strategia rozwoju gminy chocz_2 - BIP

Transkrypt

STRATEGIA ROZWOJU GMINY CHOCZ
17 listopada 2003
RAPORT O STANIE GMINY
URZĄD GMINY CHOCZ
CHOCZ 2003
1
17 listopada 2003
SPIS TREŚCI
I.
RAPORT O STANIE GMINY.
5
1. UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNE I KULTUROWE
1.1
1.2
1.3
1.4
Położenie geograficzne
Położenie administracyjne
Walory przyrodnicze
Walory kulturowe
5
6
7
17
2. SFERA SPOŁECZNA
20
2.1 Demografia
2.2 Rynek pracy
2.3 Bezrobocie
2.4 Ochrona zdrowia i opieka społeczna
2.5 Oświata i wychowanie
2.6 Kultura i sport
2.7 Gospodarka mieszkaniowa
2.8 Bezpieczeństwo publiczne
2.9 Administracja samorządowa
2.10 Organizacje społeczne i polityczne
3. GOSPODARKA
3.1
3.2
3.3
3.4
4
5
20
27
31
38
43
46
50
55
57
59
60
Rolnictwo i leśnictwo
Działalności produkcyjne
Usługi
Turystyka
60
69
70
73
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
4.1 Komunikacja
4.2 Sieć wodociągowa i kanalizacyjna
4.3 Sieć gazowa
4.4 Energetyka
4.5 Ciepłownictwo
4.6 Telekomunikacja i łączność
4.7 Gospodarka odpadami
4.8 Cmentarze
4.9 Obiekty obrony cywilnej
74
74
77
79
80
80
80
82
82
83
2
17 listopada 2003
5 FINANSE
5.1
5.2
5.3
5.4
84
Budżet
Analiza pionowa budżetu
Analiza pozioma budżetu
Bilans
84
87
91
93
II. MISJA ROZWOJU GMINY, CELE OGÓLNE
STRATEGIA
I SZCZEGÓŁOWE –
95
6. WNIOSKI Z RAPORTU O STANIE GMINY
6.1. Uwarunkowania geograficzne, przyrodnicze i kulturowe
6.2. Infrastruktura techniczna
6.3. Sfera społeczna
6.4.Gospodarka
7. Analiza SWOT
95
95
95
96
96
97
7.1. Założenia metodologiczne
7.2. Środowisko przyrodnicze i infrastruktura techniczna
7.3. Społeczeństwo
7.4. Gospodarka
97
99
100
101
8. WIZJA
103
9. CELE STRATEGICZNE
104
10. ZADANIA STRATEGICZNE
106
10.3. Gospodarka
11. DOKUMENTACJA ZADAŃ STRATEGICZNYCH
11.3. Gospodarka
3
106
107
107
108
108
113
118
17 listopada 2003
12. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY
12.3. Gospodarka
13. REALIZACJA ZAŁOŻEŃ STRATEGII
13.1. Reorganizacja pracy Urzędu Gminy
13.2. Monitoring
LITERATURA
126
127
128
129
130
130
132
4
17 listopada 2003
I.
RAPORT O STANIE GMINY.
1. Uwarunkowania geograficzne i kulturowe.
1. 1. Położenie geograficzne.
Gmina wiejska Chocz położona jest w południowo – wschodniej części
województwa wielkopolskiego, na wysoczyźnie kaliskiej, w północnej części
powiatu pleszewskiego, na prawym brzegu Prosny, wzdłuż drogi Kalisz –
Września, na wysokości 84,7 – 106,5 m n. p. m. Najwyższym punktem jest
wzniesienie liczące 106,5 m n. p. m. usytuowane przed Niniewem na wysokości
Starej Kaźmierki, zaś najniżej położony jest obszar w pobliżu wsi Graniczki obok
Brudzewka leżący na wysokości 84,7 m n. p. m.
Powierzchnia gminy Chocz wynosi 73,4 km2, co stanowi 10,3 % obszaru powiatu
pleszewskiego.
Według fizyczno – geograficznej regionalizacji Polski J. Kondrackiego (1988 r.)
gmina Chocz umiejscowiona jest w następujących jednostkach:
Ø megaregion – Europa Środkowa (3);
Ø prowincja – Niż Środkowoeuropejski (31);
Ø podprowincja – Niziny Środkowopolskie (318,1);
Ø makroregion – Nizina Południowowielkopolska (318.2);
Ø mezoregion – Wysoczyzna Kaliska (318.12) oraz Równina Rychwalska
(318.16).
Mezoregion Wysoczyzny Kaliskiej oraz Równiny Rychwalskiej
bezpośrednio z:
Ø Doliną Konińską (318.13) – od północy;
Ø Wysoczyzną Turecką (318.17) – od wschodu;
Ø Kotliną Grabowską (318.21) – od południowego – wschodu;
Ø Kotliną Milicką (318.34) – od południa;
Ø Kotliną Żmigrodzką (318.33) – od południowego – zachodu;
Ø Wysoczyzną Leszczyńską (318.11) – od zachodu;
Ø Wałem Żerkowskim (315.84) – od północnego – zachodu.
graniczą
Według podziału Niziny Wielkopolsko – Kujawskiej na regiony naturalne B.
Krygowskiego (1958 r.) gmina położona jest niemal w całości na obszarze Kotliny
Pyzdrskiej. Kotlina Pyzdrska jest częścią Pradoliny Warszawsko – Berlińskiej.
Odległość z Chocza do stolicy województwa Poznania wynosi 92 km.
Ponadto do:
Ø Kalisza jest 32 km;
Ø Wrocławia – 147 km;
5
17 listopada 2003
Ø Łodzi – 144 km;
Ø Warszawy – 275 km.
Odległość z Chocza do najbliższych przejść granicznych wynosi:
Ø Czechy (Kudowa) – 268 km;
Ø Niemcy (Słubice) – 285 km;
Ø Słowacja (Chyżne) – 410 km;
Ø Rosja (Bezledy) – 447 km.
Ø Białoruś (Terespol) – 468 km;
Ø Litwa (Budzisko) – 578 km;
Ø Ukraina (Hrebenne) – 586 km.
1. 2. Położenie administracyjne.
Po wdrożeniu reformy administracyjnej, od 1 stycznia 1999 roku gmina wiejska
Chocz należy do województwa wielkopolskiego oraz powiatu pleszewskiego.
Graniczy z gminami:
Ø Gizałki, Grodziec – od północy;
Ø Pleszew – od południa;
Ø Czermin – od zachodu;
Ø Blizanów – od wschodu.
Łączna długość granic okalających gminę wynosi kilkadziesiąt kilometrów.
Zachodnią i południową granicę gminy wyznacza rzeka Prosna, pozostałe zaś
granice z uwagi na brak naturalnych barier mają sztuczny charakter.
Siedzibą urzędu jest położona w centrum gminy wieś Chocz. Ponadto w skład
gminy wchodzi 12 miejscowości (12 wsi sołeckich). Należą do nich:
- Brudzewek;
- Chocz;
- Józefów;
- Kwileń;
- Kuźnia;
- Niniew;
- Nowolipsk;
- Nowa Kaźmierka;
- Nowy Olesiec;
- Piła;
- Stara Kaźmierka;
- Stary Olesiec.
Gęstość sieci osadniczej mierzona liczbą miejscowości na 100 km² powierzchni
wynosi 14,31. Jest to wartość mniejsza od wskaźnika charakteryzującego powiat
pleszewski wynoszącego 17,00 i województwo wielkopolskie – 18,86.
6
17 listopada 2003
Położenie gminy w regionie jest korzystne. Wpływ na to mają szczególnie walory
naturalne oraz usytuowanie przy drodze wojewódzkiej relacji Kalisz – Września –
Poznań. W odległości ok. 10 km przez sąsiednią gminę Gizałki przebiega droga
wojewódzka nr 443 relacji Jarocin – Konin również o znaczeniu regionalnym. Przez
Pleszew przebiega droga krajowa relacji Poznań - Ostrów – Katowice nr 11 oraz
droga nr 12 relacji Pleszew – Kalisz. Ponadto gmina powiązana jest z gminami
ościennymi drogami wojewódzkimi, powiatowymi oraz gminnymi.
Gmina leży z dala od szlaków kolejowych. Do najbliżej położonej stacji kolejowej
Pleszew – Kowalew jest 18,0 km, a do stacji w Kalisz 38,0 km.
1. 3. Walory przyrodnicze.
1.3.1. Klimat.
Klimat rozpatrywanego terenu podobnie jak całej Polski jest przejściowy,
kontynentalno – morski, kształtowany na przemian przez masy powietrza
napływające znad Oceanu Atlantyckiego lub wschodniej Europy i Azji.
Niezależnie od podziałów region ten należy do najcieplejszych w Polsce
i charakteryzuje się: przewagą wpływów oceanicznych, mniejszymi od przeciętnych
amplitudami temperatur, wczesną wiosną, długim ciepłym latem, ładną i krótką
zimą oraz malejącymi opadami w kierunku centrum kraju.
Reprezentatywne dla gminy Chocz będą dane ze stacji Instytutu Meteorologii
i Gospodarki Wodnej (IMGW) w Kaliszu, położonej w odległości 33 km na
południowy – wschód od Chocza. Według pomiarów z lat: 1972, 1982 oraz 1992
średnia temperatura roczna wynosi 8,7 ºC; stycznia (-3,2 ºC), a lipca 19,8 ºC.
Liczba dni z przeciętną temperaturą dobową poniżej 0 ºC wynosi około 15.
Izoamplitudy roczne kształtują się na poziomie 20 – 22 ºC. Lato przeciętnie trwa
około 100 dni co powoduje, że jest najdłuższe w Polsce, natomiast zima około
60 dni i jest to jeden z najkrótszych okresów trwania zimy w kraju.
TABELA 1: Gmina Chocz – rozkład średnich miesięcznych temperatur powietrza
według IMGW Kalisz.
Miesiąc I
II III IV
V
VI VII VIII IX
X XI XII
T w ºC -3,2 0,5 4,1 7,2 13,4 17,3 19,8 19,3 13,8 7,5 4,7 -0,1
7
17 listopada 2003
TABELA 2: Gmina Chocz – rozkład średnich temperatur powietrza według IMGW
Kalisz.
Wartość w ºC
8,7
-3,2
19,8
20 – 22
Temperatura
Średnia roczna
Średnia stycznia
Średnia lipca
Izoamplituda roczna
Suma rocznego opadu wynosi 500 – 550 mm, w tym półrocza chłodnego (listopad –
kwiecień) około 200 mm. Opady półrocza ciepłego (maj październik osiągają 320 –
350 mm. Pierwszy śnieg pojawia się około połowy listopada, a ostatni na przełomie
marca i kwietnia. Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio przez 50 – 60 dni.
Jej grubość waha się w przedziale 5 – 15 cm. Okres występowania pokrywy
śnieżnej przerywany jest częstymi odwilżami. W tym czasie opad zimowy stanowi
deszcz.
TABELA 3: Gmina Chocz – średnie wartości opadów w poszczególnych porach
roku według IMGW Kalisz.
Miesiące,
pora roku
Opad w mm
III – V
wiosna
112
VI – VIII
lato
203
IX – XI
jesień
118
XII – II
zima
84
TABELA 4: Gmina Chocz – sumy opadów według IMGW Kalisz.
Opady
Suma roczna
Suma półrocza chłodnego
Suma półrocza ciepłego
Grubość pokrywy śnieżnej
Wartość
500 – 550 mm
200 mm
300 – 350 mm
5 – 15 cm
Średnia liczba dni pogodnych w roku wynosi około 60 – 65, a pochmurnych od 100
do 120 i jest jedną z najmniejszych w Polsce. Usłonecznienie przekracza w roku
1500 godzin, natomiast miesiącem o największym usłonecznieniu jest maj – ponad
220 godzin.
8
17 listopada 2003
RYCINA 1: Gmina Chocz – rozkład średnich temperatur oraz opadów według
IMGW Kalisz.
80
20
70
15
60
50
10
40
5
30
20
0
10
0
-5
I
II
III
IV
V
VI
opady
VII
VIII
IX
X
XI
XII
temperatura
Najczęstsze wiatry wieją z kierunków: zachodniego, południowo – zachodniego
oraz południowego. Stanowią łącznie blisko 50 % częstotliwości wiatru. Ich średnia
prędkość oscyluje w granicach 3 – 3,5 m / s. Okres wegetacyjny należy do jednych
z najdłuższych w Polsce i trwa około 225 dni. Początek robót polnych przypada na
drugą dekadę marca. Reasumując warunki klimatyczne panujące na terenie gminy
są bardzo korzystne. Szczególnie sprzyjają rozwojowi rolnictwa oraz pozwalają na
osiąganie wysokiego komfortu osiedlania się.
1.3.2. Geologia.
Bliższe podłoże geologiczne całego opisywanego terenu budują osady
czwartorzędowe. W warstwach powierzchniowych widoczne są utwory
zlodowacenia środkowopolskiego i holoceńskie. Miąższość czwartorzędu jest
zróżnicowana i waha się przeciętnie w granicach 9 – 25 m.
W budowie geologicznej dominują piaski różnoziarniste występujące na obydwu
poziomach terasowych. Są to osady rzeczne plejstoceńskie (wysokiego zasypania)
oraz holoceńskie.
Piaski plejstoceńskie są na ogół grubo- i średnioziarniste, a osady holoceńskie
wykazują w swoim profilu większy udział frakcji drobnych – pylastych.
Lokalnie zalegają gliny pylaste – utwory pochodzenia wodnego tworzące
niewielkie, rozrzucone powierzchnie.
Zwarte obszary występowania piasków, żwirów i głazów lodowcowych znajdują się
na północny - zachód od Chocza w kierunku Kwilenia. Grubość pokryw akumulacji
wodnolodowcowej jest przeważnie kilkumetrowa. Piaski budują również wyższe
terasy Prosny i pozostałych cieków wodnych. W rejonie Kwilenia występują
9
17 listopada 2003
również trzeciorzędowe iły, mułki, piaski i żwiry. Na północ od Nowolipska, Nowej
Kaźmierki i w okolicach Brudzewka spotykamy wydmy zbudowane
z drobnoziarnistych, ostrych i pylastch piasków – na powierzchni piasków
wodnolodowcowych, osadów jeziornych oraz na terasach akumulacyjnych Prosny,
którym często towarzyszą nieregularne pokrywy przewianych, drobnoziarnistych
i pylastych piasków eolicznych. W końcowej fazie ostatniego zlodowacenia i na
początku holocenu rozpoczął się proces erozji wgłębnej. W dalszym okresie zmian
klimatycznych w dolinach i korytach rzecznych gromadziły się osady złożone
z mułków, piasków i rzadziej ze żwirów rzecznych (rejon Stara Kaźmierka – Nowy
Olesiec). Aluwia wypełniają dna niecek oraz wciętych dolinek. Terasy zalewowe
budują z reguły średniozagęszczone i luźne piaski białe lub jasnożółte, dobrze
wysegregowane, warstwowane, przykryte warstwą mad rzecznych o miąższości
1 – 5 m – dolina Prosny.
Holoceńskie osady jeziorne oraz namuły występują w dolinie rzeki Prosny oraz
w rejonie Starej Kaźmierki, Nowego i Starego Oleśca, Nowolipska.
Pokłady torfu znajdują się w regionie Józefowa, Nowego Oleśca oraz na południe
od Brudzewka.
Grunty omawianego terenu są na ogół nośne, korzystne dla lokalizacji zabudowy
ale stanowiące słabe podłoże dla rozwoju gleb. Niekorzystne parametry
geotechniczne notuje się w dolinie Prosny, dolinkach mniejszych cieków (mady
łatwo ulegają uplastycznieniu) w rejonach występowania torfów oraz na innych
terenach podmokłych.
1.3.3. Surowce mineralne.
Do ważniejszych kopalin użytecznych na obszarze gminy Chocz należy zaliczyć
udokumentowane złoża surowców ilastych ( iły trzeciorzędowe oraz
fluwioglacjalne piaski kwarcowe i pospółki) w rejonie Kwilenia oraz zasoby torfów
w centralnej części gminy, między Nowym Oleścem a Józefowem – ich potencjalna
eksploatacja stanowi realne zagrożenie zaburzenia równowagi ekosystemów.
1.3.4. Rzeźba terenu.
Ukształtowanie morfologiczne gminy jest stosunkowo mało zróżnicowane
deniwelacje nie przekraczają 30 m).
Na omawianym terenie wyróżnić można dwie główne jednostki morfologiczne:
- terasę środkową (akumulacji wydmowej),
- terasę zalewową (dolina Prosny).
10
17 listopada 2003
Terasa środkową, tzw. Wysokiego zasypania (okres zlodowacenia bałtyckiegoplejstocen stanowi w zasadzie płaska równinę wznoszącą się około 4-8 mad średni
poziom wody w rzece.
W płaskich dolinach występują formy holeceńskiej akumulacji rzecznej. Sieć
dolinek bocznych jest słabo rozwinięta – z reguły mają charakter nieckowaty, mało
wyraźne granice morfologiczne, a wcięcie w powierzchnię terenu rzędu 1,0-1,5 m.
Przeważnie są podmokłe.
Obszar terasy środkowej urozmaicają pagórki wydmowe o wysokościach
względnych 2-5 m, nie stanowiące jednak większych zwartych ciągów (często
porosłe lasami).
Dość znaczne powierzchnie terasy są stale bądź okresowo podmokłe.
Terasa zalewowa wznosi się około 2 m nad średni poziom wody w rzece. Jest to
teren płaski, lokalnie podmokły. Charakterystyczną cechą tego obszaru są licznie
występujące starorzecza.
Granice między występującymi jednostkami są lokalnie dobrze widoczne w terenie
– wyraźna krawędź morfologiczna.
Obecne ukształtowanie powierzchni terenu w głównych zarysach jest efektem
działania lądolodu skandynawskiego epoki plejstoceńskiej – okres czwartorzędu
(Q) oraz procesów działających na początku holocenu (QH). Późniejsze procesy
rzeźbotwórcze wietrzne, erozja, akumulacja, transport) powodowały modyfikację
powierzchni litosfery, rozwój teras rzecznych oraz formacji roślinnych.
Z form antropogenicznych najistotniejsze są wyrobiska powstałe po eksploatacji
surowców naturalnych (kruszyw, iłów, glin) służące do produkcji ceramiki
budowlanej przez cegielnię w Kwileniu – obecnie w większości wypełnione wodą i
wykorzystywane gospodarczo (hodowla ryb), także lokalne punkty
(np. w pagórkach wydmowych) pozyskiwania przez miejscową ludność
(w większości nielegalnie, ale za to na mniejszą skalę) kruszywa na własne
potrzeby – budownictwo indywidualne oraz nasypy drogowe.
1.3.5. Hydrologia.
Sieć hydrograficzna w gminie Chocz jest słabo rozwinięta stosunkowy duży udział
mają w niej cieki okresowe). Największą rzeką w opisywanym rejonie jest Prosna –
lewy dopływ Warty.
Teren gminy odwadniany jest generalnie w kierunku południowo – zachodnim
i należy w całości do dorzecza Prosny, która zbiera wody z całego obszaru
za pomocą kilku niewielkich cieków, z których nazwane są dwa – Błotnia:
z dopływami Błotnia A (prawy) i Kanał Błotnia (lewy) oraz Parowa Pilska. Obydwa
wymienione cieki stanowią prawe dopływy Prosny.
Na odcinku przepływającym przez Gminę, szerokość doliny Prosny waha się
w granicach 1,0 – 1,5 km.
Zasilanie wód powierzchniowych następuje bezpośrednio z opadów
atmosferycznych i topniejącej pokrywy śnieżnej. W okresie wzmożonych opadów
11
17 listopada 2003
oraz roztopów wody niesione przez rzekę Prosnę stwarzają zagrożenie
powodziowe. Wysoki poziom stanu wód przyczynia się do wylewów na przyległe
tereny w granicach terasy zalewowej. Największe zagrożenie powodziowe jest
w rejonie Kwilenia i Chocza.
Na terenie gminy wody
podziemne reprezentowane są przez wody
przypowierzchniowe (wierzchniówkowe) oraz wody głębszych poziomów
wodonośnych (gruntowe, wgłębne i głębinowe).
Wody przypowierzchniowe występują na obszarze całej gminy, płytko pod
powierzchnią ziemi, w strefach lokalnych obniżeń terenu o podłożu
nieprzepuszczalnym lub słabo przepuszczalnym. Reagują łatwo na zmiany
atmosferyczne – w okresie susz mogą przejściowo zanikać.
Wody gruntowe I poziomu wodonośnego, reprezentowane są przez dwa obszary
o różnym charakterze wód i różnym sposobie alimentacji. Wody te są bezpośrednio
zasilane przez infiltrujące opady atmosferyczne, a ich charakter zależy
od warunków geomorfologicznych.
Doliny rzeczne – swobodne zwierciadło wody gruntowe tworzą
w przepuszczalnych utworach piaszczystych na głębokości do 1,0 m. alimentowane
są przez wody infiltrujące z cieków, spływ z terenów przyległych i przez wody
opadowe.
Tereny pozadolinne – charakter pierwszego poziomu wody gruntowej uzależniony
jest od przepuszczalności. W przepuszczalnych utworach piaszczysto – żwirowych
tworzy on zwierciadło swobodne na głębokości od 1,5 do 4,0-0,5 m.
W trudno przepuszczalnych gruntach gliniastych i ilastych, wody gruntowe nie
tworzą jednolitego poziomu, lecz występują w postaci sączeń na różnej głębokości.
Intensywność tych sączeń są zmienne w zależności od warunków atmosferycznych
i geomorfologicznych – do zaniku włącznie w okresach suszy.
Ponadto na terenie gminy Chocz znajdują się liczne stawy retencjonujące wodę
o przeciętnej powierzchni od 0,11 do 2,70 ha i pojemności wahającej się w
granicach od 1,7 do 19 tys m³. Pełnią one funkcję gospodarcze, hodowlane,
przeciwpożarowe oraz nawadniające.
Teren gminy pozbawiony jest naturalnych zbiorników wodnych – jezior.
Niewielka ilość oczek wodnych oraz wypełnionych wodą
wyrobisk
poeksploatacyjnych w ograniczonym zakresie poprawia niekorzystny bilans wodny
gminy.
1.3.6. Gleby.
Zróżnicowanie geomorfologiczne ma swoje odbicie w występujących typach
i rodzajach gleb. Pokrycie glebowe gminy Chocz jest ściśle związane
z ukształtowaniem powierzchni i czynnikami klimatycznymi epoki lodowcowej
12
17 listopada 2003
– większość gleb powstała z glin zwałowych oraz glin i piasków
wodnolodowcowych.
Na terenie gminy Chocz przeważają gleby słabe i bardzo słabe, rozwinięte głównie
na piaskach, których największą ilość zakwalifikowano do V i VI klasy
bonitacyjnej, a pod względem użytkowym do kompleksu 6 - go kompleksu żytnio –
ziemniaczanego słabego) i 7 – go ( kompleksu żytnio – łubinowego). Najwięcej
powierzchni gminy zajmują gleby słabe i bardzo słabe – brunatne wyługowane
większość i VI klasy bonitacyjnej, często nadmiernie przesuszone.
Najwięcej gleb klasy III A i b występuje w dolinie rzeki Prosny we wsiach: Chocz,
Stary Olesiec, Piła, Brudzewek. Są to gleby – mady wytworzone z piaskow
i piasków gliniastych mocnych. Utwory te pościelone są przeważnie piaskami
lekkimi. Gruntów klasy IV a i b najwięcej jest we wsiach: Kwileń, Niniew i Chocz,
a najmniej we wsiach: Nowolipsk i Stara Kaźmierka.
Gleby najsłabsze V i VI klasy bonitacyjnej dominują we wsiach Nowy Olesiec
i Józefów. Wytworzone zostały z piasków słabogliniastych podścielonych piaskami
luźnymi i są mocno przesuszone.
W gminie Chocz występują również grunty najsłabsze klasy VI z nadające się pod
zalesienie, najwięcej we wsi Brudzewek, Nowolipsk i Piła.
Użytki zielone, na ogół słabe lub średnie, zajmują dna dolinne. Porastają one mady
(średnie, lekkie, piaszczyste)
wytworzone z utworów wodnolodowcowych
o składzie mechanicznym glin lekkich i pylastych oraz piasków.
Lokalnie, w zagłębieniach terenowych i dolinach rzecznych nadmiernie
uwilgotnionych, występują gleby pochodzenia organiczno – bagienne (torfowe
i mułowotorfowe). Rejony występowania tych gleb to doliny: Prosny, Parowej
Pilskiej oraz centralnej części gminy, między Józefowem a Choczem.
Gleby naturalne, na których założono ogrody, wskutek intensywnego nawożenia
(mineralnego i organicznego), deszczowania oraz imisji zanieczyszczeń,
przekształciły się w gleby antropogeniczne – hortisole.
Generalnie gmina Chocz charakteryzuje się przewagą gleb słabych. Według
Instytutu Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach wskaźnik
bonitacji jakości wynosi 28 punktów a przydatności rolniczej gleb wynosi 28,3 pkt
w 100 punktowej skali. Słabą żyzność tutejszych gleb potwierdza klasyfikacja
jakości gruntów według klas bonitacyjnych.
TABELA 5: Gmina Chocz – struktura klas bonitacyjnych gleb.
Klasa bonitacyjna
I
II
III a
III b
IV a
IV b
Struktura w %
0,0
0,0
0,04
0,95
11,62
7,38
13
Powierzchnia w ha
0,00
0,00
1,76
37,22
456,60
290,04
17 listopada 2003
V
VI
VI z
30,43
39,93
9,65
1.195,98
1.569,00
379,05
RYCINA 2: Gmina Chocz – struktura klas bonitacyjnych gleb.
VI
10,4%
III b
1,0%
IV a
12,6%
IV b
32,9%
V
43,1%
III b IV a IV b V VI
TABELA 6: Gmina Chocz – struktura klas bonitacyjnych gleb według sołectw.
Sołectwo
Chocz
Brudzewek
Józefów
Nowa
Kaźmierka
Stara
Kaźmierka
Kwileń
Kuźnia
Niniew
struktura w % poszczególnych klas bonitacyjnych
II
III a
III b
IV a
IV b
V
VI
0,00
100,0 55,42
27,22
1,58
18,30
5,52
0
0,00
0,00
3,46
8,2
10,31
4,93
17,24
0,00
0,00
0,00
0,45
0,81
10,24
8,72
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
5,00
12,11
0,00
0,00
0,00
0,00
3,06
11,51
8,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
17,68
0,00
8,12
8,03
10,29
12,12
7,75
26,00
5,81
5,1
8,35
7,82
2,53
9,03
14
17 listopada 2003
Nowolipsk
Piła
Stary
i
Nowy
Olesiec
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
13,21
24,48
0,00
13,21
24,48
1,65
14,96
20,09
6,65
4,03
20,09
12,67
5,26
11,08
Z powyższego zestawienia wynika, że gleby o najwyższym wskaźniku bonitacji
występują w sołectwach: Chocz i Stary Olesiec (gleby w klasie III), zaś
o wskaźniku najsłabszym w miejscowościach: Nowolipsk, Brudzewek, Józefów
(gleby w klasie V – VI).
1.3.7. Roślinność.
Gmina Chocz charakteryzuje się dużym zalesieniem. Lasy i grunty leśne stanowią
prawie 40,00 % powierzchni gminy, to jest 2 871,23 ha. W gminie przeważają
nizinne typy lasu, a ich rozmieszczenie jest uzależnione od budowy geologicznej i
stosunków wodnych.
Głównym gatunkiem lasotwórczym w gminie jest sosna zwyczajna, co jest
odbiciem warunków siedliskowych. Drzewostany te zawierają również w swym
składzie: modrzew, brzozę i olchę oraz niewielki odsetek innych gatunków drzew
leśnych domieszkowych.
Struktura wiekowa drzewostanów jest zróżnicowana. Dominujący jest udział drzew
stosunkowo młodych – do lat 60 (46,0%). Znaczny jest, też udział klas wyższych –
ponad 80 lat. Drzewostany tej klasy stanowią 28,5 % ogólnej powierzchni lasów
i są zarazem korzystne dla penetracji.
Najwyższą lesistość w granicach administracyjnych, mają wsie: Nowolipsk
i Józefów a najniższą – Chocz.
Poważnym problemem Państwowego Gospodarstwa Leśnego jest dominacja
monokultur iglastych, z natury mniej odpornych na działanie wielu szkodliwych
czynników biotycznych i abiotycznych, a przede wszystkim antropogenicznych,
które powodują w szczególności zniekształcenia i degradację siedlisk leśnych,
obniżając ich walory przyrodnicze i zdolności produkcyjne drzewostanów.
Generalnie drzewostany wykazują średnią jakość techniczną i hodowlaną.
Roślinność nieleśna reprezentowana jest głównie przez ekosystemy trawiaste,
agroekosystemy, zadrzewienia, zakrzaczenia śródpolne i przydrożne oraz przez
typowe dla wilgotnych i mokrych koryt rzecznych zbiorowiska roślinne w dolinie
Prosny. Ekosystemy trawiaste koncentrują się głównie wzdłuż cieków wodnych
oraz na terenach okresowo podmokłych, stanowiąc dogodne warunki dla
gniazdowania ptactwa. W środowisku przyrodniczym gminy ważną rolę odgrywa
system zadrzewień i zakrzaczeń. Wzbogaca on florystycznie agrocenozy oraz
wpływa na stosunki wodne. Tworzą one ciągi korytarzy ekologicznych,
15
17 listopada 2003
towarzyszących dolinkom rzecznym oraz rowom melioracyjnym. Zadrzewienia
i zakrzaczenia wraz z łąkami pełnią funkcję łączników pomiędzy kompleksami
leśnymi. Poprzez to wpływają na rozwój fauny i flory oraz migracje różnych
gatunków zwierząt. Stanowią również biotop wielu gatunków fauny, zwłaszcza
zbiorowisk łąkowych, szuwarowych i torfowych.
Zadrzewienia śródpolne występują w wielu miejscach gminy. Powstały jako
śródpolne pasy wiatrochronne (głównie wzdłuż dróg). Stanowią ważny element
krajobrazowy i ekologiczny o dość dobrej kondycji przyrodniczej.. ich funkcja
środowiskowa polega na przeciwdziałaniu przesuszaniu gleb i erozji oraz
stanowieniu ostoi dla zwierząt – remizy (biotopy licznych gatunków flory i fauny).
1.3.8. Zwierzęta.
Świat zwierzęcy gminy jest typowy dla nizinnych obszarów Polski. W lasach
występują jelenie, dziki, spotykane są daniele. Stosunkowo wysoka jest liczebność
sarny, szczególnie jej specyficznej odmiany ekologicznej, bytującej na polach
uprawnych.
Ptactwo skupione jest głównie w obrębie ekosystemów łąkowych oraz w dolinie
rzeki Prosny. Obecność wielu małych zbiorników wodnych umożliwia rozród wielu
gatunkom płazów i gadów. Niska jakość wód powierzchniowych ogranicza
występowanie ryb.
Faunę ssaków reprezentują przedstawiciele następujących rzędów:
Ø owadożerne – między innymi: jeż, ryjówka, kret;
Ø zajęczaki – m.in.: królik, zając;
Ø gryzonie – m.in.: nornik, wiewiórka;
Ø parzystokopytne – m.in.: sarna;
Ø drapieżne – m.in.: łasica, kuna, wydra, lis.
Brak szczegółowej, kompleksowej inwentaryzacji przyrodniczej gminy Chocz
uniemożliwia pełniejsze przedstawienie uwarunkowań charakteryzujących
miejscową faunę i florę.
1.3.9. Obszary chronione.
Do podstawowych form ochrony przyrody w Polsce należy tworzenie rezerwatów
przyrody, parków narodowych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego
krajobrazu. Coraz większe znaczenie mają także użytki ekologiczne, stanowiska
dokumentacyjne oraz zespoły przyrodniczo – krajobrazowe. Formami ochrony
indywidualnej są: gatunkowa ochrona roślin i zwierząt oraz pomniki przyrody
16
17 listopada 2003
w rodzaju: pojedynczych drzew, alei, głazów narzutowych, skałek itp., które są
akcentami wydatnie wpływającymi na urozmaicenie krajobrazu.
Na terenie gminy znajdują się 4 prawnie chronione pomniki przyrody – dęby
szypułkowe.
Gmina Chocz nie
ekologicznych.
posiada prawnie chronionych parków
oraz użytków
1. 4. Walory kulturowe.
1.4.1. Historia.
Wieś Chocz – główny ośrodek gminy to miejscowość o bogatej historii i
świadczących o niej obiektach zabytkowych prezentujących wysoką klasę
artystyczną.
Usytuowany po prawej stronie rzeki Prosny przy trakcie, który w średniowieczu
łączył najważniejsze miasta Wielkopolski tzn. Kalisz z Gnieznem i Poznaniem
poprzez Pyzdry; był punktem etapowym pomiędzy Kaliszem i Pyzdrami.
W źródłach pisanych Chocz pojawia się po raz pierwszy w 1294 r. W XIV w.
Kazimierz Wielki rozpoczął budowę zamku. 1382 r. starosta odolanowski Bartosz
umocnił palisadą zamek i obsadził załogą. Nie zachowały się dokumenty dotyczące
lokacji miasta. Wiadomo o istnieniu w VI wieku osady z kościołem parafialnym p.
w. Św. Wawrzyńca. Po raz pierwszy Chocz jako miasto występuje w źródłach z
1521 r. Jego lokację hipotecznie przesuwa się na wiek XV lub XIX powołując się
na formalną analogię z kwieciszewem lokowanym dwukrotnie w 1 połowie XIV w.
W 1521 r. właścicielem Chocza był Wacław Ostroróg kasztelan kaliski. Następni
właściciele – ród Marszewskich sprowadzili i osadzili w Choczu braci czeskich, a w
1555 r. przekazali im kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Późniejsi
właściciele – Mycielscy potwierdzili prawa braci czeskich. W 1621 – 22 miasto
przeszło na własność Lipskich, którzy spowodowali usuniecie z niego arian.
W 1623 r. biskup kujawski Andrzej Lipski ufundował klasztor reformatów oraz
kolegiatę, której budowę rozpoczęto obok zamku w 1629 r. kolegiata działała na
zasadzie instytucji kościelno – rodowej, w której prepozytem kapituły kolegialnej
zostawał członek rodu Lipskich. W 1643 r. poświęcony został drewniany kościół
o.o. reformatorów zastąpiony w 1733 r. murowanym kościołem barokowym
wzniesionym razem z nowym klasztorem.
Usunięcie braci czeskich oraz wojny szwedzkie w połowie XVII w. Przyczyniły się
do upadku gospodarczego miasta, który był udziałem większości ówczesnych miast
polskich. W latach 1790 - 93 rozbudowano kolegiatę i rozpoczęto niemal całkowitą
przebudowę dworu infułackiego.
17
17 listopada 2003
Po upadku Księstwa Warszawskiego Chocz znalazł się w granicach zaboru
rosyjskiego. W 1818 r. skasowano kolegiatę, a w 1832 r. spłonął kościół parafialny
p. w. św. Wawrzyńca i parafię przeniesiono do dawnej kolegiaty.
W latach 20 XIX w. wraz z początkami przemysłu tkackiego powstały w Choczu
warsztaty tkackie; w 1832 r. było ich 11. Konkurencja manufaktur kaliskich oraz
represyjna polityka carska zahamowały jednak rozwój tej działalności gospodarczej.
Obecna zabudowa mieszkalna historycznego centrum Chocza w charakterze
małomiasteczkowym pochodzi w większości z końca XIX i początku XX w. Jest to
Budynki
sytuowane
są
kalenicowo,
jedno
zabudowa
pierzejowa.
lub półtorakondygnacyjne z wystawką zajmujące całą szerokość wąskich działek,
nakryte dachami dwuspadowymi.
1.4.2. Osadnictwo.
Najstarszy zachowany średniowieczny schemat planistyczny oprócz Chocza ma
miejscowość Kuźnia z wyraźnie wydzielonym czworobocznym placem centralnym,
obecnie częściowo zabudowanym. W pozostałych miejscowościach leżących przy
trasie Kalisz – Gniezno pierwotne schematy planistyczne są słabo rozwinięte,
unieczytelnione późniejszymi przekształceniami. Rozwijały się one liniowo wzdłuż
szosy Niniew – Kwileń – Stary Olesiec.
Zachowane obiekty zabytkowe pozwalają odczytać funkcję jaka w przeszłości
w danej miejscowości była spełniana. Wsie leżące przy historycznym szlaku miały
możliwość rozwinięcia działalności rzemieślniczej obsługującej teren (wskazują
na to również nazwy miejscowości: Kuźnia, Piła). W Choczu i Kwileniu istniał
dawny młyn wodny, tartak istniał we wsi Piła. Obszary zalesione podchodziły
w średniowieczu niemal do linii traktu, a i obecnie znaczną powierzchnię gminy
zajmują lasy. Stara Kaźmierka była w średniowieczu osadą leśną założoną
na karczunkach leśnych. Kaźmierka Nowa i Józefów powstały w wyniku XIX –
wiecznej parcelacji, w których gruntu rolne uzyskano poprzez karczunki leśne.
1.4.3. Zabytki.
Na terenie gminy istniały trzy zespoły folwarczne: w Kwileniu, Niniewie
i Mycielinku.
W Kwileniu zachował się dworek z około 1930 r. i zabudowania folwarczne:
stodoła, lodownia. Naprzeciw podwórza gospodarczego po drugiej stronie drogi
istnieją pozostałości cegielni z lat 20 XX w.
18
17 listopada 2003
W Niniewie założenie dworskie powstało zapewne w 1 połowie XIX w. (od 1977 r.
nie istnieje), zachował się spichlerz z początki XX w.
W Mycielinku folwark wspomniany w latach 80 XIX w. (przestał istnieć przed
1936 rokiem).
W Nowej Kaźmierce znajduje się Kościół Ewangelicko – Augsburski z 1907 roku.
Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia NMP – parafialny od r. 1822 – dawna
kolegiata fundowana przez Andrzeja Lipskiego biskupa kujawskiego w 1629 r.
pierwotnie zapewne jednonawowy z kaplicą rodową, wieża dobudowana około
połowy XVIII w. W latach 80 XVIII w. daleko posunięty proces destrukcji.
W latach 1790 – 93 infułat Kazimierz Lipski ufundował przebudowę kościoła.
Do wczesnobarokowego jednoprzęsłowego zamkniętego półkoliście prezbiterium
z lat 1629 – 34 dostawiony zostaje nowy trzynawowy bazylikowy korpus
wczesnoklasycystyczny ze stiukową dekoracją i nowym wyposażeniem wnętrza.
Połączony z pałacem infułackim poprzez zakrystię i skarbczyk po zachodniej
stronie prezbiterium. Remontowany w latach 1883 – 86 i odnawiany w latach
1954 – 55.
Dawny pałac infułacki, zbudowany w miejscu XIV – wiecznego zamku Kazimierza
Wielkiego, częściowo wykorzystując piwnice i przyziemie zamkowe. Powstał na
przełomie lat 80 i 90 XVIII w. z fundacji infułata Kazimierza Lipskiego.
Wczesnoklasycystyczny z bogato treściowo
stiukową dekoracją wnętrz.
Restaurowany w 1913 r. i odnawiany w 1951 r.
Założenie klasztorne reformatorów – fundacja Andrzeja Lipskiego z ok. 1630 r.
Pierwotnie drewniane, w 1733 r. zastąpiono budynkami murowanymi.
Kościół p. w. Michała Archanioła, barokowy jednonawowy z wydzielonym
niższym i węższym prezbiterium z wielobocznym zamknięciem. Wyposażenie
wnętrza rokokowe wykonane w latach 1750 – 51 przez warsztat znanego snycerza
Józefa Eglauera. Połączony z klasztorem od strony zachodniej poprzez zakrystię
przylegającą do prezbiterium.
Zabudowania klasztorne, z pierwotnego czworobocznego założenia zachowało się
pierwotne skrzydło południowe przylegające do prezbiterium kościoła od zachodu
oraz krużganek przy zachodniej ścianie kościoła nakryty sklepieniem krzyżowym
a także mur ogrodzeniowy.
19
17 listopada 2003
2. Sfera społeczna.
1. 1. Demografia.
2.
2.1.1. Podstawowe dane o ludności.
Podstawowymi miernikami charakteryzującymi zbiorowość ludzką jest jej
liczebność i rozmieszczenie. Gmina wiejska Chocz 31 grudnia 2001 roku liczyła
4898 mieszkańców. Zamieszkiwało ją 2397 mężczyzn oraz 2501 kobiet.
Współczynnik feminizacji, to jest stosunek liczby kobiet do mężczyzn wynosi 1,04
i jest równy średniej dla powiatu pleszewskiego – 1,03 oraz minimalnie mniejszy
od województwa wielkopolskiego – 1,06.
Na 1 km² powierzchni gminy przypada 66,09 mieszkańców. Gęstość zaludnienia
jest więc niższa od średniej dla powiatu oraz prawie 2 razy niższa od średniej w
województwie (odpowiednio 87,4 i 112,9 osób / km²). Współczynnik występujący
w Choczu jest jednak charakterystyczny dla gmin wiejskich.
TABELA 7: Gmina Chocz – współczynnik feminizacji i gęstość zaludnienia w
2001 roku.
Wyszczególnienie
Współczynnik
feminizacji
Gęstość zaludnienia
Gmina
Chocz
1,04
Powiat
Pleszewski
1,03
Województwo
Wielkopolskie
1,06
66,09
87,4
112,9
20
17 listopada 2003
LICZBA LUDNOŚCI
RYCINA 3: Gmina Chocz – zaludnienie w latach 1975 – 2002.
4950
4900
4850
4800
4750
4700
4650
4600
4550
4500
4450
1975 1985 1990 1992 1995 1997 2000 2002
TABELA 8: Gmina Chocz – rozwój zaludnienia w latach 1975 – 2002.
Rok
1975
1985
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Liczba ludności
4604
4723
4723
4757
4814
4818
4816
4791
4822
4885
4963
4928
4902
4898
4851
Liczba kobiet
2480
2455
2451
2457
2480
2472
2494
2488
2487
2518
2559
2525
2540
2501
2466
Liczba mężczyzn
2124
2268
2272
2290
2338
2346
2322
2303
2335
2367
2404
2403
2362
2397
2385
Począwszy od 1975 roku, poprzez cały okres lat 90-tych, tendencje zaludnienia
w gminie Chocz charakteryzuje stabilizacja.
21
17 listopada 2003
Przez cały analizowany okres czasu ilość kobiet była nieznacznie wyższa od liczby
mężczyzn. Jest to charakterystyczne zjawisko w gminach z przewagą ludności
wiejskiej.
TABELA 9: Gmina Chocz – rozkład zaludnienia według sołectw. Stan na 2002 rok.
Miejscowość
Liczba mieszkańców
257
1800
299
302
585
332
177
195
151
172
169
412
Brudzewek
Chocz
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
Najliczniejszą miejscowością w gminie (1800 osób) jest siedziba urzędu wieś
Chocz. Drugą co do liczebności (585 osoby) jest wieś Kwileń, trzecią (412 osób)
Stary Olesiec. Ponadto w granicach 200 – 400 mieszkańców liczy sobie
4 miejscowości: Brudzewek, Józefów, Kuźnia, Niniew. Pozostałe 5 sołectw
zamieszkuje od 100 do 200 mieszkańców każde.
2.1.2. Struktura wieku ludności.
Na liczbę ludności decydujący wpływ mają dwa czynniki: ruch naturalny oraz
wędrówkowy ludności. Te z kolei zdeterminowane są przez strukturę ludności
według wieku i płci.
Struktura ludności według wieku określa proces starzenia się ludności, definiowany
najogólniej jako zmiany stanu i struktury według wieku ludności, polegające na
wzroście w ogólnej liczbie udziału osób starszych. Za granicę starości przyjmuje się
umownie wiek 60 lat. Obecnie ludność województwa wielkopolskiego, podobnie
jak całej Polski starzeje się. Jednak na wsi udział dzieci i młodzieży jest większy co
powoduje, że pod względem struktury wieku mieszkańców gminę Chocz obecnie
możemy określić jako jednostkę młodą.
22
17 listopada 2003
TABELA 10: Gmina Chocz – ludność według wieku w 2001 roku.
Grupa wieku
0–2
3–6
7 – 14
15 – 17
18 – 19
20 – 29
30 – 39
40 – 49
50 – 59
60 – 64
65 i więcej
179
301
631
231
161
801
702
648
497
174
566
TABELA 11: Gmina Chocz – struktura ludności według wieku w 2001 roku.
Grupa wieku
0–2
3–6
7 – 14
15 – 17
18 – 19
20 – 29
30 – 39
40 – 49
50 – 59
60 – 64
65 i więcej
Gmina
Chocz (%)
Powiat
Pleszewski (%)
3,66
6,15
12,90
4,72
3,29
16,38
14,35
13,25
10,16
3,56
11,58
3,28
4,85
12,17
5,45
3,69
16,45
13,38
14,70
11,11
3,82
11,10
Województwo
Wielkopolskie
(%)
3,11
4,52
11,51
5,19
3,64
16,47
13,03
15,59
11,61
3,89
11,43
47,1 % mieszkańców zameldowanych w gminie, to jest 2304 osób liczy poniżej
30 lat. Natomiast 27,43 % obywateli – 1342 osób nie ukończyło jeszcze 18 roku
życia. Struktura mieszkańców gminy Chocz według wieku jest bardzo zbliżona do
wartości charakteryzujących zarówno populację powiatu pleszewskiego jak
i województwa wielkopolskiego, prezentując się nieco korzystniej w młodszych
kategoriach wiekowych.
23
17 listopada 2003
RYCINA 4: Gmina Chocz – struktura ludności według wieku w 2001 roku.
4%
10%
12%
4% 6%
13%
5%
3%
16%
13%
14%
0-2
3-6 lat
7-14 lat
15-17 lat
18-19 lat
20-29 lat
30-39 lat
40-49 lat
50-59 lat
60-64 lat
65 i w ięcej
Korzystny rozkład demograficzny ludności potwierdza struktura mieszkańców
w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym. Przez ludność w wieku produkcyjnym
rozumie się ludność w wieku zdolności do pracy. Dla mężczyzn przyjęto wiek
18 – 64 lata, a dla kobiet 18 – 59 lat.
TABELA 12: Gmina Chocz – ludność wieku produkcyjnego i nieprodukcyjnego
w 2001 roku.
Ludność w wieku
Gmina
Chocz
Przedprodukcyjnym
Produkcyjnym
1342
2892
Gmina
Chocz
(%)
27,40
59,04
Poprodukcyjnym
664
13,56
Powiat
Województwo
Pleszewski Wielkopolskie
(%)
(%)
25,75
24,34
61,12
62,10
13,13
13,57
Obywatele wieku nieprodukcyjnego (przedprodukcyjni i poprodukcyjni) stanowią
40,96 % całej zbiorowości. Od kilku lat rośnie, także w ujęcie relatywnym,
zbiorowość mieszkańców zdolnych do pracy. Wpływ na to ma wejście w wiek
dorosły osób z wyżu demograficznego, urodzonych w latach 1978 – 1983.
Jednocześnie zmniejsza się tak zwane „obciążenie” ludności jej nieprodukcyjną
częścią. Struktura wieku produkcyjnego i nieprodukcyjnego mieszkańców gminy
24
17 listopada 2003
Chocz odpowiada
i województwa.
średnim
wartością
przyporządkowanym
dla
powiatu
RYCINA 5: Gmina Chocz – ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym
w 2001 roku.
70
60
50
%
Gmina Chocz
40
Powiat
Pleszewski
30
20
Województwo
Wielkopolskie
10
0
1
2
3
Współczynnik obciążenia demograficznego, ustalony jako stosunek ludności
nieprodukcyjnej do liczebności wieku produkcyjnego dla gminy Chocz wynosi 0,69
i jest wyższy od średniej w powiecie pleszewskim (0,64) i województwie
wielkopolskim (0,61). Jego wartość rozkłada się korzystnie, ponieważ wśród
obywateli „nieprodukcyjnych” jest blisko 2 razy więcej osób „przedprodukcyjnych”
niż „poprodukcyjnych”. Odnotowując jednak zmiany struktury mieszkańców w
wieku przedprodukcyjnym oraz rosnącą liczebność roczników poprodukcyjnych, za
kilkanaście lat można przewidywać odwrócenie dotychczasowych tendencji
wskaźników „obciążenia”.
2.1.3. Ruch naturalny i wędrówkowy ludności.
Na przyrost naturalny ludności składają się zmiany w jej liczbie, powodowane
przez urodzenia i zgony. Charakteryzujące go wartości określają nie tylko strukturę
populacji według płci i wieku, ale także liczbą zawartych małżeństw, osób w wieku
rozrodczym oraz zgonów. Wartości charakteryzujące ruch naturalny gminy Chocz
w 2001 roku rozkładają się mniej korzystnie od średniej dla powiatu
i województwa. Wpływ na to ma szczególnie większy wskaźnik zgonów oraz
ujemny przyrost naturalny. Jednak z drugiej strony należy wziąć pod uwagę fakt
25
17 listopada 2003
stosunkowo niskiej populacji gminy Chocz powodującej, że nawet jednostkowe
przypadki mogą wyraźnie wpłynąć na końcowy obraz poszczególnych wskaźników
statystycznych.
Przeciętna stopa przyrostu naturalnego na wsi jest wyższa niż w mieście.
Ta tendencja utrzymuje się również w województwie wielkopolskim: miasta
+0,12 ‰, wieś +2,27 ‰. Współczynnik przyrostu naturalnego w 2001 roku wynosił
(2,24) ‰ i był wyższy od średniej wojewódzkiej wynoszącej +1,04 ‰.
TABELA 13: Gmina Chocz – ruch naturalny ludności w 2001 roku.
Ruch naturalny ludności
Małżeństwa
Urodzenia żywe
Zgony
W tym zgony niemowląt
Przyrost naturalny
Saldo migracji
Wartości bezwzględne dla gminy
Chocz
25
63
52
0
11
-26
Współczynnik małżeństw, to jest liczba zawartych małżeństw na 1000 ludności
ogółem, w 2001 roku wyniósł 5,1 i był niższy od wartości dla powiatu (5,98) i
województwa (5,33). Współczynnik rodności, określający liczbę urodzeń żywych
badanego okresu na 1000 ludności ogółem, wyniósł w 2001 roku 12,86 i był
wyższy od średniej dla powiatu (10,60) oraz województwa (10,31). Natomiast
umieralność społeczeństwa, mierzona współczynnikiem zgonów (liczba zgonów na
1000 ludności), wyniosła 10,62 i była niższa od wartości charakteryzującej powiat
pleszewski (11,27) oraz wyższa od województwa wielkopolskiego (9,27).
TABELA 14: Gmina Chocz – podstawowe współczynniki określające ruch
naturalny ludności w 2001 roku.
Współczynnik
Małżeństwa
Urodzenia żywe
Zgony
Przyrost naturalny
Saldo migracji
Gmina
Chocz
5,1
12,86
10,62
2,24
-5,31
Powiat
Pleszewski
5,98
10,60
11,27
-0,67
-0,99
26
Województwo
Wielkopolskie
5,33
10,31
9,27
1,04
0,67
17 listopada 2003
Migracje są drugim, obok przyrostu naturalnego, czynnikiem wpływającym
bezpośrednio na liczbę ludności oraz jej rozmieszczenie. Obecna tendencja
przemieszczania się, szczególnie młodych mieszkańców, z mniejszych do
większych ośrodków osiedleńczych powoduje, że saldo migracji gminy Chocz jest
ujemne i wynosi (-26). Natomiast saldo migracji liczone na 1000 ludności wyniosło
w 2001 roku (-5,31) i było niższe od średniej dla powiatu (-0,99) oraz województwa
(+0,67). Przyrost rzeczywisty dla gminy Chocz, liczony jako suma wartości
przyrostu naturalnego oraz salda migracji, był ujemny i wyniósł w 2001 roku w
liczbach rzeczywistych (-15).
Przedstawione powyżej dane należy określić jako coraz wyraźniej kształtujące się
negatywne tendencje w demografii gminy Chocz. Najwyraźniej obrazuje to ujemny
przyrost naturalny oraz niekorzystne saldo migracji. Jeśli między innymi sytuacja
ekonomiczna gminy nie ulegnie poprawie, możliwy jest ujemny przyrost
rzeczywisty rzędu kilkudziesięciu osób rocznie.
2. 2. Rynek pracy.
2.2.1. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze KRUPN – REGON.
Gmina ma charakter rolniczy toteż większość mieszkańców pracuje we własnych
gospodarstwach rolnych, których jest 745. Część znajduje zatrudnienie w kilkunastu
miejscowych zakładach pracy, które rozwijają się stosownie do nowych realiów
gospodarki rynkowej. Są to firmy zajmujące się głównie: hodowlą, uprawami,
przetwórstwem rolno – spożywczym, handlem oraz zakłady rzemieślnicze. Znaczny
odsetek mieszkańców znajduje zatrudnienie poza granicami gminy oraz
w miejscowych zakładach państwowych, głównie z sekcji: administracja, edukacja
i opieka socjalna.
Na koniec 2001 roku urząd zarejestrował 173 podmiotów gospodarczych
w rejestrze KRUPN - REGON.
TABELA 15: Gmina Chocz – formy własności podmiotów gospodarczych
będących w rejestrze KRUPN – REGON w 2001 roku.
Gmina Chocz
Sektor
Sektor
publiczny
prywatny
0
1
Forma własności
Spółki handlowe
(w tym z udziałem kapitału
27
17 listopada 2003
zagranicznego)
Spółki cywilne
Spółdzielnie
Zakłady osób fizycznych
Inne formy własności
0
0
10
9
3
169
23
Własnością publiczną jest 10, natomiast prywatną są 195 przedsiębiorstwa, to jest
95,12 % ogółu. Spośród firm prywatnych 169 są zakładami należącymi do osób
fizycznych, co stanowi 82,44 % ogółu podmiotów sektora prywatnego.
TABELA 16: Gmina Chocz – struktura podmiotów gospodarczych według form
własności w 2001 roku.
Forma własności
Sektor publiczny ogółem
Przedsiębiorstwa
państwowe
Sektor prywatny ogółem
Spółki handlowe
Spółki cywilne
Osoby fizyczne
Spółdzielnie
Inne
Gmina
Chocz
(%)
4,88
0,49
Powiat
Pleszewski
(%)
3,37
0,68
Województwo
Wielkopolskie
(%)
2,59
2,30
95,12
0,51
4,62
86,67
1,54
6,66
96,63
1,98
7,51
84,79
0,91
4,81
97,41
4,93
8,49
82,57
0,63
3,38
Powyższe uwarunkowanie w gminie Chocz nieznacznie różnią się od przeciętnej
dla powiatu i województwa. Wśród chockich przedsiębiorstw jest stosunkowo
najmniej spółek handlowych, w tym z udziałem kapitału zagranicznego oraz spółek
cywilnych w porównaniu ze średnią dla powiatu i regionu.
Poniższa tabela przedstawia rozkład podmiotów gospodarczych, będących w
rejestrze KRUPN – REGON według wybranych sekcji PKD. Dokonano w niej
także dodatkowego pogrupowania, np.: ujmując pod pojęciem przemysł: górnictwo
i kopalnictwo, działalności produkcyjne i przetwórstwo przemysłowe. W skład
sekcji handel i naprawy wchodzą: handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów
mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku –
domowego.
28
17 listopada 2003
TABELA 17: Gmina Chocz – podmioty gospodarki narodowej w rejestrze KRUPN
– REGON według wybranych sekcji PKD w 2001 roku.
Wybrane sekcje według PKD
Gmina Chocz –
ilość podmiotów
172
10
14
28
75
8
Ogółem
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Przemysł
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i
łączność
Pośrednictwo finansowe,
obsługa nieruchomości i firm, nauka
Pozostała działalność usługowa,
komunalna, społeczna i indywidualna
Pozostałe
8
24
7
RYCINA 6: Gmina Chocz – struktura podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze
KRUPN – REGON według wybranych sekcji PKD w 2001 roku.
14%
5%
6%
42%
5%
4%
16%
8%
Handel i napraw y, hotele i restauracje
Przemy sł
Budow nictw o
Pozostałe
Pośrednictw o f inansow e, obsługa nieruchomości i f irm, nauka
Rolnictw o, łow iectw o i leśnictw o
Pozostała działalnoś ć usługow a, komunalna, społeczna i indy w idualna
Transport, gospodarka magaz ynow a i łąc znoś ć
29
17 listopada 2003
Najwięcej firm (75) prowadzi działalność handlową i naprawczą. 44 podmiotów
zajmuje się przetwórstwem przemysłowym oraz budownictwem. Stanowią one
69,19 % wszystkich zarejestrowanych firm.
TABELA 18: Gmina Chocz – struktura podmiotów gospodarki narodowej
w rejestrze KRUPN – REGON według wybranych sekcji PKD w 2001 roku.
Wybrane sekcje według PKD
Rolnictwo, łowiectwo i
leśnictwo
Przemysł
Budownictwo
Handel i naprawy,
hotele i restauracje
Transport, gospodarka
magazynowa i łączność
Pośrednictwo finansowe,
obsługa nieruchomości i firm,
nauka
Pozostała działalność
usługowa, komunalna,
społeczna
i indywidualna
Pozostałe
Gmina
Chocz
(%)
5,81
Powiat
Pleszewski
(%)
4,00
Województwo
Wielkopolskie
(%)
3,73
8,14
16,28
43,60
14,74
9,68
40,71
12,50
11,56
35,12
4,65
5,43
7,09
4,65
11,53
16,88
12,80
6,38
5,79
4,07
7,53
7,33
Rolniczy charakter gminy powoduje, że udział sekcji rolnictwo, łowiectwo
i leśnictwo w ogólnej liczbie podmiotów jest większy niż średnia charakteryzująca
powiat pleszewski oraz województwo wielkopolskie. Tym samym zdecydowanie
mniej podmiotów reprezentuje sekcje związane np.: z pośrednictwem finansowym
oraz obsługą nieruchomości, firm i nauką.
2.2.3. Zatrudnienie.
Według danych z końca 2001 roku liczba pracujących1 w gospodarce narodowej na
obszarze gminy Chocz wyniosła 256 osób. Udział kobiet w ogólnej liczbie
pracujących osiągnął 50,4 %, czyli 129 kobiet zatrudnionych jest w gospodarce
narodowej.
1
Bez rolników indywidualnych i duchownych oraz zakładów osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą i osób prawnych z liczbą pracujących poniżej 10 osób.
30
17 listopada 2003
TABELA 19: Gmina Chocz – pracujący w 2001 roku.
Pracujący
Gmina Chocz
256
14
91
49
102
Ogółem
Sektor rolniczy
Sektor przemysłowy
Usługi rynkowe
Usługi nierynkowe
TABELA 20: Gmina Chocz – struktura pracujących w 2001 roku.
Pracujący
Sektor rolniczy
Sektor
przemysłowy
Usługi rynkowe
Usługi
nierynkowe
Gmina
Chocz (%)
Województwo
Wielkopolskie (%)
5,47
35,55
Powiat
Pleszewski
(%)
6,90
37,21
19,14
39,84
25,35
30,54
30,16
23,78
3,32
42,74
Niniejsze statystyki nie odzwierciedlają faktycznej struktury zatrudnienia na terenie
gminy, powiatu i województwa. Odnoszą się bowiem do liczby pracujących,
zgodnie z przedstawioną powyżej definicją, odzwierciedlającą strukturę
pracujących w większych podmiotach gospodarczych.
2. 3. Bezrobocie.
2.3.1. Bezrobocie w latach 1993 – 2002.
Jednym z ważniejszych kryteriów oceny warunków bytu mieszkańców jest
możliwość uzyskania zatrudnienia. Zjawiskiem, które nieustannie wywiera istotny
wpływ na poziom życia ludności jest bezrobocie. 31 grudnia 2002 roku Powiatowy
Urząd Pracy w Pleszewie zarejestrował 643 bezrobotnych z gminy Chocz. Oznacza
to, że na 100 osób w wieku produkcyjnym 22 zarejestrowano jako bezrobotne.
Współczynnik obliczany w stosunku do 100 osób czynnych zawodowo jest o wiele
wyższy i kształtuje się na podobnym poziomie w stosunku do innych gmin
wiejskich województwa wielkopolskiego.
31
17 listopada 2003
TABELA 21: Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiecie pleszewskim i
województwie wielkopolskim 31 grudnia 2001 roku.
Wyszczególnienie
Stopa bezrobocia w %
Powiat Pleszewski
22,3
Województwo
Wielkopolskie
15,4
TABELA 22: Gmina Chocz – dynamika kształtowania się bezrobocia w latach 1993
– 2002.
Rok
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Liczba bezrobotnych
ogółem
438
585
619
636
574
495
574
621
644
643
W tym
kobiety
244
297
328
333
349
308
344
363
351
325
Udział kobiet
w%
55,71
50,77
52,99
52,36
60,80
62,22
59,83
58,45
54,50
50,54
31 grudnia 2002 roku udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 50,54
% i był najniższy od 1993 roku. 430 osób, to jest 81,59 % ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych nie posiadało prawa do zasiłku. Ludzie w wieku mobilnych, czyli
osoby pomiędzy 18 a 44 rokiem życia, stanowili 88,24 % ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych - 465 osób.
32
17 listopada 2003
RYCINA 7: Gmina Chocz – dynamika kształtowania się bezrobocia w latach 1993
– 2002.
650
LICZBA BEZROBOTNYCH
600
550
500
450
400
350
300
250
200
1993 1994 1995
1996
1997
1998
liczba bezrobotnych ogółem
1999
2000 2001 2002
w tym liczba kobiet
Na przestrzeni ubiegłych 10 lat największe bezrobocie w gminie Chocz
występowało na początku transformacji ustrojowej w latach 1991 – 1992 oraz
w ciągu ostatnich 3 lat. Wyraźnie zarysował się spadek liczby bezrobotnych
na 1998 rok w stosunku do lat 1995 – 1996. Spowodowane to było między innymi
zmianą klasyfikacji statystycznej bezrobotnych, wprowadzonej na początku
1997 roku. Wpływ na to miała także koniunktura gospodarcza obserwowana
w latach 1995 – 1998. Zaznaczający się wyraźnie od 4 lat wzrost bezrobocia należy
przypisać między innymi dekoniunkturze oraz innym niekorzystnym wynikom
makroekonomicznym, notowanym w latach 1999 – 2002.
2.3.2. Struktura bezrobotnych według wieku, wykształcenia i stażu pracy.
TABELA 23: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według wieku. Stan na
31grudnia 2002 roku.
Grupa wieku
15 – 17
18 – 24
25 – 34
35 – 44
Liczba bezrobotnych
ogółem
0
197
229
127
Struktura (%)
0,00
30,64
35,61
19,75
33
W tym liczba
kobiet
0
99
117
67
17 listopada 2003
45 – 54
55 – 59
60 – 64
82
8
0
12,75
1,25
0,00
38
4
-
RYCINA 8: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według wieku. Stan na 31
grudnia 2002.
229
250
LICZBA BEZROBOTNYCH
197
200
127
150
82
100
50
0
8
0
0
15 - 17
18 - 24
25 - 34
35 - 44
45 - 54
55 - 59
60 - 64
WIEK
Struktura bezrobotnych według wieku jest zróżnicowana. Niepokojące jest
zjawisko, że najliczniejsza rzesza bezrobotnych, blisko połowa, to osoby w wieku
25 – 34 lata. 66,25 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby do 34
roku życia. Jedynie grupa bezrobotnych powyżej 55 roku życia jest nieliczna,
między innymi ze względu wcześniejszego przejścia na emeryturę lub systemu
zasiłków i świadczeń przedemerytalnych.
TABELA 24: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według poziomu
wykształcenia. Stan na 31 grudnia 2002 roku.
Liczba
Wykształcenie
bezrobotnych
ogółem
Wyższe
11
120
Policealne
i
średnie
zawodowe
34
Struktura
(%)
W tym liczba
kobiet
1,71
18,66
5
87
17 listopada 2003
Średnie ogólnokształcące
Zasadnicze zawodowe
Gimnazjalne i poniżej
16
321
175
2,49
49,92
27,22
12
145
76
RYCINA 9: Gmina Chocz– bezrobotni zarejestrowani według poziomu
wykształcenia. Stan na 31 grudnia 2002 roku.
2%
2%
27%
50%
19%
zasadnicze zawodowe
policealne i średnie zawodowe
gimnazjanle i poniżej
średnie ogólnokształcące
wyższe
Bezrobotni z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym
i niższym stanowią aż 77,14 % ogółu zarejestrowanych. Natomiast osoby
pozostające bez pacy i legitymujące się wykształceniem wyższym stanowią niecałe
2 % ogółu bezrobotnych. Wskaźnik ten, podobnie jak powyższe odpowiadają
średnim wartościom charakteryzującym kraj oraz region.
TABELA 25: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy.
Stan na 31 grudnia 2002 roku.
Staż pracy w
latach
Bez stażu
Do 1 roku
1–5
5 – 10
10 – 20
Liczba
bezrobotnych
ogółem
123
61
175
131
118
35
Struktura
(%)
W tym liczba
kobiet
19,3
9,49
27,22
20,37
18,35
74
39
91
60
55
17 listopada 2003
20 – 30
30 lat i więcej
34
1
5,29
0,15
6
0
RYCINA 10: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według stażu pracy.
Stan na 31 grudnia 2002 roku.
175
LICZBA BEZROBOTNYCH
180
160
140
131
123
118
120
100
80
61
60
34
40
20
1
0
bez stażu do 1 roku
1-5
5 - 10
10 - 20
20 - 30
30 i
w ięcej
STAŻ PRACY W LATACH
44,17 % zarejestrowanych bezrobotnych ma za sobą staż pracy dłuższy niż 5 lat.
Również liczą grupę stanowią bezrobotni, którzy nie podejmowali jeszcze pracy
bądź mają staż do 1 roku. Społeczność ta stanowi łącznie 28,62 % ogółu
zarejestrowanych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, że w tej drugiej grupie są
głównie ludzie młodzi, absolwenci szkół zawodowych oraz ogólnokształcących.
Powyższe wskaźniki charakteryzujące strukturę bezrobotnych według stażu pracy w
gminie Chocz przedstawiają się mniej korzystnie od średniej w powiecie oraz
województwie, szczególnie ze względu na krótszy staż pracy obecnie bezrobotnych.
36
17 listopada 2003
TABELA 26: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według czasu
pozostawania bez pracy. Stan na 31 grudnia 2002 roku.
Czas pozostawania bez
pracy w miesiącach
do 1
1–3
3–6
6 – 12
12 – 24
Powyżej 24 miesięcy
Liczba
bezrobotnych
ogółem
36
66
59
118
119
245
Struktura
(%)
W tym liczba
kobiet
5,6
10,26
9,18
18,35
18,51
38,10
12
26
20
42
50
175
RYCINA 11: Gmina Chocz – bezrobotni zarejestrowani według czasu
pozostawania bez pracy. Stan na 31 grudnia 2002 roku.
LICZBA BEZROBOTNYCH
250
245
200
150
100
50
66
59
1-3
3-6
118
119
6 - 12
12 - 24
36
0
do 1
powyżej 24
Czas pozostawania bez pracy w miesiącach
61,9 % bezrobotnych pozostaje bez pracy nie dłużej niż 24 miesiące. Jest to grupa
osób objęta zwolnieniami w latach 2000 – 2002 oraz dodatkowo zasilona
absolwentami szkół średnich, zwłaszcza zawodowych i technicznych. Natomiast za
negatywny należy uznać fakt, że ponad 46 % bezrobotnych pozostaje bez pracy
dłużej niż 2 lata. Jest to jeden z symptomów bezrobocia strukturalnego.
Niepokojącym zjawiskiem jest brak ofert pracy. Problematykę tą potęguje
wchodzący w wiek produkcyjny i zawodowy wyż demograficzny z lat 1978 – 1983.
37
17 listopada 2003
Natychmiastowe stworzenie kilkuset miejsc pracy, oparte tylko o środki własne
samorządu jest praktycznie niemożliwe. Szansę na poprawę sytuacji upatruje się w
restrukturyzacji sektora rolniczego i znalezieniu grupy inwestorów strategicznych,
mogących zatrudnić kilkuset pracowników. Gmina posiada tereny i warunki
infrastrukturalne do przyjęcia niezbędnych zamierzeń. Istotnym czynnikiem
prowadzącym do ograniczenia bezrobocia może być również właściwe
wykorzystanie oraz propagowanie walorów krajobrazowych gminy. Stymulować to
powinno rozwojem infrastruktury rekreacyjnej i wypoczynkowej.
2. 4. Ochrona zdrowia i opieka społeczna.
2.4.1. Służba zdrowia.
Wszystkie obiekty służby zdrowia znajdują się w miejscowości Chocz. Są to:
Ø Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej;
Ø Praktyka Stomatologiczna.
W Nowolipsku znajdują się:
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Monar,
• „Warsztaty Terapii Zajęciowej”, zajmujące się osobami niepełnosprawnymi
powstały w 1998 roku.
Personel służby zdrowia składa się z:
Ø 2 lekarzy medycyny na pełen etat;
Ø 1 lekarz dwa razy w tygodniu – chirurg;
Ø 1 raz w tygodniu lekarz ginekolog;
Ø 1 lekarza stomatologa;
Ø 6 pielęgniarek, w tym 1 położna.
Gminę obsługuje 1 apteka. Nie ma żłobków. Mieszkańcy samorządu korzystają ze
specjalistycznych usług medycznych w placówkach zlokalizowanych w: Pleszewie,
Kaliszu oraz Poznaniu.
Z powyższych danych wynika, że w gminie liczba ludności przypadająca na
jednego:
Ø lekarza medycyny wynosi 1594 osoby;
Ø stomatologa – 4898 osoby;
Ø pielęgniarkę – 699,7 osób;
Ø aptekę – 4898 osoby.
38
17 listopada 2003
TABALA 27: Gmina Chocz – dostępność do usług służby zdrowia w 2001 roku.
przypadająca na 1
obiekt:
Gmina
Chocz
Powiat
Pleszewski
Województwo
Wielkopolskie
Apteki
4898
5184
4669
Ośrodki zdrowia
4898
3660
3091
Powyższych parametrów występujące w gminie Chocz są mniej korzystne od
uwarunkowań charakteryzujących powiat pleszewski oraz województwo
wielkopolskie. Jednakże dane dotyczące powiatu oraz województwa obejmują
również statystykę dotyczącą miast.
2.4.2. Opieka społeczna.
W 2002 roku 445 rodzin objęto pomocą społeczną. Łącznie udzielono 2272
świadczenia. Były to:
TABELA 28: GMINA Chocz
społeczną w 2002 roku.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
liczba świadczeń i rodzin
Rodzaj zasiłku
Liczba rodzin
zasiłek stały
26
zasiłek stały wyrównawczy
63
renty socjalne
31
zasiłki
okresowe
5
gwarantowane
zasiłki
okresowe
29
macierzyńskie
zasiłki okresowe
94
zasiłki celowe
197
39
objętych pomocą
Liczba świadczeń
288
611
364
55
96
167
691
17 listopada 2003
RYCINA 12: Gmina Chocz – liczba rodzin, które otrzymały świadczenia w 2002
roku.
z as iłki s tałe
200
180
z as iłki s tałe
w y r ów naw c z e
160
renty s oc jalne
140
120
z as iłki okres ow e
gw a rantow an e
100
mac ierz y s te
80
60
40
z as iłki c elow e
20
0
Za siłki
RYCINA 13: Gmina Chocz – liczba rodzin, które otrzymały świadczenia w 2002
roku.
700
z a s iłk i s t a łe
600
z a s iłk i s t a łe
w y rów naw c z e
500
r e n t y s o c ja ln e
400
z a s iłk i o k r e s o w e
g w a r a n to w a n e
300
m a c ie r z y s t e
200
100
z a s iłk i c e lo w e
0
Z a s iłk i
40
17 listopada 2003
TABELA 29: Gmina Chocz – liczba rodzin objętych pomocą społeczną w latach
1995 – 2002.
Rok
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Liczba rodzin objętych pomocą
374
427
342
485
344
361
380
471
W 2002 roku pomocą społeczną było objętych 471 rodzin. Jest to prawie o 100
rodzin więcej aniżeli w roku 1995. Wynika z tego, że społeczeństwo w Choczu
ubożeje.
LICZBA OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ
RYCINA 14: Gmina Chocz – dynamika kształtowania się liczby rodzin objętych
pomocą społeczną w latach 1995 – 2002.
500
475
450
425
400
375
350
325
300
275
250
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
41
17 listopada 2003
Powyższy rozkład jest zbieżny z ryciną nr 7 przedstawiającą dynamikę
kształtowanie się bezrobocia, ponieważ głównym powodem ubiegania się o pomoc
społeczną jest brak pracy zarobkowej.
Co rocznie prowadzona jest także pomoc w formie sfinansowania dożywienia w
szkołach.
Z dofinansowania na dożywienie w gminie korzysta 212 uczniów. Liczba ta nie
uległa zmianie w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ze środków Gminnego Ośrodka
Pomocy społecznej finansuje się posiłki dla dzieci ze szkół podstawowych w
Choczu, Kuźni i Kwileniu, oraz w gimnazjum w Choczu. Pieniądze przekazywane
są również na dożywianie uczniów w dwóch specjalnych ośrodkach szkolno –
wychowawczych.
Dzieci w szkole podstawowej w Choczu i w gimnazjum otrzymują jedno gorące
danie. W pozostałych placówkach jest to mleko lub herbata oraz bułka czy chleb.
Gminny Ośrodek Pomocy społecznej udziela również pomocy w formie usług
opiekuńczych. W 2003 roku pomocą tą objętych było 18 osób.
2. 5. Oświata i wychowanie.
W roku szkolnym 2002 / 2003 sieć oświatowa na terenie gminy składa się z:
1. Zespół Szkół w Choczu:
- Szkoła Podstawowa
- Gimnazjum
- Przedszkole
2. Szkoła Podstawowa w Kuźni
Oddział Przedszkolny w Kuźni
3. Szkoła podstawowa w Kwileniu
Oddział przedszkolny w Kwileniu
42
17 listopada 2003
TABELA 30: Gmina Chocz - charakterystyka wychowania przedszkolnego w roku
szkolnym 2002 / 2003.
Przedszkole
Liczba uczniów
Chocz
Kuźnia
Kwileń
77
14
6
Liczba
nauczycieli
3
1
1
Liczba uczniów
na 1 nauczyciela
15,7
14
6
Ogółem 97 uczniów korzysta z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym
2002 / 2003. Pozostają oni pod opieką 5 nauczycieli. Średnio w gminie na 1
nauczyciela wychowania przedszkolnego przypada 20 uczniów.
TABELA 31: Gmina Chocz – charakterystyka szkolnictwa podstawowego w roku
szkolnym 2002 / 2003.
Wyszczególnienie
Liczba uczniów
Liczba oddziałów
Liczna uczniów na 1 oddział
Liczba nauczycieli
Liczba
uczniów
na
1
nauczyciela
Języki obce
Zajęcia z informatyki
Dostęp do internetu
Pedagog szkolny
Zajęcia dodatkowe
Biblioteka szkolna
Zajęcia w świetlicy szkolnej
Korzystanie z posiłków w
szkole
Sala gimnastyczna
Lokalizacja szkół w gminie Chocz
Chocz
Kuźnia
Kwileń
272
73
92
12
5
6
22,7
14,6
15,3
20
9
10
13,6
8,1
9,2
TAK
TAK
TAK
NIE
NIE
TAK
TAK
TAK
TAK
TAK
NIE
NIE
NIE
TAK
NIE
TAK
TAK
TAK
TAK
NIE
NIE
TAK
NIE
TAK
TAK
NIE
TAK
Ogółem w roku szkolnym 2002 / 2003 naukę w gminnych szkołach podstawowych
pobiera 437 uczniów, kształconych przez 39 nauczycieli. Z niniejszych danych
wynika, że przeciętnie na 1 nauczyciela przypada 12 uczniów, natomiast na 1
oddział szkolny 19 uczniów. Wszystkie szkoły prowadzą naukę języków obcych
oraz zajęcia z informatyki.
43
17 listopada 2003
TABELA 32: Gmina Chocz – charakterystyka szkolnictwa gimnazjalnego w roku
szkolnym 2002 / 2003.
Wyszczególnienie
Liczba uczniów
Liczba oddziałów
Liczna uczniów na 1 oddział
Liczba nauczycieli
Liczba uczniów na 1 nauczyciela
Języki obce w programie nauczania
Zajęcia z informatyki
Dostęp do internetu
Pedagog szkolny
Zajęcia dodatkowe
Biblioteka szkolna
Zajęcia w świetlicy szkolnej
Korzystanie z posiłków w szkole
Sala gimnastyczna
Gimnazjum Chocz
256
9
28,4
13
19,7
TAK
TAK
TAK
NIE
NIE
TAK
TAK
TAK
TAK
TABELA 33: Gmina Chocz – wybrane wskaźniki charakteryzujące sieć szkolno –
oświatową w roku 2001 / 2002.
Wyszczególnienie
Gmina
Chocz
Powiat
Pleszewski
Województwo
Wielkopolskie
Liczba nauczycieli na 1 szkołę
podstawową
Liczba nauczycieli na 1
gimnazjum
Liczba uczniów na 1 szkołę
podstawową
Liczba uczniów na 1 gimnazjum
Liczba uczniów na 1
nauczyciela
w szkole podstawowej
Liczba uczniów na 1
nauczyciela
w gimnazjum
13
11,3
13,7
13
13,7
16,2
145,6
143,8
204,6
256
11,2
215,2
12,8
285,6
14,9
19,7
15,7
17,6
Wskaźnik liczby nauczycieli na jedną Szkołę Podstawową przedstawia się mniej
korzystniej od powiatu i województwa, natomiast dużo wyższy jest wskaźnik liczby
44
17 listopada 2003
nauczycieli przypadających na Gimnazjum i wynosi on 18 nauczycieli, w powiecie
13,7, województwie 16,2. Jednakże gmina Chocz przedstawia się korzystniej biorąc
pod uwagę liczbę uczni przypadających na jednego nauczyciela w szkołach
podstawowych, gdyż przypada 11,2 a w powiecie i województwie odpowiednio
12,8 i 14,9. Odwrotnie natomiast jest w szkole gimnazjalnej, na 1 nauczyciela
przypada 19,7 uczni, przy czym w powiecie 15,7, województwie 17,6.
W najbliższych latach nie przewiduje się likwidacji żadnej placówki. Planuje się
natomiast ich rozbudowę.
Młodzież z gminy Chocz korzysta również z bogatej sieci placówek
zlokalizowanych poza granicami samorządu, głównie w Pleszewie, Kaliszu i
Poznaniu. Dotyczy to pobierania nauki w szkołach zawodowych, technikach o
określonych specjalizacjach, liceach oraz na wyższych uczelniach.
2. 6. Kultura i sport.
2.6.1. Kultura.
Rozpowszechnianiem kultury na terenie gminy zajmują się Ośrodek Kultury
zlokalizowany w Choczu. Ośrodki prowadzą działalność kulturalno – oświatowo –
sportową. Zorganizowane są liczne kluby i sekcje zainteresowań.
Przy Gminnym Ośrodku Kultury działa:
- Orkiestra dęta w składzie 20 osobowym w tym 3 dziewczynki. W miarę potrzeb
występuje z orkiestrą grupa dziewcząt – czyrliderek ze Szkoły Podstawowej
i Gimnazjum w Choczu. W roku bieżący dokonano naboru nowych członków do
orkiestry dętej, jak również dziewcząt do tańca. W tym roku Orkiestra Dęta
będzie obchodziła jubileusz 15 – lecia istnienia.
- Zespół ludowy „Choczanie” i kapela. Zespoły te działają w 16 osobowym
składzie.
- Koło Emerytów, Rencistów i Inwalidów, które skupia 60 członków, którzy są
chętni do współpracy w organizowaniu imprez, spotkań. Emeryci również
działają w Klubie Seniora.
- Stowarzyszenie na Rzecz Rozbudowy GOK, Działalności Kulturalnej na terenie
Gminy Chocz i Współpracy z Zagranicą, liczy ono 24 członków.
45
17 listopada 2003
Infrastrukturę kultury uzupełniają ogólnodostępne remizy strażackie zlokalizowane
w miejscowościach: Chocz, Kuźnia-Piła, Kwileń, Niniew.
W skład Gminnego Ośrodka Kultury wchodzą:
- Świetlica środowiskowa w Choczu,
- Świetlica wiejska w Niniewie,
- Świetlica wiejska w Brudzeweku,
- Świetlica wiejska w Starym Oleścu,
- Świetlica wiejska w Nowym Oleścu,
- Świetlica wiejska w Nowej Kaźmierce.
Miejscowe grupy, zespół oraz orkiestra biorą udział w cyklicznych imprezach rangi
gminnej, powiatowej, wojewódzkiej, ogólnopolskiej. Ponadto na terenie gminy
organizowane są liczne imprezy kulturalno – sportowe o randze lokalnej i
regionalnej. Kalendarz imprez kulturalnych przedstawia poniższa tabela.
TABELA 34: Gmina Chocz – kalendarz cyklicznych imprez kulturalno –
sportowych na 2003 rok.
Termin
imprezy
Styczeń
Wydarzenie
Koncert Kolęd i Pastorałek,
Jasełka
Koncert Kolęd i Pastorałek
Luty
Marzec
Dzień Babci i Dziadka
Imprezy w ferie
Kwiecień
Uroczystości z okazji Dnia
Kobiet
Dzień Inwalidy
Maj
Rocznica Konstytucji 3 Maja
Majowy Festyn rodzinny
46
Organizacja
przez:
GOK, Przedszkole w
Choczu
Świetlice:
Brudzewek,
Kuźnia, Niniew
PZERiI przy GOK
GOK,
pracownicy świetlic, Rada
Gminna LZS
GOK, KGW,
PZERiI przy GOK
Kierownik WTZ, CPR,
PZERiI przy GOK
GOK, Związek
Kombatantów RP i b.
Więź. Politycznych
GOK, Kierownik
Biblioteki, Świetlica
socjoterapeutyczna
17 listopada 2003
Dni Chocza
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
GOK, Dyrektorzy Szkół,
Kierownik Biblioteki,
Kierownik WTZ,
Dzień Matki i Ojca
Gminny Dzień Dziecka
Przegląd dorobku artystycznego
Szkół
PZERiI przy GOK
GOK, Kierownik
Biblioteki, Dyrektorzy
Szkół, CPR, WTZ
Chockie Forum Młodych,
Festyn pt. „Wszystkie dzieci
Stowarzyszenie Pomocy
nasze są”
Rodzinie Gminy Chocz
Spotkanie z folklorem. Estrada GOK, Centrum Kultury i
Folkloru
Sztuki w Kaliszu
Festyn „Baw się razem z nami” KGW Brudzewek, sołtys
Festyn sportowo – rekreacyjny
Podsumowanie półkolonii –
ognisko
Dożynki Powiatu
Pleszewskiego
Dzień Seniora
Święto Odzyskania
Niepodległości
Andrzejki
Mikołajki
GOK, Pracownicy świetlic
Stowarzyszenie Pomocy
Rodzinie Gminy Chocz
Urząd Gminy, Starostwo
Powiatowe
GOK, PZERiI przy GOK
GOK, Związek
Kombatantów RP i b. W.
P., Szkoły
GOK
GOK, Świetlica
socjoterapeutyczna
Urząd Gminy
Sylwester
Gmina Chocz posiada 1 Bibliotekę Publiczną mieszczącą się w Choczu .
Działalność biblioteki służy zaspokojeniu potrzeb czytelniczych społeczeństwa,
jego wychowaniu i upowszechnianiu oraz rozwojowi kultury i wiedzy. W
październiku 1991 roku nastąpiło połączenie biblioteki szkolnej z biblioteką
publiczną. Księgozbiór biblioteki szkolnej został przeniesiony do biblioteki
publicznej i wpisany na jego stan. Obecnie oprócz biblioteki działają dwa punkty
biblioteczne w Kuźni i Kwileniu.
47
17 listopada 2003
TABELA 35: Gmina Chocz - czytelnicy zarejestrowani wg wieku w 2002 roku.
Wg
wieku
Ogółe
m
Ogółe
m
1.007
do lat
15
648
w wieku
16-19 lat 20-24 lat 25-44 lat 45-60 lat powyże
j 60 lat
148
90
88
29
4
TABELA 36: Gmina Chocz - czytelnicy zarejestrowani wg wykonywanego zajęcia
w 2002 roku.
Wg
zajęcia
ucznio studen pracownic robotnic
wie
ci
y
y
umysłowi
ogółem 805
24
62
39
rolnic
inni
pozost
y
zatrudnien
ali
i
27
3
47
TABELA 37: Gmina Chocz – uwarunkowania charakteryzujące usługi kultury w
2001 roku.
Wyszczególnienie
Ilość mieszkańców
na 1 bibliotekę
Księgozbiór w
woluminach
na 1000 mieszkańców
Wypożyczenia w
woluminach
na 1 czytelnika
Gmina
Chocz
Powiat
Województwo
Wielkopolskie
1617,0
Pleszewski
2962,8
4458,
3809,9
4441,3
3506,7
11,9
19,5
20,9
Powyższe wskaźniki statystyczne sugerują, że dostęp do infrastruktury kulturalnej
oraz jej upowszechnienie na terenie gminy jest w wielu dziedzinach mniejszy na tle
powiatu i województwa. Niniejszym należy stwierdzić, że obecna sieć i zakres
usług kultury jest wystarczająca z punktu widzenia potrzeb. Władze samorządowe
48
17 listopada 2003
widzą potrzebę utrzymania istniejących placówek. Przyszłe działania powinny
prowadzić do zachęcenia uczestnictwem w życiu kulturalnym gminy mieszkańców.
Osiągnąć to można między innymi poprzez szersze dostosowanie oferty w kierunku
potrzeb różnych grup wiekowych.
2.6.2. Sport.
Obecność infrastruktury sportowej gwarantuje podstawową możliwość rozwoju
kultury fizycznej wśród mieszkańców gminy, szczególnie młodzieży. Do gminnych
obiektów sportowych należy zaliczyć:
Ø wielofunkcyjna hala sportowa przy Zespole Szkół w Choczu;
Ø siłownia przy Zespole Szkół w Choczu
Ø pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej w Choczu;
Ø boiska sportowe przy szkołach w: Kuźni i Kwileniu,
Ø boisko do siatkówki przy remizie OSP w Niniewie,
Ø boisko sportowe pełnowymiarowe w Choczu (nad Prosną).
Warto też wspomnieć, iż w tym roku Chockie Forum Młodych reaktywowało „Bieg
Chocznina”, który wszedł w tradycje gminy – w kalendarz imprez kulturalnych.
Bieg ten będzie organizowany corocznie.
W Gminie Chocz aktywnie działają Ludowe Zespoły Sportowe (LZS),
w miejscowościach:
• Chocz;
• Nowa Kaźmierka;
• Stary Olesiec;
• Kuźnia – Piła;
• Brudzewek.
Należy do nich około 180 członków. Większość LZS-ów działa w oparciu
o świetlice wiejskie.
Od 1994 roku drużyna piłki nożnej LZS Prosna Chocz bierze udział w rozgrywkach
piłki możnej o mistrzostwo klasy B, zajmując w niej II lub III miejsce.
W LZS-ach działają takie sekcje, jak: piłka nożna, piłka nożna halowa, piłka
siatkowa, tenis stołowy, szachy i warcaby.
Na terenie gminy w 1998 roku założony został Uczniowski Klub Baseballowy
„Prosna” Chocz. Do Klubu należy 25 chłopców w wieku około 12 lat, prowadzeni
są przez dwóch trenerów.
Drużyna ta odnosi wiele sukcesów. W 2003 roku drużyna Tee balla zdobyła
brązowy medal na Międzynarodowych Mistrzostwach Polski.
49
17 listopada 2003
W 1999 roku powstała drużyna piłkarska A. H. M. Siemko „Prosna” Chocz, grupa
„Oldboye”. Do drużyny należy 18 zawodników.
W sezonie 2001/2002 zajęli II miejsce w Rozgrywkach Zakładowych Piłki Nożnej
Halowej na terenie powiatu pleszewskiego natomiast w sezonie 2002/2003 zajęli
III miejsce.
Na terenie gminy Chocz powstał także Polski Związek Wędkarski – Koło
w Choczu. Zrzesza on 120 wędkarzy. Za zadania postawili sobie zarybianie rzek
i stawów, łapanie kłusowników. Organizują wiele imprez, zawodów wędkarskich.
Biorą udział w zawodach organizowanych przez inne powiaty i województwa.
Wędkarze odnoszą wiele sukcesów drużynowo jak i indywidualnie.
Drużyny te są wspaniałą promocją naszej gminy.
2. 7. Gospodarka mieszkaniowa.
Problematyka dotycząca stanu gospodarki mieszkaniowej gminy Chocz jest
zbliżona do poziomu występującego w skali kraju i województwa wielkopolskiego.
Podobnie kształtują się niedobory związane z mieszkalnictwem. Należą do nich
między innymi:
Ø wysoki odsetek mieszkań o niskim standardzie;
Ø ograniczone fundusze na remonty bieżące;
Ø niezaspokojone potrzeby kwaterunkowe ludności;
Ø wysoka przeciętna liczba osób na 1 mieszkanie;
Ø mała powierzchnia użytkowa w m² na 1 osobę;
Ø wysoka przeciętna liczba osób na 1 izbę.
Na terenie samorządu dominuje zabudowa jednorodzinna – zagrodowa i
jednorodzinna – usługowa (rzemieślnicza), która stanowi 97 % ogółu zabudowy.
Zespoły zabudowy wielorodzinnej zlokalizowane są jedynie w miejscowości
Chocz. Powierzchnie działek w zależności o typu zabudowy wahają się od 500 do
2000 m². Przeciętna wysokość zabudowy wynosi 2, a maksymalnie 3 kondygnacje.
TABELA 38: Gmina Chocz – zasoby mieszkaniowe w 2002 roku.
Wyszczególnienie
Liczba mieszkań
Liczba izb
Gmina Chocz
1297
5661
Całkowita powierzchnia użytkowa mieszkań wyniosła w 2001 roku 96.093,35 m².
50
17 listopada 2003
TABELA 39: Gmina Chocz – budynki mieszkalne według sołectw w 2002 roku.
Miejscowość
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
Ilość budynków
mieszkalnych
450
70
71
64
135
75
45
63
37
53
38
120
Liczba mieszkańców na 1
budynek mieszkalny
4,3
3,7
4,5
4,8
4,7
4,5
4,4
4,2
4,3
3,5
4,5
3,4
TABELA 40: Gmina Chocz – wskaźniki charakteryzujące warunki zamieszkania w
2001 roku.
Przeciętna:
Powierzchnia użytkowa w m²
1 mieszkania
Liczba izb w 1 mieszkaniu
Powierzchnia użytkowa w m²
na 1 osobę
Liczba osób w 1 mieszkaniu
Liczba osób w 1 izbie
Gmina
Chocz
Powiat
Pleszewski
74,95
76,83
Województw
o
Wielkopolski
e
67,19
4,41
20,00
4,01
19,54
3,71
19,39
3,78
1,16
3,93
0,98
3,46
0,93
Statystycznie powyższe wskaźniki są charakterystyczne dla gmin wiejskich.
Odznaczają się korzystniejszymi uwarunkowaniami na tle powiatu i województwa
w kwestii powierzchni użytkowej oraz liczbie izb, zaś mniej korzystniejszymi w
kontekście przeciętnej liczby osób na 1 mieszkanie oraz 1 izbę. Powodem tego
stanu jest większa liczba osób składających się na 1 gospodarstwo domowe w
gminach wiejskich od gospodarstwa charakteryzującego gminy miejsko - wiejskie i
miejskie.
51
17 listopada 2003
RYCINA 15: Gmina Chocz - wybrane wartości charakteryzujące warunki
zamieszkania w 2001 roku.
Przeciętna
powierzchnia w m
80
70
60
50
40
30
20
10
0
1 mieszkania
Gmina Chocz
na 1 osobę
Pow iat Pleszew ski
Wojew ództw o Wielkopolskie
RYCINA 16: Gmina Chocz – wybrane wartości charakteryzujące warunki
zamieszkania w 2002 roku.
Gmina Chocz
PRZECIĘTNA LICZBA
6
5,5
Powiat Pleszewski
5
4,5
4
Województwo
Wielkopolskie
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
izb w 1
mieszkaniu
osób w 1
mieszkaniu
osób w 1
izbie
52
17 listopada 2003
2.7.2. Własność komunalna.
Własnością komunalną objętych jest 11 mieszkań, składających się ze 40 izb, o
łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 558,65 m². na jedno mieszkanie
przypada 3,9 osób.
TABELA 41: Gmina Chocz – komunalne zasoby mieszkaniowe w 2002 roku.
Wyszczególnienie
Własność Gminy Chocz
Mieszkania
11
Izby
40
Powierzchnia użytkowa w
558,65
m²
% ogółu zasobów
0,86
0,71
0,58
Własność komunalna stanowi zaledwie 0,86 % ogółu zasobów mieszkaniowych
gminy Chocz. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania komunalnego wynosi
50,79 m² i składa się średnio z 2 izb.
Ponadto w gminie Chocz jest 12 mieszkań spółdzielczych.
2.7.3. Mieszkania prywatne.
Własnością prywatną objętych jest 1274 mieszkań, składających się 5621 izb, o
łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 96 093,35 m2.
TABELA 42: Gmina Chocz – prywatne zasoby mieszkaniowe w 2002 roku.
Wyszczególnienie
Mieszkania
Izby
Powierzchnia użytkowa w
m2
Własność prywatna
1274
5621
96.093,35
% ogółu zasobów
98,23
99,29
99,42
Własność prywatną stanowi 98,23 % ogółu zasobów mieszkaniowych gminy
Chocz. Przeciętna powierzchnia mieszkania wynosi 75,43 m2 i składa się średnio z
5 izb.
53
17 listopada 2003
2.7.4. Budownictwo mieszkaniowe.
W 2001 roku oddano do użytku 1 mieszkania, składające się z 7 izb. Całość
inwestycji zrealizowano jako budownictwo indywidualne. Łączna powierzchnia
użytkowa nowo oddanych mieszkań wyniosła 176 m². Poziom cen jest również
uzależniony od lokalizacji i stopnia uzbrojenia.
TABELA 43: Gmina Chocz – mieszkania oddane do użytku w 2001 roku.
Wyszczególnienie
Mieszkania oddane do użytku
na 1000 ludności
Nowe izby mieszkalne na 1000
ludności
Przeciętna powierzchnia użytkowa
1 mieszkania w m²
Przeciętna powierzchnia użytkowa
w budownictwie indywidualnym w
m²
W 2001 roku
ludności był
województwa
współczynniki
korzystne.
Gmina
Chocz
0,7
Powiat
Województwo
Pleszewski Wielkopolskie
1,00
2,61
1,42
5,35
9,94
176,00
129,55
88,66
176,00
143,85
134,12
wskaźnik ilości nowych mieszkań oddanych do użytku na 1000
zbliżony do wartości charakteryzujących inne gminy wiejskie
wielkopolskiego. Natomiast na tle powiatu i województwa
dotyczące budownictwa, poza metrażem, były zdecydowanie mniej
Według obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
gminy Chocz, rezerwy lokalizacyjne terenów przewidzianych pod budownictwo
mieszkaniowe wynoszą obecnie 19,11 ha.
TABELA 44: Gmina Chocz – rezerwy lokalizacyjne terenów pod budownictwo
mieszkaniowe według MPZP w 2003 roku.
Miejscowość
Rezerwa terenów w ha
7,38
0,20
0,25
0,92
0,27
7,44
Chocz
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Olesiec
54
17 listopada 2003
Piła
Stara Kaźmierka
2,50
0,15
Z powyższego zestawienia wynika, że obowiązujący miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, w zależności od intensywności zabudowy,
zapewni lokalizację dla wybudowania około 100 mieszkań. Oznacza to, że rezerwy
planu zaspokoją realne potrzeby obecnych mieszkańców w perspektywie około 10
lat.
2. 8. Bezpieczeństwo publiczne.
2.8.1. Policja.
Stan bezpieczeństwa w gminie w znacznym stopniu jest zdeterminowany przez
funkcjonowanie stosownych jednostek powołanych w tym celu. Posterunek Policji
zlokalizowany jest w Choczu. Obsługuje trzy gminy tj. gminę Czermin, Gizałki
i Chocz. Stan osobowy Posterunku Policji, wynosi 9 osób:
• 1 kierownik;
• 2 asystentów;
• 6 dzielnicowych, (po dwóch dzielnicowych na każdą gminę).
Wyposażenie techniczne obejmuje niezależne systemy łączności oraz 3 pojazdy.
TABELA 45: Gmina Chocz – przestępczość w 1996 i 2002 roku.
Wyszczególnienie
Przeprowadzone
dochodzenia
Wykryte przestępstwa
Wykrywalność
przestępstw
Rok 1996
Rok 2002
17
27
Rok 2002 w stosunku
do 1996
59 %
13
76,0 %
17
62,9 %
31 %
13,1 %
Ponadto w 2002 roku odnotowano 60 wykroczeń, wypisano 7 mandatów karnych
oraz udzielono ponad 200 pouczeń. Według Posterunku Policji w Choczu w latach
1990 – 1996 liczba przestępstw, wszczętych dochodzeń, wykroczeń itp.,
kształtowała się na zbliżonym poziomie. Od roku 1997 nastąpił wzrost wszystkich
wskaźników, co prezentuje powyższa tabela.
55
17 listopada 2003
Ponadto Posterunek Policji w Choczu ujawnił:
TABELA 46: Gmina Chocz - wykroczenia w ruchu drogowym.
Wyszczególnienie
Wykroczenia
Wnioski o ukaranie kierowanie do
Sądu Rejonowego
Mandaty karne
Kolizje drogowe
Zatrzymano prawa jazdy
Zatrzymano dowody rejestracyjne
Pouczeni kierowcy
Rok 1966
84
17
Rok 2002
60
24
12
13
9
12
55
7
26
5
9
72
Według Posterunku Policji w Choczu w latach 1990 – 1996 liczba przestępstw,
wszczętych dochodzeń, wykroczeń itp., kształtowała się na zbliżonym poziomie.
Od roku 1997 nastąpił wzrost wszystkich wskaźników, co prezentują powyższe
tabele.
W 2002 roku wylegitymowano również 357 osób oraz policjanci z Posterunku
Policji w Choczu przeprowadzili 24 interwencje.
2.8.2. Ochrona przeciwpożarowa.
Na terenie samorządu funkcjonuje 5 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych
(OSP), z których Chocz, został włączony do Krajowego Systemu Ratownictwa
Ogólnego. Wszystkie oddziały są ze sobą w stałej łączności. Jednostka Państwowej
Straży Pożarnej usytuowana jest w Pleszewie. System ochrony przeciwpożarowej
wzbogaca 5 strażnic OSP zlokalizowanych w następujących miejscowościach:
Ø Chocz,
Ø Kuźnia – Piła,
Ø Kwileń,
Ø Niniew,
Ø Józefów
56
17 listopada 2003
Wyposażenie techniczne miejscowych jednostek OSP obejmuje 7 wozów bojowych
oraz OSP w Choczu posiada sprzęt do ratownictwa drogowego, rozpierako –
nożyce hydrauliczne, deskę ortopedyczną oraz torbę medyczną, agregat
prądotwórczy o mocy 2 kW. Statystycznie w ciągu roku odnotowuje się około 40
wyjazdów do zagrożeń, w tym 30% to pożary natomiast pozostałe wyjazdy to akcje
związane z ratownictwem drogowym, usuwaniem skutków silnych wiatrów
i powodzi.
2. 9. Administracja samorządowa.
2.9.1. Urząd Gminy.
Urząd Gminy, mieszczący się w miejscowości Chocz, nadzoruje aktywności
społeczno – gospodarcze w gminie. Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej
na czele urzędu gminy wiejskiej stoi Wójt. Jest on kierownikiem Urzędu i
zwierzchnikiem służbowym pracowników Urzędu oraz kierowników gminnych
jednostek organizacyjnych. Struktura organizacyjna Urzędu Gminy Choczu składa
się z:
Ø Sekretarz Gminy
Ø Skarbnik Gminy - 1
Ø Referat finansowy - 4 ,
Ø Referat rolnictwa, gospodarki gruntami, ochrony środowiska i drogownictwa - 3
Ø Kierownik Stanu Cywilnego, Pełnomocnik ochrony – 1,
Ø Stanowisko ds. obsługi organów Gminy oraz działalności i inicjatyw
gospodarczych – 1,
Ø Stanowisko ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej, komunalnej
i obronności - 1,
Ø Stanowisko ds. obywatelskich – 1,
Ø Stanowisko ds. gospodarczo – administracyjnych, promocji oraz kultury i sportu
Ø Jednostki organizacyjne Gminy - 7
Ponadto urzędowi podlegają następujące jednostki organizacyjne:
Ø Zakład Gospodarki Komunalnej;
Ø Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej;
Ø Ośrodki Kultury: Chocz;
Ø Biblioteki: Chocz, Kuźnia, Kwileń;
Ø Zespół Szkół w Choczu;
Ø Przedszkola: Chocz;
Ø Szkoły Podstawowe: Kuźnia, Kwileń
Ø Gminny Ośrodek Kultury.
57
17 listopada 2003
07 września 2003 roku gmina Chocz podpisała porozumienie o współpracy z
niemiecką gminą Wiefelstede. Gmina ma również podpisane porozumienie z
Łotewską gminą Allazu oraz niemiecką gminą Bodenkirchen. Współpraca między
samorządami polega głównie na nawiązaniu trwałych kontaktów, współdziałaniu w
zakresie wymiany wiedzy i doświadczeń z dziedziny gminnej polityki terenowej,
zwłaszcza w zakresie ochrony środowiska. Ponadto partnerskie samorządy
rozwijają przyjacielskie kontakty pomiędzy organizacjami społecznymi oraz
mieszkańcami gmin, zwłaszcza w zakresie: szkolnictwa, kultury, opieki społecznej,
rolnictwa, jednostek straży pożarnej i kontaktów młodzieżowych.
2.9.2. Gremia samorządowe.
Zgodnie z Konstytucją RP władzę wykonawczą w gminie Chocz sprawuje Wójt,
wyłoniony na podstawie bezpośrednich wyborów. Władzę uchwałodawczą,
odpowiednik władzy ustawodawczej Sejmu RP, pełni Rada Gminy Chocz,
składająca się z 15 osób. W wyniku wyborów samorządowych, które odbyły się
jesienią 2002 roku, Rada Gminy Chocz składa się z 9 mężczyzn i 6 kobiety. Udział
kobiet w ogólnej liczbie radnych wynosi 40 % i jest to współczynnik wyższy od
przeciętnej ze wszystkich samorządów wchodzących w skład powiatu
pleszewskiego oraz województwa wielkopolskiego i kraju.
TABELA 47: Gmina Chocz – Radni Gminy według wieku w 2003 roku.
Wiek
29 i mniej
30 – 39
40 – 59
60 i więcej
Liczba radnych
0
1
14
0
Struktura w %
0,00
6,67
93,33
0,00
W porównaniu ze średnią charakteryzującą strukturę wieku radnych samorządów
powiatu pleszewskiego, województwa wielkopolskiego i kraju, w skład Rady
Gminy Chocz nie wchodzą osoby młode w wieku do 29 lat oraz powyżej 60 lat.
58
17 listopada 2003
2. 10. Organizacje społeczne i polityczne.
Na terenie gminy działają liczne organizacje społeczne:
• Koła Gospodyń Wiejskich,
• Kółka Rolnicze,
• Związek Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych,
• Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie Gminy Chocz,
• Towarzystwo Przyjaciół Dzieci,
• Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „KLAUDIUSZ”,
• Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów,
• Ochotnicze Straże Pożarne,
• Chockie Forum Młodych
W Gminie Chocz istnieją również dwie organizacje polityczne, mianowicie:
• Sojusz Lewicy Demokratycznej;
• Polskie Stronnictwo Ludowe
59
17 listopada 2003
3.
Gospodarka.
3. 1. Rolnictwo i leśnictwo.
Gospodarka gminy Chocz to przede wszystkim I sektor gospodarki narodowej, to
jest rolnictwo. Przeważają małe gospodarstwa rolne o areale do 2 -5 ha, zajmujące
się głównie uprawą ziemi oraz hodowlą. Współpracują na terenie gminy z licznymi
podmiotami gospodarczymi.
3.1.1. Struktura użytkowania i własnościowa gruntów.
TABELA 48: Gmina Chocz - użytkowanie gruntów w 2003 roku (w hektarach).
Użytki rolne
Powierzchni
W tym
a ogólna
Raze grunt sady łąki pastwis
m
y orne
ka
7332
3953 3179
28 423
314
Lasy i
grunty
leśne
Pozostałe
grunty i
nieużytki
2929
450
Użytki rolne stanowią 53,91 % ogólnej powierzchni gminy, lasy i grunty leśne
39,95 %, a pozostałe grunty i nieużytki 6,14 %. Natomiast w strukturze użytków
rolnych największy obszar zajmują grunty orne 80,42 % i łąki 10,93 %.
RYCINA 17: Gmina Chocz – struktura użytkowania gruntów w 2003 roku.
6,1%
5,8%
4,3%
0,4%
43,4%
40,0%
grunty orne
lasy
pozostałe grunty
łąki
60
pastw iska
sady
17 listopada 2003
TABELA 49: Gmina Chocz – struktura użytkowania gruntów w 2003 roku (w %).
Użytki rolne
Lasy i Pozostałe
Jednostka
grunty grunty i
W tym
administra Raze grunt sady łąki pastwiska leśne nieużytki
cyjna
m
y orne
Gmina
53,91 80,42 0,71 10,93
7,94
39,95
6,14
Chocz
Powiat
72,17 90,79 0,46 6,94
1,80
19,24
8,59
Pleszewski
Województ 63,33 83,20 0,97 11,74
4,09
25,68
10,99
wo
Wielkopols
kie
RYCINA 18: Gmina Chocz – struktura użytkowania gruntów w 2003 roku.
Struktura użytkowania gruntów
w%
100
90
80
70
60
użytki rolne
50
lasy
40
pozostałe
30
20
10
0
1
Gmina
2
Powiat
3
Województwo
Z powyższej ryciny oraz tabeli wynika, że w porównaniu ze średnią
charakteryzującą zagospodarowanie w powiecie i województwie, w gminie Chocz
zdecydowanie dominują użytki rolne. Terenów leśnych jest o 10 % więcej niż w
powiecie. Tereny określone kategorią pozostałe, w skład których wchodzą między
innymi: obszary zabudowy mieszkaniowej, tereny przemysłowe, place, ulice,
skwery, parki, nieużytki itp., stanowią mniejszy odsetek od powiatu oraz
województwa udział w strukturze użytkowania gruntów.
61
17 listopada 2003
TABELA 50: Gmina Chocz – użytkowanie gruntów w gospodarstwach
indywidualnych w 2003 roku (w hektarach).
Użytki rolne
Lasy i Pozostałe
Powierzchnia
grunty grunty i
w tym
ogólna
Razem grunty sady łąki pastwiska leśne nieużytki
orne
4379
3736
3076
28 405
227
423
220
Gospodarstwa indywidualne stanowią 94,51 % powierzchni ogólnej gminy. Użytki
rolne stanowią 85,32 % ogólnej powierzchni gruntów gospodarstw indywidualnych,
lasy i grunty leśne 9,66 %, a pozostałe ziemie oraz nieużytki 5,03 %. Natomiast
struktura użytków rolnych będących we władaniu gospodarstw indywidualnych
kształtuje się w następujący sposób:
Ø grunty orne – 82,30 %;
Ø sady – 0,75 %;
Ø łąki – 10,84%;
Ø pastwiska – 6,08 %.
RYCINA 18: Gmina Chocz – struktura użytkowania gruntów w gospodarstwach
indywidualnych w 2003 roku.
5,2%
5,0%
9,7%
0,6%
9,2%
70,2%
grunty orne
łąki
pozostałe
pastwiska
62
lasy
sady
17 listopada 2003
Udział gospodarstw indywidualnych w stosunku do ogólnej powierzchni
poszczególnych elementów kształtujących przestrzeń gminy Chocz przedstawia się
w następujący sposób:
Ø użytki rolne razem – 94,51 %;
Ø grunty orne – 96,76 %;
Ø sady – 100 %;
Ø łąki – 93,75 %;
Ø pastwiska – 72,29 %;
Ø lasy – 14,44 %;
Ø pozostałe grunty – 48,89 %.
TABELA 51: Gmina Chocz – struktura własności gruntów w 2003 roku.
Własność
Grunty Skarbu Państwa ogółem
Zasoby Własności Rolnej Skarbu Państwa
Lasy Państwowe
Zasoby nieruchomości Skarbu Państwa
Przekazane w użytkowanie wieczyste przez Skarb
Państwa
Grunty osób fizycznych
Grunty komunalne
Pozostałe grunty ogółem
Grunty spółdzielni
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
Wspólnoty gruntowe
Struktura (%)
27,26
0,45
24,72
1,63
42,97
0,35
1,36
0,10
1,16
RYCINA 19: Gmina Chocz – struktura własności gruntów w 2002 roku.
1,9% 0,5%
o s o b y fi z y c z n e
37,9%
s k a rb p a ń s t w a
p o z o s t a łe g ru n t y
59,7%
63
g ru n t y k o m u n a l n e
17 listopada 2003
Najwięcej użytków rolnych w powierzchni ogólnej mają wsie: Chocz – 95,91 %,
Niniew – 93,98 %, Stary Olesiec – 90,14 % oraz Stara Kaźmierka – 88,52 %.
Najmniej: Nowa Kaźmierka – 44,71 %, Nowolipsk – 67,33 % i Brudzewek – 72 %.
W pozostałych miejscowościach użytki rolne stanowią pomiędzy 75,29 a 87,96 %
powierzchni ogólnej, co prezentuje poniższa tabela.
TABELA 52: Gmina Chocz – struktura użytkowania gruntów według sołectw w
2003 roku (w %).
Miejscowość
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
Użytki rolne
95,91
72,00
75,29
82,86
84,34
93,98
44,71
67,33
87,96
87,21
88,52
90,14
Lasy
15,2
20,34
10,29
7,51
3,11
7,93
28,89
8,80
6,20
2,39
0,92
Pozostałe grunty
4,09
12,80
4,37
6,85
8,15
2,90
2,64
3,78
3,24
6,59
9,09
8,94
W strukturze użytków rolnych największy odsetek gruntów ornych jest we wsi
Kwileń – 95,43 %, sadów w miejscowości Nowy Olesiec – 2,19 %, łąk i pastwisk w
Józefowie odpowiednio – 17,52 % i 16,36 %.
TABELA 53: Gmina Chocz – struktura użytków rolnych według sołectw w 2003
roku (w %).
Miejscowość
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
Grunty orne
89,91
79,06
65,89
72,73
95,43
81,59
84,15
89,61
77,91
81,60
89,93
86,21
Sady
0,46
0,52
0,23
1,01
1,08
0,41
2,19
1,21
0,61
0,40
0,72
1,12
64
Łąki
6,88
14,14
17,52
15,15
2,69
12,36
8,20
6,52
16,26
11,60
5,04
8,62
Pastwiska
2,75
6,28
16,36
11,11
0,81
5,63
5,46
2,66
5,21
6,40
4,32
4,02
17 listopada 2003
3.1.2. Charakterystyka gospodarstw rolnych.
Na terenie gminy Chocz funkcjonuje 745 gospodarstw rolnych. Średnia wielkość
gospodarstwa prywatnego zajmuje areał do 10 ha i jest zbliżona do przeciętnej
wartości występującej w powiecie pleszewskim oraz województwie wielkopolskim.
TABELA 54: Gmina Chocz – struktura powierzchni gospodarstw rolnych
w 2002 roku.
Powierzchnia gospodarstwa
w ha
1–2
2–5
5 – 10
10 – 15
15 – 20
20 i więcej
Ilość gospodarstw
Struktura (%)
216
237
82
118
54
38
28,99
31,81
11,01
15,84
7,25
5,10
RYCINA 20: Gmina Chocz – charakterystyka struktury agrarnej w 2003 roku.
LICZBA GOSPODARSTW
250
216
237
200
150
118
82
100
54
38
50
0
1-2
2-5
5 - 10
10 - 15
15 - 20
20 i
wiece j
POWIERZCHNIA W HA
Gospodarstwa małe, to jest o areale od 1 do 10 ha, stanowią 71,81 % ogólnej liczby
gospodarstw w gminie. Gospodarstwa średnie jak na polskie warunki, czyli od 10
65
17 listopada 2003
do 20 ha, to 23,09 % ogółu. Należy więc przyjąć, że struktura obszarowa
gospodarstw rolnych jest bardzo rozdrobniona. Większość małych gospodarstw
będzie poszukiwać dodatkowych, pozarolniczych źródeł dochodu. Aby sprostać
realiom współczesnej gospodarki rynkowej należy przyspieszyć tempo
restrukturyzacji sektora rolniczego, celem poprawy struktury agrarnej gospodarstw.
TABELA 55: Gmina Chocz – rozkład gospodarstw rolnych według sołectw
w 2002 roku.
Miejscowość
Ilość gospodarstw rolnych
141
55
59
37
86
64
38
61
40
31
45
88
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
3.1.3. Jakość gleb i uprawy.
Gleby o najwyższym wskaźniku bonitacji występują w sołectwach: Chocz, Stary
Olesiec, Piła ( tylko ponad 1 % gleb w klasie II –III), zaś o wskaźniku najsłabszym
w miejscowościach: Józefów, Nowa Kaźmierka, Nowolipsk, Nowy Olesiec.
TABELA 56: Gmina Chocz – odsetek gleb dobrych (II i III klasa bonitacyjna)
według sołectw.
Miejscowość
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowolipsk
Odsetek gleb dobrych (%)
56,41
2,56
2,56
66
17 listopada 2003
Nowy Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
12,82
25,65
Powyższe uwarunkowania decydują, że głównym kierunkiem w produkcji rolniczej
jest uprawa roślinna dostosowana do potrzeb produkcji zwierzęcej, na potrzeby
ludności i przemysłu przetwórczego oraz hodowla zwierząt. Największe znaczenie
w gminie mają następujące uprawy:
Ø zboża – 92,99 %;
Ø warzywa gruntowe – 0,21 %;
Ø ziemniaki – 3,90 %;
Ø okopowe pastewne – 0,12 %;
Ø pozostałe – 2,78 %.
Plony głównych ziemiopłodów w roku 2003 były bardzo niskie. Rok ten był
niekorzystny ze względu na panującą suszę. Wśród upraw zbożowych dominują:
żyto, pszenica, jęczmień. Natomiast główne kierunki hodowli to: trzoda i bydło.
TABELA 57: Gmina Chocz – plony głównych ziemiopłodów w 2003 roku
(w dt z 1 ha).
Wyszczególnienie
Zboża ogółem
Pszenica ozima
Pszenica jara
Żyto
Jęczmień ozimy
Jęczmień jary
Owies
Pszenżyto ozime
Pszenżyto jare
Mieszanki zbożowe ozime
Mieszanki zbożowe jare
Kukurydza
Strączkowe jadalne
Ziemniaki
Buraki cukrowe
Rzepak i rzepik
Gmina Chocz – plony z 1 ha w dt
24
29
28
20
29
26
23
29
21
25
25
35
20
160
20
Ogólnie można przyjąć, że na terenie gminy Chocz uprawia się mało roślin
wymagających dużej chemizacji, to jest: rzepaku czy buraka cukrowego. To
67
17 listopada 2003
zjawisko należy uznać za pozytywne w stosunku do środowiska przyrodniczego.
Warunki glebowe gminy, zbliżone do średniej występującej w województwie
wielkopolskim powodują, że plony głównych ziemiopłodów odpowiadają wartością
osiąganym w regionie.
3.1.4. Melioracje.
Obecnie ogólna powierzchnia obszarów zmeliorowanych wynosi 1870 ha, co
stanowi 46,1 % całkowitej powierzchni użytków rolnych. Tereny zdrenowane
obejmują 829 ha, to jest 20,89 % ogólnego areału użytków.
Długość rowów melioracyjnych szczegółowych na terenie gminy wynosi 94,6 km,
natomiast długość rowów podstawowych do których należy/; Błotnia, Błotnia A
oraz Parowa Pilska wynosi 27,5 km.
3.1.5. Leśnictwo.
Gmina charakteryzuje się dużym zalesieniem. Lasy i grunty leśne stanowią 40,00 %
powierzchni gminy, to jest 2929 ha. Jest to wskaźnik zdecydowanie wyższy od
średniej dla powiatu pleszewskiego – 19,24 % i województwa wielkopolskiego –
25,68 %. Zarządza nimi Nadleśnictwo Grodziec Obręb Biała Królikowska.
TABELA 58: Gmina Chocz – wskaźnik lesistości w 2003 roku.
Lesistość (%)
Gmina
Chocz
40,00
Powiat
Pleszewski
19,24
Województwo
Wielkopolskie
25,68
Największe kompleksy lasów porastają w Nowolipsku oraz w Józefowie. We
władaniu gospodarstw indywidualnych są 423 ha lasów i gruntów leśnych, to jest
14,44 % ich ogólnej powierzchni.
Lasy na terenie gminy Chocz objęte zostały ochroną jako lasy I strefy zagrożenia
przemysłowego. Transgraniczne zanieczyszczenia związane z emisją zakładów
przemysłowych wpływają na zmniejszenie odporności biologicznej drzewostanów,
zwiększają podatność na choroby łańcuchowe i występowanie szkodników
wtórnych oraz zwiększone wydzielanie posuszu. Cały areał lasów znajduje się w II
strefie zagrożenia pożarowego.
68
17 listopada 2003
Wiek drzewostanów wynosi głównie od 1 do 100 lat. Najmniejsze połacie porastają
młodniki sosnowe, w wieku od 1 do 20 lat, podlegające czasowej ochronie.
Natomiast największą powierzchnię zajmują lasy w przedziale od 40 do 100 lat.
Zdecydowanie przeważają monokultury iglaste z sosną jako gatunkiem
dominującym.
Zgodnie z tendencją zwiększania lesistości kraju wskazane byłoby przeznaczenie
pod zalesienie miejscowych gruntów rolnych VI klasy bonitacyjnej.
3. 2. Działalności produkcyjne.
Dzięki dużej powierzchni użytków rolnych gospodarka gminy związana jest
głównie z rolnictwem. Wśród zakładów produkcyjnych dominują firmy związane
z produkcją i przetwórstwem rolno – spożywczym.
TABELA 59: Gmina Chocz – wykaz większych zakładów pracy (pracodawców).
Stan na październik 2003.
Nazwa
zakładu
Lokalizacj
a
Urząd Gminy
Chocz
Zespół Szkół
Szkoła
Podstawowa
Szkoła
Podstawowa
Urząd
Pocztowy
Bank
Spółdzielczy
Pleszew
Monar
Warsztaty
Terapii
Zajęciowych
Spółdzielnia
Usług
Handlowych
„HORYZONT”
Opis klasy działalności według Zatrudnien
EKD
ie
Chocz
Kuźnia
Kierowanie podstawowymi
rodzajami działalności publicznej
Szkolnictwo podstawowe i średnie
Szkolnictwo podstawowe
52
11
Kwileń
Szkolnictwo podstawowe
15
Chocz
Działalność Poczty Państwowej
7
Chocz
Pośrednictwo walutowe
7
Nowolipsk
Nowolipsk
Resocjalizacja uzależnionych
Opieka nad niepełnosprawnymi
10
13
Chocz
Działalność usługowa
37
69
17
17 listopada 2003
Spółka
„KOM–
CHOCZ”
T&B
CERAMED
A.H.M.
SIEMKO
AMADA
Niepubliczny
Zakład Opieki
Zdrowotnej
Chocz
15
Chocz
Kwileń
Chocz
Produkcja wyrobów z drewna
Produkcja cegły
Produkcja kotłów
45
11
10
Chocz
Handel materiałami do produkcji
rolnej
Opieka zdrowotna
7
Chocz
9
Powyższa tabela obejmuje również zakłady pracy z I i III sektora gospodarki
narodowej, zarówno publiczne jak i prywatne, ponieważ głównym kryterium
doboru była tutaj liczba zatrudnionych. Wyżej wymienione zakłady pracy generują
zatrudnienie na poziomie około 300 osób. Liczba ta stanowi około 11 % wszystkich
obywateli gminy w wieku produkcyjnym.
TABELA 60: Gmina Chocz – rezerwy lokalizacyjne terenów przeznaczonych pod
działalności gospodarcze według MPZP w 2003 roku.
Miejscowość
Rezerwa terenów w ha
14,63
0,15
3,00
3,00
4,74
0,81
Chocz
Kwileń
Nowa Kaźmierka
Olesiec
Piła
Stara Kaźmierka
Zgodnie z powyższym rezerwy lokalizacyjne terenów przeznaczonych w
obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego pod aktywizację
gospodarczą wynoszą obecnie 26,33 ha, w tym 4,47 ha gruntów gminnych.
3. 3. Usługi.
Gmina Chocz ma charakter rolniczy. Większość mieszkańców pracuje we własnych
gospodarstwach rolnych. Pod względem struktury funkcjonalno – przestrzennej
wiodącą rolą miejscowości Chocz jest funkcja usługowo – rolnicza. Jest to ośrodek,
w którym koncentrują się usługi o znaczeniu gminnym dla obsługi ludności i
70
17 listopada 2003
produkcji żywności oraz budownictwo mieszkaniowe. Ponadto Chocz jest gminnym
ośrodkiem administracyjnym. W pozostałych sołectwach dominuje funkcja
rolnicza.
Charakterystyczny w ostatnich 30 latach XX wieku dla krajów rozwiniętych proces
serwicyzacji gospodarki postępuje w Polsce od 14 lat. Rośnie odsetek
zatrudnionych w III sektorze gospodarki narodowej. Dogodne położenie
geograficzne gminy Chocz oraz obecna struktura gospodarcza powoduje, że
pożądany staje się rozwój sektora usług towarzyszących rolnictwu: handlowych,
gastronomicznych, sportowych i rekreacyjnych.
3.3.1. Handel.
Ogółem w 2001 roku na terenie gminy Chocz funkcjonowało 56 sklepów, w
których pracowało 66 osób. Na 1 obiekt handlowy przypadało 87,46 mieszkańców.
Powierzchnia sprzedaży wszystkich placówek wyniosła 2695 m². Większość
sklepów to placówki małe, o powierzchni sprzedaży nie przekraczającej 50 m².
Głównymi ośrodkami handlowymi w gminie jest Chocz. Każde sołectwo posiada
przynajmniej jeden obiekt handlowy zaopatrujący miejscową ludność w
podstawowe produkty. Specjalizacja branżowa miejscowej sieci handlowej
przedstawia się w następujący sposób:
Ø ogólnospożywcza – 31 punktów;
Ø odzieżowa – 5;
Ø księgarnie i artykuły piśmiennicze – 1;
Ø pojazdy mechaniczne – 5;
Ø Kwiaciarnie – 2;
Ø pozostałe sklepy – 11;
Ø stacja paliw – 1.
TABELA 61: Gmina Chocz – dostępność oraz nasycenie placówkami handlowymi
w 2001 roku.
Wyszczególnienie
Liczba mieszkańców na 1
sklep
Liczb
a sklepów na 10 km²
Przeciętna powierzchnia
1 sklepu w m²
Liczba pracujących na 1
sklep
Gmina
Chocz
87,46
Powiat
Pleszewski
83,18
Województwo
Wielkopolskie
78,23
4,53
10,51
14,43
49,90
54,14
61,55
1,82
1,92
2,33
71
17 listopada 2003
Dostępność oraz nasycenie placówkami handlowymi dla mieszkańców gminy
Chocz jest mniej korzystne od przeciętnej w powiecie i województwie. Jednakże
odpowiada średniej charakteryzującej gminy wiejskie. Na terenie gminy znajduje
się jedna stacja paliw.
Niezbędnym elementem współtworzącym prestiż danego rejonu jest świadcząca
wysoki poziom gastronomia. Należy rozwijać sieć tego typu placówek. W tym celu
należy wykorzystać obecne rezerwy lokalizacyjne oraz budynki typu: świetlice
wiejskie czy dawne folwarki. Obecnie obiekty gastronomiczne reprezentowane są
przez bar piwny oraz cyklicznie organizowaną dyskotekę.
3.3.2. Rzemiosło.
Oferta 67 obecnie funkcjonujących zakładów rzemieślniczych jest bogata i
zróżnicowana. W szczególności świadczą one usługi: ogólnobudowlane, stolarskie,
mechaniki pojazdowej, transportowe oraz inne czynności związane z
budownictwem czy obsługą rolnictwa.
3.3.3. Pośrednictwo finansowe.
W miejscowości Chocz działalność gospodarczą prowadzi Bank Spółdzielczy w
Pleszewie. Obecność oddziału banku pozytywnie wpływa na prestiż gminy.
Zarówno klienci detaliczni jak i przedsiębiorcy mogą korzystać z pełnego
wachlarza nowoczesnych usług finansowych. Na miejscu można ubiegać się o
bardzo ważne w nowoczesnej gospodarce rynkowej kredyty konsumpcyjne lub
inwestycyjne.
Z większości usług ponadpodstawowych, związanych między innymi z: handlem,
kulturą, szkolnictwem, służbą zdrowia, pośrednictwem finansowym itd.,
mieszkańcy samorządu korzystają w pobliskim Pleszewie, Kaliszu oraz w stolicy
województwa – Poznaniu.
3. 4. Turystyka.
Peryferialne położenie w stosunku do atrakcyjnych krajobrazowo obszarów oraz
rolniczy charakter gminy powoduje, że sektor turystyczny praktycznie nie istnieje.
Poza malowniczą doliną rzeki Prosny, i wysokiej klasy obiektami zabytkowymi na
terenie gminy nie ma innych miejsc, na których można stworzyć ofertę turystyczną.
72
17 listopada 2003
Jednakże wskazane jest wprowadzanie funkcji turystycznych do obiektów
zabytkowych. Przede wszystkim poprzez adaptację zespołów pałacowo –
parkowych i zabudowań folwarcznych na hotele, zajazdy lub pensjonaty
z towarzyszącymi im ośrodkami sportów np.: jeździeckimi. Aby wykorzystać
istniejący potencjał tych obiektów należy doskonalić ich standard, dostosować
infrastrukturę do wymogów architektonicznych, ekologicznych oraz ogólnych
uwarunkowań ładu przestrzennego.
Na rzeką Prosną prowadzi ścieżka rowerowa o długości 1 km.
Obecnie przez teren gminy nie prowadzą żadne znakowane szlaki piesze
i rowerowe będące w gestii Polskiego Towarzystwa Krajoznawczo – Turystycznego
(PTTK).
W pięknej miejscowości Nowolipsk znajduje się gospodarstwo agroturystyczne,
przy nim prowadzona jest strzelnica.
Gospodarstwo agroturystyczne funkcjonuje również w Choczu, zlokalizowane przy
ulicy Staszica z widokiem na dolinę rzeki Prosny i kolegiatę św. Andrzeja.
Przy Zespole Szkół w Choczu działa Szkolne Koło Turystyczne, młodzież wyjeżdża
na wycieczki, kolonie. Organizowane są piesze i rowerowe wycieczki, spotkania
przy ognisku i grillu.
73
17 listopada 2003
4.
Infrastruktura techniczna.
4. 1. Komunikacja.
Położenie komunikacyjne gminy Chocz z punktu widzenia połączeń regionalnych i
międzynarodowych jest korzystne.
Drogi krajowe:
Przez teren gminy Chocz nie przebiega żadna droga krajowa. Jednakże rejon
Chocza położony jest w sąsiedztwie autostrady A 2 oraz dróg krajowych nr: 11, 12
i 12. Odległość z Chocza do istniejącego odcinka autostrady A 2 łączącej obecnie
Konin z Wrześnią, a docelowo Świecko z Terespolem, będącej częścią
europejskiego korytarza transportowego Berlin - Moskwa wynosi 44 km. Droga nr
11 łącząca Katowice z Poznaniem i dalej Kołobrzegiem przebiega w odległości 11
km od Chocza. Taka sama jest odległość do trasy nr 12, spinającej Dorhusk na
granicy z Ukrainą z Łęknicą na granicy z Niemcami, będącej jednocześnie
alternatywą dla przyszłej autostrady A 2. Natomiast do drogi krajowej nr 25
łączącej Oleśnicę z Bobolicami przez Kalisz, Konin, Bydgoszcz jest 41 km.
Drogi wojewódzkie:
Przez teren gminy Chocz przebiega jedna droga wojewódzka o znaczeniu
regionalnym Nr 442 relacji Kalisz – Września w części zachodniej gminy ( na osi
północny - zachód i południowy – wschód) przecinając gminę na dwie części.
Przebiegająca przez centrum wsi Chocz w/w droga krajowa dzieli ją na dwie części,
co stanowi sporą uciążliwość i zagrożenie dla mieszkańców wynikające z
prowadzenia tą trasą ruchu tranzytowego.
Długość drogi krajowej na terenie gminy wynosi około 15,0 km, szerokość pasa
drogowego 18,0 m, szerokość jezdni 6,0 m. jest to droga IV klasy technicznej.
Drogi powiatowe:
Wyszczególnione w poniższej tabeli trasy pełnią rolę dróg obsługujących obszar
całej gminy Chocz oraz w ramach powiatu łączą miejscowości będące siedzibami
poszczególnych samorządów. Łączna długość dróg powiatowych przebiegających
przez gminę Chocz wynosi 30,490 km.
Nawierzchnię twardą posiada 17,145 km dróg, to jest 56,2 ogółu. Drogi są pod
nadzorem Zarządu Dróg Powiatowych w Pleszewie.
74
17 listopada 2003
TABELA 62: Gmina Chocz – wykaz dróg powiatowych.
Nr drogi
13310
13110
13159
13160
13212
Przebieg drogi
Chocz - Pleszew
Chocz - Białobłoty
Stara Kaźmierka – Nowy Olesiec
Chocz - Grodziec
Stary Olesiec - Janków
Długość odcinka w km
0,555
6,960
8,390
6,430
5,155
Drogi gminne:
TABELA 63: Gmina Chocz – przebieg dróg gminnych.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Przebieg drogi
Brudzewek - Lipe
Korab - Kuźnia
Brudzewek - Kuźnia
Brudzewek - Rokutów
Chocz – Piła
Nowolipsk – przez wieś
Długość w km
1,300
1,000
0,900
0,900
3,200
2,200
7.
8.
9.
Stary Olesiec – Grodziec
Stary Olesiec - Józefów
Stary Olesiec – Nowy
Olesiec
Nowy Olesiec – przez las
Chocz – Józefów
4,100
1,000
1,000
Kwileń – przez wieś
Stara Kaźmierka – przez wieś
Stara Kaźmierka – Nowa
Kaźmierka
Nowa Kaźmierka - Wronów
2,500
1,600
2,658
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
2,700
2,450
6,675
Stara Kaźmierka – przez wieś
Nowa Kaźmierka – przez
wieś
Nowa Kaźmierka - Łukom
Kwileń - Niniew
1,000
1,350
2,064
4,200
75
Nawierzchnia
grunt, asfalt
grunt
grunt
grunt
grunt
grunt, twarda nie
ulepszona
grunt
grunt
grunt
grunt
grunt, twarda nie
ulepszona
asfalt, grunt
grunt
grunt, twarda nie
ulepszona
asfalt, grunt, twarda
nie ulepszona
grunt
grunt
grunt
grunt, twarda nie
ulepszona
17 listopada 2003
Łączna długość dróg gminnych wynosi 42,797 km. 4,670 km, to jest 10,98 %
ogółu, to trasy asfaltowe. Pozostałe drogi mają nawierzchnię twardą nie ulepszoną.
Według gminnych zamierzeń inwestycyjnych w latach 2003 – 2010 nastąpi
systematyczna zmiana nawierzchni dróg z gruntowych na bitumiczno – asfaltowe i
tłuczniowe.
Obecnie ogółem 21,815 km dróg w gminie ma twardą nawierzchnię. Relacja łącznej
długości dróg utwardzonych na 100 km² powierzchni wynosi w gminie 87,93 km i
jest to wartość wyższa od średniej w województwie wielkopolskim wynoszącej
29,77 km.
Dobrze rozwinięta jest sieć komunikacji autobusowej, obsługiwanej głównie przez
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej (PKS) Pleszew, Kalisz i Gniezno.
Dzięki niej można dotrzeć do każdego sołectwa gminy oraz do miejscowości
sąsiednich. Na terenie gminy nie ma linii kolejowych. Najbliższa stacja kolejowa w
Pleszewie – Kowalewie, przez którą przebiega trasa relacji Katowice – Poznań,
zlokalizowana w odległości 11 km od Chocza.
Fakt istnienia dogodnej sieci komunikacyjnej podnosi prestiż gminy oraz stanowi
istotny argument, pozwalający stymulować jej gospodarczy rozwój. Zwłaszcza w
zakresie funkcji pozarolniczych.
4. 2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna.
4.2.1. Zaopatrzenie w wodę.
Obecnie gmina Chocz jest zaopatrywana przez sieć wodociągową o długości 70,1
km z 1.157 połączeniami prowadzącymi do budynków mieszkalnych. Długość
czynnej sieci wodociągowej połączeń prowadzących do budynków i innych
obiektów wynosi 31,4 km. Siecią objęte są wszystkie miejscowości.
76
17 listopada 2003
1400
80
1200
70
60
1000
50
800
40
600
30
400
20
200
DŁUGOŚĆ SIECI W KM
ILOŚĆ PRZYŁĄCZY
RYCINA 21: Gmina Chocz – rozwój infrastruktury wodociągowej w latach 1990 –
2002.
10
0
0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 2000 2002
ilość przyłączy
długość sieci
Do obiektów zaopatrujących gminę wodą należą 2 Stacje Ujęć Wody (SUW).
Zlokalizowane są w miejscowościach: Chocz i Józefów.
TABELA 64: Gmina Chocz – charakterystyka poszczególnych SUW w 2003 roku.
Lokalizacja
SUW
Chocz
Józefów
Wydajność SUW
w m³ / dobę
900
300
Aktualne
zapotrzebowanie w m³ /
dobę
536
182
Łączna wydajność gminnych SUW wynosi 1200 m³ / dobę i w pełni pokrywa
aktualne zapotrzebowanie.
77
17 listopada 2003
TABELA 65: Gmina Chocz – wyposażenie w sieć wodociągową w 2003 roku.
Miejscowość
Chocz
Brudzewek
Józefów
Kuźnia
Kwileń
Niniew
Nowa Kaźmierka
Nowy Olesiec
Nowolipsk
Piła
Stara Kaźmierka
Stary Olesiec
Ilość przyłączy
wodociągowych
521
49
54
59
125
63
22
26
49
54
25
110
Przynależność do SUW
Chocz
Józefów
Józefów
Józefów
Chocz
Józefów
Józefów
Józefów
Józefów
Józefów
Józefów
Chocz
TABELA 66: Gmina Chocz – gęstość sieci wodociągowej w 2002 roku.
Wyszczególnienie
Gmina Chocz
Gęstość sieci
wodociągowej w km /
100 km²
Powiat
Pleszewski
106,66
96,01
Województwo
Wielkopolskie
86,47
Nasycenie siecią wodociągową w gminie Chocz należy uznać za bardzo wysokie
ponieważ dane dotyczące powiatu oraz województwa obejmują również wartości z
gmin miejskich.
TABELA 67: Gmina Chocz – pozostałe dane dotyczące wodociągów publicznych
w 2003 roku.
WYSZCEGÓLNIENIE
Liczba obsługiwanej ludności
Liczba studni
Głębokość studni
Ujęcie studni
Liczba miejscowości obsługujących
Strefa ochronna
HYDROFORNIA
CHOCZ
JÓZEFÓW
2.818
2.098
1
1
82 m
70 m
wiercona
wiercona
3
10
0,52 ha
0,73 ha
78
17 listopada 2003
TABELA 68: Gmina Chocz – dane dotyczące uzdatniania wody w 2003 roku.
WYSZCZEGÓLNIENI
E
Metody uzdatniania
Liczba odżelaziaczy
Liczba chloratorów
Typ chloratorów
HYDROFORNIA
CHOCZ
JÓZEFÓW
odżelaziacz, utlenianie
odżelaziacz, utlenianie
wstępne
wstępne
6
3
2
2
52 - chlorosodu
52 - chlorosodu
Sieci wodociągowe zostały zbudowane z tworzywa sztucznego PCV oraz z rur
stalowych, natomiast 12 km to rury azbestowo – cementowe.
4.2.2. Kanalizacja.
Gmina Chocz nie posiada oczyszczalni ścieków, nie ma również sieci
kanalizacyjnej. Tylko we wsi Chocz istnieje kanalizacja deszczowa w centrum wsi,
do której doprowadzane są ścieki sanitarne rozsączkowane w gruncie. Obecny brak
systemowego rozwiązania gospodarki ściekowej przy jednoczesnym całkowitym
zwodociągowaniu gminy powoduje powstawanie większej ilości ścieków.
Miejscowa społeczność zmuszona jest gromadzić płynne nieczystości w
zbiornikach zlokalizowanych na terenie własnych posesji. To z kolei wpływa na
zwiększone zanieczyszczanie gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych.
Gospodarka hodowlana prowadzona na terenie gminy stanowi dodatkowe źródło
powstawania ścieków. Obiekty hodowlane nie posiadają urządzeń do utylizacji
gnojowicy i gnojówki, całość ścieków wywożona jest na pola.
W gminie Chocz przewiduje się budowę sieci kanalizacyjnej oraz oczyszczalnie
ścieków w miejscowości Chocz. W dalszych etapach do oczyszczalni w Choczu
doprowadzone będą ścieki systemem grawitacyjno – ciśnieniowym ze wsi Niniew,
Kwileń, Stary Olesiec, Piła, Kuźnia, Brudzewek.
4. 3. Sieć gazowa.
Gmina Chocz nie jest wyposażona w sieć gazową. Dla rejonu Pleszewa (w tym
gmina Chocz) opracowany został program gazyfikacji. Gaz do gminy Chocz
79
17 listopada 2003
doprowadzony będzie ze stacji redukcyjnej w Broniszewicach (gmina Czermin) i
dalej ma być prowadzony do gminy Gizałki.
Mieszkańcy samorządu zaopatrywani są w gaz bezprzewodowy. Wymiana butli
gazowych dokonywana jest w punktach wymiany zlokalizowanych na terenie
gminy.
4. 4. Energetyka.
Na obszarze samorządu nie ma i nie przewiduje się budowy nowych obiektów
elektroenergetycznych, to jest stacji oraz linii o napięciu 220 kV i 400 kV krajowej
sieci przesyłowej, której właścicielem są Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA.
Energetyka Kaliska SA nie posiada na terenie gminy Chocz linii
elektroenergetycznych wysokiego napięcia WN 110 kV oraz stacji
transformatorowo – rozdzielczych WN / SN. W zamierzeniach inwestycyjnych nie
przewiduje się realizacji na przedmiotowym terenie tego rodzaju obiektów.
Zaopatrzenie w energię elektryczną odbywa się za pomocą Głównego Punktu
Zasilania (GPZ) 110/20/15 kV zlokalizowanego w Pleszewie. Przez teren gminy
przebiegają jedynie sieci średniego napięcia SN 15 kV oraz sieci niskiego napięcia
NN.
Aktualnie na terenie gminy pracuje około 50 stacji transformatorowych. Energię
elektryczną niskiego napięcia pobierają mieszkańcy wszystkich sołectw.
4. 5. Ciepłownictwo.
Na terenie gminy Chocz nie ma sieciowych systemów centralnego ogrzewania.
Potrzeby grzewcze mieszkańców gminy pokrywane są ze źródeł lokalnych, do
których należą głównie piece opalane węglem kamiennym i jego pochodnymi oraz
olejem. Zabudowania produkcyjne oraz usługowe ogrzewane są z lokalnych
kotłowni.
4. 6. Telekomunikacja i łączność.
Gmina Chocz wyposażona jest w nowoczesne systemy telekomunikacyjne. Dzieje
się tak dzięki włączeniu do central obsługujących przepływ automatyczny.
Zwiększa się liczba numerów telefonicznych. W każdym sołectwie zainstalowani są
80
17 listopada 2003
abonenci telefonii przewodowej. Umożliwia to nawiązanie łączności praktycznie z
całym światem.
Operująca na terenie gminy Telekomunikacja Polska SA zapewnia szeroką gamę
usług. Są wśród nich usługi powszechne: telefoniczne, telegraficzne, teleksowe i
telefaksowe oraz specjalistyczne w dziedzinie transmisji danych, radiokomunikacji i
dostępu do internetu.
TABELA 69: Gmina Chocz – podstawowe dane z zakresu telekomunikacji w 2003
roku.
Gmina
Chocz
ogółem
927
Abonenci analogowi
w tym
biznesowi
indywidualni
864
63
Abonenci ISDN
(dostępy)
36
Według danych z 2003 roku w gminie zarejestrowane były 927 łącza telefonii
przewodowej. Na 1000 ludności przypada więc 189,26 numerów telefonicznych.
W gminie Chocz są dwie wieże telefonii komórkowej systemu GSM, mianowicie:
Era GSM zlokalizowana w Józefowie oraz Plus GZM – wieża w Choczu. Cały
obszar samorządu znajduje się w zasięgu działania telefonii komórkowej systemu
GSM: Plus GSM, Era GSM, Idea Centertel.
W gminie funkcjonuje 1 placówka pocztowa zlokalizowana w Choczu, świadcząca
również usługi telekomunikacyjne. Daje to 2,04 placówki na 10 tysięcy ludności.
TABELA 70: Gmina Chocz – telekomunikacja i łączność w 2003 roku.
Wyszczególnienie
Ludność na 1 placówkę
pocztową
Liczba placówek pocztowych
na 10 tysięcy ludności
Liczba placówek na 10 km²
Linie telefoniczne na 1000
ludności
Linie telefoniczne na 1000
mieszkań
Gmina
Chocz
4898
Powiat
Pleszewski
2963
Województwo
Wielkopolskie
4229
2,04
3,38
2,36
0,15
189,26
0,29
212,84
0,27
277,28
134,84
701,48
763,50
Poziom telefonizacji gminy Chocz, o którym świadczy liczba linii na 1000
mieszkańców tylko pozornie dalece odbiega od średniej dla powiatu i
województwa. Niewątpliwie wyższą średnią ilość linii w regionie zwiększa duża
81
17 listopada 2003
liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminach miejskich. Dlatego
bardziej wymiernym jest wskaźnik nasycenia telefonią na 1000 mieszkań, który w
przypadku gminy Chocz tylko nieznacznie odbiega od średniej dla województwa
wielkopolskiego, natomiast jest większy od średniej w powiecie. Niemniej jednak
mając na uwadze zaspokojenie potrzeb mieszkańców oraz instytucji publicznych i
prywatnych należy przedsięwziąć inwestycje, które spowodują wzrost liczby łącz
do około 250 na 1000 mieszkańców gminy. Jest to proces niezbędny w dzisiejszych
realiach gospodarki rynkowej, z uwagi na zwiększone potrzeby telekomunikacyjne
oraz teleinformatyczne mieszkańców i potencjalnych inwestorów.
4. 7. Gospodarka odpadami.
Gmina Chocz nie posiada własnego wysypiska śmieci. W ramach podpisanego
porozumienia z gminą Pleszew śmieci wywożone są na wysypisko w Zielonej Łące.
Gmina Chocz zakupiła teren we wsi Nowa Kaźmierka i jest on zarezerwowany pod
budowę wysypiska śmieci.
Zorganizowany system gromadzenia i wywozu odpadów obejmuje około 80 %
mieszkańców gminy oraz wszystkie obiekty użyteczności publicznej. Obsługę w
zakresie wywozu odpadów prowadzi Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o. z
Pleszewa. Celem poprawy obecnej sytuacji należy przedsięwziąć działania, które
umożliwią zwiększenie liczby mieszkańców objętych wywozem śmieci oraz
kontynuować i rozwijać system segregacji odpadów u źródła.
Gmina posiada opracowany Program Gospodarki Odpadami.
4. 8. Cmentarze.
Na terenie gminy Chocz funkcjonuje 1 cmentarz parafialny. Zlokalizowany jest w
Choczu. W Nowej Kaźmierce jest cmentarz Ewangelicko - Augsburski z 1907 roku.
Areał cmentarza w Choczu wynosi około 1,0 ha. Istniejące miejsca pochówku
zaspokoją potrzeby mieszkańców gminy do 2010 roku.
82
17 listopada 2003
4. 9. Obiekty obrony cywilnej.
W budynku Urzędu Gminy Chocz mieści się magazyn obrony cywilnej składający
się z 2 pomieszczeń o łącznej powierzchni 47 m².
83
17 listopada 2003
5. Finanse.
5. 1. Budżet.
TABELA 71: Gmina Chocz – dochody budżetu w latach 2002 i 2003 (w złotych).
Pozycja w budżecie
Dochody razem
Rolnictwo i łowiectwo
Gospodarka mieszkaniowa
Administracja publiczna
Urzędy naczelnych organów
władzy państwowej i kontroli
Bezpieczeństwo publiczne
i ochrona przeciwpożarowa
Dochody od osób prawnych,
od osób fizycznych i od
innych jednostek bez
osobowości prawnej
Różne rozliczenia2
Oświata i wychowanie
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
Gospodarka komunalna i
ochrona środowiska
Leśnictwo
Górnictwo i kopalnictwo
Transport i łączność
Kultura i ochrona
dziedzictwa narodowego
2
Rok 2002
Plan
Wykonanie
6.685.807
6.649.360
2.000
2.178
85.000
94.999
102.543
105.356
19.936
14.479
Rok 2003
Plan
6.469.210
3.000
91.160
49.000
13.109
600
600
2.500
1.034.702
1.000.568
1.037.124
4.059.871
59.147
816.074
58.780
4.059.460
58.900
814.728
54.222
4.379.838
20.461
773.498
56.000
170.154
170.154
30.520
500
1.000
275.500
-
541
0
273.175
-
2.000
1.000
Subwencje
84
10.000
17 listopada 2003
TABELA 72: Gmina Chocz – dochody budżetu na 1 mieszkańca w 2001 roku
(w złotych).
Dochody w złotych
na 1 mieszkańca:
Ogółem
W tym z dochodów
własnych
Gmina
Chocz
1.074,64
236,59
Powiat
Pleszewski
1.247,43
354,01
Województwo
Wielkopolskie3
1.252,69
586,92
Dochody budżetu gminy Chocz w przeliczeniu na 1 mieszkańca samorządu były
w 2001 roku, zarówno ogółem jak i z dochodów własnych, niższe od średniej
charakteryzującej powiat pleszewski oraz województwo wielkopolskie.
TABELA 73: Gmina Chocz – wydatki budżetu w latach 2002 i 2003 (w złotych).
Pozycja w budżecie
Wydatki razem
Leśnictwo
Turystyka
władzy państwowej
Obsługa długu publicznego
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
Gospodarka komunalna
i ochrona środowiska
Kultura i ochrona
dziedzictwa
narodowego
Kultura fizyczna i sport
3
Rok 2002
Plan
Wykonanie
7.476.707
7.367.420
1.500
1.154
2.000
0
1.802.500
1.798.217
2.000
1.999
60.000
58.590
40.000
27.393
959.443
955.166
19.936
14.479
Rok 2003
Plan
6.482.510
1.500
2.000
460.000
6.000
85.000
20.000
1.016.216
13.109
117.600
116.674
117.500
116.000
2.370.919
39.000
1.163.295
277.408
86.099
2.370.117
38.437
1.161.845
276.349
148.000
2.694.562
30.000
1.138.868
292.235
303.606
259.977
262.520
156.000
156.000
155.000
45.500
44.924
40.000
Bez miast na prawach powiatu
85
17 listopada 2003
TABELA 74: Gmina Chocz – wydatki budżetu na 1 mieszkańca w 2001 roku
(w złotych).
Wydatki w złotych
na 1 mieszkańca:
Ogółem
W tym bieżące
W tym inwestycyjne
Gmina
Chocz
1.119,44
900,55
30,26
Powiat
Pleszewski
1.385,70
872,14
321,08
Województwo
Wielkopolskie4
1.311,81
829,62
249,34
Wydatki budżetu ogółem w gminie Chocz w przeliczeniu na 1 mieszkańca
samorządu były w 2001 roku niższe od średniej zarówno dla powiatu jak i
województwa. Natomiast wydatki bieżące budżetu na 1 mieszkańca były wyższe od
porównywanych wartości, jednakże istotniejszy współczynnik dotyczący wydatków
inwestycyjnych na 1 mieszkańca był zdecydowanie niższy od średniej w powiecie
oraz województwie.
4
Bez miast na prawach powiatu
86
17 listopada 2003
5. 2. Analiza pionowa budżetu.
W niniejszym podrozdziale budżet gminy został poddany zabiegom analitycznym,
w celu zobrazowania jego podstawowych elementów struktury. W analizie
pionowej budżetu przeanalizowano udział poszczególnych elementów w stosunku
do całości dochodów oraz wydatków, przyjmując te wartości jako bazowe 100 %.
5.2.1. Dochody.
TABELA 75: Gmina Chocz – struktura dochodów budżetu w latach 2002 i 2003.
Pozycja w budżecie
Dochody razem
władzy państwowej
od osób fizycznych i od
innych jednostek bez
osobowości prawnej
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
Gospodarka komunalna i
ochrona środowiska
Leśnictwo
Kultura i ochrona
dziedzictwa narodowego
5
Rok 2002
Plan (%) Wykonanie
100 %
100 %
0,03
0,03
1,27
1,43
1,53
1,58
0,3
0,22
Rok 2003
Plan (%)
100 %
0,5
1,41
0,76
0,2
0,01
0,01
0,04
15,48
15,05
16,03
60,72
0,88
12,21
0,88
61,05
0,88
12,25
0,81
67,7
0,32
11,96
0,87
2,55
2,56
0,47
0,01
0,01
4,12
-
0,01
0,01
4,11
-
0,03
0,02
0,15
Subwencje
87
17 listopada 2003
TABELA 76: Gmina Chocz – struktura dochodów budżetu w 2001 roku.
Źródło dochodu
Dochody własne
Dotacje celowe z budżetu
państwa
Subwencje ogólne
Środki na dofinansowanie
własnych zadań pozyskane z
innych źródeł
Pozostałe dotacje
Gmina
Chocz
(%)
23,09
12,80
Powiat
Województwo
Pleszewski Wielkopolskie6
(%)
(%)
34,89
46,58
13,00
8,87
64,03
0,08
44,80
1,24
41,28
1,91
-
6,07
1,08
Różnica w strukturze dochodów gminy Chocz, w stosunku do średniej
charakteryzującej wszystkie gminy wchodzące w skład powiatu pleszewskiego i
województwa wielkopolskiego, dotyczyła głównie pozycji: dochody własne i
subwencje ogólne. Udział dochodów własnych w budżecie gminy Chocz jest
zdecydowanie niższy od średniej dla powiatu i regionu, zaś udział subwencji
wyższy.
RYCINA 21: Gmina Chocz – struktura dochodów budżetu w 2001 roku.
0,08%
12,80%
23,09%
64,03%
subwence ogólne
dochody własne
dotacje celowe z budżetu państa
środki ze źródeł pozabudżetowych
88
17 listopada 2003
5.2.2. Wydatki.
TABELA 77: Gmina Chocz – struktura wydatków budżetu w latach 2002 i 2003.
Pozycja w budżecie
Wydatki razem
Leśnictwo
Turystyka
Gospodarka
mieszkaniowa
Urzędy naczelnych
organów
władzy państwowej
Bezpieczeństwo
publiczne
i ochrona
przeciwpożarowa
Obsługa długu
publicznego
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
Kultura i ochrona
dziedzictwa
narodowego
Rok 2002
Plan (%)
Wykonanie (%)
100 %
100 %
0,02
0,01
0,03
24,11
24,4
0,03
0,2
0,8
0,7
Rok 2003
Plan (%)
100 %
0,02
0,03
10,20
0,09
1,2
0,53
12,83
0,27
0,36
12,97
0,1
0,3
15,6
0,2
1,57
1,5
1,80
1,55
1,56
2,23
31,71
0,52
15,56
3,71
32,17
0,51
15,75
3,74
41,50
0,45
17,50
4,41
4,06
3,52
4,05
2,09
2,11
0,02
0,61
0,4
0,40
89
17 listopada 2003
RYCINA 22: Gmina Chocz – struktura wydatków budżetu w 2002 roku.
4%
4% 2%
6%
31%
16%
13%
24%
oś wiata i wychowanie
adm inistracja publiczna
transport i łącznoś ć
opieka s połeczna
gos podarka kom unalna i ochrona ś rodowis ka
kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
edukacyjna opieka wychowawcza
pozos tałe
Pozycje: oświata i wychowanie, administracja publiczna, transport i łączność oraz
opieka społeczna stanowiły w 2002 roku 84,21 % wydatków gminnego budżetu.
90
17 listopada 2003
5. 3. Analiza pozioma budżetu.
W celu zlokalizowania możliwie szerokiego spektrum zmian w dochodach oraz
wydatkach budżetu, wykonuje się analizę poziomą. Polega ona na odniesieniu
danych z roku analizowanego do parametrów roku poprzedniego.
5.3.1. Dochody.
TABELA 78: Gmina Chocz – analiza pozioma dochodów budżetu w 2003 roku.
(Pozycje w budżecie 2002 roku = 100 %).
Pozycja w budżecie
Dochody razem
władzy państwowej
od osób fizycznych i od innych jednostek
bez osobowości prawnej
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Leśnictwo
Plan 2003 / Plan 2002 (%)
96,76 %
150,00
107,25
47,78
65,76
416,67
100,23
107,88
34,59
94,78
95,27
17,94
400,00
100,00
Według planów dochody budżetowe w 2003 roku mają stanowić 96,76 %
dochodów roku poprzedniego. Tym samym spadną z 6.685.807 złotych do
6.469.210 złotych. Gmina liczy na wzrost dochodów między innymi z tytułu:
podatków od osób prawnych i fizycznych, subwencji ogólnych oraz dotacji na
bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową. Pozostałe pozycje w 2003
roku przyniosą mniejszy dochód niż w roku poprzednim.
7
Subwencje
91
17 listopada 2003
5.3.2. Wydatki.
TABELA 79: Gmina Chocz– analiza pozioma wydatków budżetu w 2003 roku.
(Pozycje w budżecie w 2002 roku = 100 %).
Pozycja w budżecie
Wydatki razem
Leśnictwo
Turystyka
władzy państwowej
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka wychowawcza
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
Plan 2003 / Plan 2002 (%)
79,86 %
100,00
100,00
25,52
300,00
141,67
50,00
105,92
65,76
99,91
127,59
113,65
76,92
97,90
105,34
86,47
99,36
87,91
Planowane wydatki w budżecie na 2003 rok mają stanowić 79,86 % budżetu z
poprzedniego roku. Tym samym spadną z 7.476.707 złotych do 6.482.510 złotych.
Według powyższego planu wydatki budżetowe w 2003 roku wzrosną w stosunku do
roku 2002 na: kulturę fizyczną i sport, gospodarkę mieszkaniową, kulturę i ochronę
dziedzictwa kulturowego oraz na administrację samorządową. Na pozostałe pozycje
budżetowe, na etapie planu przewiduje się mniejsze wydatki niż w zeszłym roku.
92
17 listopada 2003
5. 4. Bilans.
TABELA 80: Gmina Chocz – bilans budżetów w latach 2001 – 2003.
Rok
2001
2002
2003 (plan)
Dochody w złotych Wydatki w złotych Bilans w złotych
5.245.291
5.463.979
-218.688
6.649.360
7.367.420
- 718.060
6.469.210
6.482.510
- 13.300
Poniżej jako dodatkową wykonano analizę „rozejścia się planu z wykonaniem” w
2002 roku. W tym celu porównuje się wykonanie dochodów jak i wydatków w
danym roku. Efekty obliczeń prezentuje poniższa tabela.
TABELA 81: Gmina Chocz – budżet: wykonanie w stosunku do planu w 2002
roku.
Pozycja w budżecie
Razem
Leśnictwo
władzy państwowej
Dochody od osób prawnych, od
osób fizycznych i od innych
jednostek nie posiadających
osobowości prawnej
Różne rozliczenia
Ochrona zdrowia
Opieka społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
Dochody
w 2002 roku
Wykonanie w %
99,5 %
108,9
108,2
99,2
111,8
102,9
72,6
Wydatki
w 2002 roku
Wykonanie w %
100,98 %
76,9
99,8
97,7
68,5
99,6
72,6
100,0
99,2
96,7
-
74,2
100,0
99,6
93
99,8
92,2
100,0
98,6
99,9
99,6
100,00
85,6
17 listopada 2003
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
Turystyka
-
100,00
-
98,7
100,0
Jak wynika z powyższych danych zamieszczonych w tabeli, zmiany w stosunku do
planu nie są znaczne. Większość pozycji, zarówno po stronie dochodów jak i
wydatków, było dobrze oszacowanych.
94
17 listopada 2003
II. MISJA ROZWOJU GMINY, CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE –
STRATEGIA.
6. Wnioski z raportu o stanie gminy.
Na podstawie raportu o stanie gminy Chocz, którego zadaniem było przedstawienie
i zanalizowanie obecnej sytuacji społeczno – gospodarczej samorządu, opracowano
wnioski, z których najważniejsze elementy są wyszczególnione poniżej.
6. 1. Uwarunkowania geograficzne, przyrodnicze i kulturowe.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
sprzyjający rolnictwu i mieszkańcom klimat;
rzeźba terenu nie kolidująca z rozwojem budownictwa mieszkaniowego;
korzystne położenie geograficzne w regionie;
wysoki odsetek lesistości gminy;
przewaga gleb z niską klasą bonitacyjną;
gęsta sieć cieków wodnych;
poza klasowa jakość wód rzeki Prosny;
mała różnorodność fauny i flory;
niskie prawdopodobieństwo wystąpienia katastrofalnych powodzi;
zasób interesujących zabytków z możliwością komercyjnego użytkowania.
6. 2. Infrastruktura techniczna.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
dogodne połączenia komunikacyjne;
konieczność modernizacji dróg;
rozwinięta sieć wodociągowa;
brak kanalizacji;
brak sieci gazowej;
ciepłownictwo oparte na tradycyjnych surowcach;
rozwinięte usługi telekomunikacyjne i łączności;
zorganizowana gospodarka odpadami;
brak linii kolejowej;
konieczność opracowania obligatoryjnych materiałów planistycznych, między
innymi: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i program ochrony
środowiska w celu uzyskania późniejszych dotacji z UE.
95
17 listopada 2003
6.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
3. Stera społeczna.
obecnie młoda demograficznie gmina;
wysokie bezrobocie, zwłaszcza w wieku 18 – 34 lata;
wyraźnie symptomy sugerujące bezrobocie strukturalne;
przyrost naturalny i ujemne saldo migracji = ujemny przyrost rzeczywisty;
dostęp do podstawowych usług służby zdrowia;
rozwinięta sieć usług szkolnictwa;
wzrost przestępczości w ciągu ostatnich 6 lat;
dobrze zorganizowana administracja samorządowa;
bogata i zróżnicowana działalność kulturalna;
współpraca międzynarodowa;
wskaźniki zamieszkania wyższe od przeciętnych;
zasób terenów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe;
atrakcyjność terenów pod budownictwo mieszkaniowe;
korzyści wynikające z opracowania strategii rozwoju.
6. 4. Gospodarka.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
wysoki odsetek użytków rolnych, w tym gruntów ornych;
wysoki odsetek gruntów w rękach prywatnych;
problematyka w rolnictwie zbieżna z ogólnokrajową tendencją;
bliskość hurtowych odbiorców płodów rolnych;
potencjalnie mały rynek zbytu na produkty rolne;
rozwinięta sieć podstawowych usług handlowych;
monofunkcyjny charakter gminnej gospodarki;
śladowy udział działalności produkcyjnej w strukturze przedsiębiorstw;
zróżnicowana struktura branżowa rzemiosła;
zasób terenów przeznaczonych pod działalności gospodarcze;
brak rodzimego kapitału;
brak bazy turystycznej;
niska atrakcyjność krajobrazu utrudniająca rozwój funkcji turystycznych i
wypoczynkowych.
96
17 listopada 2003
7. Analiza SWOT.
7. 1. Założenia metodologiczne.
Analiza SWOT (Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats) identyfikuje oraz
ocenia silne i słabe strony społeczności oraz przyszłe szanse i zagrożenia
wynikające z wpływu otoczenia i zmian w nim zachodzących.
Szansę i zagrożenia odnosi się do czynników zewnętrznych, nad którymi nie ma
kontroli.
Silne i słabe strony tkwią w czynnikach wewnętrznych. Analiza tych czynnikow
pozwala zidentyfikować słabe i mocne strony, jej celem jest wykorzystanie
mocnych stron i weliminowanie słabych stron.
Szanse i zagrożenia odnosi się do czynników zewnętrznych, nad którymi nie ma
kontroli.
TABELA 1: Czynniki współtworzące analizę SWOT.
SILNE STRONY:
SŁABE STRONY:
zasoby: ludzkie, środowiska,
przeszkody do podjęcia działań,
finansowe dostępne w rozwiązywaniu obecnie istniejące problemy i bariery,
problemów, zalety społeczności,
brakujące elementy
elementy przewagi nad innymi
SZANSE:
ZAGROŻENIA:
zmiany w otoczeniu sprzyjające
działaniom, możliwi
partnerzy, konkretne zyski,
próba przewidzenia nieoczekiwanych
skutków, negatywne skutki uboczne
działań, zagrożenia i rozwiązania,
których należy uniknąć
Na podstawie wnikliwych studiów i analiz oraz po zapoznaniu się z Raportem o
stanie gminy Chocz jako dokumentem przedstawiającym faktyczne informacje
określono:
Ø silne strony – uwarunkowania, stanowiące mocne strony gminy, elementy
przewagi nad innymi, które należy wykorzystać aby osiągnąć zamierzone cele;
97
17 listopada 2003
Ø słabe strony – obecnie istniejące problemy i bariery, które należy
wyeliminować aby nie utrudniały osiągnięciu misji.
Ø szanse – czynniki, które mogą być traktowane jako pomocne i przy
odpowiednich działaniach wykorzystane jako uwarunkowania sprzyjające
rozwojowi gminy;
Ø zagrożenia – czynniki zagrażające realizacji misji, których wpływ może osłabić
podejmowane działania;
Strategiczny plan rozwoju powinien opierać się na mocnych stronach lokalnej
społeczności i środowiska, eliminować słabości, wykorzystywać pojawiające się
szanse oraz unikać przyszłych zagrożeń. Analizę SWOT dla gminy Chocz
wykonano w 3 obszarach tematycznych: środowisko przyrodnicze i infrastruktura
techniczna, sfera społeczna oraz gospodarka.
98
17 listopada 2003
8. 2. Środowisko przyrodnicze i infrastruktura techniczna.
TABELA 2: Gmina Chocz – Analiza SWOT (środowisko przyrodnicze i
infrastruktura techniczna).
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
Ø sprzyjający rolnictwu i
mieszkańcom klimat;
Ø korzystne położenie w regionie;
Ø wysoka lesistość gminy;
Ø rozwinięta sieć wodociągowa;
Ø rozwinięte usługi
telekomunikacyjne i łączności;
Ø zorganizowana gospodarka
odpadami;
Ø dogodne połączenia
komunikacyjne;
Ø bogaty zasób obiektów
zabytkowych.
SZANSE
Ø modernizacja dróg;
Ø budowa gazociągu Pleszew –
Broniszewice - Chocz;
Ø poprawa warunków sanitarnych
gminy;
Ø wzrost zainteresowania
wypoczynkiem na wsi;
Ø warunki naturalne umożliwiające
rozwój gospodarstw
ekologicznych;
Ø korzystanie z unijnych funduszy
pomocowych;
Ø współpraca z sąsiednimi gminami
w zakresie ochrony środowiska i
infrastruktury technicznej;
Ø przeznaczenie gleb o niskiej
jakości pod zalesienie.
Ø brak oczyszczalni ścieków i sieci
kanalizacyjnej;
Ø niska bonitacja gleb;
Ø poza klasowa jakość cieków
wodnych;
Ø niska atrakcyjność krajobrazu
utrudniająca rozwój funkcji
turystycznych i wypoczynkowych.
Ø
Ø
Ø
Ø
99
ZAGROŻENIA
zanieczyszczenie środowiska
płynnymi nieczystościami;
degradacja gruntów rolnych;
zły stan melioracji;
niedoinwestowanie infrastruktury
technicznej.
17 listopada 2003
7.
3. Społeczeństwo.
TABELA 3: Gmina Chocz – Analiza SWOT (społeczeństwo).
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
Ø młoda demograficznie gmina;
Ø dostęp do podstawowych usług
służby zdrowia;
Ø rozwinięta sieć usług
szkolnictwa;
Ø istnienie zabytkowych
obiektów;
Ø bogata i zróżnicowana
działalność kulturalna;
Ø znaczne zasoby siły roboczej;
Ø współpraca międzynarodowa;
Ø zasób terenów pod budownictwo
mieszkaniowe.
Ø wysokie bezrobocie, zwłaszcza w
wieku 18 – 34 lata;
Ø brak miejsc pracy dla
absolwentów;
Ø mała aktywność zawodowa i
gospodarcza mieszkańców;
Ø mała aktywność społeczna
mieszkańców;
Ø brak wytyczonych szlaków i
ścieżek turystycznych,
Ø ujemne saldo migracji;
Ø wzrost przestępczości.
SZANSE
młodzież szansą rozwoju gminy;
właściwe wykorzystanie
pomocowych środków unijnych;
wzrost kwalifikacji
mieszkańców;
wzrost zainteresowania
aktywnym wypoczynkiem i
agroturystyką;
włączenie się lokalnych
autorytetów do rozwoju życia
społeczno – gospodarczego
gminy;
wykorzystanie doświadczeń
mieszkańców, którzy osiągnęli
sukces;
osiedlanie się ludności
miejskiej;
korzyści wynikające z
opracowania strategii rozwoju.
ZAGROŻENIA
dalszy wzrost bezrobocia;
zubożenie mieszkańców;
obniżanie się kwalifikacji
długotrwale bezrobotnych;
niekorzystne zmiany w strukturze
demograficznej gminy;
wzrost patologii społecznych;
odpływ młodych mieszkańców
gminy;
brak tradycji korzystania z
istniejących walorów;
powiększające się różnice w
dochodach mieszkańców.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
100
17 listopada 2003
7. 4. Gospodarka.
TABELA 4: Gmina Chocz – Analiza SWOT (gospodarka).
MOCNE STRONY
Ø baza dobrej jakości produktów
rolnych;
Ø wysoki odsetek gruntów w rękach
prywatnych;
Ø urozmaicona struktura upraw
rolnych;
Ø wzrost liczby zakładów
usługowych;
Ø dogodne powiązania
komunikacyjne;
Ø bliskość hurtowych odbiorców
płodów rolnych;
Ø rozwinięta i zróżnicowana
struktura branżowa zakładów
usługowych i rzemieślniczych;
Ø rezerwy na rynku pracy i niskie
koszty pracy;
Ø zasób terenów przeznaczonych pod
działalności gospodarcze.
SZANSE
Ø promocja gminy;
Ø dopłaty bezpośrednie;
Ø dostęp do tanich kredytów;
Ø lokalizacja małych zakładów
produkcyjnych;
Ø tworzenie rolniczych grup
producenckich;
Ø zapotrzebowanie na zdrową
żywność;
Ø rozwój przetwórstwa rolno –
spożywczego;
Ø rozwój gospodarstw
specjalistycznych;
Ø rozwój usług przy trasie;
Ø uzbrojenie terenów pod
działalności gospodarcze;
SŁABE STRONY
Ø kryzys polskiego rolnictwa;
Ø rozdrobnienie gospodarstw rolnych;
ograniczony rynek pracy;
Ø wysokie koszty produkcji;
Ø mała liczba podmiotów
gospodarczych;
Ø monofunkcyjny charakter gminnej
gospodarki;
Ø śladowy udział działalności
produkcyjnej w strukturze
przedsiębiorstw;
Ø brak rodzimego kapitału;
Ø brak uzbrojenia terenów pod
działalności gospodarcze;
Ø brak zakładów przetwórstwa rolno –
spożywczego.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
ZAGROŻENIA
brak stabilnej polityki rolnej państwa;
niska efektywność produkcji rolnej;
konkurencja ze strony rolnictwa
zachodnioeuropejskiego;
brak zorganizowanych podmiotów
skupu;
brak współpracy pomiędzy rolnikami;
zwężenie rynków zbytu;
mała inicjatywa gospodarcza
mieszkańców;
monopol odbiorców płodów rolnych;
brak ubezpieczeń produkcji rolnej;
niekorzystna reforma KRUS;
niedoinwestowanie małych i średnich
przedsiębiorstw.
101
17 listopada 2003
Ø powstanie bazy gastronomiczno –
hotelarskiej na bazie istniejących
obiektów zabytkowych.
102
17 listopada 2003
8.
Wizja Gminy Chocz.
CHOCZ – gród z ponad 700 – letnią burzliwą historią
usytuowany nad rzeką Prosną.
Gościnna, otwarta i życzliwa dla gości wielkopolska gmina.
Rozwinięta poprzez realizację planowanych działań. Dbająca
o ekologię środowiska, bogata w faunę i florę.
Stwarzająca dogodne warunki dla rozwoju firm, otwarta
na zewnętrzne inwestycje – przez co tworzy nowe miejsca
pracy dla zdrowego i wykształconego społeczeństwa.
Gmina o nowoczesnym i wydajnym ekonomicznie rolnictwie,
ukierunkowana w stronę rozwoju zorganizowanego skupu
przetwórstwa rolno – spożywczego jak również zaplecza
usługowego.
Wysoki odsetek lasów, czynią ją atrakcyjną dla turystyki,
walory krajobrazowe i przyrodnicze sosnowych lasów,
bliskość rzeki Prosny, czyste powietrze i gospodarstwa
agroturystyczne są gwarancją przyjemnego spędzenia czasu.
Bezpieczna i aktywna gmina zamieszkiwana przez
zintegrowane społeczeństwo.
103
17 listopada 2003
9.
Cele strategiczne.
Po wyłonieniu najważniejszych problemów nakreślonych przez raport o stanie
gminy oraz analizę SWOT następuje proces opracowywania planów działania. Etap
ten rozpoczyna się od sformułowania celów strategicznych, opierając się na
przyjętej wcześniej wizji. Cele strategiczne w myśl definicji powinny wyrażać
idealne zakończenie tego, co chce się osiągnąć lub do czego dążyć. Winny być
wskazówkami dla ogółu strategii i działań.
Przed strategią działania na najbliższych 10 lat postawiono 3 podstawowe cele
strategiczne. Zgodnie z wcześniej przyjętą metodologią pracy nad Strategią
Rozwoju Gminy Chocz, wyodrębniono 3 sfery do których przypisano po 1 celu. Są
to: środowisko przyrodnicze i infrastruktura techniczna, gospodarka oraz sfera
społeczna. W porównaniu z podziałem na obszary tematyczne występującym
podczas prac nad wnioskami z raportu o stanie gminy, zgrupowano w jeden obszar
infrastrukturę techniczną oraz ochronę środowiska. W tym przypadku kierowano się
między innymi ideą, że wynikiem rozwoju infrastruktury technicznej będzie
mniejsze obciążenie zanieczyszczeniami środowiska naturalnego gminy. Stopień
osiągnięcia poniższych celów będzie zarazem stopniem skutecznego zrealizowania
strategii. Cele strategiczne winny podporządkować sobie wszystkie działania
rozwojowe w gminie w ciągu najbliższych 10 lat.
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
CEL STRATEGICZNY:
Wyposażenie gminy w pełen zakres infrastruktury technicznej
zachowanie i ochrona walorów przyrodniczych.
oraz
SFERA SPOŁECZNA
CEL STRATEGICZNY:
Bezpieczna
gmina,
świadcząca
wysoką
jakość
usług
mieszkańcom, aktywnie uczestniczącym w jej codziennym życiu.
104
swoim
17 listopada 2003
GOSPODARKA
CEL STRATEGICZNY:
Zmniejszenie
bezrobocia
poprzez
stworzenie
warunków
do
funkcjonowania różnorodnych zakładów pracy, aktywizację obszarów
wiejskich i wypromowanie oferty turystyczno – rekreacyjnej.
105
17 listopada 2003
10. Zadania strategiczne.
Najbardziej szczegółowym elementem strategii rozwoju są zadania strategiczne. Są
to przedsięwzięcia organizacyjne, modernizacyjne, inwestycyjne, prawotwórcze i
restrukturyzacyjne, których wdrożenie do praktyki gospodarczej gminy Chocz
będzie warunkiem realizacji nakreślonej uprzednio wizji. Każde z nich musi
prowadzić do osiągnięcia jednego z 3 celów strategicznych. W wyniku prac nad
Strategią Rozwoju uzgodniono, że w ciągu najbliższych 10 lat w gminie Chocz
realizowanych będzie 31 zadań strategicznych.
10. 1. Środowisko przyrodnicze i infrastruktura techniczna.
ZADANIA :
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Budowa oczyszczalni ścieków.
Rozbudowa i modernizacja dróg.
Budowa sieci kanalizacyjnej.
Budowa sieci gazowej.
Budowa wysypiska śmieci.
Poprawa wizerunku i estetyki w gminie.
Modernizacja urządzeń melioracyjnych.
Zagospodarowanie terenów zielonych wzdłuż rzeki Prosny.
Program podnoszenia świadomości ekologicznej wśród mieszkańców.
Podniesienie wskaźnika lesistości gminy.
Budowa elektrowni wiatrowej.
Sporządzenie gminnego Programu Ochrony Środowiska.
106
17 listopada 2003
10. 2. Sfera społeczna.
ZADANIA :
Modernizacja bazy oświatowej i kulturalnej.
Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego.
Upowszechnianie i rozwój cyklicznych imprez kulturalnych i masowych.
Upowszechnianie i rozwój imprez sportowych i rekreacyjnych.
Kontynuacja i poszerzenie współpracy międzynarodowej z gminami
partnerskimi.
Ø Przygotowanie oferty terenów pod budownictwo mieszkaniowe, usługi i
przemysł.
Ø Modernizacja i budowa nowych obiektów sportowo – rekreacyjnych.
Ø Wsparcie
funkcjonowania
Ludowych
Zespołów
Sportowych,
Ochotniczych Straży Pożarnych i Stowarzyszeń.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
10. 3. Gospodarka.
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
ZADANIA:
System informacji rynkowej dla rolników.
Stymulowanie kooperacji wśród rolników.
Promocja rodzimych produktów rolnych.
Pomoc Urzędu Gminy w pozyskiwaniu środków unijnych.
Nowoczesne doradztwo dla przedsiębiorców.
Stworzenie systemu wszechstronnej promocji gminy.
Stworzenie pionu obsługi inwestorów na poziomie Urzędu Gminy.
Sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Przygotowanie oferty gruntów pod inwestycje.
Tworzenie gospodarstw specjalistycznych i agroturystycznych.
Rozwój bazy turystycznej i stworzenie oferty rekreacyjnej.
107
17 listopada 2003
11. Dokumentacja zadań strategicznych.
11. 1. Infrastruktura techniczna i środowisko przyrodnicze.
11.1.1 Budowa oczyszczalni ścieków.
Gmina Chocz nie posiada żadnej oczyszczalni ścieków. Budowa oczyszczalni
ścieków jest dla gminy zadaniem priorytetowym. W 1996 roku opracowany został
przez Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska
„Biprowodmel” w Poznaniu „Program kanalizacji wsi i budowy oczyszczalni
ścieków na terenie gminy Chocz. Zgodnie z tym programem realizacja celu będzie
dwu etapowa. Etap pierwszy – budowa oczyszczalni w Choczu o przepustowości
300m3/dobę. W drugim etapie do oczyszczalni w Choczu doprowadzone będą ścieki
systemem grawitacyjno - ciśnieniowym ze wsi Niniew, Stary Olesiec, Kuźnia, Piła,
Brudzewek. Docelowa przepustowość oczyszczalni przewidywana jest na 550
m3/dobę. Natomiast we wsiach Józefow, Nowolipsk, Stara i Nowa Kaźmierka
przewiduje się realizację oczyszczalni przyzagrodowych z uwagi na rozproszoną
zabudowę.
11.1.2. Rozbudowa i modernizacja dróg.
Prawie wszystkie drogi gminne to drogi gruntowe. Celem niniejszego zadania jest
sukcesywne zastępowanie nawierzchni gruntowej na asfaltowo – bitumiczną.
Niezbędna z punktu widzenia potrzeb jest również budowa tras dojazdowych do
gospodarstw i posesji, dróg wewnętrznych oraz modernizacja obecnie istniejących,
nierzadko zdekapitalizowanych dróg o nawierzchni brukowej i asfaltowej.
Niezbędne inwestycje związane z drogami to przede wszystkim:
Ø poszerzenie drogi wojewódzkiej;
Ø budowa chodników i oświetlenia we wszystkich miejscowościach ;
Ø budowa zjazdów i parkingów w celu bezkolizyjnego korzystania z punktów
usługowych oraz dróg wewnętrznych;
Ø budowa obwodnicy Chocz.
11.1.3. Budowa sieci kanalizacyjnej.
Gmina Chocz jest w pełni zwodociągowana jednakże nie posiada oczyszczalni
ścieków. Sieć kanalizacyjna jest tylko na małym odcinku w Choczu. Taki stan
108
17 listopada 2003
powoduje powstawanie zwiększonej ilości płynnych nieczystości, które nierzadko
są nielegalnie odprowadzane, zanieczyszczając tym samym glebę oraz wody
powierzchniowe i podziemne. Budowa sieci kanalizacyjnej jest jednym z
najważniejszych zadań strategicznych i powinna być priorytetem inwestycyjnym.
Gmina posiada kilka koncepcji dotyczących pełnego skanalizowania obszaru
samorządu. Całość inwestycji planuje się zrealizować w latach 2005 – 2015.
Charakter, zakres i cel przedsięwzięcia umożliwi pozyskanie dofinansowania
zarówno ze środków krajowych jak i unijnych.
11.1.4. Budowa sieci gazowej.
Gmina nie jest wyposażona w sieć gazową. Dla rejonu Pleszewa w tym gmina
Chocz opracowany został program gazyfikacji, „Program gazyfikacji gmin w
rejonie Pleszewskim”. Zgodnie z tym programem gaz doprowadzony zostanie z
Kalisza z nitki biegnącej z kopalni gazu w Odolanowie poprzez gminę Gołuchów,
Pleszew do stacji redukcyjnej w Broniszewicach w gminie Czermin. Następnie
doprowadzony gazociągiem średniego ciśnienia do gminy Chocz.
Wobec powyższego należy zidentyfikować prace w ramach Związku Gmin Ziemi
Pleszewskiej dla realizacji gazyfikacji gminy.
Należy preferować gaz ziemny jako źródło nowoczesnego nośnika energii, który
wpłynie na poprawę stanu środowiska przyrodniczego.
11.1.5. Budowa wysypiska śmieci.
Gmina Chocz nie posiada wysypiska śmieci. Podpisane ma porozumienie z gminą
Pleszew na współfinansowanie budowy wysypiska we wsi Zielona Łąka w gminie
Pleszew, z którego korzystać będą mieszkańcy gminy Chocz. Jednak celem gminy
jest zbudowanie własnego wysypiska. Zgodnie z miejscowym planem ogólnym
zagospodarowania przestrzennego gminy został wykupiony teren we wsi Nowa
Kaźmierka pod budowę wysypiska. Wysypisko śmieci w naszej gminie jest ponadto
szansą na likwidację „dzikich wysypisk” w lasach i przydrożnych rowach. Jak
wiadomo powodują one zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych. Na odpady
płynne planowany jest punkt zlewny przy projektowanej oczyszczalni ścieków.
109
17 listopada 2003
11.1.6. Poprawa wizerunku i estetyki gminy.
Na to zadanie składać się będzie całokształt pomniejszych działań związanych
między innymi z ochroną środowiska oraz rozbudową gminnej infrastruktury
technicznej i społecznej. Wrażenia estetyczne wywierają ogromny wpływ na
mieszkańców, a w szczególności na odwiedzających. Wzorem niektórych polskich
gmin, a także niemieckich i austriackich, należy wygospodarować środki na
cykliczne odnawianie elewacji przy głównych ciągach komunikacyjnych. Należy to
powiązać z systemem motywującym właścicieli lub najemców poprzez instrumenty
ekonomiczne (np.: obniżając stawki podatków od nieruchomości) oraz prawne
(warunki umów najmu, dzierżawy lub sprzedaży). Program działań dotyczący
niniejszego zadania strategicznego należy powiązać między innymi z poprzednimi
zadaniami dotyczącymi:
Ø budowę wygodnych i bezpiecznych chodników wzdłuż ciągów
komunikacyjnych;
Ø ujednolicenie wizerunku przystanków komunikacji autobusowej;
Ø czytelne i jednolite plansze z nazwami miejscowości i ulic;
Ø uporządkowania doliny rzeki Prosny jako atrakcyjnego elementu krajobrazu;
Ø wytworzenie zielonych ciągów spacerowych spinających poszczególne wsie z
atrakcyjnymi miejscami wycieczek;
Ø renowację zieleni (parków, alei, tras spacerowych);
Ponadto nowo opracowywany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
powinien wyznaczyć jasne standardy urbanistyczne oraz przestrzenne dla
poszczególnych zespołów zabudowy, zarówno dla obecnej jak i nowo budowanej.
Efektem prac winna być spójność tych obiektów (linie zabudowy, wysokość, detal
architektoniczny) z zabudową historyczną i atrakcyjnością krajobrazu. Obraz
„kolorowej” i zadbanej gminy spowoduje, że odwiedzający staną się jej żywą
reklamą, polecając Chocz i okolice swoim znajomym.
11.1.7. Modernizacja urządzeń melioracyjnych.
Nowoczesne rolnictwo to nie tylko zapewnienie zbytu i opłacalność produkcji ale
również dbałość o warsztat pracy czyli w tym przypadku użytki rolne. Ważnym ich
elementem są melioracje. Obecnie powierzchnia obszarów zmeliorowanych w
gminie Chocz wynosi około 46 % ogółu użytków rolnych. Tereny zdrenowane
obejmują 21 % ogólnego areału użytków. Działania właścicieli gruntów jak również
administracji zarządzającej urządzeniami melioracyjnymi powinny skoncentrować
się na inwestycjach, które spowodują zwiększenie wszystkich wyżej wymienionych
wskaźników. Ponadto na bieżąco należy modernizować oraz konserwować
istniejące urządzenia. Nakład na harmonijne i cykliczne działania w tym zakresie
110
17 listopada 2003
przyniesie zysk w postaci np.: zmniejszenia kosztów produkcji oraz zwiększenia
wydajności pracy i plonów.
11.1.8. Zagospodarowanie terenów zielonych wzdłuż rzeki Prosny.
Dolina rzeki Prosny jest jedną z większych atrakcji przyrodniczych gminy. Wody
rzeki mają obecnie pozaklasową jakość. Strategia Rozwoju Województwa
Wielkopolskiego przewiduje cykl działań, które mają umożliwić oczyszczenie wód
Prosny docelowo do II klasy czystości. Mając na uwadze powyższe zamierzenia
należy przedsięwziąć zawczasu działania, związane z zagospodarowaniem w
kierunku rekreacyjnym gminnej części doliny rzeki Prosny. W Choczu wzdłuż rzeki
powstała ścieżka rowerowa jednak jest ona bardzo krótka, liczy tylko około 500 m.
Realizacja niniejszego zadania strategicznego powinna obejmować:
Ø prace porządkowe i rekultywacyjne w pasie około 50 - 100 m od brzegu rzeki;
Ø wytyczenie i oznakowanie miejsc do leżakowania, biwakowania, rekreacji i
bezpośredniego kontaktu z wodą;
Ø wytyczenie i oznakowanie przebiegu: drogi rowerowej, szlaków dla
jeździectwa, ścieżek dydaktycznych, tras spacerowych.
Wybrane trasy wzdłuż rzeki należy powiązać z istniejącymi alejami wiejskimi
łączącymi dolinę z wybranymi miejscowościami, tworząc tym samym
zorganizowaną sieć ciągów spacerowo – rekreacyjnych. Należy również umożliwić
powiązanie miejscowej sieci do podobnych w sąsiednich gminach.
11.1.9. Program podnoszenia świadomości ekologicznej wśród mieszkańców.
Niektórzy mieszkańcy są słabo uświadomieni co do wpływu ich sposobu życia oraz
działalności na wodę, powietrze, glebę i inne komponenty środowiska
przyrodniczego. Niniejsze zadanie ma charakter prawno - organizacyjny.
Egzekwowanie norm emisji zanieczyszczeń powietrza dotyczy zarówno osób
fizycznych jak i przedsiębiorstw. Polskie prawodawstwo reguluje maksymalne
normy emisji zanieczyszczeń. Należy je tylko skutecznie monitorować oraz
egzekwować. Odpowiedzialne za to są służby wojewódzkie i powiatowe. Samorząd
powinien również nawiązać kontakty z przedsiębiorstwami zajmującymi się
gospodarką odpadami i ich powtórnym wykorzystaniem. Współpraca ta
zaowocowałaby wyposażeniem każdego z gospodarstw domowych, w kilka
rodzajów pojemników na odpady: kompost, szkło, papier, szmaty itp. Korzyści
finansowe jakie dzięki tej współpracy odniósłby samorząd, należałoby
zainwestować w przedsięwzięcia proekologiczne,
111
17 listopada 2003
Wszelkie inwestycje związane z inżynierią środowiska powinny być poprzedzone
szeroko rozpowszechnioną kampanią informacyjno – edukacyjną wśród
mieszkańców. Należy kontynuować pracę, polegającą na obowiązkowym
uczestnictwie uczniów szkół podstawowych i gimnazjum na zajęciach lub
pogadankach dotyczących ekologii. Będzie to miało wpływ na codzienne
zachowania mieszkańców dotyczące odpadów, ścieków, uprawy ziemi czy zużycia
energii. Wysoka świadomość ekologiczna całego społeczeństwa bez względu na
wiek i wykształcenie jest podstawą rozwoju gminy bez degradacji środowiska.
11.1.10. Podniesienie wskaźnika lesistości w gminie.
W gminie Chocz lasy zajmują wysoki odsetek całej powierzchni gminy, bo aż 40%.
Jest to jeden z najwyższych wskaźników wśród gmin województwa
wielkopolskiego. Gmina jest zainteresowana zwiększaniem tej powierzchni.
Zwiększyć można poprzez zalesieniu mało przydatnych rolnictwu gleb V i VI klasy
bonitacyjnej, których w gminie jest najwięcej. W porozumieniu z właścicielami
gruntów, administracją państwową i nadleśnictwem oraz przy wsparciu funduszy
unijnych należy przedsięwziąć działania w kierunku zalesienia tych gleb.
11.1.11. Budowa elektrowni wiatrowej.
Elektrownia wiatrowa wyzyskuje energię mechaniczną wiatru – generator prądu
elektrycznego napędzany jest przez silnik wiatrowy lub przez zespół takich
silników.
Energetyka wiatrowa może przyczynić się do rozwoju gminy. Instalacja nawet
pojedynczej turbiny umożliwia udział lokalnych przedsiębiorstw w procesie
budowy oraz aktywizację zawodową ludności. Ważnym aspektem jest również
możliwość zmiany wizerunku gminy. Inwestując w energetykę wiatrową lub
umożliwiając takie przedsięwzięcia innym podmiotom gospodarczym, władze mają
możliwość przedstawienia swojego terenu jako obszaru proekologicznego i
starającego się rozwijać w symbiozie ze środowiskiem naturalnym. Inwestycja ta,
może stać się również atrakcją turystyczną.
Gmina oprócz stworzenia planu powinna podjąć działania mające na celu
aktywizacje i zachęcenie przedsiębiorców do inwestowania w energetykę wiatrową.
Będzie to głównie przygotowanie informacji niezbędnych dla przyszłych
inwestorów takich jak określenie lokalnych zasobów wiatru, terenów pod przyszłe
elektrownie wiatrowe oraz preferencji dla osób i firm inwestujących w energetykę
wiatrową.
Gmina chce bezpośrednio wykorzystać możliwości stwarzane przez energetykę
niekonwencjonalną, planuje budowę własnych elektrownii wiatrowych lub udział w
112
17 listopada 2003
przedsięwzięciach organizowanych przez prywatnych inwestorów. Gmina ma
możliwość wniesienia swojego udziału w postaci ziemi pod inwestycje.
11.1.12. Sporządzenie gminnego Programu Ochrony Środowiska.
W związku z nową ustawą „Prawo Ochrony Środowiska” z dnia 27.04.2001 roku
każda gmina zobowiązana jest do sporządzenia obligatoryjnego dokumentu o
nazwie „Program Ochrony Środowiska”. Zadaniem programu będzie opracowanie
zasad gminnej polityki ekologicznej. Zawierać on będzie między innymi wskazania
co do preferowanych technologii i dziedzin gospodarki przyjaznych środowisku
oraz kierunków działań w celu przywrócenia utraconych i zachowania obecnych
wartości krajobrazu lokalnego. Harmonogram czasowy przewiduje, że gminne
programy ochrony środowiska mają zostać opracowane w oparciu o programy
powiatowe oraz wojewódzkie i uchwalone do dnia 30 czerwca 2004 roku.
11. 2. Sfera społeczna.
11.2.1. Modernizacja i doposażenie bazy oświatowej i kulturalnej.
Dzieci miejskie w większym stopniu niż dzieci wiejskie korzystają z opieki
przedszkolnej, w szczególności z możliwości kształcenia w klasie „0” od 6 roku
życia. Dzieci wiejskie możliwości takiej często nie mają, co już na początku
zmniejsza ich szansę na zdobycie w przyszłości solidnego wykształcenia. Dlatego
otrzymane środki zostaną przeznaczone na wyposażenie sal w środki dydaktyczne.
Szkoły podstawowe mieszczą się w zbyt małych budynkach, bez sal
gimnastycznych i niezbędnego wyposażenia. Środki na modernizację szkół
podstawowych zostaną przekazane pod warunkiem utworzenia sieci szkół w sposób
racjonalny. Inicjatywa ta będzie mogła objąć między innymi unowocześnienie lub
rozbudowę budynku szkoły, jej wyposażenie między innymi w nowoczesny sprzęt
113
17 listopada 2003
komputerowy, dostęp do internetu, środki dydaktyczne oraz zorganizowanie
systemu dowożenia dzieci do szkoły.
Wraz z wprowadzeniem reformy oświaty gimnazjum wiejskie powinno stać się
nowoczesną instytucją edukacyjną, w której można nauczyć się myślenia,
wartościowania, posługiwania się językiem ojczystym, matematyką i językami
obcymi oraz korzystania ze zdobyczy cywilizacji: między innymi komputera i
zasobów informacyjnych.
Gimnazjum gminy Chocz powinno być dobrze
wyposażone w sale dydaktyczne, środki dydaktyczne, dobrych nauczycieli
podnoszących swoje kwalifikacje. Powinno również stać się instytucją kulturalną
dla całej gminy. Bardzo ważne jest także aby dostęp do gimnazjów miały wszystkie
dzieci w gminie, niezależnie od miejsca zamieszkania – stąd konieczność
zorganizowania systemu dowożenia dzieci nie tylko do gimnazjum ale i do szkoły
podstawowej, przedszkola z całej gminy, w tym zakupu specjalnych autobusów lub
mikrobusów i ich utrzymanie.
11.2.2. Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego.
Szereg zjawisk, szczególnie bezrobocie, wpływa na zwiększenie przestępczości i
zachowań patologicznych. Celem niniejszego zadania jest utrzymanie na terenie
gminy Komisariatu Policyjnego oraz odpowiedniego do lokalnych potrzeb jego
stanu liczebnego. Urząd Gminy powinien monitorować pracę Policji i egzekwować
stanowczo od niej cyklicznych sprawozdań dotyczących działań związanych z
poprawą stanu bezpieczeństwa publicznego, a w szczególności rozwiązania
problematyki nielegalnego handlu środkami odurzającymi w trakcie nocnych
masowym imprez. Pracę Policji można wspomóc inwestycyjnie, zwiększając w
corocznym budżecie gminy środki na zadania, które wykona na jej terenie.
Konieczne jest pilne wykonanie remontu, rozbudowy i doposażenia siedziby
Gminnego Ośrodka Kultury w Choczu, jako miejsca rozwoju życia kulturalnego i
integrującego społeczeństwo całej gminy.
11.2.3. Upowszechnienie i rozwój cyklicznych imprez kulturalnych i
masowych.
Zadanie ma na celu opracowanie rodzimego programu imprez kulturalnych,
opublikowanie w formie kalendarium i jego upowszechnienie na zewnątrz oraz
wśród mieszkańców, zachęcając ich tym samym do wspólnego organizowania
takich przedsięwzięć. Istniejący obecnie kalendarz imprez należałoby wzbogacić
między innymi o:
Ø koncerty zespołów regionalnych i ludowych;
Ø koncerty muzyczne na świeżym powietrzu, itp.
Ø cykliczne wystawy autorskie;
Ø plenerowe wystawy artystyczne;
114
17 listopada 2003
Większość imprez powinna być związana z historią i tradycją regionu oraz Chocza.
Ponadto należy przedsięwziąć działania marketingowe, mające na celu pozyskanie
atrakcyjnych imprez o zasięgu regionalnym bądź ponadregionalnym,
organizowanych przez znane w kraju firmy. Gmina mogłyby zabiegać o to, aby stać
się jednym z przystanków na trasach imprez objazdowych organizowanych przez
różne instytucje i koncerny.
11.2.4. Upowszechnianie i rozwój imprez sportowych i rekreacyjnych.
Analogicznie do opisanych powyżej przedsięwzięć związanych z kulturą, należy
podjąć działania zmierzające do stworzenia programu cyklicznych imprez
sportowych. Organizacyjnie mechanizmy imprez sportowych funkcjonowałyby
podobnie do tych związanych z kulturą. Mogą się one odbywać w tym samym
czasie lub osobno. Obecnie istniejący kalendarz należy wzbogacić o takie imprezy:
Ø spotkania przy ognisku (pieczenie prosiaka, barana);
Ø rajdy w nieznane;
Ø rajdy rowerowe;
Ø wycieczki dorożką;
Ø jazda konna.
Atrakcyjność imprez można podnieść poprzez organizowanie wszelakich zawodów
z nagrodami np.:
Ø rozgrywki baseballa;
Ø zawody LZS;
Ø zawody OSP, itp.
Ø biegi na orientację;
Ø kolarstwo przełajowe.
Kalendarz cyklicznych imprez o charakterze kulturalnym i sportowo –
rekreacyjnym należy ująć we wszelakich materiałach promocyjnych gminy.
11.2.5. Kontynuacja i poszerzanie współpracy międzynarodowej z gminami
partnerskimi.
W tym roku gmina Chocz podpisała drugie porozumienie o współpracy z
niemiecką gminą Wiefelstede położoną w powiecie Amerlland. Pierwsze
porozumienie gmina Chocz podpisała z gminą łotewską – Allazu. Ponadto gmina
współpracuje również z Niemiecką gminą – Bodenkirchen.
Współpraca pomiędzy samorządami polega głównie na wymianie doświadczeń i
przyjacielskim kontaktom w dziedzinach: ochrony środowiska, szkolnictwa,
115
17 listopada 2003
kultury, rolnictwa, itp. Należy trwale kontynuować raz nawiązane kontakty oraz je
rozwijać np.: w dziedzinie turystyki i gospodarki. Jedną z tańszych form promocji
zagranicą jest przedstawienie własnej oferty gminom partnerskim. Partnerzy
Chocza z Niemiec i Łotwy wchodzą w skład większej struktury administracyjnej
analogicznie do polskich powiatów czy województw. Przedstawiają także swoje
oferty promocyjne na rodzimym rynku i różnych imprezach typu targi. Każdy z
partnerów mógłby, prezentując siebie – zaprezentować ofertę gminy partnerskiej.
Współpracę w dziedzinie turystyki należy wzbogacić hasłem o wymianę np.:
młodzieży na czas ferii zimowych czy wakacji letnich. Ofertę należy skierować
również do dorosłych mieszkańców, którzy mogliby korzystać z urlopów w
Choczu. Celem wzbogacenia współpracy międzynarodowej oraz lokalnej oferty
kulturalnej można wprowadzić np.: „święto partnera”. Byłaby to odpowiednio
zareklamowana, otwarta impreza organizowana na przemian na terenie gminy
Chocz i jej niemieckiego czy też, łotewskiego partnera, której uczestnikami byliby
mieszkańcy samorządów oraz zapewne również okolicznych gmin.
11.2.6. Przygotowanie oferty terenów pod budownictwo mieszkaniowe.
Podczas prac nad nowym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
należy umiejętnie zaplanować lokalizację atrakcyjnych terenów przeznaczonych
pod budownictwo mieszkaniowe dla bardziej wymagających osadników. Korzyści
wynikające z faktu osiedlenia się na terenie gminy osób zamożnych nie ograniczają
się tylko do większych wpływów z podatków lokalnych. Grupa takich obywateli
może zwiększyć pulę rodzimego kapitału, której część zainwestuje na terenie
gminy. Zamożni mieszkańcy stwarzają większy popyt na miejscowe usługi. Mogą
oni także rozreklamować walory gminy wśród innych przedsiębiorców.
Pierwszy etap tego zadania należy zrealizować podczas prac nad nowym
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego poprzez wskazanie
określonych lokalizacji. Zakładając, że tereny te będą charakteryzowały się
atrakcyjnym położeniem np.: odpowiednio większy areał działki, słoneczna
ekspozycja, bliskość terenów leśnych, pełen zestaw infrastruktury technicznej itp.,
to cena takich działek może kilkakrotnie przekraczać przeciętną wartość
występującą w gminie za m² gruntu pod budownictwo mieszkaniowe. Informacje o
zasobie tego typu terenów należy włączyć do programu promocji gminy.
116
17 listopada 2003
11.2.7. Modernizacja i budowa nowych obiektów sportowo – rekreacyjnych.
Obecność infrastruktury sportowo – rekreacyjnej gwarantuje podstawową
możliwość rozwoju kultury fizycznej wśród mieszkańców, szczególnie młodzieży.
Wychowanie poprzez sport jest również jedną z praktycznych form edukacji.
Infrastruktura sportowo – rekreacyjna zwiększa także zasobność gminy i korzystnie
wpływa na jej wizerunek zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Z punktu widzenia
obecnych potrzeb gminy Chocz niezbędna jest budowa sal gimnastycznych przy
szkołach w Kuźni oraz Kwileniu. Ponadto nowoczesnej koncepcji
zagospodarowania wymagają boiska sportowe również przy szkołach w Kuźni i
Kwileniu. Powinny być to obiekty z pełno wymiarowym boiskiem do piłki nożnej
oraz odpowiedniej wielkości trybunami dla publiczności. Natomiast pomiędzy
trybunami a boiskiem należy zostawić miejsce na bieżnię, umożliwiającą
uprawianie innych dyscyplin sportu. Funkcjonowanie nowoczesnej i zadbanej
infrastruktury sportowej będzie kolejną zaletą wzbogacającą ofertę wypoczynku dla
odwiedzających gminę gości. Dzięki niej będzie również można starać się o
organizację różnego rodzaju imprez sportowo – rekreacyjnych.
11.2.8. Wsparcie funkcjonowania Ludowych
Ochotniczych Straży Pożarnych i Stowarzyszeń.
Zespołów
Sportowych,
Na obszarach wiejskich odpowiednikiem zawodowych klubów sportowych są
amatorskie Ludowe Zespoły Sportowe (LZS). Sportowcy z różnych dziedzin
zrzeszeni w LZS są szerokim zapleczem dla wyższych klas rozgrywkowych.
Nierzadko stąd właśnie pochodzą utalentowani zawodnicy, rozsławiający w
przyszłości swój region pochodzenia w Polsce jak i cały kraj na arenie
międzynarodowej. Funkcjonowanie LZS wiąże się najczęściej ze wsparciem
finansowych administracji samorządowej oraz miejscowych sponsorów. Planowane
działania, które umożliwią budowę sal gimnastycznych oraz modernizację
miejscowych boisk sportowych będą pierwszym ku temu krokiem. Urząd Gminy
powinien również zapewnić im podstawowe wyposażenie, umożliwiające
uprawianie danej dyscypliny sportu, jakim są np.: stroje, obuwie, piłki, itp.
Podobna sytuacja dotyczy gminnych Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP). Poza
niezbędnym dofinansowaniem, umożliwiającym profesjonalne wykonywanie zadań
związanych z ochroną przeciwpożarową, należy także wesprzeć organizacyjnie oraz
inwestycyjnie ich działania na pograniczu sportu. Dotyczą one uczestnictwa
miejscowej drużyny OSP na wszelakich zawodach przeznaczonych dla Straży
Pożarnych. Wysokie wyniki jakie tam osiągają powodują, że tym samym
reprezentowane jest dobre imię Gminy Chocz. Zarówno dla drużyn LZS jak i OSP,
reprezentujących gminę Chocz na zewnątrz, można znaleźć miejscowych bądź
117
17 listopada 2003
regionalnych sponsorów, którzy za umieszczenie logo swojego produktu na stroju
sportowym, będą zasilać sekcje odpowiednimi jak na miejscowe warunki wpłatami.
Ponadto Urząd gminy Chocz wspiera finansowo liczne instytucje:
Ø Szkolny Klub Baseballowy „Prosna Chocz”;
Ø A. H. M. Siemko „Prosna” Chocz, grupa - Oldboy
Ø Ligę Obrony Kraju;
Ø Polski Związek Wędkarski; - Koło w Choczu;
Ø Stowarzyszenie Pomocy rodzinie Gminy Chocz;
Ø Towarzystwo Przyjaciół Dzieci;
Ø Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Klaudiusz”
Ø Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów;
Ø Stowarzyszenie Strzeleckie „Belona”.
11. 3. Gospodarka.
11.3.1. System informacji rynkowej dla rolników.
Gospodarka gminy to przede wszystkim rolnictwo. Z uwagi na ubogie możliwości
uzyskiwania informacji rynkowej przez rolników oraz w celu zwiększenia
szybkości do nich dostępu konieczne jest zorganizowanie punktu informacji
rynkowej dla lokalnego rolnictwa. W ramach pracy gminnego ośrodka doradztwa,
należy stworzyć komórkę zajmującą się tym zagadnieniem, to jest: zbieraniem,
przetwarzaniem oraz rozpowszechnianiem niezbędnych informacji dla rolników.
Każdy zainteresowany mógłby dowiedzieć się na miejscu przede wszystkim o
takich kategoriach rynkowych jak:
Ø ceny;
Ø podaż poszczególnych produktów;
Ø popyt na poszczególne produkty;
Ø tendencje rynkowe;
Ø wymogi standardów jakości.
Komórka odpowiedzialna za udzielanie powyższych informacji powinna na bieżąco
pozyskiwać dane, współpracując z powiatową, wojewódzką i centralną
administracją oraz także z organizacjami publicznymi jak i komercyjnymi
zajmującymi się problematyką rolnictwa. Niezbędne będzie również monitorowanie
trendów na: giełdach towarowych, rynkach hurtowych oraz w jednostkach
przetwórstwa rolno – spożywczego.
118
17 listopada 2003
11.3.2. Stymulowanie kooperacji wśród rolników.
Ze względu na fakt istnienia dużej rywalizacji o rynek produktów rolnych, którą
niewątpliwie jeszcze zwiększy wejście Polski do Unii Europejskiej, fundamentalną
sprawą jest wzmocnienie lokalnych rolników na rynku. Rozproszenie i
rozdrobnienie produkcji spowodowane aktualną strukturą agrarną, niskie
kwalifikacje zawodowe oraz małe umiejętności marketingowe, przy jednoczesnym
słabo rozwiniętym systemie dystrybucji powoduje, że większość producentów
rolnych nie jest i nie będzie w stanie sprostać konkurencji. Z uwagi na to konieczne
jest utworzenie silnych lokalnych grup producentów. Grupy te są podstawowym
elementem nowoczesnego zorganizowanego rynku rolnego oraz ważnym
czynnikiem obszarowej i produkcyjnej restrukturyzacji rolnictwa. Umożliwiają
poprawę ekonomicznej efektywności gospodarowania i zapewniają dostarczanie
dobrych jakościowo i możliwie tanich produktów. Powstałe grupy producentów
będą miały szersze możliwości uzyskania wsparcia finansowego ze strony państwa
oraz unii europejskiej. Dzięki powstaniu takich organizacji rolnicy z gminy Chocz
uzyskają również korzyści wynikające z:
Ø wspólnego zaopatrzenia w środki produkcji;
Ø łatwiejszego dostępu do kredytów preferencyjnych;
Ø zmniejszenia ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej;
Ø wspólnego użytkowania specjalistycznych maszyn;
Ø przygotowania dużych, standaryzowanych partii produktów;
Ø zorganizowania systemu skupu i przechowalnictwa płodów rolnych;
Ø zastosowania nowych technologii, marketingu i zbytu produktów rolnych.
Administracja samorządowa za pomocą Gminnego Ośrodka Doradztwa Rolniczego
powinna stymulować rozwój grup producenckich poprzez:
Ø załatwianie procedur formalnych niezbędnych do powstania grup;
Ø ciągłe doradztwo;
Ø edukację na bazie zorganizowania cyklu szkoleń i spotkań;
Ø przekazania na zasadzie dzierżawy budynków z zasobów gminy;
Ø finansowanie grup w pierwszym okresie działalności.
11.3.3. Promocja rodzimych produktów rolnych.
Proces promocji produktów rolnych nie odbiega w żaden sposób od definicji
działań promocyjnych stosowanych w naukach ekonomicznych. Wymaga on
dobrego produktu, pomysłowego działania marketingowego oraz niekoniecznie
dużych nakładów finansowych. Niniejsze zadanie ma głównie na celu oznakowanie
możliwie szerokiej partii produktów różnych producentów ujednoliconym logo,
przedstawiającym np.: nazwę gminy oraz jej herb. Produkcją logo, w postaci
naklejki może zająć się miejscowy zakład rzemieślniczy. Największe korzyści
119
17 listopada 2003
wynikające z tego działania promocyjnego będą miały miejsce na obszarze powiatu
pleszewskiego. Mieszkańcy tego regionu, którym znana jest gmina Chocz, mogą na
fali patriotyzmu lokalnego zaopatrywać się w możliwie szeroki asortyment
produktów spożywczych pochodzących z ich terenu. Jednakże również konsumenci
z innych rejonów kraju po stwierdzeniu, że te produkty odpowiadają ich
wymaganiom, mogą za każdym razem kupować dobrze im znany, wyróżniający się
oznakowaniem towar. Koszty produkcji naklejki może ponosić urząd gminy.
Ponadto ośrodek doradztwa powinien służyć kompetentną radą w zakresie
organizowania i przeprowadzania innych akcji promocyjno – marketingowych
stosowanych przez rodzimych producentów. W przypadku gminy Chocz sensowne
wydają się być wspólne działania promocyjne prowadzone przez kilka firm
jednocześnie. Najlepszą okazją do tego typu promocji są targi krajowe oraz
zagraniczne.
11.3.4. Promocja Urzędu Gminy w pozyskiwaniu środków unijnych.
Wejście Polski do Unii Europejskiej otwiera szerokie możliwości korzystania z
różnego rodzaju funduszy i dotacji zarówno dla samorządów jaki i konkretnych
przedsiębiorców. W przypadku rolników będą to dopłaty bezpośrednie, a dla
przedsiębiorców z sektora małych i średnich firm innego rodzaju wsparcie
finansowe. Realizacją tego przedsięwzięcia zajmować się będzie również Gminny
Ośrodek Doradztwa oraz Referat Rolnictwa. Pracownicy Ośrodka będą służyć
pełnym doradztwem w zakresie możliwości korzystania ze wsparcia unijnego.
Wykwalifikowana kadra doradcza po zapoznaniu się z konkretnym przypadkiem
powinna wskazać możliwości pozyskania środków, udzielić pomocy w
przygotowaniu dokumentacji oraz do końca monitorować przebieg procesu
przyznania funduszy, włączając się w razie potrzeby w żmudne negocjacje.
11.3.5. Stworzenie systemu wszechstronnej promocji gminy.
To zadanie ma na celu promowanie inwestycyjno - gospodarczych walorów gminy
Chocz. Podstawowym elementem każdego działania skierowanego na
przyciągnięcie inwestorów jest promocja, a nawet reklama gminy. W tym celu
należy wykorzystać wszelkie nowoczesne formy prezentacji, takie jak:
Ø internet;
Ø materiały reklamowe w formie katalogów i folderów;
Ø prasa lokalna;
Ø organizowanie własnych, powiatowych lub euroregionalnych imprez promocji
gospodarczej.
Ø prasa branżowa;
120
17 listopada 2003
Ø prasa ogólnopolska;
Ø reklama medialna;
Ø uczestnictwo na targach, wystawach oraz innych imprezach gromadzących
osoby z grup docelowych;
Ø akcje mailingowe;
Ø
Gmina powinna posiadać profesjonalnie nagrany kilkunastominutowy film
wyodrębniający jej walory oraz przedstawiający konkretne oferty. Należałoby także
wyasygnować środki w celu umieszczenia artykułu w dużych ogólnopolskich
czasopismach. Efekt publikacji w tych wydawnictwach bywa nieporównywalnie
większy niż wszelkie anonse w pismach branżowych czy folderach lub katalogach.
Niezbędne jest również opracowanie witryny internetowej Chocz, która powinna
mieć odnośnik na profesjonalnie przygotowaną stronę o tematyce gospodarczej. W
związku z niniejszym zadaniem zaleca się opracowanie planu marketingu i
promocji gminy w perspektywie kilku lat.
11.3.6. Nowoczesne doradztwo dla przedsiębiorców.
Jednym z największych problemów małych i średnich przedsiębiorstw jest mała
możliwość skutecznego promowania się, niska wiedza z zakresu ekonomii,
zarządzania, marketingu czy brak dostępu do najnowszych rozwiązań know – how.
Małe firmy nie posiadają odpowiednich środków aby skorzystać z profesjonalnego
konsultingu. Zadanie to ma na celu utworzenie gminnego ośrodka doradztwa.
Należy w porozumieniu z sąsiednimi gminami oraz administracją powiatową
znaleźć dla niego odpowiednią formę prawno – organizacyjną, zapewniającą
współdziałanie oparte na Urzędzie Gminy, miejscowej wykwalifikowanej kadrze,
Powiatowym Urzędzie Pracy czy większych lokalnych zakładach pracy. Doradcy
świadczyliby lokalnym przedsiębiorcom usługi związane między innymi z:
Ø bieżącym doradztwem w zakresie księgowości i rachunkowości;
Ø dostarczaniem wiedzy o najnowszych trendach rynkowych;
Ø przygotowaniem biznes planów oraz wniosków kredytowych dla banków i
innych instytucji finansowych;
Ø wycenami majątku;
Ø doradztwem technologicznym;
Ø poszukiwaniem kooperantów itp.
Ośrodek doradztwa powinien również wspomagać obecnych i potencjalnych
bezrobotnych, organizując kursy podnoszące ich kwalifikacje oraz służące
przekwalifikowaniu.
121
17 listopada 2003
11.3.7. Stworzenie pionu obsługi inwestorów na poziomie Urzędu Gminy.
Zadanie ma charakter czysto organizacyjny. Z punktu widzenia mechanizmów
nowoczesnej gospodarki rynkowej istotną rolę odgrywa fakt, aby potencjalny
inwestor był traktowany nie tylko jako ważny klient lecz jako pożądany partner
Urzędu Gminy. Na wszystkich etapach wzajemnych kontaktów i procedur winien
znajdować się pod opieką jednej osoby. Osoba ta musi charakteryzować się wysoką
kulturą osobistą, wyższym wykształceniem, gruntowną wiedzą o gminie i regionie
oraz znajomością języków obcych. Głównym zadaniem takiego urzędnika byłoby
między innymi załatwianie wszelkich kłopotliwych formalności w tutejszym
urzędzie oraz pomoc i doradztwo w sprawach załatwianych poza urzędem. Osoba
odpowiedzialna za obsługę inwestora będzie np.: przesyłała wszelkie dokumenty do
właściwych urzędów i wydziałów.
.
11.3.8. Sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym gmina posiada opracowane w
latach 1999 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego. Obecnie obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego pochodzi sprzed kilkunastu lat. Sporządzenie nowego planu jest
jednym z najważniejszych zadań w niniejszej Strategii. Odnosi się praktycznie do
każdego z zadań strategicznych. Opisy poszczególnych zadań nawiązują do
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i odzwierciedlają jego
znaczenie w całokształcie problematyki rozwoju społeczno – gospodarczego gminy
Chocz.
11.3.9. Przygotowanie oferty gruntów przeznaczonych pod inwestycje.
Zadanie to jest nierozłącznie związane z opracowaniem miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego. W pierwszej kolejności należy wyodrębnić
tereny, które nadają się na ofertę dla potencjalnych inwestorów oraz określić profile
oczekiwanych inwestycji. W powiązaniu z harmonogramem realizacji inwestycji w
zakresie infrastruktury technicznej należy określić ramy czasowe i kolejność
przedsięwzięć, mających za zadanie zwiększenie atrakcyjności poszczególnych
terenów. W tym celu należy podjąć współpracę z właścicielami gruntów oraz
lokalnymi przedsiębiorcami. Ofertę inwestycyjną należy opracować w formie
katalogu. Katalog ten powinien odróżniać się od innych materiałów promocyjnych
gminy szczegółowością oraz technicznym charakterem opracowania. Jego
zawartość można wzbogacić o informacje dotyczące niewykorzystanych obecnie
122
17 listopada 2003
obiektów, nadających się pod działalność gospodarczą. Spośród licznych informacji
możliwych do zamieszczenia, minimum stanowią:
Ø podział geodezyjny;
Ø sytuacja w zakresie wyposażenia w infrastrukturę techniczną;
Ø sytuacja prawna gruntu;
Ø przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego;
Ø opis położenia z wyeksponowaniem dostępnych połączeń komunikacyjnych;
Ø wielkość działki oraz opis stanu technicznego budynku;
Ø wszelkie ewentualne ograniczenia w przeznaczeniu terenu lub obiektu
wynikające z przepisów prawnych itp.
Jednocześnie z realizacją tego zadania należy opracować program
zindywidualizowanego systemu ułatwień fiskalnych dla inwestorów. Zawierać on
powinien możliwie szeroką gamę upustów podatkowych ze strony gminy, które
będą dostosowywane indywidualnie do potencjalnych inwestorów. Promując
poszczególne grunty przeznaczone pod aktywności gospodarcze można wstępnie
przedstawić politykę fiskalną gminy dotyczącą inwestycji i późniejszej działalności
gospodarczej na tych obszarach.
11.3.10. Tworzenie gospodarstw specjalistycznych i agroturystycznych.
Agroturystyka jest czynnikiem aktywizującym wieś i zapewnia dodatkowe dochody
rolnikom. Turystyką wiejską interesują się głównie mieszkańcy miast i większych
aglomeracji, którzy dążą do bliskiego kontaktu z przyrodą, poszukują ciszy i
spokoju, chcą aktywnie spędzić wolny czas itp. Agroturystyka jest bardzo
opłacalna, jednakże należy liczyć się z dużą konkurencją w tej branży. Umiejętność
sprostania konkurencji nie może opierać się tylko na intuicji oraz przypadkowych
rozwiązaniach indywidualnych osób. Należy przygotować cały pakiet programów,
które pozwolą usatysfakcjonować przyjeżdżających turystów. Oferta turystyki
wiejskiej powinna być skoordynowana między innymi z miejscowym kalendarzem
cyklicznych imprez sportowych i kulturalnych.
Zachęta do tworzenia gospodarstw specjalistycznych, w tym również ekologicznych
powinna być skierowana przede wszystkim do rolników indywidualnych. Bieżący
Monitoring sytuacji panującej na rynkach rolnych, konsultowany z gminnym
ośrodkiem doradztwa, może owocować rozpoznaniem nisz rynkowych. Dalsze
prace powinny skoncentrować się głównie na jednym wiodącym produkcie,
któremu zostanie podporządkowana cała organizacja danego gospodarstwa rolnego.
Należy również liczyć się z częstymi zmianami profilu produkcji, w zależności od
uwarunkowań podaży i popytu na rynkach.
123
17 listopada 2003
11.3.11. Rozwój bazy turystycznej i stworzenie oferty rekreacyjnej.
Rolniczy charakter gminy oraz peryferialne położenie w stosunku do atrakcyjnych
krajobrazowo obszarów powoduje, że obecnie lokalny sektor turystyczny
praktycznie nie istnieje. Jednakże wskazane jest wprowadzenie funkcji
turystycznych do licznych obiektów zabytkowych. Przede wszystkim poprzez
adaptację zespołów pałacowo – parkowych i zabudowań dworskich na: zajazdy lub
pensjonaty z towarzyszącymi im ośrodkami sportów np.: jeździeckimi. Aby
wykorzystać istniejący potencjał tych obiektów należy doskonalić ich standard,
dostosować infrastrukturę do wymogów architektonicznych, ekologicznych oraz
ogólnych wymogów ładu przestrzennego. Podjęcie powyższych działań powinno
być skoordynowane z realizacją następujących zadań strategicznych:
Ø poprawa wizerunku i estetyki gminy.
Ø rewitalizacja i zagospodarowanie gminnych parków;
Ø zagospodarowanie terenów zielonych wzdłuż rzeki Prosny;
Budowę bazy turystycznej i rekreacyjnej, którą najpewniej podejmą głównie
prywatne podmioty, należy wspierać inwestycyjnie ze środków gminnych poprzez
rozbudowę infrastruktury towarzyszącej usługom turystycznym. Dotyczy to
następujących przedsięwzięć:
Ø wzbogacenie sieci szlaków pieszych i rowerowych;
Ø wytyczenie nowych szlaków dla: jeździectwa, dorożek, ścieżek dydaktycznych,
tras spacerowych;
Ø pokrycie terenu gminy siecią zharmonizowanych plansz informacyjnych,
przedstawiających miejsce w którym się obecnie turysta znajduje;
Ø wspieranie rozwoju bazy noclegowej;
Ø wyznaczenie atrakcyjnych miejsc dla zabudowy pensjonatowej i pól
namiotowych;
Ø oznaczenie punktów widokowych lub obserwacyjnych.
Ofertę turystyczną należy również odpowiednio wypromować. Działania takie
należy wykonać w aspekcie technicznym. Należy promować walory turystyczno rekreacyjne. Wyszczególnić należy szeroki wachlarz możliwości spędzania
wolnego czasu spotkania przy ognisku;
Ø w gminie Chocz, np.:
Ø oferta agroturystyczna;
Ø współuczestnictwo w lokalnych imprezach kulturalnych;
Ø rajdy rowerowe;
Ø miejsca noclegowe dla zielonych szkół;
Ø rajdy w nieznane;
Ø jazda konna;
Ø wycieczki dorożką;
Ø kuligi;
124
17 listopada 2003
Ø imprezy „na życzenie”;
Ø uwarunkowania sprzyjające
studenckich i zawodowych.
odbywaniu
szkoleń,
konferencji,
praktyk
Oferty należy pogrupować co do wieku potencjalnych turystów, czasu jaki można
spędzić na terenie gminy (dzień, weekend, turnusy tygodniowe itp.). Gmina Chocz
powinna regularnie prezentować się na każdej imprezie typu targi turystyczne,
zarówno o zasięgu regionalnym (Kalisz), ogólnopolskim (Poznań) czy nawet
międzynarodowym (Berlin).
125
17 listopada 2003
7. Wieloletni plan inwestycyjny.
Podczas prac nad Strategią Rozwoju Gminy Chocz ustalono, że zadania strategiczne
będą realizowane w latach 2004 – 2012. Jednocześnie postanowiono, że
harmonogram przedsięwzięć podzielony zostanie na trzy okresy czasowe:
Ø I – lata 2004 – 2006
Ø II – lata 2007 – 2009
Ø III – lata 2010 –2012
Kierując się realiami budżetowymi do I okresu, to jest na lata 2004 – 2006
przydzielono wszystkie zadania strategiczne, które będą realizowane
bezinwestycyjnie oraz te, których osiągnięcie celów strategicznych będzie mało
prawdopodobne. Zadania strategiczne zakwalifikowane do okresu II, to jest na lata
2007 – 2009 są kontynuacją przedsięwzięć wcześniejszych, bądź rozpoczęcie ich
realizacji uzależnione jest od zakończenia zadań z etapu I. W etapie III, to jest
pomiędzy rokiem 2010 a 2012, znajdują się głównie kontynuacje zadań, których
realizacja rozpoczęła się w latach 2007 – 2009. Rola Urzędu Gminy w procesie
realizacji poszczególnych zadań oznaczona jest następującymi symbolami: I – rola
inspirująca, WS – rola wspierająca, W – rola wykonawcza.
126
17 listopada 2003
7. 1. Infrastruktura techniczna i środowisko przyrodnicze.
TABELA 5: Gmina Chocz – wieloletni plan inwestycyjny w dziedzinie ochrony
środowiska i infrastruktury technicznej.
ZADANIE
2004 - 2006
Budowa oczyszczalni ścieków
I, W
Rozbudowa i modernizacja
WS, W
dróg
Budowa sieci kanalizacyjnej
I, WS, W
Budowa wysypiska śmieci
Budowa sieci gazowej
I, WS
Poprawa wizerunku i estetyki
I, WS, W
w gminie
Modernizacja
urządzeń
I
melioracyjnych
Zagospodarowanie terenów
I,WS,W
zielonych
wzdłuż
rzeki
Prosny
Budowa elektrowni wiatrowej
I, WS
Program
podnoszenia
I, W
świadomości
ekologicznej
wśród mieszkańców
Sporządzenie
Gminnego
I, W
Programu
Ochrony
Środowiska
127
LATA
2007 - 2009
2010 - 2012
WS, W
WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS
I, WS, W
I
I
I, WS, W
I, WS
I, W
I, WS
I, W
17 listopada 2003
7.2. Strefa społeczna.
TABELA 6: Gmina Chocz – wieloletni plan inwestycyjny w dziedzinie
społeczeństwa.
ZADANIA
Poprawa
stanu
bezpieczeństwa
publicznego
Upowszechnianie i rozwój
cyklicznych
imprez
kulturalnych i masowych
Upowszechnianie i rozwój
imprez
sportowych
i
rekreacyjnych
Kontynuacja i poszerzenie
współpracy
międzynarodowej
z
gminami partnerskimi
Przygotowanie
oferty
terenów pod budownictwo
mieszkaniowe, usługi i
przemysł
Modernizacja i budowa
nowych obiektów sportowo
- rekreacyjnych
Wsparcie funkcjonowania
LZS-ów, Orkiestry Dętej,
OSP i Stowarzyszeń
2004 – 2006
I, WS
LATA
2007 - 2009
I, WS
2009 - 2012
I, WS
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, W
I, W
I, W
I, WS, W
I, WS, W
I, WS ,W
WS, W
WS, W
WS,W
WS, W
WS, W
WS, W
128
17 listopada 2003
7. 3. Gospodarka.
TABELA 6: Gmina Chocz – wieloletni plan inwestycyjny w dziedzinie gospodarki.
ZADANIA
System
informacji
rynkowej dla rolników
Stymulowanie kooperacji
wśród rolników
Promocja
rodzimych
produktów rolnych
Pomoc Urzędu Gminy w
pozyskiwaniu
środków
unijnych
Nowoczesne doradztwo dla
przedsiębiorców
Stworzenie
systemu
wszechstronnej promocji
gminy
Stworzenie pionu obsługi
inwestorów na poziomie
Urzędu Gminy
Sporządzenie miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
Przygotowanie
oferty
gruntów pod inwestycje
Tworzenie
gospodarstw
specjalistycznych
i
agroturystycznych
Rozwój bazy turystycznej i
stworzenie
oferty
rekreacyjnej
2004 - 2006
WS, W
LATA
2007 - 2009
WS, W
2010 – 2012
WS, W
I, WS
I, WS
I, WS
I, WS
I, WS
I,WS
I, WS
I, WS
I, WS
I, WS, W
I, WS, W
I, WS, W
I, W
I, W
I, W
W
W
W
W
WS, W
I, WS
I, WS
I, WS, W
129
17 listopada 2003
6.
Realizacja założeń Strategii.
8. 1. Reorganizacja pracy Urzędu Gminy.
Realizacja większości zadań strategicznych spoczywać będzie głównie na barkach
Urzędu Gminy Chocz. Ponadto pozostałe zadania będą wymagały jego
wspomagającej lub inspirującej roli. Skuteczna realizacja ambitnie zarysowanych
celów strategicznych wymagać będzie reorganizacji pracy wewnątrz urzędu. Proces
ten powinien być I etapem prac wdrażających w życie niniejszą Strategię.
Za poprawnie przeprowadzoną reorganizację należało będzie uznać proces
polegający na odpowiednim dopasowaniu obecnej kadry urzędniczej, w zależności
od wykształcenia i umiejętności, do realizacji lub roli nadzorczej nad konkretnymi
zadaniami strategicznymi. Reorganizacja wymagać będzie mogła zarówno
przetasowań kadrowych w ramach istniejących dziś stanowisk, jak również w
zależności od potrzeb powołania nowej komórki zajmującej się wdrażaniem
Strategii. Ze względu na trudności budżetowe oraz chęć uniknięcia nadmiernego
zatrudnienia w sektorze administracji gminnej, nie przewiduje się tworzenia
nowych etatów. Obowiązki wynikające z realizacji zadań strategicznych powinny
być włączone do obecnych kompetencji pracowników urzędu.
8. 2. Monitoring.
Bardzo ważną sprawą jest opracowanie zasad monitorowania realizacji Strategii.
Monitoring daje nam podstawę do aktualizacji planu strategicznego. Powinien
obejmować organizacje oraz instytucje publiczne jak i również prywatne. Plan
rozwoju gminy Chocz oparty jest na rzeczywistych szansach, precyzując konkretne
działania. Podlegać on powinien corocznemu przeglądowi w zakresie zmian lub
utrzymania ustalonej wizji, celów, zadań.
Wieloletni plan inwestycyjny, który stanowi część Strategii Rozwoju Gminy Chocz
powinien być aktualizowany każdego roku. Aktualizacja ta może wynikać na
przykład z pojawienia się nowych inwestorów krajowych jak i zagranicznych,
którzy staliby się pełnoprawnymi uczestnikami rozwoju gminy.
Najważniejszym wyznacznikiem sukcesu Strategii Rozwoju Gminy jest zdolność
grupy monitorującej do reagowania na zmiany i podejmowanie odpowiednich
działań .
Skuteczny monitoring pozwala na wczesne dostrzeżenie zagrożeń jak również
wykorzystanie szans pojawiających się w Gminie.
Realizacja zadań strategicznych uwarunkowana jest powołaniem i
ukonstytuowaniem takiego zespołu ludzi najpóźniej na początku 2004 roku.
130
17 listopada 2003
Zespół ten powinien składać się z kilkunastu osób, reprezentujących szeroki
przekrój społeczeństwa całej gminy. Powinni to być zarówno przedstawiciele
Urzędu Gminy: wójt, urzędnicy, radni jak i również społeczeństwo: prywatni
biznesmeni, lokalni politycy, niezależni obserwatorzy.
Sprawozdania z realizacji Strategii Rozwoju Gminy Chocz a także prac zespołu
monitorującego powinny trafiać na sesje Rady Gminy na początku każdego roku.
131
17 listopada 2003
LITERATURA
Biuro Urbanistyczno – Architektoniczne w Jarocinie, zespół autorski, Studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Chocz,
Chocz 1998;
Kondracki J., Geografia Regionalna Polski, Warszawa 2000;
Urząd Statystyczny w Poznaniu, Ludność, ruch naturalny i migracje w
województwie wielkopolskim w 2001 roku, Poznań 2002;
Urząd Statystyczny w Poznaniu, Rynek pracy w województwie wielkopolskim w
2001 roku, Poznań 2002;
Urząd Statystyczny w Poznaniu, Ważniejsze dane o powiatach i gminach
województwa wielkopolskiego 2002, Poznań 2002;
Urząd Statystyczny w Poznaniu, Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki
narodowej w województwie wielkopolskim w latach 1999 – 2001, Poznań 2002;
„Ważniejsze dane o powiatach i gminach województwa wielkopolskiego”,
Urząd Statystyczny w Poznaniu, Poznań 2002;
„Gmina Chocz”, folder promocyjny Gminy Chocz, Kalisz 2003;
Wagner D., praca zbiorowa pod redakcją
Gospodarczego Miast i Gmin, Warszawa 1999;
132
autora,
Strategie
Rozwoju

strategia rozwoju gminy chocz_2 - BIP

Transkrypt

Podobne dokumenty

UCHWAŁY NR V/24/07 RADY GMINY CHOCZ z dnia 31 marca

UMOWA nr IT.1.2015 o wykonanie mapy do celów projektowych dla

KPP PLESZEW KOLEJNA KRADZIEŻ W SKLEPIE DINO

Informacja o wyborze najkorzystniejszej oferĘ

Czermin, 09 grudnia 2013r

"Video-Klaps" Ireneusz Czajczynski, Chocz, Grodziecka 9

Gminy

"Video-Klaps" Ireneusz Czajczynski, Chocz

ZARZĄDZENIE NR 43/2015 BURMISTRZA GMINY CHOCZ z dnia

KONKURS NA NAJPIĘKNIEJSZY WIERSZ ROZSTRZYGNIĘTY