docAnatomia i fizjologia słuchu
download 
Reklamacja Transkrypt
Anatomia i fizjologia słuchu
Anatomia i fizjologia słuchu dr med. Michał Karlik Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Fizjologia ! przewodnictwo powietrzne ! przewodnictwo kostne 1-Inner hair cell 2-Outer hair cells 3-Tunnel of Corti 4-Basilar membrane 5-Habenula perforata 6-Tectorial membrane 7-Deiters' cells 8-Space of Nuel 9-Hensen's cells 10-Inner spiral sulcus UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ZEWNĘTRZNE ! małżowina uszna ! przewód słuchowy zewnętrzny UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ZEWNĘTRZNE małżowina uszna ! nieregularny, wydłużony fałd skórny, obejmujący ujście p.s.z. ! ! długość 2-krotnie większa od szerokości 2a ! 2) grobelka (anthelix) 9 2a) odnogi grobelki, dół trójkątny ! wzmocniona jest sprężystą chrząstką, jedynie 4) przeciwskrawek (antitragus) 5) skrawek (tragus) zrębu zbudowanego z chrząstki sprężystej więzadeł (przytwierdzających chrząstkę do czaszki) 3) muszla małżowiny dolny, swobodnie zwisający odcinek małżowiny – płatek – nie ma zrębu chrzęstnego małżowina uszna składa się z: 1) obrąbek (helix) – zawinięta część wolnego brzegu małżowiny 6) otwór słuchowy zewnętrzny ! kilku drobnych zanikowych mięśni ! skóry pokrywającej całą małżowinę 7) odnoga obrąbka 8) łódka muszli (cymba conchae) 9) wcięcie międzyskrawkowe UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ZEWNĘTRZNE przewód słuchowy zewnętrzny chrząstka małżowiny usznej ! u dołu przechodzi bezpośrednio w chrząstkę p.s.z. ! obie chrząstki razem stanowią chrząstkę ucha ! odcinek boczny, chrzęstny ! odcinek przyśrodkowy, 2x dłuższy, kostny ! ma długość ok. 3,5 cm ! pion 9 mm, poprzecznie 6,5 mm ! przebieg esowato wygięty zewnętrznego ! łuk wypukły ku górze, szczyt na granicy chrzęstnej i kostnej ! ściana dolna – klinowaty zachyłek przewodu słuchowego zewnętrznego (ciała obce) UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ŚRODKOWE przewód słuch. zewn. ! jama bębenkowa część chrzęstna ! błona bębenkowa ! trąbka słuchowa ! gruczoły łojowe i woskowinowe UCHO ŚRODKOWE ! przestrzenie pneumatyczne (jama sutkowa, komórki sutkowe) UCHO ŚRODKOWE błona bębenkowa ! kształt owalny, 10-11 x 9 mm UCHO ŚRODKOWE ! szarawa, nieco przezroczysta ! ! ! łuskowej kości skroniowej " ta część błony jest cieńsza od pozostałej (część wiotka), przyczepiona do okostnej k.skron. część napięta, znacznie większa i grubsza UCHO ŚRODKOWE 3 warstwy: zewnętrzna cienka warstwa skórna – przedłużenie 1) część napięta skóry p.s.z. 2) pierścień włóknisty wewnętrzna warstwa śluzowa – przedłużenie błony śluzowej 3) kostny pierścień bębenkowy jamy bębenkowej 4) wcięcie bębenkowe 5) część wiotka warstwa środkowa, włóknista, blaszka właściwa, brak jej w części wiotkiej Widoczna część błony bębenkowej dzieli się na cztery kwadranty: ! rękojeść młoteczka " prążek młoteczkowy a) przednio-górny, ! wyrostek boczny młoteczka " wyniosłość młoteczkową b) przednio-dolny, ! koniec rękojeści młoteczka wciąga błonę do wewnątrz – pępek bruzda bębenkowa nie jest pierścieniem zamkniętym, mała górna część błony umocowana jest we wcięciu bębenkowym części ! ! pierścieniem włóknisto-chrząstkowym umocowana w bruździe bębenkowej Obraz makroskopowy prawej błony bębenkowej: błona bębenkowa grubość 0,1 mm ! UCHO ŚRODKOWE c) tylno-dolny, d) tylno-górny UCHO ŚRODKOWE jama bębenkowa ! szczelinowata przestrzeń powietrzna w części skalistej kości skroniowej, wysłana błoną śluzową (silnie zrośnięta z okostną) ! ! błona śluzowa uwypukla się do światła jamy bębenkowej obejmuje kosteczki słuchowe, ich więzadła, ścięgna mięśni śródusznych, strunę bębenkową ! liczne fałdy błony śluzowej " zachyłki ! zachyłek nadbębenkowy ! zachyłek górny błony bębenkowej UCHO ŚRODKOWE UCHO ŚRODKOWE jama bębenkowa ! ! jama bębenkowa ku tyłowi leżą komórki sutkowe – zespół wzajemnie połączonych ! ma 6 ścian jam kostnych wysłanych błoną śluzową i wypełnionych – górną, pokrywkową powietrzem – dolną, żyły szyjnej wewnętrznej – przyśrodkową, błędnikową największa z nich (antrum) łączy się z jamą bębenkową – boczną, błoniastą przez wejście do jamy sutkowej (aditus ad antrum) – przednią, szyjno-tętniczą – tylną, sutkową UCHO ŚRODKOWE jama bębenkowa ! ściana błędnikowa: – wzgórek (promontorium) – okienko przedsionka (owalne) podstawa strzemiączka – okienko ślimaka (okrągłe) błona bębenkowa wtórna UCHO ŚRODKOWE kosteczki słuchowe ! połączenia: UCHO ŚRODKOWE kosteczki słuchowe ! młoteczek głowa – z błoną bębenkową więzozrostem pomiędzy rękojeścią oraz wyrostkiem krótkim młoteczka – pomiędzy sobą stawami: staw kowadełkowo-młoteczkowy oraz staw kowadełkowo-strzemiączkowy – ze ścianą przyśrodkową: więzozrost bębenkowo-strzemiączkowy, tzw. więzadło pierścieniowate wyrostek boczny wyrostek przedni rękojeść UCHO ŚRODKOWE UCHO ŚRODKOWE kosteczki słuchowe ! kowadełko kosteczki słuchowe trzon ! strzemiączko odnoga krótka głowa odnogi odnoga długa podstawa strzemiączka UCHO ŚRODKOWE UCHO ŚRODKOWE mięśnie śróduszne ! napinacz błony bębenkowej (unerwiony przez n. trójdzielny) ! strzemiączkowy – przyczepia się do głowy strzemiączka (unerwiony przez n. twarzowy) UCHO ŚRODKOWE UCHO ŚRODKOWE UCHO ŚRODKOWE trąbka słuchowa ! ! 3-4 cm ściana przednia – ujście bębenkowe ! ! ujście gardłowe cz. przyśrodkowa, chrzęstna, 3x dłuższa ! cz. boczna, kostna ! cieśń trąbki słuchowej UCHO ŚRODKOWE UCHO WEWNĘTRZNE UCHO WEWNĘTRZNE UCHO WEWNĘTRZNE ! błędnik kostny ! błędnik błoniasty, śródchłonka ! błędnik kostny, przychłonka ! przedsionek ! łagiewka ! ślimak ! woreczek ! kanały półkoliste ! przewód ślimakowy ! przewody półkoliste ! przewód śródchłonki UCHO WEWNĘTRZNE ! przedsionek – część środkowa ! ślimak – część przednio-dolna ! kanały półkoliste – część tylna ! błędnik błoniasty ! część tylno-górna: przewody półkoliste + łagiewka ! część przednio-dolna: woreczek + przewód ślimakowy UCHO WEWNĘTRZNE UCHO WEWNĘTRZNE ślimak ! przednia część błędnika kostnego ! długa oś ślimaka – wrzecionko ! owija się wokół niego kanał spiralny ślimaka, 2 ½, 2 ¾ ! średnio 32 mm, szerokość u podstawy 3 mm ! z powierzchni zewnętrznej wrzecionka wnika blaszka spiralna kostna UCHO WEWNĘTRZNE UCHO WEWNĘTRZNE przewód ślimakowy UCHO WEWNĘTRZNE ! układa się w obrębie schodów przedsionka ! kątnica przedsionkowa – kątnica osklepkowa 1-Inner hair cell 2-Outer hair cells 3-Tunnel of Corti 4-Basilar membrane 5-Habenula perforata 6-Tectorial membrane 7-Deiters' cells 8-Space of Nuel 9-Hensen's cells 10-Inner spiral sulcus UCHO WEWNĘTRZNE Potencjał spoczynkowy ślimaka (wg Davisa) UCHO WEWNĘTRZNE Schemat przenoszenia drgań z ucha środkowego do przewodu ślimakowego: 1) błona bębenkowa, 2) łańcuch kosteczek słuchowych, 3) okienko przedsionka, 4) okienko ślimaka, 5) schody przedsionka, 6) schody ślimaka, 7) trąbka uszno-gardłowa, 8) osklepek UCHO WEWNĘTRZNE DROGA SŁUCHOWA DROGA SŁUCHOWA DROGA SŁUCHOWA ! DROGA SŁUCHOWA pierwszy neuron – komórki ! dwubiegunowe zwoju spiralnego ! położonego w kanale spiralnym neuryty tworzą nerw ślimakowy wnika do pnia mózgu w tylnym dole czaszki, na granicy mostu i rdzenia przedłużonego wrzecionka ! drugi neuron – jądra ślimakowe brzuszne i grzbietowe na granicy rdzenia przedłużonego i mostu DROGA SŁUCHOWA ! połowa włókien neurytów drugiego neuronu krzyżuje linię pośrodkową DROGA SŁUCHOWA ! i łączy się z nieskrzyżowanymi neurytami strony przeciwnej trzeci neuron DROGA SŁUCHOWA ! – jądro ciała czworobocznego tworząc wstęgę boczną w moście przyśrodkowego, tzw. – jądro wstęgi bocznej – jądro oliwki górnej – jądro wzgórka dolnego podkorowy ośrodek słuchu ! wstęga boczna prowadzi włókna z drugiego i trzeciego neuronu wypustki tego jądra tworzą promienistość słuchową blaszki czworaczej ! czwarty neuron jądro ciała kolankowatego ! dochodzą do pierwszorzędowego ośrodka korowego słuchu (zakręty skroniowe poprzeczne Heschla – tylno-górna część zakrętu skroniowego górnego, pola 41, 42) Audiometria odpowiedzi elektrycznych ! elektrokochleografia ! odpowiedzi z poziomu pnia mózgu ! odpowiedzi o średnim czasie utajenia ! odpowiedzi korowe Audiometria odpowiedzi elektrycznych 0-5 ms Audiometria odpowiedzi elektrycznych POTENCJAŁY ODBIERANE 5-12 ms Z PNIA MÓZGU 12-50 ms > 50 ms ! Anatomicznym podłożem odpowiedzi z pnia mózgu są: amplitude jądra ślimakowe, oliwka górna, jądra wstęgi bocznej i wzgórek dolny blaszki czworaczej. time ! Czas utajenia odpowiedzi z pnia mózgu waha się od 3 do 12 ms. Audiometria odpowiedzi elektrycznych POTENCJAŁY ODBIERANE Z PNIA MÓZGU ! Anatomicznym podłożem odpowiedzi z pnia mózgu są: Audiometria impedancyjna odruch strzemiączkowy ! jądra ślimakowe, ! Łuk odruchowy przy pobudzaniu kontrlateralnym składa się z następujących neuronów: – zwój spiralny, – jądro ślimakowe brzuszne, Współczesne metody badania pozwalają rejestrować odruch – jądro oliwkowe górne przyśrodkowe, jądra wstęgi bocznej strzemiączkowy na drodze pobudzenia kontrlateralnego, tj. – jądro nerwu twarzowego po stronie przeciwnej i wzgórek dolny pobudzania ucha przeciwnostronnego do ucha testowanego blaszki czworaczej. lub na drodze ipsilateralnej, tj. poprzez pobudzanie ucha oliwka górna, ! niezależnie od sposobu wywołania, występuje symetrycznie w obu uszach Audiometria impedancyjna Czas utajenia ! testowanego odpowiedzi z pnia mózgu waha się od 3 do 12 ms. Audiometria impedancyjna ! przy badaniu ipsilateralnym łuk odruchowy obejmuje: – zwój spiralny, – jądro ślimakowe brzuszne, – jądro oliwkowe górne przyśrodkowe, – jądro twarzowe po tej samej stronie Audiometria impedancyjna DROGA SŁUCHOWA
