintegrowany sys­
tem awioniczny (awionika cyfrowa), nowy system roz­
poznania i walki elektronicznej oraz rozszerzony asor­
tyment uzbrojenia. Prototyp rozpoczął próby w locie
SW-4 Solo to Śmigłowcowy Bezzałogowy System Powietrzny/Opcjonalnie Pilotowany Śmigłowiec
(Rotorcrafł Unmanned Air System IOptionally Piloted Helicopter).
Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
14 500
W-3 Sokół to wielozadaniowy śmigłowiec polskiej produkcji z PZL-Świdnik. Od 1985 r. do chwili obecnej
zbudowano ponad 160 takich maszyn, w wariantach cywilnych i wojskowych.
w 2007 r, W grudniu 2010 r. pierwsze cztery W-3PL
Głuszec przekazano użytkownikowi, a w 2012 r. kolej­
ne cztery śmigłowce W-3W/WA skierowano do przebu­
dowy do nowego standardu w świdnickich zakładach.
Mimo wszystko grupa AgustaWestland przewiduje
stopniowe zmniejszanie się zainteresowania tą kon­
strukcją na rynkach w związku z postępem technicz­
nym i wprowadzaniem nowych technologii. Grupa
zarzuciła wcześniejsze plany tworzenia dwóch wer­
sji rozwojowych Sokola: W-3 Sokół 2 i SW-5, w ich
miejsce planując wprowadzenie innego i znacznie
nowocześniejszego następcy - konstrukcji rozwijanej
i produkowanej (przynajmniej na początku) wyłącznie
w Świdniku. Maszyną tą ma być śmigłowiec AW149,
którego koncepcja ma bardzo podobne założenia
do tych przygotowanych dla W-3 Sokół 2 i SW-5.
Niedojrzały czy przyszłościowy?
nych. Podobną przewagę ma propozycja Eurocoptera.
Wprawdzie EC725 Caracal na rynku pojawił się stosun­
kowo niedawno, jednak tak naprawdę jest to zaawan­
sowana wersja śmigłowca Puma, który pojawił się
w linii jeszcze wcześniej niż Black Hawk - pod koniec
lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku.
Przedstawiciele PZL-Świdnik odpierają zarzuty
co do rzekomej niedojrzałości AW149. Próbuje się
nam wmówić, że nasz śmigłowiec jest niesprawdzo­
ny, a że te stare konstrukcje są sprawdzone i lepsze.
Zastanawiam się, dlaczego więc Ci, którzy tak mówią
nie jeżdżą starymi Polonezami - tylko kupują nowe
samochody? Ze śmigłowcami jest przecież tak samo.
Nowoczesne produkty są lepsze. AW149 to konstrukcja
najnowsza i bardzo nowoczesna, a/e nie niedojrzała.
Podczas prac nad AW149 wykorzystaliśmy najlepsze
doświadczenie jakie zdobyty przez dziesiątki lat - wio­
ska Agusta, brytyjski Westland i PZL-Świdnik jako pol­
skie przedsiębiorstwo - tłumaczy prezes Majewski.
Tb prawda, że AW149 sam w sobie „sprawdzony"
nie jest, ale jest on wypadkową naszego ogromnego
doświadczenia gromadzonego przez lata produkcji
śmigłowców, które pomogło ostatecznie zdefinio-
Strona:
26
Ekwiwalent: 0,00
wać technologie wykorzystane w AW149 - dodaje
Nicola Bianco.
Dyrektor zarządzający PZL-Świdnik zgadza się
co do tego, że jego konkurenci zaoferowali dobre
maszyny. Zwraca jednak uwagę, że wybór nowej plat­
formy śmigłowcowej dla Polski to wybór na długie lata
i za dwadzieścia-trzydzieści lat spośród oferowanych
Polsce maszyn tylko AW149 - dzisiaj konstrukcja mło­
da i z dużym potencjałem modernizacyjnym - będzie
mogła przechodzić kolejne modyfikacje i skutecznie
wypełniać stawiane przed nią zadania. Podkreśla,
że chociaż PZL-Świdnik ma 62-letnią historię i 58-letnią
tradycję w produkowaniu śmigłowców, to - z oczywi­
stych względów - wytwórnia nie chce oferować kilku­
dziesięcioletnich, „tradycyjnych" rozwiązań.
Oblatany w 2009 r. AW149 jest najnowocześniej­
szym obecnie na świecie śmigłowcem w klasie 8 ton.
Maszyna jest przeznaczona do wykonywania różnorod­
nych zadań w strukturach sił zbrojnych (transport tak­
tyczny, wsparcie ogniowe, ratownictwo lotnicze/bojowe
ratownictwo lotnicze, ewakuacja medyczna/ewakuacja
medyczna z pola walki, zadania patrolowe, dowodzenie
i kierowanie, transport ważnych osobistości itp.) dyspo­
nuje nowoczesną cyfrową awioniką (system zarządza­
nia lotem, autopilot, dane prezentowane na czterech
wielofunkcyjnych wyświetlaczach ciekłokrystalicz­
nych) z możliwością jej dowolnej konfiguracji zgodnie
z życzeniem odbiorcy, dużym nadmiarem mocy, który
zapewnia wysoką manewrowość i prędkość przelo­
tową, zapasem paliwa wewnętrznego pozwalającym
na znaczne zwiększenie zasięgu, możliwością przeno­
szenia zróżnicowanego uzbrojenia. Kabina ładunkowa
AW149 została zaprojektowana zgodnie z wymogami
przyszłych odbiorców wojskowych (duże przestronne
drzwi ładunkowe po obu stronach kadłuba). Śmigłowiec
dysponuje własną pomocniczą jednostką napędową
uniezależniającą maszynę od zasilania lotniskowego.
Niedługo AW149 uzyska kwalifikację wojskową,
jednak maszyna ta czerpie z wielu certyfikatów cywil­
nych już zdobytych dla bliźniaczego AW189 (trwa już
jego produkcja seryjna). Jak mówią przedstawiciele
Świdnika odpowiednie certyfikaty to tylko kwestia
czasu. Cywilny certyfikat EASA miał zostać pozyska­
ny do końca 2013 r., najpóźniej w styczniu bieżącego
roku. Kwalifikacja wojskowa ma zostać przeprowadzo­
na przez włoskie Sity Powietrzne w pierwszym półro­
czu 2014 r.
Jak mówi prezes Majewski kwalifikacja wojskowa
nie stanowi problemu, szczególnie, biorąc pod uwagę
AW149 został wystawiony jako jedna z propozycji
w przetargu na 70 śmigłowców dla Sil Zbrojnych RP
W przeciwieństwie do swoich konkurentów: S-70i
Black Hawk International, produkowanego w zakła­
dach PZL-Mielec należących do Sikorsky'ego, jak
i EC725 Caracal Eurocoptera, maszyna ta została
Niedługo śmigłowiec AW149 uzyska kwalifikację wojskową, która ma zostać przeprowadzona przez włoskie
zaprojektowana w ostatnich latach i wykorzystuje Siły Powietrzne w pierwszym półroczu 2014 r.
najnowsze osiągnięcia technologiczne, na przykład
AW149 cechuje się wysokim udziałem kompozy­
tów w konstrukcji kadłuba, co zapewnia m.in. bar­
dzo korzystny stosunek mocy zespołu napędowego
do masy śmigłowca.
Wszystkie założenia, które były brane pod uwagę przy
projektowaniu AW149 są współczesne, i nie pochodzą
z czasów zimnej wojny. Nasz śmigłowiec jest przystoso­
wany do prowadzenia działań podczas konfliktów asy­
metrycznych, do tego aby w optymalny sposób wspie­
rać szeroko pojęte bezpieczeństwo kraju - zapewnia
prezes zarządu PZL-Świdnik Mieczysław Majewski.
Krytycy propozycji PZL-Świdnik i AgustaWestland
zarzucają AW149 brak dojrzałości konstrukcji
i doświadczeń z jego eksploatacji, nie wspominając
o doświadczeniach z pola walki. Wskazują, że zupeł­
nym przeciwieństwem jest tutaj czterdziestoletni, lecz
stale udoskonalany Black Hawk, który jest dzisiaj
najczęściej używaną maszyną wojskową na świecie
i bral udział w niezliczonej liczbie konfliktów zbroj-
\
Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
fakt, że wszystkie śmigłowce biorące udziat w polskim
przetargu, po zainstalowaniu wyposażenia zamówione­
go przez Siły Zbrojne RP i tak będą musiały przejść
dodatkowe procesy kwalifikacyjne.
W procesie rozwoju AW149 użyto sześciu proto­
typów i przedprodukcyjnych egzemplarzy maszyny.
Jeden z nich znajduje się obecnie w PZL-Świdnik
w celu zapoznania z nim pilotów i techników, ale także
skoncentrowania wysiłków inżynierów na rozwoju kon­
kretnych konfiguracji śmigłowca. Przeszkoleni tu piloci
(polscy i włoscy), chwalą maszynę za zaawansowaną
awionikę, zwracają też uwagę na niski poziom hałasu
wirnika, prędkość, która „zaskakuje" oraz niewielkie
wibracje towarzyszące pracy zespotu napędowego.
Waldemar Jaworski, Szef Pilotów Doświadczalnych
PZL-Świdnik, powiedział: AW149 to rzeczywiście naj­
nowszej generacji maszyna. W pełni cyfrowa awionika, nowoczesny autopilot oraz system zarządzania
lotem znacznie ułatwiają pracę pilotów i umożliwiają
im działanie w najtrudniejszych misjach. Każdy pilot,
który zasiądzie za sterami AW149, będzie pod ogrom­
nym wrażeniem niebywałych osiągów, nadmiaru mocy
i doskonalej sterowności śmigłowca. Moją uwagę
zwróciły również zastosowane w AW149 rozwiązania,
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
14 500
dla wszystkich śmigłowców (dla Wojsk Lądowych,
Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej) doświadczenie
to zostanie wykorzystane przy tworzeniu morskiego
wariantu AW149 Jeżeliby jednak władze zdecydują
się na osobną platformę morską, wówczas prawdo­
podobnie zaproponowany zostatby Polsce po prostu
jeden z powyższych, sprawdzonych i chętnie kupowa­
nych śmigłowców.
Ważny aspekt ekonomiczny
Przedstawiciele kierownictwa PZL-Świdnik deklaru­
ją, że wraz z wyborem AW149 Polska uzyska prawo
i bezpośrednią możliwość wprowadzania modyfika­
cji, jak i petną dokumentację, w tym tak ważne kody
źródłowe oprogramowania pokładowej elektroniki.
W przypadku AW149 na miejscu będzie produkowana
cata struktura, a także komponenty i systemy - hydrau­
liczne, elektryczne, elektroniczne, część sprzętu
dla radiokomunikacji i nawigacji, układ przeniesienia
napędu, łopaty wirników.
Maksymalnej polonizacji maszyny ma towarzyszyć
transfer know-how, który w całości zostanie przekazany
do Świdnika. To tutaj ma powstać pierwsza linia pro­
dukcyjna AW149, i nawet jeżeli kiedyś gdzieś na świe-
Produkcia AW189, najnowszego śmigłowca
której nale
należą również modele AW139 i AW169 już
Produkcja
śmigłowca z serii, do której
ruszyła. Wszystkie fot. PZL-Świdnik (jeśli nie zaznaczono inaczej)
które znacznie upraszczają obsługę śmigłowca. Widać, cie powstanie druga, to będzie ona już tylko wzoro­
że już na etapie projektowania przemyślano wiele roz­ wana na polskich rozwiązaniach i doświadczeniach.
wiązań, co powoduje, że teraz każdy pilot próbujący Cykl życiowy śmigłowca byłby też w petni wspierany
swoich sil za sterami AW149, będzie czul się w nim z zakładu znajdującego się w Polsce. Jak podkreślają
przedstawiciele PZL-Świdnik zaktad jako jedyny spo­
niezwykle komfortowo.
Nie od dziś wiadomo, że stworzenie wspólnej plat­ śród konkurentów posiada wystarczającą infrastrukturę
formy dla śmigłowców transportowych, ratowniczych aby spetnić ten wymóg. W przypadku wyboru przez Sity
(dla sit lądowych i morskich) oraz zwalczania okrętów Zbrojne RP AW149 stałby się więc w zasadzie polską
podwodnych, jest trudne do spełnienia i mają z tym konstrukcją, następcą W-3 Sokół.
problem wszyscy startujący w konkursie. Problemy
Wybór AW149 wiązałby się ze wzrostem zatrudnie­
ma także PZL-Świdnik. Me powiem, że wszystko mamy nia w Świdniku. Jak mówi Nicola Bianco, zatrudnienie
gotowe. Mogę jednak zapewnić, że trwa definiowanie zwiększyłoby się o około 250 etatów. Nie byliby to
szczegółowych konfiguracji śmigłowca, i że wspólnie tylko ludzie odpowiedzialni za produkcję śmigłowców
z klientem będą one rozwijane w PZL-Świdnik - dekla­ AW149, ale także ci, co bardzo ważne, którzy dosko­
ruje Nicola Bianco.
naliliby je i rozwijali. Oczywiście, znacznie większa
Jednocześnie podkreśla, że AgustaWestland posia­ liczba etatów powstałaby poza naszym zakładem
da w swojej ofercie wiele śmigłowców do zastosowań u naszych kooperantów.
morskich, w tym Super Lynx, AW159 Wildcat, morskie
wersje AW101, AW139 i NH90. W przypadku utrzyma­
nia przez Sity Zbrojne RP wymogu jednej platformy
25 stycznia 2013 r. PZL-Świdnik, spotka z grupy
AgustaWestland, poinformowała o podpisaniu poro­
zumień o współpracy z czołowymi polskimi uczel­
Strona:
26
Ekwiwalent: 0,00
niami technicznymi. Zawarto je w trakcie konferencji
„Nie-zwykfy inżynier potrzebny od zaraz - partnerstwo
świata nauki i biznesu w kształceniu inżynierów", która
odbyta się w siedzibie spółki.
Pięć wiodących uczelni prowadzących kształce­
nie na kierunkach lotniczych: Politechnika Lubelska,
Politechnika Rzeszowska, Politechnika Warszawska,
Wojskowa Akademia Techniczna oraz Wyższa Szkoła
Oficerska Sit Powietrznych w Dęblinie podpisało poro­
zumienia o współpracy z PZL-Świdnik, która będzie
się opierać na realizacji wspólnych projektów i badań
naukowych oraz wspólnym edukowaniu inżynierów.
Kooperacja będzie zakładać m.in. organizację praktyk
i staży w PZL-Świdnik, fundowanie stypendiów dla naj­
zdolniejszych studentów, współdziałanie w procesie
tworzenia prac dyplomowych, realizację zajęć prak­
tycznych w PZL-Świdnik oraz organizację wspólnych
konferencji i wydarzeń naukowych.
Do 2016 r. PZL-Świdnik zamierza zatrudnić 150 mło­
dych inżynierów. Wszystko to w ramach wymiany poko­
leniowej w przedsiębiorstwie.
Przy programie AW149 dla Sit Zbrojnych RP PZL-Świ­
dnik i AgustaWestland chcą współpracować z około
30 polskimi firmami (Bumar Elektronika, WZL-1, Huta
Stalowa Wola, ITWL, Polski Holding Obronny, Zakłady
Mechaniczne Tarnów, WB Electronics, Radmor, WZL-2,
Radiotechnika, Drabpol, Domar, WITU, KenBIT,
WSK Kraków, WCKBT, ATM, Śląskie Centrum NaukowoTechnologiczne Przemyślu Lotniczego sp. z o.o., Lubawa
SA, PZL Kalisz SA).
Nie ma sensu, żebyśmy robili wszystko sami, szcze­
gólnie że inni mają już niezbędne doświadczenie.
Ich produkty już teraz są używane przez polską armię.
Nie ma więc sensu, żeby na przykład rakiety dla AW149
robili Anglicy, skoro może to robić Męsko - deklaruje
Mieczysław Majewski.
Prezes zarządu PZL-Świdnik podkreśla, że rela­
cje zakładu z dziesiątkami polskich firm nie zostały
nawiązane wczoraj, nie są też „etykietką" przyklejoną
do programu AW149 tylko po to aby spetnić warunek
polonizacji, budowa tych relacji bowiem trwała latami
i nie da się ich pozyskać z dnia na dzień. Przykładem
dobrej współpracy przemysłowej PZL-Świdnik jest pro­
gram W-3PL Głuszec, w ramach którego zawiązał się
silny zespól polskich firm, który następnie sprawdził się
w praktycznym działaniu.
PZL-Świdnik deklaruje także możliwość współtwo­
rzenia ostatecznej konfiguracji AW149 razem z klien­
tem. To nowoczesne podejście preferowane teraz
na świecie i w trakcie negocjacji technicznych wyra­
ziłem zaangażowanie i zapewnienie dostępu do tego
procesu naszemu polskiemu klientowi wojskowemu.
To pozytywnie wpłynie na koszt produktu - im bardziej
klient będzie zaangażowany w proces tworzenia pro­
duktu tym cena będzie ostatecznie niższa - tłumaczy
dyrektor Bianco.
Jeśli chodzi o cenę, to dzisiaj trudno jest powie­
dzieć ile będą kosztowały śmigłowce uczestniczące
w przetargu. Przedstawiciele PZL-Świdnik deklarują,
że wbrew temu co mówi konkurencja ich oferta, choć
szeroko oparta o najnowsze technologie, nie będzie
jednocześnie wyśrubowana cenowo. Biorąc pod uwa­
gę przetarg na odrzutowe samoloty szkolne AJT
dla Sit Powietrznych i szokująco niską ofertę siostrza­
nej firmy AgustyWestland - Alenii Aermacchi - która
dosłownie zdeklasowała rywali, także Świdnik może nas
pozytywnie zaskoczyć (Alenia Aermacchi złożyła ofer­
tę spełniającą nasze wymagania za 1,17 mld złotych,
podczas gdy konkurenci: BAE Systems i Lockheed
Martin zaproponowali za to samo cenę rzędu 1,75
i 1,8 mld zł).
Tytu³:
PZL-¦WIDNIK I OFERTA ¦MIG£OWCÓW NAJNOWSZEJ GENERACJI DLA SI£ ZBROJNYCH RP
¬ród³o:
LOTNICTWO
Autor:
JERZY GRUSZCZYÑSKI
Data:
Nak³ad:
2014-01-01
14 500
Strona:
26
Ekwiwalent: 0,00
Średni wielozadaniowy śmigłowiec wojskowy AW149 to najnowsze osiągnięcie inżynierów PZL-Świdnik oraz AgustaWestland. To maszyna zaprojektowana
i rozwinięta w ciągu ostatnich lat, wyznaczająca nowe standardy na rynku.
Śmigłowiec AW149 jest oferowany nie tylko Polsce.
AgustaWestland prowadzi obecnie rozmowy w sprawie
sprzedaży kolejnych 80-90 maszyn tego typu, niestety
polityka informacyjna grupy nie pozwala na razie zdradzić
o jakie państwa konkretnie chodzi. Niezależnie jednak
od tego gdzie te śmigłowce zostałyby sprzedane, jeśli
AW149 zostanie wybrany przez Polskę, również i eks­
portowe wersje śmigłowca będą powstawać w Świdniku
przyczyniając się do wzrostu polskiego eksportu.
Należy także powiedzieć słowo o tym co się sta­
nie jeżeli AW149 nie zostałby wybrany. Taki scena­
riusz nie oznaczałby zapewne katastrofy dla Świdnika
czy masowych zwolnień. Pierwsza linia produkcyjna
śmigłowca nie powstałaby jednak wówczas w Polsce,
produkowano by tu zapewne tylko jego struktury.
Wybór innego śmigłowca byłby prawdopodobnie rów­
noznaczny z zatrzymaniem dotychczasowej dynamiki
rozwoju wytwórni i pozostanie na podobnym poziomie
jak obecnie, bez szansy na wejście do światowej czo­
łówki, Polska natomiast nie osiągnęłaby pozycji kraju
posiadającego dostęp do najnowszych technologii
śmigłowcowych.
Współpraca między PZL-Świdnik i AgustaWestland
rozpoczęta się w 1996 r, czyli jeszcze przed prywa­
tyzacją i będzie trwała nadal, niezależnie od wyników
przetargu. PZL-Świdnik jest trzecim centrum produkcji
AgustaWestland w Europie, obok wytwórni w Wielkiej
Brytanii i Włoszech.
W zakładzie, który jest największym producen­
tem technologii kompozytowych w Polsce, utwo­
rzono centrum doskonałości w zakresie budowy
struktur do śmigłowców AgustaWestland. Obecnie
PZL-Świdnik wytwarza struktury do takich mode­
li jak: AW109, AW119, AW169, AW159, AW139,
AW149, AW189 i AW101. Przygotowuje się również
do wdrożenia programu AW609 TiltRotor. W Świdniku
nieustannie jest rozwijane centrum doskonało­
ści w zakresie realizacji prób wytrzymałościowych
struktur lotniczych.
AW149, będący efektem współpracy między
PZL-Świdnik i AgustaWestland, to najnowszej gene­
racji śmigłowiec spełniający najsurowsze wymagania
współczesnego wojska, który został zaprojektowany
AW149 bierze udział w przetargu na 70 śmigłowców (wspólna platforma) dla Wojsk Lądowych, Marynarki
Wojennej i Sił Powietrznych Sił Zbrojnych RP, ogłoszonym 29 marca 2012 r. Fot. Piotr Rams
i rozwinięty w ciągu ostatnich lat. Śmigłowiec zostanie
wyposażony i skonfigurowany ściśle według ocze­
kiwań klienta. Otwarta architektura oprogramowania
zarządzającego systemami AW149 gwarantuje szero­
kie możliwości jego dostosowania do indywidualnych
potrzeb użytkownika. Na przestrzeni całego cyklu życia
produktu oprogramowanie może być szybko i wydaj­
nie dostosowywane i aktualizowane, utrzymując w ten
sposób zdolności operacyjne śmigłowca na najwyż­
szym poziomie.
W przypadku śmigłowca AW149 nie ma żadnych
politycznych ograniczeń w zakresie produkcji, ekspor­
tu czy transferu technologii. W związku z tym, wyko­
rzystywanie na bardzo dużą skalę naszego rodzimego
przemysłu do budowy śmigłowca AW149 jest nie tylko
prawdopodobne, ale wręcz pewne.
Stworzona Grupa Przemysłowa związana ze śmigłow­
cem AW149 potwierdza, że polski przemysł jest przeko­
nany o możliwościach i korzyściach przemysłowych,
jakie AW149 może dostarczyć Polsce. Jesteśmy pewni,
że połączenie know-how oraz własności intelektualnej,
będących w posiadaniu PZL-Świdnik i Agusta Westland,
wraz z zaangażowaniem polskiego przemysłu, zagwa­
rantuje najszerszy zakres polonizacji śmigłowca AW149
- podkreśla Nicola Bianco.
AW149 to najlepsze rozwiązanie, które może
w pełni sprostać potrzebom Sit Zbrojnych RP.
Produkowany w PZL-Świdnik śmigłowiec będzie tak­
że przeznaczony na zagraniczne rynki, co przyczyni
się do zwiększenia polskiego eksportu oraz wpłynie
na wzmocnienie polskiej gospodarki. Należy w tym
miejscu podkreślić, że zakład jest przygotowany nie
tylko do uruchomienia produkcji AW149, ale, także
opracowania jego dalszych wersji specjalistycznych
i do zapewnienia wsparcia eksploatacji tego typu
maszyn w całym cyklu ich użytkowania w kraju i poza
jego granicami.
Jako najlepsze rozwiązanie dla Sił Zbrojnych RP,
AW149 ma szansę otworzyć nowy rozdział w historii
polskiego przemysłu lotniczego i świdnickich zakła­
dów, będących jedynym polskim wytwórcą OEM
z dziesiątkami lat doświadczenia w projektowaniu
i produkcji śmigłowców. Jest to okazja, której nie moż­
na zmarnować.
A
Jerzy Gruszczyński, Maciej Szopa