OBSERWACJA CZARNOWRONA CORVUS CORONE NA

Przegląd Przyrodniczy XXVI, 2 (2015)
Stachowiak M. 2012. 1088 Kozioróg dębosz Cerambyx cerdo Linnaeus, 1758. In: Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (Eds.). Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny.
Część II. GIOŚ, Warszawa: 349-366.
Starzyk J.R. 2004. Cerambyx cerdo Linnaeus, 1758, kozioróg dębosz. In: Głowaciński Z., Nowacki J. (Eds.). Polska Czerwona Księga Zwierząt, tom II. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 147-148.
Summary
A specimen of the Great Capricorn Beetle Cerambyx cerdo L. was found on an earth road with an
oak stand, surrounded with arable lands, south from Kopaszewo (Wielkopolskie Province). The sighting indicates the need for further research which would confirm the presence of the species in that
site.
Adresy autorów:
Dariusz Sobczyk, Sylwia Sobczyk
Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN Poznaniu
Stacja Badawcza w Turwi
Turew, ul. Szkolna 4, 64-000 Kościan
e-mail: [email protected]
Artur Pliszko
OBSERWACJA CZARNOWRONA CORVUS CORONE
NA POJEZIERZU ZACHODNIOSUWALSKIM
An observation of Carrion Crow Corvus corone
in the Western Suwałki Lakeland
W dniach 2–9.08.2014 roku obserwowano jednego osobnika czarnowrona Corvus corone we wsi Garbas Pierwszy (gmina Filipów, województwo podlaskie) na Pojezierzu Zachodniosuwalskim (koordynaty: 54°9’45,24”N, 22°37’7,44”E). Ptak przesiadywał samotnie
na dachu budynku gospodarczego i na jabłoniach w pobliskim sadzie na terenie jednego z
gospodarstw. Miejsce to często było odwiedzane przez wrony siwe Corvus cornix, gawrony
Corvus frugilegus, kawki Corvus monedula, sroki Pica pica i szpaki Sturnus vulgaris. Gatunek
został zidentyfikowany na podstawie takich cech jak: gruby, czarny dziób, płaskie czoło i
brak niebieskiego połysku piór (Nicolai et al. 2005). Cechy te pozwoliły na odróżnienie go od
młodocianego gawrona, z którym bywa mylony. Osobnik nie posiadał obrączki.
Czarnowron gniazduje w zachodniej Europie, przy czym w wąskiej strefie hybrydyzacji,
która przebiega przez Szkocję, Danię, Niemcy, Czechy i Włochy, tworzy mieszańce z wroną
66
siwą (Randler 2007). W Polsce zwykle obserwuje się osobniki nielęgowe, rzadko występują
mieszane pary lęgowe czarnowrona z wroną siwą, a gniazdowanie par samych czarnowronów
zanotowano tylko 3 razy (Żurawlew et al. 2010, Komisja Faunistyczna 2014). Ptaki nielęgowe
najczęściej notowano w zachodniej części kraju, tj. na Śląsku, Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim, Pomorzu Środkowym, Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce, rzadziej w Małopolsce i Krainie Świętokrzyskiej. W północno-wschodniej części kraju obserwowano go niezwykle rzadko, m.in. w Potrytach koło Olsztyna, Brzostowie nad Biebrzą, nad stawami Dojlidy w
Białymstoku, w Hryniewiczach i Narwi (Żurawlew et al. 2010). W latach 1954–2009 w Polsce
notowano głównie pojedyncze osobniki czarnowrona (aż 80% obserwacji), najczęściej bez
towarzystwa innych ptaków, bądź tylko w towarzystwie wron siwych, sporadycznie z innymi
krukowatymi Corvidae lub czajkami Vanellus vanellus i szpakami (Żurawlew et al. 2010).
Jak dotąd czarnowron nie był notowany na Suwalszczyźnie. Stwierdzenie w Garbasie
Pierwszym jest najbardziej wysuniętym na północny-wschód miejscem obserwacji tego gatunku w Polsce.
LITERATURA
KOMISJA FAUNISTYCZNA 2014. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2013. Ornis Polonica
55: 181-218.
NICOLAI J., SINGER D., WOTHE K. 2005. Ptaki. Encyklopedia kieszonkowa. Muza, Warszawa.
RANDLER C. 2007. Assortative mating of Carrion Corvus corone and Hooded Crows C. cornix in the
hybrid zone in eastern Germany. Ardea 95: 143-149.
ŻURAWLEW P., CZECHOWSKI P., ŁAWICKI Ł. 2010. Występowanie czarnowrona Corvus corone w
Polsce. Ornis Polonica 51: 262-274.
Summary
In August 2014, one individual of Corvus corone was noticed in Garbas Pierwszy village (coordinates: 54°9’45,24”N, 22°37’7,44”E), in the Suwałki Region (north-eastern Poland) for the first time.
This is the north-easternmost record for this species in Poland.
Adres autora:
Artur Pliszko
Zakład Taksonomii Roślin, Fitogeografii i Herbarium
Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński
ul. Kopernika 31, 31-501 Kraków
67